LEIDO Academy THEMA-NETWERK LEVEN LANG LEREN Leergang Management en de Associate degree Voor degenen die betrokken (zullen) zijn bij de verdere invoering van de Associate degree (Ad) in ons land maart - juni 2015 (geactualiseerde versie) INLEIDING In vorige nieuwsbrieven is de achtergrond van de leergang voor degenen die betrokken zijn dan wel zullen worden bij het management van een of meerdere Ad s, uitgebreid geschetst. Op basis van het aantal aanmeldingen is besloten om voor een nieuwe opzet te kiezen, in een meer compacte vorm. In dit document treft u de actuele versie van de leergang aan. AANPASSINGEN Naast het indikken van de leergang hebben we de volgende aanpassingen doorgevoerd ten aanzien van de opzet en organisatie: - De leergang kan individueel worden gevolgd, dus het meedoen met een team per instelling is geen voorwaarde meer. - Wel is het zo dat het gehele programma dient te worden gevolgd, gelet op de samenwerking met de groep vanuit de VS. In het geval er toch meerdere deelnemers zijn van een instelling, is met het oog daarop deelname van tenminste een persoon daarvan aan de studiereis naar Belgie en Parijs noodzakelijk. - Er worden na de eerste bijeenkomst groepen gevormd die bestaan uit deelnemers vanuit de VS en onze leergang. Deze groepen worden onder meer betrokken bij het internationale seminar op 25 en 26 juni (zie verderop voor meer hierover). - De groep vanuit de VS zal bestaan uit 18 personen die met hun PhD-programma bezig zijn, 5 Masterstudenten en 2 begeleiders. De achtergrond van de betrokkenen is vooral het werken binnen een universiteit (Four-Years College), vandaar dat de leergang uitgaat van de situatie zoals we die in Nederland kennen nl. de Associate degree als graad binnen het hbo, en de hogescholen zelf, maar met een eigen status als het gaat om de relevantie, doelmatigheid en kwaliteit. De overgang van de Ad naar de Bachelor, binnen de hogeschool maar straks ook steeds meer op basis van zij-instroom (denk aan deeltijd), komt daarbij prominent in beeld. Overigens wil het ministerie ook bezien of een Associate in Liberal Arts voor de eerste twee jaren van een brede Bachelor, een optie kan gaan worden. Dus daarom deze focus, op de inbedding van de Ad in een hoger onderwijssysteem. OPZET LEERGANG De leergang bestaat uit de volgende onderdelen die vervolgens worden beschreven:: 1. Vrijdag 20 maart: Startdag 2. Donderdag 9 en vrijdag 10 april: Tweedaagse 3. Nader te bepalen datum in mei: Bijeenkomst - voorbereiding activiteiten in juni 1
4. Week van 15 juni: Studiereis Brussel / Leuven / Parijs (start op zondag 14 juni) 5. Week van 22 juni: Studieweek Nederland incl. internationaal seminar. Startdag Datum en tijden Vrijdag 20 maart, van 10 tot 16 uur Plaats: Amersfoort-Schothorst Onderdelen: - Introductie - Workshops rond thema Strategie ontwikkelen - Opdracht voor de tweedaagse Tweedaagse Data en tijden: Donderdag 9 april, start om 10.30 uur Vrijdag 10 april, einde om 15 uur Inclusief een avondsessie en overnachting Plaats: Conferentiecentrum in het centrum des lands Onderdelen: - Uitwerking opdracht - Inleidingen - Workshops rond de thema s: Resources Managen, Communiceren en Professioneel Handelen - Voorbereiding activiteiten in juni Bijeenkomst (voorbereiding activiteiten juni) Datum en tijden: Nader te bepalen in mei, van 10 tot 14 uur De datum zal in overleg met de deelnemers worden vastgesteld aangezien de vakanties bij alle instellingen mogelijk anders zijn gepland. Plaats: Amersfoort-Schothorst Onderdelen: - Reflectie op tweedaagse - Voorbereiding studieweek Nederland Studiereis Brussel-Leuven-Parijs Zoals in mei van dit jaar een groep van onze kant voor twee weken naar de VS is geweest, komt in juni 2015 een groep van ongeveer 23 personen uit Ohio naar Europa voor een programma van twee weken. In de eerste week zijn er bezoeken gepland aan Brussel, Leuven en Parijs, gericht op Europese ontwikkelingen rond het hoger onderwijs, met specifieke voorbeelden uit Vlaanderen en Frankrijk. De tweede week wordt doorgebracht in Nederland, zoals verderop beschreven. Evenals bij de studiereis naar de USA is het programma in z n algemeenheid gericht op bestuur en beheer van onderwijsinstellingen in het hoger onderwijs, gelet op de betrokkenheid en invloed van de internationale (Europese), nationale en lokale politiek op de mogelijkheden om als management te kunnen functioneren. Daarbij wordt ook gekeken naar de bijpassende wet- en regelgeving, de rol van stakeholders en de wijze waarop onderwijsinstellingen binnen netwerken met hun partners kunnen samenwerken aan goed, passend en doelgericht onderwijs voor de doelgroepen. Er wordt in dat kader aandacht besteed aan onder andere volgende zaken en ontwikkelingen: Rol van de Europese Commissie t.a.v. het onderwijs Bolognaproces / European Higher Education Area Betrokkenheid van Europese Associaties voor het hoger onderwijs Invloed van Cedefop, als adviesorganisatie Nationale invloed van de EU-lidstaten op het EU-beleid Lifelong Learning (non-formal en informal leren) Erasmus+ Hoger onderwijs in Vlaanderen (professioneel en volwassenenonderwijs) bezoek aan een Vlaamse Hogeschool en een daaraan gelieerd Centrum voor Volwassenenonderwijs (HBO5) Inrichting van het hoger onderwijs in Frankrijk overleggen met het ministerie en de Franse associatie voor het HO, bezoek aan een universiteit, workshop over level 5 kwalificaties in het Franse systeem. 2
De planning voor deze week is als volgt: Aankomst groep Amerikanen in Brussel: zaterdag 13 juni Startbijeenkomst: zondagmiddag en -avond 14 juni Programma in Brussel en Leuven: maandag 15, dinsdag 16 en woensdag 17 juni Treinreis van Brussel naar Parijs: eind woensdagmiddag 17 juni Programma in Parijs: donderdag 18, vrijdag 19 en zaterdagmorgen 20 juni Treinreis van Parijs naar Amsterdam: zondagmorgen 21 juni. Studieweek in Nederland Van maandag 22 tot en met vrijdag 26 juni is er een studieweek in Nederland die deel uitmaakt van de studiereis van twee weken voor de groep Amerikaanse studenten van de University of Toledo, Ohio. De opzet van de studieweek is als volgt: Startbijeenkomst gehele groep in Amsterdam: maandagmorgen 22 juni Bijeenkomst met inleidingen over het Nederlandse systeem voor HO (wetgeving, accreditatie, privaat onderwijs, doelmatigheid e.d.), in Amsterdam, maandagmiddag en -avond 22 juni Bezoeken van groepjes bestaande uit Amerikaanse deelnemers aan een aantal hogescholen van degenen die aan de leergang deelnemen, bestemd voor een dagprogramma van zo n groepje om kennis te maken met hetgeen er in een hogeschool gebeurt, in het algemeen en met de Ad in het bijzonder (waarbij dan ook mensen vanuit die hogeschool kunnen meedoen aan een zelf door de deelnemers aan de leergang op te zetten programma, om aldus ook meer te leren van hetgeen in de VS speelt): dinsdag 23 juni Bijeenkomst met een aantal casussen over actuele ontwikkelingen in Nederland, in Amsterdam: woensdagmorgen 24 juni Voorbereiding internationale tweedaagse (workshops en inleidingen), in Amsterdam: woensdagmiddag 24 juni Internationale conferentie, in Amsterdam: donderdag 25 (vanaf 11 uur) en vrijdag 26 juni (tot 15 uur) diner op donderdagavond (zie hieronder) Afscheidsdiner, in Amsterdam - vrijdagavond 26 juni Vertrek groep Amerikanen naar de VS: zaterdag 27 juni. Studiereis en studieweek: competenties Tijdens de bijeenkomsten in maart, april en mei komen vier van de zes managementcompetenties aan de orde. De resterende twee: Samenwerken en Uitdragen (professioneel leiderschap), worden gekoppeld aan de twee weken in juni. De interne en externe contacten die centraal staan in die weken vragen om een duidelijke afstemming van allerlei werkzaamheden tussen de betrokken organisaties. Daarbij staat echter wel centraal de eigen positionering van de eenheid waarvoor men als manager verantwoordelijk is binnen het krachtenveld waarmee men te maken heeft om die eenheid optimaal te laten functioneren. De workshops tijdens de internationale conferentie op 25 en 26 juni zullen worden opgehangen aan thema s die met deze competenties een relatie kennen. Internationale conferentie In de studieweek wordt een internationale conferentie van twee dagen gepland in Amsterdam. Het onderwerp ervan is: Level 5 in Europa: interne/externe ontwikkelingen en de inbedding van opleidingen in een instelling. Daarbij zal ook nadrukkelijk worden ingegaan op de samenwerking tussen aanbieders van VET (Vocational Education and Training, ons mbo, maar in andere landen zijn die instellingen ook betrokken bij kwalificaties op niveau 5) en HE (higher education, en dan vooral kijkend naar het professioneel gerichte onderwijs). Ook wordt ingezoomd op de mogelijkheden om zich te richten op organisatorische eenheden zoals een Regionaal Associate College (RAC in Rotterdam) en een vorm als de Community College in de VS en de Further Education College in Engeland. Deze conferentie staat open voor experts en professionals uit het hoger onderwijs in Europa. 3
Workshops Tijdens de conferentie zullen onder andere workshops worden gegeven door groepen die samengesteld zijn uit de deelnemers vanuit de USA en vanuit Nederland (dus uit de deelnemers aan de leergang meedoen). In de aanloop naar de conferentie worden er (gebruikmakend van e-mail, Skype en andere communicatiemiddelen) NL-USA groepen gevormd en bepalen de leden ervan welke thema s, vallend onder de betreffende managementcompetenties wordt geadopteerd. Vervolgens wordt bezien op welke wijze tijdens de workshop de presentatie plaatsvindt van een aantal good practices en/of uitkomsten van een zelf geformuleerde onderzoeksopdracht (gelet op het feit, zoals al gemeld, dat de Amerikanen deze studiereis maken als keuzemodule van hun Phd-programma en Master). DOELGROEPEN De leergang richt zich op degenen die binnen onderwijsinstellingen betrokken zijn bij de Ad, in de meest brede zin. Te denken valt aan Ad-managers, opleidingsmanagers, onderwijsmanagers, kwaliteitszorgmedewerkers en anderen die in een managementteam werken aan de instroom, interne vormgeving en doorstroom (arbeidsmarkt, Bachelor) met betrekking tot de Ad. Maar dat kunnen ook medewerkers van mbo-instellingen zijn die samenwerken met hogescholen rond de vormgeving van Ad-programma s, de doorstroom vanuit het mbo naar het hbo op basis van doorlopende leerwegen, de samenwerking met het regionale bedrijfsleven, enz. CERTIFICAAT Aan het eind van de leergang ontvangen de deelnemers een certificaat waarop wordt aangegeven aan welke onderdelen zij hebben meegedaan. ZAKELIJKE ASPECTEN VAN DEZE LEERGANG Hier de zakelijke kanten van deze leergang op een rijtje: De leergang zoals hierboven beschreven, dus inclusief de studiereis naar België en Parijs, vraagt per deelnemer een bedrag van 3000 euro (excl. btw). Bij deze bedragen zijn de volgende kosten inbegrepen: Organisatie, begeleiding en ondersteuning, accommodatie bijeenkomsten in Amersfoort- Schothorst, tweedaagse in een conferentiecentrum (incl. lunches, diner en overnachting), koffie/thee, lunch, materialen en andere zaken die gekoppeld zijn aan die bijeenkomsten. Deelname aan de studiereis, inclusief treinreis, hotel, diners op zondag, woensdag en vrijdag, lunches op alle dagen. Deelname aan de studieweek inclusief catering, lunches op maandag en woensdag alsmede het diner op de maandagavond. Deelname aan de internationale conferentie, inclusief catering, lunches e.d. (maar exclusief het diner op donderdagavond apart te boeken). Afscheidsdiner op vrijdagavond 26 juni. Reiskosten binnen Nederland voor het deelnemen aan de bijeenkomsten en de conferentie in Nederland, zoals in het programma genoemd, zijn niet inbegrepen. Dat geldt evenzeer voor de diners op de niet-genoemde dagen tijdens de studiereis. Ook zijn de eventuele kosten voor een hotel in Amsterdam of omgeving in die week voor eigen rekening. Als er meerdere deelnemers zijn van een instelling, is de voorwaarde dat minimaal een persoon participeert in de studiereis (mede als contactpersoon voor de groep Amerikanen waarmee wordt samengewerkt). Voor degenen die niet meegaan, bedragen de kosten 1600 euro excl. btw. 4
ORGANISATIE, CONTACT EN VOORLICHTINGSBIJEENKOMSTEN De leergang is een initiatief van Leido Academy, dat de organisatorische zaken voor haar rekening zal nemen. In samenwerking met Herman den Heeten van ProcessCoach wordt verdere invulling gegeven aan de opzet en uitvoering van het programma. Herman heeft in de afgelopen jaren nationaal en internationaal brede ervaring opgedaan met de zaken die in de leergang aan de orde komen. Daarnaast zullen er per managementcompetentie experts worden ingeschakeld, vaak ook omdat ze ervaring hebben opgedaan in internationale projecten en trainingen met onderwijsorganisaties in de USA en Europa. Er zullen eind november en in januari voorlichtingsbijeenkomsten worden gehouden in Amersfoort-Schothorst. De data worden nog bekend gemaakt. Nadere informatie over de leergang is te verkrijgen door contact op te nemen met: Hans Daale / info@leido.nl / 06 10213508 of Herman den Heeten / herman@processcoach.eu / 06 51360025 Wat te doen als u belangstelling voor deze leergang heeft Als u interesse heeft in deze leergang en u overweegt mee te doen, dan is de beste optie om naast het bezien of alles in uw eigen en de instellingsagenda past en of er in voorkomend geval overleg met uw leidinggevende nodig is een mailtje te sturen naar info@leido.nl. Daarin kunt u zonder enige verplichting uw belangstelling kenbaar maken. U ontvangt vervolgens een uitnodiging voor de voorlichtingsbijeenkomst en we houden u regelmatig op de hoogte van ontwikkelingen rond het onderwerp van de leergang. 5
ANNEX - KEUZE VOOR MODEL Er is bij deze leergang gekozen om het Amerikaanse management-model voor leiders binnen de Community Colleges te hanteren. Dat is niet zomaar gedaan. We denken dat in veel Europese landen (nu al) en ons land (op niet al te lange termijn) een trend valt te signaleren waarbij de opleidingen die leiden naar een diploma op niveau 5, een speerpunt van veel instellingen vormt. In de VS studeert meer dan 50% van alle studenten in het hoger onderwijs aan een Community College, Belangrijkste reden hiervoor zijn: Veel beter kunnen inspelen op de arbeidsmarktrelevantie, het leven lang leren en de mogelijkheden voor studenten en werkenden om in de pas met hun carrièreontwikkeling bewustere keuzes voor een volgende stap te kunnen maken. Dit speelt ook bij ons maar het zal in Europa niet zo snel leiden tot het inrichten van Community Colleges, aangezien daarvoor de systemen een sterk traditioneel verleden kennen, met daaraan gekoppelde positioneringen van de instellingen die hoger onderwijs aanbieden Wel zal de stap naar het opzetten van samenwerkingsverbanden tussen Ad-trajecten binnen eenzelfde hogeschool, mogelijk ook in een eigen afdeling, leiden tot het gaan ontstaan van Community Hogescholen (Community Universities of Applied Sciences) en als het mbo erbij betrokken is Regionale Associate Colleges. Met deze leergang willen we de managers die hieraan leiding kunnen gaan geven, de handvatten aanreiken zoals die in de VS voor College-managers gelden. De Community Colleges gaan terug tot 1909 en hebben veel respect opgebouwd in de Amerikaanse samenleving. De Ad in ons land is ook daarvoor bedoeld: een opleiding die scholen, werkenden, werkgevers en regionale overheden bij elkaar brengt, en kan houden. COMPETENTIES EN OPBOUW De leergang is opgehangen aan zes management-competenties: 1. Strategie ontwikkelen 2. Resources managen 3. Communiceren 4. Samenwerken 5. Uitdragen missie 6. Professioneel handelen. Deze competenties worden vervolgens geplaatst in het licht van een drietal ontwikkelstadia die te maken hebben met studeren in de 21 e eeuw en de wijze waarop een onderwijsinstelling dat zou moeten ondersteunen. Deze stadia zijn afgeleid uit een onderzoek en aanbevelingen met betrekking tot het herpositioneren van Community Colleges in de VS. 1. Re-design 2. Re-invest 3. Re-set. In onderstaande matrix worden de onderdelen van de leergang zoals ze aan de orde zullen gaan komen, kort toegelicht: RE-DESIGN onderwijsbeleving door studenten RE-INVEST institutionele rol RE-SET institutionele systemen Strategie ontwikkelen Hoe in de 21 e eeuw studenten voorbereiden op bestaande en toekomstige beroepskwalificaties op het niveau 5 Focus de missie van het Ad instituut op 21 e eeuw onderwijs- en werkgelegenheid behoeftes in het Addomein Het doen van strategische investeringen om studievooruitgang van Ad studenten en de transparantie van het Ad onderwijsproces te bevorderen Effectief team leiderschap verbetert vanuit een strategische benadering; de kwaliteit van het Ad-instituut, bewaakt lange termijn doelen en bevordert het succes voor studenten. 6
Resources managen Communiceren Samenwerken Uitdragen Professioneel handelen Effectief team leiderschap heeft tot gevolg dat mensen, processen en informatie als ook fysieke en financiële middelen de missie, visie en doelstelling van het Ad-instituut bewerkstelligt. Effectief team leiderschap gebruikt alle denkbare middelen om in een open dialoog betrokken te zijn met alle niveaus binnen het instituut en haar omgeving om het studiesucces van de studenten te bevorderen en de missie van het Ad-intituut te bevorderen. Effectief team leiderschap ontwikkelt en onderhoudt verantwoordelijke, coöperatieve, wederzijds winstgevende interne en externe relaties die het studiesucces van de studenten bevorderen en de missie van het Adinstituut voeden Effectief team leiderschap begrijpt en is gecommitteerd aan de missie, visie en doelstellingen van het Ad-instituut en draagt deze zodanig uit dat dit het studiesucces van de studenten bevorderen Effectief team leiderschap zet hoge standaarden voor zich zelf en voor anderen gericht op de ontwikkeling van het Ad, legt intern en extern verantwoording af en draagt zorg voor lange termijn levensvatbaarheid van het Ad-instituut. 7