Statenvoorstel nr. PS/2014/457 Aanpassing verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning Overijssel 2009 en uitspraak Rechtbank Overijssel inzake Wob-verzoek Datum Inlichtingen bij 28 mei 2014 mw. mr. drs. E.H.P. Stolk mw. mr. M. Prakken Aan Provinciale Staten Onderwerp Aanpassing verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning Overijssel 2009 en uitspraak Rechtbank Overijssel inzake Wob-verzoek Bijlagen I. Ontwerpbesluit nr. PS/2014/457 (bijgevoegd) II. Conceptbeslissing op bezwaar (bijgevoegd) Samenvatting van het voorgestelde besluit Met dit statenvoorstel besluiten PS: 1) geen hoger beroep in te stellen tegen de uitspraak van de Rechtbank Zwolle inzake het Wob-verzoek voor inzage in de administratie van de fractievergoeding van de PVV-fractie; 2) het bezwaar over het niet (kunnen) verstrekken van de gevraagde informatie gegrond te verklaren en conform concept een nieuwe beslissing op bezwaar vast te stellen; 3) de Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning provincie Overijssel 2009 aan te passen op de volgende punten: - de bedragen genoemd in lid 2 van artikel 7 te wijzigen in 3.400,- respectievelijk 25.200,-; - aanpassen van artikel 6: een lid van Provinciale Staten kan verzoeken dat een verzoek om bijstand of gevraagd advies niet met Gedeputeerde Staten gedeeld wordt. Een dergelijk verzoek wordt gedaan bij de griffier en gedeeld met de secretaris; - het toevoegen van een nieuw lid 9 aan artikel 13 waarin geregeld wordt dat PS in voorkomende gevallen positief reageren op Wob-verzoeken om inzicht in de bonnen en nota s van de fractieadministratie, door het desgewenst geanonimiseerd verstrekken van gegevens. Inleiding Op 2 januari 2013 hebben Uw Staten van de heer Hanenbergh in Utrecht een verzoek om informatie op grond van de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob) ontvangen, waarin hij vraagt om afschriften van alle documenten die betrekking hebben op de verantwoording van de fractievergoedingen en financiële jaarverslagen van de Partij voor de Vrijheid (PVV) van maart 2011 tot 2 januari 2013. Op dit verzoek hebt u bij brief van de CdK van 18 januari 2013 alle documenten verstrekt die voorhanden zijn:
- Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning provincie Overijssel 2009; - Verordening rechtspositie Statenleden, gedeputeerden en commissieleden provincie Overijssel 2007; - Diverse brieven betreffende de toekenning en verantwoording fractiebijdragen; - Statenvoorstel nr. PS/2012/746 Vaststelling uitgaven fracties Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning 2011 (na 9 maart 2011), vastgesteld op 10 oktober 2012, inclusief accountantsrapport van PWC d.d. 20 september 2012, kenmerk PS/2012/792. Voor inzage naar de achterliggende stukken (de nota s en bonnen) is de aanvrager verwezen naar de PVV-fractie, aangezien deze niet berusten bij de provincie en eigendom zijn van de fractie. Hierop heeft de aanvrager bezwaar ingediend. Bij beslissing van 3 juli 2013 (PS/2013/559) heeft u deze verwijzing feitelijk herhaald: de achterliggende stukken zijn van de fracties en daar beschikken Provinciale Staten van Overijssel als overheidsorgaan niet over. De Wet openbaarheid van bestuur geldt alleen voor overheidsorganen en de Statenfracties zijn geen overheidsorganen. De nota s en bonnen vallen niet onder de Wet openbaarheid van bestuur. Deze stukken kan de provincie dus ook niet verstrekken, dus kan de aanvrager zich bij de fractie vervoegen. De bezwaren zijn op dit punt ongegrond verklaard. Andere bezwaren zijn gegrond verklaard. Tegen deze beslissing op het bezwaarschrift heeft de heer Hanenbergh beroep ingesteld bij de Rechtbank Overijssel. Bij uitspraak van 7 april jl. heeft de rechter bepaald dat Provinciale Staten dan misschien niet feitelijk over de nota s en bonnen beschikken, maar dat zij wel over die informatie behoren te beschikken. Het verzoek van de heer Hanenbergh om deze nota s en bonnen openbaar te maken had daarom niet mogen worden afgewezen met het argument dat deze bonnen en nota s in het bezit van de provincie waren. De rechtbank heeft de beslissing op bezwaar van uw Staten van 3 juli 2013 vernietigd voor zover u heeft geweigerd om de achterliggende stukken openbaar te maken. De beslissing, voor zover die betrekking heeft op de andere bezwaren, is niet vernietigd en in stand gebleven. Dit brengt met zich mee dat uw Staten opnieuw moeten beslissen op het bezwaarschrift van de heer Hanenbergh, met inachtneming van de uitspraak van de Rechtbank, voor zover het gaat om het niet verstrekken van de nota s en bonnen. Dit voorstel strekt daar mede toe. Het Presidium heeft in zijn overleg van 14 mei jl., en na advies van de penningmeesters, gekozen u voor te stellen geen hoger beroep in te stellen. Het pro forma hoger beroep (beslissing van PS van 23 april) komt hiermee te vervallen. Consequentie PS hebben geen hoger beroep ingesteld tegen de genoemde uitspraak van de Rechtbank Overijssel. Dit betekent dat de uitspraak nu vast staat ( kracht van gewijsde heeft ) en PS uitvoering zullen geven aan die uitspraak. Hoewel wij ons realiseren dat de aanvrager alleen gevraagd heeft om nota s en bonnen van de PVV-fractie, stelt het Presidium voor om de gevraagde nota s en bonnen van alle fracties beschikbaar te stellen. Om te voorkomen dat onevenredige bevoordeling of benadeling van derden plaatsvindt, worden de naam- en adresgegevens achterwege gelaten (geanonimiseerd). Daartoe bestaat aanleiding omdat de crediteuren onevenredig zouden kunnen worden benadeeld als deze informatie openbaar wordt. Eveneens kunnen naam- en adresgegevens van de geadresseerden geanonimiseerd worden. Voor de goede orde wijst het Presidium er op dat PS al zeer transparant is in het openbaar maken van de verantwoordingen; er wordt op 8 onderdelen gerapporteerd aan de Staten over de uitgaven door de fracties. De integrale verantwoording van alle fracties wordt op internet geplaatst, evenals de accountantscontrole. Transparantie werd en wordt nagestreefd. In voorkomende gevallen zullen verzoeken in het kader van de Wob om de nota s en bonnen in te zien door alle fracties van PS ingewilligd worden. Het onderstaande voorstel tot aanpassing van artikel 13 van de Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning provincie Overijssel 2009 strekt daartoe (toevoegen van een negende lid over openheid over nota s en bonnen). Het Presidium kiest ervoor om de (geanonimiseerde) kopieën van de nota s en bonnen van alle fracties beschikbaar stellen door deze ter inzage te leggen bij de griffie van het provinciehuis. De aanvrager kan vervolgens een afspraak maken voor inzage. Het Presidium is van mening dat hiermee voldaan wordt aan het vereiste dat gevraagde informatie op een gemakkelijk toegankelijke vorm voor het publiek beschikbaar is. Het concept van de nieuwe beslissing op het bezwaarschrift treft u aan als bijlage II bij dit voorstel. 2 Statenvoorstel nr. PS/2014/457
Met het oog op bovenstaande stelt het Presidium voor om de genoemde verordening aan te passen door op te nemen dat in voorkomende gevallen een Wob-verzoek om inzage in de nota s en bonnen van de fractieadministratie ingewilligd zal worden door alle fracties. Hierbij blijft het mogelijk om een privacy-toets toe te passen op de te verstrekken stukken. Dit leidt tot aanpassing van artikel 13 door toevoeging van een nieuw lid 9: 9. In het geval dat op grond van de Wet openbaar bestuur een verzoek om inzage in de nota s en bonnen van de verantwoording van de fractievergoeding wordt gedaan, reageren PS hierop positief en verstrekken de gevraagde gegevens. De gegevens kunnen worden geanonimiseerd richting de aanvrager. Overige aanpassingen verordening Naast het bovengestelde stelt het Presidium voor om de genoemde verordening op een tweetal punt aan te passen. Artikel 6: in de leden twee en drie 6 is geregeld dat een statenlid geheimhouding kan opleggen aan de ambtenaar van wie dit statenlid ambtelijke ondersteuning krijgt. Echter, hiervoor blijkt geen wettelijke grondslag te zijn. Het Presidium stelt u voor om lid 1 aan te passen en leden twee en drie van artikel 6 uit de Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning provincie Overijssel 2009 te schrappen. Een lid van Provinciale Staten kan verzoeken dat een verzoek om bijstand of gevraagd advies niet met Gedeputeerde Staten gedeeld wordt. Een dergelijk verzoek wordt gedaan via de griffier of de secretaris (nieuwe tekst van lid 2 artikel 6). Verder stelt het Presidium een wijziging voor van de Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning 2009 wat betreft de reiskosten. U hebt bij de laatste wijziging van de Verordening Fractiebijstand in 2008 afgesproken dat fractieleden een vergoeding van de reiskosten kunnen krijgen op grond van de Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning provincie Overijssel 2009, dus uit het fractiebudget. Uit een arrest van de Hoge Raad van december 2012 blijkt nu dat het vergoeden van reiskosten aan Statenleden vanuit het fractiebudget niet rechtmatig is. Om helderheid te krijgen over de reikwijdte van de uitspraak van de Hoge Raad heeft het IPO, mede op verzoek van uw voorzitter, de minister van BiZa om zijn standpunt gevraagd. Bij brief van 11 december 2013 heeft de minister zijn visie laten weten: vergoeding is mogelijk, maar niet uit het fractiebudget. De minister noemt een drietal situaties die vallen onder het vergoedingenregime: reis- en verblijfkosten voor het bijwonen van fractievergaderingen; reis- en verblijfkosten voor (zakelijke) werkbezoeken die vanuit de fractie zijn geëntameerd; reis- en verblijfkosten voor fractiebijeenkomsten/weekends die ten behoeve van het werk als fractie worden georganiseerd. Bij de laatste situatie is de motivering van groot belang waarbij het element het werk als fractie als wezenlijk is bestempeld. Het vergoedingenregime geldt ook voor burgerleden, dus ook zij kunnen hun declaratie bij de provincie indienen. Het Presidium heeft in zijn vergadering van 19 februari 2014, na advies van de penningmeesters, besloten om een verschuiving van het fractiebudget ten gunste van het algemene reiskostenbudget voor PS voor te stellen. Dit betekent dat de reiskosten, gemaakt ten behoeve van bovengenoemde drietal situaties, in het vervolg uit het algemene reiskostenbudget voor PS zullen worden vergoed. De declaraties zullen op de gebruikelijke wijze op internet worden geplaatst. Het Presidium stelt voor de genoemde verordening aan te passen door de bedragen in artikel 7 te wijzigen voor de vergoeding per fractie in 25.200,- en de vergoeding per fractielid in 3.400,-. De hieruit volgende begrotingswijziging zal na uw besluitvorming administratief verwerkt worden, aangezien het uitsluitend gaat om het verschuiven van budgetten (budgettair neutraal). Statenvoorstel nr. PS/2014/457 3
Voorstel Gelet op het voorgaande stellen wij u voor het besluit te nemen, als in concept in bijlage I verwoord. Presidium van Provinciale Staten van Overijssel, voorzitter, griffier, 4 Statenvoorstel nr. PS/2014/457
Bijlage I Ontwerpbesluit nr. PS/2014/457 Provinciale Staten van Overijssel, gelezen het voorstel van het Presidium, besluiten: - geen hoger beroep in te stellen tegen de uitspraak van de Rechtbank Overijssel d.d. 7 april 2014 onder kenmerk ZWO 13/1774 BESLU WBIJ; - het bezwaar over het niet verstrekken van de gevraagde informatie gegrond te verklaren en de nieuwe beslissing op het bezwaarschrift, als bijlage II bij dit besluit, vast te stellen; - de volgende artikelen van de Verordening ambtelijke bijstand en fractieondersteuning provincie Overijssel 2009 aan te passen: - artikel 6: het redigeren van lid 2 zodat dit voortaan luidt: Een lid van Provinciale Staten kan verzoeken dat een verzoek om bijstand of advies niet met Gedeputeerde Staten gedeeld wordt. Het lid doet een dergelijk verzoek via de griffier of de secretaris. het wijzigen van de bijbehorende toelichting bij artikel 6 in deze tekst: Indien een lid van Provinciale Staten om ambtelijke bijstand verzoekt, moet hij ervan uit kunnen gaan dat de ambtenaar bij het verrichten van die werkzaamheden onafhankelijk opereert ten opzichte van Gedeputeerde Staten. Dit is een gevolg van de door de dualisering tot stand gebrachte ontvlechting van posities. Dit artikel is opgenomen om te verzekeren dat een ambtenaar niet door leden van Gedeputeerde Staten onder druk wordt gezet om toch inlichtingen te verschaffen over het verzoek van een lid van Provinciale Staten; leden van Gedeputeerde Staten wenden zich voor informatie direct tot het betrokken lid van Provinciale Staten en niet tot de behandelend ambtenaar. Dit biedt bovendien een extra waarborg voor de onafhankelijke behandeling van een verzoek om ambtelijke bijstand. Een lid van Provinciale Staten heeft de mogelijkheid om aan te geven dat een verzoek om ambtelijke bijstand en de inhoud van de verleende bijstand niet met Gedeputeerde Staten gedeeld wordt. daarnaast het schrappen van lid 3 van artikel 6; - artikel 7: de bedragen genoemd in lid 2 te wijzigen in 3.400,- respectievelijk 25.200,- en GS de hiertoe benodigde begrotingswijziging via de 1 e Monitor Overijssel aan PS voor te leggen; Zwolle, - artikel 13: toevoeging van lid 9: In het geval dat op grond van de Wet openbaar bestuur een verzoek om inzage in nota s en bonnen van de verantwoording van de fractievergoeding wordt gedaan, reageren PS hierop positief en verstrekken de gevraagde gegevens. De gegevens kunnen worden geanonimiseerd richting de aanvrager. Provinciale Staten voornoemd, voorzitter, griffier, Statenvoorstel nr. PS/2014/457 5
Bijlage II bij statenvoorstel PS/2014/457 Conceptbeslissing op bezwaar Geachte heer Van Drunen, U heeft beroep ingesteld tegen onze beslissing op bezwaar van 3 juli 2013, PS/2013/559 waarbij wij een beslissing op bezwaar hebben vastgesteld over het niet openbaar maken van bepaalde achterliggende stukken die betrekking hebben op de verantwoording van de fractievergoedingen en financiële jaarverslagen van de Partij voor de Vrijheid (PVV), hierna aan te duiden als de nota s en bonnen. De heer Hanenbergh uit Utrecht had hierom verzocht. De Rechtbank Overijssel heeft het beroep op 7 april 2014, onder kenmerk ZWO 13/1774 BESLU WBIJ gegrond verklaard voor zover wij hebben geweigerd de nota s en bonnen ter beschikking te stellen. Wij dienen daarom opnieuw te beslissen op het bezwaarschrift dat daarop betrekking had. Het besluit is in stand gebleven voor zover wij de bezwaren gegrond hebben verklaard. In deze brief leest u onze beslissing. Besluit Wij hebben besloten: 1. het bezwaar over het niet verstrekken van de gevraagde informatie gegrond te verklaren; 2. de nota s en bonnen van de PVV-fractie én van alle andere fracties van Provinciale Staten van Overijssel over de periode maart 2011 januari 2013 in geanonimiseerde vorm beschikbaar te stellen; 3. uw verzoek om vergoeding van de proceskosten toe te wijzen. Hieronder leest u de motivering van dit besluit. Heroverweging Wij hebben kennis genomen van de uitspraak van de Rechtbank Overijssel. Gelet daarop zal de fractie van de PVV overgaan tot beschikbaar stellen van de nota s en bonnen van de fractie door deze inzage te leggen. De overige fracties zullen ook hun nota s en bonnen beschikbaar stellen en ter inzage te leggen. De nota s en bonnen zullen anoniem gemaakt worden, dat wil zeggen dat de naam- en adresgegevens onleesbaar gemaakt worden. PS kiest hiervoor in verband met het voorkomen van onevenredige bevoordeling of benadeling van de betrokken personen of bedrijven. Nadat de informatie geanonimiseerd is, zal uw cliënt de gevraagde nota s en bonnen van alle fracties kunnen inzien bij de griffie in het Provinciehuis in Zwolle. Uw cliënt kan daartoe een afspraak maken met de Statengriffie, telefoon 038 499 87 81. Proceskostenvergoeding De bestuursrechter heeft onze beslissing vernietigd, voor zover wij hebben geweigerd de achterliggende stukken openbaar te maken. Daarmee staat vast dat het besluit onrechtmatig was. Op grond van artikel 7:15 van de Algemene wet bestuursrecht kennen wij daarom een vergoeding toe voor gemaakte proceskosten van 1 maal 1 punt is 487,- (zie Besluit proceskosten bestuursrecht; indienen bezwaarschrift, geen hoorzitting, normale zwaarte). 1 Tot slot Wij gaan er van uit dat wij u hiermee voldoende hebben geïnformeerd. Als u het niet eens bent met dit besluit kunt u daartegen opnieuw beroep instellen bij de rechtbank Overijssel. Meer hierover leest u onder dit besluit. 1 Over de vergoeding van de gemaakte proceskosten en griffierecht in beroep bent u apart geïnformeerd 6 Statenvoorstel nr. PS/2014/457
Als u vragen heeft kunt u zich wenden tot mevrouw mr. drs. E.H.P. Stolk-Jorink van de griffie van Provinciale Staten van Overijssel (038 499 87 92, ehp.stolk-jorink@overijssel.nl). 2 Provinciale Staten van Overijssel, voorzitter, griffier, Rechtsmiddel Binnen zes weken, ingaand op de dag na de datum van verzending van dit besluit, kan een belanghebbende daartegen een beroepschrift indienen bij de Rechtbank Overijssel, Sector Bestuursrecht, Postbus 10067, 8000 GB Zwolle (telefoon 088 361 55 55). Het beroepschrift dient te worden ondertekend en bevat tenminste: - de naam en het adres van de indiener; - de dagtekening; - een omschrijving van het besluit waartegen het beroep is gericht; - de gronden van het beroep. Verder dient zo mogelijk een afschrift van het besluit waarop het geschil betrekking heeft te worden overgelegd. Voor de behandeling van een beroepschrift is griffierecht verschuldigd. Voor inlichtingen over de beroepsprocedure kunt u zich wenden tot de provinciaal medewerker die bij het besluit is vermeld of tot de Rechtbank Overijssel. Indien onverwijlde spoed dat vereist is het mogelijk een voorlopige voorziening te vragen bij de Voorzieningenrechter van de Sector Bestuursrecht. In dat geval is extra griffierecht verschuldigd. Voorwaarde is dat u een beroepschrift heeft ingediend. 2 Wilt u in uw correspondentie met de provincie Overijssel: één onderwerp per brief hanteren; het in deze brief opgenomen kenmerk vermelden. Statenvoorstel nr. PS/2014/457 7