EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË

EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË

INHOUD I. Gas: cruciaal voor de energietoekomst van België 5 II. Klimaat, energie en luchtkwaliteit: waartoe heeft België zich verbonden? 7 III. Redelijke keuzes maken 8 IV. De energie-uitdagingen Elektriciteitsvoorziening garanderen Klimaatverandering en luchtkwaliteit Een competitief energiesysteem V. De toekomst plannen 9 9 9 9 10 VI. Een pragmatische oplossing Betrouwbaar: gas maakt gebruik van infrastructuur die al beschikbaar is en doet daardoor de energietransitie vlotter verlopen Duurzaam: gas en gasinfrastructuur dragen bij tot een koolstofarme toekomst Competitief: gas en gasinfrastructuur bieden consumenten en de industrie een betaalbaar energiesysteem VII. Fluxys Belgium De vijf prioriteiten die we zien voor het beleid 1. Gas erkennen als integraal onderdeel van de toekomstige energiemix in België 2. Een goed functionerende en efficiënte energiemarkt stimuleren 3. Innovatie in gastechnologie ondersteunen 4. Technologieën en industrie eerlijk doen concurreren 5. Zorgen voor een stabiel en voorspelbaar regulerend kader VIII. Fluxys Belgium: ten dienste van de Belgische energiemarkt 11 11 14 16 18 19 19 19 20 20 21 EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË 3

4 EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË

EEN STRATEGISCHE TROEF I. Gas: cruciaal voor de energietoekomst van België Energie is belangrijk voor ons allemaal. In ons dagelijkse leven neemt energie een cruciale plaats in en zorgt ze ervoor dat de maatschappij waarin we leven en werken vooruit blijft gaan. We hebben elke dag energie nodig om onze huizen te verwarmen, onze straten te verlichten, onze ziekenhuizen en scholen van stroom te voorzien en onze bedrijven en industrie draaiende te houden. België heeft energie nodig, 630 TWh (terawattuur) per jaar om precies te zijn (Eurostat, referentiejaar 2015). Die energie is vandaag afkomstig uit verschillende bronnen. WAAR ONZE ENERGIE VANDAAN KOMT BELGISCHE ENERGIEMIX IN 2015 (630 TWh) Aardolieproducten Aardgas Kernenergie Hernieuwbare energie Vaste brandstoffen Afval (niet-hernieuwbaar) EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË 5

Hoe Fluxys Belgium de energietransitie ziet De Belgische gasinfrastructuur is een strategische troef. Het is een sleutelinstrument dat mee zorgt voor een succesvolle en vlotte energietransitie met lagere kosten en meer voordelen voor consumenten, de industrie en het milieu. België werkt aan een duurzamere energietoekomst. In ons streven naar het behalen van de nationale doelstellingen is zowel voor aardgas als voor hernieuwbaar gas een belangrijke rol weggelegd. Samen met hernieuwbare energie en de elektriciteitsinfrastructuur zal de gasinfrastructuur de hoeksteen vormen van een betrouwbare, duurzame en competitieve energietoekomst. Fluxys Belgium speelt een centrale rol in de gasbevoorrading van België en Europa. Als nationale vervoersnetbeheerder zorgen we ervoor dat iedereen in ons land op ieder moment en overal de nodige energie heeft tegen een competitieve prijs. Maar welk beleidskader moeten de federale overheid en de gewesten vooropstellen om het potentieel van gas te benutten en zo te zorgen voor een vlotte energietransitie naar een koolstofarme toekomst? WAAR ONZE ELEKTRICITEIT VANDAAN KOMT ELEKTRICITEITSMIX IN 2015 (85 TWh) Kernenergie Aardgas Steenkool enandere fossiele brandstoffen Hernieuwbare energie (wind, zon, biomassa en andere) Waterkracht en pompaccumulatie Import 6 EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË

II. Klimaat, energie en luchtkwaliteit: waartoe heeft België zich verbonden? België heeft zich verbonden tot een aantal beleidsinitiatieven om de CO 2 -uitstoot en de luchtvervuiling in ons land te verlagen in lijn met de Overeenkomst van Parijs (COP21) en de EU-doelstellingen op het gebied van klimaat, energie en luchtkwaliteit. Een bijkomende verbintenis is de kernuitstap tegen 2025. Om die doelstellingen te kunnen halen, werken de federale overheid en de gewesten momenteel aan een Energiepact. Het pact zal in kaart brengen hoe een vlotte en succesvolle energietransitie tot stand kan worden gebracht, de richtlijnen uitzetten voor de toekomstige energiemix in ons land en ervoor zorgen dat we allemaal toegang hebben tot de energie die we nodig hebben voor een betaalbare prijs. We geloven dat die doelstellingen het beste haalbaar zijn als we de bestaande gasinfrastructuur gebruiken omdat we dan synergieën met elektriciteit creëren en het gemakkelijker maken om steeds grotere hoeveelheden groen gas als bijkomende bron van hernieuwbare energie aan te spreken. Groen gas een bijkomende hernieuwbare energiebron aanspreken: groen gas is koolstofneutraal gas. Het wordt gewonnen uit organisch afval en kan net als aardgas worden gebruikt om te koken of te verwarmen. Momenteel wordt het potentieel voor de productie van groen gas uit organisch afval in Europa geschat op minstens 1.000 TWh per jaar. Groen gas kan ook worden geproduceerd door overschot elektriciteit van windmolens met power-to-gas-technologie om te zetten in gas. De technologie bestaat al maar moet nog verder worden ontwikkeld om op industriële schaal economisch verantwoord te zijn. Naarmate de productiecapaciteit van windmolenparken verder toeneemt, stijgt ook het potentieel van power-to-gas-technologie om het energiesysteem van groen gas te voorzien. EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË 7

III. Redelijke keuzes maken De federale overheid en de gewesten staan voor moeilijke keuzes. De energietransitie vereist aanzienlijke investeringen en de consumenten en de industrie hebben nood aan zekerheid over de betrouwbaarheid en de betaalbaarheid van hun energievoorziening. De juiste soort energie gebruiken waarvoor ze het beste geschikt is: op die manier verhogen we de efficiëntie van het energiesysteem en boeken we aanzienlijk voordeel. Doen we dat niet, dan gaat de kost van het energiesysteem de hoogte in. Kiezen voor het juiste evenwicht tussen de haalbare energieopties brengt de aangewezen oplossing. Daarbij moeten zowel economische, sociale en milieuoverwegingen in acht worden genomen. HET JUISTE EVENWICHT VINDEN BETROUWBAAR OPLOSSING DUURZAAM COMPETITIEF 8 EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË

IV. De energie-uitdagingen Elektriciteitsvoorziening garanderen Hoewel we als samenleving efficiënter met energie beginnen om te gaan, doen we meer en meer een beroep op elektriciteit. De uitdaging van voldoende elektriciteit wordt nog groter door de nakende kernuitstap. Kernenergie neemt in België namelijk 25 à 50 % van het stroomverbruik voor zijn rekening. Hernieuwbare energiebronnen zullen in toenemende mate aan onze elektriciteitsbehoeften tegemoetkomen. Tegelijk moet er met het oog op een koolstofarme toekomst voldoende flexibele elektriciteitsproductie met andere energiebronnen zijn om tekorten op te vangen wanneer de zon niet schijnt of de wind niet waait. Bovendien staat er voor ons kleine en dichtbevolkte land met korte kustlijn een limiet op de hoeveelheid hernieuwbare energie die we uit wind en zon kunnen winnen en redelijkerwijs kan bijdragen tot de behoeften in België. Aangezien onze buurlanden ook hun kern- en steenkoolcentrales beginnen afbouwen, is het niet aangewezen om ervan uit te gaan dat we op ieder moment op invoer kunnen rekenen omdat de nodige elektriciteit er mogelijk eenvoudigweg niet eens zal zijn. Klimaatverandering en luchtkwaliteit Een koolstofarme toekomst houdt in dat de CO 2 -uitstoot moet dalen van de energie die we op allerlei manieren gebruiken, voor transport, bijvoorbeeld, of voor verwarming. Hernieuwbare energiebronnen produceren koolstofvrije elektriciteit, maar kerncentrales doen dat ook. Willen we die laatste efficiënt afbouwen, dan moeten we realistisch zijn over de andere beschikbare energiebronnen die voldoende capaciteit bieden om productietekorten op te vangen. Ook het verbeteren van de luchtkwaliteit is een factor in de keuzes die België maakt voor de toekomstige energiemix. Wegtransport en verwarming zijn twee van de grootste luchtvervuilers in Europa. Het wordt daarom steeds belangrijker om de schoonste brandstoffen te gebruiken en zo de gevolgen voor de volksgezondheid te beperken. Een competitief energiesysteem De energietransitie zal aanzienlijke investeringen en kosten meebrengen. In het vinden van een evenwicht tussen een betrouwbare elektriciteitsvoorziening en de duurzaamheidsdoelstellingen moeten ook de sociale en economische gevolgen in rekening worden gebracht. Het is dan ook belangrijk dat de kosten voor de energietransitie geen nadelige gevolgen hebben voor consumenten en industrie, geen energiearmoede veroorzaken en het industrieel concurrentievermogen niet in gevaar brengen. EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË 9

V. De toekomst plannen Welke opties hebben we? De enige pragmatische oplossing is hernieuwbare energie, elektriciteit en gas doen samenwerken. Elektriciteit is geen energiebron op zich. Er is een primaire bron nodig om elektriciteit te kunnen produceren. Bovendien kan elektriciteit alleen niet tegemoetkomen aan de behoeften voor verwarming en vervoer. Ook is er momenteel geen technologie om voldoende hoeveelheden elektriciteit op te slaan, zeker niet om de brug te leggen tussen de warmere zomermaanden en de koudere wintermaanden. En we kunnen elektriciteit wel importeren, maar ze moet nog altijd ergens worden geproduceerd. Daarvoor moet de nodige infrastructuur worden ontwikkeld, wat dan weer op de kosten weegt. Hernieuwbare energiebronnen zullen de andere bronnen meer en meer vervangen, maar hun productie varieert en ze leveren niet op ieder moment elektriciteit, wat voornamelijk in periodes van piekvraag voor problemen kan zorgen. Dankzij zijn flexibiliteit en de bestaande infrastructuur is gas de enige betrouwbare en geloofwaardige partner. Vervangen we kernenergie door aardgas, dan zal de CO 2 -uitstoot op korte termijn toenemen. Tegelijk is het zo dat de CO 2 -uitstoot op Europees niveau zal afnemen: meer elektriciteit met Belgische gascentrales vergemakkelijkt de afbouw van koolstofintensieve productiecapaciteit in de buurlanden. Verder vooruitkijkend zal de uitstoot van de Belgische gascentrales dalen naarmate het net wordt gevoed met grotere hoeveelheden groen gas. Aardgas ondersteunt als schoonste fossiele brandstof ook de energietransitie door een flexibele back-up te vormen voor hernieuwbare energiebronnen en helpt tevens de koolstofuitstoot en luchtkwaliteit verbeteren door olie te vervangen in transport en verwarming. Op langere termijn zal groen gas zijn rol zien toenemen en voor het energiesysteem een bijkomende bron van hernieuwbare energie vormen. 10 EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË

VI. Een pragmatische oplossing Gas is een bestaande, betrouwbare en efficiënte energiebron die een belangrijke rol speelt in de energiemix van België. In de toekomst zal het een van de hoekstenen van het Belgische energiesysteem worden. Hoe kan gas die rol vervullen? Betrouwbaar: gas maakt gebruik van infrastructuur die al beschikbaar is en doet daardoor de energietransitie vlotter verlopen De Belgische elektriciteitscentrales op gas maken deel uit van de oplossing voor de kernuitstap in ons land en de vermindering van de productiecapaciteit in de buurlanden: ze brengen elektriciteit in het net wanneer hernieuwbare of andere bronnen minder of geen stroom produceren Gas helpt de elektriciteitsvoorziening ook op niveau te houden via decentrale productie met bijvoorbeeld installaties voor warmtekrachtkoppeling Gas is een flexibeler energiebron omdat het efficiënt kan worden opgeslagen. Daardoor helpt gas om de energievoorziening constant te houden De gas- en elektriciteitsnetten vullen elkaar aan. Door ze samen in te zetten, kunnen synergieën worden benut en verhoogt de betrouwbaarheid van de elektriciteitsvoorziening Als we het beste halen uit de troeven die ons land vandaag heeft qua gascentrales en gasinfrastructuur, dan kan België uitgroeien tot een flexibiliteitshub voor het elektriciteitssysteem in Noordwest-Europa EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË 11

ER ZAL ALTERNATIEVE ELEKTRICITEITSPRODUCTIE NODIG ZIJN ALS IN BELGIË DE NUCLEAIRE AFBOUW BEGINT EN IN ONZE BUURLANDEN OMVANGRIJKE PRODUCTIECAPACITEIT OP STEENKOOL EN KERNENERGIE UIT GEBRUIK WORDT GENOMEN Afhankelijk van invoer na 2017 en afbouw van steenkoolcentrales tegen 2030 2022-2026: afbouw van 6 GW kernenergie Tegen het begin van het volgende decennium gaat wellicht 26 GW productiecapaciteit dicht terwijl op vandaag maar 2 GW aanstuurbare capaciteit in aanbouw is Wet van juli 2015: aandeel van kernenergie in de elektriciteitsproductie moet dalen van 75 % naar 50 % tegen 2025 12 EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË

NAARMATE DE CAPACITEIT VOOR ELEKTRICITEITSPRODUCTIE MET HERNIEUWBARE BRONNEN TOENEEMT, STIJGT OOK DE BEHOEFTE AAN CAPACITEIT OM FLEXIBEL BACK-UP TE BIEDEN 5000 MW IN 3U NOOD AAN FLEXIBELE PRODUCTIE WINDMOLENS OP ZEE ZON WINDMOLENS AAN LAND 1 DAG EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË 13

Duurzaam: gas en gasinfrastructuur dragen bij tot een koolstofarme toekomst Bij te weinig wind of zon kan gas op ieder moment invallen en is daardoor de partner van hernieuwbare energiebronnen om de koolstofarme toekomst waar te maken Groen gas zal als hernieuwbare energie steeds belangrijker worden en zo een bijkomende energiebron zijn voor de verwarming van onze huizen en ons vervoer. Groen gas kan niet alleen de vorm aannemen van biomethaan dat wordt gewonnen uit afval maar ook van waterstof of synthetisch methaan dat met power-to-gas-technologie wordt geproduceerd uit overschotten hernieuwbare elektriciteit Aangezien de capaciteit voor hernieuwbare elektriciteitsproductie groeit en het land uitkijkt naar grootschalige opslag van elektriciteit, is power-to-gas-technologie de meest efficiënte optie omdat ze de bestaande gasopslagcapaciteit gebruikt Quick wins Als vervanger van energieën met een hogere koolstofintensiteit is gas een goedkope oplossing om onmiddellijk de koolstofemissies te verlagen en daarmee ook de klimaatimpact De Belgische koolstofemissies bedragen momenteel ongeveer 108 miljoen ton per jaar. Als we de helft van de stookolieketels en de oude gasketels in België vervangen door efficiëntere condensatieketels op gas, dan zou de koolstofemissie tot 3,9 miljoen ton verminderen, een daling van 15 % in de residentiële uitstoot van koolstof Aardgas als brandstof voor vervoer gebruiken vormt eveneens een snelle en kostenefficiënte oplossing om de koolstofuitstoot te verlagen. Door over te schakelen op aardgas zou de koolstofemissie 2,5 miljoen ton lager liggen, een daling van 10 % in de uitstoot van koolstof in het vervoerssegment Voor verwarming en vervoer overschakelen van andere fossiele brandstoffen naar aardgas verbetert de luchtkwaliteit omdat de uitstoot van fijn stof en zwaveldioxide met bijna 100 % daalt. En met groen gas valt ook de koolstofemissie weg 14 EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË

VISIE VAN FLUXYS BELGIUM OP HET TOEKOMSTIGE ENERGIESYSTEEM Op lange termijn wordt de Belgische gasinfrastructuur een uitstekend platform voor hernieuwbare energie. In dat systeem creëert groen gas als energie met hoge dichtheid synergieën met het elektriciteitssysteem. ONDERGRONDSE GASOPSLAG GAS-TO-POWER POWER-TO-GAS GROEN WATERSTOF SYNTHETISCH METHAAN BIOMETHAAN GROENE STROOM GROEN GAS Power-to-gas, de ontbrekende schakel: Door elektrolyse van water kunnen overschotten hernieuwbare elektriciteit als groen gas worden opgeslagen. De technologie biedt daarmee een oplossing voor het probleem van elektriciteitsopslag en gebruikt groene elektriciteit die anders verloren gaat. EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË 15

Competitief: gas en gasinfrastructuur bieden consumenten en de industrie een betaalbaar energiesysteem Elektriciteit alleen kan niet tegemoetkomen aan het piekverbruik tenzij grote bijkomende investeringen worden gedaan in productiecapaciteit en netversterkingen. Die kost zou ten laste komen van de consumenten en de industrie De Belgische infrastructuur voor transport en opslag van gas staat vandaag al tegen een competitieve prijs ter beschikking. Ook is het goedkoper om bestaande elektriciteitscentrales op gas beschikbaar te houden in plaats van ze te sluiten en ze later opnieuw te activeren of nieuwe te bouwen met dezelfde capaciteit Het Belgische energiesysteem heeft gas nodig om de energievraag in te vullen en de energietransitie te helpen waarmaken. Bovendien is gasinfrastructuur als middel om energie te transporteren tien keer goedkoper dan elektriciteitsinfrastructuur Het is goedkoper om elektriciteit te gebruiken die in Belgische gascentrales is geproduceerd dan elektriciteit te importeren uit vergelijkbare centrales in de buurlanden omdat die elektriciteit over lange afstand moet worden getransporteerd Gas - betaalbare opslag: Gasinfrastructuur is niet alleen een middel om grote hoeveelheden energie voor een lage prijs te vervoeren; hetzelfde geldt voor de opslag van energie (vergelijking voor kortetermijnopslag): Ondergrondse gasopslag: 0,07 /MWh (megawattuur) Opslag van energie in batterijen: >100 /MWh Opslag van hydro-energie op zee: 79 /MWh 16 EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË

ENERGIEVERBRUIK PER UUR IN BELGIË GW 50 40 30 20 10 0 Gasverbruik Stroomverbruik Gas de capaciteit om de energievraag te dekken Het gassysteem in België is gebouwd om een piekbelasting van ten minste 57 GW (Gigawatt) aan te kunnen zodat de energievraag voor verwarming kan worden gedekt. Momenteel vangt het elektriciteitssysteem een piekverbruik tot 14 GW op. Als elektriciteit de energievraag voor verwarming moet invullen, dan zijn aanzienlijke investeringen nodig die een belangrijke kost meebrengen voor consumenten en de industrie. EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË 17

VII. Fluxys Belgium De vijf prioriteiten die we zien voor het beleid Wat het Energiepact moet doen om de energietoekomst van België vorm te geven en ervoor te zorgen dat gas zijn potentieel daarin kan ontplooien: 1. Gas erkennen als integraal onderdeel van de toekomstige energiemix in België Gas speelt een cruciale rol in elektriciteitsproductie, verwarming, vervoer en industriële processen, nu en in de toekomst Dankzij de flexibiliteit van de gasinfrastructuur in België kan hernieuwbare elektriciteitsproductie verder blijven toenemen. De gasinfrastructuur staat ook klaar om de nucleaire uitstap op te vangen en geeft het land de tijd om zijn energiesysteem op langere termijn te ontwikkelen Er zijn voldoende elektriciteitscentrales op gas nodig om de nucleaire uitstap in goede banen te leiden 2. Een goed functionerende en efficiënte energiemarkt stimuleren Er is een aangepast marktmodel voor elektriciteit nodig dat een juiste prijs biedt voor de beschikbaarheid van productiecapaciteit en flexibiliteit. Zo n marktmodel houdt bestaande gascentrales met weinig draaiuren beschikbaar in de aanloop naar de nucleaire uitstap en geeft de aanzet tot de nodige investeringen in nieuwe centrales De energietransitie wind in de rug geven door investeringen in nieuwe gascentrales draagvlak te geven via stimulerende initiatieven zoals het Federale Investeringsfonds 3. Innovatie in gastechnologie ondersteunen Onderzoek en ontwikkeling op het gebied van groen gas en innovatieve gastechnologieën zoals power-to-gas ondersteunen om zo een ruimere waaier oplossingen te kunnen bieden voor het energiesysteem van de toekomst 18 EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË

4. Technologieën en industrie eerlijk doen concurreren Op Europees niveau pleiten voor een voldoende koolstofprijs om koolstofarme technologieën te stimuleren en er op die manier voor zorgen dat gascentrales goedkopere elektriciteit produceren dan steenkoolcentrales Ervoor zorgen dat in de energietransitie de verschillende energiebronnen worden ingezet waarvoor ze het beste geschikt zijn De beste koolstofarme oplossingen moeten de markt aansturen. Er is een gelijk speelveld nodig voor de verschillende technologieën: alleen zo kunnen we op een betaalbare manier de energievraag in België invullen 5. Zorgen voor een stabiel en voorspelbaar regulerend kader Zorgen voor samenhang in de beleidsvorming en het regulerend kader op federaal en regionaal niveau om een bevorderlijk investeringsklimaat te scheppen en zo risico s en onzekerheden te verminderen EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË 19

VIII. Fluxys Belgium: ten dienste van de Belgische energiemarkt Fluxys Belgium is de vervoersnetbeheerder voor aardgas in België. We beheren het nationale net van 4.000 km pijpleidingen in het hele land en de terminal voor vloeibaar aardgas (LNG) in Zeebrugge. We staan ook in voor de exploitatie van de ondergrondse aardgasopslag in Loenhout. We spelen een centrale rol in de nationale gasvoorziening, die momenteel goed is voor 27 % van de Belgische energiebehoefte. We gebruiken onze infrastructuur ook om gas te vervoeren van en naar onze buurlanden. Zo zorgen we voor waardevolle inkomsten voor het land. Ongeveer 60 % van het gas dat België binnenkomt, voeren we door naar de buurlanden. Dankzij die grote grensoverschrijdende stromen leggen we de basis voor een competitieve gasprijs in eigen land. Als draaischijf van de internationale aardgasstromen geeft onze infrastructuur toegang tot alle aardgasbronnen voor de Europese markt. Daarmee zorgen we voor een bijzondere hoge graad van bevoorradingszekerheid in aardgas en diversiteit van de beschikbare bronnen. De weg vinden naar de toekomstige energiemix in België is een uitdaging. We werken allemaal samen aan een duurzamere toekomst. Onze aanpak bestaat erin om redelijk te zijn en pragmatisch: we hebben behoefte aan duurzame energie waarop we met zekerheid kunnen vertrouwen tegen een prijs die consumenten zich kunnen veroorloven. Pascal De Buck, CEO Fluxys Belgium 20 EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË

HET NETWERK VAN FLUXYS BELGIUM NOORWEGEN VERENIGD KONINGKRIJK LNG NEDERLAND ZELZATE ZANDVLIET Loenhout NEDERLAND POPPEL ZEEBRUGGE Brugge Antwerpen Sint -Niklaas Mechelen DILSEN NOORWEGEN / DUITSLAND FRANKRIJK ALVERINGEM 4.000 km pijpleidingen Kortrijk Tournai Gent Aalst Brussels Winksele Genk Berneau Liège S- GRAVENVOEREN NOORWEGEN / DUITSLAND Verviers RUSLAND / DUITSLAND EYNATTEN Hoogcalorisch aardgas Charleroi Namur Laagcalorisch aardgas Mons Fysieke interconnectiepunten LNG-terminal Compressiestations BLAREGNIES FRANKRIJK SPANJE ITALIË Libramont Bastogne Arlon BRAS LUXEMBURG PÉTANGE Mengstations LUXEMBURG Opslag EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË 21

Vragen over hoe Fluxys Belgium de energietransitie ziet? Aarzel niet om ons te contacteren: Rudy Van Beurden +32 2 282 72 30 rudy.vanbeurden@fluxys.com Michel Van den Brande +32 2 282 73 90 michel.vandenbrande@fluxys.com 22 EEN STRATEGISCHE TROEF GAS: CRUCIAAL VOOR DE ENERGIETOEKOMST VAN BELGIË

Fluxys Belgium NV Zetel van de vennootschap Kunstlaan 31 1040 Brussel Tel 32 2 282 72 11 Fax 32 2 230 02 39 www.fluxys.com/belgium BTW BE 0402.954.628 - RPR Brussel D/2017/9484/9