Versie 20140522 Maatschappelijk Vastgoed Begijnenbroek April 2014
pril 2014 Begijnenbroek - Colofon Uitgave Gemeente Eindhoven Datum april 2014
Inhoudsopgave Colofon------------------------------------------------------------------------------------2 Inhoudsopgave -------------------------------------------------------------------------3 1 Inleiding ----------------------------------------------------------------------------------4 1.1 Inleiding gebiedsverkenningen ------------------------------------------------------4 1.2 Het gebied van deze verkenning: Begijnenbroek---------------------------------4 1.3 Leeswijzer---------------------------------------------------------------------------------4 1.4 Verantwoording -------------------------------------------------------------------------5 2 Gebiedsschets ---------------------------------------------------------------------------5 2.1.1 Generalenbuurt--------------------------------------------------------------------------6 2.1.2 Oude Toren -------------------------------------------------------------------------------7 2.1.3 Hondsheuvels ----------------------------------------------------------------------------7 2.1.4 Oude Gracht West -----------------------------------------------------------------------7 2.1.5 Oude Gracht Oost -----------------------------------------------------------------------7 2.1.6 Eckartdal ----------------------------------------------------------------------------------7 2.2 Rol van de gemeente -------------------------------------------------------------------8 2.2.1 Rol van de gemeente in Begijnenbroek---------------------------------------------9 3 Bouwstenen voor Begijnenbroek---------------------------------------------------9 4 ------------------------------------------------------------------ 10 4.1 Activiteiten en gemeentelijk maatschappelijk vastgoed---------------------- 10 4.2 Wat is er in Begijnenbroek----------------------------------------------------------- 11 4.2.1 Activiteiten ----------------------------------------------------------------------------- 11 4.2.2 Maatschappelijk vastgoed----------------------------------------------------------- 11 5 Constatering ---------------------------------------------- 14 6 Kansen en bedreigingen ------------------------------------------------------------ 14 6.1 Kansen ----------------------------------------------------------------------------------- 14 6.2 Bedreigingen --------------------------------------------------------------------------- 15 7 Proces: realiseren gebiedsvisie---------------------------------------------------- 15 7.1 Co-creatie: wat is dat en met wie doe je dat? ------------------------------------ 16 7.2 Co-creëren in Begijnenbroek-------------------------------------------------------- 16 8 Tot slot ---------------------------------------------------------------------------------- 16 9 Bijlagen --------------------------------------------------------------------------------- 17
pril 2014 Begijnenbroek - 1 Inleiding 1.1 Inleiding gebiedsverkenningen De wil graag haar beleidsdoelstellingen realiseren op het terrein van onderwijs, jeugd, cultuur, sport en welzijn. En op het gebied van maatschappelijke activiteiten. De gemeente streeft daarom naar een optimale mix van voorzieningen op gebiedsniveau door gemeentelijk maatschappelijk vastgoed gericht in te zetten, in samenhang met het vastgoed van samenwerkingspartners. Hiervoor is een actueel en volledig beeld nodig van de maatschappelijke activiteiten die er in een gebied al zijn, de maatschappelijke activiteiten waaraan behoefte is en de huisvesting van deze activiteiten. Deze gebiedsverkenningen dragen bij aan een beter inzicht in de financiële als maatschappelijke ontwikkelingen in relatie tot het (gemeentelijk) maatschappelijk vastgoed. Alle sectoren die betrokken zijn bij de totstandkoming van deze gebiedsverkenning hebben minder (financiële) middelen. Daarom wil de gemeente maatschappelijk vastgoed zo effectief en efficiënt mogelijk inzetten en afstemmen op de behoefte in een gebied. 1.2 Het gebied van deze verkenning: Begijnenbroek Per wijk brengt de gemeente de maatschappelijke activiteiten (vraag) en het maatschappelijk vastgoed (aanbod) in kaart. Hierbij worden ook sportactiviteiten betrokken, omdat de gemeente de sportparticipatie wil verhogen om bij te dragen aan het gezondheidsniveau. Deze verkenning gaat over de wijk Begijnenbroek in het stadsdeel Woensel Zuid. We hebben de bij ons bekende gegevens verzameld en waar mogelijk met elkaar verbonden. Deze informatie is vervolgens vertaald naar een gemeentelijk beeld van het gebied en van de rol die de gemeente zou kunnen spelen in de samenwerking met de externe partijen. Deze verkenning is een eerste aanzet. 1.3 Leeswijzer In hoofdstuk 2 leest u enkele kerngegevens over Begijnenbroek. Ook gaat het hoofdstuk in op de rol die de gemeente voor zichzelf ziet bij deze wijk. Hoofdstuk 3 gaat over de bouwstenen in Begijnenbroek die kunnen dienen als uitgangspunt voor de co-creatie. Vervolgens komt in hoofdstuk 4 het proces van de gebiedsverkenning aan de orde: Welke informatie hebben we verzameld en hoe verhoudt die zich tot het gemeentelijke beleid? De huidige situatie brengen we volledig in beeld. In hoofdstuk 5 geven we onze constateringen. Hoofdstuk 6 laat de kansen en bedreigingen van het gebied zien. In hoofdstuk 7 leest u hoe we komen tot een gezamenlijke invulling van de gewenste situatie. 4
1.4 Verantwoording De gemeente nam het initiatief voor deze integrale gebiedsverkenning en verzamelde eerst alle interne informatie over het gebied. De sectoren Grond en Vastgoed, Gebiedsontwikkeling, Mens en Maatschappij, Sport en Bewegen en Economie en Cultuur verzamelden de andere relevante gegevens. Daarna volgde een toets van de interne gebiedsverkenning, met aanvullingen uit het gebied zelf. Dit leidde tot een totaalbeeld van wat er is, wat er zou moeten zijn en hoe we met elkaar kunnen zorgen dat het er komt. Daarbij is de gemeente slechts één van de stakeholders in de stad naast samenwerkingspartners zoals wijk- en bewonersorganisaties, besturen van VTA s (vrijetijdsaccommodaties), SPIL-centra (een alomvattend concept voor peuterwerk, kinderopvang, basisonderwijs en jeugdgezondheidszorg), corporatiebesturen, school- en sportverenigingsbesturen en welzijnspartners. 2 Gebiedsschets De wijk Begijnenbroek ligt in het stadsdeel Woensel Zuid en bestaat uit de buurten: Generalenbuurt, Oude Toren, Hondsheuvels, Oude Gracht West, Oude Gracht Oost en Eckartdal. In Begijnenbroek zijn geen actiegebieden. Begijnenbroek Eindhoven 0 19 jarigen 17,2% 20,5% 20-59% 51,7% 58,1% 60+-ers 31% 21,5% Autochtonen 70,8% 68,8
pril 2014 Begijnenbroek - Adres met 1 volwassene 41,6% 37,6% Adres met 2 volwassenen 30,2% 28,2% Adres met 1 volwassene met kind(eren) Adres met 2 volwassenen met jind(eren) 5,8% 6,5% 17,1% 21,3% Huurwoningen 47% 51% Koopwoningen 52% 48% Begijnenbroek is een normale Eindhovense wijk. Er wonen relatief meer ouderen dan gemiddeld in Eindhoven en dat is de enige noemenswaardige afwijking op de statische demografische gegevens van Eindhoven. Van de bewoners van Begijnenbroek doet 63% aan sportparticipatie en haalt 68% de gezond bewegennorm. Leefstijlen Alle leefstijlen zijn in de wijk vertegenwoordigd. Al heeft elke buurt hierin wel zijn eigen kleurenpalet. Waar de Generalenbuurt, Oude Gracht-West, Oude Toren en Hondsheuvels vooral groen en geel kleuren,voert paars in Oude Gracht-Oost de boventoon. 2.1.1 Generalenbuurt Generalenbuurt ligt tussen Winston Churchillaan, John F. Kennedylaan, Europalaan en Montgomerylaan. De buurt grenst aan het winkelcentrum WoensXl. Het noordelijke deel van de Generalenbuurt bestaat uit koopwoningen, het zuidelijke deel bestaat voornamelijk uit huurwoningen. De meeste huurwoningen zijn van Woonbedrijf. Het gebied heeft 2 woonzorgcentra, Brunswijck en de Landrijt. Er is een vestiging van de GGZE in het gebouw de Grijze Generaal aan de Winston Churchillaan waarin ook het kantoor van Wooninc is gevestigd. Aan de Beekstraat ligt een woonwagenlocatie. In Spilcentrum Generalenbuurt zijn basisschool Rapenland, Peuterplaza Generalenbuurt en Korein Kinderplein gehuisvest. Aan de Generaal Coenderslaan staan units van de gemeente die op dit moment verhuurd worden aan Jong Nederland en Po-der, een Turkse vereniging. Er is een winkelstrip aan de Generaal Coenderslaan. In het park aan de Generaal Marshallweg, ligt een voetbalveldje, staat een afdakje voor jongeren, zijn speelvoorzieningen en er is hondenlosloopterrein. Aan de Generaal Pattonlaan ligt de Uitwijk, een gemeenschapshuis met een jongerencentrum. Er is op dit moment één bewonersorganisatie actief: Stichting Beter Wonen en Leven in de Generalenbuurt. De sociale cohesie in het gebied is laag. 6
2.1.2 Oude Toren Oude Toren ligt tussen de Europalaan, Veldmaarschalk Montgomerylaan, Onze Lieve Vrouwestraat en John F. Kennedylaan. Aan de Veldm. Montgomerylaan en Kennedylaan is hoogbouw. De rest van de buurt bestaat voornamelijk uit grondgebonden woningen. In het midden van de buurt ligt de gemeentelijke begraafplaats De Oude Toren. In twee leegstaande schoolpanden komt studentenhuisvesting. Aan de Amundsenlaan ligt de Praktijkschool Eindhoven. Het gebied heeft twee actieve bewonersverenigingen en de appartementen hebben een vereniging van eigenaren. De bewonersvereniging van de Hudsonlaan beschikt over een private ontmoetingsruimte. 2.1.3 Hondsheuvels Het gebied ligt tussen de Onze Lieve Vrouwestraat, John F. Kennedylaan, Orpheuslaan en de Dommel. Het gebied wordt in beslag genomen door Gemeentelijk Sportpark, Maxima Medisch Centrum en woonzorgcentrum Peppelrode. Aan de Orpheuslaan ligt nog een kleine woonwagenlocatie. 2.1.4 Oude Gracht West Het gebied ligt tussen de Sterrenlaan, John F Kennedylaan, Orpheuslaan en de gracht en bestaat uit grondgebonden koopwoningen en huurappartementen. Oude Gracht- West is een echte woonbuurt. Er is op dit moment één actieve bewonersorganisatie. Aan het Cassandraplein is een winkelcentrum gevestigd met een apart gebouw voor kinderopvang van Korein Kinderplein. In de buurt ligt de Thomaskerk. Aan de Sterrenlaan ligt het SUMMA college met diverse opleidingen en aan de Jasonstraat de Evangelische Basisschool. 2.1.5 Oude Gracht Oost Het gebied ligt tussen de gracht, Sterrenlaan, Nuenenseweg en Amazonenlaan. In het gebied staan grondgebonden woningen, waarvan een aantal vrijstaand in het dure segment. Het gebied is een rustige woonbuurt met aan de rand, de Sterrenlaan, diverse scholen. Er is een actieve bewonersvereniging VOKE (vereniging Omwonenden Kasteel Eckart) 2.1.6 Eckartdal Het gebied is een woonpark van Lunetzorg. Centraal op het kleurrijke woonpark Eckartdal staat de Herberg. Dit is een ontmoetingsplek. Hier kunnen ook vergaderruimtes worden gehuurd. Op het terrein staat het kasteel Eckart met diverse bijgebouwen. Het woonpark is vrij toegankelijk.
pril 2014 Begijnenbroek - De vereniging VOKE (Vereniging Omwonenden Kasteel Eckart) houdt zich actief bezig met dit gebied. Zij willen Kasteel Eckart en het Eckartdal met haar groene zone behouden voor Eindhoven en een ieder die hier wil komen wandelen. 2.2 Rol van de gemeente De rol van de overheid en dus ook van de verschuift van een overheid die alles bepaalt (government) naar beleid dat wordt ontwikkeld in coalities (governance). In governance staat de gebruiker centraal. In een coalitie kan de gemeente verschillende rollen aannemen. Binnen coalities in het domein van maatschappelijke voorzieningen onderscheidt Van Leent (2012) vier rollen voor de gemeente. Ze zijn geordend naar twee dimensies, te weten hardware (hoe actief stuurt de gemeente op het vastgoed) en software (hoe actief stuurt de gemeente op programma s en subsidie). Leidinggevende gemeente: deze vervult een actieve rol. Ze initieert, coördineert en selecteert partijen waarmee ze samen wil werken. Ze kan de leidende rol zelf ambiëren of kan deze opgelegd krijgen (burgers en maatschappelijke partners gaan er vanuit dat gemeente deze rol oppakt) onder het motto daar hebben we de overheid toch voor?. Voorwaardenscheppende gemeente: staat haaks op de leidinggevende gemeente en initieert en coördineert juist niet, maar laat ze over aan de bedrijven, instellingen en particulieren. Ondersteunen kan de gemeente hierin wel. Slapende initiatieven en ambities worden losgemaakt en waar mogelijk met elkaar verbonden. 8
Accommoderende gemeente: hier ontstaat de overeenkomst met de openbare ruimte. De gemeente zoekt binnen iedere wijk naar aantrekkelijke plekken waar burgers, instellingen en bedrijven elkaar kunnen treffen voor uiteenlopende activiteiten. Ze laat de verantwoordelijkheid voor activiteiten en programma s bij de partijen zelf. Programmerende gemeente: deze staat tegenover de accommoderende gemeente en concentreert zich op programma s en activiteiten. Instrument hiervoor is bijvoorbeeld de subsidieverordening, waarmee de gemeente de meest geschikte partij selecteert en afspraken maakt om haar maatschappelijke doelen te bereiken. 2.2.1 Rol van de gemeente in Begijnenbroek Voor de gebiedsverkenningen zoekt de gemeente de samenwerking met haar partners in het gebied. De gemeente heeft in deze wijk een voorwaardenscheppende rol. 3 Bouwstenen voor Begijnenbroek De gemeente heeft op verschillende onderwerpen beleid voor de stad. De gemeente wil dit beleid op een goede wijze vertaald krijgen in de wijk. Hoe zorg je voor een goede uitvoering van het beleid in de wijk Begijnenbroek? De hiervoor gegeven gebiedsschets dient daarbij als uitgangspunt, samen met een overzicht wat er al in de wijk aanwezig is en wat er nog ontbreekt (hoofdstuk 4). - De gemeente wil een netwerk van ontmoetingsplaatsen voor sociaalmaatschappelijke activiteiten over de hele stad. Dit betekent niet dat er automatisch in elke buurt een ontmoetingsplaats moet zijn. - De gemeente de sportparticipatie verhogen en zo ook bijdragen aan het gezondheidsniveau in de wijk. Onder andere door inzet van Sportformule Eindhoven. Deze formule wil het bewegingsonderwijs bij het basis- en speciaal onderwijs verbeteren, de doorontwikkeling van verenigingen aanjagen en het maatschappelijk verantwoord ondernemen door bedrijven ten behoeve van sport vergroten. Uiteindelijk leidt dat tot een stijgende sportparticipatie, waardoor er meer maatschappelijk rendement op accommodaties, activiteiten en sportgebieden wordt gerealiseerd aangevuld met een optimale sociale cohesie op wijkniveau. - De gemeente nodigt sportverenigingen uit om, in het verlengde van hun kernactiviteiten, de maatschappelijke focus nog verder te verbreden naar en voor hun (directe) omgeving. Het komend jaar beginnen we met die sportverenigingen die zélf aangeven daaraan toe te zijn om het vervolgens op langere termijn (vraaggericht) uit te breiden naar alle sportverenigingen - De gemeente ziet voor haar partners en voor haar zelf een voorwaarde scheppende rol weggelegd.
pril 2014 Begijnenbroek - 4 De gemeente heeft veel informatie over gebieden, wijken en buurten, deze gegevens zijn echter over de hele organisatie verspreid. De eerste stap is dus om beschikbare informatie uit de organisatie op te halen en deze te bundelen. Vervolgens wordt beoordeeld of de informatie actueel en compleet is. 4.1 Activiteiten en gemeentelijk maatschappelijk vastgoed Per gebied brengen we activiteiten in kaart en welke maatschappelijk vastgoed in het gebied zitten. De gemeente onderscheidt 5 type activiteiten. Elke activiteit draagt bij aan een of meerdere gemeentelijke doelstellingen: 1 sociaal-maatschappelijke activiteiten: gericht op meedoen en participeren; 2 sportactiviteiten: bevorderen van sport en bewegen 3 economische activiteiten (niet meegenomen in deze verkenningen, hebben geen rol in maatschappelijk vastgoed): 4 culturele activiteiten: dragen bij aan culturele participatie en educatie van bewoners 5 leefbaarheidsactiviteiten: behouden en verbeteren van de leefbaarheid in een gebied NB. Ondernemers welke commerciële doelstellingen nastreven en hun activiteiten hierop afstemmen, ook al zijn deze op sociaal-maatschappelijk gebied (zorg- en kinderopvang) komen in eerste instantie niet in aanmerking voor huisvesting in gemeentelijke (maatschappelijke) accommodatie en worden daarom verwezen naar de vrije markt. Voordat we tot de inventarisatie overgaan is het goed om ook het begrip maatschappelijk vastgoed duidelijk te definiëren: Maatschappelijk vastgoed is verwant aan het begrip publiek vastgoed. Deze termen komen vaak in het spraakgebruik met elkaar overeen, maar hebben nader beschouwd in de kern een verschillende betekenis. Van Leent (2012) geeft aan dat onder het begrip publiek vastgoed het vastgoed met een publieksfunctie moet worden verstaan. De financiering met betrekking tot het vastgoed speelt hierbij eveneens een belangrijke rol om de scheiding tussen publiek en maatschappelijk vastgoed te duiden. Publiek vastgoed (zoals een bakkerij) wordt particulier gefinancierd, terwijl maatschappelijk vastgoed (zoals scholen) via collectieve middelen worden gefinancierd. Uiteindelijk is de definitie die door Van Leent (2012) gegeven kan worden aan het begrip maatschappelijk vastgoed het vastgoed dat nodig is om collectief 10
gedefinieerde doelen te realiseren. Dat vastgoed kan een publieksfunctie hebben, zoals bij een school, maar kan ook privaat van aard zijn, zoals bij sociale woningbouw. Daarmee is de definitie primair een beleidsmatig en bestuurskundig vraagstuk, waarbij de verhouding tussen de in te zetten middelen en de te realiseren effecten zo goed mogelijk afgestemd moet worden. 4.2 Wat is er in Begijnenbroek 4.2.1 Activiteiten In Begijnenbroek zijn veel uiteenlopende sociaal-maatschappelijke activiteiten geïnventariseerd. Per activiteit bracht de gemeente in kaart of deze buurt-/wijk-, gebieds-, stedelijk of regionaal/landelijk georiënteerd zijn. 4.2.2 Maatschappelijk vastgoed De wijk heeft verschillende ontmoetingsplekken. Op de ontmoetingskaart vindt u het maatschappelijk vastgoed van de terug. Fig. Ontmoetingskaart Begijnenbroek, eigendommen Eigendom gemeente Een deel van de activiteiten vindt plaats/heeft plaatsgevonden in maatschappelijk vastgoed van de. Adres Accommodatie BVO m2 Amundsenlaan 6 Pleincollege Praktijkschool Eindhoven Ca. 3.287 m2
pril 2014 Begijnenbroek - (bruikleen) Generaal Coenderslaan 59 Jong Nederland Rapenland Ca. 626 m2 Generaal de Colleartpad 2 Voormalige School "Rapenland" / tijdelijk PoDer Ca. 976 m2 Generaal Pattonlaan 124 VTA de Uitwijk Ca. 987 m2 Generalenbuurt Gemeenschapshuis de Uitwijk, Generaal Pattonlaan 124 In het gemeenschapshuis vinden uiteenlopende activiteiten plaats. Het merendeel daarvan is wijk- of buurtgericht. Er lijkt nog ruimte voor verdere programmering, vooral in het weekend. In het gemeenschapshuis zit het Jongerencentrum De Uitwijk. Lumens exploiteert het jongerencentrum. De Uitwijk heeft veel mogelijkheden: een groot oppervlak, verschillende multifunctionele ruimtes en een grote buitenruimte met speel- en sportfaciliteiten. De Uitwijk is bedoeld voor jeugd en jongeren van 6 tot 21 jaar uit de Generalenbuurt. Het centrum is goed bereikbaar en heeft daardoor ook voor jongeren buiten de Generalenbuurt aantrekkingskracht. Er is ruimte voor meerdere groepen jongeren, van verschillende culturen. Jeugd uit de Generalenbuurt kan op aanvraag gebruik maken van de muziek / dansstudio in het jongerencentrum op vrijdag en in het weekend. Jong Nederland Rapenland, Generaal Coenderslaan 59 Jong Nederland richt zich op kinderen en jongeren in de leeftijd van 4 tot 20 jaar. Dagelijks draaien er diverse leeftijdsgroepen, met name in de avonduren en op zaterdag. Momenteel is de met de huurder in gesprek om te bekijken of activiteiten elders ondergebracht kunnen worden. Po-Der, Generaal de Collaertpad 2 Op dit moment gebruikt de Turkse vereniging Po-Der deze locatie voor haar activiteiten, omdat de voormalige accommodaties (VTA de Ketting eigendom Woonbedijf) is afgebrand. Zij hebben hiervoor een tijdelijk huurcontract met de. Momenteel wordt er druk gezocht naar een permanente locatie elders. Woonbedrijf dient hierbij eveneens betrokken te worden, omdat Poder een feitelijke huurrelatie met ze heeft (gehad). Sportaccommodaties In Begijnenbroek liggen de volgende sportaccommodaties - Sporthal: Eckart College, Damocleslaan - Gymzalen: Gen. Boreelpad 20, Coriolanuspad 2a, Faunuslaan 19, Nuenensweg 6. Scholen gebruiken de sportzalen voor bewegingsonderwijs. Daarnaast worden de gymzalen ingezet voor breedtesport. - Sportpark Hondsheuvels, JC Dirkxpad. Dit sportpark heeft een multifunctioneel pand met kantoorruimte, sportplein, marathonbureau en kinderopvang. Het is de thuishaven van de studentenvoetbalvereniging Phushpaira, Woenselse Boys, Rust Roest en de atletiekvereniging. Er zijn meerdere kleedvoorzieningen, een grote vergaderzaal en extra vergaderruimten in het pand aanwezig. - Handboogaccommodatie Aan de Meet/OGIO, Amazonelaan. 12
Maatschappelijk vastgoed derden De gemeente is niet de enige partij die maatschappelijk vastgoed in de stad bezit. Voor zover de gemeente de informatie heeft over het maatschappelijk vastgoed van derden is dit opgenomen in de ontmoetingskaart. In de co-creatie met de partners in de stad is een van de eerste stappen het overzicht aanvullen en actualiseren. Generalenbuurt: Woonzorgcentrum Brunswijck, Generaal Bradleylaan 1 Vitalis heeft in de Generalenbuurt een woonzorgcentrum. Hier worden activiteiten georganiseerd voor de bewoners. De Landrijt, Drosserstraat 1 Ook Archipel heeft in het gebied een woonzorgcentrum. Oude Toren Recreatieruimte Het Verzetje, Hudsonlaan 72A De recreatieruimte is vooral voor eigen gebruik van de bewoners van de appartementen. Trefcentrum Oude Toren, Oude Torenstraat 6b Stichting Oude Toren is eigenaar van deze accommodaties. De activiteiten in het pand zijn wijk- en buurgericht. Bewonersorganisaties kunnen hier vergaderruimte huren. Er is ook een zaal die voor feesten en partijen gehuurd kan worden. Hondsheuvels Woonzorgcentrum Vitalis Peppelrode Ds. Th. Fliednerstraat 5 Peppelrode is bezig met het project "Ankerpunten in wijk". De doelstelling van dit project is om te bekijken wat Vitalis de mensen in de wijk te bieden heeft en andersom. Eckartdal De Herberg (Lunetzorg), Woonpark Eckartdal, Nuenenseweg 1 Het gebied is een woonpark van Lunetzorg. Centraal op het kleurrijke woonpark Eckartdal staat de Herberg. Dit is een ontmoetingsplek. Hier kunnen ook vergaderruimtes worden gehuurd. Op het terrein staat het kasteel Eckart met diverse bijgebouwen. Het woonpark is vrij toegankelijk. De vereniging VOKE (Vereniging Omwonenden Kasteel Eckart) houdt zich actief bezig met dit gebied. Zij willen Kasteel Eckart en het Eckartdal met haar groene zone behouden voor Eindhoven en een ieder die hier wil komen wandelen. Scholen en spilcentra In de wijk zitten verschillende onderwijsvoorzieningen, zowel basisscholen als scholen voor voortgezet onderwijs. De meeste panden zijn eigendom van de schoolbesturen. De scholen en spilcentra zijn goed bezet.
pril 2014 Begijnenbroek - Adres Accommodatie BVO M2 Damocleslaan 3 Eckartcollege Ca. 11.668 m2 Faunuslaan 19 Petraschool Basischool speciaal onderwijs Ca. 1.887 m2 Generaal Boreelpad 20 Gym Ca. 3.376 m2 Generaal Boreelpad 29 Basisschool Rapenland Ca. 4.178 m2 Jasonstraat 1 Evangelische Basisschool "Online" Ca. 2.265 m2 Nuenenseweg 6 Vrije School Brabant Ca. 2.137 m2 Odysseuslaan 6 Basisschool Weth v Eupen Ca. 1.609 m2 5 Constatering Op basis van de kennis over de wijk, de geformuleerde bouwstenen, de inventarisatie van de activiteiten, het gemeentelijke maatschappelijk vastgoed en de rol die de gemeente voor zichzelf in het gebied ziet, komt de gemeente tot de volgende propositie: - De gemeente denkt dat één goed functionerende ontmoetingsplaats in de wijk voldoende is. Met gemeenschapshuis de Uitwijk wordt daarin voorzien. Daarnaast biedt het jongerencentrum een ontmoetingsplek voor jongeren. En voor ouderen zijn ook ontmoetingsvoorzieningen in de wijk. Daarnaast zijn er voldoende andere plaatsen in Begijnenbroek, waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten en kunnen deelnemen aan activiteiten. Het is verstandig om in samenspraak met onze maatschappelijke partners te kijken hoe deze ontmoetingsplaatsen ingezet en geprogrammeerd zijn. Daarnaast halen wij de wensen en ontwikkelingen van onze maatschappelijke partners op om samen te beoordelen of de huidige panden efficiënter of anders geprogrammeerd kunnen worden in het belang van de buurt. Als vanuit deze zoektocht maatschappelijk vastgoed van derden en/of de vrijvalt, is het aan de desbetreffende partij hoe hier verder mee om te gaan. 6 Kansen en bedreigingen De gemeente ziet kansen, en ook bedreigingen voor het gebied. Met haar partners in de stad wil zij alle kansen en bedreigingen aanvullend onderzoeken en gezamenlijk bepalen welke kansen gegrepen dienen te worden en hoe bedreigingen afgewenteld kunnen worden. 6.1 Kansen - Optimalisatie in programmering en efficiënter ruimtegebruik zorgen voor beter te exploiteren objecten. Op deze manier wordt er ruimte vrijgespeeld. Overtollige objecten kunnen dan vrij van huur en gebruik aangeboden worden 14
aan de markt (verkoop, structurele verhuur tegen kostprijsdekkende huur, etc.). Objecten die niet meer aan de (bouwkundige) eisen voldoen, kunnen worden gesloopt. 6.2 Bedreigingen - De Turkse vereniging Po-der had in het verleden een huurrelatie met Woonbedrijf wat betreft VTA De Ketting. De Ketting is afgebrand, waardoor Poder op straat kwam te staan. De gemeente is hierbij te hulp geschoten en verhuurt de Generaal de Collaertpad tijdelijk aan Po -der. Inmiddels is er al een tweede allonge (aanvulling op de bestaande huurovereenkomst) opgesteld, waarbij nogmaals een verlenging van een half jaar is aangeboden. De huidige allonge eindigt per 30 september 2014 van rechtswege. Omdat het object een voormalig onderwijsobject betreft, voldoet het momenteel niet als wijkgebouw en de (bouwkundige) eisen die hierbij horen. Gekeken moet worden naar een structurele oplossing voor Po-der in samenspraak met Woonbedrijf. - Momenteel is de in gesprek met Jong Nederland Rapenland om te beoordelen of de huidige activiteiten elders ondergebracht kunnen worden. Bouwkundig heeft het huidige object zijn eindstadium bereikt en JNR geeft aan dat zij niet meer huur kunnen betalen dan dat ze nu doen. Dit terwijl het Financieel Rendement voor de gemeente al extreem laag/negatief is. De maatschappelijke waarde daarentegen is hoog, waardoor er gekeken moet worden naar een structurele oplossing. - Zonder duidelijke uitgangspunten krijgen partners verkeerde verwachtingen over wat er mogelijk is en hun eigen rol. Partners willen duidelijke uitgangspunten en uitspraken: Wat wil de gemeente doen met het leegstaande maatschappelijke vastgoed: verkopen, tenzij! Is dit onduidelijk dan gaat hier veel verloren energie inzitten. 7 Proces: realiseren gebiedsvisie Niet langer bepaalt de overheid het maatschappelijk perspectief, maar de burger met zijn vraag. En voor de gebiedsverkenning is dat de burger met een behoefte aan sociaal-maatschappelijke, culturele, sportieve en educatieve activiteiten. Waren sporten, spelen, onderwijs, vrijetijdsbesteding, zorg voor ouderen en jeugdbegeleiding voorheen gescheiden werelden, nu wordt er gebiedsgericht geprogrammeerd. Bij gebiedsgericht programmeren wordt per buurt of wijk bekeken hoe sport-, beweeg- en vrijetijdsaccommodaties passen in het totale wijk- of buurtconcept. Daarbij is de gemeente slechts een van de spelers in het veld. Dat betekent dat zij niet alleen de visie op de stad en het gebied kan en wil bepalen. Daarom zoekt zij de samenwerking met de bewoners en de partners in de stad.
pril 2014 Begijnenbroek - 7.1 Co-creatie: wat is dat en met wie doe je dat? Co-creatie is een vorm van samenwerking, waarbij alle deelnemers invloed hebben op het proces en het resultaat van dit proces, zoals een plan, advies of product. Kenmerken van co-creatie zijn dialoog, 'common ground', enthousiasme, daadkracht en focus op resultaat. Voorwaarden voor succesvolle co-creatie zijn gelijkwaardigheid van de deelnemers, wederkerigheid, openheid en vertrouwen. Voor de gebiedsverkenningen zoekt de gemeente de samenwerking met haar partners in het gebied. 7.2 Co-creëren in Begijnenbroek Doel van de co-creatie is om te komen tot gezamenlijk en gedragen beeld van het gebied en wat we met elkaar in het gebied willen, hoe we daar invulling aan geven, wanneer we dat doen en wie dat doet. Er is een inspanningsverplichting om met elkaar het beste voor de wijk te doen. Dat betekent dat zowel de partners als gemeente hun verantwoordelijkheid nemen om hier invulling aan te geven. Niet langer is het de gemeente die alles alleen bepaalt en doet. De gemeente heeft daarom voor zichzelf in kaart gebracht hoe zij de wijk ziet, welke activiteiten er zijn en of deze activiteiten bijdrage aan de beleidsdoelstellingen, wat het gemeentelijk maatschappelijk vastgoed hier is en met welk maatschappelijk vastgoed zij kan deelnemen aan de volgende stap, de co-creatie. De gemeente vraagt haar partners in de eerste co-creatiestap om hetzelfde te doen voor het vastgoed van haar partners en ook om het overzicht met activiteiten compleet te maken. Zodat er een totaal overzicht komt van wat er op dit moment in de wijk aan activiteiten en maatschappelijk vastgoed is. Het beeld van de huidige situatie is de basis het co-creatieproces. Van hieruit werken we gezamenlijk aan de toekomst voor de wijk. Wat gaat er goed, wat kan beter? Waar liggen kansen en belemmeringen? Wat kan nu en wat kan later? 8 Tot slot - Deze verkenning is een momentopname. Wil dit instrument haar toegevoegde waarde voor de stad en de behouden, dan dient de gebiedsverkenning een structurele plaats in de beleidsontwikkeling te krijgen; - Verschillende beleidsterreinen zijn op stedelijk niveau ingestoken, waarbij gekeken wordt naar de inhoud en niet naar gebied of buurt en wijk. Voor een goede gebiedsgerichte aanpak is een heldere vertaling van stedelijk beleid naar gebiedsgericht beleid een must. 16
- De verbanden tussen parallel lopende verschillende ontwikkelingen moet worden georganiseerd en geborgd: Integraal Huisvestingsplan onderwijs (IHP), drie decentralisaties (jeugdzorg/awbz/wmo), bibliotheek, WIJeindoven (scope: valt buiten de opdracht van de gebiedsverkenningen, maar heeft wel effect op activiteiten, vastgoed en partners in de stad). 9 Bijlagen 1 Buurt in cijfers: Begijnenbroek; 2 Leefstijlen in Eindhoven;