JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2014 1
De zestien gemeenten Beemster Zeevang Gemeente Aalsmeer Drie Kolommenplein 1 Postbus 253 1430 AG Aalsmeer Tel 0297-387575 Fax 0297-387676 Zaanstad Wormerland Oostzaan Lands- meer Purmerend Edam- Volendam Waterland Gemeente Amstelveen Laan Nieuwer Amstel 1 Postbus 4 1180 BA Amstelveen Tel 020-5404911 Fax 020-5404559 Haarlemmermeer Amsterdam Amstelveen Ouder- Amstel Diemen Gemeente Amsterdam Amstel 1 Postbus 202 1000 AE Amsterdam Tel 020-5529111 Fax 020-5523426 Aalsmeer Uithoorn Gemeente Beemster R. Middelburgstraat 1 Postbus 7 1462 ZG Middenbeemster Tel 0299-682121 Fax 0299-681771
Gemeente Diemen D.J. den Hartoglaan 1 Postbus 191 1110 AD Diemen Tel 020-3144644 Fax 020-3144635 Gemeente Oostzaan Kerkbuurt 14 Postbus 15 1510 AA Oostzaan Tel 075-6847777 Fax 075-6847778 Gemeente Waterland Pierebaan 3 Postbus 1000 1140 BA Monnickendam Tel 0299-658585 Fax 0299-658599 Gemeente Edam/Volendam W. v.d. Knoopdreef 1 Postbus 180 1130 AD Volendam Tel 0299-398398 Fax 0299-368024 Gemeente Ouder-Amstel Dorpsstraat 14 Postbus 35 1190 AA Ouderkerk a/d Amstel Tel 020-4962121 Fax 020-4965374 Gemeente Wormerland Koetserstraat 3 Postbus 20 1530 AA Wormer Tel 075-6429000 Fax 075-6429100 Gemeente Haarlemmermeer Raadhuisplein 1 Postbus 250 2130 AG Hoofddorp Tel 023-5676543 Fax 023-5639550 Gemeente Purmerend Purmersteenweg 42 Postbus 15 1440 AA Purmerend Tel 0299-452911 Fax 0299-452124 Gemeente Zaanstad Bannehof 1, Zaandijk Postbus 1400 1500 AK Zaandam Tel 075-6559111 Fax 075-6552400 Gemeente Landsmeer Raadhuisstraat 1 Postbus 1 1120 AA Landsmeer Tel 020-4877111 Fax 020-4826091 Gemeente Uithoorn Laan van Meerwijk 16 Postbus 8 1420 AA Uithoorn Tel 0297-513111 Fax 0297-513222 Gemeente Zeevang Raadhuisstraat 24 Postbus 1 1474 ZG Oosthuizen Tel 0299-409409 Fax 0299-409429
Het dagelijks bestuur Dhr. E.E. van der Laan Burgemeester van de gemeente Amsterdam Voorzitter Stadsregio Amsterdam Portefeuille Stadsregio: Algemene en Bestuurlijke Aangelegenheden Dhr. M. van Poelgeest Wethouder gemeente Amsterdam Portefeuillehouder Openbaar Vervoer Mw. S. Kukenheim Wethouder gemeente Amsterdam portefeuillehouder Jeugdzorg Dhr. P. Litjens Wethouder gemeente Amsterdam Portefeuillehouder Openbaar Vervoer Dhr. D. Reneman Wethouder gemeente Haarlemmermeer Portefeuillehouder Verkeer Dhr. L. Scholten Wethouder gemeente Diemen Portefeuillehouder Wonen Dhr. D. Straat Wethouder gemeente Zaanstad Portefeuillehouder Economie Dhr. C.J. Loggen Wethouder gemeente Haarlemmermeer Portefeuillehouder Stadsregio: Verkeer Dhr. P.F.C. Hilhorst Wethouder gemeente Amsterdam Portefeuille Stadsregio: Jeugdzorg Dhr. R.J. Linnekamp Wethouder gemeente Zaanstad Portefeuille Stadsregio: Wonen, Verstedelijking, Ruimtelijke Ordening Dhr. J.P.W. Groot Wethouder gemeente Amstelveen Portefeuille Stadsregio: Economie Dhr. D. Bijl Burgemeester Purmerend Vice-voorzitter Stadsregio Amsterdam Portefefeuille Stadsregio: Financiën / Personeel en Organisatie / Bestuurlijke toekomst Dhr. A. Joustra Secretaris
Inhoud 2014 Leeswijzer 7 0 Jaarverslag 2014 9 Gebeurtenissen 2014 10 Financiële karakteristiek van de Stadsregio 26 1 Programmaverslag 2014 29 00 Wat hebben we bereikt? 30 01 Openbaar Vervoer 42 02 Infrastructuur 47 03 Ruimtelijke Projecten en Mobiliteitsbeleid 55 04 Economie 62 05 Regionale Woningmarkt 71 06 Jeugdzorg 79 2 Paragrafen 2014 85 a. Lokale heffingen 86 b. Weerstandsvermogen 86 c. Onderhoud kapitaalgoederen 88 d. Financiering 88 e. Bedrijfsvoering en Communicatie 92 f. Verbonden partijen 99 g. Grondbeleid 99 3 Jaarrekening 2014 101 3.1 De programmarekening 102 3.1.1 Inleiding 102 3.1.2 Overzicht van baten en lasten voor resultaatbestemming 102 3.1.3 Resultaatbestemming 104 3.1.4 Samenstelling rekeningresultaat 104 3.1.5 Gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen 106 3.1.6 Programma overschrijdende dekkingsmiddelen: de BDU 106 3.1.7 Reserves en vooruitontvangen middelen 108
3.2 Balans met toelichting 109 3.2.1 Balans Stadsregio Amsterdam per 31 december 2014 109 3.2.2. Toelichting op de Balans: Activa 111 3.2.2 a Waarderingsgrondslagen 111 3.2.2 b Vlottende Activa 114 3.2.3 a Vaste Passiva 118 3.2.3 b Vlottende Passiva 119 3.2.4 Wet Normering Topinkomens (WNT) 124 3.2.5 Niet uit de balans blijkende langlopende verplichtingen 137 4 Bijlagen 2014 139 Bijlage 1: SiSa bijlage 140 Bijlage 2: Afkortingenlijst 144 5 Accountantsverklaring 2014 147
Leeswijzer De planning en controlcyclus van de Stadsregio voor 2014 Zestien gemeenten samen voor bereikbaarheid, leefbaarheid en economische ontwikkeling is het motto van de Stadsregio Amsterdam. Dat motto wordt elk jaar financieel vertaald in de Begroting en Jaarstukken. De Halfjaarrapportage wordt opgesteld op de helft van de planning- en controlcyclus van het betreffende verslagjaar. In onderstaand schema is in een aparte kolom aangegeven welke documenten uit de cyclus van andere jaren geagendeerd worden: Overzicht 0.1: Documenten planning- en controlcyclus verslagjaar 2014 Regioraad Document verslagjaar 2014 Documenten van andere jaren Juni 2013 Begroting 2014 Actualisatie Begroting 2013 Jaarstukken 2012 Oktober 2013 Halfjaarrapportage 2013 December 2013 Werkplan 2014 Juni 2014 Actualisatie begroting 2014 Begroting 2015 Jaarstukken 2013 Oktober 2014 Halfjaarrapportage 2014 December 2014 Werkplan 2015 Juni 2015 Vaststellen Jaarstukken 2014 Actualisatie Begroting 2015 Begroting 2016 7 Leeswijzer Het eerste deel van de jaarstukken bestaat uit het jaarverslag met de beleidsgerichte verantwoording in relatie tot de baten en lasten. Na de inleidende hoofdstukken Gebeurtenissen en Financiële hoofdpunten is het jaarverslag per programma opgenomen. Hierin wordt per programma een antwoord gegeven op de volgende drie w-vragen: 1. Wat willen we bereiken in 2010-2014? 2. Wat hebben we daarvoor gedaan in 2014? 3. Wat heeft het gekost? Het tweede deel van de jaarstukken bestaat uit de jaarrekening. De jaarrekening heeft twee hoofdstukken: de programmarekening en de balans met toelichting. De programmarekening geeft, met een aantal overzichten en een toelichting daarop, de baten en lasten vanuit verschillende invalshoeken weer. Het eindresultaat van de baten en lasten komt tot uitdrukking in de balans die de vermogenspositie van de Stadsregio weergeeft: wat is het eigen vermogen en wat zijn de verplichtingen van de Stadsregio aan het eind van 2014. Na het verslag over alle programma s volgen de verplichte paragrafen die het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) voorschrijft.
JAARVERSLAG 2014
Gebeurtenissen 2014 Januari Pontje Het Schouw officieel geopend In het kader van het programma Bereikbaarheid Waterland is de pont bij Het Schouw verplaatst. Hiermee kwam er ruimte achter het benzinestation bij Het Schouw voor de bus. Ook voor de gemeenten Waterland en Edam-Volendam verbeterde de bereikbaarheid. De stuurgroep onderzoekt welke maatregelen nog meer kunnen bijdragen aan de doorstroming van het verkeer in dit gebied. Het programma Bereikbaarheid Waterland is een samenwerkingsverband van provincie Noord-Holland, Stadsregio Amsterdam en de gemeenten Amsterdam (stadsdeel Noord), Edam-Volendam, Purmerend en Waterland. Gebeurtenissen 10 Wonen via loting: de eerste resultaten Uit de eerste resultaten van het nieuwe lotingsysteem, bleek dat sociale huurwoningen via loting sneller geaccepteerd worden. Sinds het in 2013 voor woningzoekenden mogelijk is geworden om via deze manier aan een woning te komen, zijn hier veel reacties op. In totaal zijn in 2013 ongeveer 518 corporatiewoningen verloot, zowel aan starters als doorstromers. Ook in 2014 zal een deel van het beschikbare woningaanbod via loting aangeboden worden. Corporaties en gemeenten hebben dit met elkaar afgesproken. Wifi in R-net bussen Connexxion Vanaf januari zijn alle R-net bussen van lijn 300 en 310 van Connexxion voorzien van Wifi. De Stadsregio subsidieert dit vanuit het Innovatiefonds subsidie. Reizigers kunnen sindsdien gratis gebruik maken van internet in deze bussen. Om ook de reizigers en de inwoners in Haarlem, Haarlemmermeer en Amstelveen te informeren over het wifi-netwerk hingen er posters in de bussen en in de abri s bij de haltes.
Samenwerkingsovereenkomst nieuwe verbinding A8-A9 De Stadsregio Amsterdam, de provincie Noord-Holland en de gemeenten Zaanstad, Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest en Velsen ondertekenden een samenwerkingsovereenkomst over de aanpak van de nieuwe wegverbinding tussen de A8 - A9. De nieuwe verbinding moet leiden tot snellere reistijden, een verbetering van de leefbaarheid in grote delen van Zaanstad en bijdragen aan het hele wegennet. In de overeenkomst is afgesproken een planstudie te starten naar de verbinding A8-A9. Het streven is om deze weg te realiseren in de periode 2018-2020. Actieplan sociale veiligheid concessie Amsterdam 2014 Vanaf 2014 gelden er afspraken voor de concessie Amsterdam, die leiden tot een anders opgezet actieplan. Het nieuwe actieplan van GVB moet bijdragen aan een grotere mate van sociale veiligheid in het openbaar vervoer. De belangrijkste punten van het actieplan concessie Amsterdam zijn: de mogelijkheid van GVB om de inzet van conducteurs, toezicht en handhaving te sturen op basis van hot spots en incidenten, permanent toezicht op ondergrondse metrostations en, samenwerking op gebied van OV-zorg waarbij GVB op lijnen van andere concessies assistentie verleent in Amsterdam. FEBRUARI 11 Gebeurtenissen Experiment Woonswitch Haarlemmermeer Er komen steeds minder corporatiewoningen vrij omdat mensen blijven zitten waar ze zitten. Met het experiment De Woonswitch in de gemeente Haarlemmermeer moet hier verandering in komen. Woonswitch moet zittende huurders stimuleren om door te stromen naar een woning die beter bij hun situatie past, door actief voor geïnteresseerde huurders te bemiddelen. Als de doorstroming weer op gang komt, kunnen de corporatiewoningen weer evenwichtiger verdeeld worden onder de woningzoekenden. De Stadsregio Amsterdam is akkoord gegaan met dit experiment voor de duur van twee jaar.
Gebeurtenissen 2014 Gebeurtenissen 12 MAART Minder beweging op woningmarkt in de regio Amsterdam Er is een onderzoek verricht naar de verhuisdynamiek en verhuiswensen in de regio Amsterdam. De resultaten bieden een basis voor toekomstig woningmarktbeleid. De doorstroming stagneert, jonge instroom blijft op peil. Inkomen en opleiding beïnvloedt verhuisrichting. De afgelopen jaren zijn de verhoudingen tussen huren en kopen veranderd. Huren is weer meer in trek gekomen sinds de crisis op de koopmarkt. Huishoudens met een middeninkomen (34.000-43.000 euro) hebben een moeilijke positie op de woningmarkt. De sociale huur is voor hen geen alternatief meer vanwege de ingevoerde inkomensgrens. Het vrije sector huursegment is beperkt beschikbaar en vaak te duur. In delen van de regio is goedkope koop een alternatief. 1.200 nieuwe laadpunten voor elektrisch vervoer De groei van elektrische auto s in Nederland neemt nog steeds toe. Om aan de vraag naar elektrische laadpunten in de provincies Noord- Holland, Flevoland en Utrecht te voldoen organiseerde MRA Elektrisch (MRA-E) begin maart een Europese aanbesteding voor 1200 nieuwe laadpunten. Het is voor individuele gemeenten meestal geen optie om zelf de oplaadpalen te organiseren. Door als overheden samen op te trekken, wordt volume gecreëerd en kan een economisch zo gunstig mogelijke aanbieding worden gekregen. Hulpimpuls Om verkeer- en vervoerprojecten in haar gemeenten een extra zetje te geven heeft de Stadsregio Amsterdam in 2013 een Hulpimpuls in het leven geroepen: een eenmalige regeling van 10 miljoen euro, naast de reguliere subsidie van de Stadsregio. Hiermee wordt op korte termijn de realisatie van gemeentelijke projecten versneld geholpen. Het versnellen van gemeentelijke verkeersprojecten verloopt voorspoedig. Tot nu toe heeft de Stadsregio Amsterdam voor 16 gemeentelijke projecten subsidie beschikbaar gesteld. Voorbeelden van deze projecten zijn fietsenstallingen in Aalsmeer, de aanleg van schoolzones in Edam-Volendam en busstation Tramplein in Purmerend.
OV Klantenbarometer De waardering van klanten voor de kwaliteit van het openbaar vervoer (OV) in de stadsregio Amsterdam is in alle concessies hoog. Dit blijkt uit een onafhankelijk onderzoek van het Kennisplatform Verkeer en Vervoer (KPVV). De waardering voor het OV in de concessie Waterland (EBS) steeg het sterkst van 7,6 naar 7,8. Waterland is hiermee de beste busconcessie van Nederland, op de traditionele veerdiensten en Waddeneilanden na. Op twee staat de busconcessie Zaanstreek (Connexxion) met een 7,7. De concessie Amstelland-Meerlanden (Connexxion) blijft op hetzelfde hoge niveau, met 7,6. De score van alle OV in de concessie Amsterdam (GVB) is met 0,1 gedaald. Mogelijk speelde de 6 maanden durende omleiding van de metro hier een rol in. De Stadsregio Amsterdam complimenteert de vervoerbedrijven met het mooie resultaat. Intentieverklaring voor een betaalbare woningvoorraad in stadsregio Amsterdam Vrijdag 14 maart ondertekenden portefeuillehouder Ruimte en Wonen van de Stadsregio Amsterdam, Robert Linnekamp, en Hans van Harten, vertegenwoordiger van het Platform Woningcorporaties Noordvleugel Randstad, een intentieverklaring over de betaalbare voorraad huurwoningen in de regio. Gemeenten en corporaties gaan zich samen inspannen voor voldoende omvang en spreiding van de betaalbare woningvoorraad in de stadsregio Amsterdam. De intentieverklaring is tot stand gekomen in aanvulling op de gebruikelijke regionale afspraken over de toewijzingsregels voor sociale huurwoningen. Juist nu de betaalbare voorraad onder druk staat (ook door de verhuurderheffing), is deze samenwerking van belang. De intentieverklaring vormt de basis voor nadere lokale prestatieafspraken en kan dienen als bouwsteen voor een mogelijke regionale woonvisie. Nieuwe metrowerkplaats Diemen Vanwege de komst van de Noord Zuidlijn, maar ook vanwege de nieuwe voertuigen, zijn tussen de gemeente en de Stadsregio afspraken gemaakt rondom een programma Amsterdams Metrosysteem (AMSYS) waaronder de noodzakelijke aanpassing van de Werkplaats in Diemen. Een nieuw ingerichte werkplaats was nodig, zodat de langere en nieuwe voertuigen efficiënt en snel kunnen worden onderhouden. In april is de nieuwe metrowerkplaats geopend. Niet alleen de opstelsporen zijn aangepast. Ook zijn moderniseringen en verbeteringen doorgevoerd op het gebied van verkeersleiding van de werkplaats en het onderhoud. APRIL 13 Gebeurtenissen
Gebeurtenissen 2014 Gebeurtenissen 14 Concessie Amstelland-Meerlanden met 2 jaar verlengd Het dagelijks bestuur van de Stadsregio Amsterdam verlengde de concessie Amstelland-Meerlanden met 2 jaar. Dit betekent dat de huidige vervoerder Connexxion de concessie, die oorspronkelijk medio december 2015 zou aflopen, tot eind 2017 mag blijven uitvoeren. De concessie is verlengd in afwachting van de besluiten die in 2016 duidelijkheid brengen over het lijnennet in Amsterdam en de regio wanneer de Noord/ Zuidlijn gaat rijden en de mogelijke verlenging van de Amstelveenlijn naar Uithoorn. De Stadsregio en Connexxion hebben afspraken gemaakt over de wijze waarop de voordelen, die Connexxion kan behalen door de verlenging, de komende jaren weer terugvloeien naar de reizigers in de vorm van meer en beter OV. Start ontwikkeling LOP Zuidoost Burgemeester Mieke Blankers-Kasbergen en wethouder EZ Crys Larson van Ouder-Amstel gaven mede namens de Stadsregio Amsterdam op 12 maart het startsein voor de ontwikkeling van Logistiek Ontkoppelpunt Zuidoost (LOP). Het LOP Zuidoost is een terrein aan de rand van Amsterdam waar vervoerders en verladers grote voertuigen 24 uur per dag naar toe kunnen rijden. Vervolgens worden de voertuigen daar gesplitst en gaan ze de stad in of de goederen worden overgeladen op kleinere milieuvriendelijke voertuigen. Vervoerders en verladers bereiken hiermee makkelijker hun klanten en besparen kosten door de vracht te bundelen. Zo draagt het LOP bij aan een afname van het aantal voertuigbewegingen en aan een betere luchtkwaliteit, verkeersveiligheid en doorstroming in de stad. Samenwerkingsovereenkomst Nationale Data OV De samenwerkingsovereenkomst voor de Nationale Data Openbaar Vervoer is ondertekend. Stadsregio Amsterdam werkt samen met achttien landelijke decentrale overheden, het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en de vervoerbedrijven aan het project Nationale Data Openbaar Vervoer. Doel hiervan is om de kwaliteit van de reisinformatie te verbeteren. Stadsregio Amsterdam draag hier 98.669,- aan bij met ook een bijdrage van 550.410,- voor het Platform Grenzeloze Openbaar Vervoer Informatie (GOVI). De overheden gaan afspraken met elkaar maken over het opnemen van brongegevens in OV-concessies. De vervoerders leveren dan op dezelfde wijze reisinformatie aan waardoor app- bouwers en reisplanners actuele reisinformatie kunnen bieden.
Verlenging project Clusters en Congressen in de MRA Het project Clusters en Congressen in de Metropoolregio Amsterdam is verlengd tot 31 oktober 2015. De Stadsregio is een van de co-financiers van dit project, samen met onder andere het Ministerie van Economische Zaken. Het project richt zich op het verbinden van congressen aan acht sterke economische clusters in de metropoolregio Amsterdam. Het is de bedoeling deze werkwijze te verankeren in de werkwijze van Amsterdam Marketing. Betrokken projectpartners zijn verder Amsterdam RAI, amsterdam inbusiness en de Amsterdam Economic Board. Verlenging van de looptijd biedt onder meer de kans om werkzaamheden met een langere aanlooptijd uit te voeren, om de Amsterdam Economic Board beter te benutten en om een database met open data uit te breiden. Overdracht opdrachtgeverschap Ambulante Jeugdzorg 2014 Burgemeesters en wethouders van de gemeenten Amsterdam, Beemster, Edam-Volendam, Haarlemmermeer, Purmerend, Waterland en Zaanstad kregen het mandaat voor het budgettair opdrachtgeverschap van de ambulante jeugdzorg in de betreffende gemeenten. Aan de colleges van B&W van deze gemeenten wordt 20% van het per gemeente beschikbare budget voor ambulante jeugdzorg ter beschikking gesteld. Het dagelijks bestuur verleende op basis van een uitvoeringsmandaat het budgettair opdrachtgeverschap voor ambulante jeugdzorg aan de colleges van B&W van de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Diemen, Oostzaan, Ouder-Amstel, Uithoorn en Wormerland, waarbij de Stadsregio Amsterdam als subsidieverlener blijft optreden. 15 Gebeurtenissen Start Praktijkproef Amsterdam Start van de Praktijkproef Amsterdam op de A10 West; een proef met geautomatiseerd netwerkmanagement in de strijd tegen de files rond Amsterdam. Het systeem moet ervoor zorgen dat files later beginnen, korter zijn en eerder oplossen. het nieuwe regelsysteem zorgt ervoor dat verkeerslichten en toeritdoseerlichten zich automatisch en in onderlinge samenhang aanpassen vóórdat de drukte op de snelweg te groot wordt. Zo blijft het verkeer op de snelweg doorrijden, kan het verkeer op de opritten ook de snelweg op en wordt het verkeer beter verdeeld over de gemeentelijke wegen. De proef duurt tot juli 2014.
Gebeurtenissen 2014 Gebeurtenissen 16 MEI Enquête IJtram De IJtram is een van de best bezette openbaar vervoerlijnen. Om te bekijken hoe de kwaliteit verder verbeterd kan worden wordt een studie uitgevoerd. Om te achterhalen wat reizigers zelf vonden van de IJtram is een online enquête gehouden. Reizigers kunnen immers als geen ander hun ervaringen delen en eventuele verbeterpunten aankaarten. Een paar honderd reizigers gaven gehoor aan de oproep om hun ervaringen met de IJtram kenbaar te maken. Het plan om de IJtram te verbeteren sluit aan bij de Mobiliteits Aanpak van de gemeente Amsterdam en bij de Investeringsagenda OV van de Stadsregio Amsterdam. De verkenning waarin de ervaringen van reizigers verwerkt worden, is naar verwachting na de zomer gereed. N201 helemaal open voor verkeer In mei opende minister Schultz van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu officieel het laatste deel van de nieuwe N201: de Omlegging Amstelhoek. De nieuwe N201 is nu helemaal gereed. Het tracé met daarin het Amstel aquaduct verbindt de nieuwe N201 (bij de Amsterdamseweg weg in Amstelveen) in Noord-Holland met de bestaande N201 (de Mijdrechtse Zuwe) in de gemeente De Ronde Venen in Utrecht. Hiermee is het aquaduct en daarmee de hele N201 voor alle weggebruikers open. Strategische Agenda Toerisme In mei en juni 2014 zijn de kaders en doelen van de Strategische Agenda Toerisme opgesteld. Het doel van de agenda is om als overheden samen op te trekken voor duurzame groei van toerisme in de metropoolregio Amsterdam (MRA). Deze agenda zorgt voor meer samenwerking, betere afstemming en een gezamenlijke focus. Het opstellen van de agenda wordt primair getrokken door vijf partijen: de Stadsregio Amsterdam, de Provincie Noord-Holland, de Gemeente Amsterdam, de Amsterdam Economic Board en Amsterdam Marketing. Dit doen zij in nauwe afstemming met de Werkgroep Toerisme in de MRA. Het is de bedoeling om de Strategische Agenda in het najaar vast te stellen en hieraan een opdracht te verbinden om deze verder uit te werken in een concreet actieprogramma.
Kijk op de regio 2014 Op 23 mei 2014 vond mei de bijeenkomst Kijk op de regio plaats, speciaal voor nieuwe raads- en collegeleden van de zestien gemeenten in de Stadsregio Amsterdam. Ruim 150 gasten waren aanwezig op deze dag dat in het teken stond van kennismaken, interviews en workshops over de verschillende projecten en beleidsterreinen van de Stadsregio. Raads- en collegeleden moeten immers invloed uitoefenen op de gebieden zoals het aanjagen van woningmarkt, het versterken van de economie en zorgdragen voor verkeersveiligheid, bereikbaarheid van de weg en goed openbaar vervoer. Eberhard van der Laan, burgemeester van Amsterdam en voorzitter van de Stadsregio en Don Bijl, burgemeester van Purmerend spraken de aanwezigen inspirerend toe. Nieuw Dagelijks Bestuur Een nieuw DB werd voor de komende 4 jaar geïnstalleerd. De portefeuilleverdeling is als volgt: Dhr. E.E. van der Laan (Burgemeester Amsterdam) Voorzitter, Dhr. D. Bijl (Burgemeester Purmerend), Financiën, P&O en Toekomst, Dhr. P.J.M. Litjens (wethouder Amsterdam) - Openbaar Vervoer Dhr. D.D. Straat (wethouder Zaanstad) Economie, Dhr. D. Reneman, (wethouder Haarlemmermeer) Verkeer, Dhr. A.J.M. Scholten (wethouder Diemen) Wonen, Mw. S. Kukenheim (wethouder Amsterdam) Jeugzorg, Dhr. A. Joustra (Secretaris). JUNI 17 Gebeurtenissen Nieuwe Regioraad geïnstalleerd 62 nieuw raads- en collegeleden werden geïnstalleerd als regioraadslid en op de eerste vergadering van de Regioraad. Deze vond plaats op 24 juni 2014. Hiermee is de nieuwe regioraad voor de komende 4 jaar bekend.
Gebeurtenissen 2014 Verhuizing Stadsregio Amsterdam Op 10 juni verhuisde het kantoor van Stadsregio Amsterdam van Weesperstraat 111 in Amsterdam, naar de Jodenbreestraat 25 in Amsterdam. Een locatie dicht bij het Amsterdamse stadhuis. Gebeurtenissen 18 juli Kamer stemt in met instellen Vervoerregio De Tweede Kamer heeft op 3 juli 2014 een wetsvoorstel aangenomen dat het mogelijk maakt voor gemeenten en provincies in de regio Amsterdam om op het terrein van Verkeer & Vervoer samen te werken in een Vervoerregio. Het kabinet vindt het van groot belang voor Nederland om de economische concurrentiepositie van deze regio te versterken. Om dat te bereiken is de bestuurlijke samenwerking en afstemming op het terrein van Verkeer & Vervoer tussen gemeenten en provincies nodig. Augustus Beeldkwaliteitsfondsen In augustus 2014 heeft de provincie Noord Holland de aanvragen van de Stadsregio voor beeldkwaliteitsfondsen in vijf stadsregiogemeenten gehonoreerd. Met deze fondsen worden bedrijven financieel ondersteunt bij de vernieuwing van hun gevels op geherstructureerde bedrijventerreinen. De totale omvang van de fondsen betreft 600.000. Het Project Bureau Herstructurering (PHB) voert de fondsen voor de Stadsregio uit.
Geen tunnel door Broek in Waterland De stuurgroep Bereikbaarheid Waterland concludeerde dat een autotunnel door Broek in Waterland vanwege de hoge kosten (120 mln) niet haalbaar is. De conclusie is dezelfde als die drie jaar eerder genomen werd. Tijdens een bijeenkomst in het najaar volgde uitgebreide toelichting over waarom er geen autotunnel komt. De tunnel blijft echter wel een wens van de inwoners in de gemeente Waterland. September Nieuwe site voor verkeerseducatie De Stadsregio lanceerde wwww.verkeerseducatiepunt.nl. De site is speciaal gemaakt voor kinderopvang en scholen (0-18 jaar) en hun (verkeers)ouders in de stadsregio Amsterdam. De site biedt een helpende hand bij het geven van verkeerslessen en stimuleert het geven ervan doordat het makkelijk wordt om een lesprogramma samen te stellen. Ook ouders kunnen op verkeerseducatiepunt.nl terecht voor diverse tips in de verkeersopvoeding. Op de site is ook gedacht aan kleintjes vanaf 2 jaar, omdat het leren over het verkeer niet vroeg genoeg kan beginnen. 19 Gebeurtenissen Plan van aanpak Investeringsagenda Fiets Het Plan van Aanpak voor het opstellen van de Investeringsagenda Fiets is vastgesteld. In het plan staat de werkwijze, scope en planning beschreven. De Investeringsagenda Fiets moet aangeven waar en voor welk bedrag er zo efficiënt mogelijk geïnvesteerd kan worden om de positie van de fiets op diverse aspecten, zoals bereikbaarheid, aantrekkelijkheid en verkeersveiligheid, te waarborgen. Dit in navolging van de twee recent gemaakte investeringsagenda s Weg en OV. De Investeringsagenda Fiets zal resulteren in een investeringskader voor de fiets in de Stadsregio Amsterdam voor de periode 2015 tot 2025.
Gebeurtenissen 2014 Sluiting van Justitiële Jeugdinrichting Amsterdambaken Minister Fred Teeven maakt bekend de Justitiële Jeugdinrichting Amsterdambaken per 1 januari 2016 te sluiten. Amsterdam heeft dan geen enkele justitiële jeugdinrichting of penitentiaire inrichting (volwassenen) meer. De wethouders jeugd hebben hun zorg geuit over de wijze waarop dan vorm gegeven zal worden aan resocialisatieprogramma s. Aan de portefeuillehouder jeugdzorg is gevraagd met de gemeente Amsterdam samen op te trekken om de negatieve gevolgen voor gemeenten en haar burgers te beperken. Gebeurtenissen 20 Vaststelling Strategische Agenda Toerisme in de MRA 2025 In het Bestuurlijk Overleg PRES is de Strategische Agenda Toerisme in de MRA 2025 vastgesteld. Hierin zijn doelstellingen opgenomen die de overheden van de MRA gezamenlijk nastreven op het gebied van toerisme, om zo een duurzame groei van het toerisme te faciliteren. In de agenda zijn 4 hoofddoelstellingen opgenomen, met daaronder 49 subdoelstellingen verdeeld over acht thema s. Voorbeelden van de thema s zijn bereikbaarheid of human capital. De Agenda wordt uitgewerkt in een concreet actieprogramma. Naar verwachting is dit actieprogramma nog voor de zomer 2015 gereed. Stadsregio Amsterdam is voor zowel de Strategische Agenda als het bijbehorende actieprogramma initiator als programmamanager. Werkbijeenkomst Regionale Agenda Portefeuillehouders Verkeer en Vervoer, Ruimte en Wonen en Economische Zaken kwamen bijeen om de Regionale Agenda te bespreken. Dit is het bestuursprogramma van de Stadsregio. Hierin staan de taken en projecten die de gemeenten in regionaal verband willen organiseren. Ook is er een sterke koppeling met de ambities van de Metropoolregio Amsterdam. Er is gediscussieerd over de bouwopgave van 300.000 woningen in de metropoolregio, diverse maatregelen om de doorstroom van verkeer en het gebruik OV te bevorderen, het gezamenlijk aanpakken van leegstand van winkels en ook duurzame projecten passeerden de revue.
Doortrekken Amstelveenlijn naar Uithoorn verder onderzocht Het doortrekken van de Amstelveenlijn naar Uithoorn wordt verder onderzocht. Tot nu toe is onderzocht of het doortrekken van de Amstelveenlijn (de tramlijn tussen Amsterdam Zuid en Amstelveen Westwijk) naar Uithoorn de bereikbaarheid van Uithoorn per openbaar vervoer zal verbeteren. Samen met de gemeenten Uithoorn, Amstelveen en de provincie Noord-Holland is een plan van aanpak gemaakt. Onderzoek naar het meest optimale busnetwerk voor reizigers is een belangrijk onderdeel van dit plan. Veel aandacht zal ook uitgaan naar een zorgvuldige inpassing van de tram door Uithoorn. Ook moet blijken welk middel of welke combinatie van middelen het meest toekomstbestendig is. oktober Volop vraag naar huurwoningen in vrije sector Uit het rapport Potentiële vraag naar vrijesectorhuur in de stadsregio Amsterdam en Almere dat in opdracht van de Stadsregio Amsterdam is opgesteld, bleek dat de komende jaren er aanzienlijk meer vraag zal zijn naar huurwoningen in de vrije sector in de stadsregio Amsterdam (9500) dan dat er aanbod is (4000). Vanwege demografische ontwikkelingen en de instroom van huishoudens van buiten de regio loopt de vraag naar huurwoningen in de vrije sector zelfs op naar 11.000 tot 2024. Het rapport laat zien dat de regio volop mogelijkheden biedt voor een verdere uitbreiding van huurwoningen in de vrije sector in de regio. 21 Gebeurtenissen OV tarieven 2015 vastgesteld De OV-tarieven voor 2015 in de concessie gebieden Amsterdam, Amstelland- Meerlanden, Zaanstreek en Waterland zijn vastgesteld. Het basistarief per rit gaat in alle concessies 1 cent omhoog voor alle groepen. Reizigers zonder korting betalen voor het basistarief 88 cent en kinderen en 65+ers 58 cent. Voor reizen op saldo betaalt men 1x het basistarief en vervolgens een bedrag per kilometer. De nieuwe kilometerprijs is in de concessies Amsterdam en Waterland 15,1 cent, in de concessie Amstelland en Meerlanden 14 cent en in de concessie Zaanstreek 14,1 cent. november
Gebeurtenissen 2014 Gebeurtenissen 22 Nieuwe Huisvestingswet verandert regels in stadsregio Amsterdam De belangrijkste wijziging voor woningzoekenden is dat per 1 juli 2015 toewijzing op basis van woonduur wordt afgeschaft. Op dit moment worden woningen toegewezen op basis van inschrijfduur (door je in te schrijven op WoningNet) of woonduur. Woonduur bouw je op door een zelfstandige woning in de Stadsregio Amsterdam of Almere te bewonen. Het is dus alleen mogelijk woonduur op te bouwen als je al binding hebt met de regio. De nieuwe Huisvestingswet beperkt de ruimte voor regionale en lokale binding. Daarom worden woningen straks alleen nog toegewezen op basis van inschrijfduur en niet meer op basis van woonduur. R-net in madurodam Sinds 21 november rijdt er een rood-grijze R-netbus door Madurodam. R-net is een keurmerk voor hoogwaardig openbaar vervoer in de Randstad. Het staat voor betrouwbaar, frequent en comfortabel openbaar vervoer. Het doel is om in 2028 door de hele Randstad hetzelfde herkenbare hoogwaardige openbaar vervoer te laten rijden, waaronder treinen, bussen, trams en metro. December Conferentie over 10 jaar jeugdzorg Op 1 december vond een grote conferentie plaats die de overgang van de jeugdzorg van Stadsregio naar de zestien gemeenten markeerde. De verantwoordelijkheid voor Jeugdzorg door gemeenten gaat in per 1 januari 2015. Onder het motto Lessons learned en Van Rijk naar wijk werd tijdens de bijeenkomst teruggeblikt over de afgelopen tien jaren en vooruitgekeken naar het nieuwe stelsel aan de hand van recente praktijkervaringen van de gemeenten Edam-Volendam en Amsterdam.
Nieuw ontwikkeld informatiebord voor OV-reizigers Met ingang van de nieuwe dienstregeling op 14 december jl. kunnen reizigers voor het eerst gebruik maken van een geheel nieuw ontwikkeld OV-informatiebord. Een revolutionaire verandering van het informatiebord komt tegemoet aan het feit dat veel reizigers zich slecht kunnen oriënteren op de traditionele kaarten. In tegenstelling tot bestaande platte informatieborden kijkt het nieuwe knooppunt-oriëntatiepunt, kortweg KnOP genoemd, met de reiziger mee waardoor deze zich sneller kan oriënteren in zijn omgeving. Er is nu een begin gemaakt met het hangen van de nieuwe kaarten in Noord-Holland. De KnOP borden zijn onderdeel van het project Wayfinding, waarvoor via het programma Beter Benutten 4,8 miljoen geinvesteerd wordt in betere bewegwijzering op OV-knooppunten. Publicatie Lessons learned De Stadsregio heeft een digitale publicatie uitgebracht als terugblik op de afgelopen 10 jaar waarin ze verantwoordelijk was voor de uitvoering van de Wet op de Jeugdzorg. Wat is er in deze periode allemaal veranderd en welke lessen kunnen worden meegenomen naar de toekomst? De publicatie bevat interviews met beleidsmakers en vertegenwoordigers van de jeugdzorginstellingen. Daarin komt ook een veranderend beleid in de afgelopen jaren aan bod, zoals het werken met één plan voor een gezin, de hulp aan multiprobleemgezinnen, de aanpak van wachtlijsten en andere vormen van toezicht. 23 Gebeurtenissen Infrastructuurmaatregelen belangrijke kruispunten Zaanstad Kruispunt De vijfhoek en het prins Bernardplein in Zaandam spelen een belangrijke rol in de regionale bereikbaarheid van Zaanstreek. Het verkeer in Zaanstreek loopt op deze plekken regelmatig vast. Vanuit de Investeringsagenda Weg en OV hebben zij een hoge prioriteit gekregen en de Stadsregio ondersteunt de gemeente Zaanstad dan proactief bij het zoeken naar oplossingen. Om de doorstroming op het kruispunt de komende vijf jaar (tot 2020) te garanderen, worden korte termijnmaatregelen gerealiseerd o.a. aansturen en beter afstellen verkeerslichten, aanpassen van bushalteplaatsen en het plaatsen van detectielussen. Ook zal komt er een verkenningenstudie voor na 2020. De maatregelen die daaruit voortvloeien zijn toekomst vast.
Gebeurtenissen 2014 Gebeurtenissen 24 Acquireren van groot congres AIDS2018 Mede dankzij de succesvolle samenwerking in het project Clusters & Congressen in de MRA is de regio Amsterdam er in geslaagd om het AIDS2018 congres binnen te halen. Dit is een groot congres waarvoor 20.000 deelnemers meerdere dagen naar Amsterdam komen. Belangrijk voor de stad en de regio, want elke deelnemer besteedt gemiddeld 380 euro per persoon per dag. Via het project Clusters & Congressen in de MRA wordt de kracht van de sterke economische clusters van de Amsterdam Economic Board ingezet om de kans op het binnenhalen van congressen te vergroten. Eenmaal aangetrokken, worden de congressen op hun beurt gebruikt om de clusters te versterken. Stadsregio Amsterdam is zowel initiator van- als projectmanager voor dit project. Van Stadsregio naar Vervoerregio De Eerste Kamer besloot eind december 2014 dat de 16 gemeenten van de Stadsregio Amsterdam met de toekenning van de status vervoerregio dat zij de samenwerking op het gebied van verkeer en vervoer kunnen continueren. Daarbij kregen de Stadsregio en de provincies de opdracht om de onderlinge samenwerking te versterken en de vervoerregio verder vorm te geven. De betrokken partijen spraken af om dit nader te gaan verkennen en alvast meer dan voorheen hun kennis op het gebied van vervoerplannen, concessies en aanbestedingen te gaan delen. Nominatie Amsterdam Bezoeken, Holland Zien voor prestigieuze prijs Verenigde Naties Het project Amsterdam Bezoeken, Holland Zien (ABHZ) is genomineerd voor de prestigieuze Ulysses award van de Verenigde Naties. Dit is wereldwijd de meest prestigieuze prijs voor projecten en initiatieven in het toeristisch domein. Het project Amsterdam Bezoeken, Holland Zien verleidt internationale toeristen om naast het centrum van Amsterdam ook de regio te bezoeken. Op deze manier besteden zij meer, blijven ze langer en zijn ze vaker geneigd terug te keren voor een herhaal bezoek. Bovendien wordt het centrum van Amsterdam op deze wijze ontlast. Stadsregio Amsterdam is zowel initiator van- als projectmanager voor dit project.
Regioplan Werk maken van Talent In samenwerking met de regionale overheden, kennisinstellingen en het bedrijfsleven heeft de Board het programma Werk maken van Talent als regioplan ingediend voor de Regeling Cofinanciering Sectorplannen bij het ministerie van Sociale Zaken. Het is bijzonder dat dit plan is opgesteld voor Amsterdam én de hele regio. Het doel is om onderwijs en arbeidsmarkt beter op elkaar te laten aansluiten en de talenten in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) optimaal te benutten. In het regioplan worden tien projecten uitgevoerd die in het teken staan van banen, scholing en begeleiding van talent naar regionale kansrijke sectoren zoals IT en techniek. De looptijd van de regeling sectorplannen is twee jaar. 25 Gebeurtenissen
Financiële karakteristiek van de Stadsregio Financiële karakteristiek van de Stadsregio 26 Algemene middelen en Doeluitkeringen De Stadsregio is in financieel opzicht een bijzondere decentrale overheid. Het vergt enige toelichting om het rekeningresultaat en de vermogenspositie goed te kunnen interpreteren. In vergelijking met gemeenten en provincies zijn de algemene middelen in verhouding tot de doeluitkeringen gering. Over de algemene middelen heeft de Regioraad volledige beleidsvrijheid. De besteding van doeluitkeringen wordt beperkt door de voorwaarden die de verstrekker stelt. In het geval van de Stadsregio is dat hoofdzakelijk de rijksoverheid. De algemene middelen zijn tevens belangrijk, omdat ze worden ingezet voor de begrotingsprogramma s die gericht zijn op beleidsontwikkeling en regionale samenwerking, namelijk de programma s 04 Economie en 05 Regionale Woningmarkt. Ook het ondersteunende programma 07 Bestuur en communicatie wordt (deels) uit de gemeentelijke middelen gefinancierd. De Stadsregio ontvangt twee belangrijke doeluitkeringen die samen meer dan 95% van de inkomsten vormen. Deze doeluitkeringen zijn: 2. de uitkeringen voor Jeugdzorg. Deze uitkeringen worden geheel ingezet voor het programma 06 Jeugdzorg. De tabel laat het financiële karakter van de organisatie zien. Uit de tabel is onder andere duidelijk af te leiden wat de verhouding is tussen algemene middelen en doeluitkeringen. Verklaringen voor afwijkingen tussen werkelijk ten opzichte van begrote bedragen zijn te vinden bij de programma s. Rekeningresultaat Uit de tabel blijkt dat het rekeningresultaat een is van 229.372. Deze was niet geheel voorzien. Ten opzichte van het rekeningresultaat van vorig jaar (namelijk 1.223.846), is het resultaat voor 2014 flink gedaald. Een analyse van het rekeningresultaat is opgenomen in paragraaf 3.1.4 Samenstelling rekeningresultaat van de programmarekening (zie blz. 104). In de Raadsvoordracht wordt een voorstel gedaan om dit bedrag, te doteren aan de algemene reserves van de Stadsregio Amsterdam. 1. de Brede DoelUitkering verkeer en vervoer (BDU). Deze doeluitkering wordt ingezet voor drie programma s, namelijk: 01 Openbaar vervoer, 02 Infrastructuur en 03 Ruimtelijke projecten en mobiliteitsbeleid. De lasten van de programma s 01 Openbaar vervoer en 02 Infrastructuur bestaan hoofdzakelijk uit het verstrekken van subsidies aan openbaar vervoerbedrijven en wegbeheerders die infrastructuur aanleggen. In programma 03 Ruimtelijke projecten en mobiliteitsbeleid worden de beschikbare middelen ingezet voor projecten gericht op gebiedsontwikkeling en projecten, onderzoek en studie voor de beleidsontwikkeling op het gebied van verkeer en vervoer.
Tabel 0.2: Karakteristiek financiën Stadsregio, indeling naar soort kosten Bedragen na resultaatbestemming Jaarrekening 2013 Vastgestelde begroting 2014 Gewijzigde begroting 2014 Jaarrekening 2014 Baten Gemeentelijke bijdrage 3.234.988 3.206.300 3.267.500 3.267.463 Rijksbijdragen 615.314.273 662.828.100 831.068.800 744.528.809 Werk voor derden 10.106.131 5.088.500 5.299.200 6.574.222 Rente 2.032.284 2.135.000 1.907.300 1.853.339 Onttrekkingen reserves 4.812.696 983.600 0 1.558.616 Overige baten / voorgaande jaren 2.130.353 0 274.900 1.186.442 Totaal baten 637.630.725 674.241.500 841.817.700 758.968.890 Lasten Subsidies uitvoering 620.610.053 656.213.600 822.517.100 740.714.597 Projecten, onderzoek en studie 5.127.332 8.100.000 7.967.900 5.902.371 Personeel 6.402.282 6.781.600 7.307.800 7.269.212 Overige kosten bedrijfsvoering 1.631.743 2.082.400 2.040.700 2.158.482 Toevoegingen reserves 2.635.471 3.000 1.838.000 2.694.857 Totaal lasten 636.406.881 673.180.600 841.671.500 758.739.519 Resultaat 1.223.846 229.372 27 Financiële karakteristiek van de Stadsregio
PROGRAMMAVERSLAG 01
00 Wat hebben we bereikt? Wat hebben we bereikt? 30 In het Werkplan 2014 zijn voor elk van de 22 thema s uit de regionale agenda 2010-2014 doelstellingen geformuleerd. Voor 11 van deze doelstellingen geldt dat ze zo concreet zijn geformuleerd dat er een meetbare prestatie-indicator aangekoppeld kan worden. Deze prestatie-indicatoren zijn: 1. Maximaal acceptabele reistijd van deur-tot-deur per afstandsklasse voor de auto en het openbaar vervoer (conform normen RVVP). 2. Betrouwbare reistijden voor de auto en het openbaar vervoer (norm RVVP: 95% van de verplaatsingen in de spits is op tijd). 3. Openbaar vervoer en fiets moeten in de spits een marktaandeel halen van 70% in hoogstedelijke gebieden, 50% in grote kernen en 30% in kleine kernen. 4. De klanttevredenheid in het openbaar vervoer neemt jaarlijks toe in iedere concessie (gemeten in de jaarlijkse barometer). 5. Reductie van het aantal verkeersslachtoffers met het nationale streefbeeld voor het aantal verkeersdoden en ziekenhuisgewonden als uitgangspunt. 6. Bij het openbaar vervoer vindt bij iedere aanbesteding een daling plaats van de CO2 uitstoot en energieverbruik per materieel-kilometer en van overige emissies (fijnstof, stikstof) via hogere euronormering van motoren. 7. Reductie van de knelpunten luchtkwaliteit, geluid en externe veiligheid met de wettelijke normen als uitgangspunt. 8. Een jaarlijkse afname van de leegstand van kantoren, bedrijven en winkels tot een marktconform niveau (frictieleegstand van 5%). 9. Het internationaal toerisme in de Metropoolregio Amsterdam groeit met 3,5 % per jaar. 10. In 2015 bezoekt 20% van de bezoekers aan Amsterdam een activiteit buiten de stad (2007: 14%) 11. Een evenwichtige regionale woningmarkt: vraag en aanbod sluiten kwantitatief en kwalitatief goed op elkaar aan. Kwantitatief betekent dit de bouw van minimaal 150.000 woningen in de Metropoolregio Amsterdam tot 2030. 12. Naast bovengenoemde prestatie-indicatoren zijn als 12de prestatie-indicator kerngegevens voor Jeugdzorg opgenomen. In dit hoofdstuk worden deze prestatie-indicatoren verder uitgewerkt en worden meetgegevens toegevoegd. Op basis van deze gegevens kunnen conclusies getrokken worden in hoeverre de benoemde doelstellingen bereikt zijn. 1. Maximaal acceptabele reistijd van deur-tot-deur voor de auto en het openbaar vervoer Doelstelling: Maximaal acceptabele reistijd van deur-totdeur per afstandsklasse voor de auto en het openbaar vervoer (conform normen RVVP). De reistijden binnen de netwerkregio van en naar belangrijke herkomst- en bestemmingsgebieden dienen binnen aanvaardbare normen te blijven. Het streven is om zoveel mogelijk verplaatsingen aan deze normen te laten voldoen. In 2009 en 2010 zijn reistijden gemeten op 21 representatieve herkomst- en bestemmingsrelaties in de ochtendspits, avondspits en dalperiode. In 2011 is op 37 trajecten gemeten waarvan er 17 overeen komen met de eerder gemeten trajecten van 2009 en 2010. De onderstaande tabel geeft het percentage van deze trajecten aan waarvan de gemeten gemiddelde reistijd voldoet aan de RVVP-norm. Tabel 1.00.1: Percentage van de autotrajecten met een gemiddelde reistijd die voldoet aan de RVVP-norm 2009 2010 2011 Ochtend (7-9uur ) 52% 62% 91% Dalperiode (10-15 uur) 90% 90% 92% Avondspits (16-18 uur) 33% 52% 74% Bron: Reistijdmetingen Stadsregio Amsterdam, uitgevoerd door ARS (2009-2010) en TomTom Traffic Stats (2011)
Voor de periode na 2011 zijn er nog geen nieuwe gegevens. Momenteel wordt gewerkt aan een plan van aanpak voor het updaten van de gegevens, in het kader van de nieuwe barometer die in 2015 voor de Investeringsagenda Weg verschijnt. De filezwaarte op Rijkswegen is sinds 2008 gedaald en heeft zich in 2014 (voorlopig) gestabiliseerd. De verwachting is dat de forse daling van de filezwaarte heeft geleid tot kortere reistijden en een grotere betrouwbaarheid van deur-tot-deur in deze jaren. 2. Betrouwbare reistijden voor de auto en het openbaar vervoer (norm RVVP: 95% van de verplaatsingen in de spits is op tijd). Doelstelling: Betrouwbare reistijden voor de auto en het openbaar vervoer (norm RVVP: 95% van de verplaatsingen in de spits is op tijd). Door middel van een gezamenlijke proef met historische data van TomTom met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu is een eerste indruk ontstaan van de betrouwbaarheid op de 21 RVVP-trajecten in 2010. Het streefbeeld dat 95% van de verplaatsingen op de weg in de spits op tijd is (max. 10 minuten korter of langer dan de mediane reistijd) wordt op geen enkel traject gehaald. Tijdens de proef met TomTom data is wel een kanttekening geplaatst door experts vanuit het Ministerie van I&M dat de 95%-norm (zoals die in de Nota Mobiliteit is gesteld en doorvertaald naar het RVVP) op trajectniveau in stedelijk gebied waarschijnlijk niet realistisch is. De conclusie blijft echter wel overeind dat de betrouwbaarheid op veel trajecten onder de maat is. 31 Wat hebben we bereikt?
3. Marktaandeel openbaar vervoer en Fiets Doelstelling: openbaar vervoer en fiets moeten samen marktaandelen halen van 70% in hoogstedelijke gebieden, 50% in grote kernen en 30% in kleine kernen. Dit is feitelijk een langere termijndoelstelling voor 2030 (afkomstig uit OV-Visie 2010-2030). Een kanttekening bij de gegevens voor de kleine kernen is dat de gegevens voor deze gebieden gebaseerd zijn op relatief weinig enquêtes. Figuur 1.00.2: Aandeel OV en fiets in Stadsregio Amsterdam in de periode 2004 t/m 2013 Wat hebben we bereikt? 32 65% 60% 55% 50% 45% Aandeel OV+FIETS in de SRA 40% 35% 30% 25% 20% 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 60% 53% 53% 58% 60% 59% 59% 56% 62% 61% 36% 36% 38% 37% 36% 38% 37% 39% 37% 36% 29% 37% 36% 31% 29% 33% 38% 32% 35% 34% Hoogstedelijk Grote kernen Kleine kernen Bron: Landelijke mobiliteitsonderzoek MON (2004-2009) en OViN (2010-2013) Het gaat om alle verplaatsingen door inwoners van de Stadsregio exclusief verplaatsingen te voet. De doelstellingen voor hoogstedelijk (70%) en grote kernen (50%) worden niet gehaald. De doelstelling voor kleine kernen (30%) wordt wel gehaald. 4. Klanttevredenheid openbaar vervoer Doelstelling: De klanttevredenheid in het openbaar vervoer neemt jaarlijks toe in iedere concessie (gemeten in de jaarlijkse barometer). Het openbaar vervoer moet overal goed herkenbaar zijn, het visitekaartje vormen van de Metropool, en de vergelijking doorstaan met het OV in andere Europees metropolen. De doelstelling daarbij is een jaarlijkse toename van klanttevredenheid in iedere concessie tot het maximaal haalbare (gemeten in de jaarlijkse barometer).
Tabel 1.00.3: Klanttevredenheid in het openbaar vervoer per concessiegebied in de periode 2009 t/m 2014 (algemeen oordeel) Concessie 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Amsterdam bus 7,2 7,3 6,9 7,5 7,4 7,4 Amsterdam tram 7,1 7,1 7,1 7,3 7,2 7,3 Amsterdam metro 6,9 6,8 7,0 7,2 7,1 7,3 Amstelland-Meerlanden *) 7,4 7,3 7,3 7,6 7,6 7,7 Sternet Schiphol 7,5 7,5 7,4 Zuidtangent 7,5 7,1 7,4 7,5 7,5 7,6 Waterland 7,5 7,4 7,5 7,6 7,8 7,7 Zaanstreek 7,2 7,2 7,5 7,7 7,7 7,8 SRA gemiddeld 7,2 7,1 7,1 7,4 7,3 7,4 Landelijk cijfer gemiddeld 7,2 7,2 7,2 7,4 7,4 7,5 *) vanaf 2012 inclusief Sternet De klanttevredenheid in het openbaar vervoer laat in 2014 een wisselend beeld zien ten opzichte van 2012. In de concessie Zaanstreek is de klanttevredenheid gestegen naar een 7,8 (toename van 0,1). Daarmee staat Zaanstreek op de vijfde plek van Nederland en zelfs op de eerste plek als alleen wordt gekeken naar concessies met bus op het vaste land. Die plaats werd in 2012 ook bezet door de concessie Zaanstreek. De concessie Waterland is een tiende gezakt, maar heeft nog steeds een hoge waardering van een 7,7. De concessie Amsterlland/Meerlanden heeft eenzelfde waardering, een 7,7. De concessie Amsterdam is eveneens gestegen bij Tram en Metro. Bij Metro zelfs met twee tienden. Amsterdam bus is gelijk gebleven. 5. Verkeersveiligheid Doelstelling: reductie van het aantal verkeersslachtoffers met het nationale streefbeeld voor het aantal verkeersdoden en ziekenhuisgewonden als uitgangspunt. De nationale ambitie (vastgesteld door Nationaal Mobiliteitsberaad) voor 2020 was maximaal 500 doden en 10.600 ernstige (ziekenhuis)gewonden voor Nederland. Deze aantallen zijn geen einddoelen maar tussenstops in het streven naar permanente verbetering van de verkeersveiligheid. De doorvertaalde streefwaarde voor de Stadsregio in 2020 is 47 doden. In 2009 waren er 46 dodelijke slachtoffers in onze regio te betreuren. Door veranderde registratie van verkeersdoden en gewonden zijn er geen recentere cijfers van voldoende betrouwbaarheid. Aan een verbetering van de monitoring wordt gewerkt. De verwachting is dat vanaf 2015 de monitoring van gegevens weer langzaam op gang komt. We moeten er rekening mee houden dat het aantal doden en ziekenhuisgewonden nog te weinig afneemt om de gestelde doelen te kunnen behalen. Samen met het Rijk en partners wordt bekeken wat mogelijk is. De Stadsregio werkt aan het verbeteren van de verkeersveiligheid door infrastructurele maatregelen, gedrag en handhaving. 33 Wat hebben we bereikt?
Wat hebben we bereikt? 34 6. CO2 uitstoot en energieverbruik OV Doelstelling: bij het openbaar vervoer vindt bij iedere aanbesteding een daling plaats vindt van de CO2 uitstoot en energieverbruik per materieel-kilometer en van overige emissies (fijnstof, stikstof) via hogere euronormering van motoren of zelfs zero-emissie voertuigen zoals elektrisch of waterstof. In de afgelopen jaren heeft de Stadsregio bij de verlening van OV-concessies maximale uitstootnormen gesteld conform de op dat moment geldende euronormeringen. Dit heeft geresulteerd in reductie van NOx en CO2-uitstoot. Recente verbetering is de vervanging van oudere bussen in de concessie Amsterdam in 2013 en 2014 door exemplaren die voldoen aan de Euro VI-norm. Inmiddels bestaat ruim een kwart van het buswagenpark van het GVB uit Euro VI-bussen. Daarmee loopt deze concessie voor op de meeste andere concessies in Nederland. De Stadsregio verkent momenteel samen met andere betrokken partners mogelijkheden om het openbaar vervoer in de regio in de periode 2015-2030 verder te verduurzamen. Het gaat o.a. om actuele inzichten en ervaringen met de effecten van het gebruik van duurzame technieken en brandstoffen die in de periode 2015-2030 voor het openbaar vervoer beschikbaar kunnen zijn of komen. 7. Luchtkwaliteit, geluid en externe veiligheid Doelstelling: reductie van de knelpunten luchtkwaliteit, geluid en externe veiligheid met de wettelijke normen als uitgangspunt. Om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren is het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) opgezet. In dit programma werken de Rijksoverheid en decentrale overheden samen om te zorgen dat Nederland overal tijdig aan de Europese grenswaarden voor fijn stof (PM10) en stikstofdioxide (NO2) voldoet. Voor fijnstof gold 11 juni 2011 als uiterste datum, voor stikstofdioxide is dat 1 januari 2015. Jaarlijks worden berekeningen uitgevoerd om na te gaan of de aanpak van knelpunten op de goede weg zit. Voor fijnstof bestaan vanaf 2011 geen knelpunten meer in de Stadsregio Amsterdam. Voor stikstofdioxide worden op basis van het huidige maatregelpakket nog enkele knelpunten in 2015 verwacht in de gemeente Amsterdam. Dit heeft te maken met stijging in de achtergrondconcentratie van stikstofdioxide, soms in combinatie met een toename in de intensiteit en stagnatie van het verkeer. Met aanvullende maatregelen werken de wegbeheerders eraan om in 2015 toch aan de grenswaarden voor stikstofdioxide te voldoen. 8. Werklocaties Doelstelling: een jaarlijkse afname van de leegstand van kantoren, bedrijven en winkels tot een marktconform niveau (frictieleegstand van 5%). De stadsregio is afgelopen jaar actief bezig geweest met de bestrijding van leegstand in kantoren en op bedrijventerreinen. Primair via Plabeka en het Project Bureau Herstructurering Bedrijventerreinen. Van Plabeka is de Stadsregio co financier en actief inhoudelijk participant, en voor het PHB is de Stadsregio co financier en penvoerder. Daarnaast heeft de Stadsregio afgelopen jaar de secretaris geleverd voor het Sloop- en Transformatiefonds voor leegstaande kantoren in de MRA. Wat betreft leegstand in winkels heeft de Stadsregio een rol in de Regionale Commissie Winkelplanning (waarvoor de stadsregio ook co financier en penvoerder is), en zijn we actief in verkenningen naar nieuwe initiatieven met betrekking tot detailhandel, zoals een winkelloods of een acquisitie strategie voor nieuwe retailketens.