VVE programma voor gastouders Thema Welkom Kiki Een nieuw vriendje gastouderprogramma Kansen in Kinderen
Voorwoord Voor u ligt de eerste ouderbijlage van het VVE programma voor gastouders: Welkom Kiki. Elk thema bestaat uit een themakatern (activiteiten) en een ouderbijlage. Het themakatern (activiteiten) is voor de gastouder, de ouderbijlage is bedoeld voor u. Deze ouderbijlage ontvangt u van uw gastouder of gastouderbureau en stelt u op de hoogte van waar uw kind bij de gastouder mee bezig is. Het thema Welkom Kiki wordt bij voorkeur als eerste thema van Kansen in kinderen uitgevoerd door uw gastouder. Het thema kan herhaald worden wanneer er veel kinderen in de groep zijn bijgekomen of na een lange vakantie. In dit thema komt Kiki kennismaken met de kinderen. Kiki is een nieuw vriendje dat samen met de kinderen allemaal leuke en leerzame avonturen beleeft. In deze ouderbijlage kunt u meer lezen over het thema, de activiteiten en de ontwikkelingsgebieden die de komende maand centraal staan bij uw gastouder. Tevens staan er algemene tips voor activiteiten die u als ouders/verzorgers thuis met uw kind kunt doen. De activiteiten sluiten aan bij de belevingswereld van de kinderen. Het is belangrijk dat de kinderen altijd een aandeel hebben in de activiteit, hierdoor is er meer betrokkenheid. Het gaat bij alle activiteiten om het plezier dat de kinderen eraan beleven! Wij wensen u en uw kind veel plezier met deze ouderbijlage! Met vriendelijke groet en een berenknuffel, Kiki Geproduceerd door: Kiki Training en Coaching E. info@kiki-s.nl W. www.kiki-s.nl Bronnen: - Uk & Puk, Zwijssen - Kinderopvang Academie - Boek Mensenkinderen, Steven Pont Copyright 2012, Kiki-s, Bunschoten-Spakenburg. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. NB. Waar we in dit programma spreken over hij of zijn, kan ook zij of haar worden gelezen. Waar we in dit programma spreken over ouder(s), kan ook verzorger(s) worden gelezen. 1
Waar werkt uw gastouder aan bij het thema Welkom Kiki? Spraak- en taalontwikkeling 0 tot 1,5 jaar De baby leert zijn eigen naam en de namen van andere kinderen. De baby leert de benamingen van het speelgoed waarmee hij graag speelt. De baby leert de dagelijkse handelingen en de bijbehorende voorwerpen tijdens het spelen en verzorgen. 1,5 tot 2,5 jaar Het kind gebruikt zijn eigen naam en kent de namen van de kinderen uit de groep. Het kind kent de benamingen van dagelijkse routines. Het kind leert de benamingen van het speelgoed waarmee hij graag speelt. 2,5 tot 4 jaar Het kind gebruikt zijn eigen naam en die van kinderen uit zijn groep. Het kind kent en benoemt de dagelijkse routines, zoals aan tafel en voorlezen. Het kind weet de voorwerpen, de speelplekken en de spelmaterialen in de groepsruimte te benoemen. Sociaal-emotionele ontwikkeling 0 tot 1,5 jaar De baby is geïnteresseerd in zijn omgeving. De baby werkt mee bij de dagelijkse verzorging. De baby geniet van het contact met de gastouder. 1,5 tot 2,5 jaar Het kind is geïnteresseerd in de andere kinderen. Hij doet de andere kinderen na en speelt naast hen. Het kind is geïnteresseerd in zijn omgeving en helpt mee met de dagelijkse routines. 2,5 tot 4 jaar Het kind is geïnteresseerd in de andere kinderen van de groep. Hij speelt naast en samen met de andere kinderen. Het kind is geïnteresseerd in zijn omgeving, helpt mee met de dagelijkse routines en kan eenvoudige klusjes zelfstandig uitvoeren. 2
Motorische en zintuiglijke ontwikkeling 0 tot 1,5 jaar De baby onderzoekt verschillende materialen door te voelen, te luisteren en te kijken. De baby beweegt zich (met hulp) door de ruimte. 1,5 tot 2,5 jaar Het kind beweegt zich op allerlei manieren door de ruimte en helpt met opruimen en schoonmaken, zowel binnen als buiten. We laten de dreumes verschillende materialen voelen en ontdekken of het zwaar of licht is, hard of zacht. 2,5 tot 4 jaar Het kind beweegt zich op allerlei manieren door de ruimte en helpt mee met opruimen en schoonmaken, zowel binnen als buiten. Door het aanbieden van verschillende materialen stimuleren we de fijne motoriek. Rekenprikkels 0 tot 1,5 jaar De baby kent de ruimtes en de plaats van bekende voorwerpen. De baby ontdekt hoe dingen op de grond vallen en hoe je ze kunt vangen. 1,5 tot 2,5 jaar Het kind verkent de ruimtes en ontdekt ze door zich in de ruimte te bewegen. Het kind heeft besef van achtereenvolgende activiteiten. 2,5 tot 4 jaar Het kind kent de ruimte en de plaats van bekende voorwerpen en spelmaterialen. Het kind heeft besef van de dagindeling en vaste activiteiten en liedjes. 3
Woordenlijst & Woordkaarten Woorden die tijdens het thema Welkom Kiki centraal staan: 0 tot 1,5 jaar 1,5 tot 4 jaar de auto de beer het boek de deur de fiets de tafel de auto de beer het boek de deur de fiets de tafel de beker de bezem de blokken het fototoestel de kast de tandenborstel Woordkaarten in de bijlage: de auto 4
Opsomming van activiteiten die uw gastouder uw kind aanbiedt. Thematafel In het huis van uw gastouder woont Kiki op een vaste plek, in haar huis met al haar spullen. Dit thema is de thematafel bij uw gastouder ingericht met de spullen van Kiki. Activiteit 1, een nieuw speelkameraadje Kennismaken met beer Kiki en namen oefenen en benoemen in een kleine groep. Activiteit 2, kiekkiek, hier ben ik Samen met Kiki de ruimtes leren kennen, herkennen en benoemen. Besef hebben van de verschillende ruimtes en activiteiten die daar plaats vinden. Activiteit 3, Kiki is verstopt. Ssstttt. Het speelgoed en materialen leren kennen, herkennen en benoemen. Voelen en ontdekken of iets hard of zacht, groot of klein, zwaar of licht is etc. Voortzetting op activiteit twee; ontdekking van de verschillende ruimtes. Activiteit 4, knutselen van Kiki de beer Knutselen; kleuren, uitprikken en/of knippen, plakken. Herkennen en benoemen van kleuren. Voelen en ontdekken of iets groot of klein, zacht of hard, dun of dik is. Kennismaken met nieuwe texturen en kledingstukken herkennen en benoemen. Activiteit 5, Welterusten. Kleine Beer Samen lezen en voorlezen is heel goed voor de taal- en spraakontwikkeling van de kinderen. Deze activiteit kun je dagelijks herhalen. Kinderen zullen zelf steeds meer kunnen benoemen. Activiteit 6, wat een berg. Door deze activiteit te herhalen wanneer er wordt opgeruimd, krijgen de kinderen besef van de vaste activiteit en dagindeling. De kinderen leren dat speelgoed en andere materialen bepaalde vaste plekken hebben. Activiteit 7, een gezellige huishoek De kinderen maken met hulp een gezellige huishoek, waar ze een rollenspel kunnen spelen. De gastouder helpt mee de hoek te maken, speelt aan het begin mee om ze op gang te helpen en laat de kinderen daarna hun gang gaan. Activiteit 8, een beren zonneklep Deze activiteit stimuleert de fijne motoriek door het kleuren, knippen en plakken. We benoemen nog eens de namen van de kinderen. 5
Hoe kunt u aansluiten bij dit thema? 0 1,5 jaar Loop met de baby op de arm of aan de hand door de ruimte. Vertel de baby wat jullie allemaal zien. Hier is de tafel. Laat de baby zien wat er op tafel ligt. Kijk samen ook onder de tafel. Wat zien jullie daar? Ontdek op deze manier ook de rest van de ruimtes. Kijk de box, Leila ligt in de box. Dag Leila. Kijk door het raam naar buiten. Wijs de kast aan. Laat de deur van de kast zien. Doe de deur open en weer dicht. Wil de baby dat ook doen? Neem uw baby op uw arm en loop met uw kind door de huiskamer terwijl u praat met uw baby. U benoemt alles waar u langs komt. Als de ogen van uw baby op iets blijven rusten, geeft u uw baby de tijd om het rustig te bekijken en vertelt u wat de baby ziet. Uw baby zit in de voortalige fase. Dat is de tijd dat uw baby nog geen woorden gebruikt. Maar dat wil niet zeggen dat uw kind geen woorden begrijpt. Wanneer je tegen je baby van ongeveer een jaar zegt fles zal hij begrijpen wat je bedoelt, al kan hij het woord zelf nog niet zeggen. 1,5 4 jaar Neem uw dreumes of peuter bij de hand en loop samen door jullie huis. Voer een gesprek met uw kind over wat jullie allemaal tegenkomen. Daar is de tafel, aan de tafel gaan we eten. Kijk op de tafel staat de beker. Hier staat jouw speelgoed, waar zijn de blokken? Daag uw kind uit zelf dingen te benoemen. Denk hierbij aan de 7 seconden regel. Als u iets aan uw kind vraagt, heeft uw kind zo n 7 seconden nodig om het woord er uit te laten komen. Neem de tijd en herhaal de activiteit regelmatig. Extra uitbreiding Het huis van uw gastouder is voor uw kind bekend. Uw kind is er regelmatig, speelt en ontdekt daar van alles. Vraag aan uw gastouder of het goed is dat u een keer wat langer de tijd neemt om uw kind op te halen. U geeft uw kind de gelegenheid het huis van de gastouder te laten zien. Waar is het speelgoed? Waar ga je slapen? Waar wordt er gegeten? Waar staan de fietsen? Waar staan de blokken? Waar is Kiki? Daag uw kind uit te vertellen en neem de tijd te luisteren naar uw kind. 6
Liedjes bij het thema Welkom Kiki In de thema s van Kiki komen veel liedjes voor. Zingen is gezellig, maar ook heel goed voor zijn taalontwikkeling én er zijn ook genoeg kinderliedjes waarbij de beweging van belang is, zodat het ook nog eens goed kan zijn voor zijn motorische ontwikkeling. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat zingen met baby's en peuters een prima impuls is voor een veelzijdige ontwikkeling. Het is als ouder heel belangrijk om te zingen met uw kind. Hieronder de liedjes die deze maand centraal staan bij uw gastouder: We maken een kringetje We maken een kringetje van jongens en van meisjes. We maken een kringetje van tralala. Goedemorgen liedje Goedemorgen Kiki, blij je weer te zien, wie zit er naast jou, weet je dat misschien? Nienke! Goedemorgen Nienke, blij je weer te zien, wie zit er naast jou, weet je dat misschien? Hoedje van papier Een, twee, drie, vier, hoedje van papier. Een, twee, drie, vier, opruimen, opruimen. Een, twee, drie, vier, ruimen met plezier. Beesten hier, auto s daar (varieer hier in woorden: bekers hier, poppen daar) Wat hoort bij elkaar? Een, twee, drie, vier, wij zijn klaar! 7
Fotoboek: Dit ben ik! Doel Het maken van een eigen fotoboek voor uw kind. In dit boek staan materialen, ruimtes en personen die uw kind goed kent. Het boek is herkenbaar voor uw kind en daagt uit tot praten. Voorbereiding (nodig:) - Koop in de winkel een dun fotoboekje met omslagbladen en 1 foto per pagina. - Kleurenprinter of laat de foto s afdrukken in de winkel - Fototoestel Introductie Baby van 0 tot 1,5 jaar U maakt zelf maximaal 12 foto s die herkenbaar zijn voor uw kind. Bijvoorbeeld: mama, papa, broertje, zusje, uw huisdier, opa, oma, uw gastouder, de box, de babykamer, knuffel enz. Kind van 1,5 tot 4 jaar Samen met uw kind maakt u foto s van dingen/personen die uw kind belangrijk vindt. Bijvoorbeeld: de slaapkamer, de glijbaan in de tuin, de zandbak, mama, papa, opa, oma, broertje, zusje, huisdieren, blokken, tandenborstel enz. Uw kind zal vanzelf aangeven wat voor hem ook belangrijk is. Na het maken van de foto s bekijkt u samen met uw kind de foto s op de computer. U kiest samen de leukste foto s uit (maximaal 16). Deze foto s print u uit of bestelt u in de winkel. U maakt speciaal voor uw kind zijn eigen fotoboek. U steekt de foto s in het hoesje, zodat het een eigen boekje wordt. Kern Baby van 0 tot 1,5 jaar Ga gezellig met uw baby op de bank zitten. Bekijk samen met uw baby de foto s in het fotoboekje en benoem wat jullie zien. Laat de baby zelf het boekje vasthouden en ontdekken. Ga in op het spel van uw baby. Wil uw baby het boekje bekijken of wil hij een geef en neem spelletje met het boekje spelen? Wijs op de foto s als uw baby daar interesse in heeft en benoem wat je ziet. Kijk daar is mama. En waar is opa Wil uw baby ook zelf in het boekje bladeren? Kan uw baby al aanwijzen wie er op de foto staat? Staat beer Kiki ook op de foto? Kinderen van 1,5 tot 4 jaar Ga gezellig met uw kind op de bank zitten. Bekijk samen met uw kind de foto s in het fotoboekje en benoem samen wat jullie zien. Zorg ervoor dat uw kind de tijd heeft om over de foto na te denken en te vertellen. Vraag aan uw kind; Wie staat er op de foto? Wat zijn ze aan het doen? Om emotionele ondersteuning te bieden, kun je zeggen; vind je het leuk (naam), om naar jouw foto s te kijken? Het zijn ook erg mooie foto s! Afsluiting Geef het fotoboekje samen een plek in de kamer, zodat uw kind het altijd kan pakken of om kan vragen. Uitbreiding Uw kind kan zijn eigen fotoboekje meenemen als hij een dagje naar de gastouder gaat of een nachtje logeren bij opa of oma. Ook zij kunnen samen met uw kind het boekje bekijken en uw kind wordt uitgedaagd om te vertellen over de foto s. Wat staat er op de foto? Wie is die meneer op de foto? Is dat opa? 8
10 voorlees tips! 1. Kies een toepasselijk boek Interactief voorlezen gaat om de gesprekjes rondom boeken. Die komen het beste op gang als ze over dingen gaan die de kinderen meemaken. Of waar je in het thema al mee bezig bent. 2. Weet wat je leest Lees het boek eerst zelf en bekijk het goed. Als je weet waar het verhaal over gaat kun je van te voren bedenken wat je kunt vragen en uitleggen tijdens het voorlezen. 3. Maak een voorleesritueel Jonge kinderen hebben behoefte aan houvast, regelmaat. Lees voor op een vast moment van de dag met vooraf een vast ritueel, zodat de kinderen weten dat je gaat voorlezen. Bijvoorbeeld een liedje, een voorleeskaarsje, een voorleesbeer. 4. Bekijk samen de kaft Lees de titel van het boek voor en bekijk de voorkant. Samen met de kinderen kun je bedenken waar het verhaal over zou kunnen gaan. 5. Laat de kinderen vertellen Geef peuters gelegenheid om te reageren op het verhaal. Praat over wat er op de tekeningen te zien is. Denk samen na over hoe het verhaal verder kan gaan. Het gaat erom de kinderen te laten praten, dus opmerkingen zijn nooit fout, maar dwaal niet te ver van het verhaal af. 6. Besteed aandacht aan moeilijke woorden Bedenk welke woorden nieuw of moeilijk zijn voor de peuters. Wijs op de plaatjes duidelijk aan waar het over gaat. Doe iets voor of geef een voorbeeld. Zo leren ze nieuwe woorden. 7. Maak het levendig Lezen doe je niet alleen met je stem. Gebruik je mimiek, trek een vies gezicht, laat merken dat het verhaal spannend is. Maak er geen toneelstukje van want dat leidt af. 8. Lees het verhaal meerdere keren voor Kinderen houden van herhaling. Het geeft de peuters houvast en veiligheid. Iedere keer begrijpen en herkennen ze een beetje meer. 9. Roep nooit "uit!" aan het eind van het verhaal Het gaat er niet om een boek uit te krijgen, maar om het plezier dat je tijdens het lezen beleeft. 10. Praat na over het boek Stimuleer het kind het boek na te vertellen aan ouders, broertjes, zusjes. Door het verhaal na te vertellen leert het kind het verhaal zelf beter begrijpen. 9
Ervaringen van een gastouder Hallo allemaal, Ik ben Wilma van den Hoven en ben 4 jaar actief als gastouder. Sinds een tijdje werk ik nu met Kiki en de daarbij behorende activiteiten. Deze staan per thema in een thema boekje. Dit is voor mij een fijn houvast, ik plan de activiteiten in zodat alle kinderen aan bod komen. Kiki wordt betrokken bij alle activiteiten, maar ook in dagelijkse bezigheden speelt Kiki een rol. De kinderen spelen overdag met Kiki, en bouwen zo zelf een 'band' op zodat de activiteiten samen met Kiki des te leuker worden! Ze vragen nu bijvoorbeeld ook zelf of Kiki mee mag wandelen met de bolderkar. Dit is dan een gezellige boel, wat de kinderen onderweg zien/beleven vertellen zij aan Kiki. Sinds kort gaat hij ook met de kinderen mee uit logeren en schrijven de ouders een verhaaltje en plakken foto s in het logeermapje. Hierdoor worden ook de ouders erbij betrokken en ze vinden dit erg leuk. De boekjes van VVE Kiki zijn duidelijk, en leuk om te gebruiken! Veel plezier met het gebruiken van de themaboekjes en ouderbijlage. Groetjes, Wilma van den Hoven. De foto s: - Kiki mee in de bolderwagen. - Kiki bij Jay op schoot in de bolderkar. - Activiteit uit het boekje Lente samen met Iris. (Verven op het raam) - Boekje voorlezen samen met Kiki. 10
Thema Welkom Kiki Een nieuw vriendje Welkom Kiki Het thema Welkom Kiki! wordt bij voorkeur als eerste thema van Kansen in kinderen uitgevoerd. In dit thema komt Kiki kennismaken met de kinderen. Kiki is een nieuw vriendje dat samen met de kinderen allemaal leuke en leerzame avonturen komt beleven. Het thema kan herhaald worden wanneer er veel kinderen in de groep zijn bijgekomen of na een lange vakantie. Kinderen ontwikkelen zich de hele dag door. U, als gastouder, kan het kind hierbij helpen door het kind de ruimte te geven, kansen te grijpen en te creëren. Op deze manier werkt u samen met de ouders aan de ontwikkeling van het kind. In dit thema Welkom Kiki, Een nieuw vriendje kunt u meer lezen over het thema, de activiteiten en de ontwikkelingsgebieden die de komende maand centraal staan. Copyright 2012, Kiki-s, Bunschoten-Spakenburg Kiki Training en Coaching T: 06-48 35 86 11 Volg ons op Twitter: @vvekiki gastouderprogramma Hoekstraat 21 3751 AL Spakenburg E: info@kiki-s.nl www.kiki-s.nl FaceBook: gastouderprogramma Kiki