Jaarstukken AQUON 2012. Jaarverslag en jaarrekening 2012

Jaarstukken AQUON 2012 Jaarverslag en jaarrekening 2012 Definitieve versie Vastgesteld door Algemeen Bestuur AQUON op 28 maart 2013 0

1

2

1 Inhoudsopgave 1 INHOUDSOPGAVE... 3 2 VOORWOORD... 5 3 KERNGEGEVENS... 7 4 JAARVERSLAG 2012... 9 4.1 PROGRAMMAVERANTWOORDING 2012... 11 4.1.1 Terugblik Bedrijfsvoering... 11 4.1.2 Doelrealisatie AQUON 2012... 12 4.1.3 Management van processen... 13 4.1.4 Management van medewerkers... 14 4.1.5 Realisatie productie... 15 4.1.6 Management van middelen... 17 4.2 VERPLICHTE PARAGRAFEN... 20 4.2.1 Ontwikkelingen sinds het vorig begrotingsjaar... 20 4.2.2 Incidentele baten en lasten... 20 4.2.3 Onttrekkingen aan bestemmingsreserves en voorzieningen... 20 4.2.4 Waterschapsbelastingen... 20 4.2.5 Weerstandsvermogen... 21 4.2.6 Financiering... 21 4.2.7 Verbonden partijen... 22 4.2.8 Bedrijfsvoering... 22 4.2.9 EMU-saldo... 23 4.2.10 Topinkomens... 23 5 JAARREKENING 2012... 24 5.1 DE BALANS... 25 5.2 ALGEMEEN... 26 5.2.1 Waarderingsgrondslagen... 26 5.2.2 Activa... 26 5.2.3 Passiva... 26 5.2.4 Baten... 26 5.2.5 Lasten... 27 5.2.6 Toelichting op de activa... 27 5.2.7 Toelichting op de passiva... 30 5.2.8 Niet uit de balans blijkende verplichtingen... 32 5.3 DE EXPLOITATIEREKENING NAAR KOSTEN- EN OPBRENGSTENSOORTEN... 34 5.3.2 Toelichting op de exploitatierekening... 36 5.3.3 Lasten... 37 5.3.4 Baten... 40 5.3.5 Exploitatierekening naar kostendragers... 41 5.3.6 Exploitatierekening naar programma s... 41 6 BESLUIT TOT VASTSTELLING VAN DE JAARREKENING... 43 7 CONTROLEVERKLARING... 45 8 BIJLAGEN... 47 3

8.1 BIJDRAGE DEELNEMERS... 49 8.1.1 Meetvraag 2012... 49 8.1.2 Kostenverdeelsleutel... 49 8.1.3 Kostenverdeelstaat... 50 8.1.4 Verdeling kosten Bovenformatieven... 51 8.2 STAAT VAN ACTIVA... 52 8.3 INVESTERINGEN... 53 8.4 STAAT VAN SCHULD... 53 4

2 Voorwoord Voor u liggen de jaarstukken 2012, welke het jaarverslag 2012 en de jaarrekening 2012 bevat. Het jaar 2012 is in meerdere opzichten een bijzonder jaar geweest voor AQUON. Het is het eerste volle kalenderjaar van de organisatie. 2012 kan gekenmerkt worden als een transitiejaar, waar in verder vorm gegeven is aan de implementatie van de fusie van vier organisaties naar één. In 2012 zijn in dit kader belangrijke stappen gezet en veel zaken gerealiseerd. Echter een aantal ontwikkelingen heeft dit jaar ook aanzienlijke vertraging opgelopen ten opzichte van de oorspronkelijke planning. Daarbij moet met name gedacht worden aan de aanpassing van de huisvesting en het in gebruik nemen van een nieuw Laboratorium Informatie en Management Systeem (LIMS). Financieel laat AQUON over 2012 een fors negatief resultaat zien, vooral veroorzaakt door, overschrijding van de kosten voor uitbesteding van analyses en de inhuur van externen, deels gerelateerd aan de transitiefase maar ook deels als gevolg van weeffouten in de business case. Dit heeft in de tweede helft van het jaar geleid tot een intensief ambtelijk en bestuurlijk traject met de waterschappen. Dit traject heeft eind 2012 geresulteerd in een plan van aanpak Sturen op rendement. Bovenstaande wordt in voorliggende jaarstukken, welke bestaat uit het jaarverslag en de jaarrekening voor 2012, nader toegelicht. Tiel, 15 maart 2013 Namens het dagelijks bestuur, De directeur, De voorzitter, P.H. Kolff MBA J.A.M. Vos 5

6

3 Kerngegevens Producten Gebied Monstername Chemische analyses Hydrobiologische analyses Advisering Circa 45% van Nederlandse oppervlakte Circa 50% van Nederlandse bevolking Circa 50% van vervuilingseenheden Totaal begrote productie in ILOW-punten 11.912.690 Totale begroting reguliere exploitatie 20.171.077 Aantal fte s in dienst 31/12/2012 168,14 Deelnemende water- en hoogheemraadschappen Provincies Aa en Maas Brabantse Delta De Dommel Delfland Hollandse Delta Rivierenland Rijnland De Stichtse Rijnlanden Schieland en de Krimpenerwaard Gelderland Noord-Brabant Noord-Holland Utrecht Zuid-Holland 7

8

4 Jaarverslag 2012 9

10

4.1 Programmaverantwoording 2012 4.1.1 Terugblik Bedrijfsvoering 4.1.1.1 2012, een transitiejaar Zoals in het voorwoord aangegeven, heeft naast de realisatie van de reguliere productie, 2012 voor een groot deel in het teken gestaan van de transitie. Deze heeft betrekking op de doorontwikkeling van de organisatie, waaronder het op orde krijgen van de basis en de uitvoering van een veelheid aan projecten, bijvoorbeeld de harmonisatie van methodes, de huisvesting en het ontwikkelen en in gebruik nemen van het nieuwe LIMS. 4.1.1.2 Vertragingen in ontwikkelingen Na de zomer werd duidelijk dat de aanbesteding van de verbouw voor de drie locaties Breda, Tiel en Leiden niet succesvol was. Medio november is een vervolgtraject ingezet door eerst een heroriëntatie op de herhuisvesting uit te voeren. Daarbij wordt beoordeeld wat er nodig is om zo min mogelijk te verbouwen. De resultaten daarvan worden verwacht Q1 2013, waarna het vervolg zal worden vastgesteld en de planning zal worden vastgesteld. De huidige planning van huisvesting richt zich op realisatie eind Q3 2013. Medio 2012 werd eveneens duidelijk dat het aanzienlijk meer werk kost om LIMS te ontwikkelen en goed getest operationeel te krijgen. Ondanks extra inspanningen is de start per 1 januari 2013 niet mogelijk gebleken en werd duidelijk dat het LIMS project zou vertragen tot 1 april 2013. De consequentie is dat de 4 huidige LIMS-en nog een aantal maanden operationeel moeten blijven. 4.1.1.3 Productie Naast alle transitieactiviteiten is er in het afgelopen jaar een meer dan bij de start van 2012 verwachte productie gerealiseerd. De productie voor chemie is over het gehele jaar genomen uitgekomen op circa 111% van de totaal in november geplande meetvraag voor 2012. Voor hydrobiologie is de realisatie ongeveer 86% van de geprognosticeerde meetvraag. Het feit dat 2012 voor het eerst een heel kalenderjaar betrof, betekent dat voor het eerst volledig met de eigen P&C cyclus gewerkt kon worden. De huidige (4) LIMS-en stellen ons nog niet in staat om zonder nadere bewerkingen de productie gegevens eenduidig te verzamelen en op de gewenste niveaus te rapporteren. Daarbij vraagt de aansluiting tussen meetvraag, productie, capaciteit en PDC tarieven nog steeds veel aandacht. In dit kader is in 2012 gewerkt aan het ontwikkelen van betere informatievoorziening. De ontsluiting van de informatie is door diverse ingrepen in de loop van het jaar verbeterd. Naast het op orde brengen van de reguliere managementinformatiecyclus is in de tweede helft van 2012 bijvoorbeeld ook een tool ontwikkeld om voor hydrobiologie de productie beter in beeld te krijgen. Deze zal in 2013 structureel worden ingezet. 4.1.1.4 Financiën De totale reguliere exploitatielasten voor 2012 komen uit op 22.622.392. In de halfjaarrapportage werd duidelijk dat er ten opzichte van de begroting sprake was van een aanzienlijke overschrijding van de kosten. Ondanks bijsturing door waar mogelijk reductie van de kosten en waar zinvol uitstel van activiteiten, is het niet mogelijk gebleken om het jaarresultaat op de reguliere bedrijfsvoering verder terug te dringen. Naast de reguliere exploitatie worden de transitiekosten onderscheiden. In de loop van 2012 is steeds beter inzicht ontstaan op de totale omvang van de transitieactiviteiten en de daarmee gemoeide kosten. Naast de geplande activiteiten is er aantal niet voorziene acties nodig gebleken en kost het in de transitieperiode verkeren meer extra capaciteit dan voorzien. Dit resulteert in de overschrijding van het transitiebudget met 916.766. De totale transitiekosten bedragen over2012 2.042.977. Hiermee komt de totale exploitatielast voor 2012 op 24.665.369. 11

4.1.1.5 Bijsturing: Plan van Aanpak Sturen op Rendement De resultaten tot en met het tweede kwartaal 2012 waren aanleiding om een plan van aanpak op te stellen, waarin aangegeven wordt op welke manier AQUON op middellange termijn weer op het spoor komt naar de realisatie de vastgestelde doelstellingen. Daar waar kon worden bijgestuurd werd dat gedaan. Het plan van aanpak bevat de acties die in 2012 zijn ondernomen om bij te sturen, evenals een veelheid van activiteiten voor 2013 om in lijn met de gestelde doelstellingen, financieel op orde te komen. 12

4.1.2 Doelrealisatie AQUON 2012 In onderstaande tabel wordt de realisatie van de belangrijkste doelstellingen uit de begroting 2012 toegelicht. Doelstelling Plan Realisatie Continueren dienstverlening Verder bouwen aan de nieuwe organisatie Verder bouwen aan de toekomstige vraag Optimaliseren samenwerking tussen de locaties Reguliere dienstverlening continueren tijdens transitiefase. In de notitie frictiekosten, vastgesteld november 2011, wordt beschreven welke activiteiten, inclusief benodigd budget, ingezet moet worden voor de transitie in 2011, 2012 en 2013. Voor 2012 wordt via de harmonisatie van de methodes ook de harmonisatie van de vraag vanuit de waterschappen op de agenda. Hiermee wordt een eenduidige basis gelegd voor het identificeren en invulling geven aan toekomstige ontwikkelingen van de vraag. De samenwerking tussen de locaties kent mensgerichte en meer technische elementen. In 2012 wordt door het organiseren van teamactiviteiten, maar vooral door samenwerken, onder meer in projecten de interpersoonlijke samenwerking tussen locaties onderling versterkt. Ook de geplande herhuisvesting, eind 2012, zal hier een belangrijke bijdrage aan hebben. Ten aanzien van de productie geldt dat het onderling inbesteden van analyses een belangrijke bijdrage levert aan de financiële voordelen van AQUON. Om dit mogelijk te maken is het van belang dat de communicatie tussen de verschillende productiesystemen zo goed mogelijk (geautomatiseerd) georganiseerd wordt. Hoewel over het geheel redelijk goed invulling is gegeven aan deze doelstelling, waren er wel een aantal knelpunten. Zo was in 2012 het beslag dat op een aantal functies werd gelegd, zowel vanuit de reguliere productie als de transitie erg hoog, hetgeen in een aantal gevallen een weerslag had op de kwaliteit en tijdigheid van de dienstverlening. Daarnaast compliceert het werken met 4 verschillende LIMS-en. Planningen, Monsters en Resultaten moeten via verschillende systemen om tot rapportage aan de klant te komen. Alle koppelpunten vergen capaciteit en vormen een risico. Tot slot is het voor AQUON en haar klanten ook wennen aan de andere relatie met het lab; van een redelijke één op één relatie, naar een samenwerking in een groter geheel met meerdere belangen. In 2012 is aan veel van de onderdelen invulling gegeven. Zo is met de waterschappen overeenstemming gekregen over de harmonisatie van methodes, zijn er verschillende Europese aanbestedingen opgestart en afgerond en heeft de inrichting van de nieuwe organisatie verdere vorm gekregen. De transitiefase is in het afgelopen jaar taaier gebleken dan verwacht. Deze taaiheid uitte zich in vertraging van belangrijke projecten, zoals de bouw van het nieuwe LIMS en Huisvesting, maar ook in het beslag dat het traject legt op capaciteit. Hetgeen zich financieel vertaald heeft naar overschrijdingen op de inhuur van externen en uitbestedingen. In 2012 is, met resultaat, veel energie gestoken in harmoniseren. Voor 90% van de harmonisaties bij chemie is een besluit genomen, die bijna alle geïmplementeerd zijn per 1 januari. Voor hydrobiologie is de harmonisatie gestart. De ervaring leert dat een en ander in goede samenwerking gebeurt met de waterschappen, maar ook dat dit vaak intensief overleg vereist. Waar nodig worden vergelijkingsonderzoeken uitgevoerd ter afronding van het harmonisatieproces om oude en nieuwe methode met elkaar te vergelijken. De samenwerking tussen de medewerkers en daarmee de locaties van AQUON is in 2012 verder versterkt. Dit kwam onder meer naar voren op de AQUON-brede activiteit medio 2012. Het samen werken, onder meer in projecten, zorgt er voor dat mensen elkaar in de dagelijkse praktijk beter weten te vinden. Daarnaast leidt het er toe dat er één taal ontstaat; van verschillende benamingen voor dezelfde analyse naar één benaming. Voor de communicatie tussen de LIMS-en geldt dat, hoewel waar mogelijk geautomatiseerd, dit in 2012 veel inzet heeft gevraagd van een aantal functies, waarbij er ook op tijdelijke basis meer capaciteit is ingezet. 12

4.1.3 Management van processen 4.1.3.1 Organisatie en interne beheersing In 2012 is binnen AQUON hard gewerkt aan het vormgeven en uniformeren van de verschillende werkwijzen, zowel binnen het primaire proces als voor de ondersteunende processen. De harmonisaties van de chemische analyses zijn volgens planning voor ongeveer 90% in 2012 gereed gekomen en inmiddels geïmplementeerd. Voor monstername is de belangrijkste harmonisatie met betrekking tot de bemonstering van de zuiveringen afgerond. Voor hydrobiologie is een aanvang gemaakt met het uniformeren van de determinatie methoden. Deze harmonisaties voor hydrobiologie zijn vooral voorzien in 2013. De werkprocessen zijn beschreven en daar waar nodig geactualiseerd aan de hand van voornoemde ontwikkelingen. Ook de inrichting en het vormgeven van de concernstaf is in 2012 verder vorm gegeven. Een deel van de ondersteunende diensten wordt betrokken van de (lokale) waterschappen door middel van SLA s. Daar waar mogelijk heeft inbesteden, het onderbrengen van werkzaamheden binnen AQUON op een van de andere vestigingen, van werkzaamheden plaatsgevonden. Omdat harmonisaties nog niet waren afgerond is dit door verschil in levertermijnen of rapportagegrenzen niet altijd mogelijk gebleken en was uitbesteding in een aantal gevallen noodzakelijk. Uitbesteding van werkzaamheden heeft plaatsgevonden om een aantal redenen, te weten omdat de kennis voor specifieke onderzoeken (bewust) niet in huis is, vanwege capaciteitsgebrek of vanwege planningsproblemen en/of levertermijnen. Invoering van één LIMS-systeem voor geheel AQUON is een absolute voorwaarde om tot een succesvol primair proces te komen. In 2011 is hiervoor een Europese aanbesteding geweest. Thermo Fischer heeft deze aanbesteding gewonnen. Op dit moment is de implementatie van het nieuwe LIMS systeem aan de orde. De testfase is opgestart en de bijgestelde planning is dat in de loop van het tweede kwartaal 2013 het LIMS operationeel zal zijn. Ten behoeve van het financiële en inkoopproces is in 2011 een ERP ontwikkeld. Dit systeem is volledig operationeel. Voor de ICT-infrastructuur is een Europese aanbesteding gedaan. Deze is eind 2012 afgerond, waarna een start is gemaakt met het implementatietraject. Deze zal in het voorjaar van 2013 plaatsvinden. 4.1.3.2 Tekortkomingen In de dagelijkse uitvoering gaan zaken niet altijd zoals gewenst. Dit kan leiden tot meerkosten voor waterschappen, bijvoorbeeld door her-analyses, maar ook doordat medewerkers van AQUON aanvullende acties moeten doen, bijvoorbeeld het opnieuw rapporteren van (bijgestelde) resultaten. De meerkosten kunnen soms in het productieniveau zichtbaar worden, maar veelal zullen ze het totale kostenniveau verhogen. Met de klanten is afgesproken om in de jaarstukken terug te komen op de zaken die in het afgelopen jaar niet goed zijn gegaan. Naast de meer gebruikelijke her-analyses / herrapportages, welke gezamenlijk een aanzienlijke omvang hebben en teruggedrongen moet worden, zijn er in 2012 een aantal specifieke zaken geweest die in dit kader genoemd moeten worden: Het OCB/PCB in waterbodems; de meerkosten bestonden hiervoor voornamelijk uit extra manuren. 13

Resultaten die met disclaimer ten aanzien van de betrouwbaarheid van het analyseresultaat gerapporteerd zijn (resultaten die wel zijn betaald maar de opdrachtgever geeft aan er "niets" aan te hebben). Dit speelde voornamelijk bij het Maasproject. Een analyse voor dit project door Alterra van alle onderzoekresultaten met overschrijdingen van houdbaarheidstermijnen gaf aan dat de rapportage voor het overgrote deel hiervan gehandhaafd kon blijven, maar dat gold niet voor een beperkt aantal analyses. De herziening heeft naast extern advies ook de nodige eigen manuren gekost. Het is van belang om het aantal fouten te minimaliseren, zowel vanuit kwaliteit- als kostenoogpunt. Een goede registratie is daarbij een basisvoorwaarde. In dit kader is sinds 2012 een applicatie die de klantvragen en klachten (inclusief afhandeling) registreert volledig operationeel. 4.1.3.3 Accreditatie AQUON heeft een kwaliteitssysteem dat volgens de laboratoriumnorm 17025 is geaccrediteerd. In december 2011 is het kwaliteitssysteem van AQUON onderworpen aan een jaarlijks controlebezoek door de Raad voor Accreditatie (RvA). De audit is uitgevoerd door een uitgebreid team van vijf vakdeskundigen. Daarbij zijn op de vijf vestigingen door deze vakdeskundigen in totaal 60 afwijkingen in de lichtste categorie geconstateerd. Begin april zijn de corrigerende maatregelen opgestuurd naar de RvA. Na beoordeling en goedkeuring van de corrigerende maatregelen is de accreditatie van AQUON verlengd voor 1 jaar tot juli 2013. Nader overleg met de RvA vanwege alle ontwikkelingen binnen AQUON heeft er toe geleid dat een verlenging van die erkenning is geaccordeerd tot 1 januari 2014 en dat het vervolgbezoek van de RvA is verplaatst van december 2012 naar april 2013. Op het gebied van accreditatie hebben verder de volgende activiteiten plaatsgevonden in 2012: verhuizing microscopisch slib in mei 2012 van Boxtel naar Breda; accreditatie metalen AS3000 waterbodem met ICP-MS (nieuwe methode) in Leiden in augustus 2012; accreditatie nieuwste versie AS3000 waterbodem in november 2012 en centralisatie AS3000- onderzoek in Leiden middels RvA-onderzoek; aanleveren plannen van aanpak voor aanpassingen aan methoden tot eind 2013, transitie naar nieuwe LIMS en sluiting Boxtel 1ste verdieping. 4.1.4 Management van medewerkers Medewerkers zijn het belangrijkste kapitaal van AQUON, zij zijn kennisdragers en realiseren de ambities/doelen van de organisatie en dragen deze uit. Het jaar 2012 stond in het teken van transitie en tevens van productie. In de begroting is uitgegaan van een basisformatie van 177 fte. De werkelijke interne bezetting bedroeg gemiddeld 169 fte. Daarmee wordt geanticipeerd om de daling van de productie en de te realiseren flexibele schil. 4.1.4.1 Ziekteverzuim en verzuimbeheersing Geslacht Aantal medewerkers Aantal fte Ziekmeld frequentie Ziekteverzuim percentage Man 123,0 115,09 1,19 5,81% Vrouw 71,0 54,11 1,47 5,35% Totaal 194,0 169,20 1,30 5,66% Het ziekteverzuim over 2012 bedraagt 5,6% en is hiermee, hoewel licht gedaald ten opzichte van 2011 (5,8%), nog relatief hoog, maar vanuit de periode van transitie wel verklaarbaar. Ook de ziektefrequentie is licht gedaald naar 1,3. Ziekteverzuim en de ziektefrequentie wordt maandelijks gerapporteerd. In samenwerking met de Arbodienst en de OR wordt gewerkt aan verzuimbegeleiding/reductie. 14

4.1.4.2 Ontwikkeling Medewerkers Naast het reguliere opleidingsplan AQUON, zijn er een aantal ontwikkeltrajecten opgestart en uitgevoerd in 2012: In Q1 en Q2 heeft het MT een management ontwikkeltraject gevolgd om bewustwording van taken, rollen en verantwoordelijkheden beter te beleggen. In Q 4 is een dergelijk, gezamenlijk, traject opgestart voor de coordinerend Analisten/coordinerend Monsternemers. Op de AQUON-dag eind juni heeft de hele organisatie gezamenlijk een werksessie gedaan, waarin behaalde successen en verbeterpunten zijn benoemd. De uitkomsten vormen input voor de teamjaarplannen. Met medewerkers is in een reeks van koffiesessies, teamoverleg gesproken over integriteit en de persoonlijke beleving hiervan. De uitkomst vormt de drager van integriteit binnen AQUON en vormt de basis waarop de eed/gelofte zal worden afgelegd in Q1 2013. De ontwikkelstimulans, zoals beschreven in de lokale arbeidsvoorwaarden, heeft een groot aantal verbeterpunten opgeleverd binnen lopende projecten en in het primair proces. 4.1.4.3 Sociaal plan In 2012 is er nog maar beperkt gebruik gemaakt van het sociaal plan, in dit jaar waren alle oude locaties nog operationeel en daardoor was het aantal standplaatswijzigingen relatief beperkt. Omschrijving Gereserveerd Realisatie Realisatie Totaal realisatie budget* 2011 2012 t/m 2012 Reiskostenvergoeding woon-werk vanaf 1 januari 2013 784.494 - Reiskostenvergoeding woon-werk vanaf 1 juli 2011-12.202 12.202 Reistijdvergoeding 1ste jaar 114.877 5.354 5.354 Reistijdvergoeding 2de jaar 76.589 - Resitijdvergoeding 3de jaar 38.289 - Afkoop inconvenientenregelingen 43.946 58.595 58.595 Reiskostenvergoeding woon-werk na 5 jaar verhoging tot 60 km enkele reis 434.120 - Totaal 1.492.316 63.949 12.202 76.151 * volgens afspraak in AB 75% van totale geraamde kosten 4.1.5 Realisatie productie In 2012 zijn er ruim 12,3mln. ilow punten geproduceerd, waarvan 12,1 mln. voor de deelnemende waterschappen. Hoewel het niveau voor de deelnemers circa 8,3% lager is dan het niveau dat in de business case voor 2012 opgenomen was, ligt het totaal aanzienlijke hoger dan verwacht werd bij het opstellen van de begroting (+1,6%), en bij het indienen van de daadwerkelijke meetvraag (4,8%). Het aantal ilow punten voor derden blijkt met circa 172.000 ver achter bij wat begroot is, te weten 450.000. Productie AQUON 2012 Prognose uit Business case Prognose in begroting 2012 (juli 2011) Prognose bij indienen meetvraag (november 2011) Gerealiseerde productie 2012 Toe te rekenen ILOW punten in het kader van de garantieregeling 13.196.036 11.912.687 11.545.350 12.098.654 12.921.691 In onderstaand overzicht is de gerealiseerde productie inclusief het effect van de garantieregeling 1 opgenomen uitgesplitst over de verschillende waterschappen. 1 Ten aanzien van de toedeling op basis van ILOW-punten geldt dat in de jaren 2011 t/m 2015 voor de toerekening van de het relevante aantal ILOW-punten wordt bepaald door het aantal werkelijk afgenomen ILOW punten te nemen en, bij het eventueel achterblijven van de meetvraag, dit aantal te vermeerderen met 75% van het verschil tussen de bij het opstellen van de businesscase AQUON+ opgegeven meetvraag en in de praktijk niet afgenomen punten. Deze afspraak staat bekend als de garantieregeling. 15

BC AQUON + Gerealiseerde productie BC AQUON + Begrote meetvraag AQUON 2012, Ingediende meetvraag AQUON 2012, Gerealiseerde productie Productie 2012, incl. collectieve toepassing 2011 AQUON 2011 2012 Voorjaar 2011 november 2011 AQUON 2012 garantieregeling Delfland 760.000 716.594 760.000 664.000 603.500 724.298 745.066 Brabandse Delta 1.839.000 2.045.661 1.621.600 1.400.850 1.400.850 1.658.619 1.658.619 Hollandse Delta 2.786.000 2.727.688 2.786.000 2.822.792 2.556.700 2.578.432 2.699.175 Aa en Maas 1.010.544 928.546 913.814 900.000 863.700 996.804 996.804 De Dommel 1.037.628 1.071.160 1.070.916 830.000 987.900 995.669 1.039.440 Rijnland 2.148.600 1.677.087 2.557.900 2.022.995 1.862.900 1.923.124 2.292.374 Schieland en Krimpenerwaard 618.000 794.120 618.000 600.000 627.700 677.700 677.700 Rivierenland 2.346.061 2.034.020 2.346.061 2.220.000 2.060.000 1.884.477 2.152.981 Stichtse Rijnlanden 521.745 520.941 521.745 452.050 582.100 659.531 659.531 TOTAAL 13.067.578 12.515.817 13.196.036 11.912.687 11.545.350 12.098.654 12.921.691 Wanneer er gekeken wordt naar Chemie en Hydrobiologie (beide incl. de betreffende monstername), dan blijkt dat Chemie meer geproduceerd heeft dan verwacht (108%) en Hydrobiologie echter minder (86%). In onderstaande figuur is de cumulatieve productie in ilow punten per kwartaal in 2012 weergegeven, gesplitst naar Chemie en Hydrobiologie. Voor het totaal is er sprake van 5% meer productie. 4.000.000 3.500.000 3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 Hydrobiologie M&L en Chemie 1.000.000 500.000 0 Q1 Q2 Q3 Q4 Cumulatieve productie per kwartaal, uitgesplitst naar Chemie en Hydrobiologie. In onderstaande figuur wordt de productie per kwartaal gerelateerd aan de ingediende meetvraag. Duidelijk is dat er sprake is van een toename van de productie per kwartaal in de loop van het jaar. 120% 100% 80% 60% 40% M&L en Chemie Hydrobiologie Totaal 20% 0% Q1 Q2 Q3 Q4 De gerealiseerde productie per waterschappen varieert ten opzichte van de in november 2011 ingediende meetvraag van 90% voor Rivierenland tot 120% voor Delfland. Met uitzondering van Rivierenland hebben alle waterschappen 100% of meer van het volume van de meetvraag van november 2011 aangeleverd. 16

De spreiding van de productie voor het hydrobiologische onderzoek over de waterschappen is groter, te weten van 64% van de in november 2011 verwachte meetomvang voor 2012 voor Rijnland tot 143% voor de Dommel. Deze grotere spreiding wordt veroorzaakt door enerzijds historische opgave van de meetvraag (budget gestuurd in tegenstelling tot wat werkelijk wordt gevraagd) en een productieregistratie die nog niet zo ver gevorderd is als bij chemie om de productie met dezelfde nauwkeurigheid te beoordelen. 4.1.6 Management van middelen Voor 2012 laat de financiële realisatie t.o.v. de begroting het volgende beeld zien. Oorspronkelijke begroting 2011 Realisatie 2011 incl. transitie kosten 338K (o.b.v. realisatie 2e helft 2012) Begroting 2012 totaal incl. Transitie Het jaar 2012 sluit af met een tekort van 331.675. Dit bedrag is de resultante na vaststelling van het Plan van Aanpak d.d. 30 november 2012, waarin een tekort werd geprognosticeerd van 3.614.443. Het totale resultaat ten opzichte van de oorspronkelijke begroting is derhalve een tekort van 3.946.118. Ter vergelijking zijn de cijfers voor 2011 opgenomen, waarbij voor de realisatie 2 maal de realisatie over de periode juli december genomen, aangezien de organisatie pas op 1 juli 2011 is gestart. Het kostenniveau 2012 ligt hoger dan dat van 2011. Dit heeft te maken met de intensivering van de transitieactiviteiten in 2012 t.o.v. 2011. De totale realisatie kan op twee manieren uitgesplitst worden: Totale kosten AQUON 2012 24.665.369 Bijdragen derden 386.405 Kosten voor GR deelenemers 24.278.964 Extra transitie Plan van Aanpak Begroting incl. extra transitie + PvA Realisatie Uit bovenstaande blijkt dat de bijdrage van de deelnemers in 2012 zowel gestegen is door meerkosten reguliere bedrijfsvoering, meerkosten transitie en achterblijvende opbrengsten diensten voor derden. Uitputting 2012 Kostensoort Personeelkosten (excl. Externen) 10.773.839 10.442.466 10.232.777-57.500 71.412 10.246.689 10.099.762 98,70% Externen 5.380.509 5.769.740 1.001.920 747.713 1.749.633 2.039.894 203,60% Uitbesteding 1.100.000 241.275 1.859.234 3.200.509 3.272.550 297,50% Kapitaalslasten 1.952.673 1.303.337 1.993.464-111.000-45.973 1.836.491 1.760.347 88,31% Materiele lasten 3.889.662 30.000 622.317 4.541.979 2.938.257 75,54% Overige indirecte lasten & onvoorzien 2.712.090 4.452.150 3.079.564 66.278-373.855 2.771.987 4.554.559 147,90% Totaal kosten 20.819.111 21.967.693 21.297.387 916.766 2.133.135 24.347.288 24.665.369 115,81% Opbrengst derden 964.542 400.000 400.000 386.405 Bijdrage deelnemers excl. Transitiekosten 19.206.634 2.697.677 21.904.311 22.235.987 Bijdrage deelnemers transitiekosten 1.126.211 916.766 2.042.977 2.042.977 Bijdrage deelnemers totaal 20.332.845 916.766-1.568.593 19.681.018 24.278.964 Bijdragen totaal 21.297.387 916.766-1.168.593 20.081.018 24.665.369 Totale kosten AQUON 2012 24.665.369 Waarvan transitiekosten 2.042.977 Reguliere exploitatiekosten 22.622.392 Tussen de verschillende kostensoorten zitten aanzienlijke verschillen in de uitputting. Deze worden veelal verklaard vanuit het feit dat de realisatie in zijn aard niet anders is, maar op een andere kostensoort plaatsvindt dan oorspronkelijke voorzien was. Hiermee rekening houdend kan geconcludeerd worden dat de overschrijding van de kosten met name door de externe inhuur en uitbesteding veroorzaakt wordt. 4.1.6.1 Uitbesteding In 2012 is voor circa 3,3 miljoen uitbesteed. De uitbesteding is 2,2miljoen hoger dan de begrote omvang van 1,1 miljoen. Van de 3,3 miljoen wordt ongeveer 1,7 miljoen aan Hydrobiologie, 1,1 miljoen aan Chemie en 0,5 miljoen aan M&L uitbesteed. 17

Er zijn drie redenen om te kiezen voor uitbesteding: Ontbreken van kennis Ontbreken van capaciteit Levertijden en planning Van het totaal hangt 1 mln. samen met het ontbreken van kennis, 1,8 miljoen met het ontbreken van capaciteit (waarvan circa 1,4 miljoen Hydrobiologie) en 0,5 miljoen heeft te maken met de gevraagde levertijd en de mogelijkheid dit in de planning in te passen. 4.1.6.2 Externen Er zijn veel meer externe krachten ingehuurd dan voorzien. Hieronder worden de belangrijkste redenen opgesomd. Veel van de inhuur heeft te maken met de transitiefase en heeft daarom een tijdelijk karakter. In het licht van de toekomstige formatiedaling wordt niet alle formatie met vaste/tijdelijke krachten ingevuld, maar worden er uitzendkrachten ingehuurd. Ook wordt hiermee piekbelasting opgevangen. Deze worden voornamelijk gefinancierd vanuit de vacatureruimte. Het ziekte verzuim ligt hoger dan in de begroting geraamd. Het netto effect is een kleine 2 fte. In het kader van de harmonisatie worden medewerkers ingezet in diverse projecten, ten behoeve van de productie worden zij vervangen door uitzendkrachten. In vergelijking tot het transitieplan is de inzet van uitzendkrachten hoger geweest. In het LIMS-project wordt veel gewerkt met eigen medewerkers, om de reguliere werkzaamheden doorgang te laten vinden worden waar nodige uitzendkrachten ingehuurd (op teamniveau financiering vanuit doorbelasting personeelslasten). Op een aantal plekken in met name de staf- en coördinerende functies is extra capaciteit ingezet om te ondersteunen bij het opzetten van processen en benodigde kwaliteitsniveau te halen. 4.1.6.3 Overige verschillen Voor de overige verschillen staat hieronder een korte toelichting. Kapitaallasten De rente en afschrijving zijn lager dan geraamd doordat investeringen later gaan plaatsvinden. Het effect daarvan is dat besparingen later worden gerealiseerd. Daarnaast is de rente lager dan begroot. Materiële lasten Betreft onder meer de kosten van transport van monsters, onderhoud, inkoop van chemicaliën en materialen. Het totale kostenniveau ligt hoger dan geraamd. Overige indirecte lasten Betreft grotendeels kosten die door de waterschappen aan AQUON worden doorbelast, advieskosten en accountantskosten. De kosten liggen lager dan geraamd, onder meer doordat een aantal facilitaire zaken inmiddels door AQUON zelf georganiseerd wordt (schoonmaak, groenvoorziening) en daardoor bij Materiële lasten verantwoord wordt. 4.1.6.4 Nader uitgelicht, de transitie Eind 2011 is separaat budget beschikbaar gesteld voor activiteiten in het kader van de transitie. Hiervoor zijn voor het jaar 2012 en 2013 middelen beschikbaar gesteld. Inmiddels is het inzicht ontstaan dat naast de in de transitiebegroting opgenomen activiteiten er nog meer incidentele kosten te identificeren zijn die aan de transitie gerelateerd zijn. Dat zijn soms activiteiten die niet voorzien waren, maar in een aantal gevallen betreft het ook extra inzet die gedurende de transitieperiode nodig geweest is, omdat AQUON nog op verschillende locaties, met verschillende systemen en verschillende ICT-omgevingen werkt. 18

Hybi Chemie M&L Staf In de onderstaande tabel staat als eerste het geraamde transitiebudget voor 2012. Het betreft zoals gezegd incidentele kosten. Hiervoor is een bedrag van 1,1 miljoen geraamd. Verder is in de tabel de prognose van de uitputting van de in dit kader voorziene activiteiten aan het eind van het jaar weergegeven. Duidelijk wordt dat veel activiteiten vooraf niet goed voorzien zijn of dat de verwachting was dat de activiteit binnen de reguliere uren plaats kon vinden. Omschrijving Begroot 2012 Realisatie 2012 Ontwikkeltraject Inkoop 50.000 100.000 Klantvragen 40.000 60.000 ICT Koppelingen 18.278 Implementatie Outsourcing ICT infra 30.000 ICT outsourcing advies (europese aanbesteding)` 60.000 ICT ondersteuning:samenwerking vier sites 70.000 Orderbehandeling & rapportage meerdere LIMSen 100.000 Ontwikkeling tools ontsluiting management informatie 34.000 Versterking financiele functie 75.500 Inhuur expertise waterschappen appl. Beheer 40.000 Invoeren nieuwe organisatie 112.536 112.536 Harmonisatie processen 35.175 18.737 Logistiek 100.000 130.000 Waterbodem 50.000 50.000 Extra inzet ondersteuning M&L 35.903 Invoeren nieuwe organisatie 192.500 192.500 Harmonisatie processen 83.000 149.625 Robotisering 181.700 0 Meerkosten interne compensatie LIMS 100.000 Extra inzet ondersteuning Chemie 335.090 Invoeren nieuwe organisatie 104.650 126.531 Harmonisatie processen 91.650 91.650 Versneld opleiden 85.000 112.627 Totaal 1.126.211 2.042.977 Het transitiebudget laat een overschrijding zien van 0,9 miljoen. Dit wordt met name verklaard door de inhuur van externen, materiële kosten en overige indirecte lasten. 4.1.6.5 Bijdrage deelnemers Onderstaand wordt de bijdrage per deelnemer over 2012 weergegeven. Daarbij is een uitsplitsing gemaakt naar de verschillende oorzaken. Opgemerkt moet worden dat bij onderstaande verdeling de bedragen zijn toegedeeld op basis van de nacalculatorische sleutel. Dit betekent dat door wijzigingen in de productieverhoudingen de verdeelsleutel is gewijzigd en daarmee op postniveau de verdeling af kan wijken van het geen wat eerder gepresenteerd is met voorcalculatorische sleutels. Begrote reguliere exploitatie bijdrage deelnemers Begrote reguliere exploitatie bijdrage derden Transitie voorzien Meerkosten reguliere exploitatie pva Transitie extra pva Extra meerkosten reguliere exploitatie (na pva) Bijdrage derden (realisatie) Totale bijdrage deelnemers 19.206.635 964.442 1.126.211 2.133.135 916.766 318.181-386.405 24.278.965 Delfland 1.040.484 52.247 61.010 115.559 49.664 17.237 20.933-1.315.268 Brabantse Delta 2.308.815 115.935 135.381 256.423 110.204 38.248 46.449-2.918.556 Hollandse Delta 3.779.944 189.806 221.643 419.810 180.423 62.619 76.046-4.778.200 Aa en Maas 1.662.595 83.486 97.489 184.652 79.359 27.543 33.449-2.101.674 De Dommel 1.602.798 80.483 93.983 178.011 76.504 26.552 32.246-2.026.085 Rijnland 3.721.762 186.885 218.231 413.348 177.646 61.655 74.876-4.704.652 Schieland en Krinpenerw aard 937.309 47.066 54.961 104.100 44.739 15.528 18.857-1.184.845 Rivierenland 3.181.406 159.751 186.547 353.335 151.854 52.704 64.005-4.021.592 Stichtse Rijnlanden 971.523 48.784 56.967 107.900 46.372 16.094 19.545-1.228.095 Totaal deelnemers AQUON 19.206.635 964.442 1.126.211 2.133.135 916.766 318.181 386.405-24.278.965 19

4.1.6.6 Integrale kostprijs Door het saldo van lasten en baten (te dekken door de waterschappen) te delen door de hierboven gepresenteerde productieomvang voor de waterschappen, kan de integrale kostprijs per ILOW-punt worden berekend. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt naar het tarief wat gerelateerd is aan de werkelijke productie en het tarief waarmee werkelijk verrekend wordt (inclusief garantieregeling), zoals dat in de laatste kolom is opgenomen. Begroting reguliere exploitatie 2012, juli 2011 Realisatie reguliere exploitatie 2012, exclusief transitie Begroting 2012, incl transitie, november 2011 Realisatie 2012, inclusief transitie Bijdrage deelnemers Aantal ilowpunten Aantal ilowpunten incl garantieregeling Werkelijke productietarief Verrekentarief (inclusief garantieregeling) 19.206.635 11.912.687 12.875.199 1,61 1,49 22.235.988 12.098.654 12.921.691 1,84 1,72 20.332.846 11.545.350 12.783.365 1,76 1,59 24.278.965 12.098.654 12.921.691 2,01 1,88 4.2 Verplichte paragrafen Het Waterschapsbesluit schrijft in artikel 4.30 voor dat de jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening. Het jaarverslag bestaat uit de programmaverantwoording en een aantal voorgeschreven standaardparagrafen. In artikel 30 van het Waterschapsbesluit wordt voorgeschreven dat het jaarverslag de paragrafen bevat die ingevolge artikel 4.11 van het Waterschapsbesluit ook in de begroting zijn opgenomen. Het betreft: Ontwikkelingen sinds het vorig begrotingsjaar Incidentele baten en lasten Onttrekkingen aan bestemmingsreserves en voorzieningen Waterschapsbelastingen Weerstandsvermogen Financiering Verbonden partijen Bedrijfsvoering Topinkomens 4.2.1 Ontwikkelingen sinds het vorig begrotingsjaar De gemeenschappelijke regeling AQUON 2011 is in april 2011 opgericht. Op 1 juli 2011 heeft in dit kader de fusie van vier laborganisaties naar één nieuwe organisatie plaatsgevonden. Het jaar 2012 is het eerste volledige boekjaar. Ten opzichte van 2011 heeft een intensivering van de transitieactiviteiten plaatsgevonden. Dit heeft, meer dan voorzien, zijn weerslag gekregen in het kostenniveau van de organisatie. 4.2.2 Incidentele baten en lasten Een overzicht over de baten en lasten 2012 die een incidenteel karakter hebben worden bij de toelichting op de jaarrekening separaat gepresenteerd. 4.2.3 Onttrekkingen aan bestemmingsreserves en voorzieningen AQUON kent geen bestemmingsreserves en voorzieningen. Er zijn geen onttrekkingen geweest in 2012. De frictiekosten sociaal plan en de frictiekosten bovenformatieven worden verantwoord onder de transitoria. De kosten sociaal plan 2012 zijn ten laste gebracht van de reeds vooruit ontvangen gelden. In de toelichting op de jaarrekening wordt hier nader op ingegaan. 4.2.4 Waterschapsbelastingen Omdat AQUON geen belastingen heft, is deze post niet van toepassing. 20

4.2.5 Weerstandsvermogen AQUON kent in 2012 geen (algemene) reserves of voorziening. De organisatie heeft daarom geen weerstandsvermogen. De deelnemers van de gemeenschappelijke regeling zijn op basis van gemaakte afspraken volledig aansprakelijk voor niet afgedekte risico s. In de risicoparagraaf wordt nader ingegaan op verschillende risico s. 4.2.6 Financiering AQUON is een gemeenschappelijke regeling van negen waterschappen. Als overheidsorganisatie conformeert AQUON zich aan de regeling beleidsvoorbereiding en verantwoording waterschappen (BBVW). Bij het aantrekken van vreemd vermogen moet AQUON zich houden aan de financieringsvoorschriften zoals die zijn vastgesteld in de wet financiering decentrale overheden (wet Fido). De wet Fido heeft als doel het bevorderen van een solide financiering en kredietwaardigheid van de decentrale overheden. Daarvoor staan twee instrumenten ter beschikking: de kasgeldlimiet ten behoeve van de beperking van het renterisico in geval van financiering met kort geld (< 1 jaar); de renterisiconorm ten behoeve van de beperking van het renterisico in geval van financiering met lang geld (> 1 jaar). 4.2.6.1 Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft de maximale kortlopende schuld (inclusief banksaldo) van AQUON aan. Dit is de grens waarbinnen decentrale overheden hun activiteiten met kortlopende middelen mogen financieren in 1 jaar. Elk kwartaal wordt het gemiddelde van de kortlopende middelen getoetst aan de kasgeldlimiet. De wettelijk vastgestelde limiet is bepaald op 23% van het begrotingstotaal. Voor het AQUON betekent dit, dat voor 2012 de kasgeldlimiet 4.639.348 (23% van 20.171.077 mln.) bedraagt. 4.2.6.2 Renterisiconorm Uitgangspunt voor het invoeren van de renterisiconorm is het streven naar een spreiding van de looptijden van lang lopende leningen met als doel een beperking van renterisico s. Het bedrag aan aflossingen en het lening bedrag, dat in aanmerking komt voor renteherziening mag in het betreffende jaar de renterisiconorm niet overschrijden. Voor gemeenschappelijke regelingen is de renterisiconorm bepaald op 30% van het begrotingstotaal. De renterisiconorm voor AQUON voor 2012 bedraagt op basis van het voorgaande 6.051.323. In 2008 heeft rechtsvoorganger Delta Waterlab, om de vaste activa te financieren, een bedrag geleend van 2.1 miljoen. De lening heeft een looptijd van 7 jaar, wordt lineair afgelost, en kent een rentepercentage van 4,42%. In 2008 heeft rechtsvoorganger GWL, om de vaste activa te financieren, een bedrag geleend van 1.5 miljoen. De lening heeft een looptijd van 4 jaar, is aflossingsvrij en kent een rentepercentage van 4,12%. Deze lening is eind 2012 geheel afgelost. In december 2011 is door AQUON een geldlening afgesloten, om de aankoop van het pand in Tiel te kunnen bekostigen. Hiervoor is een bedrag geleend van 4.535.000. De lening heeft een looptijd van 30 jaar en kent een rentepercentage van 3,38%. Aangezien AQUON geen andere leningen heeft, die in 2012 in aanmerking kwamen voor renteherziening, wordt voldaan aan de renterisiconorm. Voor wat betreft de externe toetsing van renterisico s geldt dat AQUON te allen tijde zal voldoen aan de wettelijke kasgeldlimiet en renterisiconorm. Wordt hiervan afgeweken dan zal dit met redenen onderbouwd worden gerapporteerd aan bestuur. 4.2.6.3 Liquiditeitspositie Ten aanzien van de liquiditeitspositie geldt dat met de deelnemende waterschappen is overeengekomen dat er voorafgaand per kwartaal, 25% van het begrote jaaraandeel van de jaarkosten wordt gestort. 21

Dit is noodzakelijk om aan de financiële verplichtingen die AQUON heeft tijdig te kunnen voldoen. 4.2.6.4 Risicobeheer AQUON heeft in 2012 uitsluitend gelden aangetrokken voor haar uitvoeringstaak. Dit betekent dat alleen geld is aangetrokken voor activiteiten die door het bestuur zijn goedgekeurd. Er heeft in 2012 geen uitzetting van gelden plaatsgevonden en er is geen gebruik gemaakt van financiële instrumenten (derivaten, opties en dergelijke). Het risicobeleid is erop gericht toekomstige risico s inzichtelijk te maken, te beheersen, te verminderen of te spreiden. 4.2.6.5 Risicoparagraaf AQUON loopt bij het uitoefenen van zijn taken financiële risico s. Onder risico wordt hier bedoeld de kans dat een onverwachte en onzekere gebeurtenis plaatsvindt, waarbij gevolgen ontstaan waarvan de financiële omvang nog niet is vast te stellen. Hierbij valt te denken aan claims van derden, rechtsgedingen en onzekerheden in investeringen. Het doel van de risicoparagraaf is een overzicht te geven van de voorzienbare risico s waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die tot een afwaardering van de activa hebben geleid en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot het balanstotaal of de financiële positie. In dit kader worden de verzekeringsportefeuille en de belastingafdrachten periodiek beoordeeld. 4.2.6.6 Loon-, prijs- en rentestijgingen Prijs- en rentestijgingen vertegenwoordigen een beperkt risico. Hiermee was binnen de begroting 2012 rekening gehouden. 4.2.7 Verbonden partijen Verbonden partijen zijn rechtspersonen waarin een overheidsorganisatie zoals AQUON een bestuurlijk en financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan, een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht. Met financieel belang wordt bedoeld dat de overheidsorganisatie gelden ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is ingeval van faillissement van de verbonden partij(en) en/of als financiële problemen bij de verbonden partij(en) kunnen worden verhaald op de overheidsorganisatie. AQUON kent in 2012 geen verbonden partijen zoals bedoeld in het waterschapsbesluit en het BBVW. 4.2.8 Bedrijfsvoering De in de gemeenschappelijke regeling deelnemende waterschappen verwachten dat de gelden waarover AQUON het beheer voert, rechtmatig, doelmatig en doeltreffend worden besteed en dat de organisatie een betrouwbare partner is. Daarnaast wordt transparantie van de organisatie verwacht. Deze verwachtingen zijn criteria voor de bedrijfsvoering van AQUON. De bedrijfsvoering ondersteunt de uitvoering van het programma van AQUON. Het welslagen is in hoge mate afhankelijk van de kwaliteit van de bedrijfsvoering. De bedrijfsvoering heeft zicht in het eerste volle jaar van het bestaan van de organisatie voornamelijk gericht op het onbelemmerd doorgang laten vinden van het primaire proces, teneinde de werkzaamheden voor de deelnemende waterschappen adequaat te kunnen verrichten en de uitvoering van het transitieplan. Daarnaast zijn activiteiten ontplooid met het oog op het in de nabije toekomst herinrichten van het primaire proces in verband met de concentratie op 3 locaties. Voor een gedetailleerde beschrijving van de bedrijfsvoering wordt verwezen naar de eerste hoofdstukken van dit jaarverslag. 22

4.2.9 EMU-saldo De opname van het EMU-saldo in de jaarrekening 2012 is niet van toepassing voor AQUON omdat het rekeningresultaat van AQUON volledig door de deelnemers in hun respectievelijke jaarrekeningen wordt opgenomen. 4.2.10 Topinkomens Het Waterschapsbesluit bepaalt dat in het jaarverslag een paragraaf moet worden opgenomen die informatie bevat over topinkomen, zoals bedoeld in de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt). De Wopt is sinds 1 maart 2006 officieel van kracht. Het grensbedrag, dat gebaseerd is op gemiddeld belastbaar jaarloon van ministers bedraagt voor het jaar 2012 ongeveer 194.000. Bij AQUON zijn in 2012 geen functies of dienstverbanden en uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband geweest, waarvan publicatie in dit verslag verplicht is. 23

5 Jaarrekening 2012 24

5.1 De balans De balans per 31 december 2012 ziet er in vergelijking met de balans per 31 december 2011 als volgt uit: BALANS AQUON VASTE ACTIVA sub.tot. 31-12-12 sub.tot. 31-12-11 sub.tot. 31-12-12 sub.tot. 31-12-11 VASTE PASSIVA I IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 1.749.560 760.276 VII EIGEN VERMOGEN 0 0 1 Onderhanden immateriële vaste activa 1.297.770 0 2 In exploitatie immateriële vaste activa 451.790 760.276 VIII VOORZIENINGEN 0 0 II MATERIËLE VASTE ACTIVA 7.196.158 7.500.170 IX VASTE SCHULDEN 5.283.833 7.235.000 1 Onderhanden materiële vaste activa 892.211 308.205 1 Geldlening 1 0 1.500.000 2 In exploitatie materiële vaste activa 1.872.027 2.662.598 2 Geldlening 2 900.000 1.200.000 3 Gronden 635.366 635.366 3 Gebouwen 3.796.554 3.894.001 3 Geldlening 3 4.383.833 4.535.000 III FINANCIËLE VASTE ACTIVA 207.974 284.552 TOTAAL VASTE ACTIVA 9.153.692 8.544.998 TOTAAL VASTE PASSIVA 5.283.833 7.235.000 VLOTTENDE ACTIVA VLOTTENDE PASSIVA IV VOORRADEN 722.596 502.421 X NETTO-VLOTTENDE SCHULDEN 4.067.509 3.358.785 1 Crediteuren 3.448.671 2.901.628 V LIQUIDE MIDDELEN 623.453 705.890 2 Belastingen / Soc.Lasten 618.838 457.157 XI OVERLOPENDE PASSIVA 4.249.650 7.903.370 VI KORTLOPENDE VORDERINGEN 3.101.251 8.743.846 1 Transitoria 4.249.650 7.903.370 1 Uitzettingen bij bedrijven 2.385.673 2.778.120 2 Schuld aan deelnemer 0 0 2 Transitoria 454.150 5.249.915 3 Nog te ontvangen bijdragen deelnemers 261.428 715.811 TOTAAL VLOTTENDE PASSIVA 8.317.159 11.262.155 TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA 4.447.300 9.952.157 TOTAAL ACTIVA 13.600.992 18.497.155 TOTAAL PASSIVA 13.600.992 18.497.155 25

5.2 Algemeen 5.2.1 Waarderingsgrondslagen Op de jaarrekening is naast het gestelde in het waterschapbesluit de Regeling beleidsvoorbereiding en verantwoording waterschappen (BBVW) van toepassing. M.b.t. de verslaggeving worden de verslaggevingvoorschriften vanuit het waterschapbesluit gehanteerd. 5.2.2 Activa De waardering van de vaste activa vindt plaats tegen de historische kostprijs onder aftrek van ontvangen bijdragen en afschrijvingen. De historische kostprijs bestaat uit de werkelijke/historische uitgaven. Afschrijving vindt plaats vindt plaats conform het afschrijvingsbeleid dat is vastgesteld door het Algemeen Bestuur. Activering vindt plaats op het moment van ingebruikname. De afschrijving vindt plaats vanaf 1 januari van het jaar na het moment van ingebruikname. De volgende afschrijvingstermijnen worden in overeenstemming met de verordening gehanteerd: Immateriële vaste activa 5 jaar Vervoermiddelen 5 jaar Bedrijfsgebouwen 40 jaar Overige materiële activa 5 jaar De kortlopende vorderingen en de overlopende activa zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. De liquide middelen betreffen direct opeisbare tegoeden. 5.2.3 Passiva Alle posten opgenomen onder de passiva zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. 5.2.4 Baten In onderstaande figuur wordt grafisch de verdeling van de baten weergegeven BATEN 440 385.965 24.278.964 Externe rentebaten Diensten voor derden Bijdrage deelnemers 26

5.2.5 Lasten In onderstaande figuur wordt grafisch de verdeling van de lasten weergegeven LASTEN 3.272.550 114 1.760.347 4.554.445 12.139.656 2.938.257 Rente en afschrijvingen Personeelskosten Materiele lasten Overige indirecte lasten Uitbesteding Onvoorzien 5.2.6 Toelichting op de activa 5.2.6.1 I Immateriële vaste activa In de staat van vaste activa is een nadere specificatie opgenomen van de immateriële vaste activa, zoals software en licenties. Deze staat is als bijlage in deze jaarrekening opgenomen en bevat tevens een overzicht van de investeringen in 2012. De immateriële activa worden allen gecategoriseerd onder de overige immateriële vaste activa. Onderstaand wordt het verloop van de immateriële vaste activa weergegeven. Immateriele vaste activa Onderhanden werk Totaal Stand per 31 december 2011 Historische aanschafwaarde 1.052.187 0 1.052.187 Cummulatieve afschrijvingen -291.911 0-291.911 Boekwaarde 760.276 0 760.276 Mutaties 2012 Investeringen 0 1.029.909 1.029.909 Desinvesteringen 0 0 0 Overboeking OHW 0 267.861 267.861 Afschrijvingen -308.486 0-308.486 Saldo 2012-308.486 1.297.770 989.284 Stand per 31 december 2012 Historische aanschafwaarde 1.052.187 1.297.770 2.349.957 Cummulatieve afschrijvingen -600.397 0-600.397 Desinvesteringen 0 0 0 Boekwaarde 451.790 1.297.770 1.749.560 27

5.2.6.2 Onderhanden werken De investeringen 2012 ad. 1.029.909 in Onderhanden werken hebben betrekking op het nieuwe LIMS project. Daarbij zijn de kosten die in 2011 geboekt waren op de materiële vaste activa ad. 267.861 gecorrigeerd naar Onderhanden werk, project LIMS 2011. 5.2.6.3 II Materiële vaste activa In de staat van vaste activa is tevens een nadere specificatie opgenomen van de materiële vaste activa, zoals bedrijfsgebouwen, vervoermiddelen, onder handen werk en overige materiële vaste activa. Deze staat is als bijlage bij deze jaarrekening opgenomen en bevat tevens een overzicht van de investeringen in 2012. Het verloop van de materiële vaste activa wordt hieronder weergegeven. Stand per 31 december 2011 Gronden Bedrijfs gebouwen Vervoer middelen Overige materiële vaste Onderhanden werk Totaal Historische aanschafwaarde 635.366 3.898.141 34.226 3.535.737 308.205 8.411.675 Cummulatieve afschrijvingen 0-4.140-13.691-893.673 0-911.504 Boekwaarde 635.366 3.894.001 20.535 2.642.064 308.205 7.500.171 Mutaties 2012 Investeringen 0 0 55.335 216.394 851.867 1.123.596 Desinvesteringen 0 0 0-100.221 0-100.221 Overboekingen OHW 0 0 0 0-267.861-267.861 Afschrijvingen 0-97.447-62.180-899.901 0-1.059.528 Saldo 2012 635.366 3.796.554 13.690 1.858.336 892.211 7.196.157 Stand per 31 december 2012 Historische aanschafwaarde 635.366 3.898.141 89.561 3.752.131 1.160.072 9.535.271 Cummulatieve afschrijvingen 0-101.587-75.871-1.793.574 0-1.971.032 Desinvesteringen 0 0 0-100.221-267.861-368.082 Boekwaarde 635.366 3.796.554 13.690 1.858.336 892.211 7.196.157 5.2.6.4 Gronden De waarde van de grond, waarop het AQUON bedrijfsgebouw van Tiel staat bedraagt 635.366. Op de grond wordt niet afgeschreven. 5.2.6.5 Bedrijfsgebouwen In december 2011 is door AQUON het gebouw waarin het lab gehuisvest is overgenomen van waterschap Rivierenland. De overname prijs is gebaseerd op het rapport Huisvesting AQUON opgesteld door Berenschot in april 2011. De boekwaarde is in 2012 uitgesplitst in grondwaarde en waarde bedrijfsgebouw. De grondwaarde ad 635.366 is apart zichtbaar gemaakt in de balans. 28

Specificatie van de balanswaarde per 31-12-2012 Boekwaarde per 31-12-2011 4.529.367 Af: grondwaarde 635.366 Boekwaarde per 31-12-2011 3.894.001 Afschrijving 97.447- Boekwaarde per 31-12-2012 3.796.554 5.2.6.6 Vervoer middelen De investeringen 2012 betreffen de overname van auto s van het Hoogheemraadschap van Rijnland. 5.2.6.7 Overige materiële vaste activa De onderstaande aanschaffingen zijn in 2012 gedaan: Investering Bedrag CFA (2 stuks) 121.462 Kwikanalyser CETAC systeem 59.500 Fluorprobe 35.432 Totaal investeringen 216.394 5.2.6.8 Onderhanden werken De onderstaande investeringen zijn momenteel onderhanden: Omschrijving Bedrag Verbouwingen/uitbreidingen 546.087 LC-MS 219.546 Discrete analyser 86.234 Totaal materiele activa 851.867 Daarnaast is de investering die betrekking heeft op het nieuwe LIMS ad. 267.861 gecorrigeerd naar de post immateriële activa, onderdeel onderhanden werken. 5.2.6.9 III Financiële vaste activa Dit betreft een door Delta Waterlab afgesloten financiering aan leasemaatschappij waarvoor maandelijks een aflossing voor ontvangen wordt. Specificatie verloop van de balanswaarde per 31-12-2012 Boekwaarde per 30-12-2011 322.969 Investeringen 810.269 Aflossingen 925.136-114.985- Boekwaarde per 31-12-2012 207.974 5.2.6.10 IV Voorraden De voorraden zijn grond- en hulpstoffen voor eigen gebruik en zijn gewaardeerd tegen vaste verrekenprijs. 5.2.6.11 V Liquide middelen Dit bedrag betreft het saldo op de bankrekening NWB Bank. Dit saldo is beïnvloed door nog te betalen rente en aflossing van de geldlening 3 (zie balans) ad. 304.449,70 die pas op 4 januari 2013 is afgeschreven. Daarnaast betreft het een rekening courant bedrag ad 804 bij de Rabobank 29

5.2.6.12 VI Kortlopende vorderingen De vorderingen zijn opgenomen voor de nominale waarde. Omschrijving 31-dec-12 31-dec-11 Debiteuren waterschappen 2.311.782 2.760.201 Overige debiteuren 73.891 17.919 Transitoria 454.150 5.249.915 N.t.o.bijdragen deelnemers 261.428 715.811 Totaal 3.101.251 8.743.846 5.2.6.13 Vorderingen op korte termijn De ultimo december nog te ontvangen bedragen hebben onder andere betrekking op dienstverlening en de eindafrekening over 2012 van deelnemende waterschappen. De per 31 december 2012 nog openstaande gefactureerde voorschotten aan de deelnemende waterschappen voor de dienstverlening in 2012 bedraagt 2.311.782 en nog te ontvangen bijdrage eindafrekening 2012 ad. 261.428 Voorts is voor werken voor derden een bedrag van 73.891 in rekening gebracht. Transitoria totaal 454.150: Een bedrag van 141.073 voor verrichtte diensten en levering materialen Een bedrag van 284.127 aan vooruitbetaalde facturen in verband met o.a. verzekeringspremies Een bedrag van 28.950 vooruitbetaalde voorschotten personeel o.a. reiskostenabonnementen Er is geen rekening gehouden met oninbaarheid van de vorderingen, de vorderingen zijn direct opeisbaar. 5.2.7 Toelichting op de passiva 5.2.7.1 VII Eigen vermogen AQUON is een uitvoeringsorganisatie van de negen deelnemende waterschappen en bouwt feitelijk geen eigen vermogen op. 5.2.7.2 VIII Voorzieningen AQUON heeft geen voorzieningen gevormd. 5.2.7.3 IX Vaste schulden AQUON had op 1 januari 2012 een drietal leningen. De eerste lening betreft een door GWL in december 2008 afgesloten lening met een looptijd van 4 jaar. Deze lening is op 23 december 2012 volledig afgelost. De tweede lening betreft een door DWL ook in december 2008 afgesloten lening en de derde en laatste lening is een door AQUON in december 2011 afgesloten lening ten behoeve van de financiering van de overname van de locatie Tiel. Van de leningen die DWL en GWL hebben afgesloten is in overleg met de NWB bank afgesproken dat deze te zijner tijd door AQUON kunnen worden overgenomen. De overname door AQUON is op dit moment nog niet gerealiseerd in verband met een benodigde aanpassing van de GR AQUON 2011 met betrekking tot de door de NWB Bank vereiste zekerheidstelling. Hierover is in het afgelopen jaar frequent overleg geweest tussen de directie, het DB en het Hoogheemraadschap van Delfland. 30

5.2.7.4 Geldleningen 2012 2011 1. NWB lening 1-26021, rente 4,12% Saldo per 1 januari 1.500.000 1.500.000 Afgelost -1.500.000 0 Saldo per 31 december 0 1.500.000 2. NWB lening, rente 4,42% Saldo per 1 januari 1.200.000 1.500.000 Aflossing -300.000-300.000 Saldo per 31 december 900.000 1.200.000 In december 2008 is deze lening van 2.100.000 aangegaan met een looptijd van 7 jaar. Jaarlijks wordt er in december 300.000 afgelost. 3. NWB lening, rente 3,38% Saldo per 1 januari 4.535.000 0 Verstrekt 0 4.535.000 Aflossing -151.167 0 Saldo per 31 december 4.383.833 4.535.000 Rente geldleningen De rente op bovengenoemde leningen bedraagt tot 31 december 2012 267.112 75.034 Deze rentelast is opgenomen in het exploitatieoverzicht onder externe rentelasten. 5.2.7.5 X Netto-vlottende schulden 5.2.7.6 Crediteuren Het totaal saldo crediteuren per 31 december 3.448.671 2.901628 5.2.7.7 Crediteuren belastingen/soc.lasten Het totaal saldo crediteuren belastingen/soc. lasten per 31 december bedraagt 618.838. Het betreft af te dragen loonheffing, af te dragen pensioenpremies en af te dragen BTW over het vierde kwartaal. 618.838 457.157 Totaal saldo netto-vlottende schulden bedraagt 4.067.509 3.358785 5.2.7.8 XI Overlopende passiva 5.2.7.9 Transitoria Het saldo per 31 december bedraagt 4.249.650 7.903.370 31

De specificatie hiervan is als volgt: Omschrijving 31-dec-12 31-dec-11 Nog te betalen facturen 1.695.841 4.813.251 Vooruitontvangen betalingen 768.969 1.006.103 Reservering vakantietoeslag - 247.623 Verlofsaldo 334.712 327.485 Nog te ontvangen facturen/goederen 10.449 35.106 Frictiekosten Sociaal Statuut 1.416.165 1.428.367 Frictiekosten Bovenformatieven 23.514 45.225 Overig - 210 Totaal 4.249.650 7.903.370 Het bedrag aan nog te betalen facturen betreft o.a. de afrekening huur en servicekosten van het Hoogheemraadschap van Rijnland over 2012, de afrekening servicekosten van Waterschap Rivierenland en de nagekomen nota met betrekking tot de energiekosten van Waterschap De Brabantse Delta. De vooruit ontvangen betalingen betreffen de voorschotten 1 e kwartaal 2013 die daadwerkelijk in 2012 van de Waterschappen Aa en Maas en De Dommel zijn ontvangen. In de nieuwe cao voor Waterschappen is geregeld dat de vakantietoeslag alleen betrekking heeft op het lopende jaar. Per 31 december 2012 moeten de opgebouwde rechten uitbetaald zijn. Als gevolg hiervan is een reservering vakantietoeslag niet meer van toepassing. De rechten opgebouwde verlof- en urensaldi zijn iets toegenomen. De doelstelling is de verlof en urensaldi terug te dringen. Aan de reeds ontvangen bedragen inzake de frictiekosten Sociaal Statuut is een bedrag van 12.202 onttrokken, zijnde de vergoeding van de extra reistijd i.v.m. afspraken in het kader van de fusie. Aan de reeds ontvangen bedragen inzake de frictiekosten boven-formatieven is een bedrag van 22.711 onttrokken, zijnde het aandeel in de kosten voor het Hoogheemraadschap van Rijnland en Waterschap Rivierenland. Deze beide deelnemers hebben hun aandeel in de geraamde kosten boven formatieven namelijk reeds volledig uitgekeerd aan AQUON. 5.2.8 Niet uit de balans blijkende verplichtingen 5.2.8.1 Huurverplichtingen Locatie Looptijd Tot Verplichting per jaar Breda 1 jaar 31-12-2013 408.193 Breda bedrijfshal 5 jaar 31-12-2017 18.500 Boxtel 1 jaar 31-12-2013 289.562 Leiden 1 jaar 31-12-2013 365.000 Rotterdam* 1 jaar 31-12-2012 417.204 Totaal 1.498.460 * incl. servicekosten Per 1 juli 2011 zijn de lopende huurovereenkomsten van de gebouwen waarin AQUON op dat moment gehuisvest is, overgenomen van de voorgangers. In december 2011 is de locatie Tiel overgenomen van waterschap Rivierenland. In de loop van 2012 zouden de locaties Breda en Leiden overgenomen worden en 32

de betreffende huurovereenkomsten worden beëindigd. Voorts was het de bedoeling om de huur van de locaties in Boxtel en Rotterdam per 1-1-2013 te beëindigen. Zoals bekend kan AQUON momenteel geen geldleningen afsluiten in verband met de garantieregeling die door alle deelnemers moet zijn ondertekend. Hierdoor is AQUON niet in staat om de panden in Leiden en Breda te kopen en de verbouwing in Tiel uit te voeren. De servicekosten voor de locatie Breda bedragen per maand ca. 6.000 exclusief de energiekosten. Voor locatie Leiden bedragen de service- en energiekosten ca. 51.000 per maand. Dit is inclusief de ICT dienstverlening. 5.2.8.2 Leaseverplichtingen De lopende contracten voor lease van printers/copiers van voorheen DWL en GWL zijn overgenomen door AQUON. Daarnaast zijn, indien van toepassing, de leaseconstructies van de auto s voortgezet door AQUON met uitzondering van de contracten voor auto s die AQUON niet wilde overnemen. De lopende leasecontracten voor de auto s die door AQUON per 1 juli 2011 worden ingezet, zijn voortgezet door respectievelijk hoogheemraadschap Rijnland en waterschap Rivierenland. De kosten van deze leaseovereenkomsten zijn geheel doorbelast aan AQUON. Product Looptijd Tot Verplichting per jaar Totale verplichting Kopieer/printmachines 3 jaar 1-3-2014 13.876 41.628 Printer/copier 0,5 jaar 30-6-2013 10.007 5.004 Lease auto's Wagenplan 5 jaar 2013/2015 181.664 363.328 Via HH Rijnland 1 jaar 31-12-2013 40.000 40.000 Via WS Rivierenland 6 jaar 2012/2013 64.810 91.888 Leaseplan 2,5-4 jaar 2013/2015 53.725 161.175 Dutchlease 4 jaar november 2017 86.220 431.099 Totaal 450.302 1.134.121 33

5.3 De Exploitatierekening naar kosten- en opbrengstensoorten Kostensoort groepen LASTEN Kostensoorten Realisatie 2012 Goedgekeurde begroting 2012 Verschil Realisatie en Begroting Vastgestelde transitiebudget 05-12-2011 Extra transitiebudget Plan van Aanpak 19-11-2012 Extra budget regulier kosten Plan van Aanpak 19-11-2012 Totaal extra budget Begroting incl. extra budgetten Verschil realisatie t.o.v. Begroting incl. extra budget 1.1 Externe rentelasten 267.112 223.319-43.793 0 0 0 0 223.319-43.793 1.2 Interne renstelasten 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.3 Afschrijvingen activa 1.493.235 1.591.145 97.910 0 0 0 1.591.145 97.910 Rente en afschrjvingen 1.760.347 1.814.464 54.117 111.000-111.000-45.973-45.973 1.768.491 8.144 2.1 Salaris huidig personeel en bestuurders 7.537.015 7.740.189 203.174 24.900-4.150 20.750 7.760.939 223.924 2.2 Sociale premies 1.972.383 1.401.000-571.383 5.100-850 4.250 1.405.250-567.133 2.4 Overige personeelslasten 590.364 409.277-181.087 77.500-52.500 71.412 96.412 505.689-84.675 2.5 Personeel van derden 2.039.894 866.920-1.172.974 777.711 747.713 1.525.424 2.392.344 352.450 Personeelslasten 12.139.656 10.417.386-1.722.270 885.211 690.213 71.412 1.646.836 12.064.222-75.434 3.1 Duurzame gebruiksgoederen 219.855 441.092 221.237 0 0 0 0 441.092 221.237 3.2 Overige gebruiksgoederen en verbruiksgoederen 2.444.508 2.989.202 544.694 100.000 30.000 622.317 752.317 3.741.519 1.297.011 3.3 Energie 273.894 279.368 5.474 0 279.368 5.474 Materiële lasten 2.938.257 3.709.662 771.405 100.000 30.000 622.317 752.317 4.461.979 1.523.722 3.4 Huren en rechten 1.538.637 1.511.750-26.887 0 0 0 0 1.511.750-26.887 3.5 Leasebetalingen operational lease 403.785 90.000-313.785 0 0 0 0 90.000-313.785 3.7 Verzekeringen 51.616 47.000-4.616 0 0 0 0 47.000-4.616 3.8 Belastingen 26.533 30.500 3.967 0 0 0 0 30.500 3.967 3.9 Onderhoud door derden 793.675 801.125 7.450 0 0 0 0 801.125 7.450 3.10 Overige diensten door derden 1.740.199 599.189-1.141.010 30.000 66.278-323.855-227.577 371.612-1.368.587 Overige indirecte lasten 4.554.445 3.079.564-1.474.881 30.000 66.278-323.855-227.577 2.851.987-1.702.458 3.11 Uitbestedingen analyses 3.272.550 1.100.000-2.172.550 241.275 1.859.234 2.100.509 3.200.509-72.041 Uitbesteding 3.272.550 1.100.000-2.172.550 0 241.275 1.859.234 2.100.509 3.200.509-72.041 4.1 Bijdragen aan bedrijven 4.2 Bijdragen aan overheden 4.3 Bijdragen aan overigen 5.1 Toevoegingen aan voorzieningen 5.2 Onvoorzien 114 50.000 49.886 0 0-50.000-50.000 0-114 Besparing primair proces 114 50.000 49.886 0 0-50.000-50.000 0-114 TOTAAL LASTEN 24.665.369 20.171.076-4.494.293 1.126.211 916.766 2.133.135 4.176.112 24.347.188-318.181 BATEN 1.1 Externe rentebaten 440 0-440 0 0 0 0 0-440 3.6 Diensten voor derden 385.965 964.442 578.477 0 0-564.442-564.442 400.000 14.035 Bijdrage deelnemers 24.278.964 19.206.635-5.072.329 1.126.211 916.766 2.697.576 4.740.553 23.947.188-331.776 TOTAAL BATEN 24.665.369 20.171.077-4.494.292 1.126.211 916.766 2.133.134 4.176.111 24.347.188-318.181 34

In de bovenstaande tabel zijn de volgende begrotingskolommen opgenomen: Begroting 2012 4 juli 2011 Daarnaast zijn in het AB op verschillende momenten budgetbijstellingen besproken, zonder dat daar een formele begrotingswijziging voor is aangevraagd. Transitie vastgesteld 5 december 2011 Extra transitiekosten 19 november 2012 Overige kosten Plan van Aanpak 19 november 2012 De kolom Begroting 2012 betreft de oorspronkelijke begroting voor geheel 2012. In december 2011 zijn de extra kosten in verband met de transitie van 5 naar 3 locaties vastgesteld (transitiekosten). In november 2012 zijn de transitiekosten 2012 verhoogd (extra transitiekosten), daarnaast is door het vaststellen van het Plan van Aanpak Sturen op Rendement ook de reguliere begroting verhoogd. De betreffende posten zijn aan de rechterkant weergegeven om de budgetontwikkeling 2012 te tonen. 5.3.1.1 Begrotingsparagraaf De begroting 2012 is vastgesteld in de AB-vergadering van 4 juli 2011. Vervolgens heeft een aanpassing van de raming plaatsgevonden tot een bedrag van 1.126.000, zijnde transitiekosten in verband met de transitie van 5 naar 3 locaties. In de AB-vergadering van 5 december 2011 is deze aanpassing vastgesteld. Hiervan is geen begrotingswijziging gemaakt. Bij de rapportage van Q2-2012 is geconstateerd dat de ramingen van de begroting 2012 inclusief de aanpassing van 5 december 2011 uit de pas gingen lopen met de werkelijke kosten. Op 20 september 2012 heeft het DB de opdracht gegeven om een bezuinigingsoperatie op te zetten met de opdracht 5% besparing op de totale exploitatie te vinden. Hiervan is mededeling gedaan in de AB-vergadering van 28 september 2012. Gelet op de financiële druk die ontstond zijn de secretaris-directeuren (SD s) van de deelnemende waterschappen en de directie van AQUON op 26 oktober 2012 in overleg gegaan om invulling te geven aan deze opdracht. Voortschrijdend inzicht in het financiële resultaat op basis van de concept Q3-rapportage noopte tot aanvullende maatregelen, welke zijn verwoord in het plan van aanpak Sturen op Rendement (SOR). Het geprognotiseerde tekort ad. 3.614.000 is vervolgens breed gecommuniceerd. Hieronder vindt een opsomming plaats in welke overleggen de verwachte overschrijding is gecommuniceerd. 2 november 2012 : extra DB vergadering AQUON 7 november 2012 : overleg directie AQUON met de SD s van de deelnemende waterschappen 9 november 2012 : extra DB vergadering AQUON 12 november 2012 : controllersoverleg deelnemende waterschappen; 12 november 2012 : extra AB vergadering AQUON 12 november 2012 : DB vergadering AQUON 30 november 2012 : AB vergadering vaststelling Plan van Aanpak SOR en Q3-rapportage. 4 januari 2013 : DB-vergadering, mondelinge mededeling update verwachte overschrijding 23 januari 2013 : Memo DB kostenverdeling, tevens toegezonden aan controllers GR Partners 30 januari 2013 : DB vergadering 30 januari 2013 : Memo aan controllers GR Partners update verwachte kostenverdeling. 5.3.1.2 Plan van aanpak sturen op rendement Zoals bovenstaand weergegeven is in uw vergadering van 30 november het plan aanpak Sturen op Rendement en rapportage Q3 2012 vastgesteld. Onderstaand ziet u de prognose van dat moment. Hierin ziet u dat de kosten van de reguliere begroting met 2,1 miljoen worden overschreden. De kosten van de transitiebegroting worden met 0,9 miljoen overschreden. De totale kosten zijn daardoor in 2012 met 3,0 miljoen overschreden. Verder vallen de opbrengsten van het werken 35

voor derden 0,6 miljoen lager uit. Als gevolg van de hogere kosten en de lagere opbrengsten van het werken van derden stijgt daardoor de deelnemersbijdrage met 3,6 miljoen. Omschrijving Begroting Prognose Verschil Kosten Reguliere bedrijfsvoering 20.171.000 22.304.000 2.133.000 Transitiebegroting 1.126.000 2.043.000 917.000 Subtotaal 21.297.000 24.347.000 3.050.000 Opbrengsten Werken voor derden 964.000 400.000-564.000 Deelnemersbijdrage 20.333.000 23.947.000 3.614.000 Subtotaal 21.297.000 24.347.000 3.050.000 TOTAAL 0 0 0 Na de vaststelling van het Plan van Aanpak Sturen op Rendement en rapportage Q3 is na nadere analyse ter voorbereiding van de jaarrekening is een niet volledige optelling geconstateerd in de tabel die betrekking heeft op de kostenontwikkeling. Bij de prognose van de kosten voor externen (reguliere bedrijfsvoering) is een bedrag van 358.000 niet meegeteld. Uit het Plan van Aanpak blijkt een tekort van 3.614.000. Rekening houdend met bovenstaande zou het tekort 3.972.000 bedragen. Het uiteindelijke resultaat 2012 bedraagt 3.946.000. In dit hoofdstuk worden de afzonderlijke onderdelen van de bovenstaande prognose nader toegelicht. 5.3.2 Toelichting op de exploitatierekening 5.3.2.1 Algemeen De indeling van de bovenstaande exploitatierekening wijkt (gedeeltelijk) af van de indeling zoals die is opgenomen in bijlage 2 van de Regeling beleidsvoorbereiding en verantwoording waterschappen. Bij de bovenstaande exploitatierekening is de indeling van de programmabegroting gevolgd om de vergelijking tussen de Businesscase AQUON+, de begroting en jaarrapportage te vereenvoudigen. Tussen de verschillende kostensoorten zitten aanzienlijke verschillen in de uitputting. Deze worden veelal verklaard vanuit het feit dat de realisatie in zijn aard niet anders is, maar op een andere kostensoort plaatsvindt dan oorspronkelijk voorzien was. De overschrijding van de kosten wordt met name door de externe inhuur en uitbesteding veroorzaakt. Belangrijke verschillen tussen de begroting en de exploitatierekening worden nader toegelicht. 5.3.2.2 Baten en lasten De baten en de lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winst wordt genomen zodra deze is gerealiseerd, terwijl een verlies wordt verwerkt zodra dit bekend is. De jaarrekening 2012 sluit met een door de waterschappen te dekken saldo van 24.278.964 ( 24.665.369 -/- 386.405 (opbrengsten derden + rentebaten)). 5.3.2.3 Transitiekosten In het bedrag van nog door de deelnemende waterschappen te dekken kosten zijn de transitiekosten die in 2012 zijn gemaakt opgenomen. Deze transitiekosten bedragen 2.042.977. Dit bedrag is opgebouwd uit 1.126.211 (vastgesteld op 5 december 2011) en 916.766 (vastgesteld 30 november 2012 met het Plan van Aanpak SOR ). In het vervolg van deze paragraaf wordt een verdere toelichting op de rekening 2012 gegeven. De kosten- en opbrengstsoorten volgen de indeling die is opgenomen in bijlage 2 van de regeling 36

beleidsvoorbereiding en verantwoording waterschappen zoals op 28 december 2008 gepubliceerd. Voor de leesbaarheid is bij de opmaak van de rekening baten en lasten rekening gehouden met de in de begroting 2012 gehanteerde indeling. In de onderstaande tabellen worden de volgende afkortingen gebruikt: I/S = incidenteel/structureel V/N = voordeel/nadeel Bij het onderscheid tussen incidenteel en structureel wordt er gekeken naar de huidige situatie ten opzichte van de toekomstige structurele situatie. Dit betekent dat de kwalificatie van posten met een incidenteel karakter deze kwalificatie in 2012 ook nog (deels) kan gelden. 5.3.3 Lasten 5.3.3.1 Rente en afschrijvingen Externe rentelasten Onder deze post is de rente over de periode van 1 januari 2012 van de bij NWB afgesloten leningen opgenomen en de ontvangen rente in verband met credit saldo. De begroting wordt met 43.793 overschreden omdat er bij het opstellen van de begroting geen rekening was gehouden met de benodigde lening voor de overname van het pand in Tiel. Het rentepercentage is lager dan begroot. Afschrijvingen De post afschrijvingen komt 51.937 lager uit dan begroot. Dit wordt m.n. veroorzaakt door het uitstellen van investeringen. 5.3.3.2 Personeelslasten Onderstaande tabel geeft de verschillen weer tussen de werkelijke kosten en de begroting 2012. Kosten Kostensoorten soort groepen 2.1 Salaris personeel en bestuurders Realisatie 2012 Begroting Transitie dec. Begroting Verschil Extra AQUON excl. 2011 incl. transitie Realisatie en Transitie Transitie Begroting Plan van incl. transitie Aanpak (F-C) 19-11-2012 Overig Plan van Aanpak 19-11-2012 Extra transitie + Plan van Aanpak Begroting incl. transitie incl. Plan van Aanpak Verschil realisatie t.o.v. Begroting incl. Transitie en Plan van Aanpak 7.537.015 7.740.189 24.900 7.765.089 228.074-4.150-4.150 7.760.939 223.924 2.2 Sociale premies 1.972.383 1.401.000 5.100 1.406.100-566.283-850 -850 1.405.250-567.133 2.4 2.5 Overige 590.364 409.277 77.500 486.777-103.587-52.500 71.412 18.912 505.689-84.675 personeelslasten Personeel van derden Totale personeelslasten 2.039.894 866.920 777.711 1.644.631-395.263 747.713 747.713 2.392.344 352.450 12.139.656 10.417.386 885.211 11.302.597-837.059 690.213 71.412 761.625 12.064.222-75.434 2.1 Salarissen en 2.2. Sociale premies In 2012 waren er minder medewerkers in dienst van AQUON dan de toegestane formatie van 177,3 fte. Hierdoor zijn de uitgaven m.b.t. de salarissen lager uitgekomen dan begroot was. Om tot een flexibele schil te komen werd er meer personeel van derden ingeleend. Bij het opstellen van de begroting was de verdeling tussen de posten salarissen en sociale premies nog niet geheel duidelijk waardoor de sociale premies te laag zijn begroot. 2.4 Overige personeelslasten Onder de overige personeelslasten worden de lasten verantwoord betreffende woon-werkverkeer, dienstreizen, studiekosten, werving personeel, gratificaties en Arbo-gerelateerde kosten. In verband met de transitie zijn er in 2012 veel extra dienstreizen gemaakt waardoor de begroting voor deze post overschreden is. 37

2.5 Personeel van derden Deze post was niet separaat opgenomen in de begroting. De post personeel van derden omvat de kosten van personeel op detacherings- en uitzendbasis. Met het oog op de transitie is ervoor gekozen om een aantal vacatures in te vullen met personeel van derden in plaats van in loondienst nemen. Hierdoor wordt een flexibele schil opgebouwd. Omschrijving I/S V/N Bedrag 2.1 Salarissen huidig personeel en bestuurders In 2012 werd minder dan de toegestane formatie werkelijk bezet. Daardoor ontstond er een voordeel. 2.2. Sociale lasten Bij het opstellen van de begroting was de verdeling tussen de posten salarissen en sociale premies nog niet geheel duidelijk waardoor de sociale premies te laag zijn begroot. 2.4. Overige personeelslasten Onder de overige personeelslasten worden de lasten verantwoord betreffende woonwerkverkeer, dienstreizen, studiekosten, werving personeel, gratificaties en Arbogerelateerde kosten. In verband met de transitie zijn er in 2012 veel extra dienstreizen gemaakt. Hier was geen rekening mee gehouden bij het opstellen van de begroting waardoor deze post overschreden is. 2.5 Personeel van derden Deze post was niet separaat opgenomen in de begroting. De post personeel van derden omvat de kosten van personeel op detacherings- en uitzendbasis. Met het oog op de transitie is ervoor gekozen om een aantal vacatures in te vullen met personeel van derden in plaats van in loondienst nemen. Hierdoor wordt een flexibele schil opgebouwd. 5.3.3.3 Goederen en diensten van derden 3.1 Duurzame gebruiksgoederen I V 223.924 I N 567.133 I N 84.675 I V 352.450 Onder deze post worden de duurzame gebruiksgoederen verantwoord die onder de activeringsgrens van 25.000 blijven. In verband met de fusie is er minder aangeschaft dan begroot. 3.2 Verbruiksgoederen Laboratorium Deze post omvat het verbruik van materialen, chemicaliën en gasflessen door het laboratorium. 3.3 Energie Deze post bevat de energiekosten van de verschillende locaties, voor zover deze separaat in rekening worden gebracht. Op een aantal locaties zijn deze kosten niet gespecificeerd maar opgenomen in een totaal bedrag van huur- en servicekosten. 3.4 Huur en rechten Onder deze post worden de huur- en servicekosten verantwoord voor het laboratorium en de kantoorruimte op de verschillende locaties. De huurprijzen worden jaarlijks geïndexeerd volgens CBS index. De huurprijzen van de locaties Breda, Boxtel, Leiden en Rotterdam zijn op basis van de betreffende SLA s en huurovereenkomsten tussen AQUON en de huidige eigenaren verrekend. In december 2011 is het pand in Tiel overgenomen van waterschap Rivierenland. Door waterschap De Dommel zijn de kosten voor de afkoop van de onrendabele top ( 75.000 per jaar) volgens afspraak in rekening gebracht. 3.5 Leasebetalingen operationele lease Deze post betreft de kosten voor het lease van de bedrijfsauto s op de locaties Breda, Rotterdam, Leiden en Tiel. Ten tijde van het opstellen van de begroting was er gerekend met auto s in eigendom i.p.v. het leasen van auto s waardoor deze kosten hoger uitvallen dan begroot. 38

3.7 Verzekeringen Het betreft hier voornamelijk de premies van de polissen voor de wagenparkverzekeringen en de wettelijke (bedrijfs- en beroeps)-aansprakelijkheidsverzekering. 3.8 Belastingen De belastingen hebben betrekking op de houderschapsbelasting van het wagenpark voor zover de auto s in eigendom zijn. Ook overige belastingen zoals de verontreinigingsheffing zijn op deze post opgenomen. 3.9 Onderhoud door derden Onder deze post wordt het gebouwbeheer en onderhoud opgenomen. Daarnaast worden onderhoud en reparaties van apparatuur die AQUON in opdracht geeft aan derden op deze post geboekt. 3.10 Overige diensten door derden Het betreft de diensten voor facilitaire ondersteuning (o.a. centrale repro, postdistributie, porto, telefoniste/receptioniste en bibliotheek), diensten IT (beheer systemen, onderhoud en ontwikkeling van standaardapplicaties en algemene IT-activiteiten) en cateringkosten. Ook de diensten in het kader van advisering, accountantskosten, kosten van afvoer laboratoriumafval en (overige) uitbestede werkzaamheden zijn hierin opgenomen. 3.11 Uitbesteding analyses Hier worden de kosten voor de uitbesteding van werkzaamheden aan derden opgenomen. Dit betreft met name werkzaamheden voor de afdelingen Chemie, Hydrobiologie en Monstername en Logistiek met uitzondering van uitbesteding van transport. Uit de analyse die gemaakt is ten behoeve van het opstellen van het plan van aanpak SOR blijkt dat AQUON bij Chemie ongeveer 90% van de werkzaamheden zelf doet en er circa 10% wordt uitbesteed. Bij Monstername en Logistiek is deze verhouding iets lager namelijk 85 15%. Alleen bij Hydrobiologie is de verhouding andersom: 32% wordt door AQUON gedaan en 68% wordt uitbesteed. Omschrijving I/S V/N Bedrag 3.1 Duurzame gebruiksgoederen In verband met de fusie is er minder aangeschaft dan begroot 3.2 Verbruiksgoederen laboratorium Er zijn minder gebruiksgoederen verbruikt dan begroot 3.4 Huren en rechten Huur Leiden is gebaseerd op taxatiewaarde januari 2011 (conform voorstel Berenschot) en ligt hoger dan begroot. De vergoeding in verband met de door waterschappen Aa en Maas en De Dommel afgekochte onrendabele top van locatie Boxtel is opgenomen in kosten. I V 221.237 I V 1.297.011 I N 26.887 39

Omschrijving I/S V/N Bedrag 3.5 Leasebetalingen operationele lease In de primitieve begroting 2011 e.v. is uitgegaan van de leaseramingen van de latende organisaties. Deze zijn te laag gebleken. Daarnaast moesten er vervangingen en uitbreiding plaatsvinden, een en ander afgestemd op de benodigde personeelsbezetting inclusief directie. Het werken vanuit 5 locaties werkt kostenverhogend. Tot slot zijn de leasekosten voor de nieuwe auto s toegenomen omdat er grotere voertuigen nodig zijn voor het team Monstername en Logistiek vanwege de aantallen monsters en de reikwijdte van het werkgebied. 3.10 Overige diensten door derden Dit betreft kosten voor dienstverlening ICT door onder andere de deelnemende waterschappen, uitbesteding van transport, facilitaire dienstverlening, kosten catering etc. Bij het opstellen van de Business Case waren deze kosten opgenomen onder de Materiële lasten in plaats van de Overige indirecte lasten. De primitieve begroting 2012 is nog uitgegaan van deze basis. Bij de beheerbegroting 2013 zullen de kosten op de juiste kostensoort geraamd en geboekt worden. 3.11 Uitbesteding analyses De uitbesteding van analyses was aanvankelijk te laag begroot. In de loop van 2012 is er een nadere analyse van de benodigde omvang van de uitbesteding uitgevoerd en is het budget verhoogd naar de inzichten van dat moment (Plan van Aanpak SOR). Verder is vanaf het laatste kwartaal een verbeterde beheersing ingezet van de uitbestede werken. Dit heeft geleid tot een verlaging van de opdrachten, echter vanwege vaste contracten kon niet geheel binnen het geprognosticeerde budget worden gebleven. S N 313.785 I N 1.368.587 I N 72.041 4.1 Bijdragen aan bedrijven Niet van toepassing 4.2 Bijdragen aan overheden Niet van toepassing 4.3 Bijdragen aan overigen Niet van toepassing 5.1 Toevoegingen aan voorzieningen In 2011 zijn er geen toevoegingen aan voorzieningen gedaan. 5.2 Onvoorzien In 2012 is een bedrag groot 114 aan onvoorzien uitgegeven. Dit betreft een betalingsverschil. 5.3.4 Baten 5.3.4.1 Externe rentebaten Dit betreft renteopbrengsten op het tegoed rekening-courant bij de NWB bank. 5.3.4.2 Opbrengst werken voor derden De opbrengst in verband met werken voor derden bedraagt 385.965. In dit bedrag is de opbrengst in verband met de verkoop van een overtollig geworden apparaat opgenomen. Dit bedrag blijft ver achter bij hetgeen begroot was door het wegvallen van werkzaamheden die voorheen voor Rijkswaterstaat door DWL werden verricht. 40

5.3.5 Exploitatierekening naar kostendragers In deze jaarrekening wordt de kostendrager geïnterpreteerd als de deelnemer welke de lasten van AQUON voor haar rekening neemt. 5.3.6 Exploitatierekening naar programma s In dit hoofdstuk wordt normaliter de realisatie van de begroting naar programma s opgenomen. De gerealiseerde doelstellingen worden dan per programma in beeld gebracht. Aangezien bij AQUON gegeven de aard van de uitgevoerde bedrijfsactiviteiten slechts sprake is van één programma, te weten monstername, chemische en hydrobiologische analyses en advisering, is dit hoofdstuk niet verder ingevuld. 41

42

6 Besluit tot vaststelling van de jaarrekening Op grond van artikel 104 van de Waterschapswet is de Jaarrekening 2012 d.d. 28 maart 2013 in openbare vergadering vastgesteld door het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling AQUON 2011. Besloten is om het resultaat over 2012 conform resultaatverdeling in hoofdstuk 8 te verrekenen met de, in de gemeenschappelijke regeling deelnemende, negen waterschappen. Rotterdam, 28 maart 2013. 43

44

7 Controleverklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan het algemeen bestuur van Gemeenschappelijke regeling AQUON Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in het jaarverslag op pagina 25 tot en met pagina 43 opgenomen jaarrekening 2012 van Gemeenschappelijke regeling AQUON te Tiel gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de exploitatierekeningen naar kosten- en opbrengstsoorten over 2012 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur van Gemeenschappelijke regeling AQUON is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, evenals voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met hoofdstuk 4 van het in Nederland geldende Waterschapsbesluit. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving waaronder verordeningen van de gemeenschappelijke regeling zelf. Het dagelijks bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden, hoofdstuk 4 van het Waterschapsbesluit en het controleprotocol accountantscontrole met datum 21 mei 2012. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeenschappelijke regeling. Een controle omvat 45

tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Deze financiële rechtmatigheidscriteria zijn vastgesteld met het normenkader door het algemeen bestuur op 21 mei 2012 en de operationalisering van het normenkader voor rechtmatigheid in de beheersorganisatie van de gemeenschappelijke regeling. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten en toevoegingen aan reserves. Op basis van artikel 5.2, lid 7 Waterschapsbesluit is deze goedkeuringstolerantie door het algemeen bestuur in de bestuursvergadering van 21 mei 2012 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van Gemeenschappelijke regeling AQUON een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2012 als van de activa en passiva per 31 december 2012 in overeenstemming met hoofdstuk 4 van het Waterschapsbesluit. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties over 2012 in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met relevante wet- en regelgeving waaronder verordeningen van de gemeenschappelijke regeling. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 109, lid 3 onder d Waterschapswet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Arnhem, 15 maart 2013 Deloitte Accountants B.V. Was getekend: M.C.J.M. Bekker RA 46

8 Bijlagen 47

48

8.1 Bijdrage deelnemers Voor de verdeling van de kosten moet de daadwerkelijk in 2012 gerealiseerde meetvraag worden bepaald. 8.1.1 Meetvraag 2012 Onderstaand is een tabel opgenomen waarin de gerealiseerde meetvraag is opgenomen. Ook de begrote meetvraag van 2012 is weergegeven. Daarnaast is ook de uitwerking van de garantieregeling opgenomen voor die deelnemers waarvoor die van toepassing is. Gerealiseerde productie BC AQUON + Begrote meetvraag AQUON 2012, Ingediende meetvraag AQUON 2012, Gerealiseerde productie Productie 2012, incl. collectieve toepassing BC AQUON + 2011 AQUON 2011 2012 Voorjaar 2011 november 2011 AQUON 2012 garantieregeling Delfland 760.000 716.594 760.000 664.000 603.500 724.298 745.066 Brabandse Delta 1.839.000 2.045.661 1.621.600 1.400.850 1.400.850 1.658.619 1.658.619 Hollandse Delta 2.786.000 2.727.688 2.786.000 2.822.792 2.556.700 2.578.432 2.699.175 Aa en Maas 1.010.544 928.546 913.814 900.000 863.700 996.804 996.804 De Dommel 1.037.628 1.071.160 1.070.916 830.000 987.900 995.669 1.039.440 Rijnland 2.148.600 1.677.087 2.557.900 2.022.995 1.862.900 1.923.124 2.292.374 Schieland en Krimpenerwaard 618.000 794.120 618.000 600.000 627.700 677.700 677.700 Rivierenland 2.346.061 2.034.020 2.346.061 2.220.000 2.060.000 1.884.477 2.152.981 Stichtse Rijnlanden 521.745 520.941 521.745 452.050 582.100 659.531 659.531 TOTAAL 13.067.578 12.515.817 13.196.036 11.912.687 11.545.350 12.098.654 12.921.691 8.1.2 Kostenverdeelsleutel Op basis van de gerealiseerde meetvraag, de garantieregeling en de afspraken inzake de verevening is de nacalculatoriche verdeelsleutel bepaald. De kosten zullen op basis van deze sleutel naar de deelnemers verdeeld worden. Sleutel Meetvraag w aterschappen 2012 Sleutel jaarrekening (omzet) Sleutel Omschrijving ILOW punten 2012 incl gar.regeling o.b.v. BC AQUON+ aandeel % Gecorrigeerde jaarrekening 2009 Gecorrigeerde jaarrekening 2009 o.b.v. meetvraag en o.b.v. meetvraag en prijspeil 2011 prijspeil 2012 aandeel % 50/50 Delfland 745.066 5,77% 1.113.494 1.127.927 5,07% 5,42% Brabantse Delta 1.658.619 12,84% 2.697.431 2.493.671 11,21% 12,02% Hollandse Delta 2.699.175 20,89% 4.086.482 4.110.626 18,47% 19,68% Aa en Maas 996.804 7,71% 2.112.601 2.135.974 9,60% 8,66% De Dommel 1.039.440 8,04% 1.851.230 1.923.983 8,65% 8,35% Rijnland 2.292.374 17,74% 4.085.768 4.676.377 21,01% 19,38% Schieland en Krinpenerw aard 677.700 5,24% 893.991 1.004.861 4,52% 4,88% Rivierenland 2.152.981 16,66% 3.759.866 3.664.302 16,47% 16,56% Stichtse Rijnlanden 659.531 5,10% 860.880 1.115.433 5,01% 5,06% Totaal deelnemers AQUON 12.921.691 100% 21.461.743 22.253.155 100% 100% 49

8.1.3 Kostenverdeelstaat Op basis van bovengenoemde productiecijfers en rekening houdend met de garantieregeling en de vereffening is in onderstaand overzicht de bijdrage per deelnemer weergegeven. Begrote reguliere exploitatie bijdrage deelnemers Begrote reguliere exploitatie bijdrage derden Transitie voorzien Meerkosten reguliere exploitatie pva Transitie extra pva Extra meerkosten reguliere exploitatie (na pva) Bijdrage derden (realisatie) Totale bijdrage deelnemers 19.206.635 964.442 1.126.211 2.133.135 916.766 318.181-386.405 24.278.965 Delfland 1.040.484 52.247 61.010 115.559 49.664 17.237 20.933-1.315.268 Brabantse Delta 2.308.815 115.935 135.381 256.423 110.204 38.248 46.449-2.918.556 Hollandse Delta 3.779.944 189.806 221.643 419.810 180.423 62.619 76.046-4.778.200 Aa en Maas 1.662.595 83.486 97.489 184.652 79.359 27.543 33.449-2.101.674 De Dommel 1.602.798 80.483 93.983 178.011 76.504 26.552 32.246-2.026.085 Rijnland 3.721.762 186.885 218.231 413.348 177.646 61.655 74.876-4.704.652 Schieland en Krinpenerw aard 937.309 47.066 54.961 104.100 44.739 15.528 18.857-1.184.845 Rivierenland 3.181.406 159.751 186.547 353.335 151.854 52.704 64.005-4.021.592 Stichtse Rijnlanden 971.523 48.784 56.967 107.900 46.372 16.094 19.545-1.228.095 Totaal deelnemers AQUON 19.206.635 964.442 1.126.211 2.133.135 916.766 318.181 386.405-24.278.965 Voorgesteld wordt het feitelijke resultaat van 2011 conform de besluitvorming van de Gemeenschappelijke Regeling AQUON 2011 volgens bovenstaand overzicht over de deelnemende waterschappen te verdelen. Dit leidt dan tot de volgende eindafrekening per deelnemer: Totale kostentoedeling Reeds gefactureerd Nog te ontvangen Delfland 1.315.268 1.256.477 58.790 Brabantse Delta 2.918.556 2.735.718 182.838 Hollandse Delta 4.778.200 4.901.651 123.452- Aa en Maas 2.101.674 2.072.116 29.558 De Dommel 2.026.085 1.974.595 51.490 Rijnland 4.704.652 4.725.248 20.596- Schieland en Krinpenerw aard 1.184.845 1.093.761 91.084 Rivierenland 4.021.592 4.151.317 129.725- Stichtse Rijnlanden 1.228.095 1.106.653 121.442 Totaal deelnemers AQUON 24.278.965 24.017.537 261.428 50

8.1.4 Verdeling kosten Bovenformatieven Rekening houdend met de inzetbaarheid bedragen de extra kosten voor bovenformatieven voor 2012 circa 78K. In onderstaand overzicht is de verdeling per waterschap opgenomen, inclusief de nog te ontvangen betalingen. Frictiekosten Bovenformatieven 2012 Opleidingskosten Bovenformatieven Reeds ontvangen betalingen Nog te ontvangen Delfland 3.767 731 4.498 Brabantse Delta 8.070 1.566 9.635 Hollandse Delta 16.067 3.117 19.183 Aa en Maas 4.430 859 5.289 De Dommel 5.804 1.126 6.930 Rijnland 9.737 1.889 9.737 1.889 Schieland en de Krimpenerwaard 2.971 576 3.547 Rivierenland 11.975 2.323 11.975 2.323 Stichtse Rijnlanden 2.754 534 3.288 Totaal deelnemers AQUON 65.574 12.721 21.711 56.584 Ten opzichte van de planning ligt de afbouw van de totale bovenformatieve capaciteit voor op schema. 51

8.2 Staat van activa 52