KIDS CROWD Kids Crowd is een initiatief van: Suzan Baldinger & Lex Hupe
Mijn school Ik wil een school waar ik van kan dromen vol met natuur en bomen Waar ze niet pesten en heel veel uittesten Ik wil een school waar iedereen van kan dromen En dat is mijn school Gedicht van een leerling tijdens Kids Crowd oktober 2013 2
KIDS CROWD Kinderen als raadgevers voor de school van morgen Suzan Baldinger 3
Proloog Het onderwijs is toe aan vernieuwing. Echte vernieuwing! De huidige generatie kinderen groeit wezenlijk anders op dan wij. De uit het verleden stammende onderwijssystemen sluiten niet meer aan bij de behoeften van het kind en dat wat gevraagd wordt in de samenleving straks. We werken nog steeds met onderwijsprocessen geënt op het oude leren ; processen uit het industriële tijdperk. In oldschool gebouwen die geen recht doen aan optimale ontplooiing van kinderen nu. De sleutelvraag is misschien wel: waartoe leiden we onze kinderen op als we zien met welke problemen we in de wereld kampen? Het onderwijs merkt zelf ook dat ideeën kantelen en gelukkig doen nieuwe didactische inzichten en mogelijkheden hun intrede. Mede onder invloed van de snel voortschrijdende technologische mogelijkheden en de kinderen die hiermee opgroeien. En niet op de laatste plaats, door inventieve leerkrachten die zich aan de huidige systemen ontworstelen en nieuwe wegen weten te vinden. Toch zien we nog veel handelingsverlegenheid op de werkvloer. Om deze handelingsverlegenheid en het innovatieproces in het onderwijs te versnellen, bedachten we Kids Crowd. Kids Crowd gaat uit van de kracht van kinderen. Creatieve, hoopvolle kracht waar wij gebruik van kunnen maken. We nodigen kinderen uit mee te denken over de invulling van de school van morgen. Kinderen zijn niet gehinderd door oude patronen uit het verleden en ze willen graag betrokken worden en meedenken. Met hun frisse blik en inventieve oplossingen openen ze onze ogen. Adriaan Wagenaar, kinderfilosoof, verwoordt het zo: Kinderen zijn niet zozeer de consumenten van morgen maar de change-agents van vandaag. Met hun open geest, verbeeldingskracht en vindingrijkheid kunnen zij ons oplossingen aanreiken die wij niet zien. In de Nationale Onderwijsweek 2013 bogen 100 kinderen tussen de 10 en 12 jaar zich over de vraag: hoe zie jij de school van morgen? Aan de hand van socratische gesprekken, spelvormen, knutselen en doen 4
en onder leiding van professionals deelden kinderen hun ideeën over hun ideale school. Kinderpersbureau Doeha maakte er een manifest van: het Kindermanifest voor de school van morgen. Op 18 december presenteerden 12 Kids Crowd kinderen het Kindermanifest in de Tweede Kamer aan Tanja Jadnanansing. Het Kindermanifest geeft aanleiding om op andere wijze te kijken naar onderwijs en de school. We hopen dat dit boekje, jou als lezer met een hart dat klopt voor goed onderwijs, net zo enthousiast maakt als wij inmiddels al zijn! 5
Colofon 2014 Suzan Baldinger, Het Pakhuis Vormgeving: Design4Media, Hillegom Uitgever: SAAM Uitgeverij, Hillegom www.saamuitgeverij.nl Tekst en fotografie: Het Pakhuis 1e druk, mei 2014 ISBN: 9789082131475 NUR: 840 Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie of microfilm, of op enig andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher. 6
Inhoudsopgave 1. Voorwoord 9 2. Inleiding 11 3. Het Kindermanifest 13 4. De ideale school in zes thema s 15 De ideale leraar 16 De sfeer 18 De fysieke school en omgeving 20 Curriculum 22 Schooltijden 24 Het nieuwe leren 26 6. Doen! 29 Tip 1: de ideale leraar 30 Tip 2: de sfeer 32 Tip 3: de fysieke school & omgeving 34 Tip 4: Het curriculum 36 Tip 5: Schooltijden 38 Tip 6: Het nieuwe leren en de toekomst 40 Dank aan 43 Nawoord 45 7
Elk kind verdient gelijke kansen om op te groeien en te leren in een ondernemende school; een verbonden leergemeenschap met goede leerkrachten die uitgaan van ieders unieke talent. Een school met een gepersonaliseerd, veelzijdig en uitdagend onderwijs-, leeraanbod en de nieuwste middelen op het gebied van ICT. In een schoolgebouw dat leren faciliteert en de ontwikkeling van de kinderen optimaal ondersteunt. www.hetonderwijspakhuis.nl 8 Het PAKHUIS voor Onderwijs Innovatie
H1 VOORWOORD Voorwoord Dit boekje draag ik op aan alle juffen en meesters die dag in dag uit vol passie en overgave in de klas staan. Jij maakt het verschil. En dat is nog geen gemakkelijke opgave. Als leraar van deze tijd sta je onder grote druk. Er is geen enkel beroep dat zo vaak over de tong gaat en zo onder de loep ligt. Op zich terecht om je zo in belangstelling te mogen verheugen. Want het is nogal een verantwoordelijkheid om kinderen te begeleiden in het opgroeien en leren. Daar hoort legitimatie bij en daarover leg je verantwoording af. Maar de aandacht is te vaak gericht op dat wat niet goed gaat. En de sturing van buitenaf is groot en zo gekaderd dat jouw autonomie en het vak daarmee enorm onder druk staan. Geen gunstige ontwikkeling want je raakt ver verwijderd van waar het om draait, namelijk het kind! Ik gun jou en iedere leerkracht professionele vrijheid en autonomie om het vak in deze huidige tijd vorm te geven. En een dosis visie en durf om aan te sluiten bij kinderen en samen te zoeken naar nieuwe wegen. Ik hoop dat dit boekje met rake visies en ideeën van kinderen je hiervoor een handvat biedt. Laat je inspireren en kijk mee door de bril van het kind. Mei 2014 Suzan Baldinger Entrepreneur / founder Het Pakhuis voor Onderwijsinnovatie 9
10