Ieder jaar weer worden er voor het Continu Luisteronderzoek ongeveer 17. personen geworven, een mooie landelijke representatieve steekproef. Ruim tweederde van deze personen wordt telefonisch een korte vragenlijst afgenomen. De overige personen krijgen een uitgebreide papieren vragenlijst, die ze met behulp van een enquêteur of zelf in kunnen vullen. Ten derde is er ook de mogelijkheid om via internet de vragenlijst in te vullen. De resultaten van de ondervraging worden beschreven in het rapport Radio Basisondervraging. 1 ) In dit rapport wordt uitvoerig ingegaan op alles wat met radio te maken heeft en is ook het luistergedrag een belangrijk onderwerp. Echter, er komen ook andere media aan bod. Over smaak valt te twisten. Een aantal aspecten die in dit rapport aan bod komen zijn: wat wil de Nederlander graag horen op de radio, welke muzieksoort en welke programmasoort? In de Radio Basisondervraging worden jong en oud ondervraagd over hun muziekvoorkeur en programmavoorkeur. Figuur 1: Muziekvoorkeur van personen in Nederland top 4-muziek (hits) 25,3% classic hits/gouwe ouwe 14,5% klassiek 9,% licht klassiek 7,9% Nederlandstalig levenslied 5,6% rock 3,9% Nederlandtalige popmuziek 3,6% soft pop 3,1% dance 2,6% R & B 2,3% alternative 1,8% country 1,8% jazz 1,7% classic rock 1,6% hardrock/metal 1,6% house 1,6% rockballad 1,5% rap/hip hop,8% roots/world (wereldmuziek),8% blues,8% soul,8% reggae,6% funk,2% 5% 1% 15% 2% 25% Zo n 4% van alle personen luistert het liefste naar classic of top 4 hits. Daarnaast luistert ongeveer 17% het liefst naar (lichte) klassieke muziek en zo n 9% naar Nederlandstalige muziek. Opgeteld zijn er ook nog een groot aantal rockliefhebbers te vinden (rock, classic rock, hardrock, rockballad) en vanzelfsprekend is er een grote verscheidenheid aan kleinere muziekstromingen, zoals bijvoorbeeld dance, R&B, jazz, country, house en alternatieve muziek. 1 ) Alle resultaten in dit artikel zijn afkomstig uit de Radiobasis, tenzij anders vermeld
Ruim eenderde luistert het liefst alleen naar muziek, maar ziet deze muziek wel graag onderbroken door een nieuwsuitzending, gevolgd door 17% die de voorkeur geeft aan muziekprogramma s met presentatie. Pas daarna komen programmasoorten waarin meer gesproken wordt, zoals spelletjesprogramma s en nieuws of actualiteiten. Figuur 2: Radio programmavoorkeur van personen in Nederland non-stop muziekprogramma's met nieuws 33,7% muziekprogramma's met presentatie 17,% programma's met muziek/spelletjes/presentatie 14,8% nieuws/actualiteiten 9,5% hitlijsten 7,8% non-stop muziekprogramma's zonder nieuwsuitzendingen 7,1% geen voorkeur 4,1% licht informatief 3,6% weet niet 1,7% non-stop praatprogramma's,5% 5% 1% 15% 2% 25% 3% 35% (de nederlander in het algemeen) Radio s zijn overal Ondanks een recente daling van het radiobezit, heeft nog altijd meer dan 93% van alle huishoudens een radio. In 21 was dat nog ongeveer 94%. In de slaapkamer, studeerkamer of woonkamer, op het werk of in de auto; altijd is er wel een radio in buurt waarnaar geluisterd kan worden. Een gemiddeld huishouden in Nederland heeft 2,6 radiotoestellen in zijn bezit, waarvan er gemiddeld 1,1 in de slaapkamer(s),, 4 in de studeer-/hobby-/werkkamer en 1, in de woonkamer staan. Daarnaast heeft een gemiddeld gezin ook nog eens exact 1 autoradio tot zijn beschikking. Mogelijkheden genoeg om ergens naar de radio te luisteren dus. Invloed van andere media op de luistertijd. Radio is, gemeten naar tijd die mensen besteden aan het medium, nog steeds één van de belangrijkste media. Behalve televisie is er geen enkel medium dat zo lang wordt gebruikt als radio. Gemiddeld geven de respondenten aan bijna 25 uur per week naar de radio te luisteren, op de voet gevolgd door de 24,2 uur per week die men aan televisie besteedt. Alhoewel Internet in opkomst is wordt er nog lang niet zoveel tijd aan Internet besteed als aan Radio en Televisie. Aan Internet wordt op dit moment overigens meer tijd besteed dan aan het lezen van dagbladen en tijdschriften. 52
Figuur 3: Geclaimd aantal geconsumeerde uren per mediumtype per week 9 11 1 8 24,2 7 12 3,7 1,8 6 1 5 2 4 3 Radio Televisie Internet Dagbladen Tijdschrift Interessanter is het wellicht om te kijken naar de invloed van de andere media op de luistertijd. Verliest radio terrein, blijft het medium constant of wint het zelfs ten opzichte van de rest? Met de uitbreiding van het gebruik van Internet is het media-aanbod nog groter geworden dan het al was. Het aantal uren dat per week aan Internet besteed wordt stijgt met 1,5 uur ten opzichte van 21. Ook het aantal uren dat men aan televisie zegt te besteden stijgt met 1,4 uur. Figuur 4: Ontwikkeling in de mediaconsumptie per leeftijdsdoelgroep (geclaimd aantal uren per week) Uren per week 3u 25u 24,4 22,8 24,3 23,2 25,1 22,7 26,5 24,1 28,3 25,1 28,6 27,6 2u 15u 1u 5u 1,4 1,5, + --- Totaal 11,3 6,6 3,8,8 1,4 2,6 1,6 1,4 1,5 2,5 2,6 1,6,4 1,1 1,3,7,9 -,5 -,8 -,6 -,2,3 1-19 jaar 2-24 jaar 25-34 jaar 35-49 jaar 5-64 jaar 65+ jaar Radio 22 Televisie 22 Internet 22 Verschil t.o.v. 21 1,2 9, 6,9
Opvallend is dat, ondanks dat het aantal uren dat besteed wordt aan Internet en aan televisie beide stijgen, radio juist geen luistertijd verliest. Weliswaar daalt de geclaimde luistertijd in de doelgroepen 1-19 en 25-34 jarigen, maar daar tegenover staat een stijging van de doelgroep 2-24 jarigen. Figuur 5: Ontwikkeling in de mediaconsumptie per geslacht (geclaimd aantal uren per week) Uren per week 3u 25u 24,8 25, 24,4 23,8 2u 15u 1u 5u 7,4 4,4 +1,4 +1,7 +,2 +1,1 +1,6 +1,8 +1,3, --,2 Radio 22 Televisie 22 Internet 22 Totaal + --- Verschil t.o.v. 22 (+,--- ) Man Vrouw De toegenomen luistertijd bij de mannen zorgt ervoor dat de totale luistertijd niet afneemt. Een mogelijke verklaring hiervoor kan liggen in het feit dat radio luisteren uitstekend als nevenactiviteit gezien kan worden. Zo is het percentage van de Nederlanders dat radio luistert tijdens het Internetten gestegen van 23,4% in 21 naar 26,9% in 22 en is het percentage dat wel eens via Internet naar de radio luistert van 7,2% naar 9,% toegenomen. Advertentiemarkt. Naast de luisteraars zijn ook de adverteerders, als we kijken naar het geld dat ze besteden, nog steeds enthousiast over het medium radio. In jaren waarin het economisch minder gaat snijden veel adverteerders in de budgetten. Toch is dat niet het geval bij adverteren via radio. Ondanks dat de totale mediabestedingen voor het tweede achtereenvolgende jaar gedaald zijn, stijgen de advertentie inkomsten van radio met 2,8%. (Bron: Jaarboek Netto Mediabestedingen in Nederland 22, BBC / VEA) 52
Figuur 6: Netto mediabestedingen (x 1 miljoen) (x miljoen) 5 4 3 2,3% 4976 4862 2 1 11,7% 149 +5,% 926 695 73 6,% +2,8% 421 395 +,5% 218 224 136 137 Totaal Dagbladen Televisie Tijdschriften Radio Buitenreclame 21 22 Concluderend kunnen we zeggen dat ondanks alle veranderingen in het mediagebruik en media-aanbod Radio blijft bewijzen dat het nog steeds een medium is waarmee terdege rekening gehouden moet worden. Still going strong dus. Siebe-Geert de Boer Intomart bv