KWALITEITSONDERZOEK MBO Rapport stelselonderzoek 2017 ROC van Twente Apothekersassistent Plaats :Hengelo BRIN nummer :27YU Onderzoeksnummer :293552 Datum onderzoek :17 en 18 mei 2017 Datum vaststelling :4 oktober 2017
Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Conclusie en vervolg... 3 3. Resultaten... 4 3.1 Apothekersassistent... 4 3.1.1 Onderwijsproces... 4 3.1.2 Examinering en diplomering... 5 3.1.3 Onderwijsresultaten... 6 3.1.4 Kwaliteitszorg en ambitie... 6 3.1.5 Onderzoek naar overige wettelijke vereisten... 7 Bijlage I.... 8
1. Inleiding Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? De inspectie voert dit onderzoek uit om in De Staat van het Onderwijs te kunnen rapporteren over de ontwikkelingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Het onderzoek richt zich op de volgende vraag: voldoet de opleiding op de onderzochte gebieden en standaarden aan de basiskwaliteit, en daarmee aan de wettelijke eisen? We doen geen uitspraak over de kwaliteit van de opleiding als geheel. Voor het onderzoek is een aselecte steekproef getrokken van opleidingen. Bij ROC van Twente onderzochten we de in onderstaande tabel opgenomen opleidingen. Voor deze onderzoeken zijn separate rapporten opgesteld. In hoofdstuk 2 en 3 zijn de bevindingen van een van deze opleidingen opgenomen. De volgende opleidingen en kwalificaties zijn onderzocht: Opleidingen/Kwalificaties Leerweg, niveau, locatie 95280, Sport en bewegen (sport- en bewegingsleider)/ 25415, Leerweg bol, niveau 3, Sport- en bewegingsleider locatie Colosseum 87, Enschede 91300, Apothekersassistent/ 25471 Apothekersassistent leerweg bol, niveau 4, locatie Gieterij 200, Hengelo 94892, Juridisch medewerker openbaar bestuur/ 25145, Juridischadministratief dienstverlener leerweg bol, niveau 4, locatie Gieterij 200, Hengelo 93751, Verkoper detailhandel/ 25167, Verkoper leerweg bbl, niveau 2, locatie Wierdensestraat 65, Almelo 94272, Installeren (Monteur werktuigkundige installaties)/ 25350, Monteur werktuigkundige installaties 90401, Mediavormgever (Animatie/audiovisuele vormgeving)/ 25201 Mediavormgever Dit rapport heeft in detail betrekking op de volgende opleiding en onderzoeksonderdelen: Gebied Gebied Examinering Onderwijsresultaten en diplomering Gebied Onderwijsproces, Schoolklimaat Kwaliteitszorg en ambitie en Wettelijke vereisten bc008 91300, Apothekersassistent 25471, Apothekersassistent 91300, Apothekersassistent leerweg bbl, niveau 2, locatie Gieterij 200, Hengelo Leerweg bol, niveau 4, locatie Van Galenstraat 19, Enschede Leerweg, niveau, locatie leerweg bol, niveau 4, locatie Gieterij 200, Hengelo Werkwijze We gebruiken bij dit onderzoek het nieuwe waarderingskader (onderdeel van het onderzoekskader mbo 2017), inclusief de daarin opgenomen standaarden en normering. We onderzochten vijf kwaliteitsgebieden: onderwijsproces, examinering en diplomering, schoolklimaat, onderwijsresultaten, kwaliteitszorg en ambitie. We onderzochten daarbij dertien standaarden. We hebben vervolgens een oordeel gegeven over tien standaarden. In het kader van het kwaliteitsgebied Onderwijsproces wordt bij de standaard OP1 (Onderwijsprogramma) in ieder geval Rapport kwaliteitsonderzoek ROC van Twente Pagina 1 van 9
ingegaan op onze bevinden op het gebied van loopbaanoriëntatie en begeleiding omdat dit thema deel uitmaakt van De Staat van het Onderwijs van 2018. De standaarden Ontwikkeling en begeleiding (OP2), Veiligheid (SK1) en Leerklimaat (SK2) hebben we wel onderzocht maar voorzien we niet van een oordeel. Bij één opleiding onderzochten en beoordeelden we de meldingen verzuim en vsv. Voor het onderzoek analyseerden we alle bij ons beschikbare informatie over de betreffende opleidingen en vulden dit aan met onderzoeken op locatie. Op locatie zijn onderwijsactiviteiten geobserveerd, documenten onderzocht en gesprekken gevoerd. Er is onder andere gesproken met studenten, docenten en management. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie en het vervolg van het onderzoek (hoofdstuk 2). Hoofdstuk 3 geeft voor de opleiding de resultaten van het onderzoek weer. Rapport kwaliteitsonderzoek ROC van Twente Pagina 2 van 9
2. Conclusie en vervolg Vervolgtoezicht naar aanleiding van de onderzochte opleiding We voeren bij de opleiding Apothekersassistent geen vervolgtoezicht uit, omdat we alle onderzochte en beoordeelde kwaliteitsgebieden en standaarden als voldoende hebben beoordeeld. Rapport kwaliteitsonderzoek ROC van Twente Pagina 3 van 9
3. Resultaten In dit hoofdstuk lichten wij het resultaat van het kwaliteitsonderzoek van de opleiding toe. We geven per gebied en per beoordeelde standaard aan wat het oordeel is (voldoende of onvoldoende) en geven aan waar sprake is van een waardering goed. Het oordeel per gebied is gebaseerd op de beoordeling van de onderliggende standaarden. Omdat we bij het gebied onderwijsproces niet alle standaarden onderzocht hebben, is een waardering goed voor het gebied niet aan de orde. We verantwoorden ons over het oordeel per onderzocht gebied en per standaard. 3.1 Apothekersassistent Het kwaliteitsonderzoek bij Apothekersassistent, 91300 en 25471, niveau 4, bol, locatie Gieterij 200, Hengelo heeft geleid tot de onderstaande oordelen. 3.1.1 Onderwijsproces OP Onderwijsproces OP1 Onderwijsprogramma OP3 Didactisch handelen OP7 Beroepspraktijkvorming Voldoende O V G De opbouw van het onderwijsprogramma is afgestemd op de eisen van het kwalificatiedossier en bereidt studenten voldoende voor op de beroepspraktijk en het vervolgonderwijs. Het programma dat dit jaar is vernieuwd, heeft samenhang. Het is opgebouwd rond thema s waarbinnen de competenties integraal worden aangeboden. Het programma is ook afgestemd op de ontwikkelingen in de beroepspraktijk. Zo heeft het zelf maken van medicijnen nu een minder prominente plaats in het programma en krijgt communicatie juist een stevigere plek. In het programma is nog geen mogelijkheid voor versnellen ingebouwd, maar er is wel ruimte om studenten die extra oefening nodig hebben, dat ook te bieden. Loopbaanorientatie en begeleiding en burgerschap hebben een duidelijke plek binnen het programma. Burgerschapsonderwerpen zoals politiek en recht worden aangeboden in een zelfstandige lessenserie. Loopbaanoriëntatie is in de studieloopbaanbegeleiding opgenomen. Het didactisch handelen van de docenten stuurt het actief leren en de ontwikkeling van de studenten. Het docententeam hanteert namelijk de scrum-methodiek waarbinnen het onderwijs via wekelijkse opdrachten wordt aangereikt. Door het onderzoeken en uitvoeren van de opdracht worden de studenten geconfronteerd met de theoretische concepten en maken zij zich de beoogde vaardigheden en beroepshouding eigen. Die aanpak wijkt af van wat de meeste studenten in hun vooropleiding gewend zijn. Daarin krijgen zij theorie meestal aangereikt via frontaal klassikaal onderwijs. Om de studenten te helpen bij de overgang heeft het docententeam in het eerste jaar korte theorielessen ingebouwd. De wekelijkse opdrachten sluiten beter aan op de doelgroep dan het jaarmoduleboek waar ouderejaars nog mee werken en die een grotere mate van zelfstandigheid van studenten vergt. Rapport kwaliteitsonderzoek ROC van Twente Pagina 4 van 9
De gekozen didactiek kent verder het gebruik van formatieve toetsen. Wat beter kan is de communicatie van het team over de status van die toetsen. Juist doordat er cijfers voor worden gegeven, vinden de studenten de status van die toetsen verwarrend. De voorbereiding, uitvoering en begeleiding van de beroepspraktijkvorming (bpv) is doeltreffend. De bpv omvat meerdere stages. In jaar 1 lopen de studenten al een zogenoemde snuffelstage van twee weken zodat ze zo snel mogelijk een beeld krijgen van de beroepspraktijk. Daarnaast lopen ze gedurende hun opleiding nog eens vier blokken van tien weken stage. Meerdere stages zorgen ervoor dat studenten een breed beeld krijgen van de beroepspraktijk of juist kunnen focussen op een specifiek gebied van die beroepspraktijk. De stageplekken worden door de opleiding aangereikt zodat gegarandeerd is dat de studenten zich ook daadwerkelijk alle competenties eigen kunnen maken. De begeleiding van de bpv is eveneens doeltreffend. Zowel bpv-bedrijven als de studenten weten wat er van hen wordt verwacht en zijn tevreden over de begeleiding. Dat komt mede doordat de lijnen tussen de bpv-coordinator en de bpv-bedrijven kort zijn. 3.1.2 Examinering en diplomering ED Examinering en diplomering ED1 Kwaliteitsborging examinering en diplomering ED2 Exameninstrumentarium ED3 Afname en beoordeling voldoende O V G De examencommissie borgt een deugdelijke examinering en diplomering. Het MBO- College voor Gezondheidszorg kent een examencommissie p het niveau van het MBO-College. Vanuit een gezamenlijk vastgestelde visie op examineren zijn diverse maatregelen genomen om de examinering deugdelijk te laten verlopen. Zo vinden alle praktijkgerichte examens plaats in een gesimuleerde omgeving, waardoor de afnamecondities gelijkwaardig zijn. De examens worden verder door twee assessoren afgenomen waarvan een docent en een werkveldassesor. Beiden zijn daartoe getraind. De slb er neemt geen examens af van zijn eigen studenten waardoor de betrouwbaarheid van de afname is versterkt. Daarnaast voert de examencommissie bijwoningen uit. Verder evalueert de examencommissie elk tiende examen. De mondelinge examens Nederlands en Engels worden afgenomen door een beoordelaar en opgenomen om indien nodig terug te kunnen luisteren. De examencommissie kan de borging van alle examens nog versterken door cijferanalyses te maken. Die worden nu al gemaakt naar aanleiding van casussen, maar nog niet structureel. Het exameninstrumentarium sluit aan op de uitstroomeisen en voldoet aan de toetstechnische eisen. Zowel de beroepsgerichte examens als de generieke examens zijn deels ingekocht bij een examenleverancier. Deze examens zijn eerder goedgekeurd door de inspectie. Deze examens worden ongewijzigd ingezet. De opleiding heeft daarnaast zelf beroepsgerichte theorie-examens ontwikkeld. Deze examens voldoen. Ook de examens Spreken en Gesprekken voeren Nederlands en Engels zijn zelf geconstrueerd. Deze examens voldoen eveneens. De afname en beoordeling van de examens verlopen deugdelijk. De proeven van bekwaamheid worden in simulatie afgenomen om de beroepspraktijk zoveel mogelijk te benaderen. Deskundigen uit het beroepenveld zijn bovendien betrokken Rapport kwaliteitsonderzoek ROC van Twente Pagina 5 van 9
bij zowel de afname en beoordeling. Door te werken met het vierogenprincipe bij de beoordeling van de proeven wordt de betrouwbaarheid van de beoordeling gegarandeerd. De betrouwbaarheid van de beoordeling van de examens Nederlands en Engels kunnen wel versterkt worden door ook daar twee examinatoren in te zetten. 3.1.3 Onderwijsresultaten OR Onderwijsresultaten OR1 Studiesucces OR3 Vervolgsucces voldoende O V G Niet beoordeeld De onderwijsresultaten van de opleiding zijn ruim voldoende. Het driejaarsgemiddelden (2013-2014, 2014-2015 en 2015-2016) voor zowel jaarresultaat (76 procent) als diplomaresultaat (79 procent) liggen boven de norm. Het starterresultaat (96 procent) ligt al jaren ruim boven de norm. Voor deze beoordeling, gebaseerd op de BRON-gegevens 2013-2016, zijn de resultaten van bc008, niveau 4 gebruikt. In bijlage I staan de opleidingen die betrokken zijn bij het bepalen van de onderwijsresultaten. 3.1.4 Kwaliteitszorg en ambitie KA Kwaliteitszorg en ambitie KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur KA3 Dialoog en verantwoording voldoende O V G De opleiding heeft een stelsel van kwaliteitszorg en verbetert op basis daarvan het onderwijs. Centraal in dat stelsel staat een teamactiviteitenplan dat eens in de twee jaar wordt gemaakt. Daarin zijn doelstellingen opgenomen om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Die doelstellingen zijn voortgekomen uit analyses van onder meer tevredenheidsonderzoeken, zelfevaluaties en audits van onafhankelijke externen. De vorming van het teamplan wordt bovendien ondersteund door onderwijskundigen die de lijn met het Collegeplan en het rocbrede beleid bewaken. De sturing loopt via het teamactiviteitenplan en krijgt vorm in de teamoverleggen waarin de voortgang wordt besproken en geëvalueerd. De teamleden hebben vanuit verschillende rollen en verantwoordelijkheden een actieve inbreng. Het team pakt in vervolg op die overleggen ook buiten het teamplan zaken op die aandacht vergen. Het plan kan verbeteren door activiteiten in fases te beschrijven zodat de voortgang scherper in beeld komt en tussentijdse doelen zichtbaar worden. Bovendien wordt dan sneller helder of en waar bijsturing nodig is. De opleiding kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant. Allereerst is het eigenaarschap in het team groot. Alle leden voelen zich sterk betrokken en ervaren vertrouwen. Dat hangt samen met de keuze van de teammanager voor gespreid leiderschap dat formeel en niet formeel wordt toebedeeld. In het laatste geval ontstaat het leiderschap uit het proces of een idee. Hij geeft de teamleden zo ruimte om leiding te pakken in bijvoorbeeld werkgroepen of rondom thema s zoals ict. Het team heeft bovendien een helder beeld van thema s waarin het als team kan verbeteren. De teamleden die zijn geschoold in de lean filosofie, vormen een lerend team. De lijnen zijn kort en iedereen spreekt Rapport kwaliteitsonderzoek ROC van Twente Pagina 6 van 9
elkaar direct aan. Daarnaast heeft professionalisering volop de aandacht van zowel het management als de docenten. Teambreed is afgelopen jaar ingezet op training rond de scrum-methode. De docenten worden gestimuleerd om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor hun professionalisering en eigen ontwikkeling. Docenten kijken ook bij elkaar in de lessen, weten wat in de lessen gebeurt. Dat zorgt voor samenhang in het programma, afstemming in de didactiek en het leren van elkaar. De opleiding legt intern en extern toegankelijk en betrouwbaar verantwoording af over doelen en resultaten en voert daarover actief een dialoog. De opleiding heeft zeer goed contact met het werkveld. De vertegenwoordigers van het beroepenveld die wij spraken hadden een goed beeld van de opleiding. Zij geven daardoor gerichte feedback die door het team snel wordt opgepakt. De collegedirecteur heeft contact met de studentenraad. Wanneer de studenten verbetermogelijkheden zien, worden die in het team besproken. Op opleidingsniveau is de verantwoording van het team richting studenten echter beperkt. Daarin ligt een verbeterpunt. Er zijn korte lijnen tussen teammanager en het onderwijsteam. Daarnaast bespreekt de teammanager regelmatig met de collegedirecteur de resultaten. 3.1.5 Onderzoek naar overige wettelijke vereisten Naast het onderzoek naar kwaliteit hebben wij gekeken of bij de opleiding voldaan wordt aan de wettelijke vereisten met betrekking tot onderwijstijd en schoolkosten/wettelijke bijdragen. Onderwijstijd Er waren geen aanwijzingen om het onderzoek te verdiepen op het punt van onderwijstijd. Schoolkosten/wettelijke bijdragen De opleiding voldoet aan de eisen gesteld in artikel 8.1.4 van de WEB met betrekking tot de schoolkosten. De opleiding brengt geen onterechte kosten in rekening bij de studenten. Rapport kwaliteitsonderzoek ROC van Twente Pagina 7 van 9
Bijlage I Bc-id overzicht In deze bijlage is per onderzochte bc-id aangegeven welke opleidingen betrokken zijn bij het bepalen van de onderwijsresultaten. bc008, niveau 4 (Apothekersassistent) Crebo: Opleiding: 10774 Apothekersassistent 91300 Apothekersassistent Rapport kwaliteitsonderzoek ROC van Twente Pagina 8 van 9
Rapport kwaliteitsonderzoek ROC van Twente Pagina 9 van 9