Inkijkexemplaar. (c) Baby- en kindergebaar Baby- en kindergebaar

Transcriptie

1 (c kijk )B e x ab em y- p en laa ki r nd er g In eb aa r

2 2015 Baby- en kindergebaar Illustraties gebarentekeningen: Liedee Illustratie kaft: Studio Neeltje Foto s: Marieke Zwartscholten Uitgegeven door: Baby- en kindergebaar, 2015 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt worden, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Baby- en kindergebaar.

3 Hallo Wat leuk dat je ook wilt gaan gebaren met jouw kind. In dit woordenboek vind je 55 gebaren rondom het thema verzorging uitgelegd. Ben je nog niet zo bekend met gebaren? In dit boek staan, naast de gebarentekeningen, ook beschrijvingen van hoe je het gebaar moet uitvoeren. Wil je na het lezen van dit boek nog meer weten? Neem dan vooral contact op. Je vragen worden met plezier beantwoord. Wij wensen je heel veel plezier met het gebruik van de gebaren. Met vriendelijke groet, Team Baby- en kindergebaar 2

4 Inhoudsopgave Wat zijn baby- en kindergebaren? Blz. 4 Voordat je begint Blz. 5 Legenda Blz. 7 Gebaren -Bad Blz. 8 -Bed Blz. 9 -Emoties Blz. 10 -Eten / drinken Blz. 12 -Kleding Blz. 17 -Meubilair Blz 18 -Verschonen Blz 20 Gebaren- tips Blz. 23 Veel gestelde vragen Blz. 24 Meer informatie Blz. 26 3

5 Wat zijn babygebaren? Vooraf: overal waar babygebaren staat, wordt gebarentaal bedoeld voor jonge kinderen; baby s, peuters en kleuters. Babygebaren een speciale manier van communiceren tussen jou en je kind. Je ondersteunt je gesproken taal met simpele gebaren uit de Nederlandse Gebarentaal. Vanaf ongeveer acht maanden oud willen kinderen al veel vertellen, maar kunnen nog niet (goed) praten. Hun motoriek is echter al wel zo ontwikkeld, dat vormen maken met hun handjes, het maken van gebaren, wel tot de mogelijkheden behoort. Zo kunnen ze jou vertellen wat ze willen, zien, denken, voelen of bezig houdt. Je blijft gewoon tegen je kind praten, maar ondersteunt 1 of meerdere woorden uit een zin met een gebaar. Aangezien kinderen alles na willen doen wat ze zien en horen, zullen ze proberen zowel het gebaar als het gesproken woord na te doen. Het gebaar zal eerder lukken, omdat deze eerder binnen hun fysieke mogelijkheden ligt. Maar omdat jij blijft praten zullen ze blijven proberen het woord ook uit te spreken. Als het uitspreken lukt, verdwijnt het gebaar. Door het gebruik van babygebaren bied je jouw kind de mogelijkheid om al op jonge leeftijd met jou te communiceren, wat jullie band nog specialer maakt. 4

6 Voordat je begint Starten met babygebaren vergt niet heel veel voorbereiding. Maar het is goed om een paar dingen te weten. 1. Begin met een paar gebaren, tussen 6 en 10. Hierdoor kun jij wennen aan het maken van een gebaar. Doordat het niet te veel gebaren zijn, zal je kind ze snel gaan herkennen en maken. Wanneer je merkt dat je kind interesse toont of misschien wel een beweging maakt die op een gebaar lijkt, kun je meer gebaren gaan gebruiken. 2. Er zijn 2 soorten gebaren, de oudergeoriënteerde gebaren en kindgeoriënteerde gebaren. Oudergeoriënteerde gebaren zijn gebaren die wij, als ouders/opvoeders, handig vinden om aan ons kind te leren. Het scheelt ons een hoop raden naar wat je kind wil of bedoelt. Denk aan gebaren rondom eten, verschonen en slapen. Kindgeoriënteerde gebaren zijn gebaren die een kind handig vindt, omdat het dingen zijn die ze leuk vinden. Hij wil je er over vertellen. Denk hierbij aan gebaren voor dieren, speelgoed of vervoersmiddelen. Als je gaat beginnen met gebaren, neem dan een combinatie van beide soorten gebaren. Voor jou als opvoeder hebben de gebaren een bepaald doel, bijvoorbeeld dat je je kind met behulp van het gebaar helpen kan leren iets te vragen. Daarnaast is het voor je kind en jou ook nog eens erg leuk, omdat je kind kan delen dat het een koe ziet of met de auto wil spelen. 5

7 3. Verwacht niet direct resultaat. Kinderen kunnen vanaf de leeftijd van 8 maanden terug gebaren, maar of dat ook gebeurt, hangt van een aantal factoren af. Denk aan: hoeveel en welke mensen gebruiken de gebaren? Hoeveel gebaren worden er gebruikt? In welke ontwikkelingsfase zit je kind? (als hij bijvoorbeeld druk is met leren lopen, dan heeft hij geen energie over om gebaren te leren) 4. Ook al gebaart je kind niet direct terug, toch kun je zien of hij interesse heeft. Wijst hij bijvoorbeeld naar voorwerpen en kijkt hij jou dan vragend aan? Vertel en gebaar wat het is. Zit je kind vol interesse naar jouw handen te kijken, maak dan het gebaar nog een keer. Een grote lach als je een gebaar maakt? Het gebaar wordt begrepen, alleen is zelf terug gebaren nog net een stapje te moeilijk. Blijf consequent doorgaan, het eerste gebaar komt echt. Mevrouw Akkermans: Mijn dochter van 2 gebaart nog steeds. Vooral als ze iets aan het eten is en ze wil meer. Nog met haar mond vol gebaart ze ''meer''. Handig! 6

8 Legenda 7

9 Bad: Afdrogen Wrijf met je hand rondjes op je schouder. Wassen Wrijf met je hand een rondje over je gezicht. Spetteren Doe alsof je met je handen op het water slaat. 8

10 Bed: Bed Maak het gebaar voor slapen. Maak daarna het gebaar voor tafel. Slapen Leg je hand op je hoofd. Alsof je hand het kussen is waar je op gaat slapen. Moe Hou je hoofd een beetje scheef. Beweeg je handen van boven naar beneden. Pyjama Zet je duimen en wijsvingers op elkaar. Draai rondjes ter hoogte van je borst. 9

11 Emoties: Bang Klop met je vuist twee keer je sleutelbeen. Huilen Volg met je wijsvingers de denkbeeldige tranen op je wangen. Houden van Leg je hand op je op hart. Beweeg je hand naar voren. Knuffelen Kruis je polsen op borsthoogte. Draai je bovenlichaam heen en weer. 10

12 Kus Maak een propje van je vingertoppen en tik tegen je wang. Leuk Vorm met je wijsvinger en duim de letter L. Beweeg je hand naar beneden en vouw je vingers naar elkaar toe. Lachen Zet je hand als een klauw op je borst en beweeg deze op en neer. Verdrietig Zelfde gebaar als huilen, maar dan met één vinger. 11

13 Waarom Zet je armen recht voor je. Beweeg je handen naar buiten. Eten / drinken: Appel Doe alsof je een appel in je hand hebt en daar een hap van neemt. Ziek Prik met je duim en wijsvinger op je handpalm. Banaan Doe alsof je een banaan in je vuist hebt. Pel de banaan. 12

14 Bloemkool Hou je vingers krom en beweeg zo met de vorm van de bloemkool mee. Fles Doe alsof je een baby vast houdt die je de fles geeft. Boterham Hou je ene hand plat. Dat is het brood. Snij er met je andere hand een plakje vanaf. Fruit Maak een klauw van je hand en beweeg die in rondjes naast je wang. 13

15 Gezond Zet je duimen en wijsvingers op elkaar. De andere vingers staan omhoog. Maak een boog naar buiten. Kaas Je ene hand is de kaas daar schaaf je met je andere hand een plakje vanaf. Groente Strijk met je wijs- en middelvingers over elkaar. Koekje Doe alsof je tussen duim en wijsvinger een koekje hebt, waar je een hap van neemt. 14

16 Mandarijn Hou een mandarijn in je hand. Doe alsof je deze pelt. Peer Zet je vingertoppen gespreid over je neus. Beweeg ze naar voren terwijl je je vingers naar elkaar brengt. Nog een Steek je wijsvinger omhoog en draai er een rondje mee. Smeren Je ene hand is de boterham, die je met je andere hand smeert. 15

17 Trek/ Honger Wrijf met twee vuisten Over je buik heen en weer. Wortel Strijk met je wijsvinger over je andere wijsvinger. Worst Pak met je ene hand de duim van je andere hand. Beweeg de vingers van die hand op en neer. Yoghurt Steek je duim en pink omhoog. Beweeg je pink naar je mond toe. 16

18 Kleding: Broek Hou twee vuisten voor je. Doe alsof die een broek optrekken. Schoen Zet twee vuisten voor je Draai ze naar binnen toe. Jurk Leg je platte handen op je borst en wrijf ze naar beneden, naar buiten. Trui Maak 2 vuisten. Zet ze boven aan je borst. Beweeg ze naar beneden en tik daar je buik aan. 17

19 T-shirt Geef met je ene hand op je andere arm aan hoe lang de mouw van je shirt is. Meubilair: Kamer Leg je handen plat op elkaar. Beweeg ze naar buiten. Keuken Zet je vingertoppen onder je ribben. Tik een paar keer in je buik. 18

20 Kinderstoel Maak eerst het gebaar voor kinderen; tel met je platte hand de denkbeeldige hoofdjes in de rij. Maak dan het gebaar voor stoel. Tafel Maak met je handen de vorm van een tafel. Stoel Beweeg je vuisten van boven naar beneden. 19

21 Verschonen: Aankleden Zet je duimen in je gekromde wijsvingers. Maak rondjes ter hoogte van je borst, naar binnen toe. Niet Beweeg je wijsvinger naar opzij. Schud je hoofd heen en weer. Kijken Zet je wijs- en middelvinger onder je ogen en beweeg ze naar voren. Plassen Draai met je wijsvinger rondjes ter hoogte van je navel. 20

22 Poepen Zet je vingertoppen in een rondje Tegen je wang. Draai je hand rond. Maak bolle wangen. Tanden poetsen Doe alsof je een tandenborstel vast hebt en ermee poetst. Schoon Zet twee vuisten Tegen elkaar aan. Beweeg ze naar buiten terwijl je je handen open vouwt. Uitkleden Zelfde gebaar als aankleden alleen nu draai je de rondjes naar buiten toe. 21

23 Vies Vouw je drie middelste vingers om. Tik met je duim in je nek. Zalf Wrijf met je ene hand over de rug van je andere hand. Alsof je zalf op je hand smeert. Wat Beweeg je wijsvinger op z n plek heen en weer. 22

24 Gebarentips Eenmaal druk aan het gebaren valt het misschien niet mee om dit consequent vol te houden. Of je bent al maanden bezig, maar een kind vertoont nog geen tekenen van een eerste gebaar. Wellicht heb je wat aan deze tips en hou je het gebaren op deze manier voor iedereen leuk. 1. Herken gebaarmomenten. Kinderen leren nu eenmaal het beste als het betrokken is bij de situatie en aandacht heeft voor wat je zegt. Maak het gebaar op het moment dat je er ook iets mee doet. Vindt je kind iets interessant, introduceer dan een gebaar die past bij de situatie (ziet je kind een vogel vliegen en kijkt hij daar gefascineerd naar, maak dan het gebaar voor vogel). 2. Herken het gebaar van je kind. Als kinderen leren praten zijn de eerste woordjes nog lang niet perfect. Eerst zegt een kind ba en daarna zal het pas echt bal worden. Zo gaat dat ook met gebaren. Je kind doet wel een beweging die lijkt op het gebaar, maar perfect is het nog niet. Wees daarop bedacht. Herken in de bewegingen gebaren, ook al zijn ze nog niet helemaal zoals ze moeten zijn. Zie je jouw kind een gebaar maken, herhaal het dan zelf correct, zoals je dat ook met gesproken taal zou doen; Ooh, wil je een boek 3. Wat goed werkt en ook nog eens erg leuk is, is het gebaar maken met de handjes van je kind of met jouw handen op het lijfje van je kind. Je kind voelt het gebaar en zal het hierdoor beter onthouden. 23

25 Veel gestelde vragen In dit hoofdstuk een aantal veel gestelde vragen en antwoorden rondom baby- en kindergebarentaal. Mocht jouw vraag er niet tussen staan, neem dan gerust contact met ons op. Verstoort het gebruik van babygebaren de spraakontwikkeling van mijn kind? Dit is iets wat veel ouders en opvoeders zich afvragen. Maar wees gerust, het gebruik van gebaren belemmert de ontwikkeling van de spraak niet. Sterker nog, het kan je kind juist helpen eerder te gaan praten. Je biedt de gebaren aan als ondersteuning van de gesproken taal. Een kind leert door te imiteren en zal dus zowel het gebaar als het gesproken woord na proberen te doen. Zodra je kind in staat is de woorden uit te spreken, zullen de gebaren verdwijnen en zullen ze zich steeds meer alleen in gesproken woorden gaan uitdrukken. Wat zijn de voordelen van babygebaren? Er zijn een heleboel voordelen. De belangrijkste en meest genoemd door ouders die baby- of kindergebaren gebruiken zijn: - Het verrijkt de relatie tussen ouder/opvoeder en kind - Een kind kan op jonge leeftijd met je communiceren - Het vermindert frustraties en misinterpretaties - Een kind krijgt meer zelfvertrouwen Daarnaast is het ontzettend leuk en erg bijzonder om te weten wat er in het hoofd van een kind omgaat. 24

26 Wanneer gaat mijn kind gebaren? Ieder kind is anders. Vanaf 6 maanden zijn kinderen in staat om de gebaren te herkennen en op te slaan. Vanaf 8 maanden is een kind in staat om een gebaar terug te maken. Dat wil niet zeggen dat ieder kind dan ook een gebaar maakt. Dit heeft te maken met een aantal factoren. - Hoe vaak en hoe veel komt hij in aanraking met gebaren (gebaart iedereen in de omgeving van het kind mee)? - Heeft hij tijd en aandacht voor de gebaren of is hij druk met andere dingen (bijvoorbeeld met leren lopen)? Hoe intensiever er in de omgeving van het kind gebaart wordt, hoe groter de kans dat een kind het sneller oppakt en overneemt. Laat dus iedereen in de omgeving (opa s, oma s, vrienden) mee gebaren! Wij gebruiken een ander, eigen gebaar, mag dit? Natuurlijk mag dat. De babygebaren in dit boekje zijn onderdeel van de officiële Nederlandse Gebarentaal, maar soms heb je voor iets al een eigen gebaar of zijn er situaties te bedenken die vragen om een eigen gebaar. Het gaat er uiteindelijk om dat jullie elkaar begrijpen, welk soort gebaar je daarvoor gebruikt kan dan minder belangrijk zijn. 25

27 Meer informatie Dit boekje is een uitgave van Baby- en kindergebaar een enthousiast team van docenten baby- en kindergebaren. Baby- en kindergebaar verzorgt cursussen en workshops voor ouders / opvoeders, grootouders en algemeen belangstellenden die interesse hebben in gebaren met hun kind. Tijdens de interactieve cursussen en workshops wordt er veel informatie gegeven, maar worden ook veel gebaren geoefend. Daarnaast leren we je hoe je gebaren kunt gebruiken tijdens activiteiten. Denk hierbij aan spelletjes en liedjes om samen met je kind te doen. Zelf aan de slag? In onze uitgebreide webwinkel vind je naast woordenboeken ook dvd s, posters en gebarenkaarten. 26

28