PROFIEL MAATSCHAPPELIJKE TAALVAARDIGHEID Deel B: Schriftelijk gedeelte Voorbeeldexamen 2 Naam: Voornaam: Beginletter andere voornamen: Geboortedatum: Naam van de instelling waar het examen plaatsheeft: Naam van het land waar het examen plaatsheeft:
TAAK 1 20 minuten Wat met oude kleding? U woont al een tijdje in Nederland. U hebt een aantal oude kledingstukken die u niet meer draagt. U vraagt zich af wat u met die kleding moet doen. U ziet in een tijdschrift een artikeltje over oude kleding. - Lees het artikel op pagina 3 en 4. - Lees hieronder de vragen die u zich stelt. Let op! U hoeft geen volledige zinnen te gebruiken. 1. Om de hoek staat een container van Humana. Ik wil mijn kleding daarin werpen. Waar gaat het geld van Humana naar toe? 2. Ik herinner mij dat Humana een aantal keren op TV geweest is. Heeft Humana een probleem? 3. Ik zou mijn kleding ook aan KICI kunnen geven. Waar gaat de opbrengst dan naartoe? 4. Hoe kan ik mijn kleding aan KICI geven? PROFIEL MAATSCHAPPELIJKE TAALVAARDIGHEID 1 DEEL B Voorbeeldexamen 2
5. Welke andere organisaties (naast Humana en KICI) zamelen kleding in? 6. Hoe kan ik meer te weten komen over die andere kledinginzamelorganisaties? 7. Misschien zou ik wel zelf kleding kunnen inzamelen en de opbrengst aan mijn sportvereniging geven. Wat moet ik dan zeker doen? 8. Welke organisatie kan me helpen bij het organiseren van een inzamelingsactie? 9. Wat doe ik als de container van mijn sportvereniging vol is? 10. Hoe wordt de prijs van de kleding bepaald? PROFIEL MAATSCHAPPELIJKE TAALVAARDIGHEID 2 DEEL B Voorbeeldexamen 2
WAT GEBEURT ER MET JE OUDE KLEDING? Je ziet ze regelmatig staan. Meestal naast de papier- en glasbak. Afgedankte kleding, gordijnen en linnengoed worden hierin gegooid voor een tweede leven. Kledingbakken. Maar wat gebeurt er met deze kleding? En waar gaat de opbrengst naar toe? De redactie van Goede Waar zocht het voor je uit. De inzamelingsmarkt voor textiel is sterk in beweging. De laatste jaren zijn naast de liefdadigheidsinstellingen andere spelers actief geworden. En dus zijn er veel verschillende kledingbakken. Als kledingdonateur zie je vaak het verschil niet. Immers, de kleding gaat altijd naar het goede doel. Of toch niet? Bij nader onderzoek blijken er veel inzamelaars te zijn. Ieder met een andere reden om kleding in te zamelen. Ook in de plaatsen waar de kleding terechtkomt, onderscheiden de organisaties zich van elkaar. Humana Humana is de grootste. Waarschijnlijk ook de bekendste, maar tegelijkertijd ook de meest omstreden kledinginzamelaar in Nederland. Humana heeft ruim duizend kledingcontainers in zo n honderd gemeenten door het hele land. Containers met gebruikte kleding worden wekelijks door Stichting Humana geleegd. De kleding wordt daarna gewogen in een centraal depot. Hierna wordt de kleding gesorteerd. Een deel wordt per kilo verkocht aan handelaren in binnenen buitenland. Een ander deel wordt verkocht in Humanawinkels. Tot slot gaat er een deel rechtstreeks naar verkoopprojecten in Afrika. Met de opbrengst financiert Humana projecten in zuidelijk Afrika, Angola, Zambia en Mozambique. Humana is echter al jaren in opspraak. De stichting wordt er van beschuldigd opbrengsten te hebben doorgesluisd naar geheime bankrekeningen van de sekteachtige moederorganisatie Tvind. Slechts een deel van het geld zou naar Afrikaanse hulpprojecten zijn gegaan. Het Centraal Bureau Fondsenwerving dreigde het CBF-keurmerk in te trekken als Humana niet voor 1 juni 2003 een verklaring zou inleveren. Dat is uiteindelijk niet gebeurd. Tvind mag zich echter niet langer bezighouden met de bedrijfsvoering van dochteronderneming Humana. Kici De stichting Kleding Inzameling Charitatieve Instellingen (KICI) zamelt sinds 1975 kleding in voor verschillende doelen. Hiervoor werkt KICI samen met Amnesty International. Daarnaast worden er jaarlijks tal van andere kleinere projecten gesteund en is er een noodhulpconstructie die direct geld beschikbaar heeft voor bijvoorbeeld natuurrampen. Verspreid over Nederland heeft KICI achthonderd containers staan. Daarnaast doet de organisatie regelmatig mee aan de zogenoemde huis-aan-huis-inzamelacties. Daarbij kunnen mensen kleding in daarvoor bestemde zakken aan de straat zetten. Het textiel wordt direct doorverkocht aan gespecialiseerde kledingsorteerbedrijven in Nederland. Die sorteren de kleding op kwaliteit, soorten (broeken, jassen, blouse e.d.) en fabricaat (wol, nylon, dralon, katoen e.d.). De onbruikbare, vervuilde textiel wordt vernietigd. KICI is lid van het Centraal Bureau Fondsenwerving en ontving in 2001 als eerste kledinginzamelaar een CBF-keurmerk. Overige organisaties Kringloopwinkels, goede doelen en regionale organisaties halen ook geld op via kledinginzamelingsacties. Ze gebruiken hiervoor zowel kledingbakken als huis-aan-huis verspreide kledingzakken. Een bekend voorbeeld hiervan is De Zak Van Max. Deze organisaties werken vaak op kleine schaal. Dus neem voor meer informatie contact op met je eigen gemeente. PROFIEL MAATSCHAPPELIJKE TAALVAARDIGHEID 3 DEEL B Voorbeeldexamen 2
Zelf kleding inzamelen? Heeft je vereniging extra geld nodig? Of ken je een organisatie waar je graag geld aan zou willen schenken? Organiseer dan een kledinginzamelingsactie. Houd er in elk geval rekening mee dat je tijdig een vergunning moet aanvragen bij de gemeente. Bij de beoordeling van de aanvraag wordt onderscheid gemaakt tussen landelijke en lokale inzamelingsacties. Bij een inzamelingsactie kun je hulp krijgen van Kledinginzameling Nederland. Dit bedrijf uit Oosterhout zamelt sinds 1997 kleding in bij gemeenten, verenigingen, scholen, supermarkten en andere instellingen. Men maakt de ingezamelde kleding voor 95 procent gereed voor hergebruik in binnen-en buitenland. De opbrengst van de ingezamelde kleding is voor de aanvrager. Hoe werkt het? Op jouw aanvraag plaatst Kledinginzameling Nederland op eigen terrein een kledingcontainer, bijvoorbeeld in de sportkantine. Je vraagt leden gebruikte kleding en schoenen in deze container te deponeren. Als de container vol is, bel je de leverancier. Deze weegt de container en weegt de kleding. Je krijgt per kilo uitbetaald. Tekst : Maartje Blijleven Bron : Goede Waar, sept-okt 2003 PROFIEL MAATSCHAPPELIJKE TAALVAARDIGHEID 4 DEEL B Voorbeeldexamen 2
TAAK 2 12 minuten Immo centraal U bent op zoek naar een huurhuis. U hebt al een goed idee van het soort huis dat u zoekt. U wilt niet meer dan 500 euro in de maand uitgeven. U loopt binnen bij een verhuurkantoor. Een medewerker vraagt u een formulier in te vullen met een aantal gegevens. - Lees het formulier op de volgende pagina. - Bekijk de tekening van uw droomhuis hieronder. - Vul het formulier in op basis van de tekening. Uw droomhuis PROFIEL MAATSCHAPPELIJKE TAALVAARDIGHEID 5 DEEL B Voorbeeldexamen 2
Formulier Immo Centraal, om nog gemakkelijker te vinden wat u zoekt! Ik wil graag een woning die aan de volgende voorwaarden voldoet: Huur Koop Maandlasten Maximaal 250 euro Maximaal 500 euro Maximaal 1000 euro Maximaal 1500 euro Maximaal 2000 euro Soort woning Appartement Vrijstaand huis 2-onder-1-dak woning Woonboot Bouwgrond Garage Aantal kamers Soort kamers 1. 2. 3. 4. Bijzonderheden Tuin Balkon Garage Zwembad Ligging *... * Graag een duidelijke omschrijving van de gewenste ligging van de woning. Minstens twee wensen noemen in duidelijke volzinnen. PROFIEL MAATSCHAPPELIJKE TAALVAARDIGHEID 6 DEEL B Voorbeeldexamen 2
TAAK 3 35 minuten De lichtjes in het woeste duin U bent geïnteresseerd in de Nederlandstalige cultuur en u bent lid van de vereniging Vrienden van het Nederlands. U leest een sage die interessant is voor het verenigingsblad. Een sage is een oud, historisch verhaal dat mensen aan elkaar doorvertellen alsof het waar gebeurd is. U maakt een korte samenvatting van deze sage aan de hand van uw notitieblaadje. - Lees uw notitieblaadje hieronder. - Lees de sage op de volgende pagina s. - Maak een samenvatting van de sage op pagina 9 aan de hand van uw notitieblaadje. Let op! Schrijf in volledige zinnen. Uw notitieblaadje De lichtjes in het woeste duin - Locatie (waar speelt het verhaal zich af) - Tijd (wanneer speelt het verhaal zich af) - Hoofdpersoon - Probleem - Reddingsactie - Tegenwoordig PROFIEL MAATSCHAPPELIJKE TAALVAARDIGHEID 7 DEEL B Voorbeeldexamen 2
De lichtjes in het woeste duin Het is bekend genoeg hoe de oude stad Duinkerken aan zijn naam is gekomen. Door het kerkje dat daar eenzaam en alleen in het woeste duin stond natuurlijk. Het kerkje was er eerst. Later werden er huizen om gegroepeerd. De plaats kreeg de naam van Duinkerken. Dat spreekt vanzelf en het is dan ook overbekend. Maar dat hetzelfde kerkje de kerk van Sint Maarten was, dat weet niet iedereen. Sint Maarten las er de mis, Sint Maarten preekte er, Sint Maarten zegende er de boeren en de burgers, Sint Maarten nam er de biecht af, Sint Maarten troostte er de bedroefden en was er de goede herder. Maar op 11 november 1610 was Sint Maarten weg. Hij was er 's morgens vroeg op uitgegaan, om zieken te troosten, maar hij was niet teruggekomen. Het was al diep in de avond en nog was Sint-Maarten niet thuis. Wat was er dan toch met de heilige gebeurd? Zou hem een ongeluk overkomen zijn? De mensen om het kleine kerkje in het woeste duin waren zeer ongerust om hun heilige vader. Ze konden hem niet missen. En nu was hij weg. Een ongeluk misschien? Verdwaald wellicht? Al de goede mensen van Duinkerken namen hun lantaarn op en trokken het woeste duin in, om Sint Maarten te zoeken. Luid riepen ze, tegen het dreunen van de zee in, Sint Maarten! Sint Maarten!!! En ze zwaaiden met hun lichtjes, zodat de heilige hen zou kunnen zien. Ondertussen liep de arme Sint Maarten helemaal verloren door het duin. Altijd zorgde hij ervoor dat hij voor het donker weer thuis was. Maar nu was hij nog even op bezoek gegaan bij tante Betje in het dorp even verderop. De oude vrouw had niet lang meer te leven en in deze donkere dagen kon ze wel wat extra gezelschap gebruiken. Na het bezoek liep Sint Maarten door het duin naar huis. Langs de duinen zou hij vast nog op tijd thuis zijn voor het donker werd. Maar het werd sneller donker dan hij dacht. Van het ene op het andere moment begonnen alle duinen op elkaar te lijken. De wind waaide zand in zijn gezicht. Hij kon helemaal niets meer zien, zo donker was de nacht. Zo kwam het dat Sint Maarten de weg kwijtraakte in de duinen. Het leek wel alsof hij al uren door het ruige duin dwaalde, toen Sint Maarten plotseling in de verte lichtjes zag opdoemen. Was het Duinkerken, had hij dan toch zijn dorp terug kunnen vinden? Sint Maarten slaakte een zucht van verlichting, hij zou nu snel weer thuis zijn. Maar nee, de lichtjes bewogen. Was het dan een schip dat langsvoer op de woeste zee? De lichtjes kwamen langzaam dichterbij. De arme Sint Maarten wist niet meer wat hij moest denken. Misschien begon hij wel gek te worden, daar helemaal alleen in het donker. Misschien waren het wel heksen, die s nachts op pad gingen op zoek naar vertier. De lichtjes kwamen nu telkens dichterbij. Het waren de dorpsbewoners van Duinkerken, de mensen waar Sint Maarten zo veel van hield. Na lang zoeken hadden ze hun geliefde herder eindelijk gevonden. Wat waren ze blij. En Sint Maarten natuurlijk ook. Blij dat hij gered was door de dorpelingen uit Duinkerken en blij omdat hij nu eindelijk terug naar huis kon. Als herinnering aan die heugelijke gebeurtenis lopen de kinderen in Duinkerken op 11 november 's avonds nog altijd met lichtjes door de straten. In andere plaatsen doen de kinderen dat ook wel maar dat is niet het echte; dat is maar namaak. Alleen in Duinkerken is het echt want daar was het dat de heilige eens verdwaalde en door de bevolking teruggevonden werd. Daar was het dat de mensen hem met lichtjes zochten. PROFIEL MAATSCHAPPELIJKE TAALVAARDIGHEID 8 DEEL B Voorbeeldexamen 2
Uw samenvatting Verenigingsblad Vrienden van het Nederlands Cultuurgeschiedenis De lichtjes in het woeste duin PROFIEL MAATSCHAPPELIJKE TAALVAARDIGHEID 9 DEEL B Voorbeeldexamen 2