Knipperlichten Sociaal Recht

Transcriptie

1 Knipperlichten Sociaal Recht 25 februari 2010 Edward Carlier Advocaat

2 Overzicht nieuwigheden Recht op individuele voortzetting collectieve ziekteverzekering; 2. Verhoogde ontslagkost bij ouderschapsverlof; 3. Tijdelijke anti-crisismaatregelen (juni juni 2010); 4. Verzwaarde verplichtingen bij collectief ontslag; 5. Verplicht alcohol- en drugsbeleid; 6. Recht op overdracht van vakantie in geval van langdurige arbeidsongeschiktheid. 2

3 Knipperlicht 1/6 Recht op individuele voortzetting collectieve ziekteverzekering 3

4 1. Recht op individuele voortzetting collectieve ziekteverzekering (samenvatting) Oude situatie: - dekking van werknemer verstrijkt bij uitdiensttreding; - eventuele voortzetting van dekking tijdens periode gedekt door opzegvergoeding; Nieuwigheid (zie ook volgende slide): - werknemer heeft het recht op individuele voortzetting van de collectieve ziekteverzekering na verlies ervan (meestal: bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst), zonder bijkomend medisch onderzoek of medische vragenlijst, en op voorfinanciering van de verzekering; - werkgever moet werknemer inlichten over voormelde rechten; Vanaf wanneer? - sinds 1 juli 2007 voor ziekteverzekeringen daterend van na die datum; - sinds 1 juli 2009 ook van toepassing op ziekteverzekeringen die op 1 juli 2007 reeds bestonden. 4

5 1. Recht op individuele voortzetting collectieve ziekteverzekering (toelichting 1/2) I. RECHT OP INDIVIDUELE VOORTZETTING - voorwaarde: werknemer moet minstens 2 jaar ononderbroken aangesloten zijn geweest bij verzekering(en); - werkgever moet werknemer (schriftelijk of elektronisch) (i) op hoogte brengen van recht op individuele voortzetting en (ii) contactgegevens van verzekeraar overmaken binnen 30 dagen na verlies van dekking (meestal: beëindiging van de arbeidsovereenkomst); - werknemer heeft vervolgens 30 dagen om individuele voortzetting aan verzekeraar mee te delen (termijn is verlengbaar met 30 dagen en werkgever moet werknemer ook hiervan op hoogte brengen); - werknemer moet geen nieuw medisch onderzoek ondergaan, noch medische vragenlijst invullen; - verzekeringspremie wordt berekend in functie van (i) risico s die reeds bestonden op ogenblik van aansluiting bij collectieve ziekteverzekering en (ii) leeftijd van werknemer op ogenblik van individuele voortzetting (tenzij voorfinanciering zie volgende slide); 5

6 1. Recht op individuele voortzetting collectieve ziekteverzekering (toelichting 2/2) II. RECHT OP VOORFINANCIERING - verzekeraar moet werkgever inlichten over mogelijkheid voor werknemer om toekomstige individuele voortzetting reeds voor te financieren. - werkgever moet deze informatie onmiddellijk bezorgen aan werknemer; - bij schending van voormelde informatieplicht, zal bij individuele voortzetting- verzekeringspremie worden berekend in functie van leeftijd van werknemer op ogenblik van aansluiting bij collectieve ziekteverzekering; - Indien fout te wijten is aan werkgever, moet deze aan verzekeraar bedrag van misgelopen premie terugbetalen. 6

7 Knipperlicht 2/6 Verhoogde ontslagkost bij ouderschapsverlof 7

8 2. Verhoogde ontslagkost bij ouderschapsverlof (samenvatting) Oude situatie: bij ontslag van werknemer in deeltijds ouderschapsverlof, moest opzegvergoeding niet worden berekend op hypothetisch voltijds loon, doch op effectief verdiende deeltijds loon; Nieuwigheid (zie ook volgende slide): bij ontslag van werknemer in deeltijds ouderschapsverlof, moet opzegvergoeding voortaan worden berekend op hypothetisch voltijds loon. Opzegtermijn werd reeds (en wordt nog steeds) berekend op basis van hypothetisch voltijds loon; Vanaf wanneer? sinds recente rechtspraak, doch nu ook wettelijke basis sinds wet van 30 december 2009 houdende diverse bepalingen (BS 31 december 2009). 8

9 2. Verhoogde ontslagkost bij ouderschapsverlof (toelichting) Situering van problematiek: art. 39 Arbeidsovereenkomstenwet en Herstelwet van 22 januari 1985; Achtergrond: Cass. 11 december 2006; Cass. 25 februari 2008; Hof v. Justitie 22 oktober 2009; wet van 30 december 2009; Concreet voorbeeld: euro / maand voor 4/5 werk (1/5 ouderschapsverlof); - voor lonen vanaf euro bruto (bedrag 2010) wordt opzegtermijn doorgaans bepaald in functie van leeftijd, (hypothetisch voltijds) loon en anciënniteit (vb. formule Claeys). Stel: opzegtermijn is 7 maand; - opzegvergoeding wordt niet (meer) berekend op euro, maar op (4.000 / 4) x 5 = euro; - opzegvergoeding wordt voortaan 7 x euro = euro bruto ipv 7 x euro = euro bruto; - Dus: stuk duurder (ook gelet op impact van sociale zekerheidsbijdragen op bruto bedrag). 9

10 Knipperlicht 3/6 Tijdelijke anti-crisismaatregelen (juni juni 2010) 10

11 3. Tijdelijke anti-crisismaatregelen (juni juni 2010) (samenvatting) Oude situatie: - wie wenste te besparen op loonkost van bedienden, kon oneigenlijk beroep doen op tijdskrediet, extra vakantie (leave of absence), collectieve loonsvermindering, enz., doch niet op systeem van economische werkloosheid (voorbehouden aan arbeiders); Nieuwigheid (zie ook volgende slide): - wet van 19 juni 2009 voegde o.a. tijdelijk systeem in van economische werkloosheid voor bedienden; Vanaf wanneer tot wanneer? - Sinds juni 2009, verlengd tot juni

12 3. Tijdelijke anti-crisismaatregelen (juni juni 2010) (toelichting) - Via wet van 19 juni 2009 werden 3 kostenbesparende maatregelen ingevoerd: tijdelijke collectieve vermindering van arbeidsduur met 1/5 of 1/4 ( tijdelijke crisis-arbeidsduurvermindering ); Individuele en tijdelijke vermindering van de prestaties met 1/2 of 1/5 ( crisistijdskrediet ); Tijdelijke en collectieve volledige of gedeeltelijke (maximum 3 dagen afwezigheid) schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst ( economische werkloosheid bedienden ); - initieel voorzien tot eind 2009, doch uiteindelijk (en na moeizaam overleg) verlengd tot juni 2010 (middels kleine wijzigingen); - geen onverdeeld succes blijft vooralsnog beneden verwachting; - compensatiemaatregel voor ontslagen van arbeiders tussen 1 januari en 30 juni 2010 (1.666 euro 555 euro ten laste van werkgever). 12

13 Knipperlicht 4/6 Verzwaarde verplichtingen bij collectief ontslag 13

14 4. Verzwaarde verplichtingen bij collectief ontslag (samenvatting) Oude situatie: Bij collectief ontslag moest gebruikelijke procedure van informatieen raadpleging worden gevolgd ( procedure Renault ), doch moest slechts tewerkstellingscel worden opgericht indien verlaagd brugpensioen werd aangevraagd; Nieuwigheid (zie ook volgende slide): Nu wordt oprichting van tewerkstellingscel quasi automatisme voor ondernemingen boven 20 werknemers; Vanaf wanneer? Voor collectieve ontslagen aangekondigd vanaf 7 april

15 4. Verzwaarde verplichtingen bij collectief ontslag (toelichting) - collectief ontslag is geen eenduidige definitie (meer) (lees: nog minder dan vroeger) collectief ontslag collectief ontslag bis ; - collectief ontslag procedure Renault - collectief ontslag bis wetgeving activerend beleid - aan procedure Renault werden aantal bijkomende formaliteiten toegevoegd; - verplichting tot oprichting van tewerkstellingscel voor werkgevers met meer dan 20 werknemers indien sprake van collectief ontslag bis ; - steeds verplichting tot oprichting van tewerkstellingscel voor werkgevers die verlaagd brugpensioen aanvragen; - bij collectief ontslag bis, doch geen collectief ontslag, zouden werkgevers met maximaal 20 werknemers in principe procedure Renault moeten volgen - ongewild effect van wetswijziging. 15

16 Knipperlicht 5/6 Verplicht alcohol- en drugbeleid 16

17 5. Verplicht alcohol- en drugbeleid (samenvatting) Oude situatie: Weinig of niets (algemene regels inzake welzijn op het werk); Nieuwigheid (zie ook volgende slide): CAO nr. 100 van 1 april 2009 verplicht elke werkgever om een schriftelijke preventief alcohol- en drugbeleid te hebben; Vanaf wanneer? Vanaf 1 april

18 5. Verplicht alcohol- en drugbeleid (toelichting) Verplicht: - schriftelijke beleids- of intentieverklaring met krijtlijnen van preventief alcohol- en drugbeleid (vanaf 1 april 2010); - verklaring moet worden opgenomen in arbeidsreglement (via verkorte procedure); - voorafgaand advies van comité voor preventie en bescherming op werk (of, bij afwezigheid, vakbondsafvaardiging of, bij afwezigheid, werknemers zie specifieke procedure rechtstreekse participatie Welzijnswetgeving); - afhankelijk van aard van intentieverklaring mogelijks ook voorafgaand advies van ondernemingsraad; Facultatief: - verdere uitwerking van voormelde beleids- of intentieverklaring via invoeren van concrete regels en procedures (vb. inzake beschikbaarheid op het werk (of niet) van alcohol, het (verbod op) binnenbrengen van alcohol, werkgerelateerd gebruik van alcohol, regels om ongeschiktheid vast te stellen en vervoer naar huis te regelen, testen op alcohol of drugs enz.); - opname in arbeidsreglement (via gebruikelijke procedure tot wijziging van arbeidsreglement); - voorafgaand advies van comité en eventueel ondernemingsraad (zie hoger). 18

19 Knipperlicht 6/6 Recht op overdracht van vakantie bij langdurige arbeidsongeschiktheid 19

20 6. Recht op overdracht van vakantie bij langdurige arbeidsongeschiktheid (samenvatting) Oude situatie: Tijdens arbeidsongeschiktheid bouwt werknemer recht op betaalde vakantie op in daaropvolgend kalenderjaar (zgn. vakantiejaar ). Blijft werknemer arbeidsongeschiktheid tijdens vakantiejaar, vervalt vakantie, doch wordt opnieuw recht opgebouwd op betaalde vakantie in daaropvolgend kalenderjaar; Nieuwigheid (zie ook volgende slide): Ingevolge recente rechtspraak, zouden ook vakantiedagen (onbeperkt?) kunnen worden opgespaard en overgedragen tot bij terugkeer uit arbeidsongeschiktheid; Vanaf wanneer? Sinds rechtspraak in

21 6. Recht op overdracht van vakantie bij langdurige arbeidsongeschiktheid (toelichting) Probleem - Belgische wetgeving inzake jaarlijkse vakantie voorziet principieel verval van vakantie indien niet opgenomen binnen de 12 maanden na einde van jaar waarin recht werd opgebouwd; - Hof van Justitie oordeelde op 20 januari 2009 en 10 september 2009 dat dergelijke systeem strijdig is met Richtlijn 2003/88/EG; Gevolg - voor bedienden: werkgever zou aldus verplicht zijn om aan werknemer, na diens terugkeer uit arbeidsongeschiktheid, betaalde vakantie toe te kennen van 4 weken per jaar arbeidsongeschiktheid - voor arbeiders: idem, doch financiële gevolgen van voormelde rechtspraak nog onduidelijk: risico voor Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie / vakantiekassen of voor werkgever zelf? 21

22 Overzicht knipperlichten 1. Geef informatie aan werknemers omtrent individuele voortzetting en voorfinanciering van collectieve ziekteverzekering; 2. Ontslag van werknemer in deeltijds ouderschapsverlof wordt duurder; 3. Wie nog gebruik wil maken van tijdelijke anti-crisismaatregelen heeft nog tot juni 2010 let ook op bijkomende kost igv ontslag van arbeiders tussen 1 januari en 30 juni 2010; 4. Collectief ontslag wordt (nog) meer formalistisch (o.a. oprichting tewerkstellingscel); 5. Zorg voor een schriftelijk alcohol- en drugsbeleid tegen 1 april 2010; 6. Langdurig arbeidsongeschikte werknemers zouden recht kunnen claimen op (langdurige) betaalde vakantie bij hun terugkeer. 22

23 Einde