KB Thermische Omgevingsfactoren (TOF) Initiële RIE & beheersplan
1. Wat leert ons het KB TOF 2. Praktisch bij Mireille : Inventaris van relevante activiteiten Verkennende meting van WBGT en luchtstroomsnelheid Bekijken van uitgevoerde taken/activiteiten voor klassering in metabolisme categorie (fysieke belasting Bepalen van meetplan hittebelasting voor 2014 Rol PA-AG 3. Effecten van blootstelling aan overmatige warmte- warmtetolerantie
KB TOF : Over wat gaat het? Interactie mens / TOF en invloed ervan op de warmtebalans Uitgebreide (soms verwarrende) terminologie rond thermische omgevingsfactoren Wat zijn de geldende definities? Wat zijn de afkortingen, grootheden en eenheden? Verschillende invalshoeken voor een risico-evaluatie thermische omgevingsfactoren Gematigde omstandigheden: comfort Extreme omstandigheden: hitte Extreme omstandigheden: koude Aanpak
Warmtebalans (1) S = (M - W) = interne warmteproductie M Het metabolisme M levert energie om het lichaam in staat te stellen W arbeid/werk W te verrichten S is het verschil tussen beiden als maat voor warmteaccumulatie De balans heeft drie basistoestanden S = 0 de balans is in evenwicht kerntemperatuur rond 36,7 C S > 0 = het lichaam accumuleert warmte meer huiddoorbloeding, zweten, S < 0 = het lichaam verliest warmte minder huiddoorbloeding, rillen
Warmtebalans (2) S = (M - W) = +/- K +/- C +/- R + E K Conductie of geleiding: warmteuitwisseling (+/-) door rechtstreeks contact met de huid C Convectie: warmteuitwisseling (+/-) tussen lichaam en omgevende lucht Huid (temperatuursverschil huid-lucht en luchtsnelheid) Luchtwegen R Straling: warmteuitwisseling (+/-) door elektromagnetische stralen (infrarood en zichtbaar licht en beetje ultraviolet) E Evaporatie: warmteafgave (+) door verdamping thv huid en luchtwegen afhankelijk van relatieve vochtigheid, luchtsnelheid en temperatuurverschil perspiratio insensibilis : transepidermale diffusie zweten: secretie van water (99%) en NaCl en verdamping op de huid
Primaire klimaatfactoren die een rol spelen in de warmtebalans Kennis nodig over fysische grootheden van de thermische omgeving en hoe deze te meten Genormeerd in NBN EN ISO 7726 Basisgrootheden: Luchttemperatuur in Kelvin (Ta) of graden Celsius (ta) Gemiddelde stralingstemperatuur in Kelvin (Tr ) of graden Celsius (tr) en Vlakstralingstemperatuur in Kelvin (Tpr) of graden Celsius (tpr) Absolute luchtvochtigheid uitgedrukt als partieel dampdruk van water in kilopascal (Pa) Luchtsnelheid in meter per seconde (Va)
Thermische isolatie (clo) Accurate kennis nodig over kledij: thermische isolatie en effecten op de verdampingssnelheid Genormeerd in NBN EN ISO 9920 Samengevat: Bepalen van de isolatiewaarden van kledij via tabellen: Annex A voor ensembles, Annex B voor stukken via meting: Annex D op een thermische pop, Annex E op echte mensen Bepalen van de dampweerstand van kledij via meting of via tabellen Via tabellen: Annex C voor ensembles Via meting: Annex D op een thermische pop, Annex E op echte mensen Metingen zijn complex, tabellen zeer uitgebreid en specifiek (Annex A C = 70 pagina s)
Thermische isolatie Eenvoudige tabel cfr NBN EN ISO 7730 als praktisch handvat
( Fysieke belasting Accurate kennis nodig over het energiemetabolisme Genormeerd in NBN EN ISO 8996 Basis: sobane-principe Screening: classificatie volgens beroepen en activiteiten Annex A Observatie: classificatie volgens workload, betrokken lichaamsdelen, lichaamshouding, activiteiten Annex B Analyse: bepalen metabolisme op basis van hartritme Annex C Expertise: berekenen van het metabolisme op basis van het zuurstofverbruik (VO2 max meting) Annex D
Zeer licht werk : < 117 Watt Licht werk : 117-234 Watt Halfzwaar werk : 235-360 Watt Zwaar werk : 361-468 Watt Zeer zwaar werk : > 468 Watt Fysieke werkbelasting
Hittebelasting indexen WBGT Genormeerd in NBN EN ISO 7243 Basis: Wijd geaccepteerd, basis voor vele standaarden Er wordt in het nieuwe KB letterlijk naar verwezen
Hittebelasting indexen WBGT Genormeerd in NBN EN ISO 7243 Basis: Beoordeling warmtebelasting via WBGT Op groepsniveau Niet voor korte perioden Niet voor het comfortgebied (kantoren) Meting en weging WBGT verschillende hoogten vereist indien een verticale temperatuursgradiënt wijst op >5% verschil
Hittebelasting indexen Actiewaarden uit het nieuwe KB: WBGT
Inventaris van relevante activiteiten Praktisch bij Mireille Verkennende meting van WBGT en luchtstroomsnelheid Bekijken van uitgevoerde taken/activiteiten voor klassering in metabolisme categorie (fysieke belasting) Bepalen van meetplan hittebelasting voor 2014 Rol PA-AG
Praktisch 1.Inventaris van bronnen, identificatie van gevaren Overzicht afdelingen, kledij, activiteiten/taken in een tabel om de volgende stappen te kunnen uitvoeren
Praktisch 2. Verkennende meting van WBGT en luchtstroomsnelheid gebruikt voor metingen
: Praktisch 3. Bepalen van fysieke belasting: methodologie (1) het metabolisme per arbeidscyclus werd bepaald vanuit het metabolisme van de verschillende taken (deelactiviteiten), de voornaamste lichaamshouding en respectievelijke duur van de taken.
: Praktisch 3. Bepalen van fysieke belasting: methodologie (2) Het metabolisme voor een arbeidscyclus kan bepaald worden vanuit het metabolisme van de verschillende deelactiviteiten en van hun respectievelijke duur door: Waar M = het gemiddelde metabolisme van een arbeidscyclus, in watt Mi = het metabolisme van een activiteit i, in watt ti = de duur van een activiteit, in seconden of minuten T = de duur, in seconden, van de desbetreffende arbeidscyclus, deze is gelijk aan de som van de partiële duurtijden ti
Praktisch 3. Bepalen van fysieke belasting: voorbeeld Blootstellingsgroep: Sorteren, intekenen, mangel, opgeef, strijk, plooien, herstellingen, inpak Al deze activiteiten zijn onder één noemer geplaatst. Er is hier vanuit gegaan dat het merendeel van de dag, rechtstaande wordt gewerkt gekombineerd met hand- en armbewegingen, een kleiner deel gebeurt voorovergebogen. Het tillen en dragen van de plastiek zakken (tot max 20 kg) is meegenomen en de rest van de shift is stappen. De metabolische waarden per type activiteit zijn opgelijst in de desbetreffende handleiding Thermische Omgevingsfactoren van de FOD WASO en tevens in de internationale norm ISO 8996 "Bepaling van de metabolische warmteproduktie.
Nr Taak Metabolisme in Watt v/taak (Mi)Metabolisme in Watt v/taak (Mi) Duur activiteit in minuten (ti Product Mi x tiproduct Mi x ti 1 rechtstaande met hand en armbewegingen 180 290 52200 2 voorovergebogen met hand en armbewegingen 195 60 11700 3 lopend met gewicht tot 20 kg 400 30 12000 4 lopend zonder belasting 200 70 14000 TOTAAL 975 450 89900 Gemiddeld Metabolisme 200 Het gemiddeld metabolisme voor deze verschillende activiteiten met hun overeenkomende tijdsduur komt uit op 200 Watts en valt dus in de klasse licht werk (gamma 180-240 Watts).
Praktisch 4. Evaluatie van de risico s, vergelijking met richt- en grenswaarden (1) Gemeten of berekende waarden zijn al ingebracht in de grote overzichtstabel Ook de referentiewaarden waarmee wordt vergeleken worden opgenomen in de tabel Resultaat van de vergelijking wordt eveneens genoteerd in de tabel Zie overzichtstabel
Zone Afdeling HEUSDEN 1 burelen 2 receptie 3 garage 4 distributiehal Datum meting Uur meting buiten temp buiten vochtigheid Gemeten WBGT Tocht ( C) (%) ( C-WBGT) (m/sec.) 5 magazijn werkkledij 24,10,13 14h30 17 80 18,9 0 6 tapijten 24,10,13 14h20 17 80 19,13 0 7 schoonloopmatten 24,10,13 14h10 17 80 19 0,07 8 schoenrecyclage 24,10,13 14h00 17 80 19,2 0 9 intekenen / sorteren (eindsortering) A 24,10,13 12h00 17 80 17,7 0,08 10 intekenen / sorteren (reeks klanten) B 24,10,13 12h10 17 80 18,5 0 11 intekenen / sorteren (grote klanten) C 24,10,13 12h40 17 80 18,4 0,11 12 wasserij waszone 24,10,13 12h30 17 80 18,5 0,05 13 wasserij mangel (IS03) 24,10,13 11h30 17 80 18,3 0 14 wasserij mangel (PL01) 24,10,13 11h40 17 80 18,6 0 15 wasserij drogers 24,10,13 11h10 16 80 19,2 0 16 wasserij industrie opgeef 24,10,13 10h55 16 80 18,05 0 17 wasserij industrie controle 24,10,13 10h40 16 80 18,4 0 18 wasserij industrie hemdenautomaat 24,10,13 10h30 16 80 18,7 0,04 19 wasserij industrie plooien 24,10,13 11h20 17 80 18,35 0 20 wasserij inpak 24,10,13 11h50 17 80 18,55 0 21 nieuwkuis ontvlekking 24,10,13 15h20 17 80 18,9 0,02 22 nieuwkuis strijktafel 24,10,13 15h10 17 80 19 0 23 nieuwkuis draperiepers 24,10,13 15h00 17 80 19,5 0,09 24 nieuwkuis herstellingen 24,10,13 14h40 17 80 18,8 0 25 nieuwkuis inpak 24,10,13 14h50 17 80 19,3 0 MERCHTEM 101 burelen 102 receptie 103 garage 104 distributiehal
Praktisch 4 Evaluatie van de risico s, vergelijking met richt- en grenswaarden (2) Zoals verwacht in deze periode van het jaar en in relatie met de buitentemperatuur en vochtigheid liggen alle WBGT waarden ruimschoots onder de index 29 voor lichtwerk en 26 voor halfzwaar werk. Tevens bleef de luchtsnelheid duidelijk onder de streefwaarde van 0.5 m/sec. Rusttijden
Praktisch 5. Bepalen van meetplan hittebelasting voor 2014 (1) In 2014 zal een meetcampagne uitgevoerd worden vanaf overschrijding van een buitentemperatuur van 26 C (dichtstbijzijnde weerstation of eigen meting). Een of meerdere van volgende activiteiten zal als referentie dienen voor de rest van de activiteiten: nieuwkuis draperiepers wasserij drogers nieuwkuis inpak tapijten
Praktisch 5. Bepalen van meetplan hittebelasting voor 2014 (2) Idealiter best 2 maal per dag meten: 11 h am en 14 h pm. Evalueren of overschrijdingen van de toepasselijke WBGT index gebeuren. Desgevallend bekijken of de reeds toegepaste maatregelen voldoende gealigneerd zijn met de regelgeving betreffende extra rusttijden, ventilatie, frisdranken. In het najaar 2014: evaluatie van de resultaten van deze meetcampagne met als doel de relevantie van warmtebelasting bij Mireille N.V. te bepalen en een beheersplan voor de volgende jaren op te stellen.
Rol PA-AG KB 4 juni 2012 Adviserend Meet-en berekeningsmethodes Technische en organisatorische maatregelen Rusttijden Verfrissende dranken Gevoelige risicogroepen Beslissend Korte blootstelling aan ernstige overmatige warmte bij interventies Bepalen max. blootstellingsduur en werkorganisatie
Rol PA-AG - Mireille Multidisciplinaire samenwerking RIE TOF Hygiënist (CLB), IPA Meerwaarde via medisch toezicht Inventariseren - aandachtspunten vanuit werkvloer Informeren - maatregelen plan hittebelasting 2014 Adviseren - kledij, vochtinname Aandacht voor medewerkers met risicoprofiel
Effecten van blootstelling aan overmatige warmte Huidaandoeningen Zonnebrand, Hitte-rash, hitte-urticaria, intertrigo Hittesyncope Hittekramp Hitte-uitputting Hitteslag
Gewicht, conditie, leeftijd Alcohol, drugs, medicatie Medische problematiek Warmtegewenning Warmtetolerantie Langzaam en geleidelijk, >15dg Verdwijnt vlug, 3-4dg