Inhoud. 1. Biodiversiteit, waar denk je aan. 4 Гÿ0Ĥ. Achtergronden Biodiversiteit / ecosysteemdiensten. Situatie Hoeksche Waard

Vergelijkbare documenten
Van droom naar werkelijkheid. Biodiversiteit Werkt! Menko Wiersema Provincie Zuid-Holland

MASTERCLASS Participatief plannen van groenblauwe netwerken voor ecosysteemdiensten

NATUUR EN BIODIVERSITEIT

Een nieuwe economische basis voor de kudde in het Gulpdal?

Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland. Paul Opdam. Wageningen Universiteit en Alterra

Ecosysteemdiensten als ondersteuning van ecologische maatregelen. Katrien Van der Biest, Jan Staes, Dirk Vrebos en Patrick Meire

De economie van ecologie Economie & ecologie Gebiedscollectieven voor meetbaar en verkoopbaar natuurresultaat

Alles van waarde is weerloos over landschap, herijking EHS groen blauwe diensten

2/27/2011. Overzicht. Natuur is een publiek goed

Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabant en wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie?

Ecosysteemdiensten. Blok 1 Mariene omgeving. Marieke Verweij (ProSea) Dag 1 de zee en mijn werk / 24 september Duurzaam werken op Zee

Triple-O aanpak: leren van het Bioscience Park. Julian Starink Directie Duurzaamheid Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Waarde van ecosystemen

INFOBLAD IMPULS LOKAAL BODEMBEHEER 2012

Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement

Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement

Plan van Aanpak Groenblauwe Schakels

Congres Ruimte voor Biodiversiteit

INTRODUCTIE WORKSHOP KROMME RIJNGEBIED

ILVO. Bomen voor veerkracht Wat kan agroforestry betekenen in Vlaanderen?

De bodem draagt de bio-economie

Biodiversiteit in de landbouw. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 's GRAVENHAGE. Geachte Voorzitter,

Ecosysteemdiensten. Sleutel tussen ecosysteem en belangen. Annemieke Smit

Provincie Vlaams Brabant

Groene diensten Leveren van biodiversiteit. Jetze Genee, 11 april 2019

Nitraatrichtlijn. op weg naar het laatste. 28 November 2012 Mark Heijmans

Kosteneffectief werken met natuur: Ecologische versus technologische oplossingen. Rolinde Demeyer 5 december 2013

Ecosysteemdiensten t in kaart brengen en waarderen

Kennisagenda Ondergrond

De kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling

Wegwijzer naar een groene toekomst

Met de natuur in Nationaal Park De Alde Feanen: wat biedt ons dit en hoe benutten we dit?

NARA-T Toestand en trend van ecosystemen en ecosysteemdiensten in Vlaanderen

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010

Evaluatiebijeenkomst 2014

Waardering en verzilvering ecosysteembaten Waterdunen

Nieuwe strategieën voor mondiale biodiversiteit. Prof. dr. Maarten Hajer

De Voorzitter Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 11 februari 2019 Betreft Reactie Deltaplan Biodiversiteitsherstel

Landschapsonderzoek in het Kromme Rijngebied

CHECKLIST ONDERGRONDKANSEN: AANTREKKELIJK WONEN EN WERKEN IN APELDOORN

Kosten en baten van de ondergrond redeneer, reken en verdien! COP, Rotterdam

Betekenis van bos(beheer) in de Lage Landen? Kris Verheyen. Aanleiding

Masterclass HET BEHEER VAN ONS LANDSCHAP HET SPEL & DE KNIKKERS

Op pad met... Kees Plug in de Hoeksche Waard

Winst met water! > In Actie. Waarom nu? Hoe doen we dit? Eigen project! Doelstellingen. (Klik of scroll naar de volgende pagina)

Vergroening en verduurzamen landbouw

Landschap opnieuw uitvinden

Ecosysteemdiensten en -wederdiensten voor Schouwen-Duiveland als onderdeel van DEESD

Dalende bodems, stijgende kosten

25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030

Proeftuinen Landbouw en Natuur 12 december Flevolandbouw

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Stand van zaken van de voorbereidingen 26/06/2015 1

ECOMPRIS. Hoe kan informatie over ecosysteemdiensten gebiedsprocessen beïnvloeden? : Paul Opdam, Eveliene Steingröver and Claire Vos

LNV pilots Toekomstbestendige landbouw in het nieuwe GLB

Visie op bodemvruchtbaarheid vanuit de landbouwsector. Themadag Nederlandse Bodemkundige Vereniging Vrijdag 8 november 2013 Mark Heijmans

Goederen en diensten van ecosystemen in Nederland, 2013

Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten

Kennisportaal ruimtelijke adaptatie en de relevantie voor de MER

Nieuwe verdienmodellen en verrassende coalities! Hans Huijbers

ZA4735. Flash Eurobarometer 219 (Biodiversity) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish)

Functionele Agrobiodiversiteit (FAB)

Ecosysteemdiensten als kader voor waardering van bossen. Kris Verheyen

kernteam kenniscentrum tuin+, 2014

Klimaatbestendige stad

Biodiversiteit visie Boerenbond. Symposium biodiversiteit 4 november 2010

Nieuwsbrief Kromme Rijn

De klimaatuitdaging ruimtelijk aangepakt

Aanpak Duurzaam GWW in de praktijk

Groene Groei Investeren in biodiversiteit en natuurlijke hulpbronnen. Overzicht aanbevelingen

Kringlooptoets. Een instrument om de effectiviteit van maatregelen systematisch te onderzoeken. 24 juni 2015

Proeftuin FoodValley. De kwaliteit van de leefomgeving

Nota Fondsen Ruimtelijke Ontwikkelingen

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Landschap en Ruimtelijke Kwaliteit

Boeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO

12950/17 van/asd/dp 1 DG B 2B

Biodiversiteit: kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven. Seminar 5 september 2012

De bodem komt tot leven! Bodembeheer, bodemleven en indicatoren

Plannen voor groenblauwe dooradering in de praktijk

Green Deal Biodiversiteit+ label

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering

1. Graag ontvang ik een overzicht met alle pilots en projecten van Valkenswaard die in de ISR zijn opgenomen.

SKB-Duurzame Ontwikkeling Ondergrond Showcase Amersfoort

Aanbeveling 6: Stimuleer behoud en herstel biodiversiteit in eigen land

Boeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO

5776/17 dau/gar/ln 1 DG G 3 C

Natuurwaardeverkenner Onlinetool voor waardering ecosysteemdiensten (ESD)

Bodem & Klimaat. Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer

Spanningen en ecologische problemen binnen regio s 11

Biodiversiteit en landschapszorg vraagt samenwerking. BIODIVA Project rond biodiversiteit en bedrijven in de provincie Antwerpen 31/05/2016

De waarde van groen en beleggen met een meetbaar duurzaam en meervoudig rendement. Lodewijk Hoekstra founder NL Greenlabel 30 oktober 2018

Brussel op afstand? Tegen deze achtergrond is het doel van deze studie is om:

Kwaliteitsbeeld Noord-Holland. Verkenning II 11 mei 2017

SAMEN VOOR BIODIVERSITEIT. Wat betekent het Deltaplan Biodiversiteitsherstel voor boeren en tuinders? December 2018

Zittingsdocument B7-0000/2013 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B7-0000/2013

Van visie naar uitvoering

Agenda Groen voor de Stad

Groen in de stad. Onderzoek naar handelingsperspectief voor provincies. Marijke Dijkshoorn, Stijn Reinhard en Rob Messelink

Transcriptie:

4 Гÿ0Ĥ Inhoud Achtergronden Biodiversiteit / ecosysteemdiensten Situatie Hoeksche Waard Ontwikkelingen op Rijksniveau Internationale ontwikkelingen Conclusies 1 1. Biodiversiteit, waar denk je aan 2 1

1. Biodiversiteit levert goederen 3 1. Biodiversiteit levert ecosysteemdiensten Producerende diensten ( ): producten uit ecosystemen verkregen Voedsel, vezels en brandstof; Medicijnen; Genetische bronnen; Zoet (drink) water Culturele diensten ( ): Immateriële geneugten Recreatie en esthetische beleving; Spirituele en religieuze waarden; Het begrip van plaats / identiteit 4 2

1. Ecosysteemdiensten - 2 Ondersteunende diensten ( ): noodzakelijk voor de productie van alle andere ecosysteemdiensten Biomassaproductie; Bodemvruchtbaarheid, waterbergend vermogen en CO2 vasthouden bodem; Productie atmosferische zuurstof; De voedsel - en waterkringloop Regulerende diensten ( ): voordelen verkregen uit de regulering van ecosysteemprocessen Natuurlijke plaagbestrijding; bestuiving door insecten, Verspreiding van zaden; Klimaatregulatie -> micro, macro 5 1... en diensten 6 3

2. Hoeksche Waard -1 LTO-FAB Hoeksche Waard (regulerende dienst) Biodiversiteit voor en door Burgers HW (culturele, producerend) Kwaliteitsimpuls Groenblauwe dooradering HW (Alterra 1+2) Maatschappelijke Kosten Batenanalyse HW (Ecorys / Witteveen & Bos) conclusies: - investeren loont: maatschappelijke baten > kosten - stapelen van diensten - scheve kosten/baten verhouding oplossen 7 2. Hoeksche Waard - 2 Composteringsplan (sluiten kringlopen) De wijk van je leven Verwerking maaisel regionaal bedrijventerrein Structuurvisie Hoeksche Waard Ruimtelijk plan (biodiversiteit / ecosysteemdiensten) Regiofonds (financiering) 8 4

Ecosysteemdiensten op landschapschaal 9 3. Ondertussen bij I&M: Plan van aanpak kwaliteitsimpuls GBDA Toezegging TK april 2009, nav Uitvoeringsprogramma Biodiversiteit werkt Voor eind 2010 een implementatieplan GBDA, inclusief financiering Fijnmazig net GBDA draagt bij aan Landschapsherstel, Adaptatie Ruimte & Klimaat, groene bedrijventerreinen en betere verbinding stad en platteland GBDA levert ecosysteemdiensten in veel vormen 10 5

3. Producten Plan van Aanpak Nota aan de TK met: Technische handreiking voor kwaliteitsimpuls GBDA (Alterra) Opties duurzame financiering (advies werkgroep) - verevening - regulering (GLB) - gebiedsgericht stimuleringsbeleid 11 4. Ondertussen in Europa en de Wereld Europese Unie Biodiversiteitmededeling (Ecosysteemdiensten centraler) Mededeling Green Infrastructure (verbindingen) Europese Bodemstrategie (afdekking) Herziening GLB EU-voorzitterschap België (diverse conferenties over Biodiversiteit en ecosysteemdiensten) Verenigde Naties, COP-10 CBD Herijking biodiversiteitdoelen Financieringsmechanismen voor behoud biodiversiteit en ecosysteemdiensten 12 6

4. Belgisch voorbeeld Buffer boom(t) Ecokwadraat Vlaanderen België 13 5. Conclusies Door toevoegen van biodiversiteit kunnen verloren gegane diensten weer worden geleverd Bereidheid tot betalen voor biodiversiteit en ecosysteemdiensten, begint bij het waarderen en erkennen van het nut van deze diensten. Op lokale, nationale en Europese schaal liggen er mogelijkheden om regionaal tot duurzame financiering te komen. Kies combinaties van (financiële) instrumenten, maar probeer niet alles te koppelen. 14 7

Dank voor uw aandacht. 15 8