De uitwerking van een stikstofbemesting in den vorm van Zwaveluren Ammoniak en Nitrophoska IG op weiland bij den Heer C. Maas te Breukelen door Ir. C. A. G. Spaan UITGAVE VAN HET LAND- EN TUINBOUWBUREAU DER I.G. FARBENINDUSTRIE AKTIENGESELLSCHAFT, AMSTERDAM (OVERDRUK UIT HET UTRECHTSCH LANDBOUWBLAD].
De uitwerking van een stikstof bemesting in den vorm van Zwaveluren Ammoniak en Nitrophoska IG op weiland bij den Heer C. Maas te Breukelen door Ir. C. A. G. Spaan
De uitwerking van een slikstofbemesling in den vorm van Zwaveluren Ammoniak en Nitrophoska IG op weiland bij den Heer C. Maas, te Breukelen door Ir. C. A. G. Spaan Onder een soortgelijk opschrift beschreef ik in het Utrechtsch Landbouwblad van 13 en 20 April en 11 Mei 1928 dee, thans drie jaar achtereen op hetelfde land doorgeette weideproef, genomen door den Heer C. Maas, op Oudaen te Breukelen en wel allereerst de uitkomsten van een bemesting met 100 K g. Ureum BASF per H.A. op de naweide in 1926 en in de tweede plaats de uitkomsten in 1927 met 250 Kg. Zwaveluren Ammoniak - - 90 Kg. Ureum BASP^ per H.A. in Maart, Juni en Juli gegeven. *) 1926. Naweide. Om de cijfers nog even in herinnering te brengen, diene het volgende: alles is omgerekend per H.A., terwijl de geheele weideproef, van 6 perceelen, die ongeveer 6Vi H.A. groot was in tweeën werd verdeeld en er vanaf 13 Juli 1926 tot 21 October 1926 op dee naweide met 20 tot 25 melkkoeien afwisselend werd geweid. Twee keer werd in een andere weide omgeschaard. a) Opbrengst der perceelen met 100 Kg. Ureum BASF per H.A, 2637"^ Liter melk in 219 weidedagen. b) Opbrengst der perceelen onder Ureum per H A. 1834'/o Liter melk in 162 weidedagen. *) Het geheele verslag is op aanvrage nog gratis verkrijgbaar als overdruk uit het Utrechtsch Landbouwblad bij het Land- en Tuinbouwbureau der LG. Farbenindustrie Aktiengesellschaft, Rokin 109 111, Amsterdam C.
4 Met iedere Kilo uivere Stikstof, die als Ureum BASF is gegeven, is hier dus op de naweide 17,4 Liter Melk per H.A. meer gemaakt. 1927. Geheele weideperiode. Vanaf 19 April tot 1 November 1927 liepen de koeien buiten en werden de volgende uitkomsten op de perceelen met en onder stikstofmest behaald: a) Opbrenst der perceelen met 250 Kg. Zwaveluren Ammoniak en 90 K.g. Ureum BASF: per H.A. 7910 Liter melk in 581 weidedagen. b) Opbrengst der perceelen onder dee meststoffen: per H.A 4338 Liter melk in 320 weidedagen. Benevens dee weidedagen met melkvee werden nog per H.A. gemaakt 112 dagen met droog-en jongvee op a en 126 dagen op b. In dee weideperiode van 1927 werden de melkkoeien (22 in aantal) 15 keer omgeweid op de 3 extra bemeste perceelen en konden slechts 10 keer omgeweid worden op de 3 niet extra bemeste perceelen, welke samen nog een Vs H.A. grooter waren dan de eerste drie. Buitendien werd 5 keer omgeweid naar perceelen buiten de bemestingsproef. De bemeste perceelen gaven veel vroeger gras, waardoor in 1927 aanmerkelijk op de dure voorjaarsstalvoedering werd bespaard. Reeds op 19 April 1927 kondon de koeien op de stikstofweide, terwijl eerst 8 Mei ruim voldoende gras op de niet-stikstofweide was. De Heer Maas schatte toen de besparing, alleen doordat op een klein gedeelte van ijn bedrijf dee stikstofbemestingsproef ijn gunstigen invloed deed gevoelen, op f 300.. Met iedere Kilo gebruikte stikstof, steeg hier dus gedurende den weidetijd de opbrengst per H.A. met 38,4 Liter melk. 1928. Bemestingsproef gedurende de geheele weideperiode. Indeeling en Bemesting. Zooals uit de korte beschrijving van 1926 en 1927 blijkt, was de proef, bestaande uit 6, door slooten gescheiden, kampen, óó ingedeeld, dat 3 ervan extra bemest werden, 3 niet extra bemest. In verband met
5 den minder goeden toestand, waarin alle weiden verkeerden had de Heer Maas in beide jaren overal flink semest met slakkenmeel en kaliout. Ook in 1928 werd hiermede nog rekenmg gehouden en kreeg het grasland per H.A. 800 Kg. Thomasslakkenmeel en 300 Kg. Kaliout 40 pct dat is dus 136 Kg. fosforuur en 120 Kg. kau per H.A. De bedoeung was in 1928 de vergelijking door te etten, maar dan tevens na te gaan, hoe de nieuwe mests of Nitrophoska IG ou voldoen, in vergehjking met de gewone volledige bemesting met Zwaveluren Ammoniak, slakkenmeel en kaliout. DThier gebruikte Nitrophoska IG bevat nameli k 16 5 pct. Stikstof, 16,5 pct. Fosforuur en 20 pctkah, men geeft hiermede dus in één keer een volledige bemesting, wat men anders met drie meststoffen in drie keer uitaaien bereikt.. Voor dee vergelijking was dus splitsing in drie groepen noodakelijk, oodat de es perceelen dus als ïolgt werden ingedeeld en de akkers, die de 2 voorgaande jaren gedurende het beweiden geen stikstofmest kregen, ook in 1928 per H.A. een hoeveelheid Zwaveluren Ammoniak van 150 Kg. ontvmgen. A. 2 akkers, samen groot 1.87 H.A. kregen dus per RA^ 800 Kg. Thomasslakkenmeel van 17.4 pu. ^^^ Kg. Kaliout 40 pct. 7A/r.^^+'9S en 250 Kg. Zwaveluren Ammoniak op 7 Maart Zö 1CA ir^ OD 26 Juni.^o Pn OoIS' " :; op 11 Sept.'28 Dus per RA.: = ruim 100 Kg. stikstof, 139 Kg. fosforuur en 120 Kg. kali. B. 2 akkers, samen groot 2.42 H.A. kregen alleen Nitrophoska. Om eenelfde hoeveelheid stikstof, fosforuur en kali toe te dienen als op A gegeven was, moest nog per H.A. aangevuld worden rnet 225 Ke Thomasslakkenmeel van 17.4 pu. (omaat elders reeds 800 Kg. per H.A., in plaats van 575 Kg. per H.A. was gegeven), en 300 Kg. Nitrophoska IG op 7 Maart 28..n 180 Ka op 26 Juni 28. en 20 Kg l op 23 Augustus '28. Dus per HA. = bijna 100 Kg. stikstof, 139 Kg. fosforuur en 120 Kg. kali.
6 C. 2 akkers, samen groot 2.50 H.A., kregen dus per H.A. 800 Kg. Thomasslakkenmeel van 17.4 pct. + 300 Kg. Kaliout 40 pct. en 150 Kg. Zwaveluren Ammoniak op 7 Maart 1928. Dus per H.A. = ruim 30 Kg. stikstof, 139 Kg. fosforuur en 120 Kg. kali. Beweiding en uitkomsten. Er werd met 28 stuks melkvee geweid, die 27 April 1928 naar buiten kwamen en allereerst in A kwamen tot 1 Mei, daarna in C tot 6 Mei (omdat dit perceel iets meer beschut lag), daarna m B tot 14 Mei, daarna weer in A tot 18 Mei, vervolgens in C tot 22 Mei, dan in B tot 24 Mei, dan in A, en. Een overicht van dee manier van beweiding en de hoeveelheden melk, die telkens op A, B en C gemaakt werden, vindt men hierachter. Om de vergelijking gemakkelijk te maken, ijn ook hier weer de hoeveelheden melk per HA. omgerekend, omdat A, B en C niet precies even groot waren en oo is ook het aantal weidedagen voor ieder op 1 H.A. omgerekend. Daardoor ijn de getallen dus gedeeld en krijgt men cijfers, die onderdeelen van een Liter en van een weidedag aangeven. De vergelijkingen ijn daardoor echter gemakkelijker en juister.
jj.fu^ Ll^l JtWI.^ '''''^^''''^''^^ «a E ee o. ca C/3 s ca u ^ o 03 O..'s: cö O H. > u rt t^ X o 1C> NJ t4 O U3 TS CO o n s 3 r UI o, tn ~t 1 o
8 Wanneer wij vergelijken A met C en B met C kunnen wij gemakkelijk door aftrekking nagaan hoeveel A en B ieder per H.A. meer hebben opgebracht dan C Endaar C ook nog 150 Kg. Zwaveluren Ammoniak als normale bemesting heeft ontvangen, kan men eggen, dat de meeropbrengst verkregen is door de werking van 500 Kg. 150 Kg. - 350 Kg. Zwaveluren Ammoniak. Terwijl dit door de Nilrophoska IG op B eveneens behaald is door ruim 70 Kg. stikstof per H.A. Stellen wij dee cijfers dan onder elkaar evenals wij dat hierboven hebben gedaan voor de jaren 1926 en 1927, oo ien wij het volgende: A. Opbrengst der perceelen met 500 Kg. Zwaveluren Ammoniak per H.A. (= ruim 100 Kg. stikstof) 7585 Liter melk in 554 weidedagen -f- 128 droogveeweidedagen. B. Opbrengst der perceelen met 600 Kg. Nitrophoska IG per H.A. (-= bijna 100 Kg. stikstof). 7732 Liter melk in 637 weidedagen -{- 67 droogveeweidedagen. C. Opbrengst der perceelen met 150 Kg. Zwaveluren Ammoniak per H.A. (--= ruim 30 Kg. stikstof). 3626 Liter melk in 257 weidedagen -f 42 droogveeweidedagen. Dus door 70 Kg. stikstof per H.A. werd meer verkregen op: A. door den Zwaveluren Ammoniak per H.A. 3958 Liter melk in 297 weidedagen en 86 droogveeweidedagen. B. door de Nitrophoska IG per H A. 4106 Liter melk in 380 weidedagen en 25 droo^yveeweidedagen. ^ Met iedere K.G. stikstof extra is hier dus in 1928 verkregen per H.A. aan meer melk: A. door den Zwaveluren Ammoniak 3958 Liter:70 55 Liter melk. B. door de Nitrophoska IG 4106 Liter: 70-58 Liter melk.
Op A ijn echter 61 droogveedagen meer gemaakt De groote voordeelen, die ook in 1928 behaald ijn springen eer duidelijk in het oog. Rekent men alleeri slechts de hoeveelheid melk tegen 7 et. per Liter, die op A en B door een verhoogde bemesting met Zwaveluren Ammoniak en Nitrophoska IG meer ijn behaald oo beloopt dit per H.A. op A 3958 x 7 et. f 277 06 en op B 4106 x 7 et. =- f287.42. De meerdere bemesting op A en B kan men rekenen op ongeveer f40.- per H.A., oodat er alleen door de meerdere melk reeds per H.A. ongeveer f 240 meer gemaakt is. Ook al trekt men van dee opbrengst nog voldoende af voor de winning van de meerdere hoeveelheid melk, voor de meerdere risico omdat meer vee gehouden kan worden, voor het meerdere fosforuur en kali dat door de meerdere melk per H.A aan den bodem onttrokken wordt, oo blijft er toch een óó groot voordeel over, dat men voor dee streken gerust de methode, die reeds door den heer Maas, gedurende drie jaar op hetelfde land is toegepast, kan aanbevelen. De voordeelen ijn van dien aard, dat door een flmke stikstofbemesting, met kali en fosforuur, desnoods ook kalk, gepaard gaande met een oo lang mogelijk doorgevoerde afonderlijke beweiding op meerdere kleinere perceelen, dee in het oog loopend ijn. De mogelijkheid om vroeger in de wei te komen met jongvee en melkvee, waardoor op de dure voorjaars stalvoedering bespaard wordt, blijft voor lederen veehouder bestaan, op welken grond hij ijn bedrijf ook gevestigd heeft. Het eene jaar ullen de voordeelen, daardoor verkregen, grooter ijn dan een ander jaar. Maar voordeel blijft er steeds te behalen. Mocht de grasgroei óó vroeg ijn, dat niet alles is af te weiden, welnu door kuihng of door gedeeltelijke bijvoedering van gemaaid gras op stal, is er genoeg profijt van te trekken. Alleen dee voordeelen ijn soms voldoende om de geheele extra stikstofbemesting rendabel te maken. De uitwerking, die dee, sedert drie jaar doorgevoerde, bemesting en beweiding uitgeoefend heeft op de proefweiden bij den heer Maas, ijn opvallend. Als wij het weiland van 1926 vergelijken met het goed bemeste weiland van nu, dan is te constateeren, dat de beste plekken van najaar 1926, gelijk ijn met ö
10 HP slechtste plekken van thans, najaar 1928 De weiden iln na ^eetrie jaar bemesten en beweiden atnnrh)k in niet peheel eaaal. Het is wel opvallend, dat door Se^èr tl?kte sfkstofbemesting de kleinere ach erbhivende ooede grassen ook beter uitgroeien. Bint en rsn ve'dwiinen langamerhand, vooral op dee %'Z ilt dkwlfs oxewetwa, mogelük is door de -^^l^ol'ler 'Targrlr^y^'^l^i'let dikwins 5e'ge-ed; Ssf r^s:ss "" ^'r^t %au otte nak^n^ uit d^" oodt'olki^g'en, dfe h ["IksrandbZwproefstaüon te Wagenmgen hee t ^^T^T efc^^rdrsefrtmve?g^^4 Ssi3;-^^-no^«Merk van het monster. A. B. A B C A B C Vocht- pel. 20 6 19.8 18 3 Gehalte in de oorspronkeluke sto! aan^ Eiwit""7ceïsïoï^ P.O^ ^ K.O pet. 19.9 18.9 19 7 25.0 23.6 24.1 pet. 16.0 ')16.4 16.6 20.1 1)20.5 20.3 pet. 0.68 0 74 0.74 pet. 2.81 2.81 3.34 in de droge stof ijn de gehalten: 0.86 0.92 0.91 3.53 3.50 4.13 CaO pet. 0.96 1.00 0.92 1.21 1.25 1.13 bemest met Zwaveluren Ammoniak (ruim 100 kg. bem^rmefwu^ bersestmtt^ Zwaveluren Ammoniak (ruim 30 kg. DeSotbe"al"tin het monster B is slechts in esvoud verricht wegens te wemig stof.
11 Dat in het algemeen het melkvee telkens op prima m ^. ^ ^ ^ l om weiden, eenigsms '^^^^^^^^^ doordat het kan wo'den, is gelijkmatig. welke laatste Laat de men pollen l^^gf ook ^/J P'^ gaarne ate^e"^ eten- ^n ^^^ slaat gedeelteliik op ijn andere weiden, b^j'j" "^^^^^^M. Veranderingen in het bedrji hebben mo e^^^^ g ^^_^ ^.;;^Ui»S- err':lre«^5 werd gehouden: 27 lichte beesten; dooreen ongeveer 450 K. G. + Z Tef Lta,, dat nu reeds Uan werden gehouden:./r;entserr+5="wek;s"; '^ H:d l heer Maas oorspron.eiii^ On --) ^r ^TdT;.lesrmerde'Z?hfn?:4ïaait e^ d'oor- Saall Dar^dt de -f "^^^.^frl^alfdfn -,^rrsnetj;s'^lltdordrt\trsend b^ bemest werd.
üj J lij ^ D UI CC [Q LI 1- tn 1 I ÜJ Q Z > 5 Q Q: O m UI o Q. o
üj J lij D UI CC J D Q: h > o a: il) o h U) UI GQ ü $ ü UI o N UI m en (r D U X
i'.. 'S "Ji I. ^*' ^ ' d u. UI o Q: 0. tn (5 Z (Q ü Ui ü > Q. 1 o: ü Q. O > 0 Z O -) h ui I Z > J Ü
F'» **..jt. ' - f' ' >.-J rf^' "^ XT'* 4' - -. «' ='-f'-^ O o I 1- ui I > J I
DIT BOEKJE IS GRATIS VERKRIJGBAAR BIJ HET LAND- EN TUINBOÜWBUREAU DER I.G. FARBENINDÜSTRIE AKTIENGESELLSCHAFT ROKIN 109/111 AMSTERDAM-C. HoU. No. 8. III. '29.