Evaluatie Preventie- en handhavingsplan Artikel 43a Drank- en Horecawet Gemeente Elburg 2014-2016 Frank Landsman Niek Kaman Wanda van Boven (Handhaving & Toezicht) (Gezondheidspreventie) (Openbare orde & veiligheid) 14 februari 2017 1
1. Aanleiding 1.1 Inleiding Op grond van de Drank- en Horecawet heeft de gemeente onder andere de verantwoordelijkheid voor de controle op de naleving van de Drank- en Horecawet en heeft de wetgever bepaald dat de gemeenteraad iedere vier jaar een preventie- en handhavingsplan alcohol vaststelt. De eerste keer moest het plan zijn vastgesteld vóór 1 juli 2014 en vervolgens moet het iedere 4 jaar gelijktijdig worden vastgesteld met het gemeentelijk gezondheidsbeleid. Het huidige plan dateert van september 2014 en heeft een beperkte looptijd, omdat het al eerder vastgestelde gezondheidsbeleid nog slechts een looptijd tot 29 september 2017 heeft. Artikel 43a DHW geeft aan dat het preventie- en handhavingsplan alcohol (PHP) in ieder geval moet bevatten: de doelstellingen; welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, vooral onder jongeren, te voorkomen. Het gaat dan om acties zowel vanuit preventie als vanuit toezicht en handhaving; de wijze van uitvoering van het handhavingsbeleid en welke handhavingsacties worden ondernomen. 1.2 Integraal beleid De DHW raakt verschillende beleidsterreinen, onder meer: gezondheidsbeleid horecabeleid handhavingsbeleid openbare orde en veiligheid De gemeente reguleert, houdt toezicht en kan handhaven en is verantwoordelijk voor het gehel e proces van vergunningverlening tot aan het toezicht op de naleving van de DHW. Het PHP is gebaseerd op een integrale beleidsvisie. Dat betekent dat meerdere teams binnen de gemeente - en dus ook meerdere type maatregelen worden ingezet bij de aanpak van de alcoholproblematiek. 1.3 Doelgroep en setting Doelgroep van het preventie- en handhavingsbeleid zijn jongeren en jongvolwassenen tot 23 jaar. Het accent ligt nadrukkelijk op de groep onder de 18 jaar. Bekend is dat de gezondheidsschade van alcoholgebruik het grootst is onder de 18 jaar. Jongeren onder de 18 jaar zijn fysiek nog niet geheel volwassen en vooral de hersenen zijn tot 23 jaar nog volop in ontwikkeling. Alcohol kan deze ontwikkeling schaden. Voor 18-23 jarigen gaat het vooral om het voorkomen van overmatig alcoholgebruik. De uitgaansavonden zijn hierbij een belangrijk risico moment. De nadruk van het plan richt zich in het bijzonder op de uitgaansituatie. Daarbij is uitgaan een breed begrip: het gaat ook om het bezoeken van evenementen en feestjes thuis. Naast gezondheidsproblematiek is veiligheidsproblematiek een belangrijke motivatie om aandacht te besteden aan deze leeftijdsgroep. 1.4 Doelstellingen van het PHP De hoofddoelstelling van het plan is, dat jongeren op een zo gezonde en veilig mogelijke wijze kunnen opgroeien, zodat hun talenten zo optimaal mogelijk tot ontwikkeling kunnen komen. Het plan bevat de volgende subdoelen: 1) Gebruikers, verstrekkers en andere betrokkenen bewust maken van de nadelige gevolgen van alcoholgebruik, vooral jongeren. 2) Verstrekkers ertoe bewegen om op verantwoorde en rechtmatige wijze alcohol te (laten) verstrekken. 2
3) Gebruikers en andere betrokkenen ertoe bewegen het alcoholgebruik door jongeren te beperken of te voorkomen. 1.5 Evaluatie Door middel van een jaarlijks opgesteld handhavingsoverzicht worden de getroffen maatregelen geëvalueerd en getoetst op effectiviteit en de gestelde beleidsdoelen. Wanneer het nodig is wordt het handhavingsbeleid jaarlijks bijgesteld. Deze evaluatie is een overzicht van wat er de afgelopen vier jaren heeft plaatsgevonden op het gebied van preventie en handhaving van alcohol. 3
2. Alcoholpreventie 2.1 E-MOVO onderzoek Uit het E-MOVO onderzoek (Elektronische MOnitor en VOorlichting onder jongeren uit klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs) van 2015 blijkt dat het percentage dat ooit alcohol heeft gedronken in Elburg 39% is. Dit is lager dan het percentage op de Noord-Veluwe (42%) en de regio Noord- en Oost Gelderland (45%). Het aandeel scholieren dat in de vier weken voorafgaand aan het onderzoek alcohol heeft gedronken is 26%. 14% van de scholieren heeft in deze periode een keer of vaker overmatig alcohol gedronken (bingedrinken) en 7% is de laatste 4 weken voor het onderzoek dronken of aangeschoten geweest. 2003 2007 2011 2015 Alcohol 60% 65% 48% 39% Het aantal jongeren dat ooit alcohol heeft gedronken daalt nog steeds in Elburg. De genomen maatregelen hebben dus een goed effect. 2.2 Gezondheidsbeleid Preventie van alcoholgebruik was een belangrijk onderdeel van de nota gemeentelijk gezondheidsbeleid. In november 2012 heeft de gemeenteraad de nota gezondheidsbeleid 2013-2016 Gezondheid Dichterbij: Goed Bezig vastgesteld. Eén van de speerpunten hierin is het verder terugdringen van het alcoholgebruik door jongeren. De algemene doelstelling in de nota gezondheidsbeleid om het alcoholgebruik door jongeren terug te dringen is verdeeld over vier subdoelstellingen: 1. Voorlichting geven aan jongeren, ouders en intermediairs en andere verantwoordelijken; 2. Afname van het aantal jongeren dat ooit alcohol heeft gebruikt; 3. Afname van het aantal jongeren dat recent alcohol heeft gebruikt; 4. Afname van het aantal jongeren dat 6 glazen of meer drinkt bij één gelegenheid (bingedrinken); 5. Afname van het aantal ouders dat alcoholgebruik van hun kind goedkeurt of er niets van zegt. In het uit de nota voortgekomen activiteitenplan staan verschillende acties genoemd die afgelopen periode zijn ondernomen om alcoholgebruik onder jongeren te voorkomen en/of te verminderen. Dit gaat om de volgende activiteiten: 2.3 Publiek draagvlak Het creëren van draagvlak voor de doelen van het gewenste alcoholbeleid is belangrijk. Door goede informatie te verstrekken ten behoeve van opvoeders, ondernemers, politie en leidinggevenden binnen de horeca wordt dit draagvlak vergroot. Er is overleg met de jeugdwerker en de wijkagenten en eveneens is er regulier overleg, waar de probleemjeugd wordt besproken. De ouders van de minderjarigen worden benadert als er sprake is van alcoholgebruik/misbruik door minderjarigen. 2.4 Convenanten Voor het creëren van draagvlak heeft de gemeente ingezet op het afsluiten van convenanten met diverse partijen. Samen met het voortgezet onderwijs is er gewerkt aan een hernieuwd convenant. Daarnaast hebben er gesprekken plaatsgevonden met de sportverenigingen (met een kantine) en multifunctionele accommodaties (met sportgelegenheid). Hiermee zijn afspraken gemaakt over de combinatie van alcohol en jeugd (alcoholontmoediging). 4
Met de para-commerciële horeca is er in 2016 een convenant aangegaan met de gemeente Elburg. Het betreft een convenant met MFC Aperlo, t Huiken, De Deel Doornspijk, de Korfbal vereniging Elburg, de tennisvereniging Elburg, de tennisvereniging t Harde en de drie voetbalverenigingen. In het convenant zijn de volgende speerpunten opgenomen: -18 geen alcohol +18 alcohol met mate Naleving van de DHW en verordening Schenktijden Tegengaan ongeoorloofde vormen van concurrentie met de commerciële horeca In 2017 zal er een evaluatie plaatsvinden met de deelnemende partijen. 2.5 Vroegsignalering Het ontdekken van problemen in een vroeg stadium biedt de meeste kans op herstel en voorkomt ernstiger schade. Door samenwerking met Stichting WIEL, GGD, Stichting Voorkom en Tactus en scholen wordt veel inzet gepleegd op voorlichting. Met drie scholen van het voortgezet onderwijs zijn de afgelopen periode convenanten afgesloten met betrekking tot alcoholgebruik tijdens schoolactiviteiten. 2.6 Samenwerking preventie Er wordt hard samengewerkt aan de preventieve- en voorlichtingskant. Er is een regionale gezondheidsnota en activiteitenplan opgesteld, waarin de zes RNV gemeenten (Harderwijk, Ermelo, Putten, Oldebroek, Elburg en Nunspeet) gezamenlijk optrekken. Maandelijks vindt er overleg plaats met de ambtenaren Volksgezondheid en de GGD, waarin de (gezamenlijke) acties besproken worden en waar nodig bijgestuurd kan worden. 2.7 Preventieproject basisonderwijs Alle basisscholen in onze gemeente wordt jaarlijks de mogelijkheid geboden om in aanmerking te komen voor een (maximum) subsidiebedrag voor een preventieproject voor groep 7 en 8 door een deskundige aanbieder (veelal Stichting Voorkom en/of Tactus, GGD en Bibliotheek Noord-Veluwe). Het project is gericht op het vergroten van de kennis omtrent de risico s van onder andere alcohol en het bewuster maken van houding en gedrag tegenover genotmiddelen voor de kinderen en hun ouders/opvoeders. Van de 14 basisscholen maken hier jaarlijks 7 tot 11 scholen wisselend gebruik van. 2.8 Preventieproject voortgezet onderwijs en GGD Stichting Voorkom en/of Tactus verzorgen al jarenlang preventielessen middelengebruik (o.a. alcohol, drugs etc.) op de 3 VO-scholen (klas 2) in onze gemeente. Hiervoor ontvangen zij jaarlijks een (maximum)subsidiebedrag per lesgroep. Alle 3 VO-scholen maken hier jaarlijks gebruik van. 2.9 Informatie en voorlichting over alcohol tijdens PGO Tijdens het preventief gezondheidsonderzoek (PGO) door de GGD in groep 7 (basisschool) en in klas 2 (voortgezet onderwijs) wordt ook aandacht besteedt aan de gevaren van alcoholgebruik op jonge leeftijd waarbij ook de ouders worden betrokken. 2.10 Voortzetting alcoholconvenant Alle middelbare scholen in de regio Noord-Veluwe hebben een convenant Alcohol- en rookvrije School ondertekend. 2.11 Brievenactie aan ouders van 12-jarigen Elk jaar in augustus wordt door de gemeente een brief gestuurd aan alle ouders van kinderen van (bijna) 12 jaar, dus kinderen die net de basisschool verlaten. De brief geeft informatie aan de ouders waar zij terecht kunnen met vragen over alcoholgebruik door hun kind. Bij die brief zit de folder Hoe leer ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?. 5
2.12 Jongerenwerkers Door de jongerenwerkers van Stichting Wiel wordt veel gedaan op het gebied van preventie van alcohol - en drugsgebruik. Met het outreachend werken zoeken de jongerenwerkers de jongeren op straat echt op en gaan met hen in gesprek, onder andere over alcoholgebruik. De ouders/verzorgers worden hier ook bij betrokken. Ook organiseren zij verschillende activiteiten en (voorlichtings)bijeenkomsten over alcohol voor jongeren, maar ook voor ouders, en helpen zij jongeren om weerbaarder te zijn. 2.13 Communicatiecampagne NIX18 Sinds 2013 heeft het Rijk de communicatiecampagne NIX18, bestaande uit twee communicatietrajecten. De ene is gericht op de wetgeving: niet roken en geen alcohol voor 18 jaar. Deze campagne duurt enkele maanden. De tweede is gericht op het versterken van de sociale norm: het is normaal om voor je 18e niet te roken en geen alcohol te drinken. Deze campagne zal vijf jaar duren. Lokaal wordt er op enkele manieren aangehaakt op de communicatiecampagne, onder andere met artikelen in de lokale kranten. Ook de sportverenigingen worden hierin meegenomen door informatie te geven over de wetgeving en verschillende hulpmiddelen te bieden welke de sportvereniging kan gebruiken bij het ondersteunen van de campagne. 6
3. Alcohol, openbare orde en veiligheid Jongeren vormen een belangrijke risicogroep voor de ontwikkeling van alcohol-gerelateerde problemen. Behalve gevolgen voor de persoonlijke gezondheid en het risico van verslaving bij langdurig gebruik, kan onverantwoord gebruik van alcohol zeer veel schade aanrichten in de openbare ruimte. Overmatig drankgebruik leidt tot agressie en geweld, overlast op straat en slachtoffers in het verkeer. Het gemeentelijk alcoholbeleid dient dus niet alleen de gezondheidsbelangen van de inwoners, maar ook de openbare orde en veiligheid en daarmee de veiligheid van de burgers. De gemeente is bij uitstek het bestuursorgaan om verschillende partijen op (inter)lokaal niveau, van politie tot GGD en van ouders tot horeca, bij elkaar te brengen. In deze regiefunctie stemt de gemeente activiteiten op elkaar af en vindt toetsing plaats aan de hand van een meerjarenbeleid. Alcoholbeleid is op die manier geen thema dat gevoed wordt door incidenten, maar een beleidsterrein waar continu aandacht voor wordt gevraagd. 3.1 Regelgeving Drank- en horecawet De Drank- en Horecawet reguleert de uitoefening van de bedrijven en de werkzaamheid, waarin of in het kader waarvan alcoholhoudende drank wordt verstrekt. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de wet. De burgemeester is daarin het bevoegd gezag voor de vergunningverlening, het toezicht op de naleving en de handhaving van de wet- en regelgeving. Op grond van de Gemeentewet en de Drank- en Horecawet kan de gemeenteraad regels in een verordening vastleggen. De verordening kan regels bevatten op het gebied van: koppeling tussen toegangsleeftijd en sluitingstijd regulering van prijsacties beperken van happy hours De burgemeester heeft de bevoegdheid om personen de toegang tot ruimtes te ontzeggen waar in strijd met de wet alcoholhoudende drank wordt verstrekt. Bij bepaalde overtredingen kan de burgemeester een bestuurlijke boete opleggen. Het Besluit bestuurlijke boete Drank- en Horecawet bevat een overzicht van deze overtredingen en welk boetebedrag bij welke overtreding wordt opgelegd. Paracommerciële verordening De gemeente maakt gebruik van een paracommerciële verordening op basis van artikel 4 Drank- en Horecawet. Daarin zijn de schenktijden (op welke dagen en tijdstippen het mogelijk is alcohol te verstrekken) voor de paracommerciële inrichtingen vastgelegd. Met het oog op tijdelijke en bijzondere gelegenheden kan de burgemeester voor een aaneengesloten periode van ten hoogste twaalf dagen ontheffing verlenen van de regels in de verordening. Algemene Plaatselijke Verordening (Overmatig) alcoholgebruik gaat vaak gepaard met overlast. De gemeente Elburg werkt nauw samen met politie en justitie om dit tegen te gaan. In de Algemene Plaatselijke verordening (APV) zijn daarvoor een aantal specifieke maatregelen opgenomen: Verbod op hinderlijk drankgebruik (op aangewezen plekken Voor de leeftijdscategorieën tot 18 jaar is daartegen een specifiek verbod in de Drank- en Horecawet opgenomen (art 45) Verbod op samenscholing en het zonder redelijk doel aanwezig zijn in publieke ruimten, Maatregelen tegen baldadigheid, Het sluitingsuur voor horecabedrijven e.d. Daarnaast zijn er afspraken over doorverwijzingen naar hulpverleningsinstanties bij overmatig alcoholgebruik van een minderjarige. 3.2 Sanctiebeleid De Drank- en Horecawet verbiedt verkoop en verstrekking van alcoholhoudende producten aan personen beneden de leeftijd van 18 jaar. Dit geldt ook voor zwak-alcoholhoudende dranken, zoals bijvoorbeeld in supermarkten verkocht worden en waarvoor geen drank- en Horecavergunning vereist is. 7
De burgemeester kan bedrijven die zich hier niet aan houden sancties opleggen. Wanneer drie keer binnen een jaar is geconstateerd dat alcohol wordt verstrekt of verkocht aan minderjarigen, dan kan de burgemeester de verkoop van alle alcoholhoudende dranken verbieden voor een periode van maximaal 12 weken. Daarbij kan hij een last onder dwangsom opleggen. Bij het constateren van overtredingen van wet- en regelgeving wordt als algemeen uitgangspunt gesteld, dat er tegen overtredingen wordt opgetreden. Bij een overtreding kunnen de volgende sancties worden opgelegd: Bestuurlijke boete Schorsen vergunning DHW Intrekken vergunning DHW Last onder dwangsom (sluiting alcoholverkoop) Bestuursdwang Bestuurlijke waarschuwing 8
4. Toepassingspraktijk Handhaving Het handhaven van alcoholregels behoort tot de meest effectieve preventiemaatregelen die de gemeente kan treffen. Hieronder staat weergegeven welke handhavingsacties er plaats vinden. Daarnaast vormen goede contacten met ondernemers en sportverenigingen een onmisbare basis voor een goede samenwerking. 4.1 Samenwerking handhaving Regionaal Afgelopen periode is er een samenwerkingsovereenkomst Boa s vastgesteld, waardoor buitengewoon opsporingsambtenaren (boa s) ook in de andere gemeenten van het politiedistrict in actie kunnen komen. Deze samenwerkingsovereenkomst heeft in eerste instantie tot doel uitwisseling van Boa s mogelijk te maken voor de volgende momenten: Bij publieksevenementen Bij piekmomenten waarop de eigen gemeentelijke capaciteit niet voldoende is Projectmatige inzet, zoals de Drank- en Horecawet. De samenwerkingsovereenkomst geldt voor de gemeente Elburg, Epe, Hattem, Heerde, Nunspeet en Oldebroek. Er is uitwisseling mogelijk tussen deze gemeenten wat betreft de inzet van toezichthouders voor de DHW. Op dit moment vindt er nog geen uitwisseling plaats. NEO De toezichthouders van de gemeente Elburg hebben wel een aantal controles uitgevoerd in de gemeente Nunspeet. De gemeente Nunspeet heeft te maken gehad met een zieke medewerker die deze controles normaliter uitvoert. Wanneer de personele bezetting weer op orde is in de NEO gemeenten is het de bedoeling dat de NEO gemeenten gebruik gaan maken van elkaars medewerkers en deze in te zetten bij evenementen, incidenten en projecten. 4.2 Mysteryshopperonderzoek Sinds 2013 wordt er een mysteryshopper onderzoek uitgezet in Elburg. Het zwaartepunt van dit onderzoek ligt op de naleving van de drankverstrekking aan jeugdigen tot en met 17 jaar. Het onderzoek heeft als doelstelling om lokaal een indruk te krijgen hoe het gesteld is met de naleving van de verstrekkings-voorschriften uit de Drank- en Horecawet. De onderzoeken vinden plaats bij de (para)commerciële horeca, sportverenigingen, slijters en bij supermarkten. In het voorjaar van 2015 is er opnieuw een mysteryonderzoek uitgevoerd. In totaal zijn er 29 verstrekkers gemeten op interventie en naleving. De metingen bij de verstrekkers is uitgevoerd met behulp van zeventienjarige mysterykids onder begeleiding van een volwassene. Dit tweede mystery-rapport toont aan dat de naleving bij de sportinstellingen laag is. Verreweg de meeste aankooppogingen slagen bij deze categorie. Ook de cafés blijven laag scoren op het nalevingsgedrag. Het aantal controles op leeftijd is sterk gestegen ten opzichte van 2013. Dit is een positieve ontwikkeling. Opvallend is wel dat zowel bij sportclubs als sportkantines wel gevraagd wordt om een identiteitsbewijs maar er vervolgens blijkens de geslaagde aankooppogingen, toch drank wordt verstrekt aan minderjarigen. In het najaar van 2015 is er opnieuw een mysteryonderzoek uitgevoerd. In totaal zijn er 24 verstrekkers gemeten op interventie en naleving. Dit onderzoek toont wederom aan dat de naleving bij de sportinstellingen laag is, verreweg de meeste aankooppogingen slagen bij deze categorie. Ook de cafés blijven nog steeds laag scoren op het nalevingsgedrag. Wat ook opvalt dat bij cafetaria s er bij alle aankooppogingen succes word geboekt, deze uitslag is een verslechtering ten opzichte van de het uitslag van het mysteryonderzoek die in het voorjaar van 9
2015 is gehouden. De ondernemers welke goed uit het onderzoek kwamen zijn beloond met positieve publiciteit door artikelen in de krant /sociale media. De ondernemers waar verbetering nodig is zijn aangeschreven, eveneens als de ondernemers waar de uitkomsten van het onderzoek slecht waren. De aanschrijving is bij enkele ondernemers niet in goede aarde gevallen, omdat men vond dat het inzetten van mysteryshoppers uitlokking betekent. Wederverstrekking is ook een aandachtspunt bij zowel bij de commerciële als de para-commerciële instellingen. De jeugd welke wel alcohol mag aankopen (18 +) geeft deze door aan de minderjarigen. Dit is een gegeven wat algemeen bekend is en ook aandacht nodig heeft. Vanaf eind 2016 wordt er gebruik gemaakt van jonge toezichthouders welke bevoegd zijn voor de DHW en ingehuurd worden van een externe organisatie. Deze toezichthouders kunnen worden ingezet in zes gemeenten (Nunspeet, Elburg, Oldebroek, Hattem, Heerde en Epe) welke een samenwerkingsovereenkomst hebben. De controles door deze jonge toezichthouders (ca 20 jaar) vindt plaats bij zowel de commerciële en para-commerciële en zal toegespitst zijn op leeftijdscontrole. De keus om jonge toezichthouders in te zetten voor leeftijdscontrole heeft te maken dat de kans op het constateren van een over treding vergroot word. De onbekendheid van de toezichthouders bij het uitgaanspubliek en de combinatie van hun leeftijd, zal bewerkstelligen dat de controles effectiever kunnen worden uitgevoerd. Het betreft hier gecertificeerde/ bevoegde toezichthouders en hierdoor kan een ondernemer het argument niet aandragen dat er sprake is van uitlokking omdat hier de waarneming wordt gedaan door een aangewezen toezichthouder. Uit alle mysteryonderzoeken is gebleken dat het naleefgedrag beneden de maat is en er zal dan ook worden ingezet op voornamelijk controles op het verstrekken van alcohol aan minderjarigen. Uit de onderzoeken blijkt dat jeugdigen nog steeds alcohol kunnen kopen bij cafés en sportinstellingen. Er zal de komende periode dan ook extra ingezet worden op controles op het verstrekken van alcohol aan minderjarigen. 4.3 Hotspots Er is inzet gedaan op hot-spots (gelegenheden waar veel jongeren komen). Het controleren op hotspots heeft als resultaat opgeleverd, dat er minder proces-verbalen zijn uitgeschreven voor het gebruik van alcohol door minderjarigen. De jeugd 18 gebruikt desondanks toch nog alcohol door van te voren in te drinken voordat ze zich in het uitgaansleven begeven. Dit gebeurd achter gesloten deuren en de rol van de ouders speelt hier een grote rol. Jaarlijks worden controles en preventieve acties ingepland voor deze hotspots. Hierbij wordt expliciet aangegeven welke verstrekkers als hotspot worden aangemerkt. Hotspots worden vaker gecontroleerd dan de andere verstrekkers. Bij de advisering over de vaststelling van deze hotspots worden de toezichthouders en jongerenwerkers betrokken. Wanneer een verstrekker als hotspot wordt aangemerkt betekent dit dus slechts dat sprake is van een verhoogd risico, niet dat de betreffende verstrekker het niet goed zou doen. Momenteel zijn er 2 (horeca) hotspots waar de jeugd bijeenkomt. Deze hotspots zullen frequenter worden bezocht en hier zal voornamelijk gecontroleerd worden op het verstrekken aan minderjarigen. De inzet van ingehuurde jonge toezichthouders zal er voor moeten zorgen dat de controle effectiever kunnen plaatsvinden. 10
4.4 Geplande controles Zowel de para commerciële inrichtingen (sportkantines, gemeenschapshuizen enz.) en de reguliere horeca worden tweemaal per jaar bezocht. Tijdens deze controles wordt er o.a. gekeken worden naar de aanwezigheid van leidinggevende of barvrijwilliger, de aanwezigheid van de vergunning en zal er gelet worden op eventuele veranderingen van de inrichting. Daarnaast zal er indien er alcohol wordt geschonken- gelet worden op de verstrekking aan en consumptie van alcohol door minderjarigen. In 2014 en 2015 is de commerciële horeca bezocht door de eigen toezichthouders. Daarnaast heeft er in 2015 tweemaal een mysteryonderzoek plaatsgevonden. De para-commerciële horeca heeft tweemaal bezoek gehad van mysterieshoppers in 2015. De doelstelling van 2 x per jaar bezoeken van de horeca is niet gehaald in 2016, dit heeft te maken met onderbezetting in het team toezicht en handhaving vanaf juli 2016. 4.5 Controles evenementen Binnen de gemeente Elburg vinden relatief veel evenementen plaats. Naast diverse kleine evenementen met een lokale uitstraling hebben enkele grote(re) evenementen een regionale of zelfs landelijke uitstraling. Tijdens de grotere evenementen die veelal rondom de binnenstad worden georganiseerdwordt er ook drank verstrekt. Deze drankverstrekking kan plaats vinden door de reguliere horeca, via een zogenaamde artikel 35 ontheffing en via supermarkten en slijterijen. Door de combinatie van feest, grotere groepen mensen en alcohol is de kans groter dat drankverstrekking aan minderjarigen of wederverstrekking plaatsvindt. Tijdens alle grote evenementen wordt er daarom gecontroleerd of er (weder)verstrekking van alcohol plaats vindt aan minderjarigen. Ook vindt er controle plaatsvinden op het doorschenken van alcohol aan personen die zich in een kennelijke staat van dronkenschap bevinden. Ook het alcoholgebruik op straat zorgt veelal voor overlast. In de gemeente Elburg zijn plaatsen aangewezen waar een alcoholverbod is ingesteld. Deze gebieden zijn te vinden in de APV en zijn te herleiden naar de bebouwde kom, overlastplekken en de toegangswegen naar populaire horecagelegenheden. Tijdens evenementen is er meer alcohol op straat dan normaal. In Elburg zijn al de eerste gesprekken gevoerd om tijdens evenementen het APV verbod door middel van bebording (en een bijbehorend besluit) tijdelijk te schorsen. Zodoende ontstaat er geen onduidelijkheid over waar en wanneer er alcohol mag worden genuttigd op de openbare weg. Tijdens de grotere evenementen zullen de aanwezige boa s en de politie optreden tegen alcoholgebruik op de openbare weg op plaatsen waar dit niet is toegestaan. Het doel van deze controle is om te voorkomen dat er alcohol wordt genuttigd buiten het evenemententerrein om zo overlast en zwerfvuil te voorkomen. 4.6 Controles ontheffing artikel 35 DHW Voor incidentele festiviteiten kan de burgemeester een zogenaamde artikel 35 ontheffing verlenen. De verstrekking van alcohol kan dan onder voorwaarden- buiten een inrichting plaatsvinden. Bij de jaarlijkse grote terugkerende evenementen is er een doorlopende ontheffing afgegeven. Bij de grote evenementen wordt hier specifiek op gecontroleerd. Uit het oogpunt van preventie wordt een restrictief beleid gevoerd voor wat betreft de uitgifte van deze ontheffingen. Controles jeugdketen In de afgelopen periode zijn er geen problemen geweest rondom drankverstrekking in jeugdketen. De doelgroep is dusdanig verouderd in de afgelopen jaren dat er ook geen sprake meer is van 18 minners. 11
4.7 Controles hangplekken Tijdens de reguliere controles in de openbare ruimte worden de hangplekken van de jeugd frequent bezocht. Deze hangplekken zijn bestempeld als hotspots. Het opmaken van proces-verbalen is incidenteel nodig geweest en er is hier dan ook sprake van een afname. De hangplekken binnen de bebouwde kom zijn vervangen door hangplekken in het buitengebied. Er is sprake van een verschuiving en de jeugd is erg creatief in het vinden van een nieuwe hangplek. Er is meerdere malen geklaagd door bewoners in het buitengebied van o.a. Doornspijk en Elburg over hangjeugd. In overleg met de jeugdwerker, politie en terrein beherende organisaties worden de hangplekken in beeld gebracht en door alle partijen op wisselende tijden een bezoek gebracht en zo nodig repressief opgetreden. Voornamelijk het achterlaten van afval en geluidsoverlast is een probleem. Vaak is de hangplek niet gemakkelijk te bereiken zonder bij de jeugd in beeld te komen en is er bij gebruik van alcohol of drugs genoeg tijd om zich er van te ontdoen. Het vinden van gripzakjes (wiet) en zelfs injectie naalden komt regelmatig voor en dit is een zorgelijke ontwikkeling. Het gebruik van alcohol vindt ook nog steeds plaats en heeft de aandacht. Er vinden regelmatig corrigerende gesprekken plaats met de jeugd en bij alcoholgebruik/ dronkenschap door minderjarigen wordt contact opgenomen met de ouders. 4.8 Controles s avonds en s nachts door eigen (herkenbare) toezichthouders in samenwerking met politie Er is de afgelopen twee jaar regelmatig samengewerkt met de politie in de weekenden. Het toezicht van de gemeentelijke Boa s is er dan vooral op gericht om het uitgaanspubliek dat naar de horecagelegenheid op weg is, te observeren en hierbij voornamelijk er op te letten of er alcohol wordt gebruikt aan de openbare weg en of er afval wordt gedeponeerd. Het geopend bij zich hebben van alcohol door jeugd ouder dan 18 jaar is eveneens strafbaar en er zijn meerdere malen proces-verbalen uitgeschreven voor deze overtredingen. Ook tegen baldadige handelingen is er meerder malen repressief opgetreden. Bij het verlaten van de horecagelegenheden is eveneens bovenstaande van toepassing. Het toezicht staat dus in directe relatie met de toestroom naar de horecagelegenheden en de overlast die hier uit voortvloeit. 4.9 Controles door niet als zodanig herkenbare derden Binnen de regio Noord Veluwe zijn diverse alcoholcontroleurs actief. De gemeente Elburg wil graag actief samenwerken met andere gemeenten om tot een uitwisseling te komen van deze controleurs De samenwerking van de Boa s op dit moment nog marginaal, dit heeft te maken met onderbezetting in de gemeente Nunspeet door een zieke medewerker. En het tweede deel van 2016 is er in de gemeente Elburg onderbezetting geweest. 4.10 Reactieve controles en handhaving Naast het reguliere toezicht hebben er ook volop reactieve controles plaatsgevonden. Op basis van verkregen informatie van politie, burgers, jongerenwerkers over misstanden bij alcoholverstrekking is snel opgetreden. Ook informatie van internet helpt om overtredingen inzichtelijk te krijgen. Van bovenstaande bronnen is volop gebruik gemaakt en er zal naar de toekomst toe steeds meer gebruik worden gemaakt van de internettoepassingen. 4.11 Samenwerking met overige partners Samenwerking vindt plaats op basis van afspraken uit de reeds bestaande overlegstructuren. De periodieke overleggen tussen gemeente, politie, jongerenwerk, horeca en andere externe handhavingspartners zal leiden tot input voor samenwerking. Tijdens de controles hebben de toezichthouders een oog- en oorfunctie voor overtredingen op andere terreinen en geven deze door aan de betrokken partijen. Deze oog en oor functie heeft geleid tot resultaten en de samenwerking met de wijkagenten en jongerenwerker is optimaal. 12
4.12 Administratieve controles Behoudens de winkels die zijn opgenomen in artikel 18 van de Drank- en Horecawet vrijgestelde winkels zoals supermarkten, afhaalrestaurants enz.- heeft iedere inrichting die alcohol verkoopt een Drank- en Horecavergunning nodig. Het verkopen van drank zonder een Drank-Horecavergunning is een strafbaar feit. De vergunning en de daarbij behorende bewijsstukken zijn per inrichting gebundeld in een dossier. De meest efficiënte wijze om wijzigingen aan het licht te brengen is de administratieve controle van het dossier. Tijdens deze administratieve controle worden zaken gecontroleerd als de juistheid van de kamer van koophandel gegevens, de status van de leidinggevenden -eventueel geverifieerd door politiegegevens- bekende en in de inrichting opsporen. De frequentie van deze dossiercontrole is voor alle inrichtingen vastgesteld op 3 jaar. 13