4Hobo: Forensische outreach voor jongeren tussen 16 en 25 jaar met (vermoeden van) beperking en risicogedrag
Wat volgt Situering binnen de ruimere organisatie Situering ontstaan Publiek Methodiek Dak-thuisloosheid Casus Vragen
2016: fusie Centrum OBRA vzw en Baken vzw Vergunde zorgaanbieder VAPH
DIRECTIE C L I E N T E N e n LOKET aanmelding kennismakin g vraagverduidelijki ng DAGONDERSTEUNING MOBIEL/AMBULANTE WERKING CLIENTONDERSTEUNENDE DIENSTEN TEAM DAGBESTEDING TEAM BEGELEID WERK TEAM BAKEN RTH GROOT GENT COORDINATOR ONDERSTEUNING CLIENT EN MEDEWERKER COORDINATOR ONDERSTEUNING CLIENT EN MEDEWERKER COORDINATOR ONDERSTEUNING CLIENT EN MEDEWERKER COORDINATOR ORGANISATIE EN BELEID N E T W E R K FORENSISCHE WERKING TEAM ADMINISTRATIE administratie. boekhouding. facturatie. ICT. personeel TEAM 4HOBO TEAM ONTGRENDELD SAMENWERKINGSPROJECTEN ORGANISATIE ONDERSTEUNENDE DIENSTEN COORDINATOR ONDERSTEUNING CLIENT EN MEDEWERKER TEAM LOGISTIEK poets. keuken. technische dienst COORDINATOR ORGANISATIE EN BELEID
Ontgrendeld -> 4Hobo Ontgrendeld (2001): Intra- en extramurale werking in gevangenis Gent voor gedetineerden met (vermoeden van) beperking i.f.v. uitstroom en resocialisatie Kwalitatieve retrospectieve dossieranalyse: Levensloop detentie? Meer kwetsbaar om te belanden in justitiële circuit? Mogelijkheden tot preventie? 4Hobo (2013): Preventie van instroom in detentie Realiseren van recht op zorg i.f.v. veilige overgang van mija->meja
Ontgrendeld -> 4Hobo Vaststellingen: Complexe problematiek: beperking + (comorbiditeit) Voorgeschiedenis faalervaringen, gemiste kansen Voorgeschiedenis netwerkproblemen Voorgeschiedenis gedrags- emotionele problemen Exclusiecriteria hulpverlening & onderwijs Abrupte kloof mija-meja / jeugdhulp-volwassenenhulp Gebrek aan ondersteuning na 18 Sectorale afbakening & regelgeving Gebrek aan zorgcontinuïteit Turbulente parcours in hulpverlening & onderwijs draaideurjongeren, carrouseljongeren, té jongeren, zorgwekkende zorgvermijders Instabiliteit levensdomeinen, ook op vlak van wonen (dakloos, thuisloos, spoorloos) Verstoorde balans risicofactoren protectieve factoren 23/23 in detentie vòòr leeftijd 21 (!)
Ontgrendeld -> 4Hobo Voor zij die Spoor-loos zijn (hobo = zwerver) => Fundamentele bouwstenen 4Hobo: Macro: Nood aan preventie Nood aan inclusie Nood aan continuïteit/continuümvisie Meso: Nood aan sensibilisering Nood aan intersectorale opvolging Micro: Nood aan verbinding Nood aan aangepaste bejegening, begeleiding/behandeling, beveiliging Life begins @ 18 It is what happens after the delivery of the treatment package that is critical (D.R. Laws, 1989)
Publiek Jongeren tussen 16 & 25 jaar met (vermoeden van) beperking en risicogedrag - context Hun natuurlijk en professioneel netwerk
Het gaat om mensen die door een scala aan oorzaken de grip op het leven zijn kwijtgeraakt, die zelf niet om zorg (kunnen) vragen, die moeilijk te stabiliseren zijn en regelmatig in crisissituaties belanden. Daarnaast kan er ook sprake zijn van middelengebruik en risicovol en/of overlastgedragend gedrag. De doelgroep is zeer gevarieerd van samenstelling. Het kan gaan om mensen die zelfstandig wonen, in beschermde woonvormen wonen of binnen de maatschappelijke opvang verblijven. Een kleine groep van de cliënten zal geen vaste verblijfplaats hebben en is dakloos. (Neijmeijer & Eskens, 2012)
Jongeren & netwerk LVB - zwakbegaafd, ASS GES en/of psychiatrische problematiek, Middelenproblematiek Risicogedrag: challenging behaviour & foolish action * L VB vs pervasieve problematiek met impact op verschillende levensdomeinen (wonen, onderwijs-werken, sociale relaties, enz.): maladaptief gedrag op zoek naar QOL (bv. stelen om te overleven, om erbij te horen, ) Beperkingen in intellectueel functioneren (geheugen, informatieverwerking, abstract denken, transfer, ) Beperking in adaptief gedrag zoals tot uiting komend in praktische, sociale en conceptuele adaptieve vaardigheden * Foolish action : behavior that fails to take into account risks or dangers that are relatively obvious to most people (Greenspan, 2009) *Challenging behaviour: 'Challenging' behaviours are common among people with intellectual disabilities, resulting in significantly reduced quality of life. These may include aggression, self-injury, destructiveness, hyperactivity and inappropriate social conduct. (Emerson et al.,2001)
Jongeren & netwerk Beperkte draagkracht / discrepantie cognitieve vs emotionele ontwikkeling / kunnen vs aankunnen (SEO fase 1-3; 18mnd-3 jaar) Probleemoplossend vermogen Impulsiviteit, emotie-/agressie-regulatie Geen hulpvraag (onwil vs onkunde) Geen identificatie met / geen zichtbaarheid van beperking -> Risico van overschatting van zichzelf en overbevraging door omgeving Kwetsbaar!
Intersectorale samenwerkingspartners
Methodiek: Outreachend werken Outreachend werken is een werkwijze, die uitgaat van een actieve benadering en gericht is op het bevorderen van welzijn. De werker vertrekt vanuit de participatieve basishouding en richt zich op kwetsbare doelgroepen die niet of ontoereikend bereikt worden door het huidige dienst-, hulp- en zorgverleningsaanbod. Dit door zich te begeven in hun leefwereld met erkenning van de daar geldende waarden en normen. Met outreachend werken streeft men naar een wederzijdse afstemming tussen de doelgroep, hun netwerk, het maatschappelijk aanbod en de ruimere samenleving. (De Maeyer, Dewaele & Beelen, 2012)
Methodiek 3 B s (De Borg, NL): aangepaste bejegening, begeleiding/behandeling, beveiliging Velcro begeleiding bij overgang mija-meja 1-1, aanklampend, proactief, preventief / match & relatie Rode draad/trajectbegeleider/buddy Presentie, (emotionele) nabijheid, samen zijn en samen doen (proefondervindelijk leren > talig): versterking van autonomie in verbondenheid (Driessens & Van Regenmortel, 2006) Hooggespecialiseerde zorg in laagdrempelige, niet-handicapspecifieke vorm Stimuleren van QOL: integrale aanpak op verschillende levensdomeinen Motivatie- en sterktegericht werken, zonder hen aan hun lot over te laten (GLM) Afstemming op cognitief én emotioneel ontwikkelingsniveau: kunnen vs aankunnen (vb. SEO: fase 3 externe gezagsdrager) individu vs omgeving wat zit achter het gedrag Rekening houden met wants én needs : risicomanagement (RNR)
Methodiek Op maat - Flexibele FIT: afgestemd op verstandelijke mogelijkheden, emotionele en criminogene behoeftes van elke jongere en zijn netwerken (vb. fysieke nabijheid vs afstandsbediening, sms, FB, ) Kwalitijd : in slechte én goede tijden Voorwaarden creëren (praktisch, emotioneel, ), paden effenen, hulpmiddelen aanreiken, faciliteren tussen individu en natuurlijke en professionele omgeving door: sensibiliseren, beeldvorming, bemiddelen, toeleiden, enz. Blijven zoeken naar mogelijkheden, kansen, dynamiek: plan A-B-C Ontgrenzend, regeloverstijgend, intersectoraal samenwerken, gedeelde zorg: netwerk creëren dat stand houdt na 18 => op de radar, vinger aan de pols => preventie, verbinding, continuïteit
Knelpunten levensdomeinen: circulair proces individu-omgeving Beperkingen in intellectueel functioneren (geheugen, informatieverwerking, concreet-operationeel vs abstract denken, transfer, ) Beperking in adaptief gedrag zoals tot uiting komend in praktische, sociale en conceptuele adaptieve vaardigheden: pervasief, niet zichtbaar Praktisch: vb. ADL, gebruik van maatschappelijke hulp- en dienstverlening, afspraken, Sociale vaardigheden: té (veel-weinig), delen van info vs privé, ongeremd, onmiddellijke behoeftebevrediging, conflicten, Conceptuele vaardigheden: lezen & schrijven, omgaan met geld, tijdsbesef, Kunnen vs aankunnen (18mnd-3 jaar) / individu vs omgeving / overschatting vs overbevraging
Knelpunten levensdomeinen: circulair proces individu-omgeving Werken: - Geen diploma / getuigschrift - Traject naar arbeid - Arbeidsvaardigheden vs. arbeidsattitude (kunnen vs. aankunnen / overschatting vs overbevraging) - Arbeidsmarkt Alternatieve dagbesteding: - Motivatie: (geen onbezoldigde arbeid! geld verdienen!!) - Willen werken!! (maar niet tussen gehandicapten ) Vrije tijd: - gebrek aan budget, - aansluiting, sova - verplaatsing, enz. Wonen:
Wie of wat is loos? Dak-? Gebrek aan woonst, bed-bad-brood, basisbehoeften Thuis-? Thuisloosheid is een complex sociaal probleem dat zich vanuit verschillende invalshoeken laat benaderen. De thematiek van thuisloosheid heeft in de eerste plaats te maken met huisvestingsproblemen, maar plaatst dit alles in een breder sociaal, psychologisch, maatschappelijk, en economisch kader. Thuisloosheid omvat enerzijds een toestand, maar is anderzijds een proces. De toestand van thuisloosheid waarin een persoon zich bevindt, houdt in dat deze persoon geen permanente woonst heeft, geen werk heeft en/of over geen middelen van bestaan beschikt. Het gaat om een toestand van maatschappelijke, persoonlijke en relationele kwetsbaarheid (Demeersman, 2008, p. 7). Thuisloosheid wijst op een algehele sociale uitsluiting, waarbij de verbinding met de maatschappij en significante anderen is verbroken (Van Menxel, Lescrauwaet, & Serrien, 2002, pp. 8-14). Ontankering vormt hier het sleutelwoord (Hermans, De Coster, & Van Audenhove, 2007, p. 7). Spoor-? (op de vlucht, zwervend, hobo)
Wie of wat is loos? 1/3 mija Huidige woonsituatie /17: Hulpverlening: 4/17 (CBAW, CAW, MFC, TNW) Jeugdgevangenis: 1/17 -loos: 3/17 1-oudergezin: 5/17 (zwak, conflict) Nieuw samengesteld gezin: 3/17 Gezin van herkomst: 1/17 (multi-problem) 2/3 ooit dak-thuis-spoorloos geweest Risicofactor: dak-thuisloos <-> criminaliteit <-> detentie <-> detentieschade <-> dak-thuisloos
Knelpunten levensdomeinen: circulair proces individu-omgeving Wonen: - Instabiele woonsituaties (exclusie, continuïteit in zorg & wonen) - Overgang adolescentie naar volwassenheid: zelfstandig wonen = normaal ontwikkelingsproces / nog groter verlangen na jeugdhulp - Conflictueuze relaties binnen context / weinig of geen (natuurlijke) steunfiguren: (nood)gedwongen zelfstandig wonen - 18 jaar = jong! Vs beperking en emotionele ontwikkeling: noodgedwongen alleen wonen terwijl ze dit eigenlijk niet (aan)kunnen (onderhoud, ADL, huur, relatie huisbaas, overlast, budgetbeheer, aangeleerde hulpeloosheid, hechting, bruggen opblazen, enz.) - Geen diploma => (nog) geen werk => leefloon (geen integratietegemoetkoming, PVB) => onrealistisch laag budget / schulden - Huizenmarkt: OCMW, schuldbemiddeling, alleen voor studenten, geen huisdieren, loonfiches, enz. - Regelgeving & transitie VAPH - Bureaucratie aka Kafka - Feiten plegen om te kunnen krijgen waar ze nood aan en recht op hebben Nood aan (levenslange) ondersteuning
4Hobo Voorwaarden & kansen creëren (praktisch, emotioneel, ), paden effenen, hulpmiddelen aanreiken, faciliteren tussen individu en natuurlijke en professionele omgeving door: sensibiliseren, beeldvorming, bemiddelen, toeleiden, enz. (vb. voorkomen van schorsing, uithuiszetting) Preventief, continuümvisie Creatief, ontgrenzend, intersectoraal netwerk creëren (hulpverlening, wijkagent, shw, familiezorg, enz.) Flexibel, integraal en proactief inspelen op fluïde contexten, trajecten, omstandigheden, relaties, beperkingen (vrienden, bewindvoering, spreiden leefloon) Brandjes blussen én structurele oplossingen zoeken (dekens brengen, herinnering uur nachtopvang, OCMW bezoek, samen huis zoeken, samen installeren): samen doen, sterktegericht maar niet aan hun lot overlaten, autonomie in verbinding Present zijn én blijven in afwachting van structurele oplossingen (ook buiten de kantooruren): zo onvoorwaardelijk als mogelijk
Kom vanachter uw bureau(cratie) en wees plakband!
Stoere mannen, kleine jongens Casus Idris
Vragen?
Dank u Leen Bollaert Coördinator forensische werking OBRA BAKEN vzw Organisatie en beleid. Leen.bollaert@obrabaken.be David Bauwens Medewerker forensische werking OBRA BAKEN vzw Outreachend begeleider 4Hobo. David.bauwens@obrabaken.be