Inhoud. HOOFDSTUK 1 Aandelenopties... 27

Inhoud Inleiding... 21 HOOFDSTUK 1 Aandelenopties... 27 Inleiding... 28 1 Fiscale behandeling... 29 1.1 Tijdstip van belasting... 29 1.2 Raming van het voordeel... 31 1.2.1 Beursgenoteerde opties... 31 1.2.2 Niet-beursgenoteerde opties... 31 1.3 Bedrijfsvoorheffing... 34 1.4 Loonfiches... 35 2 Socialezekerheidsaspecten... 36 3 Arbeidsrechtelijke aspecten... 37 4 Bijzonder geval van de herstructurering... 39 5 Innovaties op het vlak van optimalisatie van aandelenopties... 41 5.1 Optieplannen op deelbewijzen van bevek... 41 5.1.1 Hoe werkt een optieplan op deelbewijzen van een bevek?... 42 5.1.2 Voorbeeld... 43 5.1.3 Voorwaarden opgelegd door de Dienst Voorafgaande beslissingen in fiscale zaken (DVB) in het kader van de ruling die ter zake uitgevaardigd werd... 45 5.2 Warrantenplan... 47 5.2.1 Hoe werkt een warrantenplan?... 48 5.2.2 Voorbeeld... 49 5.3 De spiegelopties... 50 5.3.1 Hoe werken de spiegelopties?... 50 5.3.2 Toepassingsvoorwaarden... 51 5.3.3 Toepassing van het principe van de spiegelopties op de optieplannen op deelbewijzen van een bevek... 52 5.3.4 Verschillende gevallen... 54

6 Alternatieve verloning HOOFDSTUK 2 Aanvullende pensioenen... 55 1 Algemene beschouwingen... 57 1.1 Soorten pensioentoezeggingen... 57 1.1.1 Algemeen... 57 1.1.2 Sociale pensioenstelsels... 58 1.1.3 Sectorpensioenplannen... 59 1.1.4 Ondernemingspensioenplannen en pensioenfondsen... 62 1.1.5 Individuele pensioenbelofte of individuele pensioentoezegging... 63 1.1.6 Documenten... 65 1.2 Invoering, wijziging of opheffing van een aanvullend pensioen... 70 1.2.1 Sectorplan... 70 1.2.2 Ondernemingsplan... 70 1.2.3 Individuele pensioenbelofte... 71 1.3 Financiering van aanvullende pensioenplannen... 71 1.3.1 Regelingen van het type vaste prestaties... 71 1.3.2 Regelingen van het type vaste bijdragen... 71 1.3.3 Cash balance -plannen... 72 1.3.4 Cafetariaplannen... 72 1.4 Aansluiting bij een aanvullend pensioenplan... 72 1.5 Verworven reserves en prestaties... 76 1.6 Minimumrendementsgarantie... 76 1.6.1 Persoonlijke bijdragen... 77 1.6.2 Werkgeversbijdragen... 77 1.7 Uittreding... 77 1.7.1 Begrip... 77 1.7.2 Keuzemogelijkheden... 78 1.7.3 Gevolgen... 79 1.7.4 Individuele pensioenvoortzetting... 79 1.8 Mogelijkheid tot afkoop... 79 1.9 Inspraak van de werknemers... 79 1.10 Informatie... 80 1.10.1 Jaarlijks verslag... 80 1.10.2 Individuele informatie... 80 1.11 Gegevensbank Opbouw aanvullende pensioenen... 81 2 Fiscale behandeling... 81 2.1 Fiscale behandeling van de bijdragen... 82 2.1.1 Werkgeversbijdragen... 82 2.1.2 Werknemersbijdragen... 83 2.2 Fiscale behandeling van de uitkeringen... 83

Inhoud 7 2.2.1 Onder de vorm van kapitaal... 83 2.2.2 Rente... 84 2.3 Samenvattende tabellen... 84 3 Aspecten van sociale zekerheid... 92 3.1 Bijdragen gestort door de werkgever... 92 3.1.1 Bedrag... 92 3.1.2 Modaliteiten voor inning en invordering van de bijdrage... 92 3.2 Uitkeringen... 92 4 Aspecten van arbeidsrecht... 93 HOOFDSTUK 3 De terbeschikkingstelling van een woning... 95 1 Aspecten van sociale zekerheid... 96 2 Fiscale behandeling... 96 2.1 Kosteloze beschikking over een onroerend goed of over een deel van een onroerend goed... 97 2.1.1 Algemeenheden... 97 2.1.2 Terbeschikkingstelling door een natuurlijk persoon... 98 2.1.3 Terbeschikkingstelling door een rechtspersoon... 98 2.1.4 Gemeubelde woning... 98 2.1.5 Onroerend goed gelegen in het buitenland... 99 2.1.6 Vermindering van het voordeel... 99 2.1.7 Bijzondere vraag... 99 2.1.8 Synthese... 100 2.1.9 Voorbeeld... 101 2.2 Kosteloze verstrekking van verwarming en van elektriciteit die voor andere doeleinden dan verwarming wordt gebruikt... 102 2.3 Kosteloze beschikking over huispersoneel, hoveniers, chauffeurs,...... 103 2.4 Aftrekbaarheid... 103 2.5 Fiscale fiche... 103 2.6 Aspecten van arbeidsrecht... 103 2.7 Gedeelte van de huurprijs betaald door de firma aan de bedrijfsleiders als gevolg van de huur van een gemeubileerd gebouwd onroerend goed... 104 2.7.1 Principe... 104 2.7.2 Berekening... 105 2.7.3 Bijzondere gevallen... 105

8 Alternatieve verloning HOOFDSTUK 4 Geschenken, geschenkcheques en vrijgevigheden... 107 1 Geschenken en geschenkcheques... 108 1.1 Socialezekerheidsaspecten... 108 1.1.1 Sinterklaas, Kerstmis of Nieuwjaar... 108 1.1.2 Onderscheiding... 109 1.1.3 Pensionering of brugpensionering... 109 1.1.4 Gemeenschappelijke bepalingen... 109 1.2 Fiscale behandeling... 110 1.2.1 In hoofde van de werknemer... 110 1.2.2 In hoofde van de werkgever... 111 1.3 Samenvatting... 112 1.4 Ecocheques - Groencheques... 112 1.4.1 Voorwaarden voor de vrijstelling... 113 1.4.2 Wijze van berekening van het aantal aan de werknemers toe te kennen ecocheques... 114 1.4.3 Lijst van ecologische producten en diensten die in aanmerking komen voor betaling met ecocheques... 115 1.5 Toekenning van dienstencheques door werkgevers?... 117 2 Vrijgevigheden... 118 2.1 Socialezekerheidsaspecten... 118 2.2 Fiscale behandeling... 119 3 Aspecten van arbeidsrecht... 121 HOOFDSTUK 5 Gezondheid van de werknemer... 123 1 Vaccinaties... 124 1.1 Socialezekerheidsaspecten... 124 1.2 Fiscale behandeling... 124 1.2.1 In hoofde van de werknemer... 124 1.2.2 In hoofde van de werkgever... 125 2 Hospitalisatieverzekering... 125 2.1 Fiscale behandeling... 125 2.1.1 In hoofde van de werknemer... 125 2.1.2 In hoofde van de werkgever... 127 2.1.3 Met het zegel gelijkgestelde taks... 127 2.2 Socialezekerheidsaspecten... 127

Inhoud 9 2.3 Bijzondere gevallen... 129 2.3.1 Terugbetaling van een hospitalisatieverzekering... 129 2.3.2 Plastische chirurgie... 130 HOOFDSTUK 6 De beschikking over een gsm of een blackberry voor privégebruik... 131 1 Fiscale behandeling... 132 1.1 In hoofde van de werknemer... 132 1.2 In hoofde van de werkgever... 133 2 Aspecten van sociale zekerheid... 134 3 Advies... 134 4 Aspecten van arbeidsrecht... 134 5 Model... 136 HOOFDSTUK 7 De werkgever en de kinderen van zijn werknemers... 149 1 Kinderdagverblijf in de onderneming... 150 1.1 Fiscale behandeling... 151 1.1.1 In hoofde van de werknemer... 151 1.1.2 In hoofde van de werkgever... 152 1.2 Socialezekerheidsaspecten... 153 1.3 Aspecten van arbeidsrecht... 154 2 Tussenkomst in de kosten voor kinderopvang... 155 2.1 Fiscale behandeling... 155 2.1.1 In hoofde van de werknemer... 155 2.1.2 In hoofde van de werkgever... 157 2.2 Socialezekerheidsaspecten... 158 2.3 Het Plan SEMA van de Franse Gemeenschap... 160 2.3.1 Principe... 160 2.3.2 Samenwerkingsovereenkomst... 160 2.3.3 Soorten plaatsen... 161 2.3.4 Tussenkomst van de werkgever en belastingaftrek... 161 2.3.5 Beperkt aantal plaatsen... 162

10 Alternatieve verloning 2.3.6 Documenten... 163 2.4 Kopen of huren van plaatsen in een Nederlandstalige opvangvoorziening... 173 2.5 Aspecten van arbeidsrecht... 177 3 Kid sitting... 177 3.1 Fiscale behandeling... 177 3.1.1 In hoofde van de werknemer... 177 3.1.2 In hoofde van de werkgever... 178 3.2 Socialezekerheidsaspecten... 178 4 Buitenwettelijke kinderbijslagen... 179 4.1 Algemeenheden en bepalingen... 180 4.2 Socialezekerheidsaspecten... 180 4.3 Fiscale behandeling... 182 4.3.1 In hoofde van de werknemer... 182 4.3.2 In hoofde van de werkgever... 182 4.4 Advies... 182 4.5 Model... 183 Bijlage aan de arbeidsovereenkomst in verband met de toekenning van extrawettelijke kinderbijslag... 183 5 Tussenkomst in school- en studiekosten... 185 5.1 Fiscale behandeling... 185 5.1.1 In hoofde van de werknemer... 185 5.1.2 In hoofde van de werkgever... 186 5.2 Socialezekerheidsaspecten... 186 6 Geboortepremie... 187 HOOFDSTUK 8 Kosten eigen aan de werkgever... 189 1 Begrip en algemene beschouwingen... 190 1.1 Fiscale behandeling... 190 1.1.1 Terugbetaling van werkelijke kosten... 191 1.1.2 Forfaitaire terugbetaling van de kosten... 191 1.2 Socialezekerheidsaspecten... 193 1.3 Bewijslast... 194 1.4 Advies... 197 1.5 Aspecten van arbeidsrecht... 198

Inhoud 11 2 Parkeerkosten... 198 2.1 Socialezekerheidsaspecten... 198 2.2 Fiscale behandeling... 199 3 Receptiekosten... 199 3.1 Fiscale behandeling... 199 3.2 Socialezekerheidsaspecten... 200 4 Verblijfskosten... 201 4.1 Verblijfskosten voor opdrachten in België... 201 4.1.1 Socialezekerheidsaspecten... 201 4.1.2 Fiscale behandeling... 203 4.1.3 Bijzonder geval van de gezelschapsreis... 204 4.2 Terugbetaling van reiskosten voor dienstreizen in het buitenland van korte duur... 205 4.2.1 Fiscale behandeling... 206 4.2.2 Socialezekerheidsaspecten... 212 4.2.3 Bedragen... 213 4.2.4 Bijzonder geval van een seminarie georganiseerd in het buitenland... 214 5 Professionele verplaatsingskosten... 215 5.1 Fiscale behandeling... 215 5.1.1 Het begrip professioneel gebruik... 216 5.1.2 Werkelijke kostenvergoedingen, forfaitaire kostenvergoedingen of forfaitaire kilometervergoedingen... 217 5.1.3 Akkoorden met de federale belastingadministratie... 221 5.2 Socialezekerheidsaspecten... 221 5.3 Verplaatsing per fiets... 222 6 Vergoeding voor thuiswerk... 223 6.1 Socialezekerheidsaspecten... 223 6.2 Fiscale behandeling... 223 7 Diverse kosten... 224 7.1 Analyse van sommige kosten... 225 7.1.1 Gebruik van een persoonlijk bureau... 225 7.1.2 Gebruik van een pc, internet, privételefoon en gsm... 225 7.1.3 Garage voor de bedrijfswagens... 225 7.1.4 Parking en carwash... 226 7.1.5 Vakliteratuur en documentatie... 226 7.1.6 Representatiekosten... 226 7.2 Enkele voorafgaande beslissingen... 226 7.3 Commerciële functie: rechtspraak... 230

12 Alternatieve verloning 8 Werkkledij en onderhoud... 231 8.1 Socialezekerheidsaspecten... 232 8.2 Fiscale behandeling... 234 8.2.1 In hoofde van de werknemer... 234 8.2.2 In hoofde van de werkgever... 234 9 Het bijzondere geval van buitenlandse kaderleden... 236 9.1 Fiscale behandeling... 236 9.1.1 Voorwaarden... 237 9.1.2 Uitgaven eigen aan de werkgever... 240 9.1.3 Bezoldiging voor activiteiten uitgeoefend in het buitenland... 246 9.2 Socialezekerheidsaspecten... 249 9.3 Aspecten van arbeidsrecht... 249 HOOFDSTUK 9 De renteloze lening of de lening tegen verminderde rentevoet... 251 1 Aspecten van sociale zekerheid... 252 2 Fiscale behandeling... 253 2.1 Hypothecaire lening... 253 2.1.1 Ogenblik waarop het voordeel wordt verkregen... 253 2.1.2 Raming van het voordeel... 253 2.2 Niet-hypothecaire lening met vaste looptijd... 260 2.2.1 Ogenblik waarop het voordeel wordt verkregen... 260 2.2.2 Raming van het voordeel... 260 2.3 Niet-hypothecaire lening zonder vaste looptijd... 261 2.4 Voorbeeld... 262 2.5 Fiscale fiche... 263 2.6 Fiscale behandeling in hoofde van de werkgever... 263 3 Aspecten van arbeidsrecht... 263 HOOFDSTUK 10 De maaltijdformules... 265 1 Maaltijdcheques... 266 1.1 Aspecten van sociale zekerheid... 266 1.1.1 Voorwaarden van de vrijstelling... 266

Inhoud 13 1.1.2 Bijzondere gevallen... 272 1.1.3 Voorbeeld van toekenning... 273 1.2 Fiscale behandeling... 275 1.2.1 In hoofde van de werknemer... 275 1.2.2 In hoofde van de werkgever... 275 1.3 Maaltijdcheques toegekend aan zelfstandige bedrijfsleiders... 276 1.4 Model... 278 Cao betreffende de toekenning van maaltijdcheques... 278 Individuele overeenkomst tot toekenning van maaltijdcheques... 281 2 Bedrijfsrestaurant... 282 2.1 Fiscale behandeling... 282 2.1.1 In hoofde van de werknemer... 282 2.1.2 In hoofde van de werkgever... 282 2.2 Aspecten van sociale zekerheid... 283 3 Cumul van maaltijdcheques en bedrijfsrestaurant... 284 4 Cumul van maaltijdcheques en restaurantkosten... 285 4.1 Fiscale behandeling... 285 4.2 Aspecten van sociale zekerheid... 286 5 Verschaffing van maaltijden... 287 5.1 Aspecten van sociale zekerheid... 287 5.2 Fiscale behandeling... 287 6 Synthesetabel... 288 7 Aspecten van arbeidsrecht... 288 HOOFDSTUK 11 Niet-recurrente resultaatgebonden voordelen... 289 1 Toepassingsgebied... 290 1.1 Werknemers... 290 1.2 Werkgevers... 290 2 Definitie van het systeem van resultaatgebonden voordelen... 291 3 Doelstellingen... 292 3.1 Uitgesloten doelstellingen... 293 3.2 Doelstellingen in verband met de vermindering van de arbeidsongevallen... 293

14 Alternatieve verloning 3.3 Doelstellingen in verband met de vermindering van het aantal afwezigheden... 293 4 Invoering van het systeem... 294 4.1 Initiatief... 294 4.2 Invoering bij collectieve arbeidsovereenkomst... 296 4.3 Invoering bij toetredingsakte... 296 4.3.1 Verplichte vermeldingen... 297 4.3.2 Procedure... 297 4.3.3 Vormcontrole en marginale controle... 304 4.3.4 Informatieverstrekking aan de werknemers... 304 5 Het toekenningsplan... 305 5.1 Verplichte vermeldingen... 305 5.2 Facultatieve vermeldingen... 309 6 Mogelijkheid om de te bereiken doelstellingen of niveaus te veranderen... 309 6.1 Toekenningsplan ingevoerd bij collectieve arbeidsovereenkomst... 309 6.2 Toekenningsplan ingevoerd door toetredingsakte... 310 7 Niet ter vervanging of omzetting van bestaand loon... 310 8 Sociale en fiscale behandeling van de niet-recurrente resultaatgebonden voordelen... 311 8.1 Sociale behandeling... 311 8.2 Fiscale behandeling... 312 8.3 Overschrijding van het grensbedrag... 313 8.4 Tewerkstelling bij verschillende werkgevers... 313 9 Informatieverstrekking aan de werknemers... 314 9.1 Verplichte vermeldingen... 314 9.2 Sociaal document... 314 10 Recht van de werknemer en wisselwerking met de andere regelgevingen... 315 10.1 Gemiddeld minimummaandinkomen... 316 10.2 Uitzendwerknemers... 316 10.3 Overgang van onderneming... 317 10.4 Buitenlandse werknemers... 317 11 Vankrachtwording... 318 12 Bronnen... 318

Inhoud 15 13 Model... 319 13.1 Collectieve arbeidsovereenkomst... 319 Collectieve arbeidsovereenkomst van [datum van handtekening van de cao] betreffende de vergunning van niet-recurrente resultaatgebonden voordelen... 319 13.2 Model met het oog op de neerlegging van de collectieve arbeidsovereenkomst tot invoering van niet-recurrente resultaatgebonden voordelen in de ondernemingen... 321 13.3 Model van toetredingsakte tot invoering van niet-recurrente resultaatgebonden voordelen... 322 13.4 Toekenningsplan van niet-recurrente resultaatgebonden voordelen... 323 13.5 Informatieblad te verstrekken aan de werknemer op het einde van de referteperiode voor de betaling van het niet-recurrente resultaatgebonden voordeel... 329 13.6 Register van de opmerkingen... 330 HOOFDSTUK 12 Terbeschikkingstelling van een pc en/of internetaansluiting en -abonnement... 331 1 Terbeschikkingstelling van een pc en/of een internetaansluiting en -abonnement... 332 1.1 Fiscale behandeling... 332 1.1.1 In hoofde van de werknemer... 332 1.1.2 In hoofde van de werkgever... 333 1.2 Aspecten inzake sociale zekerheid... 334 1.3 Toestand op het einde van de arbeidsovereenkomst... 334 1.4 Combinatie van eigen kosten van de werkgever en terbeschikkingstelling van een computer... 334 1.5 Advies... 335 1.6 Model... 335 Overeenkomst van terbeschikkingstelling van een draagbare bedrijfscomputer... 335 Verklarende nota s... 340 Overeenkomst van thuisgebruik van een internetabonnement... 341 2 Pc-privéplan... 344 2.1 Fiscale behandeling... 344 2.1.1 In hoofde van de werknemer... 344

16 Alternatieve verloning 2.1.2 In hoofde van de werkgever... 349 2.2 Aspecten inzake sociale zekerheid... 349 2.3 Toekomstige aanpassing van het Pc-privéplan... 349 2.4 Toestand op het einde van de arbeidsovereenkomst... 350 2.5 Model... 351 HOOFDSTUK 13 De verschillende premies... 355 1 Premies toegekend naar aanleiding van een bijzondere privégebeurtenis... 356 1.1 Premie bij huwelijk of wettelijke samenwoning... 356 1.1.1 Sociaal en fiscaal vrijgesteld bedrag... 357 1.1.2 Aftrekbaarheid in hoofde van de werkgever... 357 1.1.3 Sanctie... 357 1.2 Anciënniteits- of jubileumpremie... 357 1.2.1 Sociaal en fiscaal vrijgesteld bedrag... 358 1.2.2 Aftrekbaarheid in hoofde van de werkgever... 363 1.2.3 Sanctie... 363 1.3 Geboortepremie... 364 1.3.1 Socialezekerheidsaspecten... 364 1.3.2 Fiscale behandeling... 364 2 Premies toegekend naar aanleiding van een bijzondere gebeurtenis in de onderneming... 365 2.1 Premie voor goed idee... 365 2.1.1 Socialezekerheidsaspecten... 365 2.1.2 Fiscale behandeling... 367 2.1.3 Aftrekbaarheid in hoofde van de werkgever... 367 2.2 Premie ter bestrijding van het absenteïsme stiptheidspremie... 367 2.2.1 Socialezekerheidsaspecten... 367 2.2.2 Fiscale behandeling... 368 2.3 Eenmalige innovatiepremies... 368 2.3.1 Voorwaarden betreffende de werknemers... 368 2.3.2 Voorwaarden betreffende de innovatie... 369 2.3.3 Voorwaarden betreffende de toegekende premie... 369 2.3.4 Voorwaarden betreffende de publiciteit van de regeling... 370 3 Synthese... 371

Inhoud 17 HOOFDSTUK 14 Sport en cultuur... 373 1 Sport- en cultuurcheques... 374 1.1 Aspecten van sociale zekerheid... 374 1.2 Fiscale behandeling... 375 1.2.1 In hoofde van de werknemer... 375 1.2.2 In hoofde van de werkgever... 376 2 Abonnementen of toegangsbewijzen voor culturele manifestaties... 377 2.1 Aspecten van sociale zekerheid... 377 2.2 Fiscale behandeling... 378 2.2.1 In hoofde van de werknemer... 378 2.2.2 In hoofde van de werkgever... 378 3 Terbeschikkingstelling van sportinfrastructuur... 379 3.1 Kosteloos gebruik van de sportinfrastructuur van de werkgever... 379 3.1.1 Aspecten van sociale zekerheid... 379 3.1.2 Fiscale behandeling... 380 3.2 Kosteloos gebruik van een externe sportinfrastructuur... 381 3.2.1 Aspecten van sociale zekerheid... 381 3.2.2 Fiscale behandeling... 381 HOOFDSTUK 15 Vervoer en bedrijfswagen... 383 1 Het privégebruik van een bedrijfswagen... 384 1.1 Fiscale behandeling... 385 1.1.1 Raming van het voordeel... 385 1.1.2 Aftrekbaarheid... 399 1.1.3 Voertuig voor georganiseerd gemeenschappelijk vervoer... 401 1.1.4 Btw... 401 1.2 Socialezekerheidsaspecten... 403 1.2.1 Wanneer is de solidariteitsbijdrage verschuldigd?... 403 1.2.2 Wanneer is de solidariteitsbijdrage niet meer verschuldigd?... 404 1.2.3 Op welke voertuigen is de bijdrage verschuldigd?... 405 1.2.4 Hoe wordt deze bijdrage berekend?... 405 1.2.5 Privégebruik en woon-werkverkeer?... 406 1.2.6 Het collectief vervoer van werknemers... 408 1.2.7 Weerlegbaar vermoeden... 409 1.2.8 Hoe wordt deze bijdrage aangegeven en geïnd?... 410

18 Alternatieve verloning 1.2.9 Sanctie... 411 1.2.10 Nog enkele verduidelijkingen vanwege de RSZ... 412 1.2.11 Aftrekbaarheid van de CO 2 -bijdrage... 412 1.3 Onderhoud en schoonmaak van de bedrijfswagen... 413 1.4 Aspecten van arbeidsrecht... 413 1.4.1 De schorsing van de arbeidsovereenkomst... 414 1.4.2 Het einde van de arbeidsovereenkomst... 414 1.4.3 Aansprakelijkheid van de werknemer... 419 1.4.4 De werkgever eist de teruggave van het bedrijfsvoertuig tijdens de uitvoering van de overeenkomst... 421 1.5 Woon-werkverkeer met de bedrijfswagen... 422 1.5.1 Verplicht gebruik van de bedrijfswagen?... 422 1.5.2 Is betaling van een sociaal abonnement nog mogelijk?... 422 1.6 Samenvattend schema privégebruik bedrijfswagen (2009)... 423 2 Carpooling... 424 2.1 Fiscale behandeling... 424 2.1.1 Algemeen... 424 2.1.2 Georganiseerd gemeenschappelijk vervoer... 425 2.1.3 Aftrekbaarheid voor de werkgever... 431 2.2 Het sociale luik... 433 2.2.1 Voor de bestuurder... 433 2.2.2 Voor de passagiers... 434 2.3 Samenvattend schema... 434 2.3.1 Voor de bestuurder... 434 2.3.2 Voor de passagiers... 435 2.4 Het rijgeschiktheidsattest... 435 3 Terbeschikkingstelling van een tankkaart... 436 3.1 De werknemer beschikt over een persoonlijke wagen... 436 3.1.1 Aspecten van sociale zekerheid... 436 3.1.2 Fiscaal aspect... 436 3.2 De werknemer beschikt over een bedrijfswagen... 437 4 Het gebruik van een privévoertuig voor beroepsdoeleinden... 437 5 Verplaatsingsonkosten woonplaats-plaats van tewerkstelling... 438 5.1 Principes... 438 5.1.1 Vervoer per trein... 438 5.1.2 Andere openbaarvervoermiddelen (bus, metro, tram)... 439 5.1.3 Gecombineerd openbaar gemeenschappelijk vervoer... 440 5.1.4 Privévervoer... 440 5.1.5 Verplaatsing per fiets... 441 5.1.6 Verplaatsing te voet... 441

Inhoud 19 5.2 Fiscale behandeling... 441 5.2.1 Voorwaarden voor de vrijstelling... 442 5.2.2 Vrijgestelde bijdragen... 442 5.3 Socialezekerheidsaspecten... 443 6 Andere vervoermiddelen: de bedrijfsmotorfiets en de bedrijfsfiets... 444 6.1 Bedrijfsmotorfiets... 444 6.1.1 Fiscale behandeling... 444 6.1.2 Aspecten van sociale zekerheid... 445 6.2 Bedrijfsfiets... 445 6.2.1 Fiscale behandeling... 445 6.2.2 Aspecten van sociale zekerheid... 446 7 Modellen... 446 HOOFDSTUK 16 Voordeeltarieven voor de producten of diensten van de onderneming... 459 1 Aspecten van sociale zekerheid... 460 2 Fiscale behandeling... 462 2.1 In hoofde van de werknemer... 462 2.1.1 Algemene voorwaarden... 462 2.1.2 Voorwaarden eigen aan de prijskortingen... 462 2.2 In hoofde van de werkgever... 463 3 Aspecten van arbeidsrecht... 463 HOOFDSTUK 17 Voordelen in natura... 465 1 Principes... 466 2 Beperkingen... 467 3 Aspecten van sociale zekerheid... 467 4 Fiscale behandeling... 468 5 Aftrekbaarheid... 470 6 Wat gebeurt er ingeval de arbeidsovereenkomst geschorst wordt?... 470

20 Alternatieve verloning HOOFDSTUK 18 Werknemersparticipatie in het kapitaal en in de winst van de onderneming... 471 1 Toepassingsgebied... 472 1.1 Werkgever... 472 1.2 Begunstigden... 473 1.2.1 Werknemers... 473 1.2.2 Collectief voordeel... 474 2 Participatievormen... 475 3 Het participatieplan... 475 3.1 Initiatief van de werkgever... 475 3.2 Maximumbedrag van de participaties... 475 3.3 Invoering van het plan... 475 3.3.1 Voorafgaande voorwaarden... 475 3.3.2 Overlegprocedure... 476 3.3.3 Mededeling aan de werknemers... 479 3.3.4 Onbeschikbaarheidsperiode... 479 4 Opties voor een participatieplan... 480 4.1 Coöperatieve participatievennootschap... 480 4.2 Investeringsspaarplan... 480 5 Fiscale behandeling... 481 5.1 In hoofde van de werknemer... 481 5.1.1 Deelnames in de winst... 481 5.1.2 Deelnames in het kapitaal... 481 5.1.3 Schuldenaars van de belasting... 482 5.1.4 Stortingswijze, vestiging en inning van de belasting... 483 5.2 In hoofde van de werkgever... 483 6 Socialezekerheidsaspecten... 483 6.1 Deelnames in de winst... 483 6.2 Deelname in het kapitaal... 484 7 Cijfervoorbeeld... 484 8 Arbeidsrechtelijke aspecten... 486 HOOFDSTUK 19 Synthese... 487

Inleiding In de betrekkingen tussen werkgever en werknemer neemt de loonproblematiek een centrale plaats in. Onder een bijzonder hoge fiscale en parafiscale druk probeert de werkgever met alle mogelijke middelen te ontsnappen aan de bijdrage- en belastingplicht op lonen en vergoedingen. De vindingrijkheid op dat vlak groeit met de jaren en heeft op die manier de zogenaamde alternatieve loonvormen, onderwerp van dit werk, doen ontstaan. Het onvermijdelijke probleem dat zich stelt, is te bepalen of een of ander alternatief voordeel al dan niet loon is en/of het al dan niet onderworpen is aan socialezekerheidsbijdragen. Deze materie is immers bijzonder ingewikkeld en is verdeeld over verschillende wetgevingen die de diverse loonaspecten regelen. De sociale zekerheid, de fiscale wetgeving en het arbeidsrecht geven niet altijd dezelfde betekenis aan het begrip loon. Het is best mogelijk dat een bepaald voordeel voor de ene reglementering een bezoldigend karakter heeft en voor de andere niet. Dat de toekenning van een bepaald voordeel toegestaan is in de ene reglementering betekent dus niet dat dit ook het geval is in de andere. Bovendien kunnen de gevolgen op het gebied van opeisbaarheid, bescherming, belasting en inhoudingen van de ene reglementering tot de andere verschillen. Om te bepalen op welk loon socialezekerheidsbijdragen moeten worden berekend, vertrekt de wetgeving op de sociale zekerheid over het algemeen van het loonbegrip zoals bepaald in artikel 2 van de Wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der werknemers. Volgens dit artikel is loon het loon in geld waarop de werknemer ingevolge zijn dienstbetrekking recht heeft ten laste van de werkgever, met inbegrip van de fooien of het bedieningsgeld en de in geld waardeerbare voordelen. In de zin van de loonbeschermingswet is er dus loon wanneer: er sprake is van geld of een in geld waardeerbaar voordeel; de werknemer recht heeft op dit voordeel; dit recht voortvloeit uit zijn dienstbetrekking; deze voordelen ten laste van de werkgever zijn.