Prof. Eddy Wymeersch Seminarie CBFA-BVPI
De wettelijke regeling W. 27 oktober 2006 Bestuursorgaan, minstens 2 personen in college, doch in de regel meer Betrokken bestuurders en onafhankelijken meerderheid betrokken : werkgever-werknemer Bevoegdheid : algemeen beleid en toezicht op de operationele organen Outsourcing art 78 : aanneming of lastgeving voor werkzaamheden 2
Corporate Governance Regeling voor pensioenfondsen is ten dele gelijk dat met van andere organisaties Essentiële waarborg voor goed beheer en bescherming van de rechten van de aangesloten leden Dit blijkt voor en na de crisis : Maxwell, Lehman, Citi, enz. Bijzonder is veelvuldig gebruik van Uitbesteding 3
Uitbesteding De werkzaamheden kunnen worden uitbesteed niet het gehele bestuur, noch de kerntaken keuze van de dienstverlener beroepskwalificatie en ervaring toezicht op de dienstverlener hoe moet dit worden georganiseerd? - Maar in elk geval modulabel Rol van de onafhankelijke bestuurder deskundige deelname aan bestuur: vooral deskundig toezicht op regelmaat geen eigen operationele functies: zelftoezicht 4
Keuze van de dienstverlener Beroepskwalificatie en ervaring fit and proper : afgeleid van vereisten in financiële sector procedure : objectieve beslissing, vermijden van belangenconflicten, kwaliteitsgarantie vergelijkende procedure beauty contest met voorafgestelde criteria minstens drie voorstellen gevaar van beïnvloeding : deskundige bijstand kan vereist zijn; vermijd schijn van partijdigheid objectieve beslissing : arms length, vooral bij verlenging. 5
Enkele aandachtspunten Vermogensbeheer in het kader van het vastgestelde beleggingsbeleid moet duidelijk omschreven worden bevek of directe lijnen : in elk geval transparentie. enkel erkende vermogensbeheerders, banken, beleggingsondernemingen. Belgische of uit andere Europese landen niet-inmenging : geen eigen instructies vermits geoutsourced verwarring van verantwoordelijkheid wijziging van vermogensbeheerder is niet eenvoudig vooral als belegd in individuele lijnen 6
Vermogensbeheer juridische structurering zorg voor de doorzichtigheid van de portefeuille Beveks : vraag info over de inhoud, zie het risicobeleid van de bevek na wees kritisch over de voorgestelde rendementen hoog rendement is meestal hoog risico behoud u het recht voor in detail te controleren/laten controleren betreffende belangenconflicten, orderuitvoering Vraag verduidelijking over de waarderingsregelen voor niet courant verhandelde effecten 7
Vermogensbeheer (2) Belegging in aandelen/obligaties van de sponsor werkgever zijn wettelijk beperkt : 5 % van de activa Segregatie van activa bij depositaris best te verlangen Laat u goed voorlichten over de fiscale gevolgen van de diverse opties 8
Enkele aandachtspunten Andere dienstverleners: boekhouding, informatica, fiscaal advies, enz in beginsel zelfde regelen voor sommige diensten is omschakeling eenvoudiger ervaring en referenties zijn essentieel 9
Gemeenschappelijke punten Bij outsourcing ligt de nadruk op de selectie en opvolging Selectieprocess moet objectief en deskundig gebeuren: bijstand van deskundigen zo nodig De procedure moet goed gedocumenteerd worden ex post, en zo mogelijk ex ante Dit is de bescherming tegen latere klachten 10
Doorlopend Toezicht Verschaf u de instrumenten voor later toezicht clausule in overeenkomst dat deze gegevens kunnen worden opgevraagd clausule dat vermogensbeheerders gegevens moet verschaffen over de onderliggende beleggingen bv. best execution: hoe verifieer ik of deze beste koers werd bekomen. 11
Doorlopend toezicht (2) Zijn de gekochte effecten bv. gestructeerde producten aangepast aan de verplichtingen? Wat zijn de risico s, denk aan Lehman? Zijn deze risico s bekend Beantwoordt de algemene structuur van de portefeuille aan de SIP : statement of investment principles : minstens jaarlijkse controle de regelen voor goed beheer in het algemeen werden deze materies uitdrukkkelijk besproken? 12
Gemeenschappelijke punten Kijk ook naar de Passiva Zijn de verbintenissen juist geïdentificeerd overeenkomstig het pensioenreglement en werden zij juist ingeschat? dit is het werk van de actuaris: blijkt dit uit zijn verslag? werden de parameters correct aangeduid en gehanteerd? 13
Gemeenschappelijke punten (2) Het fonds moet er voor zorgen dat de rechten van de begunstigden effectief kunnen worden uitgeoefend. Wie zijn de pensioengerechtigden? Wie heeft zijn rechten laten gelden en wie niet? Is erduidelijke rechtspositie voor niet-geïnteresseerden? Hoe opsporen : is rijksregister voldoende? of moet men meer doen? Wat met de slapers : worden zij opgevolgd? Wat met de niet opgevorderde bedragen? Gevaar van fiscale impact als men meer betaalt dan toegelaten. 14
Toezicht op de dienstverlener Essentiële bestuurstaak bij uitbesteding Geen inmenging in de gedelegeerde taken maar wel toezicht op de resultaten en de prestaties: kwaliteitsbewaking in het kader van de overeenkomst of van het vastgestelde beleggingsbeleid niet afwijken naarmate de tijd vordert bijsturen binnen de grenzen van de overeengekomen afwijkingen ( asset allocation ) 15
Toezicht op de dienstverlener Rapportering door de vermogensbeheerder moet goed worden uitgebouwd om toezicht mogelijk te maken, ook door de CBFA formaliseer uw handelingen: ex ante verzeker dat ex post u doet wat u voornemens was te doen : jaarlijkse check documenteer wat u doet als RvB Opvolging door de Raad van bestuur: formeel en inhoudelijk : documenteer wat u doet 16
Accountability Verantwoording aan de Raad van bestuur en verantwoording aan de leden leg uit wat u hebt gedaan geef gegevens over de evolutie van de portefeuille, verklaar ze vooral als ze negatief waren denk nooit dat de leden het niet verstaan, of dat hun raadgevers het niet begrijpen. Transparantie is uw beste verdediging tegen alle kritiek en risico van aansprakelijkheid Vorming voor bestuurders is noodzakelijk 17