Ouderraad en medezeggenschap

Cassette Ouderparticipatie, deel 26 Bestelcode: 826 U kunt deze uitgave bestellen door 1,75 over te maken op Giro 53 85 66, ten name van VOO te Almere onder vermelding van bestelcode 826, verzendadres en uw lidmaatschapsnummer. Als u minder dan drie exemplaren (willekeurige titels) uit de Cassette Ouderparticipatie bestelt, dient u 1,50 extra over te maken voor administratiekosten. Bij drie of meer exemplaren vervallen deze kosten. Ouderraad en medezeggenschap Meepraten en meebeslissen

Colofon De VOO-Cassette Ouderparticipatie is een uitgave van de Vereniging voor Openbaar Onderwijs. De VOO-Cassette Ouderparticipatie bevat diverse brochures en zal regelmatig worden aangevuld met actuele onderwerpen. De VOO-Cassette Ouderparticipatie bevat nu 26 handzame brochures met informatie die voor ouders op school zeer bruikbaar is: 1. Ouderparticipatie; wat doen ouders in de school 2. Meer ouders in school; mogelijkheden en aanpak 3. De ouderraad; (hoe) werkt het? 4. Overblijven: organiseren en omgaan met kinderen - geactualiseerd en vervangen door deel 25 5. Organiseren van grote activiteiten; de ouderraad presenteert 6. Ouders in en buiten de klas; waar je op moet letten 7. Op school wordt gepest; wat doe je als ouder? 8. Het project Verkeersouders ; verkeersveiligheid en basisschool 9. Toelating, verwijdering en verwijzing; rechten en plichten 10. De klachtenregeling; hoe gaat het in zijn werk 11. Een multiculturele kalender; feest- en gedenkdagen in de openbare school 12. Ouderparticipatie in het openbaar primair onderwijs 13. Een spiegel voor onze school; ouders spreken over kwaliteit 14. Aansprakelijkheid en verzekeringen van ouders die actief zijn op school 15. Een schoolplein in de buurt; over voorwaarden en inrichting 16. Sponsoring in het onderwijs; er is veel op tegen (met convenant 2002) 17. Veilig internetgebruik; gevaren en oplossingen 18. ABC van onderwijsbegrippen; een verklarende woordenlijst 19. Ongelukken op school voorkomen; de ouderraad en veiligheid 20. Geur en kleur voor school; onderzoek naar ouderparticipatie 21. Gedragscode vrijwillige ouderbijdrage; afspraken voorkomen misverstanden 22. Wat actieve ouders doen; voorbeelden die navolging verdienen 23. Een schone school; vele handen maken licht werk 24. Als praten niet helpt; hulp bij het indienen van een klacht 25. Overblijven op school; organiseren en omgaan met kinderen 26. Ouderraad en medezeggenschap; meepraten en meebeslissen 27. Communicatie in de school; horen en gehoord worden U kunt de brochures eenvoudig bijbestellen in het gewenste aantal. Als u minder dan drie exemplaren bestelt (willekeurige titels), vraagt de VOO een bijdrage in de administratiekosten. Meer informatie: vindt u op www.voo.nl/uitgaven. Auteur: Eindredactie: Ontwerp omslag: DTP: Printwerk Uitgever: Janny Arends Jeroen van Til, Monique Stam Hoofdzaken, grafisch ontwerp en advies, Deventer Jeroen van Til, Michiel Jongewaard TED Gigaprint, Almere Vereniging voor Openbaar Onderwijs, Almere Postbus 60182 1320 AE Almere tel. (036) 533 15 00 e-mail: voo@voo.n website: www.voo.nl VOO-Almere, 2006.

Meepraten en meebeslissen Inhoud 1 Introductie...5 2 De wetten en de regels...6 2.1 De medezeggenschapsraad... 6 2.2 Advies en instemming... 7 2.3 Waarom een nieuwe wet?... 8 2.4 Wat staat er in de nieuwe wet?... 8 3 Relatie medezeggenschapsraad-ouderraad...12 3.1 De ouderraad in de WMO 1992... 12 3.2 Samenwerking tussen medezeggenschapsraad en ouderraad 13 3.3 Specifieke ouderonderwerpen... 14 3.4 Samenwerking ouderraad-medezeggenschapsraad... 15 4 De vrijwillige ouderbijdrage...17 4.1 Twee soorten ouderbijdragen... 17 3

VOO Cassette Ouderraad en medezeggenschap 4

Meepraten en meebeslissen 1 Introductie Per 1 januari 2007 wordt er een nieuwe wet voor de medezeggenschap op school ingevoerd: de Wet Medezeggenschap Scholen (WMS). Hiermee komt een einde aan de WMO, de Wet Medezeggenschap Onderwijs. Deze wet is vanaf 1992 in gebruik en hij regelt de medezeggenschap op school. Voor de medezeggenschapsraad (mr) op school zal er het een en ander veranderen, maar heeft de nieuwe wet ook consequenties voor de ouderraad? Op deze en andere vragen wordt in deze publicatie antwoord gegeven. 5

VOO Cassette Ouderraad en medezeggenschap 2 De wetten en de regels 2.1 De medezeggenschapsraad De mr is een groep mensen die nauw betrokken is bij de school. Zij praten mee over alles wat met de school te maken heeft en zij beslissen mee over de school. De mr op school bestaat uit ouders en uit personeelsleden. Hoeveel mr-leden er zijn, is afhankelijk van het aantal leerlingen op school. Het minimum aantal in een medezeggenschapsraad is 6: 3 ouders en 3 personeelsleden, het maximum is 9 ouders en 9 personeelsleden. De ouderleden worden door de ouders gekozen. Zij vertegenwoordigen de ouders en komen op voor de belangen van de ouders en leerlingen op school. De personeelsleden worden door het personeel gekozen. Iedere ouder en ieder personeelslid op school mag zich in de medezeggenschapsraad laten kiezen. En iedere ouder en ieder personeelslid heeft stemrecht bij de mr-verkiezingen. In een goed functionerende school wordt dagelijks beleid gemaakt. Dat wil zeggen dat er plannen worden ontwikkeld, beslissingen worden genomen en veranderingen doorgevoerd. De verantwoordelijkheid voor het beleid op school ligt bij het schoolbestuur. Op school zijn er belangen van ouders, leerlingen en leerkrachten. Ouders, leerkrachten (en in het voortgezet onderwijs ook leerlingen) kunnen via de mr invloed uitoefenen op het beleid van de school. Dit betekent dat belangrijke beslissingen niet zonder instemming of advies van de mr kunnen worden genomen. Hiermee kan de mr een bijdrage leveren aan het verbeteren van de kwaliteit van de school. Het unieke aan de medezeggenschap in het onderwijs is dat ouders en leerkrachten samen in de mr zitten en dus gezamenlijk over schoolse onderwerpen praten. Uiteraard heeft ieder een eigen achterban en een eigen verantwoordelijkheid. Ouders delen de opvoeding van hun kind met de school en willen daarom bij de school betrokken zijn. De personeelsleden zijn de professionals. Samen nemen ouders en personeelsleden beslissingen over zaken die van belang zijn voor de school. Natuurlijk komt het voor dat ouders en personeelsleden niet hetzelfde denken over een bepaald onderwerp, zij kunnen immers verschillende belangen hebben. Toch wordt er binnen de medezeggenschapsraad vanuit verschillende 6

Meepraten en meebeslissen uitgangspunten gezamenlijk een standpunt over een bestuursvoorstel bepaald. 2.2 Advies en instemming Op elke school moet een mr aanwezig zijn. Over veel besluiten die het bestuur over de school wil nemen, moet zij vooraf aan de mr om instemming of advies vragen. Maar de medezeggenschapsraad kan ook ongevraagd een standpunt naar voren brengen. Verder mag de mr zich bemoeien met alle zaken die de school aangaan. De mogelijkheden van de mr worden bepaald door de Wet medezeggenschap Onderwijs 1992 (WMO) en het reglement van de mr. In het reglement van de mr staat een aantal zogenaamde aangelegenheden. Dat zijn onderwerpen waarover de mr advies mag uitbrengen of waarmee hij al dan niet moet instemmen. Dit betekent dat het bevoegd gezag een beleidsvoorstel aan de mr voorlegt en dat dit voorstel niet mag worden uitgevoerd voordat de mr heeft laten weten wat hij ervan vindt. Een voorbeeld van een onderwerp waarbij de mr het instemmingsrecht heeft is het vaststellen van de schoolgids. In de schoolgids legt de school verantwoording af over de manier van werken. Ook wordt uitgelegd wat ouders van de school mogen verwachten en wat de school van ouders verwacht. Het bevoegd gezag (in de praktijk is dit meestal de directeur) schrijft een concept-schoolgids. Voordat deze gids onder de ouders wordt verspreid, moet de mr eerst hebben ingestemd met de inhoud. Een andere voorbeeld is het voorstel om de onderwijsmethode te veranderen, bijvoorbeeld van traditioneel onderwijs naar Daltononderwijs. Zonder de instemming van mr kan een schoolbestuur geen ingrijpend besluit nemen. Een voorbeeld van een adviesaangelegenheid is de regeling van de vakantie. Voordat het bestuur deze regeling aan de ouders bekend maakt, moet de mr er eerst een positief advies over hebben gegeven. Een ander onderwerp waarover de mr advies mag uitbrengen is nieuwbouw of een belangrijke verbouwing van de school. Ook hiervoor geldt dat pas met de bouw mag worden begonnen, als de mr een positief advies heeft uitgebracht. Het schoolbestuur moet serieus reageren op elk advies dat de medezeggenschapsraad geeft. Het bestuur hoeft het advies echter niet over te 7

VOO Cassette Ouderraad en medezeggenschap nemen. Wel moet het bestuur beargumenteren waarom het advies niet wordt overgenomen. Over sommige onderwerpen heeft de hele medezeggenschapsraad de instemmingsbevoegheid of de adviesbevoegdheid. Dit betekent dat ouders en personeelsleden gezamenlijk moeten instemmen of advies uitbrengen. Bij andere onderwerpen heeft de ene geleding meer invloed dan de andere, namelijk wanneer zijn belangen meer in het geding zijn. Als de ene geleding de instemmingsbevoegheid heeft, heeft de andere automatisch een adviesbevoegdheid. Een voorbeeld is de nascholing van het personeel. Zij hebben hierop de instemmingsbevoegheid, de ouders mogen adviseren. Bij het beleid over de ondersteunende activiteiten van ouders op school hebben de ouders in de medezeggenschapsraad de instemmingsbevoegheid en hierover mogen de personeelsleden advies uitbrengen. 2.3 Waarom een nieuwe wet? De huidige wet voor de medezeggenschap functioneert niet meer optimaal. De reden hiervoor is dat er sinds de invoering van de WMO 1992 veel is veranderd in het onderwijs. Vroeger kwamen alle beleidsvoorstellen van het ministerie van onderwijs. Tegenwoordig wordt steeds meer aan de eigen verantwoordelijkheid van de scholen en besturen overgelaten. Centrale regels passen niet meer omdat scholen teveel van elkaar verschillen. Wat voor school A goed is, kan voor school B juist negatieve gevolgen hebben. Doordat besturen steeds meer eigen beslissingen kunnen nemen, ontstaan er andere verhoudingen tussen het bestuur en de mr. Dit wordt vastgelegd in nieuwe wetgeving. Daar komt nog bij de dat de minister van onderwijs het belangrijk vindt dat de veranderingen in medezeggenschap leiden tot een versterking van de posities van leerlingen, ouders en personeel. 2.4 Wat staat er in de nieuwe wet? Er is de afgelopen jaren veel gediscussieerd over de vraag of de medezeggenschap in de huidige vorm gehandhaafd moet blijven. Vanuit de besturenorganisaties en de vakbonden werd gepleit voor aparte medezeggenschap van ouders en personeel, dus niet meer samen in 1 8

Meepraten en meebeslissen medezeggenschapsraad. Het belangrijkste punt in de nieuwe wet is dat de gezamenlijke medezeggenschap gehandhaafd blijft in het primair en in het voortgezet onderwijs. Dit betekent dat ouders en personeel (en in het voortgezet onderwijs ook leerlingen) samen in een medezeggenschapsraad zitten. Onder de nieuwe wet zitten er nog steeds evenveel ouders als personeelsleden in de mr. Verder blijft er op iedere school verplicht een mr. Nieuw is dat er op een dislocatie ook een mr in het leven kan worden geroepen. En ook zijn alle mogelijke vaste of ad hoc commissies/themaraden mogelijk om taken van de mr te ondersteunen of over te nemen. De nieuwe mr heeft bevoegdheden die voor een groot deel overeenkomen met de huidige bevoegdheden van de mr. Bij besturen waar er meer dan 1 mr is, wordt een gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (gmr) verplicht. Een gmr houdt zich bezig met zaken die gemeenschappelijk, dus bovenschools aan de orde zijn. In de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad zitten ouders en personeelsleden die aan de scholen verbonden zijn. Ook nieuw is dat er voor de terreinen waar bijvoorbeeld het personeel een duidelijk groter belang heeft dan de ouders, de personeelsgeleding een zelfstandige bevoegdheid krijgt. De oudergeleding heeft er dan niets meer over te zeggen. In de dagelijkse praktijk betekent dit bijvoorbeeld dat het personeel een exclusieve instemmingsbevoegheid krijgt over de arbeidsvoorwaarden, waaronder de vaststelling of wijziging van de arbeids- en rusttijdenregeling. Ouders op hun beurt krijgen bijvoorbeeld de instemmingsbevoegdheid bij de vaststelling of wijziging van het beleid over de tussenschoolse opvang. Ook krijgen ouders een zelfstandige instemmingbevoegdheid bij het beleid ten aanzien van de communicatie met ouders of de onderwijstijd. Voor de oudergeleding van de medezeggenschapsraad wordt het nog veel belangrijker om te weten hoe de achterban over bepaalde onderwerpen denkt. Een goede relatie met de ouderraad is dan van groot belang. Deze nieuwe ontwikkelingen bieden de ouderraad de mogelijkheid om zich te profileren.daarnaast blijven er ook onderwerpen waarover de medezeggenschapsraad zich gezamenlijk uitspreekt. Voorbeelden hiervan zijn sponsoring of de klachtenregeling. Over beide onderwerpen heeft de hele medezeggenschapsraad de instemmingsbevoegheid. Een gezamenlijke adviesbevoegdheid heeft de mr bijvoorbeeld over 9

VOO Cassette Ouderraad en medezeggenschap de fusie van de school met een andere school of het beleid over de toelating en verwijdering van leerlingen. In de WMO 1992 wordt een belangrijk deel ingenomen door de geschillenregeling. Dit houdt in dat als het bevoegd gezag en de (g)mr er samen niet uitkomen, er een scheidsrechter is die een uitspraak doet, de geschillencommissie. Deze commissie is onafhankelijk en bestaat uit deskundigen. De geschillencommissie stelt soms eerst een bemiddeling voor. Als er nu een geschil ontstaat tussen de mr en het bestuur, dan kan alleen de hele mr een geschil aanmelden. Onder de nieuwe wet kunnen de ouders of de personeelsleden dit doen als aparte geleding. De WMO 1992 kent vijf soorten geschillen, waarvan de twee belangrijkste het instemmings- en het adviesgeschil zijn. Indien het bevoegd gezag een voorstel doet, bijvoorbeeld over de verandering van de schooltijden, en de mr stemt er niet mee in, dan moet het bevoegd gezag aan de mr meedelen of het voorstel wordt ingetrokken of wordt voorgelegd aan de geschillencommissie. Dit moet binnen drie maanden. Als het bevoegd gezag dit niet doet, dan vervalt het voorstel. Als de geschillencommissie er aan te pas komt, doet die een zgn. bindende uitspraak. Dit betekent dat alle partijen er zich aan moeten houden. Als de mr een negatief advies uitbrengt over een voorstel van het bevoegd gezag en het bevoegd gezag legt dit negatieve advies naast zich neer, dan moet het dit binnen 6 weken aan de (g)mr meedelen. De (g)mr kan dan een geschil aan de geschillencommissie voorleggen. In het onderwijs is het momenteel nog zo geregeld dat er voor het katholiek, het protestants-christelijk, het algemeen bijzonder en het openbaar onderwijs aparte geschillencommissies bestaan die ieder per jaar een klein aantal geschillen behandelen. In de WMS zal er nog maar 1 landelijke, algemene geschillencommissie over. Vooralsnog is het een vraag of deze bepaling uiteindelijk wordt gehandhaafd. Al met al leiden de nieuwe ontwikkelingen ertoe dat het bevoegd gezag en de (g)mr duidelijke afspraken moeten maken. Deze moeten worden vastgelegd in een nieuw document: het medezeggenschapsstatuut. Dit document moet voor iedereen dus ook voor degenen die niet direct bij de mr 10

Meepraten en meebeslissen betrokken zijn, bijvoorbeeld de ouderraad duidelijk maken wie de verantwoordelijkheid heeft voor een bepaald onderwerp. In dit medezeggenschapsstatuut moet verder ook worden vastgelegd hoe de mr zijn achterban informeert. Ook dit punt is voor ouderraden van belang. In het medezeggenschapsstatuut moet ten slotte ook de toekenning van de faciliteiten worden geregeld. Tot de faciliteiten behoren onder andere een regeling van de kosten van medezeggenschapsactiviteiten, bijvoorbeeld de kosten voor deskundigheidsbevordering van ouders en leerlingen en een regeling van de tijdsfaciliteiten voor personeelsleden. Voor de vaststelling of wijziging van het statuut is een tweederde meerderheid van de (g)mr noodzakelijk. 11

VOO Cassette Ouderraad en medezeggenschap 3 Relatie medezeggenschapsraad-ouderraad 3.1 De ouderraad in de WMO 1992 De taken en bevoegdheden van de mr zijn vastgelegd in de WMO en in het reglement. De taken van de ouderraad zijn niet wettelijk vastgelegd. De ouderraad kan zelf regels opstellen in een huishoudelijk reglement van de ouderraad. Toch wordt de ouderraad wel genoemd in de Wet Medezeggenschap Onderwijs 1992. In artikel 26 staat hierover: 1. Het bevoegd gezag stelt het personeel, de ouders en de leerlingen in de gelegenheid om desgewenst onderscheidenlijk een personeelsraad dan wel afzonderlijke raden voor het onderwijzend en het onderwijsondersteunend personeel, een ouderraad en een leerlingenraad in te stellen. Een dergelijke raad is bevoegd desgevraagd of uit eigener beweging schriftelijk advies uit te brengen aan de medezeggenschapsraad, met name over die aangelegenheden die de desbetreffende gelding in het bijzonder aangaan. 2. Op verzoek van de geledingenraad stelt de medezeggenschapsraad het bevoegd gezag in kennis van een schriftelijke advies als bedoeld in het eerste lid. Het bevoegd gezag brengt op de voorstellen, bedoeld in het eerste lid, tweede volzin, binnen drie maanden een schriftelijke, gemotiveerde reactie uit aan de medezeggenschapsraad. De ouderraad geldt als een geledingenraad op school. Dit betekent dat ze advies uit kan brengen aan de mr over alle zaken die de ouders aangaan. De ouderraad heeft hiermee de mogelijkheid de mr zowel gevraagd als ongevraagd te adviseren. De ouderraad kan op deze manier via de mr een duidelijke positie op school innemen. De medezeggenschapsraad is verplicht op verzoek van de ouderraad het bevoegd gezag van dit advies op de hoogte te brengen. Binnen drie maanden brengt het bevoegd gezag een schriftelijke, met redenen omklede reactie uit aan de medezeggenschapsraad. Wil de ouderraad via de medezeggenschapsraad over een onderwerp een advies uitbrengen, dan is het belangrijk dat er een goede communicatie bestaat tussen de ouderraad en de medezeggenschapsraad. Dit geldt met 12

Meepraten en meebeslissen name voor de oudergeleding van de mr. Ondanks het onderscheid tussen beide is er wel een duidelijke relatie tussen de ouderraad en de mr. Door de aard van de werkzaamheden heeft de ouderraad een lagere drempel dan de medezeggenschapsraad. Ook kunnen er meer ouders aan deelnemen. Verder hoeft de ouderraad geen compromissen met bijvoorbeeld het personeel te sluiten. De ouderraad kan voluit opkomen voor de belangen van de ouders/leerlingen. Doordat de ouderraad zich in hoofdzaak bezig houdt met praktische aangelegenheden zoals begeleiding van uitstapjes, het maken van de schoolkrant of het helpen in de klas, is de ouderraad vaak beter dan een medezeggenschapsraad in staat om ouders bij activiteiten te betrekken. Ook om een andere reden is een goede relatie van de mr met de ouderraad van belang. Over sommige onderwerpen zal de oudergeleding van de mr behoefte hebben om de mening van meer ouders te horen. Dat kan door een enquête onder alle ouders te houden, door het afnemen van interviews, het organiseren van thema-avonden of koffie-ochtenden of het voeren van informele gesprekjes op het schoolplein. Deze aanpakken zijn echter omslachtig en ook niet altijd nodig. Het is beter om dit alleen te doen bij echt belangrijke onderwerpen waarbij veel ouders zich betrokken voelen, bijvoorbeeld de invoering van een vaste vrije vrijdagmiddag voor de leerlingen uit de onderbouw. De oudergeleding van de mr kan in zo n geval met de ouderraad, als een vertegenwoordiging van de achterban, overleggen en van hen horen hoe zij over een bepaald onderwerp denken of hoe zij tegen een probleem aankijken. De ouderraad is veel sneller te raadplegen dan alle ouders. Een andere reden voor een goede verstandhouding is dat er in de ouderraad soms ouders zitten die willen doorstromen naar de mr. Het voordeel hiervan is dat zeker is dat het betrokken ouders zijn die bovendien al behoorlijk op de hoogte zijn van wat er speelt op school. 3.2 Samenwerking tussen medezeggenschapsraad en ouderraad Om de wederzijdse samenwerking tussen mr en ouderraad te bevorderen zijn er verschillende mogelijkheden. De ouderraad kan in haar huishoudelijk reglement opnemen dat de ouderraad de oudergeleding van de mr in ieder geval zal adviseren over hun stemgedrag ten aanzien van voor- 13

VOO Cassette Ouderraad en medezeggenschap stellen van het bevoegd gezag op die zaken die specifiek op ouders betrekking hebben. Na overleg kan de mr beslissen om in haar huishoudelijk reglement op de nemen dat de ouders in de mr ten aanzien van deze specifieke ouderbelangen de ouderraad om advies vragen. Deze bepalingen kunnen dus worden vastgelegd in de huishoudelijke reglementen van de beide raden. Het blijft echter een onderlinge afspraak tussen de twee raden waaraan geen wettelijke sancties zijn verbonden. De ouderraad kan de medezeggenschapsraad dus niet met een beroep op de WMO afdwingen met haar van te voren te overleggen. Verder is het zo dat een ouderraad de oudergeleding van de mr ook nooit kan dwingen een bepaald standpunt in te nemen, zelfs niet als dit eventueel schriftelijk zou worden vastgelegd. De mr-leden zitten er zoals dat heet zonder last of ruggespraak. Als de mr niets in haar reglement opneemt, dan kan de ouderraad natuurlijk altijd ongevraagd advies uitbrengen. 3.3 Specifieke ouderonderwerpen Hieronder volgt een aantal voorbeelden van specifieke onderwerpen dat voor de ouders van belang is: Artikel 6e: vaststelling of wijziging van het beleid met betrekking tot het verrichten door ouders van ondersteunende werkzaamheden ten behoeve van de school en het onderwijs Artikel 9a: regeling van de gevolgen voor de ouders of leerlingen van een besluit met betrekking tot een aangelegenheid als bedoeld in artikel 7 onder a,d,e,f,g en o (diverse ingrijpende veranderingen, opheffing of fusie van de school) Artikel 9b: vaststelling of wijziging van de bestemming van de middelen die van de ouders zijn ontvangen zonder dat daartoe een wettelijke verplichting bestaat Artikel 9c: vaststelling of wijziging van het beleid met betrekking tot voorzieningen ten behoeve van de leerlingen 14

Meepraten en meebeslissen Artikel 9d: vaststelling van het leerlingenstatuut, bedoeld in artikel 24g van de Wet op het voortgezet onderwijs dan wel een mogelijk ouders- of leerlingenstatuut anders dan bedoeld in artikel 24g van de Wet op het voortgezet onderwijs Artikel 9e: de aanvaarding van materiële of geldelijke sponsorbijdragen Verder krijgen ouders onder de WMS een zelfstandige bevoegdheid bij het beleid over de communicatie met ouders. Met de invoering van de WMS heeft de oudergeleding van de mr in ieder geval met betrekking tot de artikelen 9a tot en met 9e een zelfstandige instemmingsbevoegheid. Met andere woorden: het personeel heeft hierover geen zeggenschap. Met name bij deze artikelen is het dan ook van belang dat de oudergeleding van de mr weet hoe hun achterban over het betreffende onderwerp denkt. Hier liggen kansen voor de ouderraad om via de mr een bijdrage te leveren aan het beleid van de school. 3.4 Samenwerking ouderraad-medezeggenschapsraad Een van de manieren om de relatie tussen de ouderraad en de mr te verstevigen is om regelmatig gezamenlijke vergaderingen van de mr en de ouderraad te beleggen. In een jaarplanning kunnen dergelijke gezamenlijke vergaderingen worden opgenomen. Een minder omslachtige manier is om af te spreken dat bij de vergaderingen van de medezeggenschapsraad steeds een vertegenwoordiger van de ouderraad aanwezig is. En omgekeerd zit er bij de vergaderingen van de ouderraad een vertegenwoordiger van de mr. Een eenvoudige manier om van elkaars werkzaamheden op de hoogte te blijven is het uitwisselen en op de agenda zetten van elkaars notulen. En ten slotte kan regelmatig voorzittersoverleg ervoor zorgen dat zowel de leden van de ouderraad als die van de mr van elkaars activiteiten op de hoogte blijven. Een ander punt in de WMS is om de verkiezingen voor nieuwe leden als die noodzakelijk zijn in een vaste periode van het schooljaar te laten plaatsvinden. De verkiezingen vinden dan tegelijk plaats met de verkiezingen voor ondernemingsraden. Hiermee wordt de relatie tussen de 15

VOO Cassette Ouderraad en medezeggenschap (g)mr en de achterban versterkt Het motto hierbij is: Praat mee op werk en school. Ook nieuw in de WMS is dat de gmr in het reglement moet opnemen hoe en over welke onderwerpen de achterban wordt geraadpleegd. Tot de achterban van de gmr horen ook de ouderraden van de diverse scholen en op dit punt kan de ouderraad voorstellen doen over de onderwerpen waarover zij wil worden geraadpleegd. 16

Meepraten en meebeslissen 4 De vrijwillige ouderbijdrage 4.1 Twee soorten ouderbijdragen Over de vrijwillige ouderbijdrage bestaan veel misverstanden, zowel bij het bestuur, bij de medezeggenschapsraad alsook bij de ouderraad zelf. Het gaat met name over de zeggenschap over de gelden van de ouders en over het verantwoording afleggen over deze gelden. Er zijn twee soorten ouderbijdragen. De eerste is de ouderbijdrage die door de ouderraad, oudervereniging of oudercommissie wordt gevraagd. De tweede is de ouderbijdrage die (eventueel) door het schoolbestuur wordt gevraagd. Wat betreft de eerste vorm geldt dat de ouderraad/oudervereniging/ oudercommissie zelf beslissingsbevoegd is over de hoogte van de bijdrage die zij vraagt en de besteding daarvan. Uiteraard gebeurt dit na raadpleging van de ouders, bijvoorbeeld tijdens de jaarlijkse algemene ouderavond waarop de or, de mr en de school hun jaarverslag presenteren. Is er sprake van een ouderbijdrage gevraagd en geïnd namens het bestuur van de school, dan dient het bevoegd gezag voorafgaand instemming te vragen aan de oudergeleding van de medezeggenschapsraad. Hierbij dienen hoogte en besteding te worden verantwoord. Over de ouderbijdrage door het bestuur zal de mr dus straks een eigenstandige beslissingsbevoegdheid krijgen. Over de ouderbijdrage van de ouderraad bestaat veel onduidelijkheid als gevolg van de invoering van de lumpsumfinanciering. Veel besturen denken namelijk dat de ouderraad de vrijwillige ouderbijdrage moet afstaan aan het bestuur omdat die verantwoording aflegt over alle gelden die op school rondgaan. Dit is echter niet juist, ten minste wanneer de ouderraad een vereniging is met beperkte rechtsbevoegdheid. Hieronder staan de voorwaarden om daaraan te voldoen. 1. De vereniging moet beschikken over statuten. De meeste ouderraden hebben een (huishoudelijk) reglement dat kan worden beschouwd als de statutaire onderbouwing van de oudervereniging. 17

VOO Cassette Ouderraad en medezeggenschap 2. Het reglement/de statuten moeten minimaal het volgende beschrijven. de naam en de gemeente in Nederland waar zij haar zetel heeft het doel de verplichtingen die de leden hebben of de wijze waarop zodanige verplichtingen kunnen worden opgelegd de wijze van bijeenroeping van de algemene ledenvergadering de wijze van benoeming en ontslag van de bestuurders de bestemming van het batig saldo in geval van ontbinding of de wijze waarop de bestemming zal worden vastgesteld 3. De leden van de vereniging moeten een rechtshandeling uitvoeren om lid te worden. Door het betalen van de vrijwillige ouderbijdrage is de gevraagde rechtshandeling uitgevoerd. Het is van belang dat in de schoolgids informatie wordt opgenomen over de ouderraad c.q. -vereniging en de vrijwillige ouderbijdrage. Tevens moet daarin duidelijk worden gemaakt dat door betaling van de vrijwillige ouderbijdrage het lidmaatschap van de oudervereniging is verworven. Met behulp van onderstaand strookje kan in de schoolgids aan de ouders worden gevraagd de vrijwillige ouderbijdrage te voldoen. Tevens wordt gevraagd of ouders een extra gift willen overmaken. Hierdoor krijgt de oudervereniging duidelijkheid over welke inkomsten zij kan verwachten. 18

Meepraten en meebeslissen o.b.s. De Parel Parelweg 23 1234 AB Parelstad tel. 012-3456789 Vrijwillige ouderbijdrage schooljaar 20.. /20.. De ouders van... uit groep.. zijn wel/niet bereid de vrijwillige ouderbijdrage van 22,50 te voldoen. Er wordt wel / geen gebruik gemaakt van de gelegenheid tot een extra gift. Vrijwillige ouderbijdrage 22,50 Extra gift Totaal. 4. De vereniging moet een jaarverslag maken. Tijdens de ouderavond/ jaarvergadering, die meestal in het najaar wordt gehouden, presenteert de ouderraad een jaarverslag. In dit verslag worden de diverse georganiseerde activiteiten vermeld met het verloop ervan. De financiële onderbouwing van inkomsten en uitgaven is ondersteunend bij dit jaarverslag. 5. Het jaarverslag wordt uitgebracht binnen 6 maanden na afloop van het boekjaar. Wanneer het schooljaar wordt aangemerkt als het boekjaar en dat als zodanig is vermeld in de schoolgids dient de ouderraad binnen 6 maanden na aanvang van het volgende schooljaar(boekjaar) een jaarvergadering uit te schrijven. De meeste ouderraden houden in het najaar een ouderavond/jaarvergadering die daarmee past binnen de gestelde termijn van 6 maanden. 19

VOO Cassette Ouderraad en medezeggenschap 6. De oudervereniging moet een gekozen bestuur hebben. De huidige ouderraadsleden fungeren als bestuur, waarbij de functies van voorzitter, penningmeester en secretaris binnen het dagelijks bestuur (DB) van kracht zijn. 7. In de financiële verslaglegging van de oudervereniging is een balans opgenomen. Door het opnemen in het financieel verslag van de stand van zaken op de rekening-courant en het saldo van de eventuele spaarrekening is voldaan aan de voorwaarden van de balansrekening. Tevens dienen eventuele debiteuren (schuldenaren) en crediteuren(schuldeisers) te worden vermeld. Het gaat daarbij dus om nog te innen vorderingen (bijvoorbeeld ouders die nog niet de vrijwillige ouderbijdrage hebben voldaan) dan wel openstaande rekeningen die de oudervereniging nog moet betalen. 20