Behandeling van dysfagie Ernstige hersenletsels Chronische toestand van minimaal bewustzijn Cathy Verhaeghe Valérie Chavet, Logopedisten in het CTR
Patiënt met hersenletsel Openen van de ogen Multisensoriële stimulatie Ontwakings- en bewustwordingsfase Zelfbewustzijn Revalidatie Stoornis behandelingsfase Re-adaptatie Bewustwording van de restverschijnselen Fase identiteitsheropbouw Zelfaanvaarding Herintegratie Algemene voorstelling van de evolutie van een ernstig trauma na coma F. Cohadon, J-P Castel, E. Richer, J-M Mazaux, H. Loiseau
Patiënt met hersenletsel Slikpatiënten CTR Openen van de ogen Multisensoriële stimulatie Ontwakings- en bewustwordingsfase Zelfbewustzijn Re-educatie Stoornis behandelingsfase Bewust van de restverschijnselen Revalidatie Fase heropbouwen identiteit Zelfaanvaarding Herintegratie Algemene voorstelling van de evolutie van een ernstig trauma na coma F. Cohadon, J-P Castel, E. Richer, J-M Mazaux, H. Loiseau
De patiënt is zich bewust van zijn omgeving. (de hersenen reageren op pijn zoals gezonde personen) MAAR Hij kan eenvoudige instructies niet consequent uitvoeren. De patiënt voert consequent eenvoudige instructies uit (er is functionele interactieve communicatie en functioneel gebruik van objecten) OPTREDEN VAN MINIMAAL BEWUSTZIJN
Motorische stoornis Tonus deregulatie Positionering bed/rolstoel Neuroorthopedische problemen Pijn Trachea canule Maagproblemen Gedragsproblemen Cognitieve problemen Klinisch Protocol Dysfagie Sensibiliteitsstoornis Apraxie Verminderd bewustzijn Desoriëntatie Angst
Filosofie van de behandeling Niet-geïsoleerde stoornissen >algemene behandeling Protocol : - document - guide-line
Protocol Patiënt : Levensproject : Type canule : kaliber cuff ja venster ja nee nee NKO onderzoek: Voorzien ja nee Datum /./. Reden/Resultaat. /./.. / /... Videofluoroscopie : Voorzien ja nee Datum /./.. /./.. / /... Algemene toestand : Comaschaal : Data :
Positie in bed: Dag: Referentiepersoon : Uren Positie (lat. liggend L/R; half-zittend; zittend) Nacht : Uren Positie (lat. liggend L/R; half-zittend; zittend) Foto s : gemaakt door.. aan bed van patiënt in dossier Evaluatie : dossier patiënt groep ballon andere:
Raadpleging spasticiteit ja nee Datum: Motief :Blok ja nee Spieren Datum: Botuline toxine ja nee Spieren Datum: Fenolisatie ja nee Spieren Datum: Evaluatie door :. Resultaat : Chirurgische interventies: Mobilisatie onder narcose ja nee.. Datum: Verlenging pezen ja nee.. Datum: Neurotomie ja nee. Datum: Evaluatie door :. Resultaat : Orthese : Evaluatie door :. Resultaat :
Ademhaling : Zuurstof: ja liter nee Aerosol : Aantal aspiraties /24u : Team ademhaling : Type secreties: Hoeveelheid: Pulsoximeter : Gasanalyse : Kwaliteit inademing: Kwaliteit uitademing: Hoeveelheid expectoraties : ja nee Airway clearance techniek cough assist taponage Slaaplabo : ja nee
Team ademhaling Twee kinesisten per verdieping tijdens verpleegkundige zorg voormiddag Voorkomen van pulmonaire complicaties Beperken negatieve impact van congestie tijdens revalidatiesessies (hoesten, desaturatie, somnolentie) Wanneer mogelijk, voorbereiden tot verwijderen canule Afsluiten van de canule vooraleer interdisciplinaire behandeling
Interdisciplinaire behandeling?
Groep Ballon Datum : van. tot Doelstellingen: Normalisatie spiertonus Positionering hoofd Stimulatie slikact Stimulatie ademhaling Stem, spreken: Stimulatie van de waakzaamheid: Functionele stimulatie: Cognitieve stimulatie: Relaxatie : Andere : Middelen : NER 21 : Mobilisering : Manuele therapie: Houdingen: Sofrologie : Evaluatie :
Groep «Ballon» Elke morgen gedurende anderhalf uur na groep ademhaling 3 tot 4 patiënten Keuze van de patiënten: - Tijdens de multidisciplinaire staff, per verdiep - Periode van 6 weken, gevolgd door een evaluatie van de al dan niet bereikte doelstellingen
Groep «Ballon» Waarom een groep? - Slechts één tijdstip en één plaats - Meerdere therapeuten zijn aanwezig. - Mogelijkheid tot aanpassing van de stimuli, in functie van het niveau van bewustzijn - Multidisciplinair : kine, ergo, logo, neuropsychologe, opvoeder, prothesist, arts en verpleegkundige Vermijdt bij de therapeuten het gevoel van burn-out tegenover deze meervoudige en complexe problematiek.
Groep ballon Datum : van. tot Doelstellingen: Normalisatie spiertonus Positionering hoofd Stimulatie slikact Stimulatie ademhaling Stem, spreken: Stimulatie van de waakzaamheid: Functionele stimulatie: Cognitieve stimulatie: Relaxatie : Andere : Middelen : NER 21 : Mobilisering : Manuele therapie: Houdingen: Sofrologie : Evaluatie :
Patiënt met hersenletsel Openen van de ogen Multisensoriële stimulatie Ontwakings- en bewustwordingsfase Zelfbewustzijn Revalidatie Stoornis behandelingsfase Bewust van de restverschijnselen Re-adaptatie Fase van identiteitsheropbouw Zelfaanvaarding Herintegratie Algemene voorstelling van de evolutie van een ernstig trauma na coma F. Cohadon, J-P Castel, E. Richer, J-M Mazaux, H. Loiseau
Principes Patiënt wordt uit de rolstoel gehaald. Elkeen moet er zijn plaats vinden Dikwijls werken twee of meer therapeuten tegelijkertijd met één patiënt: de ene stimuleert terwijl de ander de patiënt op zijn gemak stelt.
Frank H. Netter
Alain Piron
Frank H. Netter
Overgangszone tussen interne en externe zone
Middelen In dit stadium gebruiken we geen stimulatietechnieken om de spiertonus te normaliseren vb. algemene romp mobilisering, want deze wekken te veel angst op. Op zijkant slapen bijvoorbeeld met behulp van raakpunten die informatie bieden Osteopatische technieken om tijdelijk de posterieure en anterieure cervicale spanning te verminderen (vooral rond de canule) Tactiele, druk, kinetische en proprioceptieve stimuli Werken op ventilatie-amplitude, kaakbeweeglijkheid, tongpositie, het opnieuw aanvoelen en zich eigen maken van de mondholte, larynxbeweeglijkheid, slikkwaliteit Stimulatie van de mondholte in een genormaliseerde» context
Middelen Zittende houding op tafel, op een stoel, op een ballon Contact met de tafel, lateraal (geruststellend, aanknopingspunten), voeten op de grond (houdingsaanpassing) Multisensoriële stimulatie die geruststellend en aangenaam worden ervaren (verminderen gevoel van onbekende omgeving en gewaarwording) Stimulatie waakzaamheid Kwaliteit van het bewustzijnsniveau
Slikken : Speekseltest: Archaïsche reflexen : Kwaliteit mondopening: Reflexmatig slikken ja nee Bewust slikken ja nee Speekselresten (slapen op rug, zittende houding) : Kwijlen ja nee Reflexmatig hoesten ja nee Vrijwillig hoesten ja nee
Verwijderen canule: NKO onderzoek (granuloom, tracheale stenose) ja nee Nieuwe canule Datum :.. kaliber cuff nee venster ja nee Sluiten : vanaf.. Dag van tot Bed: Positie liggend dorsaal Positie liggend lateraal links Positie liggend lateraal rechts Positie half zittend Positie zittend Stoel Nacht van.tot Bed: Positie liggend dorsaal Positie liggend lateraal links Positie liggend lateraal rechts Positie half zittend Monituring: visueel monitor Observatie:..... Decanulatie Datum : Bewaking: monitoring 48u NKO onderzoek (granuloom, tracheale stenose) : Stoma gesloten: ja nee Treacheoplastie voorzien ja nee Datum : Tracheobronchale fibroscopie ja nee Datum:
Criteria voor het verwijderen van de canule Kwaliteit van het leven van de patiënt Klinische stabiliteit Minimale stereotiepe keelslikfase aanwezig (die niet noodzakelijk het systematisch gevolg is van de speekselstimulatie) Negatieve speekseltest Reflexmatig hoesten Het sluiten van de canule wordt 48u verdragen NKO onderzoek ok
Motorische stoornis Tonusderegulatie Positionering bed/rolstoel Neuroorthopedische problemen Pijn Trachea canule Maagproblemen Gedragsproblemen Cognitieve problemen Klinisch Protocol Slikstoornis Sensibiliteitsstoornis Apraxie Krachtverlies facialis Verminderd bewustzijn Desoriëntatie Angst
Patiënt met hersenletsel Openen van de ogen Multisensoriële stimulatie Ontwakings- en bewustwordingsfase Zelfbewustzijn Revalidatie Stoornis behandelingsfase Re-adaptatie Bewustwording van de restverschijnselen Fase identiteitsheropbouw Zelfaanvaarding Herintegratie Algemene voorstelling van de evolutie van een ernstig trauma na coma F. Cohadon, J-P Castel, E. Richer, J-M Mazaux, H. Loiseau
Principes Patiënt uit zijn rolstoel halen Iedereen moet zijn plaats vinden Dikwijls werken met twee : een therapeut die stimuleert, de andere ondersteunt of stelt gerust
Tonus normalisering via evenwichtsreacties en houdingsaanpassingen Proprioceptieve technieken
Voeding: Gebit: Enterale voeding: ja nee Gastrostomie : Nasogastrische sonde: Type en hoeveelheid: Voeding per os : Sinds: Textuur: Aanbevelingen:
Criteria voor opstarten van voeding per os De patiënt bevindt zich in de fase van ontwaking of revalidatie Canule gesloten of verwijderd Slikken op bevel is mogelijk (met of zonder stimulatie) Mond kan geopend worden
Cathy Verhaeghe et Valérie CHAVET rie rie rie CHAVET CHAVET CHAVET aandacht aandacht! aandacht Cathy Cathy Cathy Verhaeghe Verhaeghe Verhaeghe et et et Val Val Val Dank Dank Dank Dank voor voor voor voor uw uw uw uw