Exchange Traded Funds en indexfondsen. Indexproducten: volg een index tegen relatief lage kosten



Vergelijkbare documenten
beleggen zoals u dat wilt

ABN AMRO Profielfondsen voor wie beleggen eenvoudig wil houden

De voordelige en flexibele uitkering voor later Eén van de drie Fiscale Vermogens Oplossingen van ABN AMRO

De fiscaal vriendelijke en flexibele uitkering voor nu en later Eén van de drie Fiscale Vermogens Oplossingen van ABN AMRO

ABN AMRO 4,25% rentevast obligatie

Voorbeeldprofielen Zelf Beleggen Basis

uw vermogensrapportage online Internet Bankieren

Toen mijn vader overleed, kregen we een aardige erfenis. Hij belegde altijd, maar ik heb daar geen verstand van. Ik werd altijd zenuwachtig als hij

het multi manager mandaat Discretionair Vermogensbeheer

ABN AMRO Turbo Tip 29 Sluiting Suiker short

ABN AMRO 5,125% obligatie in AUD

ABN AMRO 4,375% obligatie in NOK

ABN AMRO Profielfondsen voor wie beleggen eenvoudig wil houden

het klassieke mandaat Discretionair Vermogensbeheer

Toen mijn vader overleed, kregen we een aardige erfenis. Hij belegde altijd, maar ik heb daar geen verstand van. Ik werd altijd zenuwachtig als hij

vermogensbeheer oog voor de toekomst Preferred Banking

ABN AMRO 5,00% Obligatie in EUR

uw risicoprofiel Inzicht in de kansen en risico s van uw beleggingen

5 FINANCIËLE IDEEËN VOOR MEER INVLOED OP UW INKOMEN VOOR LATER

ABN AMRO coupon notes

ETF. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep

Profielfonds Beleggen voor wie beleggen eenvoudig wil houden

ABN AMRO index coupon note

Doelgericht en fiscaal vriendelijk Eén van de drie Fiscale Vermogens Oplossingen van ABN AMRO

duurzaam beleggen mandaat

vermogensbeheer oog voor de toekomst Preferred Banking

ABN AMRO Turbo Tip 8 Close Goud Turbo Long 26 April 2011, 16:00u

IndexfondsWijzer. Wat is een indexfonds? Typen indexfondsen

ABN AMRO Hypotheek Aflossing uit Vermogen. Eenvoudig vermogen opbouwen voor de aflossing van uw hypotheek

INFORMATIEBROCHURE BELEGGINGSFONDSEN

Welke hypotheek past bij mijn persoonlijke en financiële situatie?

ABN AMRO Multi Manager Profiel Fondsen. Toegang tot een selectie van de best presterende beleggingsfondsen wereldwijd.

ondernemend investeren en coachen

Indexmatig beheer indexmatig beheer.

Pension Lifecycle Funds

Onderzoek Indextrackers. Samenvatting

Uw ontslagvergoeding in banksparen

Dual Currency Deposit

Beleggen met persoonlijk advies

IndexfondsWijzer. Inhoud

Single, Double or Triple!

Persoonlijk Pensioen Plan. Verstandig beleggen voor een goed pensioen

ABN AMRO Basic UCITS ETF

ABN AMRO Basic UCITS ETF

Onderzoek Indextrackers. Samenvatting

Rabo Beheerd Beleggen Actief en Actief Duurzaam

ETF. Brochure bestemd voor particuliere beleggers INTERMEDIATE. Een onderneming van de KBC-groep. Gepubliceerd door KBC Securities

Turbo s. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Member of the KBC group

ABN AMRO Capital Protected Notes. Gegarandeerd beleggen volgens eigen koers

ALLEEN VOOR BELEGGERS IN NEDERLAND. MAAK KENNIS MET ishares EN ETF s

Beleggen bij MoneYou. Kies jouw ideale balans tussen risico en rendement. Profiteer van de kansen van beleggen;

Dow Jones EURO STOXX 50 Klik Note

AEX Coupon Extra Note

Actief vs. Passief. Niels Faassen, Fund Analyst HCC Beleggen Symposium "Je bent nooit te oud om te leren" 10 oktober 2015

Klik & Klaar Note AEX V

Je Hypotheek in 7 stappen

Inflatie Plus Rente Vast Note Bescherm uw vermogen tegen hoge inflatie in de eurozone

Klik & Klaar Note AEX IV

ABN AMRO 5,125% ABN AMRO

actief beleggen samen met uw adviseur inspelen op de financiële markten

Dinsdag 22 september Beleggen met ETF s Van theorie tot strategie

Risico pariteit Aandelen Wereldwijd Ontwikkelde Markten - MSCI World Index MSCI Daily Net TR World Euro, Aandelen Wereldwijd

Indexbeleggen bij Legal & General met BlackRock, wereldwijd marktleider in indextrackers

Essentiële Beleggersinformatie

Terug naar de kern Bob Hendriks

multi manager mandaat

PODIUM 10. ProBeleggen Symposium Think ETF s/ Van Eck

Turbo s. Brochure bestemd voor particuliere beleggers BASIC. Een onderneming van de KBC-groep

Top 5 beleggingsfondsen

Het beleggingsbeleid van Berben s Effectenkantoor

Vaak is de eenvoudigste oplossing ook de beste!

Actief beleggen sluit indexbeleggen niet uit Bob Hendriks

Klik & Klaar Note Basismaterialen

uw risicoprofiel Inzicht in de kansen en risico s van uw beleggingen

ABN AMRO Premium Global Dividend Fund.

Verhoog het rendement en verlaag het risico met ETF s. Hoe bouwt u eenvoudig een gespreide beleggingsportefeuille tegen lage kosten

Top speler in Europa. BNP Paribas L1 Equity Best Selection Euro

Top 5 Beleggingsfondsen

beleggen in etf s efficient, transparant en flexibel

Beleggingsmodel Fondsen

MoneYou Rendement. Kies jouw ideale balans tussen risico en rendement

ABN AMRO memory coupon note

Mijn klant wil beleggen

Risico s en kenmerken van beleggen

ZELF ONLINE BELEGGEN BELEGGEN ZONDER TRANSACTIE- KOSTEN HOF HOORNEMAN REKENING

GLOBAL 90% PROTECTION NOTE

ZELF ONLINE BELEGGEN BELEGGEN ZONDER TRANSACTIE- KOSTEN HOF HOORNEMAN REKENING

Voorbeeldprofielen Zelf Beleggen Plus

ONS BELEGGINGSBELEID PAST ONZE BELEGGINGSFILOSOFIE BIJ U?

ZELF ONLINE BELEGGEN BELEGGEN ZONDER TRANSACTIE- KOSTEN HOF HOORNEMAN REKENING

uw risicoprofiel Inzicht in de kansen en risico s van uw beleggingen

Klant: Is beleggen een alternatief voor sparen?

ABN AMRO ta a c fi it r e C p U e l b u o D

Addendum. Prospectus van 1 mei 2018 RZL Beleggingsfondsen N.V.

Eenvoudig beleggen met trackers

Klant: Is beleggen een alternatief voor sparen? Woensdag 5 april 2017

lle mogelijke k Alle mogelijke kosten op een rijtje

het duurzaam beleggen mandaat Discretionair Vermogensbeheer

Vermogen opbouwen voor later

Informatie over beleggingsbeleid particulier vermogensbeheer. 1) Op welke beleggingsovertuigingen baseert Index People haar dienstverlening?

Transcriptie:

Exchange Traded Funds en indexfondsen Indexproducten: volg een index tegen relatief lage kosten

2 Wat is een indexproduct? Indexproducten zijn gespreide beleggingen. Ze volgen de beleggingen die deel uitmaken van een bepaalde index. De beheerkosten van een indexproduct zijn relatief laag. En de beheerder van het indexproduct maakt geen eigen keuze bij de samenstelling van zijn beleggings portefeuille, zoals bij een actief beheerd beleggingsfonds. Omdat indexproducten het rendement van de index volgen, worden ze ook wel passieve beleggingsproducten genoemd. Actieve beleggingsfondsen streven ernaar een beter rendement te behalen dan de markt waarin zij beleggen. Zij rekenen kosten voor hun gebruik van research. Deze kosten zijn meestal hoger dan die van indexproducten. Dit is een korte omschrijving van een indexproduct. Verderop in deze brochure leggen we een aantal begrippen nader uit, zoals tracking error, swap-based en fundamental indexing. Bovendien gaan we in deze brochure in op de werking, toegevoegde waarde en risico s. Op deze manier krijgt u meer inzicht in indexproducten. Deze brochure is opgesteld door ABN AMRO MeesPierson en informeert u over de mogelijkheden om te beleggen in indexproducten. U leest hier wat de belangrijkste kenmerken van deze producten zijn, inclusief de mogelijke risico s. Let op: de informatie in deze brochure is inleidend en algemeen van aard. Voordat u besluit te beleggen in een indexproduct, moet u op de hoogte zijn van alle informatie over dit product. Lees daarvoor het prospectus en de financiële bijsluiter of de essentiële beleggersinformatie. Bij eventuele tegenstrijdige informatie of onduidelijkheden is de informatie in het prospectus altijd leidend.

Indexproducten 3 Voor wie is een belegging in een indexproduct geschikt? U wilt een bepaalde marktontwikkeling volgen. U wilt specifieke risico s zo veel mogelijk uitsluiten. U wilt de kosten zo laag mogelijk houden. In deze brochure vindt u meer informatie over geschiktheid onder het kopje wanneer kan een ETF toe gevoegde waarde bieden. Bij de keuze van beleggingsproducten staan uw behoeften en vermogensdoelen voorop. Wilt u beleggen en twijfelt u tussen een actief of passief fonds? Denk dan dus eerst goed na over uw doel, risicobe reidheid, de termijn van de belegging en de onderliggende index. Een belegging in een indexproduct is bijvoorbeeld minder geschikt als u de beurs wilt verslaan of als u een eigen visie heeft op beleggen in bepaalde soorten bedrijven. ABN AMRO MeesPierson biedt vooral actief beheerde fondsen aan, aangevuld met indexproducten. Ze streeft ernaar de beste beheerders van actieve fondsen en indexproducten te selecteren. In bepaalde markten of voor bepaalde beleggingen op korte termijn kan de voorkeur uitgaan naar een indexproduct. Uw beleggingsadviseur adviseert u graag over deze keuze. Voordat hij u een advies geeft over een bepaald product, stelt hij samen met u de juiste verdeling van uw beleggingsportefeuille vast. Denk hierbij aan de verschillende categorieën, regio s en sectoren. Deze keuzes bepalen namelijk het grootste deel van uw uiteindelijke beleggingsresultaat.

4 Twee soorten indexproducten Er zijn twee soorten indexproducten: indexfondsen en Exchange Traded Funds (ETF s). ETF s worden ook wel trackers genoemd. In deze brochure gaan we vooral in op ETF s. De meeste indexproducten zijn namelijk een ETF. Een belangrijk verschil tussen een indexfonds en een ETF is de wijze van aan- en verkoop. De aanen verkoopprijs van een indexfonds is gelijk aan de netto intrinsieke waarde (Net Asset Value, NAV) die de administratie van het indexfonds dagelijks vaststelt op basis van de marktwaarde van de beleggingen. Soms komt er bij aankoop een opslag op de NAV en bij verkoop een afslag. Een dag na de aan- of verkoop wordt de order afgehandeld. Een ETF wordt in vrijwel alle gevallen gedurende de dag (intraday) via de beurs aan- of verkocht. Een bied- of laatkoers bepaalt hierbij de prijs. Dit betekent dat de aankoopprijs hoger is als er veel vraag is in de markt, of als het aanbod klein is.

Indexproducten 5 Groei van ETF s De eerste Exchange Traded Funds (EFT s) werden aangeboden in de jaren negentig. De laatste jaren neemt het aantal ETF s sterk toe (zie figuur 1). Steeds meer beleggers gebruiken ETF s om het rendement van een index te behalen tegen relatief lage kosten. Voor- en tegenstanders van passieve producten zoals ETF s discussiëren intensief met voor- en tegenstanders van actieve producten. Veel actief beheerde fondsen slagen er namelijk niet in meer rendement te behalen dan de index van de markt waarin zij be leggen. Daarnaast is het rendement van passieve fondsen door kosten lager dan het rendement van de index waarin zij beleggen. Op pagina 8 staan de voor- en nadelen van indexproducten op een rij. Op pagina 8 (Wanneer kan een ETF toegevoegde waarde bieden?) gaan we nader in op de visie van ABN AMRO over dit onderwerp. Figuur 1: Groei van ETF s wereldwijd per juni 2011 vermogen in USD 1,400 aantal ETF s 3,000 1,200 2,500 1,000 2,000 800 1,500 600 400 1,000 200 500 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 juni-11 0 ETF totaal (in USD billion) 8.2 aantal ETF s 21 17.6 31 39.6 33 74.3 92 104.8 202 141.6 280 212.0 292 209.8 336 412.1 461 565.6 713 796.7 1,170 711.1 1,595 1,036.0 1,311.3 1,943 2,460 1,442 1,947 Bron: BlackRock.

6 Hoe werkt een ETF? ETF s die de index volgen ETF s komen in verschillende vormen voor. De drie belangrijkste vormen zijn: Cash-based ETF s die de beleggingen van de index volledig volgen Deze ETF s beleggen daadwerkelijk (fysiek) in de aandelen van de index die zij volgen. De term cash based geeft weer dat er een aankoop (cashgeld) wordt gedaan om de belegging te doen. Is de belegging markt gewogen, dan heeft zij dezelfde verhouding als de waarde (marktkapitalisatie) van de aandelen in de index die zij volgt. Bij een gelijk gewogen belegging is de marktkapitalisatie van de ondernemingen in de index niet leidend. Het belang in de ondernemingen is dan even groot. Bestaat een index bijvoorbeeld uit 100 aandelen waarvan het grootste bedrijf een waarde van 10% in marktkapitalisatie heeft, dan zal een markt gewogen ETF 10% in die onderneming beleggen. Een gelijk gewogen ETF zal in diezelfde onderneming 1% beleggen. De ETF kan de aandelen die zij in bezit heeft uitlenen aan professionele marktpartijen. Niet alle ETF s doen dit, maar een belangrijk deel van de in Nederland aangeboden ETF s wel. Dit wordt ook wel securities lending genoemd. De ETF krijgt een vergoeding voor securities lending en behaalt dus extra rendement. Overigens is er ook een risico dat de tegenpartij met wie de leenovereenkomst wordt aan gegaan zijn verplichtingen niet nakomt. Het rendement van een cash-based ETF is door de transactiekosten, de belastingheffing op dividenden en de kosten van de ETF-aanbieder lager dan het rendement van de index die zij volgt. Cash-based ETF s die de representatieve beleggingen van de index volgen Deze ETF s beleggen in de aandelen die representatief zijn voor de index die zij volgen. Ze beleggen dus niet in alle onderliggende aandelen van de index. Dit scheelt transactiekosten voor aandelen die minder goed verhandelbaar zijn of waar de transactiekosten relatief hoog van zijn. Dit voordeel is met name relevant in minder toegankelijke markten zoals bepaalde emerging markets landen, in belangen in kleinere bedrijven ( small caps ) en bij brede indices met honderden bedrijven. Deze vorm van cashbased EFT s kent ook een nadeel. Het is namelijk moeilijker een rendement te behalen dat dicht bij de index blijft. De afwijking (tracking error) is vermoedelijk groter. Net zoals bij de cash-based EFT s die de beleggingen van de index volledig volgen, kan er sprake zijn van securities lending. Het risico bestaat dat de tegenpartij met wie de leenovereenkomst wordt aangegaan zijn verplichtingen niet nakomt.

Indexproducten 7 Swap-based ETF s Deze ETF s beleggen niet in de aandelen van de index. Ze gaan een zogenaamde swap aan met een financiële tegenpartij, meestal een zakenbank. Deze bank krijgt geld ter beschikking en garandeert in ruil daarvoor het rendement van de index uit te betalen. Het doel hiervan is om het rendement van de index volledig te imiteren. Figuur 2 geeft dit grafisch weer. De tegenpartij garandeert zijn verplichting door een onderpand aan te bieden. Het onderpand hoeft niet overeen te komen met de onderliggende index. Figuur 2: Swap structure Onderpand rendement Het voordeel van swap-based ETF s is dat ze het rendement van de index erg nauwkeurig be naderen. Dit biedt mogelijkheden om specifieke indices na te bootsen, zoals de indices van hedge funds en grondstoffen. ETF aanbieder Index rendement Swap tegenpartij Ook bij deze vorm van ETF s is het tegenpartijrisico erg belangrijk. De grootte van dit risico verschilt per ETF. Het is afhankelijk van de keuze van de tegenpartij, van de kwaliteit van het onderpand en van de frequentie waarmee het onderpand in balans wordt gebracht met de betreffende index. Daarnaast speelt de vraag of de onderliggende index voldoende verhandelbaar is. ETF s die niet direct de index volgen (buiten de scope van deze brochure) Sommige ETF s streven een specifiek beleggingsdoel na dat afwijkt van de index. Dit betreft onder andere fundamental indexing producten en actieve ETF s. Fundamental indexing producten Deze producten combineren de voordelen van passief beleggen (kosten, sterk gespreid risico) met de voordelen van actief beleggen (rendement van specifieke aandelen, eigen risicobepaling). De ETF belegt bijvoorbeeld in indices op basis van diverse wegingen: naar Bruto Nationaal Product (relevant voor obligatie-indices), omzet (bij aandelen), lage beweeglijkheid (volatiliteit) en dergelijke. Bij fundamental indexing van aandelenindices wordt de samenstelling van de aandelen waarin de ETF belegt continu in balans gebracht met de waardering van de aandelen: de ETF verkoopt overgewaardeerde aandelen en koopt ondergewaardeerde aandelen. Met deze strategie kunt u een hoger rendement behalen dan de benchmark en het rendement kan sterker zijn dan de index. In deze brochure gaan we niet nader op deze beleggingsproducten in. Actieve ETF s In enkele landen bieden aanbieders sinds 2010 actieve ETF s aan. Dit zijn traditionele beleggingsfondsen, waarin via de structuur van een ETF wordt belegd. Deze nieuwe beleggingsvorm heeft meer kenmerken van actief beleggen. In deze brochure gaan we niet in op actieve ETF s. Leveraged ETF s, short ETF s en ETN s Leveraged ETF s, short ETF s en Exchange Traded Notes (ETN s) zijn specifieke en ingewikkelde pro ducten. In deze brochure gaan we niet op deze beleggingsproducten in.

8 Wat zijn de voordelen en nadelen van ETF s? De belangrijkste voordelen Het rendement van een ETF is eenvoudig te volgen. In vele media staat namelijk informatie over de index. De beheerkosten van een ETF zijn meestal lager dan die van een actief fonds. Een ETF is gemakkelijk verhandelbaar. Ze is daarom geschikt voor beleggers die actief hun visie in beleggingen willen doorvoeren. De belangrijkste nadelen Door de kosten is het rendement van een ETF altijd lager dan het rendement van de index. Niet alle kosten van een ETF zijn zichtbaar voor beleggers. Ze zijn namelijk verwerkt in de transactiekosten van de beleggingen. Bij een swap based indexproduct zijn de spreads soms bijvoorbeeld zeer hoog. De koers van een ETF kan gedurende de dag sterk afwijken van de werkelijke waarde in de markt. Vraag en aanbod bepaalt de waarde. Wanneer kan een ETF toegevoegde waarde bieden? Als er onvoldoende mogelijkheden zijn om te beleggen in de betreffende sector of markt. In enkele markten, zoals bepaalde landen in emerging markets, is het aanbod van actieve fondsen zeer beperkt. Als de timing van de beleggingen geen hogere kosten rechtvaardigt. Dit is het geval als u belegt in een categorie met beperkte rendementsverwachtingen voor korte termijn. Een ETF is een betere oplossing dan een actief fonds, als u een belegging voor zeer korte termijn aangaat met alleen het doel een indexrendement te volgen. Of als de korte termijn vooruitzichten voor een belegging geen hoge kosten rechtvaardigen. Core-satelliet strategieën houden een deel van de beleggingen voor een lange termijn doel aan (de core ) en een deel voor het beleggen in korte thema s (de satelliet ). Bij deze benadering wordt vaak een combinatie van actieve en passieve fondsen gebruikt. Bij de beleggingsstrategie dynamische asset allocatie in vermogensbeheer drijven specifieke overwegingen in bepaalde sectoren of regio s het rendement en het risico. ETF s vermijden specifieke risico s van belegging in individuele aandelen en worden daarom bij deze benadering gebruikt.

Indexproducten 9 Enkele begrippen nader bekeken Actieve fondsen Actieve fondsen (funds) proberen met een eigen beleggingsstrategie en door een selectie van specifieke in stru- menten het rendement van de benchmark te verslaan. Economische indicatoren, marktvooruitzichten en beleggingsresearch spelen een rol bij de selectie. Benchmark Dit is een vergelijkingsmaatstaf waarmee het rendement van een beleggingsportefeuille wordt vergeleken. Meestal is de benchmark een index. Indexproduct Een indexproduct is een product met een passieve stra tegie. Het probeert het rendement van een index zo dicht mogelijk te benaderen. Intrinsieke waarde (Net Asset Value, NAV) Dit is de waarde per aandeel van een beleggingsproduct. Deze waarde is gebaseerd op de laatst beschikbare marktprijzen van de beleggingen, min de kosten van het product. Liquiditeit De liquiditeit van een belegging beschrijft de mate waarin de belegging gekocht en verkocht kan worden (verhandelbaar is) op een actieve markt. Een hoge liquiditeit zorgt voor relatief geringe prijsverschillen tussen aan- en verkoop. Spread Een spread is het verschil tussen een bied- en laatkoers. Swap Bij een swap wordt het ene beleggingsinstrument geruild voor het ander, met het doel een bepaald rendement te creëren. Total expense ratio (TER) Dit zijn de kosten van het beheer, de administratie, marke ting en andere kosten van een beleggingsfonds. Bepaalde kosten zijn niet in de TER opgenomen, bijvoorbeeld de transactiekosten in de beleggingsportefeuille van het product. Tracking error De tracking error is de mate waarin het rendement van het fonds afwijkt van het rendement van de benchmark. Beweeglijkheid (volatiliteit) Dit geeft de mate van (in)stabiliteit van de prijsvorming van een financieel instrument of een markt aan. Bij een (hoge) beweeglijkheid daalt of stijgt de prijs regelmatig fors. De beweeglijkheid van een fonds geeft de hoogte van het risico aan. Dit geven we weer met de standaarddeviatie van het rendement. Passieve fondsen Passieve fondsen is de verzamelnaam voor producten met een passieve strategie, zoals indexproducten. Ze pro beren het rendement van een index zo dicht mogelijk te benaderen.

10 Verhandelbaarheid U kunt een ETF gedurende de dag (intraday) aan- en verkopen via de beurs. Een bied- en laatkoers bepaalt hierbij de prijs. Door de dagelijkse handelsvolumes op de beurs, de index, de omvang van het indexproduct of de beurs kunnen de bied- en laatkoers verschillen. Zo is het van belang dat de beurs van de onderliggende index waar de ETF in belegt, geopend is op het moment van de order in de ETF. Als het bijvoorbeeld om een index in een Aziatische aandelenmarkt gaat, is het verstandig de order vroeg in de ochtend te plaatsen. Dan zijn die beurzen nog open. Om de prijs binnen een bepaalde bandbreedte te bepalen, doet u er goed aan een gelimiteerde order op te geven. De meeste ETF s die in Nederland beschikbaar zijn, worden gedurende de dag (intraday) via de beurs verhandeld. Naast aankopen via de beurs kunt u een ETF ook over the counter (OTC) aankopen bij profes sionele partijen. Bij grote bedragen kan dit voordeliger zijn. In het algemeen gaat het dan om bedragen boven 300.000 euro. Tot slot bieden bepaalde ETF s de mogelijkheid te beleggen tegen intrinsieke waarde (Net Asset Value, NAV) per einde dag, zoals bij een indexfonds of een traditioneel beleggingsfonds. De orders moeten dan voor een bepaald tijdstip op de dag worden ingelegd. Tussen het moment van orderinleg en de sluiting van de beurs is er dus een risico. Maar u vermijdt wel de spread tussen de bied- en laatkoers. Risico s van ETF s Hieronder volgt een beschrijving van de belangrijkste risico s die verbonden kunnen zijn aan ETF s. In het pro spec tus vindt u een uitgebreide beschrijving van de risico s. Wij adviseren u dringend het prospectus en de termsheets hier over te raadplegen voordat u gaat beleggen in een ETF. Marktrisico en koersrisico Indexproducten worden beïnvloed door de beursindex die zij volgen. Ze hebben hetzelfde risico als de index. Of te wel de beweeglijkheid van de koers is minstens even groot als die van de index. Er kan sprake zijn van grote koersdalingen. Het gevolg is dat u bij de verkoop van het product minder terugkrijgt dan uw inleg. Tegenpartij- en onderpandrisico Het tegenpartijrisico houdt in dat de tegenpartij (bij een swaptransactie of bij securities lending) zijn verplichtingen niet kan nakomen. De ETF haalt dan uiteindelijk verhaal op het onderpand, dat een andere waarde kan hebben dan de onderliggende index. Het onderpand voor de swap of securities lending door ETF s kan bestaan uit minder liquide beleggingen. Dit kan tot problemen leiden als de tegenpartij van de swap of securities lending in problemen komt, en niet aan zijn ver plichtingen kan voldoen. De ETF heeft dan wel een claim op het onderpand, maar de waardeontwikkeling van het onderpand zal de gevolgde index niet weerspiegelen. In dat geval heeft u als belegger in de ETF onverwacht een belegging met een heel ander rendement en risico. Beleggingsrisico en marktkapitalisatie De vermogenscategorie (aandelen, obligaties) en de on der liggende index zorgen ervoor dat de beleggingsrisico s van ETF s onderling sterk verschillen. Bepaalde sec toren of bedrijven kunnen een groot deel van de index uitmaken. In de index zijn de aandelen die gezamenlijk de index vertegenwoordigen namelijk gewogen naar de marktkapitalisatie van die bedrijven. Een voor beeld van dit risico is de internethype begin 2000. Internetbe drijven werden te hoog gewaardeerd en vertegenwoordigden daardoor een te groot deel van de aandelenindex. Grote belangstelling of verkoop drift van beleggers kan de index op korte termijn dus drij ven. Indexproducten volgen deze bewegingen van de index.

Indexproducten 11 Bij vastrentende indices speelt kapitalisatie ook een rol. Als bedrijven of overheden obligaties aflossen, is dat een te ken dat zij goede resultaten laten zien. Echter, de re latieve waar de van hun belang in de index daalt door die aflossing. Het gevolg is dat deze indexproducten een relatief grote weging hebben in bedrijven of overheden die veel schuld hebben, en een relatief kleine weging in bedrijven of over heden met een gunstiger balans. Tracking error en risico van lagere rendementen Indexproducten streven naar het rendement van de on der liggende index en een lage tracking error (afwijking van de benchmark). Verschillende factoren beïnvloeden de tracking error. Soms leiden ze tot een lager (of hoger) rendement dan de index. Wijkt de ETF af van de instrumenten van de index, dan kan de tracking error hoger zijn. Bijvoorbeeld als slechts een deel van de aandelen van de index worden aangekocht of bij fundamental indexing, waarbij de aandelen worden aangekocht op basis van een oordeel over hun waardering in de markt. Bij ETF s die swaps gebruiken kan de afwijking ook op- lopen. Dit speelt bijvoorbeeld een rol bij trackers die grond stof fenindices volgen (commodity trackers). Door het periodiek doorrollen van aflopende termijncontracten of wisselingen in de onderliggende index loopt de afwijking op. Maar ook de kosten spelen een belangrijke rol, omdat de transactiekosten relatief hoog kunnen zijn. Liquiditeitsrisico Er zijn twee soorten van liquiditeit die van belang zijn bij ETF s. De eerste soort is de verhandelbaarheid van de onderliggende index. Er zijn ETF s beschikbaar voor een index van small cap aandelen, voor bepaalde emerging markets en voor inflatie-linked emerging market obligaties. Bij deze indices is de verhandelbaarheid van de onderliggende instrumenten relatief laag. Daarbij kan de verhan delbaarheid niet worden gewaarborgd. De tweede is de liquiditeit van de beurs. Zijn de handelsvolumes gering, dan is het verschil tussen de bied- en laatkoers relatief groot. Dit is ook het geval als er wordt gehandeld in een ETF waarvan de onderliggende beurs op dat mo ment niet is geopend. Inherent risico Het inherente risico houdt in dat de ETF s een relatief groot deel van de marktkapitalisatie uitmaken van de index waar in zij beleggen. Zo maakte bijvoorbeeld per februari 2011 de I-shares MSCI Brazil ETF bijna 1% van de totale markt kapitalisatie van de Braziliaanse beurs uit. ETF s volgen verplicht de index. Dit zorgt ervoor dat zij relatief grote transacties moeten uitvoeren die de prijsvorming op de beursen kunnen beïnvloeden. Bovendien wordt steeds meer belegd in de aandelen die een groot deel van de marktkapitalisatie uitmaken. Hierdoor kunnen bubbels ontstaan.

12 Kosten Fiscale informatie De beheervergoeding van een ETF is meestal fors lager dan de vergoeding van een traditioneel fonds. Er worden echter ook andere kosten gemaakt, bijvoorbeeld de transactiekosten voor de verschillende aan- en verkopen in de beleggingsportefeuille. Deze kosten zijn nodig om de index op dagbasis te volgen. Door de marge tussen de bied- en laatkoersen ( spread ) kunnen de transactiekosten hoog oplopen. De kosten bij minder goed verhandelbare aan delen of in minder liquide markten zijn relatief hoog. De maatstaf die hier vaak voor wordt gebruikt is de total expense ratio. Dit is de optelsom van alle zichtbare kostencomponenten van het product. Bij kleine ETF s die kleine transacties doen, lopen de transactiekosten op. In figuur 3 is de opstelling van mogelijke kosten van een ETF weergegeven. Over een belegging in een indexproduct kunnen belastingen verschuldigd zijn die niet via de uitgevende in stelling worden geïnd. De fiscale behandeling daarvan is afhankelijk van de omvang van uw belegging, uw overige beleggingen en uw persoonlijke situatie. Raadpleeg hier voor de Belastingdienst of uw belastingadviseur. Meer informatie Uw private banker of beleggingsadviseur van ABN AMRO MeesPierson bespreekt graag met u hoe een indexproduct het beste aansluit op uw persoonlijke wensen en vermogensdoelen. Prospectus Deze brochure is alleen bedoeld voor het verschaffen van algemene productinformatie. Voor inschrijving op individuele indexproducten dient u het prospectus te lezen. Vraag uw beleggingsadviseur om deze documenten. Het prospectus is meestal in het Engels opgesteld. Als de productinfor matie van het prospectus afwijkt van de informatie in deze brochure, geldt de productinforma tie van het prospectus. Houders van een ETF worden geacht kennis genomen te hebben van het prospectus. Figuur 3: Total-cost comparison Explicit costs Implicit costs Total costs Expense ratio Trading costs Rebalance costs Tracking difference ETF 1 0,35% 0,04% 0,01% 0,10% 0,50% + + + ETF 2 0,25% 0,13% 0,01% 0,11% 0,50% Bron: BlackRock. 2 ETF Landscape Industry Review, BlackRock, End January, 2011.

Indexproducten 13 ABN AMRO MeesPierson: visie op en selectie van indexproducten Actief management is de kern ABN AMRO MeesPierson is voorstander van beleggen in actieve fondsen. Wij selecteren fondsen die naar onze mening in staat zijn de benchmark te verslaan en die een goede risico-rendementverhouding hebben. Wij adviseren onze klanten hun beleggingen in fondsen te spreiden over meerdere markten en meerdere fondsbeheerders. Wanneer kan belegging in een ETF toegevoegde waarde bieden? Als er geen aantrekkelijk actief beheerd fonds beschikbaar is in een bepaalde beleggingscategorie of land. Als de beleggingsbeslissing wordt bepaald door de kosten en de liquiditeit. Zoals een laagrenderende categorie of als de belegging voor een korte termijn wordt gedaan. ABN AMRO MeesPierson stelde een aanbevolen lijst met indexproducten op. Onze analisten herzien regelmatig deze lijst en monitoren constant de producten. In deze lijst spreken we geen voorkeur uit voor een specifieke vorm (zoals cash-based of swap-based) of voor fundamental indexing. Om het tegenpartijrisico dat aan ETF s verbonden is te beperken, hanteren wij de stelregel dat per beleggingscategorie niet meer dan 25% in ETF s dient te worden belegd.

14 Selectieproces Ons team van fondsanalisten van ABN AMRO Advisors selecteert actieve beheerde fondsen en indexproducten. De aanbieders van deze producten worden uitgebreid onderzocht. Dit noemen we het due diligence proces (figuur 4). Wij selecteren ETF s met een lage tracking error over een langere termijn die binnen specifieke risicokaders opereren. Stap 1: due diligence op ETF-aanbieders. We onderzoeken of de aanbieder voldoet aan hoge eisen op het gebied van risicomanagement en compliance, en of het product een registratie in Nederland heeft. Stap 2: we onderzoeken de structuren van de indexproducten en lichten de bedrijfsprocessen door. Ook filteren we producten op specifieke risicorichtlijnen van ABN AMRO. Stap 3: we vergelijken de risico s, kosten en tracking error van producten. Op basis hiervan stellen we een lijst op met aanbevolen producten van een goedgekeurde provider. Stap 4: geschiktheid van de belegger (suitability) voor onze adviesklanten. De beleggingsadviseur gaat na welke ETF geschikt is voor een belegger. Hij kijkt hierbij onder andere naar de vermogensdoelen en de risicobereidheid van de belegger. Figuur 4: ABN AMRO ETF due-diligence proces Due diligence op ETF-aanbieders Selectie op structuur en risicorichtlijnen Vergelijking productkenmerken Geschiktheid voor klanten

Indexproducten 15

Algemene Disclaimer e in dit document aangeboden informatie is opgesteld door ABN AMRO Bank N.V. en is bedoeld als informatie in algemene zin en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De informatie mag daarom nadrukkelijk niet beschouwd worden als een advies of als een voorstel of aanbod tot 1) het aankopen of verhandelen van financiële instrumenten en/of 2) het afnemen van beleggingsdiensten noch als een beleggingsadvies. Beslissingen op basis van de informatie uit dit document zijn voor uw eigen rekening en risico. De informatie en de voorwaarden die van toepassing zijn op door ABN AMRO aangeboden financiële instrumenten en beleggingsdiensten verleend door ABN AMRO, vindt u in de Voorwaarden. Deze zijn verkrijgbaar via www. abnamro.nl/beleggen. Hoewel ABN AMRO tracht juiste, volledige en actuele informatie uit betrouwbaar geachte bronnen aan te bieden, verstrekt ABN AMRO expliciet noch impliciet enige garantie dat de aangeboden informatie in dit document juist, volledig of actueel is. ABN AMRO aanvaardt geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie kan worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht. ABN AMRO is niet verplicht de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. ABN AMRO en/of haar agenten of onderaannemers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van enige schade (met inbegrip van gederfde winst), die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie die u in dit document wordt aangeboden of het gebruik daarvan. ABN AMRO, of de rechthebbende, behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten, merkrechten, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten) met betrekking tot alle in dit document aangeboden informatie (waaronder alle teksten, grafisch materiaal en logo s). Het is niet toegestaan de informatie uit dit document te kopiëren of op enigerlei wijze openbaar te maken, te verspreiden of te vermenigvuldigen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ABN AMRO of rechtmatige toestemming van de rechthebbende. U mag de informatie in dit document wel afdrukken voor uw eigen persoonlijk gebruik. US Person Disclaimer Beleggen ABN AMRO Bank N.V. ( ABN AMRO ) is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in respectievelijk de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934 en de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, noch in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Tenzij zich op grond van de hiervoor genoemde wetten een uitzondering voordoet, is de effectendienstverlening van ABN AMRO inclusief (maar niet beperkt tot) de hierin omschreven producten en diensten, alsmede de advisering daaromtrent niet bestemd voor Amerikaanse ingezetenen [ US Persons in de zin van vorenbedoelde wet- en regelgeving]. Dit document of kopieën daarvan mogen niet worden verzonden of meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan Amerikaanse ingezetenen. Onverminderd het voorgaande is het niet de intentie de in dit document beschreven diensten en/of producten te verkopen of te distribueren of aan te bieden aan personen in landen waar dat ABN AMRO op grond van enig wettelijk voorschrift niet is toegestaan. Een ieder die beschikt over dit document of kopieën daarvan dient zelf na te gaan of er wettelijke beperkingen bestaan tegen de openbaarmaking en verspreiding van dit document en/of het afnemen van de in dit document beschreven diensten en/of producten en zodanige beperkingen in acht te nemen. ABN AMRO is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van diensten en/of producten die in strijd met de hiervoor bedoelde beperkingen zijn afgenomen. Handelsregister KvK Amsterdam nr 34334259. BTW-identificatienr: NL8206.46.660B01. Oktober 2011