88 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel KBC wil met zijn activiteiten bijdragen tot de economische en sociale vooruitgang van zijn werkgebieden. Het oefent zijn activiteiten dan ook uit met respect voor de geldende wetten en reglementen en past die zowel naar de letter als naar de geest toe. KBC houdt daarbij rekening met het evoluerende normbesef van de maatschappij, een normbesef dat doorgaans vooruitloopt op de wetgeving. De visie en houding van KBC ten aanzien van maatschappelijke en sociale thema s worden onder meer verwoord in de volgende engagementen en richtlijnen: de beleidsverklaring van KBC; het charter Ondernemers tegen racisme; de Gedragslijn voor de KBC Groep; de KBC-principes voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen; de KBC-milieubeleidsverklaring; het charter Ecodynamische onderneming; het Milieucharter West-Vlaanderen; de betrokkenheid bij de oprichting van BELSIF (Belgian Sustainable and Socially Responsible Investment Forum), dat tot doel heeft een kenniscentrum rond Duurzaam en Maatschappelijk Verantwoord Investeren in België op te richten. Ook in 2004 zette KBC zijn inspanningen op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen voort. Een selectie uit de belangrijkste initiatieven op het vlak van ethiek, milieuzorg en betrokkenheid bij de gemeenschap wordt hierna vermeld. De betrokkenheid van KBC bij het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen komt onder meer tot uiting in de opname van KBC in de FTSE4Good Index. Het doel van deze index is na te gaan en bekend te maken welke bedrijven voldoen aan algemeen erkende normen op het stuk van Duurzaam Ondernemen, en zo het beleggen in deze bedrijven aan te moedigen.
KBC en Argus Argus, een onafhankelijke vzw met de steun van KBC, doet aan informatieverstrekking en bewustmaking rond milieu. Zijn specifieke invalshoek: wetenschappelijk onderbouwde milieu-informatie aanbieden, de maatschappelijke discussie stimuleren en milieukennis inbrengen in KBC-initiatieven. Met zijn milieumagazine, website en publicaties richt Argus zich vooral op jongeren en gezinnen. Omdat Argus een echt forum wil creëren voor milieudiscussie, organiseert het ook debatten, wandelzoektochten, fotowedstrijden en festivalanimatie. 89 Ethiek van het ondernemen Het basisbeginsel van Duurzaam en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is een bedrijfsvoering waarbij zowel bij de definiëring als de uitvoering ervan, naast winstdoelstellingen, ook rekening wordt gehouden met de economische, sociale, ecologische en culturele effecten, zowel op korte als op lange termijn. Dat beginsel wordt in KBC bewaakt door middel van diverse richtlijnen en gedragscodes. Zo gelden bijvoorbeeld in de kredietverlening de volgende richtlijnen: KBC financiert alleen transacties waarbij men redelijkerwijs kan aannemen dat de normale ethische, wettelijke en fiscale standaarden worden gerespecteerd; Criminele en andere maatschappelijk onaanvaardbare activiteiten worden uitgesloten; KBC staat weigerachtig tegenover de financiering van ondernemingen die blootstaan aan substantieel verhoogde milieurisico s, zoals de nucleaire sector. Bovendien wil KBC principieel geen kredieten verlenen aan, noch beleggen of investeren in producenten van wapensystemen. Praktisch betekent dit dat KBC niet zal beleggen of investeren in, noch kredieten zal toestaan aan producenten van bij de wet verboden wapens (antipersoonsmijnen, chemische en biologische wapens), noch aan ondernemingen die wapens produceren of verhandelen die weliswaar niet wettelijk verboden zijn, maar waarover wel een internationale consensus bestaat dat ze de voorbije vijftig jaar een onevenredig leed berokkenden aan burgerslachtoffers (onder meer clusterbommen en -munitie, en wapens met verarmd uranium). Ondertussen werden alle aandelen en bedrijfsobligaties van producenten van deze controversiële wapens al uitgesloten uit actieve en indexgerelateerde KBC-beleggingsfondsen. Een recentelijk in KBC ingevoerde, strikte procedure zorgt ervoor dat ook de dochtermaatschappijen dezelfde principes hanteren. Aan de vertrouwelijkheid van informatie en privacy wordt veel aandacht geschonken. Zo bestaat er een cel Financiële Deontologie die de naleving van de beleidslijnen op het stuk van de financiële plichtenleer onderzoekt, gelden er specifieke beleidslijnen voor de bestrijding van corruptie en fraude, werden er opleidingen voor kantoormedewerkers ontwikkeld om het witwassen van criminele gelden te voorkomen en gelden er specifieke beperkingen op het verhandelen van effecten voor medewerkers die toegang hebben tot koersgevoelige informatie. Gedreven door de stijgende belangstelling voor duurzame en maatschappelijk verantwoorde beleggingsfondsen, breidde KBC Asset Management zijn onderzoekscapaciteit op dit terrein stelselmatig uit en organiseerde het bovendien, in maart 2004, een Aandeelhoudersdag Duurzame Fondsen. Voor meer informatie over duurzaam beleggen wordt verwezen naar het hoofdstuk Assetmanagement, onder Duurzaam beleggen. Zorg voor het milieu Een financiële groep heeft uiteraard minder rechtstreekse invloed op het milieu dan bijvoorbeeld een industrieel bedrijf, maar toch is deze invloed niet verwaarloosbaar. Waar het gaat om zaken zoals energieverbruik en mobiliteit, zijn er bijvoorbeeld belangrijke besparingen op milieubelasting mogelijk.
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Milieuefficiëntiegegevens KBC in België (partieel)* 2003 2004 Absoluut Per VTE Per m 2 Absoluut Per VTE Per m 2 Energieverbruik (elektriciteit, gas, gasolie, in GJ) 709 154 47,6 1,03 697 997 49,1 1,01 Papierverbruik (wit papier, in aantal vellen) 130 miljoen 8 760-112 miljoen 7 870 - CO 2 -productie energieverbruik (in ton) 56 662 3,8 0,08 44 551 3,14 0,06 * Betreft KBC Bank (nagenoeg alle gebouwen), KBC Verzekeringen (hoofdkantoren), KBC Holding (nagenoeg alle gebouwen), KBC Asset Management (alle gebouwen) en de gebouwen van de dochtermaatschappijen KBC Investco en KBC Securities in België (samen ongeveer 14 000 VTE). Het papierverbruik betreft papier voor de printers en kopieertoestellen. De gegevens per m 2 zijn gebaseerd op brutovloeroppervlakte. Sommige gegevens zijn gebaseerd op ramingen. 90 De acties op het vlak van milieuzorg worden samengevat in de KBC-milieubeleidsverklaring (zie de KBC-website www.kbc.com). Recente initiatieven op het stuk van milieuzorg zijn bijvoorbeeld: de oprichting van een multidisciplinaire werkgroep, die als taak heeft een overkoepelend milieubeleid uit te werken voor wat betreft de directe milieueffecten van KBC in België. Dit initiatief is onderdeel van de uitvoering van de KBC-milieubeleidsverklaring. In deze werkgroep zitten vertegenwoordigers van diverse geledingen van de groep (waaronder het facilitaire bedrijf, personeelszaken, IT en verzekeringen). De werkgroep zal onder meer concrete milieudoelstellingen formuleren voor energiebesparing en de CO2-uitstoot; de deelname van KBC aan een aantal vrijwillige milieuengagementen. In 2003, bijvoorbeeld, verwierf KBC het label Ecodynamische Onderneming voor zijn hoofdkantoren in Brussel. In 2004 ondertekende KBC het Milieucharter West-Vlaanderen voor het geheel van de 179 KBC-kantoren in die provincie. Met deze ondertekening verbindt KBC zich ertoe om te streven naar een continue verbetering van zijn milieuprestaties en om acties te ondernemen rond een aantal milieuthema s. De ondertekening vond plaats op 15 juni, in aanwezigheid van Z.K.H. Prins Laurent van België; de organisatie van interne milieuseminaries in de Centraal-Europese dochtermaatschappijen ČSOB en K&H Bank. Deze seminaries hebben tot doel de KBC-filosofie en -knowhow op het stuk van milieubeheer over te dragen aan de Centraal-Europese groepsmaatschappijen en leidden al tot een intensieve samenwerking rond dit thema; de voortzetting, in België, van diverse projecten voor rationeel energieverbruik, de aankoop van groene stroom, de selectieve inzameling van gevaarlijk afval en de vermindering van het papierverbruik. Zo slaagde KBC erin in 2004 het aantal reclamedrukwerken te verminderen met 50%. In het laatste kwartaal van 2004 startte KBC Bank het Project Afvalbeheer op. Dit project zal in een eerste fase alle afvalstromen identificeren en inventariseren, met als doel het hele afvalproces te optimaliseren en tot nog toe onbenutte synergieën te realiseren. Afvalbeheer gebeurt trouwens niet alleen in België. ČSOB, bijvoorbeeld, past selectief afvalbeheer toe in al zijn kantoren. Daarnaast installeerde ČSOB ook een meetsysteem voor elektriciteitsverbruik in de grotere gebouwen en wordt geleidelijk aan moderne en meer energiebesparende technologie geïntroduceerd. In de tabel wordt een selectie van milieuefficiëntiegegevens verstrekt voor een groot deel van de gebouwen in België. Personeel en intern sociaal beleid Personeelstevredenheid Voor een financiële-dienstengroep zoals KBC zijn de medewerkers veruit het belangrijkste kapitaal. Hun inzet, motivatie en gedrevenheid bepalen in belangrijke mate het succes van de groep. De tevredenheid van de medewerkers blijft dan ook een permanent aandachtspunt en daarom worden in België alle medewerkers op regelmatige tijdstippen hierover ondervraagd door middel van een enquête. Dat maakt het mogelijk de tevredenheidsontwikkeling in kaart te brengen en,
aarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondern 91 waar nodig, gerichte actie te ondernemen. In de laatste jaren werden in België diverse projecten opgezet om werk en gezinsleven beter op elkaar af te stemmen, onder meer door de invoering van glijdende arbeidstijden in de hoofdkantoorgebouwen en het organiseren van kinderopvang in de vakantieperiode. In het najaar 2004 lanceerde KBC voor alle medewerkers in België een interne campagne personeelsverzekeringen en pensioenen met als doel alle medewerkers te informeren over en te attenderen op de brede waaier van personeelsverzekeringen en het gunstige pensioenplan waarover ze beschikken als medewerker. Ook werd in de bank een uitgebreide informatieronde opgezet rond een aantal bijsturingen in het belonings- en promotiebeleid vanaf 2005 met als doel dit beleid nog objectiever en transparanter te maken. Gelijke behandeling Binnen de groep is de gelijke behandeling van alle personeelsleden een basisgegeven. KBC maakt bijvoorbeeld qua personeelsstatuut, selectie- en promotiebeleid en evaluatiesystemen geen enkel onderscheid naar geslacht, geloofsovertuiging, afkomst, seksuele geaardheid, en dergelijke. In zijn beleidsverklaring stelt KBC ook duidelijk dat het ongewenst gedrag niet tolereert. Hiervoor werd een procedure ontwikkeld en gecommuniceerd om alle vormen van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk te vermijden of te verhelpen. KBC steunt het Vlaams Manifest van het Bedrijfsleven tegen Sociale Uitsluiting van Migranten, opgesteld door het Vlaams Economisch Verbond. Daarmee wil KBC uitdrukkelijk de uitdaging aannemen om sociale uitsluiting van migranten te voorkomen en te bestrijden, en hun economische en sociale integratie te bevorderen. Sociaal overleg Een goed sociaal klimaat in een onderneming is vanzelfsprekend uiterst belangrijk. In 2004 werkte KBC dan ook intens samen met de werknemersorganisaties, onder meer door constructief overleg in de vergaderingen van de Ondernemingsraden, de Comités voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW s), de vergaderingen met de vakbondsafvaardiging, de vergaderingen met de Europese Ondernemingsraad en andere overlegorganen. In België werd zowel in de bank- als in de verzekeringssector een CAO gesloten die voorziet in een verhoging van de koopkracht door de toekenning van een eenmalige brutopremie. In mei 2004 werden sociale verkiezingen georganiseerd en konden de medewerkers hun werknemersvertegenwoordigers kiezen voor de Ondernemingsraden en de CPBW s. Specifiek voor KBC Bank (en KBC Holding) werden in 2004 een aantal Collectieve Arbeidsovereenkomsten (CAO s) gesloten, onder andere over leeftijdbewust personeelsbeleid en over de begeleidingsmaatregelen voor medewerkers betrokken bij de oprichting van de joint venture van KBC en Rabobank Nederland voor de verwerking van effectentransacties. Bij de verzekeraar werd onder meer het arbeidsreglement aangepast en geactualiseerd en werd een CAO gesloten met het oog op de gelijkschakeling van de sluitingsdagen en vervangingsdagen voor feestdagen binnen de KBC-groep in België. De uitbreiding van de Europese Unie met tien nieuwe lidstaten had ook gevolgen voor de Europese Ondernemingsraad van KBC. Voortaan nemen ook werknemersver-
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Personeelsaantallen, KBC-groep (In VTE)* 31-12-2003 31-12-2004 Verschil Totaal 50 475 46 554-7,8% Totaal, exclusief de vermindering door de verkoop van dochtermaatschappijen van Kredyt Bank 50 475 48 578-3,8% Opdeling naar activiteit Bankbedrijf 40 141 36 021-10,3% Verzekeringsbedrijf 7 883 7 735-1,9% Assetmanagement 287 317 10,6% Holdingactiviteiten 2 164 2 481 14,6% Totaal 50 475 46 554-7,8% Opdeling naar land België 19 330 18 576-3,9% Centraal-Europa 28 954 25 586-11,6% Rest van de wereld 2 191 2 393 9,2% Totaal 50 475 46 554-7,8% * KBC Bank, KBC Verzekeringen en KBC Bankverzekeringsholding, inclusief de voornaamste dochtermaatschappijen waarin ze een meerderheidsparticipatie bezitten op 31 december 2004. De assetmanagementmaatschappijen die behoren tot de Centraal-Europese bankdochtermaatschappijen werden bij het bankbedrijf meegerekend. Voor de verzekeringsmaatschappijen wordt het distributienetwerk niet meegerekend. De referentiecijfers over 2003 werden licht aangepast. 92 tegenwoordigers uit Centraal-Europa, de tweede thuismarkt van KBC, deel aan het Europese overleg. Talentontwikkeling en kennisbeheer De visie van KBC wat opleiding betreft, gaat uit van de overtuiging dat iedereen talenten bezit, daarvoor de gepaste waardering verdient en ook kansen tot verdere ontplooiing moet krijgen. Aangezien en gelukkig niet elke mens dezelfde talenten bezit, wordt gezorgd voor een gedifferentieerd ontwikkelingsaanbod, rekening houdend met de verschillende talenten van de medewerkers. Dat aanbod bestaat dan ook uit een scala van opleidingsvormen (klassikaal, zelfstudie, e-leren, werkplekleren, en dergelijke) en bestrijkt het hele bankverzekeringsgebeuren. Ontwikkeling behelst evenwel niet alleen het volgen van opleidingen, maar hangt in eerste instantie af van de medewerker zelf, die zich moet bezinnen over wat hij kan, wat hij wil bereiken en welke inspanningen hij daartoe wil leveren. Ontwikkelingsnoden en -mogelijkheden zijn dan ook een logisch onderdeel van de feedback- en functioneringsgesprekken met leidinggevenden. In 2004 verschoven een aantal centrale opleidingsdiensten van de bank en de verzekeraar naar het holdingniveau, waardoor het werkgebied van deze diensten wordt verruimd tot de hele groep. De samenwerking tussen KBC Bank en KBC Verzekeringen wordt dus, ook op het gebied van het personeelsbeleid, alsmaar intenser. In 2004 werd de efficiëntie van het personeels- en opleidingsgebeuren verder verbeterd door onder meer de introductie van een nieuw SAP (System Analysis and Program Development)-softwarepakket voor de opleidingsadministratie, de diepgaande integratie van commerciële en andere vaardigheidstrainingen in één KBC-Vaardigheidscentrum, het geïntegreerd aanpakken van commerciële opleidingsprojecten op clusterniveau en de al vermelde integratie van een aantal vormingsaspecten bij de bank én de verzekeraar. Concreet uit zich dat bijvoorbeeld in de integratie van de verschillende vormingscentra in een en hetzelfde gebouw. Er werden nieuwe instrumenten geïntroduceerd om kennis in kaart te brengen en te beheren, en het aanbod van flexibele leervormen zoals e-leren en werkplekleren werd opnieuw uitgebreid. Ter ondersteuning van de zelfstandige verzekeringsagenten en hun medewerkers werd een intensief opleidingsprogramma opgezet voor startende agenten en voor specifieke domeinen (zoals financiële bedrijfsvoering). Bij het opzetten van het loopbaanbeleid op groepsniveau werden de loopbaanonderzoekssystemen van KBC Bank en KBC Verzekeringen in België op elkaar afgestemd. Middels loopbaanonderzoeken worden de competenties van medewerkers in kaart gebracht, waardoor onder meer ontwikkelings- en loopbaanplannen kunnen worden opgesteld en de uitwisseling van competenties binnen de groep op een objectieve basis wordt mogelijk gemaakt. Ook de internationalisering kreeg veel aandacht, door het opzetten van projecten op maat in een aantal Centraal- Europese groepsmaatschappijen. Het talentmanagement wordt overigens meer en meer op internationaal niveau bekeken, met bijvoorbeeld een op stapel staand KBC Academy-programma voor beloftevolle jongeren in het hele internationale werkgebied. Personeelsbezetting De ontwikkeling van het totale personeelsbestand van KBC (inclusief de voornaamste dochtermaatschappijen waarin KBC een meerderheidsbelang heeft) wordt in de eerste
aarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondern Personeelsaantallen, KBC Bank NV, KBC Verzekeringen NV en KBC Bankverzekeringsholding NV (31-12-2004) KBC Bank NV KBC Verzekeringen NV KBC Bankverzekeringsholding NV Aantal T.o.v. totaal Aantal T.o.v. totaal Aantal T.o.v. totaal Directie 123 1% 40 2% 31 1% Kader 4 701 37% 486 25% 1 738 66% Uitvoerenden (inclusief arbeiders) 7 875 62% 1 403 73% 880 33% Vast 12 698 100% 1 838 95% 2 649 100% Tijdelijk 1 0% 91 5% 0 0% Actief 11 136 88% 1 707 88% 2 512 95% Niet-actief 1 563 12% 222 12% 137 5% België 12 031 95% 1 926 100% 2 649 100% Buitenland 668 5% 3 0% 0 0% Mannen 6 888 54% 782 41% 1 716 65% Vrouwen 5 811 46% 1 147 59% 933 35% Voltijds 100% 8 790 69% 1 318 68% 1 900 72% Deeltijds 80% 100% 1 769 14% 335 17% 505 19% Deeltijds < 80% 2 140 17% 276 14% 244 9% Totaal 12 699 100% 1 929 100% 2 649 100% Totaal, in VTE 11 354-1 735-2 443 - Gemiddelde leeftijd (jaren) 42,5-41,4-40,8-93 tabel geïllustreerd. De tweede tabel geeft een verdere indeling van het personeelsbestand van KBC Bank, KBC Verzekeringen (beide zonder de respectieve dochtermaatschappijen) en KBC Bankverzekeringsholding. bank en de verzekeraar werden de rekruterings- en selectiediensten van KBC Bank en KBC Verzekeringen onder één leiding geplaatst, waardoor KBC zich als groep nog gerichter kan profileren op de arbeidsmarkt. In 2004 daalde het totale personeelsbestand van de groep met circa 8% tot 46 554 voltijdbaanequivalenten (VTE). Wanneer de personeelsvermindering als gevolg van de verkoop van enkele dochtermaatschappijen van Kredyt Bank (Polen) buiten beschouwing wordt gelaten, bedroeg de daling iets minder dan 4%. De belangrijkste verminderingen in personeelsaantallen kwamen voor bij KBC Bank in België (weliswaar deels als gevolg van een overplaatsing van personeel naar andere groepsmaatschappijen) en in Kredyt Bank (rationalisatieoefening en de al vermelde verkoop van enkele dochtermaatschappijen). De belangrijke personeelsvermindering bij KBC Bank in België in de afgelopen jaren, die onder meer voortsproot uit de praktische voltooiing van de fusieoperatie, gebeurde door natuurlijke afvloeiing, een toename van het deeltijds werken, een vlottere overstap naar andere groepsmaatschappijen (diverse vacatures bij KBC Verzekeringen werden bijvoorbeeld ingevuld door medewerkers van KBC Bank) en ook een strenge beperking van externe aanwervingen. Geleidelijk aan wordt er evenwel opnieuw extern aangeworven (ter vervanging van medewerkers die vertrekken) en tegelijkertijd wordt in 2005 opnieuw gewerkt met een open interne arbeidsmarkt, waarbij openstaande vacatures eerst kenbaar worden gemaakt aan de eigen medewerkers, die op die manier de kans krijgen om door te groeien of nieuwe uitdagingen aan te gaan. In het kader van de integratie van het personeelsgebeuren bij de Betrokkenheid bij de gemeenschap KBC is ervan overtuigd dat een bedrijf, naast een puur economische missie, ook een belangrijke maatschappelijke en sociale rol te vervullen heeft. Deze sociale betrokkenheid uit zich in tal van initiatieven, waaronder: engagementen gericht op kansarmoedebestrijding en het tegengaan van maatschappelijke achterstelling: KBC steunt daarbij initiatieven voor samenlevingsopbouw, zelfhulpgroepen, herstel van het stedelijke sociale weefsel en integratie van kansarmen en allochtonen, door samenwerking met buurthuizen en andere sociale verenigingen, onder meer in Antwerpen en Brussel; het aanmoedigen van de sociale betrokkenheid van onze medewerkers: die kunnen bijvoorbeeld in bepaalde gevallen een beroep doen op een solidariteitsfonds voor organisaties waarvoor ze vrijwilligerswerk leveren. In 2004 werden zo een dertigtal projecten gesteund, zoals bijvoorbeeld de Duikschool Handi Divers Wet Wheels (een duikschool voor mensen met een fysieke handicap) en Met lege handen (een werkgroep voor ouders van een overleden baby). Daarnaast mobiliseert KBC zijn medewerkers en stelt het infrastructuur ter beschikking voor een aantal sociale projecten en projecten in de gezondheidszorg (zoals, in het verleden, de Kom op tegen Kanker-campagne); diverse sponsoringprojecten: zowel op de eerste thuismarkt (België) als op de tweede thuismarkt (Centraal-
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk 94 Europa). In dit jaarverslag wordt aan het begin van elk hoofdstuk een sponsoringproject toegelicht; solidariteitsacties: uiteraard liet de enorme ramp in Zuidoost-Azïë, als gevolg van de zeebeving op tweede kerstdag, KBC niet onberoerd. Samen met zijn medewerkers zette het een grote solidariteitsactie op stapel en bij de nationale televisieuitzending op 14 januari 2005 kon KBC dan ook een aanzienlijke som schenken ten voordele van de slachtoffers van deze ramp. De sociale rol die de KBC-groep in de gemeenschap vervult uit zich, ten slotte, ook in de aangeboden diensten en producten: In 2004 organiseerde KBC een aantal Senior Road Shows, pc-opleidingen en zelfs een on-lineseminarie, met als doel seniorcliënten te helpen om eventuele drempels bij elektronisch bankverzekeren te overwinnen; het is de bedoeling dat dit initiatief in 2005 wordt uitgebreid naar andere domeinen van het betalingsverkeer; KBC probeert ook met zijn verzekeringsproducten tegemoet te komen aan de maatschappelijke behoeften. Voorbeelden hiervan zijn de verzekering tegen het overstromingsrisico, de milieupolis (een verzekering die de wettelijke saneringsplicht dekt in geval van bodemverontreiniging en het saneringsproject organiseert en betaalt) en de introductie van een autoverzekering met speciale aandacht voor betaalbare formules voor jongeren en een levenslange verzekeringsgarantie voor ouderen die hun voorzichtig rijgedrag in het verleden bewezen hebben. Ook de talrijke preventiecampagnes die KBC in het verleden opzette (bijvoorbeeld rond verkeersveiligheid), getuigen van de aandacht voor het maatschappelijke aspect van het ondernemen.
aarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en personeel Jaarverslag van KBC 2004 Maatschappelijk Verantwoord Ondern 95