Direct aan de slag met Baby- en kindergebaren
|
|
- Wouter Bogaert
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Direct aan de slag met Baby- en kindergebaren
2 Inhoudsopgave Welkom Blz. 3 Wat zijn baby- en kindergebaren? Blz. 4 Voordat je begint Blz. 5 De eerste gebaren Blz. 6 & 7 Gebaren- tips Blz. 8 Veel gestelde vragen Blz. 9 & 10 Meer informatie Blz. 11 info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden 2
3 Welkom! Gebaren met je kind...hoe begin je? Welke gebaren ga je gebruiken, hoe zorg je dat je kind ze leert en hoe zorg je dat het leuk blijft? Allemaal vragen die ouders & opvoeders zichzelf stellen op het moment dat ze beginnen met baby- of kindergebaren. Vandaar dit boekje. Hierin vind je tips over hoe te starten met baby- en kindergebaren. Natuurlijk staan er ook een aantal gebaren voorgedaan zodat je direct aan de slag kunt. Ten slotte geven we je een aantal tips rondom situaties waar je gebarentaal in kunt gebruiken. Heb je na het lezen van dit boekje nog vragen? Neem dan vooral contact op. Je vragen worden met plezier beantwoord. Veel plezier & succes, Team Baby- en Kindergebaar Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden 3
4 Wat zijn baby- en kindergebaren? Baby- en kindergebaren is een speciale manier van communiceren tussen jou en je kind. Je ondersteunt je gesproken taal met gebaren. Vanaf ongeveer een half jaar willen kinderen al veel vertellen, maar kunnen nog niet goed praten. Hun motoriek is echter al zover ontwikkeld dat vormen maken met hun handjes, het maken van gebaren, wel tot de mogelijkheden behoort. Zo kunnen ze jou als ouder of opvoeder vertellen wat ze willen, zien of bezig houdt. Je praat gewoon tegen je kind, en sommige woorden gebaar je ook. Deze gebaren zijn afkomstig uit de Nederlandse Gebarentaal. Handig, mocht je kind later in contact komen met dove mensen. Aangezien kinderen alles na willen doen wat ze hun ouders zien doen, zullen ze proberen zowel het gebaar als het gesproken woord na te doen. Het gebaar zal eerder lukken omdat dit eerder binnen hun fysieke mogelijkheden ligt. Maar omdat jij blijft praten, zullen ze blijven proberen het woord ook uit te spreken. Als het uitspreken lukt, verdwijnt het gebaar. Door het gebruik van baby- en kindergebaren bied je je kind de mogelijkheid al op jonge leeftijd met jou te communiceren, wat jullie band nog specialer maakt. Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden 4
5 Voordat je begint Starten met gebarentaal voor je kind vergt niet heel veel voorbereiding. Maar, het is goed om een paar dingen te weten. 1. Begin met een paar gebaren. Een stuk of 6. Wanneer je merkt dat je kind interesse toont kun je het uitbreiden naar meer. Direct met te veel gebaren beginnen doet je kind verdwalen. 2. We maken onderscheid tussen oudergebaren en kindgebaren. Oudergebaren zijn gebaren die wij, als ouders/ opvoeders handig vinden om aan te leren. Het scheelt ons een hoop raden naar wat je kind bedoelt. Denk aan gebaren voor klaar, slapen en eten. Kindgebaren zijn gebaren die je kind handig vind, omdat het dingen zijn die hij leuk vind. Hij wil je er over vertellen. Denk hierbij aan gebaren voor dieren, speelgoed of vervoersmiddelen. Als je gaat beginnen met gebaren, neem dan een combinatie van beide soorten gebaren. Zo hou je het voor iedereen leuk en handig. 3. Verwacht niet direct resultaat. Gemiddeld gaan kinderen vanaf 8 maanden terug gebaren. Of jouw kind dat ook op deze leeftijd zal gaan doen is niet te voorspellen. Het hangt van een aantal factoren af wanneer je kind gaat terug gebaren. Hoeveel en welke mensen gebruiken de gebarentaal? Hoeveel gebaren zijn er in gebruik? In welke ontwikkelingsfase zit je kind? (Is hij bijvoorbeeld druk met lopen dan heeft hij geen energie over om gebaren te leren) 4. Ook al gebaart je kind niet direct terug, toch kun je zien of hij interesse heeft. Wijst hij bijvoorbeeld naar voorwerpen en kijkt hij jou dan vragend aan? Vertel en gebaar wat het is. Zit je kind vol interesse naar jou handen te kijken, maak dan het gebaar nog een keer. Een grote lach als je een gebaar maakt? Het gebaar wordt begrepen, alleen is zelf terug gebaren nog net een stapje te moeilijk. Blijf consequent doorgaan, het eerste gebaar volgt echt. info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden 5
6 De eerste gebaren En dan nu aan de slag! Met onderstaande tekeningen en beschrijvingen kun je een begin maken met het aanbieden van baby- of kindergebaren bij jouw kind. Oudergebaren Eten Waar Helpen Zet je duim en wijsvinger Hou je beide handen voor Hou je handen open van op elkaar. Beweeg twee je. Beweeg ze 2x naar elkaar. Beweeg ze naar elkaar keer naar je mond. links en naar rechts. toe, terwijl je van je handen Zeg het woord eten. Zeg vragend het woord vuisten maakt. Trek een waar. vragend gezicht. Zeg het woord helpen. Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden 6
7 Kindgebaren Bal Boek Konijn Zet je handen met Vouw je handen dicht. Zet van beide handen je wijsgespreide vingers tegen Laat je vingers naar voren en middelvinger tegen je neus. elkaar. Er zou zo een bal wijzen. Vouw je handen Strijk 2x van het puntje van je tussen passen. Zeg het langzaam open. Zeg het neus naar je wang. Net als een woord bal. woord boek. konijntje dat zijn neus wast. Zeg het woord konijn. Wanneer je merkt dat je kind interesse toont en/ of het na probeert te doen is het tijd om de gebarenwoordenschat uit te breiden. Welke gebaren je toevoegt hangt helemaal van je kind of komende situaties af. Is het weekelijkse uitje naar de kinderboerderij een feest? Ga dan dier-gebaren gebruiken. Volgende maand een familiefeest? Introduceer dan de gebaren voor opa, opa, oom en tante. Pas je gebarenwoordenschat aan, aan behoeftes en wensen van jouw kind en van jezelf. Let wel op dat je altijd een goede combinatie van ouder- en kindgebaren blijft gebruiken. In onze webwinkel zijn diverse boeken en dvd s te koop rondom baby- en kindergebaren. info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden 7
8 Gebaren- tips Eenmaal druk aan het gebaren valt het misschien niet mee om dit consequent vol te houden. Of je bent al maanden bezig maar je kind vertoont nog geen tekenen van een eerste gebaar. Wellicht heb je wat aan deze tips en hou je het gebaren op deze manier voor iedereen leuk. 1. Herken gebaarmomenten. Kinderen leren nu eenmaal het beste als ze betrokken zijn bij de situatie en aandacht hebben voor wat je zegt. Maak het gebaar op het moment dat je er ook iets mee doet; het gebaar voor auto maken als jullie pas over een kwartier weg gaan heeft geen zin. Maar ook: doet zich een situatie voor die je kind interessant vindt, introduceer dan het gebaar ervoor. Ziet je kind een vogel vliegen en kijkt hij daar gefascineerd naar? Introduceer dan het gebaar voor vogel. 2. Bedenk je jezelf achteraf wel eens; ooh, hier had ik dit gebaar kunnen maken? Of vergeet je wel eens te gebaren? Dat is niet erg, voel je vooral niet schuldig. Als geheugensteuntje kun je op centrale plekken briefjes ophangen met het woord/ gebaar. Bijvoorbeeld op de koelkast een briefje met het gebaar voor eten. Op het moment dat het etenstijd is, kom je het briefje weer tegen en kun je de situatie optimaal benutten om het gebaar te maken. 3. Herken het gebaar van je kind. Als kinderen leren praten zijn de eerste woordjes nog lang niet perfect. Eerst zegt een kind ba en daarna zal het pas echt bal worden. Zo is het ook met gebaren. Een kind doet wel een beweging die lijkt op het gebaar, maar perfect is het nog niet. Wees daarop bedacht. Herken in de bewegingen gebaren, ook al zijn ze nog niet helemaal zoals ze moeten zijn. Zie je je kind een gebaar maken, herhaal het dan zelf correct, zoals je dat ook met gesproken taal zou doen; Ooh, je wilt een boek lezen. terwijl je het gebaar voor boek goed maakt. 4. Wat erg goed werkt is het gebaar maken met of op het lijfje van je kind. Vouw bijvoorbeeld zijn handjes zachtjes in de juiste vorm van het gebaar. Maak het gebaar met jouw handen op de huid van je kindje. Je kind voelt het gebaar en zal het hierdoor beter onthouden. Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden 8
9 Veel gestelde vragen In dit hoofdstuk een aantal veel gestelde vragen en antwoorden rondom Baby- en kindergebarentaal. Mocht jouw vraag er niet tussen staan, aarzel dan niet om contact op te nemen. Verstoort het gebruik van baby- en/of kindergebaren de spraakontwikkeling van mijn kind? Dit is iets wat veel ouders en opvoeders zich afvragen. Maar wees gerust, het gebruik van baby- en/of kindergebarentaal is niet schadelijk voor de ontwikkeling van de spraak. Sterker nog, het kan je kind juist helpen eerder te gaan praten. Jij biedt de gebaren aan als ondersteuning van je gesproken taal. Je kind wil imiteren wat jij doet en gaat dus zowel het gebaar als het woord na proberen te doen. Zodra je kind fysiek in staat is de woorden uit te spreken zullen deze in snel tempo naast de gebaren volgen. De gebaren zullen zelfs verdwijnen als hij het woord kan zeggen. Wat zijn de voordelen van baby- en kindergebaren? Er zijn een heleboel voordelen. De belangrijkste en meest genoemd door ouders die baby- of kindergebaren gebruiken zijn: - Het verrijkt de relatie tussen ouder/opvoeder en kind - Je kind op jonge leeftijd in staat stellen te communiceren - Het verminderen van frustraties bij kind en volwassene - Je kind krijgt meer zelfvertrouwen - Het is ontzettend leuk! Wanneer gaat mijn kind gebaren? Ieder kind is anders. Gemiddeld begint een kind met het gebruik van gebaren als hij acht maanden oud is. Het is echter afhankelijk van een aantal factoren wanneer jouw kind terug zal gaan gebaren. Hoe vaak en hoe veel komt hij in aanraking met gebaren? Heeft het zijn interesse? Heeft hij tijd en aandacht voor de gebaren of is hij druk met andere dingen? (leren lopen of uit een beker drinken) Weken geleden gebaarde mijn kind voor het eerst, nu doet hij dat al een poos niet meer. Hoe kan dat? Maak je geen zorgen, je kind is het gebaren niet vergeten. Het hoort erbij. Je kind houdt zijn eigen snelheid aan in zijn ontwikkeling, dus ook in het gebruik van gebaren. Hij kan zijn energie maar aan 1 ding geven, wellicht is er iets anders wat nu al zijn aandacht vraagt. Als hij dat kan, dan is er weer tijd en aandacht voor wat anders, bijvoorbeeld het gebaren. info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden 9
10 Waar vind ik nieuwe gebaren? Er zijn diverse websites en boeken te vinden waar talloze gebaren staan beschreven of zelfs worden voor gedaan. In de webwinkel van Baby- en kindergebaar staan een aantal interessante boeken en dvd s met duidelijke plaatjes en beschrijvingen van gebaren. Op deze site vind je tevens een aantal interessante links naar website s van organisaties rondom gebarentaal. Mag ik ook zelf een gebaar verzinnen? Natuurlijk mag dat. De baby- en kindergebaren zijn onderdeel van de officiële Nederlandse Gebarentaal, maar soms zijn er situaties te bedenken die vragen om een uniek gebaar. Bijvoorbeeld voor familieleden of huisdieren. Bedenk een gebaar wat ook voor andere duidelijk te begrijpen en uit te voeren is. info@babygebaar.nl Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden 10
11 Meer informatie Dit boekje is een uitgave van Baby- en kindergebaar. Baby- en kindergebaar is een organisatie die gespecialiseerd is in het geven van cursussen en workshops over baby- en kindergebaren. Baby- en kindergebaar verzorgt workshops en cursussen voor ouders, opvoeders, pedagogisch medewerkers en andere geïnteresseerden die in het gebruik van baby- en kindergebaren. De workshops en cursussen bevatten veel informatie maar bovenal bieden ze talloze gebaren en activiteiten waarbij je deze gebaren kunt gebruiken. Denk hierbij aan spelletjes, liedjes en versjes om samen met je kind te doen. Baby- en kindergebaar verzorgt ook feestelijke bijeenkomsten. Zo kan een workshop op maat gemaakt worden als verjaardags-of kraamcadeau. Maar ook het verzorgen van de reunie van je zwangerschapscursus, een babyshower of een gezellige avond voor jou en je vrienden. In een gezellige sfeer kennismaken met baby- en/ of kindergebaren, dat staat centraal. Meer weten? Kijk op of stuur een mail naar Wij zijn ook te vinden op Twitter en Facebook Baby- en Kindergebaar 2013 Alle rechten voorbehouden 11
Inkijkexemplaar. (c) Baby- en kindergebaar Baby- en kindergebaar
(c kijk )B e x ab em y- p en laa ki r nd er g In eb aa r 2013 Baby- en kindergebaar Illustraties gebarentekeningen: Liedee Illustratie kaft: Studio Neeltje Foto s: Marieke Zwartscholten Uitgegeven door:
Nadere informatieInkijkexemplaar. (c) Baby- en kindergebaar Baby- en kindergebaar
(c kijk )B e x ab em y- p en laa ki r nd er g In eb aa r 2015 Baby- en kindergebaar Illustraties gebarentekeningen: Liedee Illustratie kaft: Studio Neeltje Foto s: Marieke Zwartscholten Uitgegeven door:
Nadere informatieTrainingen/Workshops baby- en kindergebaren
Trainingen/Workshops baby- en kindergebaren 1 Trainingen/Workshops baby- en kindergebaren Wat is baby- en kindgebaren Babygebaren* is het ondersteunen van de gesproken taal met gebaren. Een baby kan gemiddeld
Nadere informatiePraten leer je niet vanzelf
jeugdgezondheidszorg Praten leer je niet vanzelf... hier ben ik www.icare.nl Over de spraak-taalontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar Praten gaat niet vanzelf, praten moet je leren. Een kind leert praten
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieFruit eten: Appel, kiwi en banaan Fruit, dat moet je eten. Brood eten:
Liedjes Zingen Fruit eten: Appel, kiwi en banaan Fruit, dat moet je eten. Stop het nu maar in je mond Fruit, dat is gezond! En jullie krijgen een bakje fruit Dan worden jullie sterk en stoer Bewegingen
Nadere informatieMijn Hummelboekje. HOOFDSTUK 1: t Hummelhuis
Mijn Hummelboekje HOOFDSTUK 1: t Hummelhuis Dit is Hummeltje. Hummeltje kan eventjes niet bij zijn mama en papa wonen, omdat zij nu niet voor hem kunnen zorgen. Daarom komt Hummeltje naar t Hummelhuis.
Nadere informatieTAAL IS LEUK. Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren
TAAL IS LEUK Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren 1 Inhoudsopgave Pagina Besteed extra aandacht aan de taal van uw kind 4 Adviezen die u kunt toepassen tijdens een gesprekje met uw kind 5 Maak
Nadere informatieVoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips
VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere
Nadere informatieBaby s houden van boeken! voorlezen leuk, gezellig én leerzaam!
Baby s houden van boeken! voorlezen leuk, gezellig én leerzaam! Waarom zo vroeg beginnen? Baby s kunnen veel meer dan je denkt. Luisteren Vanaf de eerste dag luistert je baby naar jouw stem. Al begrijpt
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieHet is goed om een dagelijks ritueel te hebben, bv. even lezen en zingen voor het naar bed gaan.
TIPS bij taal: Tips voor ouders van kinderen tussen 2-3 jaar: - Praat over een onderwerp en neem de tijd om te luisteren en te antwoorden. Breid het gesprek uit door informatie over het onderwerp toe te
Nadere informatieEen spreekbeurt houden
Een spreekbeurt houden Groep 4 gaat voor het eerst een spreekbeurt voorbereiden en houden. Moeilijk? Eng? Voor veel kinderen is praten met de groep als publiek wel lastig. De een maakt zich er drukker
Nadere informatieHet verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over verkopen aan en adviseren van gasten in horecabedrijven. Oftewel: het verkoopadviesgeprek. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart
Nadere informatieVrienden kun je leren
Vrienden kun je leren Hallo! Wij zijn Reinder en Berber, en wij hebben de afgelopen maanden hard gewerkt om dit boekje te maken, speciaal voor jongeren met het syndroom van Asperger. Hieronder vind je
Nadere informatieEen spreekbeurt houden
Een spreekbeurt houden Groep 4 gaat voor het eerst een spreekbeurt voorbereiden en houden. Moeilijk? Eng?We hebben nu al een beetje geoefend met een boekbespreking, maar voor veel kinderen is praten met
Nadere informatieSoms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,
Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze
Nadere informatieEN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES.
3 1 2 EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES. Realistisch kijken naar wat kinderen wel en niet kunnen. WAT KAN JE KIND (AL)? Natuurlijk verwacht je veel van je kind. Dat het snel nieuwe dingen
Nadere informatieTips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind?
Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Ga op ooghoogte met je kind zitten Door op ooghoogte te gaan zitten tijdens
Nadere informatieeen ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest
een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest Onder ouders verstaan wij ook verzorger(s), pleeg- of adoptieouder(s) U kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie door
Nadere informatieDeze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.
Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP
Nadere informatie! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014
LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieHet houden van een spreekbeurt
Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat
Nadere informatie7.5 Script en plaatjes post-test
7.5 Script en plaatjes post-test De vorige keer waren we hier om Drakie wat beter te leren praten en Drakie heeft toen een heleboel van jou geleerd. Dat vond ie heel leuk. Vandaag gaan we wat dingen die
Nadere informatieWielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting
Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor
Nadere informatieJeugd gezondheids zorg Vertrouwd Dichtbij
Onbezorgd (op)groeien Jeugd gezondheids zorg Vertrouwd Dichtbij Bram ontwikkelt zich zo snel. Fijn dat Kim meekijkt De ontwikkeling van je kind Eten, groeien, de eerste woordjes en stapjes. Er gebeurt
Nadere informatiebeekbergen van zalige zondag tot aparte aandacht
beekbergen van zalige zondag tot aparte aandacht Over OMA OMA beekbergen ondersteunt werkende ouders om de balans tussen de eisen van het privéleven en die van het werk te behouden of te herstellen. Bij
Nadere informatieWeekprogramma: 1 jaar Zichzelf in de spiegel bekijken en gezichtsuitdrukkingen nadoen
Dit ben ik! Weekprogramma: Week 1; 0 jaar Zichzelf in de spiegel bekijken. 1 jaar Zichzelf in de spiegel bekijken en gezichtsuitdrukkingen nadoen 2 jaar Aanwijzen en benoemen delen van het gezicht. 3 jaar
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd vanaf 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieInleiding IN DIT BOEK LEES JE WAAROM STEUN, RESPECT EN VERTROUWEN BIJ VRIENDSCHAP HOREN.
Inleiding Met wie heb je de meeste lol? En wie bel je als je een probleem hebt? Vaak zijn dat je. Sommige mensen hebben veel, andere mensen hebben er maar een paar. Vriendschap is belangrijk in ons leven.
Nadere informatieVRIENDSCHAP EN RELATIES
VRIENDSCHAP EN VRIENDSCHAP Als je in de puberteit komt, wordt vriendschap belangrijk. Je vrienden kies je zelf uit. Er zijn mensen die één boezemvriend of één hartsvriendin hebben. Andere mensen hebben
Nadere informatieBijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen
Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen bussum 2011 Wij wijzen erop dat het gebruik van de bijlagen bedoeld is voor de praktijk van de therapeut die de in het boek Stotteren: van theorie naar
Nadere informatieGAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers
Onze gemeentevisie GAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers Wij zijn gemeente van Jezus Christus die hem leren kennen, volgen en verkondigen. G K V - V Thematekst met gebaren: Sleutelvers: God
Nadere informatieTijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling
8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen
Nadere informatieWaarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17
Inhoud Waarom dit boek? 7 1 De ik-fabriek, wat is dat? 10 2 Lichaamsseintjes 14 3 Je lichaam is net een fabriek 17 4 De ik-fabriek, hoe ziet die eruit? 18 4.1 De eerste verdieping: voelen 20 4.2 De tweede
Nadere informatieLiedjesboek met gebaren
Liedjesboek met gebaren 15 liedjes met ondersteunende gebaren 2017 Baby- en kindergebaar Illustraties: Liedee (Lisanne van Osch) Uitgegeven door: Baby- en kindergebaar, www.babygebaar.nl Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieZindelijk worden. De hele dag droog blijven. Positief opvoeden Drenthe
Zindelijk worden De hele dag droog blijven Positief opvoeden Drenthe Zindelijk worden De hele dag droog blijven Elke ouder is blij als er geen luiers meer op het boodschappenlijstje staan. Het betekent
Nadere informatieTijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.
Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven
Nadere informatieMind & Motion, Centrum voor BewustZijn
NIEUWSBRIEF Follow your it knows the way Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn Nieuwsbrief 1 9 januari 2015 Lieve mensen, Een mooi en bijzonder nieuw jaar. Ik wens jullie allen een liefdevol, gezond,
Nadere informatie6.2.1 Dealen met afleiding onderweg
Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je
Nadere informatieLesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis
Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.
Nadere informatieCreatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus
Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieMet het hele gezin gezond het nieuwe jaar in
Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.
Nadere informatie7.4 Script en plaatjes les
7.4 Script en plaatjes les Ik wil een leuk spelletje met jullie doen. En het spelletje heeft te maken met woordjes. Het Nederlands bestaat uit twee verschillende groepen woorden. Je hebt woorden die samengaan
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieAMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN
AMIGA4LIFE Hooggevoelig, wat is dat? 7-10 jaar WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN 1 voorlichtingsbrochure hooggevoeligheid - www.amiga4life.nl Ik heb een talent! Ik kan goed
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieBabygebaren. Kinderdagverblijf Tomaz. Taal Ontwikkeling Milieubewust Activiteiten Zorg TOMAZ
Babygebaren Kinderdagverblijf Tomaz Taal Ontwikkeling Milieubewust Activiteiten Zorg TOMAZ Waarom babygebaren gebruiken? Het Babygebaren-concept bestaat al ruim 20 jaar in de Verenigde Staten en sinds
Nadere informatieLeren praten. Praten gaat niet vanzelf, praten moet je leren. Een kind leert praten door horen, zien en doen.
Leren praten Leren praten Praten gaat niet vanzelf, praten moet je leren. Een kind leert praten door horen, zien en doen. De rol van de ouders is heel belangrijk. Zij geven het goede voorbeeld, zij reageren
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieWat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan
Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen
Nadere informatieHet kinderprotocol. Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5.
Het kinderprotocol Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5. Slot 1. Het kinderprotocol: Op de Flamingoschool vinden we het erg
Nadere informatieGastouderbureau MijnGastouderopvang
Hoe gaat het met mijn gast- of oppaskind? Gastouderbureau MijnGastouderopvang Observatielijst voor de ontwikkeling van kinderen in de gastouderopvang Iedere gastouder kent 'haar' gastkind na tijdje behoorlijk
Nadere informatieRelaxatie en ontspanning. voor ouder en kind
Relaxatie en ontspanning voor ouder en kind door Sofie Possemiers www.elsole.be Deze oefening wordt aangeboden door Sofie Possemiers van El Sole. Wil je nog meer van zulke oefeningen ontvangen, schrijf
Nadere informatiemaandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30
Workshops! Meer creativiteit in je werk Interactieve bijeenkomsten vormgeven Ideeën voor promotie van jouw onderneming Nieuwe producten voor jouw bedrijf Creatieve werkvormen (serie van 4 workshops) Wegens
Nadere informatieVoorlezen is leuk en nuttig. Maar hoe doe je dat eigenlijk, goed voorlezen? Hieronder vindt u de belangrijkste tips en trucs.
R.K. Basisschool Anselderlaan 10 6471 GL Eygelshoven Tel: 045-5351434 De fijne kneepjes van het voorlezen Voorlezen is leuk en nuttig. Maar hoe doe je dat eigenlijk, goed voorlezen? Hieronder vindt u de
Nadere informatiePRAATPRET DOE EN PRAAT BOEKJE VOOR THUIS
PRAATPRET DOE EN PRAAT BOEKJE VOOR THUIS Thema 1: Ik (lichaam/familie) Dit boekje is van:................. Logo gemeente Auteursteam Projectgroep Kinderklanken & Peuterpraat Margriet van Engen Maaike Preijde
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieIk ga je wat vertellen, je hoeft alleen maar te volgen wat ik zeg, mijn stem is nu het enige wat voor jou belangrijk is om te volgen.
Oefening 1: Nodig: 2 personen en een boom of een huisdier: Zoek een plek op bij een boom of in de buurt bij je paard of ander huisdier waar je even niet gestoord wordt en veilig even je ogen dicht kunt
Nadere informatieAfasie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Afasie Afasie is een taalstoornis ontstaan door hersenletsel. Iemand met afasie heeft moeite met het uiten en het begrijpen van de taal. In deze brochure leest u wat afasie inhoudt en vindt u een aantal
Nadere informatieSociale/pedagogische vragenlijst
Bijlage 1 Sociale/pedagogische vragenlijst voor ouders en begeleiders van mensen met een matige tot (zeer) ernstige verstandelijke beperking, al dan niet in combinatie met een lichamelijke beperking 1
Nadere informatieDe Puk-poster. Goed voorbeeldgedrag. Een baby ontwikkelt zich razendsnel. Vaak lijkt. dit vanzelf te gaan. Toch is het belangrijk om ook
Ontwikkeling van baby s stimuleren met de Puk-poster Auteur: Natasja van Lier Een baby ontwikkelt zich razendsnel. Vaak lijkt dit vanzelf te gaan. Toch is het belangrijk om ook de ontwikkeling van baby
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieAdviezen stimulatie taalontwikkeling
Adviezen stimulatie taalontwikkeling 2 Inhoud 1 Inleiding 4 2 Taalontwikkelingsniveau van uw kind 5 2.1 Uw kind zegt nog geen woordjes 5 2.2 Uw kind zegt een paar woordjes en de woordenschat 6 breidt zich
Nadere informatieOver (fop)spenen, duimzuigen en open mond ademen www.cjggooienvechtstreek.nl
regio Gooi en Vechtstreek Over (fop)spenen, duimzuigen en open mond ademen www.cjggooienvechtstreek.nl n Over (fop)spenen, duimzuigen en open mond ademen Zuigen op een fopspeen of duim is slecht voor de
Nadere informatieNummer 1 December 2011. Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien
Nummer 1 December 2011 Cursusaanbod 2012 Gedeeld verdriet Mindfulness Laat je zelf zien LANDELIJK HEEFT 16% VAN DE JONGEREN PSYCHOSOCIALE PROBLEMEN. Scoop richt zich bij coaching, counseling en training
Nadere informatieVragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'
De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe
Nadere informatieLesbrief Ezel en Beer. Beste kleuters,
Lesbrief Beste kleuters, Binnenkort speelt de voorstelling op jullie school of in een theater in de buurt. De voorstelling is gebaseerd op de boeken Pas op voor de ezel en de beer en Dansen met de ezel
Nadere informatieHANDIG SPELEN MET EEN HOND
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG SPELEN MET EEN HOND OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER SPELEN MET EEN HOND. JE
Nadere informatieLEESTIP. Speel- & Leerbrief MEI 2015 1. Marja Baeten. Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar ZE KOMEN VOOR DE VRIENDJES! MEI 2015.
Pedagogisch werken met plezier s Speel- & Leerbrief MEI 2015 ZE KOMEN VOOR DE VRIENDJES! Als je aan kinderen in de kinderopvang vraagt wat ze er leuk vinden, klinkt het steevast: de andere kinderen. De
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieDit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:
Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt
Nadere informatieNotitieboekje. Allemaal Taal
Notitieboekje Allemaal Taal 1 Wie stimuleerde jouw taal? Hoe stimuleer je de taal van de kinderen? 2 Wat hebben de kinderen nodig? Het is soms moeilijk om aan taalstimulering te doen omdat mijn groep zo
Nadere informatieWe geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten.
We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We helpen je bij het verbeteren van je contacten met
Nadere informatieNoach bouwt een ark Genesis 6-8
2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met
Nadere informatiemaakboek In dit Klooikoffer Maakboek vertel je over je werkstuk. Zo leren anderen van jouw werk. Dat is toch gaaf?
let op: al het klooien is op eigen risico! ;) Lekker samen klooien! maakboek In dit Klooikoffer Maakboek vertel je over je werkstuk. Zo leren anderen van jouw werk. Dat is toch gaaf? Vertel alles wat je
Nadere informatieT S DE WARME BAKKER BUREN
F I N D WARM BAR BURN 6 2 3 BOJ Burenboekje tips van de schepen Personalia In een nieuwe buurt terecht komen, is niet makkelijk maar jij kunt zeker je steentje bijdragen om er een buurt, bruisend van Gentse
Nadere informatieSamenvatting Mensen ABC
Samenvatting Mensen ABC Week 1ABC: Wie zijn wij? Info: Wie zijn wij mensen Mensen zijn verschillend. Iedereen is anders, niemand is hetzelfde. Dat noem je uniek. Een mens heeft een skelet van botten. Daarom
Nadere informatieIk ben Juul de giraf en ik heb gehoord dat jij je eerste communie
Iedereen welkom 1 Hallo, Ik ben Juul de giraf en ik heb gehoord dat jij je eerste communie wil doen. Klopt dat? Weet je wel wat dat is: communie? Het is zo n moeilijk woord. Wees gerust het is geen ziekte
Nadere informatieRollenspel. Opdracht 1. Opdracht 2. Opdracht 3 6.1.1
6.1.1 Rollenspel Opdracht 1 LICHAAMSTAAL Toon met gebaren en mimiek dat je boos bent. GESPREKSONDERWERP Je vertelt iemand dat je hem of haar wel leuk vindt. Je geeft een aantal complimentjes over wat jij
Nadere informatieMaak van je kind een maker!
Maak van je kind een maker! En word er zelf ook één. Zes regels waarmee dat waarschijnlijk best wel lukt. 1 Welkom In dit boekje vertellen we over maken. Het is speciaal gemaakt voor ouders die samen met
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieIk wil de eerste dagen 8 tot 12 keer aan de borst
Ik wil de eerste dagen 8 tot 12 keer aan de borst omdat mijn maagje niet groter dan een knikker is; omdat ik vaak kleine beetjes voedsel beter kan verteren; hoe meer en hoe vaker ik drink, hoe meer melk
Nadere informatieLekker Slapen kun je Leren
Lekker Slapen kun je Leren Meer rust uit je slaap & energie in je dag Een uitgerust persoon telt voor twee! Inhoudsopgave Voorwoord blz. 3 Inleiding blz. 5 1. Slaap: Facts & Fiction blz. 7 2. Wat spook
Nadere informatieHet Groot en Bijzonder Verdriet Doe Boek
Het Groot en Bijzonder Verdriet Doe Boek De enige officiële training voor Troostbeesten. Lilian Kars, 1999 Illustraties: Rainer Harman Niets uit deze uitgave mag op enige wijze worden gebruikt of gedupliceerd
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieSpreekbeurt Huisdieren (goed) houden
Spreekbeurt Huisdieren (goed) houden Hoi, ik ben Ikki. Wat leuk dat je je spreekbeurt doet over het houden van huisdieren! Daar kan ik je een heleboel over vertellen Bijvoorbeeld dat er veel komt kijken
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieOmgang met uw baby Tips en adviezen
Omgang met uw baby Tips en adviezen Afdeling fysiotherapie Uw baby mag met u mee naar huis. Dit is een vreugdevolle en ook spannende gebeurtenis. Spannend omdat u nu zelf de zorg voor uw kindje op u gaat
Nadere informatie30 TIPS VOOR OUDERS EN BEGELEIDERS VAN LEERLINGEN MET LEERPROBLEMEN
30 TIPS VOOR OUDERS EN BEGELEIDERS VAN LEERLINGEN MET LEERPROBLEMEN Alle kinderen die wij gevraagd hebben om een tip voor jullie hebben gezegd: blijf je vertrouwen in mij tonen, behandel me niet als een
Nadere informatie4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als
4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.
Nadere informatieOp bezoek. bij Sam op de Intensive Care
Op bezoek S bij Sam op de Intensive Care Hoi, ik ben Sam en ik lig op de Intensive Care S Ik heb een fotoboekje gemaakt. Zo kun je alvast zien waar ik ben en wat iedereen op de afdeling doet. Natuurlijk
Nadere informatieeen ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest
een ademtest om een speciale bacterie in je maag op te sporen 13C-ureumtest Wilhelmina Kinderziekenhuis Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 Een
Nadere informaties Heeren Loo Samen mediawijs Met elkaar in gesprek over het gebruik van (social) media s Heeren Loo Advisium September 2017
s Heeren Loo Samen mediawijs Met elkaar in gesprek over het gebruik van (social) media s Heeren Loo Advisium September 2017 Inleiding De wereld verandert. Er zijn steeds nieuwe digitale ontwikkelingen.
Nadere informatieNaam: Locatie: Groep: Groeibericht
Naam: Locatie: Groep: Groeibericht pagina 2 Inleiding Opgroeien, opvoeden en ontwikkelen gaat bij ieder kind met vallen en opstaan. In de moderne kinderopvang nemen we een deel van de opvoeding van uw
Nadere informatieThema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag
Thema Op het werk. Demet TV Lesbrief 8. De eerste werkdag Deze les gaat over de eerste werkdag. gaat voor het eerst werken bij een snoepfabriek. Hij komt binnen en maakt kennis met de chef. De chef vertelt
Nadere informatie