introductie telecomrecht het hoe en waarom van de telecomwetgeving Gerrit-Jan Zwenne 6 juli 2009
waarom telecomwetgeving? technologie maatschappij economie historie 2
technologie technologie bedrijfsmodellen bedrijfsmodellen carrier(pre)selectie carrier(pre)selectie mobiele mobieleafgifte afgifte de derol rolvan van regulering regulering intensiteit v/d regelgeving het regelgevend kader geeft NRI s de middelen om de overgang van fase 1 naar fase 2 naar fase 3 mogelijk te maken 1 monopolies ter voorkoming van misbruik op eindgebruikersmarkten 2 openen van markten regulering gericht op openen van markten door asymmetrische verplichtingen en beoogt universeledienst te waarborgen structuur structuur Tw Tw 3 mededinging regulering gericht op eerlijke mededinging en universele dienst begrippen begrippen tijd 3
BEDRIJFSMODELLEN wat doen telecomaanbieders?
vast bellen interconnect 5
wie betaalt wat? KPN abonnee belt betaalt abonnement én verkeerskosten BT abonnee wordt gebeld betaalt abonnement géén verkeerskosten en KPN betaalt aan BT voor gebruik BT-netwerk interconnect 6
dimensies verkeer hoe worden gesprekken gerouteerd? financieel wie betaalt voor wat? juridisch wie heeft aanspraken ten opzichte van wie? 7
mobiel bellen interconnect 8
wie betaalt wat? KPN abonnee belt.... Vodafone abonnee interconnect.... én.... 9
begrippen: wholesale en retail fabrikant wholesale of groothandelsdienst tussenhandel warenhuis retail of eindgebruikersdienst eindgebruikers 10
begrippen: markten upstream horizontaal verticaal houtzagerij meubelfabriek 11 down stream
topologie (kpn) netwerk National Acces Points (NAP s) cq. internationale centrales, 06-centrales enz. Regional Acces Points (RAP s) cq. 1e en 2e orde verkeerscentrales interlokale netwerk Local Acces Points (LAP s) cq. nummercentrales wijkcentrales 12 sub loop local loop cq. aansluitnetwerk
alternatieve netwerken veel alternatieve netwerken National Acces Points (NAP s) cq. internationale centrales, 06-centrales enz. Regional Acces Points (RAP s) cq. 1e en 2e orde verkeerscentrales Tele2, COLT, BT, Priority, Verizon, bbned etc interlokale netwerk Local Acces Points (LAP s) cq. nummercentrales wijkcentrales sub loop local loop cq. aansluitnetwerk 13 weinig alternatieve netwerken KPN en kabel, en een beetje glas
CARRIER(PRE)SELECTIE altijd bellen met de laagste prijsgarantie
carrierkeuze en carriervoorkeuze carrierkeuze houdt in dat een abonnee door middel van het kiezen van een additionele korte 16xy-code oproepen kan laten verzorgen door een andere aanbieder dan waarbij hij abonnee is ook bij carriervoorkeuze kan een abonnee via dezelfde aansluiting oproepen laten verzorgen door een andere aanbieder zonder dat hij voor ieder gesprek de code hoeft in te toetsen 15
bellen niet gebeld worden carrier selectie toets 1684 en je belt met Budget Phone 1684 1684071 071527 5277873 7873 carrier preselectie carriercode ( 1684 ) standaard ingesteld toets 1655 en je belt toch weer met KPN 1684 1684071 071527 5277873 7873 1655 1655071 071527 5277873 7873 16
begrippen: carrier- en telefoondiensten telefoondienst voor uitgaande én binnenkomende gesprekken carrierdienst alleen voor uitgaande gesprekken carrierkeuze carriervoorkeuze elektronische elektronische communicatie communicatie telefonie telefonie diensten diensten vast vast carrier carrier diensten diensten mobiel mobiel 17 carrier carrier keuze keuze carrier carrier voorkeuze voorkeuze anderde anderde diensten diensten omroep omroep internet internet etc. etc.
vraag BudgetPhone retail-carrierdienst concurreert met de retail telefoondiensten van KPN om eigen abonees haar retail-carrierdienst te kunnen aanbieden moet BudgetPhone bij KPN wholesalediensten inkopen waarom waarom zou zou KPN KPN deze deze wholesale wholesale diensten diensten aan aan BudgetPhone BudgetPhone verlenen? verlenen? 18
vraag stel: KPN levert BudgetPhone de wholesale-dienst voor 25 en voor haar retail-telefoondienst brengt KPN 20 in rekening wat wat betekent betekent dit dit voor voor het het business business model model van van BudgetPhone? BudgetPhone? 19
MOBILE TERMINATING ACCESS gespreksafgiftekosten
interconnectie interconnectie eindgebruiker access points 21
calling party pays uitgangspunt iedere abonnee betaalt eigen abonnement abonnee die belt betaalt gesprekskosten uitzonderingen 0800-nummers collect call gesprek naar mobiel in buitenland skype 22
gespreksafgifte interconnectie eindgebruiker Vodafone brengt KPN aflevertarieven in rekening voor afleveren van verkeer bij eigen abonnees (wholesale) access points KPN berekent de wholesaleaflevertarieven door aan haar eigen KPN abonnee (retail) Netwerk KPN KPN abonnee Netwerk Vodafone 0,24 0,11 23 Vodafone abonnee
telefoonrekening*) startkosten en verkeerkosten KPN-netwerk ( on net ): kosten afleveren gesprek naar Vodafone abonnee ( off net ): 0,24 p/m Totaalkosten: 0,35 p/m 0,11 p/m *) o.b.v. KPN Prepaid juni 2010 24
vragen hoe excessieve (wholesale) afgiftetarieven te voorkomen..? is dat een probleem? voor wie? startkosten en verkeerkosten KPN-netwerk ( on net ): kosten afleveren gesprek naar Vodafone abonnee ( off net ): 0,24 p/m Totaalkosten: 0,35 p/m *) o.b.v. KPN Prepaid juni 2010 25 0,11 p/m
HET HOE EN WAAROM van telecomspecifieke regelgeving
waarom telecomwetgeving? turbulentie: turbulentie:technologie technologie ontwikkelt zich ontwikkelt zichsnel snelen enop op ongekend grote schaal ongekend grote schaal technologie maatschappij economie basisbehoefte: basisbehoefte:elektronische elektronische communicatie communicatienodig nodigvoor voor normaal maatschappelijk normaal maatschappelijk functioneren functioneren historie welvaart: welvaart:elektronische elektronische communicatie communicatieessentieel essentieelvoor voor economische ontwikkeling; economische ontwikkeling; én énde deinterne internemarkt markt asymmetrie: asymmetrie:marktstructuur marktstructuur onevenwichtig onevenwichtigdoor doorininverleden verleden gemaakte keuzes gemaakte keuzes 27
één goedkoper dan twee (of meer) aantal abonnees = 10 vaste netwerkkosten = EUR100 operationale kosten p. abonnee = EUR4 vaste vastenetwerk netwerk kosten kosten(100) (100) vaste vastenetwerk netwerk kosten kosten(100) (100) 2 telco s met ieder 5 abonnees totale kosten per aanbieder: EUR100 vaste netwerkkosten + EUR020 totale operationele kosten = EUR120 totaal p. telco kosten per abonnee per aanbieder: EUR120/5 = EUR24 vaste vastenetwerk netwerk kosten kosten(100) (100) 1 telco met 10 abonnees totale kosten voor deze aanbieder: EUR100 vaste netwerkkosten + EUR040 totale operationele kosten = EUR140 totaal p. telco kosten per abonnee per aanbieder: EUR140/10 = EUR14 28
uitgangspunten 1900-1970 telefonie natuurlijk monopolie gemiddelde kosten nemen af bij meer volume per telco dus één telco is altijd efficiënter één aanbieder is goedkoopst PTT Telecom, France Telecom Deutsche Telekom, Telefonica enz. regulering is wèl nodig apparaten, eindgebruikersbelangen, universele dienst géén cherry-picking cq. cream skimming 29 staatsbedrijf met nationaal wettelijk monopolie voor telefonie
vanaf ca. 1970: ontwikkelingen digitalisering intelligentere netwerken nieuwe nieuweaanbieders aanbiedersmet metnieuwe nieuwe diensten dienstenop opnieuwe nieuwemarkten markten integrated services digital network ( ISDN ) taakgerichte netwerken concurrentie concurrentiemet met staatsbedrijven staatsbedrijven data-backbones (glas) bypass monopolienetwerken convergentie nieuwe diensten staatsbedrijven staatsbedrijvenreageren reagerenmet met kruissubsidie kruissubsidieen enbundels bundelsvan van gereguleerde gereguleerdeen ennietnietgereguleerde gereguleerdediensten diensten o.a. fax, datadiensten zakelijke markt en long distance 30
vanaf ca. 1985: nieuwe uitgangspunten bevordering concurrentie door aanmoediging efficiënte investeringen in infrastructuur en steunen van innovatie ontwikkeling interne markt (EU) bevordering eindgebruikersbelangen wat betreft keuze, prijs en kwaliteit 31 beleidsdoelstellingen beleidsdoelstellingen van vanalgemeen algemeenbelang belang (zoals (zoalsbijv. bijv.de de bescherming beschermingvan van bepaalde bepaaldeconsumentenconsumentenbelangen) belangen)die dieniet nietdoor door concurrentie concurrentie(alleen) (alleen) kunnen kunnenworden wordenbereikt, bereikt, worden wordendoor door regelgeving regelgevingen entoezicht toezicht verzekerd. verzekerd. MvT MvT(28851) (28851)p.7 p.7
intensiteit v/d regelgeving ontwikkeling van regelgeving het regelgevend kader geeft NRI s de middelen om overgang van fase 1 naar fase 2 en fase 3 mogelijk te maken 1 monopolies ter voorkoming van misbruik op eindgebruikersmarkten 2 3 openen van markten regulering gericht op openen van markten door asymmetrische verplichtingen en beoogt universele dienst te waarborgen tijd 32 mededinging regulering gericht op eerlijke mededinging en universele dienst
grondslagen telecomregelgeving géén telecombepalingen in EGverdrag Art. Art.14 14EG EG(art. (art.26 26VWEU) VWEU) de interne markt omvat de interne markt omvateen een ruimte ruimtezonder zonderbinnengrenzen binnengrenzen waarin het vrije waarin het vrijeverkeer verkeervan van goederen, personen, diensten goederen, personen, dienstenen en kapitaal is gewaarborgd kapitaal is gewaarborgd toepassing van normale instrumenten harmonisatierichtlijnen standaardisatie open network provisions ( ONP ) vergunningen en machtigingen universele dienstverlening Art. Art.95 95EG EG(art. (art.114 114VWEU) VWEU) maatregelen inzake maatregelen inzakede de onderlinge aanpassing van onderlinge aanpassing vande de wettelijke wettelijkeen enbestuursrechtelijke bestuursrechtelijke bepalingen bepalingenvan vande delidstaten lidstatendie diede de instelling en de werking van de instelling en de werking van de interne internemarkt marktbetreffen betreffen mededingingsrecht invulling begrippen vangnet 33
EC Groenboek Telecom 1987 verzelfstandiging PTT s EUROPESE EUROPESECOMMISSIE COMMISSIE los van de staat (min-of-meer) zelfstandige vennootschappen Naar Naareen eendynamische dynamische Europese Europese economie economie privatisering vennootschappen naar de beurs liberalisering staatsmonopolies geleidelijk afgebouwd regulering sectorspecifieke regels onafhankelijke toezichthouders groenboek groenboekover overde de ontwikkeling ontwikkelingvan vande de gemeenschappelijke gemeenschappelijkemarkt markt voor voortelecommunicatiedienst telecommunicatiedienst en enapparatuur apparatuur COM(87)290 COM(87)290 juni juni1987 1987 harmonisering toegang tot netwerken en diensten 34
Nederland en EU 1852 1852Telegraafwet Telegraafwet 1994 1994beursgang beursgangkpn KPN 1998 1998splitsing splitsingkpn KPN aanleg aanlegen enexploitatie exploitatietelegraaf telegraafdoor door Staat (behoudens Koninklijke Staat (behoudens Koninklijke magtiging ) magtiging ) TNT TNTPost PostGroep Groep Koninklijke KoninklijkeKPN KPN 1880 1880introductie introductietelefonie telefonie 1904 1904Telegraaf Telegraaf&&Telefoonwet Telefoonwet EG/EU-richtlijnen EG/EU-richtlijnen exploitatie exploitatiedoor doorstaat Staat(behoudens (behoudens concessie) concessie) 1989 1989randapparatuur randapparatuur 1990 diensten 1990 diensten(beperkt) (beperkt) 1993 1993datatransport datatransport 1994 satelliet-communicatie 1994 satelliet-communicatie 1995 1995kabelnetwerken kabelnetwerken 1996 mobiele 1996 mobielecommunicatie communicatie 1998 telefonie en 1998 telefonie eninfrastructuur infrastructuur 2002 2002nieuw nieuwregelgevend regelgevendkader kader 2010 herziening regelg. kader 2010 herziening regelg. kader 1989 1989Wet Wetop opde detelecom.voorz. telecom.voorz. scheiding scheidingtoezicht toezichten enregelgeving regelgeving netwerk, netwerk,diensten dienstenen enrandapparatuur randapparatuur liberalisatie liberalisatie 1998 1998Telecommunicatiewet Telecommunicatiewet ingrijpend ingrijpendgewijzigd gewijzigd2004 2004en en2011 2011 35
structuur Telecomwet markttoegang marktgedrag registraties en nummers graafrechten en gedoogplichten (hfdstk 2, 3 en 5) interoperabiliteit aanmerkelijke marktmacht toegang (hfdstk 6 en 6a) maatschappelijke belangen overig eindgebruikersbelangen universele dienst privacy aftappen enz. (hfdstk 7, 9, 11, 13 en 14) elektronische handtekeningen toezicht en handhaving, geschilbeslechting, bezwaar en beroep enz. (hfdstk 2, 6b, 12, 15 enz.) 36
alleen alleenvergunningen vergunningenvoor voor nummers en frequenties, nummers en frequenties,niet niet voor aanbieden voor aanbieden telecomdiensten telecomdienstenofofnetwerk netwerk OPTA, OPTA,AT, AT,Rb RbR dam, R dam, College van Beroep College van Beroepvoor voor het bedrijfsleven het bedrijfsleven iedere iederetelco telcoen enisp ISPmag mag vaste infrastractuur vaste infrastractuur aanleggen aanleggen geheime geheimenummers, nummers, nummerherkenning, nummerherkenning, spam, spam,internetveiligheid, internetveiligheid, verkeersverkeers-en en locatiegegevens locatiegegevens de deweduwe weduweinin Appelscha Appelscha kostenoriëntatie, kostenoriëntatie,nonnondiscriminatie, enz. discriminatie, enz. any-to-any-calls any-to-any-calls marktanalyse marktanalyse markttoegang marktgedrag registraties registraties en en nummers nummers graafrechten graafrechten en en gedoogplichten gedoogplichten (hfdstk (hfdstk 2, 2, 33 en en 5) 5) interoperabiliteit interoperabiliteit aanmerkelijke aanmerkelijke marktmacht marktmacht toegang toegang (hfdstk (hfdstk 66 en en 6a) 6a) maatschappelijke belangen overig eindgebruikersbelangen eindgebruikersbelangen universele universele dienst dienst privacy privacy aftappen aftappen enz. enz. (hfdstk (hfdstk 7, 7, 9, 9, 11, 11, 13 13 en en 14) 14) 37 elektronische elektronische handtekeningen handtekeningen toezicht toezicht en en handhaving, handhaving, geschilbeslechting, geschilbeslechting, bezwaar bezwaar en en beroep enz. beroep enz. (hfdstk (hfdstk 2, 2, 6b, 6b, 12, 12, 15 15 enz.) enz.)
technologieonafhankelijkheid toekomstbestendigheid d.w.z. rechtszekerheid regelgeving ziet op nieuwe technologie en toepassingen convergentie televisie over DSL internet over kabel spraak over DSL spraak over kabel breedband mobiel SMS voor vaste telefonie enz. vanwege detoenemende toenemende vanwegede convergentie sectoren vande desectoren convergentievan telecommunicatie media telecommunicatie,,media (waaronder en omroep)en (waaronderomroep) informatietechnologie [moet] informatietechnologie[moet] er eengemeenschappelijk gemeenschappelijk,, ereen uniform kader regelgevendkader uniformregelgevend komen alle vooralle komenvoor transmissienetwerken en transmissienetwerkenen diensten dezesectoren sectoren diensteninindeze MvT(28851) MvT(28851)p. p.77 38
BEGRIPPEN elektronische communicatie, telecommunicatie, telefonie, carrierkeuze, abonnee eindgebruiker, enz
netwerken en diensten netwerk transmissiesystemen (incl. routeren en schakelen), én andere middelen die overdracht van signalen mogelijk maken via elektromagnetische middelen d.w.z. telecom- en omroepnetwerken ongeacht de aard van de overgebrachte informatie dienst overbrengen van signalen via elektronische communicatienetwerken gewoonlijk tegen vergoeding aangeboden geen inhoudsdiensten of diensten van de informatiemaatschappij (art. 3:15d, derde lid, BW) 40
telefoon telefoonnetwerk gebruik voor aanbieden telefoondiensten ondersteunt de overdracht tussen netwerkaansluitpunten van spraakcommunicatie telefoondienst uitgaande én binnenkomende gesprekken géén carrier-keuze en carriervoorkeuze 41
abonnees eindgebruikers consumenten enz. gebruikers art. 11.1 jo 11.8 gebruikers art. 1.1 n Tw eindgebruikers art. 1.1 o Tw zakelijke eindgebruikers consumenten art. 1.1 q Tw abonnees art. 1.1 p Tw aanbieders cq. ondernemingen abonnees art. 11.1 jo 11.8 42
vaktijdschriften 43
literatuur 44
vragen? 45