Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research
Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren die daarop van invloed zijn. Daarbij wordt eerst kort ingegaan op ontwikkelingen wereldwijd. Vervolgens wordt nader stilgestaan bij de positie van Nederland. Naast een terugblik op 2013, wordt een groeiverwachting gegeven voor het lopende jaar (2014). Het accent in het rapport ligt op het inkomend toerisme, maar ook het binnenlands toerisme komt kort aan de orde. De volgende update van deze versie wordt in januari 2015 gepubliceerd op www.nbtc.nl>cijfers en trends>algemene cijfers toerisme. NBTC Holland Marketing Afdeling Research Oktober 2014 wereldwijd toerisme inkomend toerisme binnenlands toerisme 2
Ontwikkeling wereldwijd toerisme Wereldwijd is het toerisme in 2013 met circa 5% gegroeid. Het aantal internationale aankomsten is daarmee uitgekomen op bijna 1,1 miljard. arrivals (x million) 2012 2013 +/- 2013/2012 Europe 539 565 4.8% Asia, Pacific 234 249 6.5% America 163 168 3.4% Africa 53 56 5.6% Middle East 49 49-0.6% Total 1.037 1.087 4.8% Het aantal internationale aankomsten in Europa steeg in 2013 eveneens met circa 5% in vergelijking met 2012, oftewel 26 miljoen extra aankomsten. Hierbij was met name groei voor Oost- Europa (+7%) en Zuid- en Noord- Europa (respectievelijk +5% en +4%). In West-Europa, waartoe ook Nederland wordt gerekend door UNWTO, groeide het internationaal toerisme met 3%. Voor 2014 verwacht UNWTO een groei van het internationaal toerisme van 4% tot 4,5%. Bron: UNWTO 3
Ontwikkeling inkomend toerisme Nederland trendbreuk* 9/11 Floriade Rembrandt 400 Vliegtax Economische crisis * In 2012 heeft het CBS de registratie van de accommodaties die worden meegenomen in de Statistiek Logiesaccommodaties verbeterd. Het aantal geregistreerde accommodaties en dus ook het aantal geregistreerde gasten komt daarmee vanaf 2012 hoger uit * Bron: CBS Het aantal buitenlandse gasten dat in 2013 voor een vakantie of zakelijk motief in Nederland verbleef, is met bijna 5% gegroeid ten opzichte van het voorgaande jaar. Het aantal gasten is daarmee naar bijna 12,8 miljoen gestegen; een nieuw record. Belangrijke verklaringen voor de groei in 2013: Warme en droge zomer in Nederland in 2013 Aanhoudende economische groei BRIC-landen Amsterdam 2013 (alle musea in Amsterdam open, 400-jarig bestaan grachten etc.) Wereldwijde aandacht voor de abdicatie van koningin Beatrix en de inhuldiging van kroonprins Willem-Alexander in april 2013 Groeiend aantal aanbiedingen vanuit Nederlandse accommodaties en vervoersmaatschappijen om de bezettingsgraad op peil te houden Marketing-/promotie inspanning NBTC en partners 4
Ontwikkeling inkomend toerisme naar land van herkomst (1) trendbreuk* Alle accommodaties gasten (x 1.000) 2000 2009 2010 2011 2012* 2013 +/- 13/ 12 Europa 7.957 8.146 8.787 9.016 9.744 10.286 6% - Duitsland 2.884 2.744 2.848 2.978 3.209 3.495 9% - Groot-Brittannië 1.838 1.409 1.555 1.508 1.662 1.680 1% - België 677 1.172 1.257 1.345 1.537 1.673 9% - Frankrijk 512 574 669 666 666 680 2% - Italië 374 368 443 438 457 461 1% - Spanje 250 351 440 425 427 395-7% - Zwitserland 144 164 181 202 224 231 3% - Rusland nb 101 122 146 169 203 20% - Denemarken 119 135 150 137 141 144 2% - Zweden nb 100 114 125 143 142-1% - Noorwegen 89 91 102 110 125 127 1% - Overig Europa 1.068 1.004 908 935 983 1.055 7% In 2013 zijn er behoorlijke verschillen in procentuele groei naar land van herkomst zichtbaar. De Europese herkomstmarkten (+6%) deden het gemiddeld beter dan de intercontinentale (+1%). Sterkste Europese groeiers waren het afgelopen jaar Rusland (+20%) en de buurlanden Duitsland en België (beide +9%). Nederland profiteert relatief sterk van de groei van het aantal korte vakanties in beide landen. Daarnaast zal het bezoek vanuit de buurlanden extra gestimuleerd zijn door de goede zomer in Nederland. Intercontinentaal 2.046 1.775 2.096 2.284 2.464 2.498 1% Totaal 10.003 9.921 10.883 11.299 12.205 12.783 5% Bron: CBS, bewerking NBTC De Zuid-Europese herkomstmarkt Spanje liet een daling zien, mede door de economische problemen in dit land. * In 2012 heeft het CBS de registratie van de accommodaties die worden meegenomen in de Statistiek Logiesaccommodaties verbeterd. Het aantal geregistreerde accommodaties en dus ook het aantal geregistreerde gasten komt daarmee vanaf 2012 hoger uit 5
Ontwikkeling inkomend toerisme naar land van herkomst (2) trendbreuk* Alle accommodaties gasten (x 1.000) 2000 2009 2010 2011 2012* 2013 +/- 13/ 12 Europa 7.957 8.146 8.787 9.016 9.744 10.286 6% Amerika 1.216 1.018 1.223 1.320 1.382 1.337-3% - USA 999 767 900 952 978 926-5% - Canada 97 104 128 132 138 140 1% - Brazilië nb 60 85 102 116 119 3% Azië 595 564 623 691 798 875 10% - China (incl. Hong Kong) nb 147 126 157 196 217 11% - Japan 194 100 120 112 142 152 6% - India nb 50 64 68 78 80 3% De groei van het aantal intercontinentale gasten naar Nederland was het grootst vanuit China (11%). De grootste daling was afkomstig vanuit de USA. Australië en Oceanië 127 109 147 159 170 165-3% Afrika 108 84 103 115 114 121 6% Totaal 10.003 9.921 10.883 11.299 12.205 12.783 5% * In 2012 heeft het CBS de registratie van de accommodaties die worden meegenomen in de Statistiek Logiesaccommodaties verbeterd. Het aantal geregistreerde accommodaties en dus ook het aantal geregistreerde gasten komt daarmee vanaf 2012 hoger uit Bron: CBS, bewerking NBTC 6
Beïnvloedingsfactoren inkomend toerisme 2014 Factoren met een positief/stimulerend effect op het inkomend toerisme aanhoudende economische groei BRIClanden (verder) herstel van Europese economieën groot aantal aanbiedingen vanuit Nederlandse accommodaties en vervoersmaatschappijen om de bezettingsgraad op peil te houden stedenreizen groeisegment op de Europese markt Factoren met een negatief/remmend effect op het inkomend toerisme Geopolitieke spanningen (Oekraïne, Midden-Oosten) grote evenementen, zoals de FIFA World Cup in Brazilië, aandacht voor 100 jaar WO 1 in België en Frankrijk lagere investering rijksoverheid in de branding en marketing van de bestemming Holland in combinatie met een grote en groeiende concurrentie toename van het aantal korte vakanties op de Duitse en Belgische markt promotie van de vele evenementen in 2013 en 2014 Mooi voorjaar en gunstig vallende feestdagen 7
Verwachting inkomend toerisme Nederland 2014 VERWACHTING INKOMEND TOERISME 2014 ALLE ACCOMMODATIES Gasten (x 1.000) 2012 2013 2014* +/- Europa 9.744 10.286 11.170 9% - Duitsland 3.209 3.495 3.850 10% - België 1.537 1.673 1.825 9% - Groot-Brittannië 1.662 1.680 1.820 8% - Frankrijk 666 680 720 6% - Zwitserland 224 231 265 14% - Italië 457 461 515 12% - Spanje 427 395 415 5% - Denemarken 141 144 140-4% - Zweden 143 142 140-1% -Noorwegen 125 127 123-3% - Finland 67 67 62-9% - Turkije 78 89 91 3% - Rusland 169 203 190-7% - Overig Europa 838 899 1.010 13% Voor 2014 verwacht NBTC een groei van het inkomend toerisme van 8% voor Nederland. Het aantal buitenlandse verblijfstoeristen zal daarmee uitkomen op 13,8 miljoen; een nieuw recordjaar. Deze groeiverwachting is gebaseerd op de factoren zoals genoemd op pagina 7. Amerika 1.382 1.337 1.385 4% - USA 978 926 960 4% - Canada 138 140 143 2% - Brazilië 116 119 132 11% Azië 798 875 970 11% - Japan 142 152 155 3% - China (incl. Hong Kong) 196 217 245 13% - India 78 80 87 9% - Indonesië 33 38 41 7% - Zuid-Korea 28 39 48 22% Australië en Oceanië 170 165 180 9% Afrika 114 121 135 12% Totaal 12.205 12.783 13.840 8% Bron: CBS; bewerking en prognose NBTC * De absolute aantallen m.b.t. de prognose 2014 zijn afgerond op vijfduizendtallen 8
vakanties (x 1.000) Ontwikkeling vakanties van Nederlanders 20 19 18 17 16 15 18,7 18,1 18,0 17,8 17,6 17,3 17,1 17,1 18,6 18,6 18,5 18,4 18,4 18,1 18,0 17,7 17,7 17,6 17,5 18,1 17,5 16,8 16,8 16,4 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 binnenland buitenland Het aantal binnenlandse vakanties daalde in 2013 met 3% naar 17,5 miljoen. Eenzelfde daling is ook terug te zien in het aantal ondernomen vakanties naar het buitenland. Er is met name gesneden in het aantal korte vakanties. Door de goede zomer zijn er in 2013 meer lange vakanties in eigen land ondernomen. De eerste drie kwartalen van het vakantiejaar 2014 (t/m juni)* laten zien dat het aantal vakanties in Nederland is gedaald met 2% ten opzichte van dezelfde periode in 2013. Het aantal vakanties naar het buitenland is gedaald met 0,5%. De geluiden uit de binnenlandse bungalow- en kampeersector duiden op een redelijk tot goede bezetting in de zomer. Tegelijkertijd laten de boekingscijfers (ANVR) voor het buitenland een daling zien in de zomermaanden. * Een vakantiejaar loopt van 1 oktober tot en met 30 september in het daarop volgende jaar Bron: NBTC-NIPO Research Op basis van de hierboven genoemde cijfers/impressies, verwacht NBTC-NIPO Research overall een lichte daling van het aantal vakanties dat Nederlanders in 2014 hebben ondernomen. 9