Nieuwsbrief maart 2015 Digisterker Digisterker ontwikkelt en organiseert cursussen Werken met de e-overheid en ondersteunt daarmee groepen in de samenleving die moeite hebben met het gebruik van de elektronische overheid. In het Digisterker-programma werken overheids- en maatschappelijke organisaties samen. Deze nieuwsbrief informeert u over de laatste ontwikkelingen en nodigt u uit om van dit initiatief een succes te maken. MATCHMAKING BIBLIOTHEEK UWV Op 10 maart a.s. organiseren de Koninklijke Bibliotheek, Digivaardig & Digiveilig en UWV in samenwerking met Cubiss en de Bibliotheek Venlo een regionale matchmakingbijeenkomst voor bibliotheekmedewerkers en medewerkers van loketorganisaties zoals UWV. Verder komt aan bod hoe je iemand herkent met onvoldoende digitale vaardigheden en hoe je kunt doorverwijzen, in het bijzonder naar Klik & Tik. Hoe kun je Klik & Tik tot een succesvol aanbod van je bibliotheek maken? In diverse bibliotheken in Nederland worden burgers met onvoldoende digitale basisvaardigheden bijgeschoold met de Klik & Tik-programma s van Stichting Expertisecentrum ETV.nl. De deelnemers melden zich zelf aan bij de bibliotheek of worden vanuit een andere instantie (loketorganisatie zoals UWV) herkend als onvoldoende digivaardig en doorverwezen naar de bibliotheek. Dit doorverwijzen gebeurt voornamelijk op plekken waar de loketorganisatie en bibliotheek in contact staan met elkaar en afspraken hebben gemaakt over het doorverwijzen van digitaal minder vaardige mensen. In de bijeenkomst komt vooral aan bod hoe je een samenwerking tussen een bibliotheek en een loketorganisatie op poten zet. Bibliotheken en loketorganisaties worden tijdens de bijeenkomst aangespoord om te gaan samenwerken. DIGISTERKER IN BIBLIOTHEEK KATWIJK De Bibliotheek Katwijk kiest bewust voor een rol in het sociale domein in de gemeente Katwijk. Het Digisterker-programma, dat sinds april 2014 draait in de Bibliotheek Katwijk, is daarvan een onderdeel. We spraken met Monique Kromhout over de ervaringen met de Digisterker-cursussen: de organisatie van de cursussen, haar regelmatige mooie en ontroerende ervaringen met cursisten en de gemeentelijke context waarbinnen deze cursussen worden aangeboden. U
leest bijvoorbeeld over hoe de cursisten grote stappen kunnen maken in hun ontwikkeling, bijvoorbeeld doordat ze hun drempelvrees voor computers en internet weten te overwinnen. Of hoe cursisten de weg naar werk hebben weten te vinden. Een inspirerend gesprek met een enthousiaste Digisterker-coördinator en -docent! DIGISTERKER-STIMULERING De KB-Digisterker-stimuleringsregeling is ook in 2015 opengesteld voor bibliotheken. De regeling is bedoeld voor een beperkt aantal bibliotheken, waarvan Verderop in deze nieuwsbrief leest u het uitgebreide interview dat we hadden met Monique Kromhout. OEFENEN MET DIGID In de vorige nieuwsbrieven hebben we aangekondigd dat Digisterker bezig is met de ontwikkeling van een oefenomgeving voor DigiD. Hier kunnen Digisterkercursisten op een veilige manier oefenen met het aanvragen, activeren en gebruiken van DigiD. Zonder dat ze al meteen met hun echte DigiD aan de slag hoeven te gaan. Om dit te kunnen aanbieden hebben Logius (verantwoordelijk voor DigiD) en Stichting Digisterker afspraken gemaakt over de wijze waarop dit aangeboden kan gaan worden. Uiteraard staat daarbij de veiligheid van de gebruikers voorop. Eerder hebben we aangekondigd dat het ons streven is om deze oefen-website zo spoedig mogelijk aan te bieden. Onze eerdere verwachting dat dit omstreeks eind januari zou zijn, is helaas niet gerealiseerd. Vanwege het zo veel mogelijk uitsluiten van veiligheidsrisico s hebben we helaas meer tijd nodig voor de ontwikkeling van de oefenomgeving dan was voorzien. We houden u op de hoogte! bekend is dat zij serieuze plannen hebben om met Digisterker van start te gaan. Bibliotheken die gebruik maken van de regeling kunnen hiermee snel van start, met name om lokaal te laten zien wat de bibliotheek voor burgers en gemeenten kan betekenen. In het kort komt de regeling er op neer, dat het eerste jaar van het Digisterker-abonnement vergoed wordt. Meer informatie over de regeling kunt u krijgen bij Maaike Toonen (maaike.toonen@kb.nl) of bij Piet Boekhoudt (zie de contactgegevens hieronder). NIEUWE DEELNEMERS DIGISTERKER In de afgelopen maand hebben diverse gemeenten en bibliotheken zich aangesloten bij het Digisterkerprogramma: de gemeenten Roosendaal, Bergen op Zoom en Alphen aan den Rijn KopGroep Bibliotheken en Bibliotheek Waterland Wilt u meer weten of reageren: zie de contactgegevens hieronder of bezoek de website. ADRES Hengelosestraat 511 TELEFOON +31 53 2030 062 CONTACTPERSOON Piet Boekhoudt 7521 AG Enschede WEBSITE www.digisterker.nl 06 2 040 75 01 piet.boekhoudt@digisterker.nl
DIGISTERKER IN BIBLIOTHEEK KATWIJK Interview met Monique Kromhout Monique Kromhout is Digisterker-coördinator en docent bij de Bibliotheek Katwijk. Als specialist laaggeletterdheid geeft zij internetcursussen en heeft zij onlangs een Taalhuis opgezet waarin taal en digitaal bij elkaar komen. De Bibliotheek Katwijk kiest bewust voor een rol in het sociale domein in de gemeente Katwijk. Het Digisterker-programma, dat sinds april 2014 draait in de Bibliotheek Katwijk, is daarvan een onderdeel. We spraken met Monique Kromhout over de ervaringen met de Digisterker-cursussen: de organisatie van de cursussen, haar regelmatige mooie en ontroerende ervaringen met cursisten en de gemeentelijke context waarbinnen deze cursussen worden aangeboden. Organisatie van de cursussen Voor de organisatie van de Digisterker-cursussen in Katwijk werkt de bibliotheek nauw samen met de gemeente Katwijk. De gemeente is opdrachtgever en zorgt voor een continue stroom van cursisten. Het contact met de gemeente verloopt volgens Monique Kromhout heel soepel: We zagen hier in de bieb dat mensen zaten te prutsen met digitale zaken en we moesten daar heel veel bij helpen. Dat kostte ons veel tijd en met een ingekrompen formatie kon dat eigenlijk niet. Ik heb een afspraak gemaakt bij de gemeente en gezegd dat ze problemen krijgen als ze alle contacten met hun inwoners digitaal willen en dat ik daar nou toevallig de oplossing voor had: de cursus Digisterker. Met 10 minuten stond ik weer buiten en zes weken later werd ik gebeld dat we konden beginnen en de gemeente alles zou betalen. Het was in dit geval eigenlijk heel simpel. Ik heb de gemeente gezegd dat ze problemen krijgen als ze alle contacten met hun inwoners digitaal willen. Gemeente en bibliotheek hebben later afspraken gemaakt over de aantallen cursisten en de werving daarvan. Monique Kromhout is tevreden over de samenwerking met de gemeente: We doen 4 cursussen in het jaar met steeds 10 cursisten. De gemeente selecteert de cursisten: bewoners van Katwijk die een bijstandsuitkering hebben. De gemeente heeft een half jaar planning van ons en een paar weken van te voren mail ik ze ter herinnering. Dan sturen ze me een bestand met namen van cursisten en die verschijnen op de afgesproken tijd. Heel simpel dus, geen wervingsproblemen. Na afloop rapporteer ik de aanwezigheidsscore en een samenvatting van de evaluatie van de deelnemers. Het is ook de afspraak dat ik mensen achterna bel als ze niet verschijnen. Zo heb ik al aardig wat mensen hun bed uitgebeld... Soms komen er ook opmerkingen uit de groep die we doorgeven aan de gemeente. Regelingen waar iets mee is, communicatie die niet klopt of wat dan ook. Ik heb vaste en zeer betrouwbare contactpersonen binnen de gemeente en daar ben ik erg blij mee. Zo heb ik al aardig wat mensen hun bed uitgebeld.
Aansluiting bij nieuwe ontwikkelingen Volgens Monique Kromhout kan de bibliotheek een belangrijke bijdrage leveren aan de veranderingen in de gemeente: Er is natuurlijk een enorme verandering gaande in het gemeentelijk beleid, denk bijvoorbeeld aan de decentralisaties. De openbare bibliotheek als grootste publieksvoorziening in Nederland, met een enorm bereik, kan hieraan een bijdrage leveren. De bibliotheek faciliteert persoonlijke ontwikkeling van burgers en biedt een infrastructuur waardoor iedereen basisvaardigheden kan ontwikkelen om mee te kunnen doen in de samenleving. De bibliotheek biedt met haar dienstverlening kwetsbare doelgroepen kansen en mogelijkheden. De bibliotheek pakt dus haar rol om een bijdrage te leveren aan de bevordering van de participatiesamenleving. Daar kiezen wij bewust voor als Bibliotheek Katwijk, omdat we dat een belangrijke functie van de bibliotheek vinden. Bovendien zijn bibliotheken laagdrempelig en bieden ze een neutrale omgeving: iedereen komt er, jong en oud, zwart en wit, man en vrouw, hooggeleerd en laaggeletterd, hoogopgeleid en laagopgeleid, werkend of nietwerkend. De bibliotheek biedt kwetsbare doelgroepen kansen en mogelijkheden Monique Kromhout vindt dat het Digisterkerprogramma goed past in het (nieuwe) aanbod van de bibliotheek: Deze Digisterker-cursus helpt mensen verder. En dat is waar het in om gaat: mensen verder helpen in hun ontwikkeling en zelfredzaamheid. Toen ik van de cursus hoorde, had ik direct het gevoel daar een behoefte mee te kunnen vervullen. Mensen zitten soms zo ongelofelijk te hannesen met hun computer en missen daardoor waardevolle informatie. En soms ook gewoon hun recht. Ze vragen dan wel hulp in de bieb, maar zelfredzaam zijn daar word je volgens mij gelukkiger van. Zelfredzaam zijn, daar word je volgens mij gelukkiger van Monique geeft diverse cursussen, zoals een beginnerscursus internet, een cursus sociale media en nu ook Digisterker: We hebben dus een mooi aansluitend cursusprogramma wat internet betreft en deze cursussen helpen mensen verder in het dagelijks functioneren wat betreft werk en regelingen, informatie zoeken en sociaal verkeer. Doordat mensen nu in de bieb de cursus volgen, komen ze met de bieb in aanraking. Ze krijgen na afloop ook een bon voor 3 maanden gratis lidmaatschap. Minder taalvaardige mensen komen in aanraking met het Taalhuis en vaak zie je ze daar weer terug. Alles met het doel om mensen verder te helpen in hun ontwikkeling. Ervaring van docenten Monique Kromhout heeft veel geïnvesteerd in de cursus: Ik heb alle websites die behandeld worden uitgepluisd en veel achtergrondinformatie erbij gezocht. Gelukkig kan ik daardoor de meeste vragen beantwoorden en dat zie ik ook als mijn verantwoordelijkheid. Voor elk cursusdeel kijk ik of er nog dingen veranderd zijn en of alles nog klopt. We hebben ook wel de cursusinhoud moeten leren doseren. We hebben daar nu wel een weg in gevonden, maar dat heeft best even geduurd. Het is een cursus die veel inzet van mij vraagt. Niet in het minst doordat je altijd de communicatie met de gemeente erbij hebt en ook omdat de gemeente mensen stuurt, maar ze niet test op hun niveau van internetvaardigheden.
We hebben een keer iemand gehad die voor het eerst achter een PC zat. Die hebben we met veel begeleiding erdoor gesleurd en door haar inzet is het goed gelukt, maar het kost je veel. We zijn met twee docenten. Het feit dat ik samen met een goede collega, Vera, werk is geweldig. Zij geeft feedback en ik kan met haar sparren over hoe ik dingen aan zal pakken. Samen helpen we de mensen als ze bezig zijn met de opdrachten. Een goede sfeer is volgens haar heel belangrijk tijdens de cursus: De meeste cursisten komen met een beetje afwachtende houding. Zou ik ook hebben als ik een uitnodiging kreeg met de mededeling dat het gevolgen voor je uitkering heeft als je niet gaat. In vrijwel alle gevallen slaat de stemming al tijdens de eerste cursusbijeenkomst om en vindt iedereen het leuk. Meestal zijn ze ook erg overtuigd van de noodzaak van het kennen van deze materie. We doen er ook veel voor om een leuke sfeer te krijgen, koffie en koek, vooral een lolletje op zijn tijd, de interacties met de collega docent en veel persoonlijke aandacht. We hebben veel cursisten van allochtone afkomst en zij nemen vaak iets lekkers voor iedereen mee. We hebben daar pannenkoeken, allerlei gebak, diverse soorten muntthee en vooral veel chocola gekregen. Echt heel leuk, maar minder goed voor onze taille... Veilige omgang met internet komt tijdens de cursus volop aan bod. Monique: Doordat we veel aandacht aan veilig internet gedrag besteden komen we over als een veilige en betrouwbare leeromgeving. Daar heb ik nog wel een grappig verhaal over. Een man vroeg hoe hij zijn computer dan wel moest beveiligen. Ik zeg dan altijd dat je dat beter aan iemand kan overlaten die er meer verstand van heeft. Hij had een PC uit de kringloopwinkel en geen geld om iemand in te huren en hij vertrouwde daar ook eigenlijk niemand genoeg voor. Toen ik voorstelde dan zijn broer te vragen keek hij me verbijsterd aan en zei hartgrondig: Die vertrouw ik al helemaaaaaaal niet! Een goede sfeer is belangrijk Monique Kromhout kan in geuren en kleuren vertellen over haar ervaringen met cursisten. Mooie ervaringen met cursisten Dat de lessen Werken met de e-overheid in Katwijk hoog gewaardeerd worden, geeft Monique Kromhout veel voldoening: Voor ons is het erg leuk om te zien dat mensen die aarzelend binnenkomen, loskomen en er een ouwe-jongens-krentenbrood sfeer ontstaat. Laatst vonden de cursisten het zo jammer dat de cursus voorbij was, dat ze een complotje smeedden om tegen de gemeente te gaan zeggen dat ze het nog steeds niet begrepen in de hoop dat ze dan nog een keer mochten komen. Dat maakt mij altijd heel blij!
Soms zijn de ervaringen gewoon ontroerend, vooral als iemand een grote stap in zijn ontwikkeling zet. Monique licht dit met een mooi verhaal toe: Een van de hoogtepunten was voor mij, dat bij een oefening om vacatures te zoeken op werk.nl een cursist een baan zag die precies bij hem paste. Hij vroeg helemaal nerveus hoe hij nu verder moest handelen en daar hebben we hem bij geholpen. Later hoorde ik dat hij is aangenomen. Geweldig vind ik dat! Later hoorde ik dat hij is aangenomen. Monique vindt het dus belangrijk dat cursisten op weg geholpen worden met de cursussen en heeft de indruk dat dit ook echt het geval is: Na afloop van de cursus krijgt iedereen een bloemetje en een bon van de bieb zodat ze drie maanden gratis lid kunnen zijn. Een man die daar heel vaak gebruik van maakt, heeft echt zijn internetvaardigheden daarmee op een heel behoorlijk peil gekregen. Elke dag kwam hij en heel vaak vroeg hij mijn hulp, omdat ik vaak aanwezig ben in het filiaal. Geweldig als je mensen zo vooruit kan helpen. De cursus draagt er volgens Monique ook zeker aan bij dat mensen meer gaan doen met de digitale overheid: Van sommige mensen ben ik inderdaad overtuigd dat ze aan de gang gaan met de digitale overheid. Anderen zullen het naast zich neerleggen en altijd om hulp blijven vragen. Dit heeft voornamelijk met internetvaardigheden te maken, maar zeker ook met de vraag of mensen er inderdaad van overtuigd zijn dat ze zelf iets van hun leven moeten maken en niemand anders dat doet. We hebben wel met de gemeente de afspraak dat wie te weinig vaardigheden heeft, naar de beginnerscursus internet mag op kosten van de gemeente. Dat gebeurt dan ook regelmatig. Sommige mensen zuigen dus alle aangeboden kennis op en anderen doen dat veel minder. Niet iedereen die wij als cursist krijgen, kan deze kennis hanteren. Sommigen zijn de taal te weinig machtig en anderen gaat het boven de pet. Vroeger dacht ik dat iedereen het wel kon leren, maar daar ben ik wel een beetje van terug gekomen. Voor sommigen is het gewoon te moeilijk. De cursisten geven bij de evaluatie hoge cijfers aan de docenten. Monique nuanceert dit: Mensen uit nietwesterse culturen geven altijd een sociaal wenselijk antwoord. Als je vraagt of ze het begrepen hebben zeggen ze ja. Niet altijd omdat ze het inderdaad begrepen hebben, maar omdat ze het zielig vinden voor jou om nee te zeggen. Daar valt dan ook geen statistiek mee te bedrijven... Het regent af en toe tienen als waardering bij ons. Het regent af en toe tienen als waardering bij ons.