Therapeutische projecten geestelijke gezondheidszorg (2007-2010) Handleiding patiënten monitoring GEBRUIK VAN DE SCHALEN BIJ VOLWASSENEN (FORENSISCHE PSYCHIATRIE INBEGREPEN)
Therapeutische projecten geestelijke gezondheidszorg (2007-2010) RIZIV, FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). De Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid publiceerde in 2005 een beleidsnota geestelijke gezondheid. Dit document stelde ondermeer de ontwikkeling van experimentele therapeutische projecten" voor. Deze projecten zijn bedoeld als een zoektocht naar alternatieve organisatiemodellen in de geestelijke gezondheidszorg. Het Kenniscentrum is verantwoordelijk voor de wetenschappelijke proces-evaluatie van de therapeutische projecten. Zij compileerde de handleidingen voor een specifiek deel van de evaluatiemethodologie (patiënten monitoring). Serie : Therapeutische projecten geestelijke gezondheidszorg (2007-2010), handleiding patiënten monitoring Titel: Werkgroep : Bedanking: Copyrights : Gebruik van de schalen bij volwassenen. Sophie Cès, Peter Feys, Micheline Gobert, Mark Leys Koen Thomeer De schalen in dit document kunnen enkel gebruikt worden in het kader van de therapeutische projecten voor geestelijke gezondheidszorg. De hele of gedeeltelijke reproductie van deze schalen is ten strengste verboden voor niet bevoegde personen. Voor het gebruik ervan wendt u zich best tot de respectievelijke uitgevers. Brussel, 17/06/2008, versie 1.2 (23/05/2008, versie 1.1) Studie KCE 2007-32-2 Taal : Nederlands Format : Adobe PDF (A4) Wettelijke depot : D/2008/10.273/31 Dit document is beschikbaar op de website van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu http://www.health.fgov.be. Hoe refereren naar dit document? Gebruik van de schalen bij volwassenen. Brussel: Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE); 2008. Therapeutische projecten geestelijke gezondheidszorg (2007-2010), handleiding patiënten monitoring (D/2008/10.273/31)
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 1 INHOUDSTAFEL 1 ALGEMENE INLEIDING... 2 1.1 DE DOELSTELLINGEN VAN PATIENTEN MONITORING... 2 1.2 DE PATIENTEN MONITORING IN PRAKTIJK... 3 1.2.1 De frequentie van registratie... 3 1.2.2 Voorstelling van de vragenlijsten aan de patiënt/cliënt... 3 1.2.3 Deelname van de patiënten... 3 1.3 VOORSTELLING VAN DE HANDLEIDING... 4 2 ALGEMEEN... 5 2.1 STATISCHE VRAGEN... 5 2.1.1 Algemene informatie... 5 2.1.2 Instrument... 5 3 DOMEIN ERNST VAN SYMPTOMEN... 11 3.1 HEALTH OF THE NATION OUTCOME SCALES (HONOS)... 11 3.1.1 Algemene informatie... 11 3.1.2 Instrument... 11 4 DOMEIN ZORGBEHOEFTEN EN PARTICIPATIE... 18 4.1 CAMBERWELL ASSESSMENT OF NEED (CAN) AANGEPASTE VERSIE 18 4.1.1 Algemene informatie... 18 4.1.2 Instrument... 18 5 DOMEIN LEVENSKWALITEIT... 27 5.1 MANCHESTER SHORT ASSESSMENT OF QUALITY OF LIFE... 27 5.1.1 Algemene informatie... 27 5.1.2 Instrument... 27 6 DOMEIN GEBRUIK VAN DIENSTEN... 30 6.1 GEBRUIK VAN GEZONDHEIDSZORGVOORZIENINGEN... 30 6.1.1 Algemene informatie... 30 6.1.2 Instrument... 30 6.2 CLIENT SATISFACTION QUESTIONNAIRE (CSQ)... 37 6.2.1 Algemene informatie... 37 6.2.2 Instrument... 37 6.3 ALBERTA CONTINUITY OF SERVICE SCALE - MENTAL HEALTH... 39 6.3.1 Algemene informatie... 39 6.3.2 Instrument... 39
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 2 1 ALGEMENE INLEIDING 1.1 DE DOELSTELLINGEN VAN PATIENTEN MONITORING De Therapeutische projecten (TP) in de geestelijke gezondheidszorg zijn in het leven geroepen door het RIZIV - in opdracht van de minister van Volksgezondheid - om organisatorische vernieuwingen in te voeren die zorg op maat kunnen leveren voor verschillende psychiatrische doelgroepen: kinderen/adolescenten, volwassenen, ouderen, verslaving en forensische psychiatrie. De doelstelling van de TP is om coördinatie en samenwerking tussen verschillende zorgverstrekkers te realiseren die beter tegemoet komt aan de behoeften van de patiënt/cliënt, en die een betere continuïteit van zorg garandeert. Om te onderzoeken in welke mate deze doelstelling gerealiseerd wordt, is een evaluatieonderzoek gestart waarin twee luiken zijn te onderscheiden: o Een beschrijving van de karakteristieken van de patiënten, patiënten monitoring genoemd o Procesevaluatie van de samenwerkingsmodellen van de therapeutische projecten. Deze wetenschappelijke studie wordt uitgevoerd door het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg, over een periode van 3 jaar, in opdracht van de Minister van Volksgezondheid. Het eerste gedeelte van de studie houdt een onderzoek in naar de kenmerken van patiënten/cliënten op verschillende domeinen door middel van vragenlijsten 1. De doelstelling is beschrijvend: o De eerste doelstelling is om de verschillende types van patiënten te beschrijven die geïncludeerd werden in de therapeutische projecten. o De tweede doelstelling is om de evolutie van de patiëntenkenmerken op te volgen op lange termijn. De monitoring van de patiëntenkarakteristieken heeft in het kader van deze studie, niet tot doel heeft om één individu klinisch op te volgen, maar wel om de patiëntengegevens te analyseren op een groepsniveau. Deze soort evaluatie vereist een minder gedetailleerde weergave van de patiënt dan voor een klinische evaluatie. Bepaalde vragenlijsten werden van bij aanvang door de auteurs opgesteld voor een evaluatie op geaggregeerd niveau, terwijl andere vragenlijsten voor evaluatie op zowel individueel als geaggregeerd niveau kunnen gebruikt worden. Hierdoor kunnen bepaalde vragenlijsten voor een clinicus soms te bondig of te weinig gedetailleerd lijken. De patiëntenkenmerken worden beschreven op vijf globale dimensies: 1. De ernst van de mentale symptomen/aandoeningen: hiermee kan een schets gemaakt worden van het profiel van de patiënten binnen elk TP en tussen de TP (case mix). 2. De ervaren behoeften (alsook de behoeften waarvoor hulp geboden werd) en de participatie van de cliënt/patiënt in het gezin, zijn/haar sociaal netwerk, op het werk en andere: de evaluatie van de behoeften vertrekt van een beschrijving van het functioneren van de patiënt. De vragen kunnen eveneens door de TP gebruikt worden bij inclusie van de patiënt of bij het uitwerken van het zorgenplan. De gekozen vragenlijsten werden namelijk ook voor dit doel ontwikkeld. In het onderzoek worden de vragenlijsten op geaggregeerd niveau gebruikt om de type patiënten te beschrijven wat betreft de participatie en zorgbehoeften. 3. Het gebruik van diensten door de cliënt/patiënt:. Dit domein omvat twee delen: één deel betreft de beschrijving van de verschillende diensten die gebruikt werden door patiënten. Een 1 gekozen op basis van een grondige internationale literatuurstudie: zie KCE working paper HSR 2007-32-2: Instruments for assessing outcomes in mental health services. M. Leys, S. Cès, K. Thomeer, P. Feys, L. Kohn, D. Paulus
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 3 ander deel omvat de opinie van patiënten over de ontvangen diensten (voldoening en kwaliteit van organisatie van deze diensten). 4. De kwaliteit van leven zoals ervaren door de cliënt/patiënt: in het onderzoek worden de vragenlijsten op geaggregeerd niveau gebruikt, maar ook op klinisch niveau kunnen deze gebruikt worden. 5. Ter aanvulling worden er algemene gegevens, zoals diagnostische en socio-demografische gegevens, over de cliënt/patiënt gevraagd. De antwoorden op deze vragen, verder genoemd statische vragen moeten éénmalig, op het moment van inclusie worden ingevoerd en daarna, zo nodig, worden bijgewerkt. Noot: de geselecteerde vragenlijsten zijn generische vragenlijsten, met andere woorden niet specifiek voor een bepaalde pathologie. Daarom is het mogelijk dat bepaalde vragen niet van toepassing zijn voor een bepaalde patiënt/cliënt, of voor de volledige doelgroep. Bij enkele vragenlijsten werden antwoordmogelijkheden toegevoegd die de mogelijkheid bieden om vragen, die niet van toepassing zijn, aan te kruisen (aanpassingen werden uitgevoerd dankzij de opmerkingen van de testers). Indien toch antwoordmogelijkheden zouden ontbreken voor bepaalde vragen, mag u deze communiceren met de helpdesk (cotrov@health.fgov.be) om de nodige veranderingen te kunnen implementeren. 1.2 DE PATIENTEN MONITORING IN PRAKTIJK 1.2.1 De frequentie van registratie De frequentie van afname van de vragenlijsten: de registratie moet uitgevoerd worden bij inclusie van de patiënt/cliënt, na 6 maanden, na 1 jaar, na 2 jaar en bij afloop van de TP. De periode voor ingave van de vragenlijsten in de web applicatie werd verlengd tot 4 weken na de referentiedatum. Bij uittrede van de patiënt uit het therapeutisch project Een volledige afname van de vragenlijsten is vereist tenzij de vorige afname binnen de laatste 3 maanden voor het vertrek werd uitgevoerd. 1.2.2 Voorstelling van de vragenlijsten aan de patiënt/cliënt Aan de patiënt/cliënt kan uitgelegd worden dat de bevraging helpt om meer inzicht te krijgen in de hulpverlening voor patiënten en dit met betrekking op symptomen, zorgbehoeftes en ervaringen met de aangeboden zorg en diensten waarvan ze gebruik maken. De informatie zal gebruikt worden om aanbevelingen te formuleren omtrent een beter aangepaste zorgverstrekking voor personen met een gelijkaardige zorgbehoefte, die een goede levenskwaliteit vrijwaart. 1.2.3 Deelname van de patiënten Twee scenario s zijn mogelijk: o Indien de patiënt/cliënt niet wenst deel te nemen aan de monitoring, moet de zorgverlener benadrukken dat een weigering zijn/haar opname in het TP niet in het gedrang brengt. o Indien de patiënt/cliënt toestemt, moet uitgelegd worden dat hij/zij vrij is om al dan niet te antwoorden, zeker indien het vragen betreft die als ongepast of indiscreet ervaren worden.
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 4 1.3 VOORSTELLING VAN DE HANDLEIDING Deze handleiding bevat alle geselecteerde instrumenten voor een bepaalde doelgroep, en worden ingedeeld aan de hand van de bovenvermelde domeinen. Elk instrument is op de volgende wijze voorgesteld: - een synthesetabel (hieronder voorgesteld) beschrijft de belangrijkste karakteristieken van de schaal - Specifieke instructies om de vragenlijst af te nemen - Het instrument zelf DOMEIN DOELGROEP IN TE VULLEN DOOR * AANTAL VRAGEN BEOORDELINGSPERIODE NAAM VAN HET INSTRUMENT Domein geëvalueerd door de schaal Kinderen/Adolescenten, Volwassenen, Ouderen, Patiënt/cliënt (of een verwant in bepaalde gevallen), ouder, zorgverlener De periode die in acht moet worden genomen om het instrument in te vullen varieert volgens het instrument *Het wordt aanbevolen dat de persoon die de vragenlijsten invult (patiënt of familie, in het geval van ernstige cognitieve beperkingen), dezelfde is tijdens de projectperiode. Bemerking: sommige instrumenten zijn hetzelfde voor de verschillende doelgroepen. Elk instrument kan afgedrukt worden voor onmiddellijk gebruik bij de cliënt/patiënt. Nadien kan de coördinator/medewerker de antwoorden in het elektronische registratiesysteem inbrengen.
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 5 2 ALGEMEEN 2.1 STATISCHE VRAGEN 2.1.1 Algemene informatie STATISCHE VRAGEN DOMEIN DOELGROEP IN TE VULLEN DOOR Socio-demografische en diagnostische data Kinderen (ouders), adolescenten Volwassenen Ouderen Zorgverlener, aan de hand van een interview indien nodig (bepaalde informatie is beschikbaar in het dossier) AANTAL VRAGEN 37 Noot: Deze informatie dient eenmalig volledig ingevuld te worden bij inclusie, en nadien bijgesteld worden indien er zich veranderingen voordoen. 2.1.2 Instrument
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 6 STATISCHE VRAGEN GEGEVENS VAN DE CLIENT/PATIENT Eénmalig in te vullen Patiëntennummer (toegekend door het TP ter anonimisering van de vragenlijstpapieren versie) Rijksregisternummer Datum van inclusie in het therapeutisch project (voor patiënten die voor 1 september 2008 werden geïncludeerd, vragen we om hier de datum van vragenlijstafname in te vullen. De reële inclusiedatum van de patiënt dient ingevuld te worden in het deel vragenblokken in de webapplicatie ) Datum Reden Geslacht Indien de medewerking aan het therapeutisch project werd stopgezet Geboortejaar Datum van eerste contact met de geestelijke gezondheidszorg Is er een opname geweest in een psychiatrische instelling voor opname in het therapeutisch project (A,K,T,t1,t2,k1,k2 bed)? Hoogste niveau van beëindigd onderwijs Schatting van het totaal aantal jaren onderwijs (vanaf de leeftijd van 6 jaar) Einde begeleiding in overleg Einde begeleiding geëist door cliënt Einde begeleiding geëist door familie/mantelzorger Einde begeleiding geëist door partners Einde door niet meer aan te melden Einde door verhuis Einde door hospitalisatie buiten project Natuurlijk overlijden Overlijden door ongeval Overlijden door overdosis Suicide Doodslag Onbekend Andere Man Vrouw Kortdurig (< 6 maand) Langdurig (> 6 maand) Neen Kleuteronderwijs Lager onderwijs Secundair lagere cyclus Secundair hogere cyclus Hoger niet-universitair onderwijs Universitair onderwijs Ander, niet gespecifieerd (getuigschrift, VAB, ) Geen onderwijs gevolgd Onbekend Statische vragen Pagina 1/5
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 7 Bepaalde van onderstaande antwoorden, reeds ingebracht tijdens een eerste registratie, kunnen over tijd veranderen en moeten dan aangepast worden REGISTRATIEMOMENT Datum van registratie (verzameling van de gegevens) Ingavedatum van de registratie (op de webapplicatie) Registratieperiode PSYCHISCHE AANDOENING Is er een DSM-IV code in het patiëntendossier opgenomen? As I: As I dient voor het vastleggen van alle verschillende stoornissen of toestanden in de classificatie met uitzondering van de persoonlijkheidsstoornissen en zwakzinnigheid (die op As II worden genoteerd). Ook worden op As I de Overige aandoeningen genoteerd die een reden voor zorg kunnen zijn. AS II: As II dient voor het vastleggen van persoonlijkheidsstoornissen en zwakzinnigheid. Deze kan ook worden gebruikt voor het noteren van opvallende, slecht aangepaste persoonlijkheidstrekken en afweermechanismen. As III: As III dient voor het vastleggen van actuele somatische aandoeningen, die potentieel relevant zijn voor het begrijpen of behandelen van een psychische stoornis. As IV: As IV dient voor het vastleggen van psychosociale en omgevingsproblemen, die de diagnose, behandeling en prognose van psychische stoornissen kunnen beïnvloeden. AS IV gekend: Binnen de primaire steungroep AS IV gekend: Gebonden aan sociale omgeving AS IV gekend: Opvoedingsproblemen AS IV gekend: Werkproblemen AS IV gekend: Woonproblemen AS IV gekend: Financiële problemen AS IV gekend: Met toegankelijkheid van de gezondheidsdiensten AS IV gekend: Met justitie/politie of misdaad AS IV gekend: Andere psychosociale en omgevingsproblemen As V: As V dient voor het vastleggen van het oordeel over het algemene niveau van functioneren. Deze informatie kan nuttig zijn bij het plannen van een behandeling en het meten van de werking daarvan en bij het voorspellen van de afloop. Het vastleggen van het algemene functioneren op As V wordt gedaan met behulp van de Global Assessment of Functioning (GAF) schaal. De GAF-schaal kan bijzonder bruikbaar zijn bij het, in algemene termen, volgen van vooruitgang van betrokkene door gebruik te maken van een op zichzelf staande meting. Ja Neen Nog niet Niet geweten Primair Secundair Tertiair Primair Secundair Primair Secundair Tertiair Gekend Niet gekend Statische vragen Pagina 2/5
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 8 Is er een persoonlijk contact geweest met de cliënt/patiënt om de noodzakelijke gegevens voor deze registratieperiode in te vullen? Burgerlijke staat Leefmilieu Socio-demografische gevens Ja Neen Alleenstaand Gehuwd, samenlevend met partner Gescheiden tafel en bed Formeel gescheiden Weduwe/naar Niet gekend Woont alleen Gezins- of Gezinsvervangend mileu Collectieve woonvorm Therapeutische Milieu Andere Onbekend Eigen gezin zonder inwonende kinderen Eigen gezin met inwonende kinderen Ouderlijk gezin Inwonend of samenwonend Ander gezins- of gezinsvervangend milieu Voorziening voor bejaarden Instelling gehandicaptenzorg voor Opvangcentrum voor thuislozen Gemeenschapsverband Instelling afhankelijk van justitie Andere collectieve woonvorm Psychiatrisch Ziekenhuis PAAZ Psychiatrisch Verzorgingstehuis Beschut wonen Gezinsverpleging Alternatieve opvang Algemeen ziekenhuis psychiatrische Ander therapeutisch milieu Ander niet-gespecifieerd milieu Geen vaste verblijfplaats Hoofdberoepstatus Betaald werk Voltijds werk Statische vragen Pagina 3/5
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 9 Deeltijds werk Onregelmatig werk Huidige schoolsituatie Betaald werk maar tijdelijk onderbroken omwille van: Geen werk Studerend betaald Studerend maar tijdelijke onderbroken omwille van: Niet studerend Onbekend Ziekte of ongeval Verlof omwille van familiale of persoonlijke redenen Eigen huishouding Invalide Mindervalide Uitkeringsgerechtigde werkloze Niet-uitkeringsgerechtigde werkloze Steuntrekkende Gepensioneerd Student Rentenier Voltijds studerend Deeltijds studerend Occasionele cursus Ziekte of ongeval Familiale of persoonlijke redenen Juridische redenen Aantal georganiseerde overlegvergaderingen voor deze periode (sinds de vorige registratie) Aantal gefactureerde overlegvergaderingen voor deze periode (sinds de vorige registratie) Ligt de woonplaats van de cliënt/patiënt in het vooropgestelde geografische werkingsgebied van het therapeutisch project? Overlegvergaderingen Ja Neen Psychiatrisch ziekenhuis en PAAZ Aantal partners op een patiëntoverleg aanwezig van type: Centrum geestelijke gezondheidszorg of pilootproject outreaching/psychiatrische zorg in thuissituatie Dienst 1 lijns gezondheidszorg Andere Statische vragen Pagina 4/5
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 10 3 DOMEIN ERNST VAN SYMPTOMEN 3.1 HEALTH OF THE NATION OUTCOME SCALES (HONOS) 3.1.1 Algemene informatie DOMEIN DOELGROEP Health of the Nation Outcome Scales (HoNOS) 2 Ernst van de symptomen Volwassenen IN TE VULLEN DOOR De clinicus (bij voorkeur) die de patiënt/cliënt opvolgt: psychiater, psycholoog of geneesheer AANTAL VRAGEN 12 BEOORDELINGSPERIODE Afgelopen 2 weken 3.1.2 Instrument 2 Nederlandstalige versie werd vertaald van de originele Engelstalige versie., 1996 The Royal College of Psychiatrists, Research Unit, http://www.rcpsych.ac.uk/researchandtrainingunit/honos.aspx
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 11 HEALTH OF THE NATION OUTCOME SCALES N : Datum: De beoordelingsperiode voor elke vraag zijn de afgelopen 2 weken. o Scoor elke schaal in de volgorde van 1 12 o Gebruik geen informatie die bij een vorig item al is meegenomen, behalve bij item 10 wat een globale score is o Score het MEEST ERNSTIGE probleem dat zich heeft voorgedaan gedurende de afgelopen 2 weken o Alle schalen hebben de volgende opbouw: 0 = geen probleem 1 = ondergeschikt probleem, vereist geen actie 2 = licht probleem, maar duidelijk aanwezig 3 = matig ernstig probleem 4 = ernstig tot zeer ernstig probleem 9 = gebruik de score 9 wanneer er onvoldoend informatie voorhanden is HEALTH OF THE NATION OUTCOME SCALES Pagina 0/6
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 12 1. Hyperactief, agressief, destructief of geagiteerd gedrag Inclusief: elk zulk gedrag ongeacht de oorzaak (drugs, alcohol, dementie, psychose, depressie, etc.) Exclusief: bizar gedrag dat gescoord wordt bij item 6 (hallucinaties en wanen) 0. Geen problemen van deze aard gedurende de afgelopen periode 1. Geïrriteerdheid, ruzies, rusteloosheid etc, maar vereist geen actie 2. Omvat agressieve gebaren, opdringerig of lastig vallen van anderen; bedreigingen of verbale agressie; kleinere schade aan eigendommen (zoals gebroken kopjes of raam); duidelijke hyperactiviteit of agitatie. 3. Fysiek agressief naar mens of dier (onder de grens van score 4); dreigende houding; meer ernstige hyperactiviteit of vernieling van eigendommen Antwoord : (9 indien onbekend) 4. Minstens een ernstige fysieke aanval op mens of dier; vernielen van eigendommen (bijvoorbeeld brandstichting); ernstige intimidatie of aanstootgevend gedrag 2. Zelfmoordgedachten, zelfmoordpogingen en opzettelijke zelfverwonding Exclusief: zelfverwonding per ongeluk ontstaan (bijvoorbeeld als gevolg van dementie of verstandelijke handicap); het cognitieve probleem hierbij wordt geschoord op schaal 4, de verwonding op schaal 5 Exclusief: ziekte of verwonding als direct gevolg van alcohol- of druggebruik worden gescoord op schaal 3 (levercirrose of bijvoorbeeld verwondingen als gevolg van rijden onder invloed worden gescoord op schaal 5) 0. Geen problemen van deze aard gedurende de afgelopen periode.. 1. Voorbijgaande gedachten over zelfmoord maar gering risico de afgelopen periode; geen zelfverwonding. 2. Licht risico gedurende de afgelopen periode; omvat ongevaarlijke zelfverwonding (zoals krassen in de pols). 3. Matig tot ernstig risico voor opzettelijke zelfverwonding gedurende de afgelopen periode; omvat voorbereidende activiteiten (zoals verzamelen van tabletten) Antwoord : (9 indien onbekend) 4. Ernstige suïcidepoging en/of ernstige opzettelijke zelfverwonding de afgelopen periode. 3. Problematisch alcohol- of druggebruik Exclusief: agressief of destructief gedrag als gevolg van alcohol of druggebruik. Dat wordt gescoord op schaal 1 Exclusief: lichamelijke ziekte of handicap als gevolg van alcohol- of druggebruik. Dat wordt gescoord op schaal 5 0. Geen problemen van deze aard gedurende de afgelopen periode. 1. Enig overmatig gebruik, maar binnen de sociale norm. 2. Verlies van controle over alcohol- of druggebruik, maar niet ernstig verslaafd. 3. Duidelijke zucht naar of afhankelijkheid van alcohol of drugs met frequent controleverlies; risico's nemen onder invloed. Antwoord : (9 indien onbekend) 4. Incapabel door alcohol- of drugs problemen. HEALTH OF THE NATION OUTCOME SCALES Pagina 1/6
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 13 4. Cognitieve problemen Inclusief : problemen met geheugen, oriëntatie en begripsvermogen passend bij enige stoornis: leerstoornis, dementie, schizofrenie, etc. Exclusief: tijdelijke problemen als gevolg van alcohol/druggebruik (bijvoorbeeld een kater) die gescoord worden op schaal 3 (problematisch alcohol- of druggebruik) 0. Geen problemen van deze aard gedurende de afgelopen periode. 1. Ondergeschikte problemen met geheugen en begripsvermogen (bijvoorbeeld zo nu en dan vergeten van namen). 2. Licht, maar duidelijk aanwezige problemen (bijvoorbeeld verdwaald in een bekende omgeving, niet herkennen van een bekende); soms in verwarring bij het nemen van simpele beslissingen. 3. Duidelijke desoriëntatie in tijd, plaats of persoon; in de war gebracht door dagelijkse gebeurtenissen; zo nu en dan incoherente spraak; vertraagd denken. Antwoord : (9 indien onbekend) 4. Ernstige desoriëntatie (bijvoorbeeld niet herkennen van familie); gevaar voor ongelukken; onbegrijpelijk taalgebruik; verlaagd bewustzijn of stupor. 5. Lichamelijke problemen of handicaps Inclusief: ziekte of handicap van elke oorsprong die mobiliteits-beperkingen geven, het zicht of gehoor aantasten, dan wel anderszins interfereren met het persoonlijk functioneren. Inclusief: bijwerkingen van medicatie; effecten van drug- of alcoholgebruik; handicaps als gevolg van ongevallen of zelfverwonding voortkomend uit cognitieve problemen, rijden onder invloed, etc. Exclusief: psychische problemen of gedrags- problemen die gescoord worden op schaal 4 (cognitieve problemen). 0. Geen lichamelijke gezondheidsproblemen gedurende de afgelopen periode; 1. Ondergeschikte gezondheidsproblemen gedurende de afgelopen periode (bijvoorbeeld verkoudheid, niet ernstige val). 2. Lichamelijke gezondheidsproblemen leiden tot lichte beperking in mobiliteit en activiteiten. 3. Matige beperking in activiteiten ten gevolgen van lichamelijk gezondheidsprobleem. 4. Ernstige of volledige incapaciteit als gevolg van lichamelijk gezondheidsprobleem. Antwoord : (9 indien onbekend) 6. Problemen als gevolg van hallucinaties en waanvoorstellingen Inclusief: hallucinaties en waanvoorstellingen ongeacht de diagnose. Inclusief: vreemd en bizar gedrag geassocieerd met hallucinaties of waanvoorstellingen Exclusief: agressief, destructief of hyperactief gedrag dat voortkomt uit hallucinaties of wanen en dat gescoord wordt op schaal 1. 0. Geen aanwijzingen voor hallucinaties of waanvoorstellingen gedurende de afgelopen periode. 1. Enigszins vreemde of excentrieke opvattingen niet in overeenstemming met de culturele normen. 2. Wanen of hallucinaties (bijvoorbeeld stemmen, visioenen) zijn aanwezig, maar vormen weinig hinder voor de cliënt en manifesteren zich niet in bizar gedrag, dus klinisch aantoonbaar maar licht. 3. Duidelijke preoccupatie met wanen of hallucinaties wat veel hinder veroorzaakt en/of zich manifesteert in duidelijk bizar gedrag, dus een matig ernstig klinisch probleem. Antwoord : (9 indien onbekend) 4. Geestesgesteldheid en gedrag wordt in ernstige mate en nadelig beïnvloed door wanen of hallucinaties, met een zware uitwerking op de cliënt HEALTH OF THE NATION OUTCOME SCALES Pagina 2/6
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 14 7. Problemen met depressieve stemming Exclusief: hyperactiviteit of geagiteerd gedrag. Dat wordt gescoord op schaal 1. Exclusief: suïcidegedachten of pogingen. Die worden gescoord op schaal 2. Exclusief: waanvoorstellingen of hallucinaties. Die worden gescoord op schaal 6. 0. Geen problemen die samenhangen met een depressieve stemming gedurende de afgelopen periode. 1. Sombere gedachten of kleine veranderingen in stemming. 2. Lichte maar duidelijke depressie met hinder voor de cliënt (bijvoorbeeld schuldgevoelens, verminderd gevoel van eigenwaarde). 3. Depressie met oneigenlijk zelfverwijt; preoccupatie met schuldgevoelens. Antwoord : (9 indien onbekend) 4. Ernstige of zeer ernstige depressie met schuldgevoelens of zelfbeschuldiging. 8. Overige psychische en gedragsproblemen Scoor alleen het meest ernstige klinische probleem niet vallend onder item 6 (hallucinaties en wanen) en item 7 (depressieve stemming): (Bijvoorbeeld: fobieën, angsten, dwangmatig gedrag, gespannenheid, dissociatief gedrag, somatisatie, eetproblemen, slaapproblemen, seksuele problemen, ) 0. Geen aanwijzingen voor een van deze problemen gedurende de afgelopen periode. 1. Alleen ondergeschikte problemen. 2. Een probleem is klinisch licht aanwezig (cliënt heeft problemen gedeeltelijk onder controle). 3. Incidenteel ernstige aanval of hinder met verlies van controle (bijvoorbeeld moet angst opwekkende situaties helemaal vermijden, moet een buurman te hulp roepen). Dus een matig ernstig probleem. Antwoord : (9 indien onbekend) 4. Ernstig probleem overheerst de meeste activiteiten. 9. Problemen met relaties Scoor het meest ernstige probleem van de cliënt (in de familie of bredere sociale context) dat samenhangt met actief of passief terugtrekken uit sociale relaties en/of dat samenhangt met niet-ondersteunende, destructieve of zelfvernietigende relaties. 0. Geen belangrijk probleem van deze aard gedurende de afgelopen periode. 1. Ondergeschikte niet-klinische problemen. 2. Duidelijk probleem in maken of onderhouden van ondersteunende relaties: cliënt klaagt hierover en/of de problemen zijn duidelijk voor anderen. 3. Blijvend belangrijk probleem als gevolg van actief of passief terugtrekken uit sociale relaties en/of als gevolg van relaties waar weinig of geen steun van uit gaat. Antwoord : (9 indien onbekend) 4. Ernstig en kommervol sociaal isolement wegens onvermogen tot communiceren met anderen en/of wegens terugtrekken uit sociale relaties. HEALTH OF THE NATION OUTCOME SCALES Pagina 3/6
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 15 10. Problemen met ADL Scoor het totale ADL niveau (bijvoorbeeld problemen met basale zelfzorgactiviteiten zoals eten, wassen, aankleden, naar het toilet gaan; ook complexe vaardigheden als budgetteren, regelen van woonruimte, werk en vrije tijd, mobiliteit en gebruik van openbaar vervoer, boodschappen doen, zelfontplooiing, etc.). Inclusief: gebrek aan motivatie om mogelijkheden te gebruiken die de zelfredzaamheid kunnen vergroten, want dit draagt bij aan een lager totaal ADL niveau. Exclusief: gebrek aan mogelijkheden om intacte bekwaamheden en vaardigheden uit te oefenen. Dit wordt gescoord bij schaal 11 en 12. 0. Geen probleem van deze aard gedurende afgelopen periode ; goed in staat op alle gebieden te functioneren. 1. Alleen ondergeschikte problemen (bijvoorbeeld slordig zijn, gedesorganiseerd). 2. Zelfzorg op peil, maar belangrijk onvermogen tot uitvoeren van één of meerdere van de genoemde complexe vaardigheden (budgetbeheer, woonorganisatie). 3. Belangrijk probleem op één of meer gebieden van zelfzorg (eten, wassen, aankleden, naar toilet gaan) en belangrijk onvermogen tot het uitvoeren van meerdere complexe vaardigheden. 4. Ernstige beperkingen op alle of bijna alle gebieden van zelfzorg en complexe vaardigheden. Antwoord : (9 indien onbekend) 11. Problemen met woonomstandigheden Scoor de globale ernst van problemen in de kwaliteit van de woonomstandigheden en het dagelijks huishouden. Is aan de basis behoeften voldaan (verwarming, licht, hygiëne)? Zo ja, is er hulp bij het omgaan met eventuele beperkingen en zijn er mogelijkheden om aanwezige vaardigheden toe te kunnen passen en nieuwe vaardigheden te kunnen ontwikkelen? Exclusief: het niveau van functioneren; dat wordt gescoord op schaal 10. N.B. Scoor de gebruikelijke woonomstandigheden van de cliënt (wat eveneens residentiële instellingen kan omvatten).. Indien de cliënt/patiënt tijdelijk gehospitaliseerd is, wordt het thuisadres beoordeeld. Indien de informatie niet beschikbaar is, scoor dan 9. 0. Accommodatie en woonomstandigheden zijn acceptabel; zij dragen ertoe bij om elke beperking gescoord op schaal 10 (problemen met ADL) zo beperkt mogelijk te houden en ondersteunen de zelfredzaamheid. 1. Accommodatie is redelijk acceptabel, al zijn er kleine of voorbijgaande problemen (bijvoorbeeld de locatie is niet ideaal, andere voorkeur, het eten niet lekker vinden, etc). 2. Belangrijke problemen op één of meerdere gebieden betreffende de accommodatie en/of het beleid (bijvoorbeeld beperkte keus; staf of gezin weten niet goed hoe handicaps te beperken of hoe te helpen bij het toepassen of ontwikkelen van nieuwe of intacte vaardigheden). 3. Zorgwekkende multipele problemen met betrekking tot de woonomstandigheden (bijvoorbeeld sommige basisvoorzieningen ontbreken); de woonomgeving heeft geen of minimale voorzieningen om de onafhankelijkheid van de cliënt te vergroten Antwoord : (9 indien onbekend) 4. Accommodatie is onacceptabel (bijvoorbeeld basisvoorzieningen ontbreken, dreigende uithuis zetting of dakloosheid of woonomstandigheden zijn anderszins onacceptabel) en verergert de problemen van de cliënt. HEALTH OF THE NATION OUTCOME SCALES Pagina 4/6
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 16 12. Mogelijkheden voor het gebruiken en verbeteren van vaardigheden: beroepsmatig en vrije tijd Scoor de problemen in de kwaliteit van de dagelijkse omgeving van de cliënt. Is er hulp bij het omgaan met beperkingen, zijn er mogelijkheden tot behouden en vergroten van vaardigheden en activiteiten op gebied van werk en vrije tijd. Let op zaken als stigma, gebrek aan gekwalificeerd personeel, toegang tot voorzieningen (bijvoorbeeld bezettingsgraad en uitrusting van dagcentra, werkplaatsen, verenigingen). Exclusief: het niveau van functioneren zelf. Dat wordt gescoord op schaal 10 (problemen met ADL). N.B. Scoor de gebruikelijke situatie van de cliënt (wanneer een cliënt is opgenomen, scoor de situatie van voor de opname) 0. De dagelijkse omgeving van cliënt is acceptabel; draagt bij om elke beperking gescoord op schaal10 (problemen met ADL) zo beperkt mogelijk te houden en ondersteunt de zelfredzaamheid. 1. Ondergeschikte of tijdelijke problemen (bijvoorbeeld verlate betaling door de uitkerende instantie); redelijke voorzieningen zijn beschikbaar, maar niet altijd op het gewenste moment, etc. 2. Beperkte keuze in activiteiten; gebrek aan tolerantie (bijvoorbeeld onterecht de toegang geweigerd tot openbare voorzieningen zoals een bibliotheek of badhuis); belemmeringen door het ontbreken van een vaste woon- of verblijfplaats; onvoldoende mantelzorg of professionele zorg; zinvolle dagvoorziening is in principe beschikbaar, maar voor een beperkt aantal uren. 3. Duidelijke deficiëntie in diensten om de beperkingen door bestaande handicaps tot een minimum te beperken; geen mogelijkheden om intacte vaardigheden te benutten of nieuwe vaardigheden toe te voegen; ongeschoolde zorg moeilijk toegankelijk. Antwoord : (9 indien onbekend) 4. Gebrek aan enige mogelijkheid tot activiteiten overdag verergert de problemen van de cliënt. HEALTH OF THE NATION OUTCOME SCALES Pagina 5/6
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 17 4 DOMEIN ZORGBEHOEFTEN EN PARTICIPATIE 4.1 CAMBERWELL ASSESSMENT OF NEED (CAN) AANGEPASTE VERSIE 4.1.1 Algemene informatie CAMBERWELL ASSESSMENT OF NEED (CAN) 3 aangepaste versie DOMEIN Zorgbehoeften DOELGROEP Volwassenen IN TE VULLEN DOOR Zorgverlener tijdens een interview met de patiënt/cliënt AANTAL VRAGEN 22 BEOORDELINGSPERIODE De afgelopen maand De CAN is een evaluatie-instrument om de behoeften te begrijpen van personen met ernstige mentale gezondheidsproblemen. Het werd opgesteld voor gebruik in zowel onderzoek als klinische setting. De CAN evalueert problemen van de afgelopen maand in 22 levensdomeinen. Deze relatief korte tijdsperiode biedt een momentopname van de huidige situatie. De cliënt/patiënt vult bij voorkeur de vragenlijst zelf in, maar de evaluatie gebeurt doorgaans door middel van een interview door de zorgverlener of coördinator die de cliënt/patiënt voldoende goed kent. Het is belangrijk dat de antwoorden van de ondervraagde dadelijk genoteerd worden, ook als de ondervrager niet akkoord gaat met zijn/haar mening. Op de basis van de antwoorden van de gebruiker, wordt een zorgbehoefte score gemaakt voor de laatste maand: 0 = geen zorgbehoefte (i.e. geen of geen ernstig probleem) 1 = beantwoorde behoefte (i.e. geen/klein probleem dankzij gegeven hulp, vb: steun van de familie, beschut wonen, psychotherapie, medicatie) 2 = onbeantwoorde behoefte (i.e. ernstig probleem, of er nu hulp gegeven wordt of niet) 9 = onbekend, wanneer de patiënt geen antwoord wil geven of wanneer de zorgverlener de vraag niet wil stellen. Het is niet omdat er momenteel geen probleem is, dat er automatisch de score 0 wordt gegeven. Bijvoorbeeld, een persoon met diabetes die zich lichamelijk goed voelt dankzij de voorgeschreven insuline zou 1 gescoord worden (beantwoorde behoefte) voor het domein van lichamelijke gezondheid. De voorbeeldvragen die onder titel van elk thema staan, laten enerzijds toe om het te evalueren thema beter te begrijpen, en zijn anderzijds toegevoegd om de zorgverlener te helpen om de schaal toe te passen tijdens een interview. Deze voorbeeldvragen zijn illustratief, en kunnen door de zorgverlener aangepast worden aan de situatie van de cliënt/patiënt om de discussie over elk thema. Het doel is om te weten of de gebruiker een ernstig probleem heeft in dit domein; en indien de gebruiker een ernstig probleem heeft, of zij/hij op dit ogenblik effectief geholpen werd. Noot: De schaal werd niet integraal opgenomen. Enkel de eerste vraag van elk thema werd behouden. 4.1.2 Instrument 3 De Nederlandstalige versie werd vertaald van de originele Engelstalige versie. The Royal College of Psychiatrists, M. Slade et al., http://www.iop.kcl.ac.uk/virtual/?path=/hsr/prism/can/
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 18 CAMBERWELL ASSESSMENT OF NEED (CAN) AANGEPASTE VERSIE N : Datum: Score: 0. Geen probleem 1. Beantwoorde zorgbehoefte 2. Onbeantwoorde zorgbehoefte 9. Onbekend 1 Accommodatie In welke type woning woon je? Wat voor soort plaats is dit? Heeft de persoon momenteel een verblijfsplaats? 0. Geen probleem Bijvoorbeeld, persoon heeft een adequaat huis (ook indien die momenteel het ziekenhuis is) 1. Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, persoon leeft in een beschermde instelling of hotel 2. Ernstig probleem Bijvoorbeeld, persoon is dakloos, is bedenkelijk behuisd, of huis heeft geen basisfaciliteiten zoals water en elektriciteit. 9. Onbekend 2 Voeding Wat soort voedsel eet je? Ben je in staat om zelf je maaltijden te bereiden, en doe je zelf je boodschappen? Heeft de persoon voldoende te eten? 0. Geen probleem Bijvoorbeeld, is in staat om maaltijden te kopen en te bereiden 1. Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, is niet in staat om maaltijden te bereiden en heeft maaltijden die bezorgd worden 2. Ernstig probleem Bijvoorbeeld, erg beperkt dieet 9. Onbekend Camberwell Assessment of Need (CAN) aangepaste versie Pagina 0/8
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 19 3 Huishouden Ben je in staat om het huishouden te doen? Helpt iemand jou? Heeft de persoon moeilijkheden om het huishouden te doen? 0. Geen probleem Bijvoorbeeld, het huis kan slordig zijn, maar de persoon houdt het net proper. 1. Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, niet in staat om het huishouden te doen, maar heeft geregeld huishoudelijke hulp 2. Ernstig probleem Bijvoorbeeld, huis is vuil, en een potentieel gevaar voor de gezondheid 9. Onbekend 4 Zelfverzorging Heb je problemen om je proper en verzorgd te houden? Heb je soms een herinnering nodig? Door wie? Heeft de persoon problemen met zelfverzorging? 0. Geen probleem Bijvoorbeeld, voorkomen kan excentrisch of slordig zijn, maar voldoende proper 1. Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, persoon heeft hulp nodig, en krijgt deze ook voor zelfverzorging 2. Ernstig probleem Bijvoorbeeld, bedroevende persoonlijke hygiene, ruikt 9. Onbekend 5 Dagactiviteiten Hoe breng je de dag door? Heb je voldoende te doen? Hoe brengt de persoon de dag door? (geschikte, regelmatige activiteiten?) 0. Geen probleem Bijvoorbeeld, voltijds werk, of passend in beslag genomen door huishoudelijke/sociale activiteiten 1. Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, niet in staat om de dag in te vullen, gaat dusdanig naar een dagcentrum 2. Ernstig probleem Bijvoorbeeld, geen enkele werkinvulling en niet passend in beslag genomen met huiselijke/sociale activiteiten 9. Onbekend Camberwell Assessment of Need (CAN) aangepaste versie Pagina 1/8
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 20 6 Lichamelijke gezondheid Hoe voel je je op fysiek vlak? Zal je enige behandeling krijgen van je arts voor eventuele fysieke problemen? Heeft de persoon enige fysieke beperking of lichamelijke ziekte? 0. Geen probleem Bijvoorbeeld, fysiek in orde 1. Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, fysieke aandoening zoals hoge bloeddruk, maar geschikte behandeling wordt verkregen 2. Ernstig probleem Bijvoorbeeld, onbehandelde fysieke aandoening en neveneffecten ervan 9. Onbekend 7 Psychotische symptomen Hoor je soms stemmen, of heb je problemen met je gedachten? Ben je op medicatie of ontvang je inspuitingen? Waarvoor? Heeft de persoon enige psychotische symptomen? 0. Geen probleem Bijvoorbeeld, geen positieve symptomen and niet op medicatie 1. Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, symptomen verbeterden dankzij medicatie of andere hulp 2. Ernstig probleem Bijvoorbeeld, heeft momenteel symptomen of is in gevaar 9. Onbekend 8 Informatie over gezondheidstoestand en behandeling Heb je duidelijke informatie gekregen over je medicatie of andere behandeling? Hoe nuttig was deze informatie? Heeft de persoon duidelijke verbale of geschreven informatie gekregen over zijn/haar gezondheidstoestand en behandeling? 0. Geen probleem Bijvoorbeeld, heeft gepaste informatie ontvangen en begrepen 1. Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, heeft niet alle informatie ontvangen of begrepen 2. Ernstig probleem Bijvoorbeeld, heeft geen informatie ontvangen. 9. Onbekend Camberwell Assessment of Need (CAN) aangepaste versie Pagina 2/8
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 21 9 Psychologisch leed Hebt u zich recent erg droevig of teneergeslagen gevoeld? Heeft u zich overdreven angstig of bezorgd gevoeld? Heeft de persoon momenteel last van psychologisch leed? 0. Geen probleem Bijvoorbeeld, Occasioneel of mild psychologisch leed 1. Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, Heeft hulp nodig en krijgt deze op continue basis 2. Ernstig probleem Bijvoorbeeld, Heeft zelfmoordgedachten uitgesproken 9. Onbekend 10 Veiligheid van jezelf Denkt u er ooit over na om uzelf te verwonden, of hebt u zich reeds ooit zelf letsels aangebracht? Is de persoon een gevaar voor zichzelf? 0. Geen probleem Bijvoorbeeld, Geen gedachten over gevaarlijk gedrag of zelfmoordgedachten 1. Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, Suiciderisico wordt opgevolgd door de zorgverleners, de persoon ontvangt psychologische bijstand 2. Ernstig probleem Bijvoorbeeld, psychologisch leed heeft een significante invloed op het leven van de persoon 9. Onbekend 11 Veiligheid voor anderen Denk je dat je een gevaar zou kunnen zijn voor de veiligheid van anderen? Verlies je soms je zelfbeheersing en sla je anderen? Is de persoon op dit ogenblik of potentieel een gevaar voor de veiligheid van anderen? 0.Geen probleem Bijvoorbeeld, Geen voorgeschiedenis van geweld of bedreigend gedrag 1.Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, risico tot alcohol misbruik maar ontvangt hulp 2.Ernstig probleem Bijvoorbeeld, recent geweld of bedreigingen 9.Onbekend Camberwell Assessment of Need (CAN) aangepaste versie Pagina 3/8
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 22 12 Alcohol Bezorgt drinken u enige problemen? Wenst u dat u uw drankgebruik kon verminderen? Heeft de persoon een excessief drankgebruik, of een probleem zijn/haar drankgebruik te beheersen? 0.Geen probleem Bijvoorbeeld, Geen probleem met controle over drankgebruik 1.Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, Onder supervisie omwille van potentieel alcoholmisbruik 2.Ernstig probleem Bijvoorbeeld, Huidig drankgebruik is schadelijk of oncontroleerbaar 9. Onbekend 13 Medicatie Neemt u enige medicatie dat niet voorgeschreven is? Is er medicatie waarvan u het moeilijk zou vinden om niet meer in te nemen? Heeft de persoon een probleem met medicatiegebruik (vb. misbruik)? 0.Geen probleem Bijvoorbeeld, Geen afhankelijkheid of misbruik van medicatie 1.Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, Ontvangt hulp voor afhankelijkheid of misbruik 2.Ernstig probleem Bijvoorbeeld, Afhankelijkheid of misbruik van (niet) voorgeschreven medicatie of illegale middelen. 9. Onbekend 14 Gezelsschap Ben je gelukkig met jouw sociaal leven? Zou je willen dat je meer sociaal contact had? Heeft de persoon hulp nodig bij sociaal contact? 0.Geen probleem Bijvoorbeeld, In staat om voldoende sociaal contact te organiseren, heeft genoeg vrienden 1.Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, komt op gepaste ogenblikken langs of gaat naar een ontmoetings- of dagcentrum 2.Ernstig probleem Bijvoorbeeld, Voelt zich geregeld eenzaam en geïsoleerd 9. Onbekend Camberwell Assessment of Need (CAN) aangepaste versie Pagina 4/8
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 23 15 Intieme relaties Heb je een partner? Heb je problemen in jouw partnership/huwelijk? Heeft de persoon enig probleem met het vinden van een partner of het onderhouden van een hechte relatie? 0.Geen probleem Bijvoorbeeld, Tevreden met huidige relatie of gelukkig zonder partner 1.Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, Ontvangt relatietherapie, wat helpt 2.Ernstig probleem Bijvoorbeeld, Huiselijk geweld. Wenst een partner 9. Onbekend 16 Seksuele expressie Hoe is uw seksueel leven? Heeft de persoon problemen met zijn/haar seksueel leven? 0.Geen probleem Bijvoorbeeld, Gelukkig met het huidige seksuele leven 1.Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, : Heeft baat bij seksuele therapie 2.Ernstig probleem Bijvoorbeeld, Ernstige seksuele moeilijkheid zoals impotentie 9. Onbekend 17 Zorg voor kinderen Heb je kinderen jonger dan 18 jaar?ondervind je enige moeilijkheid om voor hen te zorgen? Heeft de persoon moeilijkheden om voor zijn/haar kinderen te zorgen? 0.Geen probleem Bijvoorbeeld, Geen kinderen jonger dan 18 jaar of geen probleem om voor ze te zorgen 1.Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, Er zijn moeilijkheden met ouderschap, maar hulp wordt ontvangen 2.Ernstig probleem Bijvoorbeeld, Ernstige moeilijkheden om voor de kinderen te zorgen 9. Onbekend Camberwell Assessment of Need (CAN) aangepaste versie Pagina 5/8
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 24 18 Basisopleiding Heb je moeilijkheden in lezen, schrijven of Nederlands te begrijpen? Kan u uw wisselgeld tellen in een winkel? Heeft de persoon basisvaardigheden in lezen, schrijven en rekenen? 0.Geen probleem Bijvoorbeeld, In staat om te lezen, te schrijven en Nederlandstalige formulieren te begrijpen 1.Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, moeilijkheid met schrijven maar ontvangt hulp van familieleden 2.Ernstig probleem Bijvoorbeeld,moeilijkheid met basisvaardigheden, geen vloeiendheid in het Nederlands 9. Onbekend 19 Telefoongebruik Weet u hoe u een telefoon kan gebruiken? Heb je vlot toegang tot een telefoontoestel? Heeft de persoon enige moeilijkheid in toegang tot of het gebruiken van een telefoon? 0.Geen probleem Bijvoorbeeld, Heeft een operationele telefoon in huis of vlot toegang tot een betaaltelefoon 1.Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, Dient een aanvraag in te dienen om een telefoon te gebruiken 2.Ernstig probleem Bijvoorbeeld, Geen toegang tot een telefoon of niet in staat om een telefoon te gebruiken 9. Onbekend 20 Transport Hoe ervaart u het gebruik van een bus, metro of trein? Kan u een auto gebruiken? Heeft de persoon enige problemen met transport? 0.Geen probleem Bijvoorbeeld, De persoon is in staat om het publiek transport te gebruiken, of beschikt over een auto 1.Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, De persoon wordt geholpen om zich te verplaatsen 2.Ernstig probleem Bijvoorbeeld, Niet in staat om publiek transport te gebruiken, of beschikt niet over toegang tot een wagen of andere manieren voor zich te verplaatsen 9. Onbekend Camberwell Assessment of Need (CAN) aangepaste versie Pagina 6/8
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 25 21 Geld Hoe vindt u het om je geld te beheren? Ben je in staat om je rekeningen te betalen? Heeft de persoon een probleem met budgetbeheer (bijvoorbeeld betalen van rekenignen)? 0.Geen probleem Bijvoorbeeld, is in staat om essentiële dingen te kopen en rekeningen te betalen 1.Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, heeft baat van hulp bij budgetbeheer 2.Ernstig probleem Bijvoorbeeld, heeft vaak geen geld voor essentiële dingen te kopen of rekeningen te betalen 9. Onbekend 22 Uitkering Ben je zeker dat je alle geld krijgt waar je recht op hebt? Ontvangt de persoon daadwerkelijk alle uitkeringen waarop hij/zij recht heeft? 0.Geen probleem Bijvoorbeeld, ontvangt het volledige bedrag van uitkeringen 1.Geen/bescheiden probleem dankzij gegeven hulp Bijvoorbeeld, ontvangt gepast hulp in het vorderen van uitkeringen 2.Ernstig probleem Bijvoorbeeld, niet zeker of ontvangt niet het volledige bedrag van uitkeringen. 9. Onbekend Camberwell Assessment of Need (CAN) aangepaste versie Pagina 7/8
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 26 5 DOMEIN LEVENSKWALITEIT 5.1 MANCHESTER SHORT ASSESSMENT OF QUALITY OF LIFE 5.1.1 Algemene informatie MANCHESTER SHORT ASSESSMENT OF QUALITY OF LIFE 4 DOMEIN Levenskwaliteit DOELGROEP IN TE VULLEN DOOR AANTAL VRAGEN 15 BEOORDELINGSPERIODE Volwassenen Ouderen Zorgverlener tijdens een interview met de patiënt Zie de beoordelingsperiode telkens per vraag Deze vragenlijst dient om de levenskwaliteit van de cliënt/patiënt te meten. Alle vragen (behalve 4, 5 en 9) worden beantwoord op een tevredenheidschaal van 1 tot en met 7: 1 het kon niet slechter 2 ontevreden 3 nogal ontevreden 4 gemengde gevoelens 5 nogal tevreden 6 Tevreden 7 het kon niet beter Vraag 4, 5 en 9 worden echter beantwoord met Ja (=1) of Neen (=2). Noot: Personen met zeer ernstige cognitieve problemen, dienen deze vragenlijst niet in te vullen. 5.1.2 Instrument 4 De Nederlandstalige versie werd vertaald van de originele Engelstalige versie. S. Priebe et al. 1999, Department of Psychiatry, St. Bartholomew's and the Royal London School of Medicine and Dentistry, Queen Mary & Westfield College.
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 27 THE MANCHESTER SHORT ASSESSMENT OF QUALITY OF LIFE N : Datum: 1 Hoe tevreden bent u momenteel over uw leven in het algemeen?* 2 Hoe tevreden bent u over uw job (of uw werk in een beschutte werkplaats, opleiding/onderwijs als uw belangrijkste bezigheid)?* of indien werkloos of met pensioen: Hoe tevreden bent u over het feit dat u werkloos/met pensioen bent?* 3 Hoe tevreden bent u over uw financiële situatie?* 4 Heeft u iemand die u een goede vriend zou noemen? 1 = JA, 2 = NEEN 5 Heeft u de afgelopen week een vriend ontmoet? (een vriend bezocht, bezoek gekregen van een vriend, of een vriend ontmoet op een andere plaats dan op het werk en thuis) 1 = JA, 2 = NEEN 6 Hoe tevreden bent u met het aantal en de kwaliteit van uw vriendschappen?* 7 Hoe tevreden bent u over uw vrijetijdsactiviteiten?* 8 Hoe tevreden bent u over uw woonomstandigheden?* *Tevredenheidsschaal 1 2 3 4 5 6 7 het kon niet slechter ontevreden nogal ontevreden gemengde gevoelens nogal tevreden tevreden het kon niet beter Zie volgende pagina The Manchester Short Assessment of Quality of Life Pagina 0/2
RIZIV, KCE, FOD Volksgezondheid Schalen volwassenen 28 9 Was u in de laatste drie maanden het slachtoffer van fysiek geweld? 1 = JA, 2 = NEEN 10 Hoe tevreden bent u over uw persoonlijke veiligheid?* 11 Hoe tevreden bent u over de mensen waarmee u samenleeft?* of indien u alleen woont Hoe tevreden bent u over het feit dat u alleen woont?* 12 Hoe tevreden bent u over uw seksleven?* Laat het antwoordvak leeg als de zorgverlener de vraag niet wil stellen of de patiënt niet wil antwoorden op de vraag. 13 Hoe tevreden bent u over uw relatie met uw familie?* 14 Hoe tevreden bent u over uw fysieke gezondheid?* 15 Hoe tevreden bent u over uw geestelijke gezondheid?* *Tevredenheidsschaal 1 2 3 4 5 6 7 het kon niet slechter ontevreden nogal ontevreden gemengde gevoelens nogal tevreden tevreden het kon niet beter The Manchester Short Assessment of Quality of Life Pagina 1/2