Notitie Extramuralisering



Vergelijkbare documenten
Extramuralisering Hengelo

Extramuraliseren lichte ZZP s

Beschermd Wonen. Spreker Martine Veneman Datum Plaats Apeldoorn

1. Alle dagbesteding inclusief vervoer gaat naar de gemeente (Wmo en Jeugdwet). Ook de dagbesteding van cliënten met een hoog zzp.

BELEIDSREGEL CA Volledig Pakket Thuis. Bijlage 12 bij circulaire AWBZ/Care/12/07c

Inhoudsopgave Wet langdurige zorg... 2 De huisarts en de WLZ... 6

Raadsledendag 20 september

- 9 JULI I~~ Cj. De extramuralisering versnelt. De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer \dir/cb. Geachte heer, mevrouw,

STANDPUNT EN PLEIDOOI OVER EXTRAMURALE BEGELEIDING

De transities in vogelvlucht en hoe de toegang tot zorg georganiseerd is. ZorgImpuls maart 2015

Factsheet Veranderingen in de Zorg 2015 (AWBZ, LIZ, Zvw en Wmo):

Overgangsrecht van AWBZ cliënten en beleid Versie december 2014

Notitie scheiden van wonen en zorg Kenmerk 13s043

Transities in vogelvlucht de hervorming van de langdurige zorg. ZorgImpuls maart 2015 versie gemeente Rotterdam

ta ua de impact op de exploitatie van de zorg en dienstverlening

Wet langdurige zorg (Wlz) Van aanvraag tot besluit

BELEIDSREGEL CA Volledig Pakket Thuis. Bijlage 12 bij circulaire CARE/AWBZ/13/05c

Scheiden van wonen en zorg

Bijlage 2 Producten Maatwerkvoorziening begeleiding Wmo. Producten Maatwerkvoorziening begeleiding Wmo

BELEIDSREGEL CA Volledig Pakket Thuis

Begeleiding individueel (laag)

Wet langdurige zorg (Wlz) Van aanvraag tot besluit

Regionale Bijeenkomsten Zorgkantoorregio s Zorgkantoorregio Friesland. Leeuwarden, 4 juli 2011 Jacqueline Vissers, beleidsmedewerker AWBZ

DECENTRALISATIE BEGELEIDING BIJEENKOMST VOOR FRIESE GEMEENTEN OVER DE DATA SET DE KLANT ALS KOMPAS. Zorgkantoor Friesland 15 december 2011

fluchskrift

Scheiden van wonen en zorg (SWZ) Technische Briefing Tweede Kamer 7 maart

Verenso. Vereniging van specialisten ouderengeneeskunde en sociaal geriaters

De regels zijn gelijk. Toch is iedereen anders. Wlz-toegangscriteria voor cliënten met een psychische stoornis

Geen. (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Beleidsregels indicatiestelling AWBZ Bijlage 9. Kortdurend Verblijf

Addendum Zorginkoop langdurige zorg 2015

Addendum Zorginkoop langdurige zorg 2015

Zorgkantoor Friesland Versmalde AWBZ (Wlz)

AANBOD ZORGARRANGEMENTEN OP DE VERPLEEGAFDELING.

Inhoudelijke veranderingen per 1 januari 2013 in de Beleidsregels indicatiestelling AWBZ van het ministerie van VWS

Scheiden van wonen en zorg

Gevolgen van het regeerakkoord voor de zorg Herman Klein Tiessink

Ik krijg nu AWBZ-zorg. Wat krijg ik in 2015?

wonen met zorg vanuit een nieuw perspectief

Zorgzwaartepakketten Sector GGZ Versie 2013

Clientprofielen maatwerkvoorzieningen Kempengemeenten Reusel-De Mierden, Bergeijk, Bladel en Eersel 19 mei 2014

Beleidsregels indicatiestelling AWBZ. Bijlage 8. Verblijf

EXTRAMURALISATIE LICHTE ZORGZWAARTEPAKKETTEN

De nadere regels voorzieningen maatschappelijke ondersteuning gemeente Arnhem 2015

c. De termijn waarvoor deze beleidsregel geldt loopt tot en met 31 december 2011.

Visie decentralisatie AWBZ extramurale begeleiding

Zorg en Ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Wat verandert er in de zorg in 2015

69 Zorgzwaartepakketten

Beleidsregels indicatiestelling AWBZ. Bijlage 8. Verblijf

Ik krijg nu AWBZ-zorg. Wat krijg ik in 2015?

Recente ontwikkelingen Platform Wooninitiatieven in Zuid-Nederland

ZZP VV01-VV03 in de thuissituatie

Context. Artikel 1. Aanmelding, onderzoek en aanvraag. Artikel 2. Afweging

Budgetten en vergoedingen wat betreft zorgboerderijen

ZZP-Productenboek Volledig Pakket Thuis (VPT)

In- en exclusiecriteria van zorgverlening

Landelijke Contactdag Tourette Ed Carper

!7": ZORG 6ERPLEGING EN 6ERZORGING

Marktconsultatie Beschermd Wonen

Datum: 21 februari 2011 Uitgebracht aan: Onderstaand de volledige uitspraak.

Decentralisatie begeleiding naar gemeenten Wat houdt het in? Wat gaat er veranderen?

Programma. Welkom. Plenaire presentatie 1. Bevindingen onderzoek BW Peel 2. Landelijke ontwikkelingen

Wet langdurige zorg Informatieblad Ieder(in) Juni 2014

Sociale redzaamheid Stabilisatie. (Geleidelijke) achteruitgang

Beschrijving Doelstellingen Wmo Stabilisering en Groei

Informatie kaart. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Wet langdurige zorg (Wlz) Van aanvraag tot besluit

Transities in de langdurende zorg. Lizette de Laat Rens de Haas

Productbeschrijving Wmo contract 2016

Voorstel productdefinities ZiN voor 2016 in het Westerkwartier

Wat is zorg verandert?

Agenda. Decentralisatie AWBZ extramurale begeleiding. Drechtraad. Alblasserdam, 2 oktober 2012

Veranderingen in delangdurige zorg, toegespitst op de begeleiding

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds In hoofdstuk 9 worden na artikel 9.13 vier nieuwe artikelen ingevoegd, luidende:

Basisarrangement 9. Verblijf met herstelgerichte verpleging en verzorging CIZ-indicatie: zorgzwaartepakket 9 (ZZP VV9)

Informatiebijeenkomst Wijkverpleging 25 - juni 2014 Gewijzigde versie. De Friesland Zorgverzekeraar

Veranderingen in de zorg. Title Text. Heeswijk-Dinther, 2 december 2014

Decentralisatie extramurale begeleiding. Drechtstedencaroussel 4 oktober 2011

Basisarrangement 10. Beschermd verblijf met intensieve palliatief-terminale zorg CIZ-indicatie: zorgzwaartepakket 10 (ZZP VV10)

VISIE. Op weg naar Maatschappelijke Zorg-, hulp en dienstverlening in de gemeente Nuth

De slimste route? Vormgeven toegang

Overzicht producten. Wet. maatschappelijke. ondersteuning. Postbus AG Eindhoven. Algemeen:

De wereld van de zorg en haar NHC s voor MKW. Bram Baselmans senior adviseur

Informatie BW. Ten behoeve van de leerkring doorontwikkeling Sociaal domein

Aantal cliënten per stelsel nu en. Straks Figuur 1 - Aantal cliënten (18-) naar huidig en toekomstig stelsel

Rapportage Impactmonitor begeleiding

Wet langdurige zorg (Wlz) Van aanvraag tot besluit

Behandeld door Telefoonnummer adres Kenmerk l / Ervaringen invoering Wlz 16 september 2015

pgb zzp tarieven 2013

Strategisch samenwerken wonen, welzijn, zorg Tympaan 30 september

Doet scheiden lijden?

Zorgcirkels Nachtzorg

Intramurale Zorg. Gastvrij - Aandacht - Vertrouwen - Eerbied

Pgb zzp tarieven 2014

Bijeenkomst cliëntenraden. Zorgkantoor Friesland Wlz. De Friesland Zorgverzekeraar Wijkverpleging 13 april 2015

Brochure Modulair Pakket Thuis

Randvoorwaarden zorg thuis

Betekenisvol, integraal en effectief samenwerken rond oudere inwoners

AWBZ. Financiering van zorg

CONCEPT. Startdocument. AWBZ begeleiding

Transcriptie:

Notitie Extramuralisering Inleiding Het scheiden van wonen en zorg is al zo n 20 jaar bezig en heeft door het voorjaarakkoord en het nieuwe regeerakkoord een nieuwe impuls gekregen. De snelheid van invoering is verhoogd en de aard en omvang van de maatregel zijn ook veranderd. Sinds dit jaar komen mensen met een lichte zorgvraag niet meer in aanmerking voor een verblijf in een zorginstelling. De komende jaren zullen ook mensen met een zwaardere zorgvraag thuis moeten blijven wonen. Scheiden van wonen en zorg versus extramuraliseren Zowel in het geval van scheiden van wonen en zorg als bij extramuraliseren gaan cliënten zelf betalen voor de kosten van de huisvesting en gas, water, licht en worden alleen de zogenaamde zorgfuncties volledig vergoed. Het verschil tussen de twee beleidsconcepten zit hem in de mate waarin de overige dienstverlening wordt geïndiceerd en vergoed. Bij scheiden van wonen en zorg behouden cliënten de aanspraak op een verblijfsindicatie (= ZZP-indicatie). Op basis van deze verblijfsindicatie hebben zij recht op een integraal pakket van zorg- en dienstverlening, wat vergoed wordt via de AWBZ. Het volledig pakket thuis (VPT) is hiervan een voorbeeld. Bij extramuraliseren krijgen cliënten die voorheen geïndiceerd zouden worden voor een zorgzwaartepakket, geen verblijfsindicatie meer. Dat wil zeggen dat deze cliënten in de toekomst alleen aanspraak maken op (en een vergoeding krijgen voor) de zogenaamde extramurale zorgfuncties. Zorgzwaartepakketten (ZZP,s) Een zorgzwaartepakket (ZZP) beschrijft welke ondersteuning of zorg iemand nodig heeft die niet zelfstandig kan wonen. Er zijn 53 ZZP s, verdeeld over 3 'sectoren': verpleging & verzorging (V&V) gehandicaptenzorg (VG) geestelijke gezondheidszorg (GGZ) Een ZZP omvat verblijf, zorg, diensten en eventueel ook dagbesteding en behandeling. Er zijn lichte pakketten voor mensen die alleen hulp nodig hebben bij de dagelijkse verzorging. En zware pakketten voor mensen met bijvoorbeeld een ernstige beperking of een zware vorm van dementie. De zorgaanbieder krijgt voor elk ZZP een bedrag. De instelling mag een deel van dat bedrag besteden aan gemeenschappelijke voorzieningen. (Zie tabel 1) Omschrijving functie verblijf Verblijf omvat verblijf in een instelling met samenhangende zorg bestaande uit persoonlijke verzorging, verpleging, begeleiding of behandeling voor een verzekerde met een somatische, psychogeriatrische of psychiatrische aandoening of beperking of een verstandelijke, lichamelijke of Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 1 van 13 21-05-2013

zintuiglijke handicap, indien die verzekerde aangewezen is op een beschermende woonomgeving, een therapeutisch leefklimaat of permanent toezicht. 1 NHC s Vanaf 1 januari 2012 is het ministerie van VWS gestart met de overgang naar een systeem waarbij zorginstellingen een vergoeding krijgen voor vastgoed die afhankelijk is van hun productie. Dat gebeurt door de introductie van de normatieve huisvestingscomponent (NHC), een vaste vergoeding voor de kosten van bouwen, grond, onderhoud en aflossing van rente bij een bezettingsgraad van 97%. De NHC omvat zowel de feitelijke woonkosten als de extra bouwkundige voorzieningen die nodig zijn voor de verschillende cliëntgroepen, zoals bredere gangen, ruimere badkamers en gemeenschappelijke ruimten. Overgangsregime tot 2018 Nu krijgen AWBZ-zorginstellingen de vastgoedkosten nog volledig vergoed van de overheid. In het overgangsregime, dat zes jaar duurt, krijgen ze een steeds groter deel van de bouwkosten via de NHC en wordt een steeds kleiner deel op de oude manier na gecalculeerd. In 2012 is die verhouding 90/10, in 2013 80/20, etc. Nieuwe aanbieders krijgen al vanaf 1 januari 2012 een volledig integraal tarief, omdat zij nooit onder het oude bouwregime hebben gebouwd. De vergoeding van de vastgoedkosten maakt onderdeel uit van het integrale zzp-tarief. Met zorgkantoren moeten zij onderhandelen over de hoogte van dit zzp-tarief. Bestaande aanbieders hoeven dat pas vanaf 2018 1 www.wetten.overheid.nl Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 2 van 13 21-05-2013

Tabel 1 Persoonlijke verzorging zorgfuncties Verpleging Begeleiding Dagbesteding Behandeling Schoonmaak; eigen appartement en openbare ruimten Voeding; inclusief medisch noodzakelijke Onderdeel van ZZP-prijs verblijfscomponenten voedingssuplementen Wassen bedlinnen, handoeken etc Hulpmiddelen vanuit de AWBZ, zgn outillagehulpmiddelen, individuele hulpmiddelen en verpleegartikelen. Welzijn en recreatie Geestelijke verzorging Inrichting kamer en appartement Verzekeringen Televisie en Telefoon Zorg na overlijden Gas, water, licht (eigen appartement) Gas, water, licht (algemene ruimten) huurdersonderhoud eigenaarsonderhoud Nog geen onderdeel van ZZPprijs Kapitaallasten (nacalculatie en vanaf 2012 geleidelijke NHC s) Kapitaallasten zorg gebonden ruimten Kapitaallasten individuele ruimten Bij scheiden van wonen en zorg gaat de client zelf betalen voor de rood gemarkeerde onderdelen maar blijft er sprake van een integraal pakket. Bij extramuralisering van ZZP 1 t/m 4 wordt alleen geïndiceerd voor de blauwe functies Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 3 van 13 21-05-2013

Planning: Per 1 januari 2013 worden de ZZP s 1 en 2 voor de sectoren VV, VG en GGZ niet meer geïndiceerd voor nieuwe cliënten. Per 1 januari 2014 wordt ook ZZP VV 3 niet meer geindiceerd voor nieuwe cliënten en per 2015 worden ook ZZP VG 3 en GGZ 3 voor nieuwe cliënten niet meer geindiceerd. ZZP 4 wordt vanaf 2016 niet meer geïndiceerd (voor zowel nieuwe cliënten als voor herindicaties). Over het extramuraliseren van ZZP4 voor de GGZ is nog geen concrete uitspraak gedaan. Plannen zijn dat de sector per 1-12017 overgaat vanuit de AWBZ naar de ZVW Tabel 2 ZZP Sector Wanneer 1 en 2 VV, VG en GGZ 1-1-2013 3 VV 1-1-2014 3 VG (50%) en GGZ (naar ZvW en gemeente) 4 (nieuw en herindicatie) VV (50%) GGZ? 1-1-2015 1-1-2016 Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 4 van 13 21-05-2013

Gevolgen en randvoorwaarden De gevolgen van de extramuralisering zijn groot. Bureau HHM heeft een onderzoek gedaan naar de gevolgen. 2 In onderstaande tabellen wordt een deel van de problematiek weergegeven. In tabel 3 is te zien hoe hoog de beperkingen zijn op een schaal van 0 tot 3 in de zorg en begeleidingsvragen. Tabel 3 Beperking 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Beperkingenscores ZZP VV 01-04 Sociale redzaamheid Psychosociaal/cognitief ADL Mobileit Verpleging Gedragsproblematiek VV 01 VV 02 VV 03 VV04 zorg en begeleidingsvragen HHM heeft aan alle zorgaanbieders gevraagd in hoeverre men denkt dat het regievermogen beperkt is per ZZP. Tabel 4 is te zien dat 74 % van de zorgaanbieders aangeeft dat de cliënt met een ZZP dan wel allemaal dan wel een groot deel kampt met beperkingen in regievermogen. Voor ZZP 4 wordt dit percentage zelfs 96 %. Tabel 4 100% 80% 60% 40% 20% 0% Beperkingen in regievermogen VV01 VV02 VV03 VV04 ja, alle clienten ja, een groot deel van de clienten ja, een klein deel van de clienten nee, geen van de clienten 4 2 Rapport HHM ZZP VV01-VV04 in de thuissituatie, randvoorwaarden, toerusting zorg- en ondersteuningsaanbod en aanvullend beleid. Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 5 van 13 21-05-2013

In het rapport van HHM zijn cruciale randvoorwaarden genoemd om cliënten zorg- en ondersteuning in de thuissituatie te laten ontvangen. Deze voorwaarden richten zich op de doelgroep ouderen (indicatie ZZP VV). Deze randvoorwaarden zijn niet een op een te vertalen op de andere sectoren GGZ en VG. In de werkgroep is geprobeerd deze vertaalslag te maken en de randvoorwaarden aan te vullen voor de doelgroepen uit de sectoren GGZ en VG. Er zijn rondetafelgesprekken gevoerd met cliënten, begeleiders en mantelzorgers uit alle 3 de sectoren om een scherper beeld te krijgen van de cliënten om wie het straks gaat. De uitkomst van deze gesprekken is opgenomen in de onderstaande beschrijving van deze randvoorwaarden. 1. Het kunnen bieden van een gevoel van veiligheid door alarmeringsvoorzieningen en een korte responstijd. Cliënten geven als aanleiding voor een intramurale opname vaak aan, dat in de thuissituatie het gevoel van veiligheid ontbreekt. Het gevoel van onveiligheid ontstaat uit angst om te vallen, angst om plotseling hulp nodig te hebben (ongeplande zorg) en angst om niet bij een bel (of ander type alarmering) te kunnen komen. Sector GGZ: Het gevoel van onveiligheid is voor deze doelgroep de angst om niet terug te kunnen vallen op iemand als het slecht gaat. De angst voor terugval. NB; RIBW werkt in een pilot met skype om zo contact te houden met cliënten. Sector VG: Het gevoel van veiligheid kan vanuit twee kanten worden bekeken voor de VG-sector. In een beschermde woonvorm iser het gevoel van veiligheid voor bewoners doordat zij altijd op iemand kunnen rekenen als zij vragen hebben of om andere reden begeleiding nodig hebben. Het gaat dan vaak om begeleiding op sociaal-emotioneel gebied of om begeleiding bij alledaagse taken en bezigheden in en om een huishouden. Aan de andere kant is toezicht een belangrijk deel in ZZP 3 en 4. De beschermde woonomgeving biedt daarbij bijvoorbeeld veiligheid ten aanzien van de omgeving. Door de centrale voordeur is er enig toezicht op de bezoekers. Het komt namelijk vaak voor dat er misbruik wordt gemaakt van de kwetsbaarheid van de doelgroep. Maar ook aandoeningen als epilepsie (veel voorkomend) en diabetes e.a., onweer en onverwachte/ ongeplande gebeurtenissen (ziekte) die snel om hulp en ondersteuning vragen. Cliënten hebben onvoldoende inzicht om tijdig te waarschuwen of hulp in te roepen. Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 6 van 13 21-05-2013

2. De aanwezigheid van mantelzorg en/of een sterk sociaal netwerk waarbij de cliënt tevens in staat is dit netwerk te onderhouden. Naast het feit dat de aanwezigheid hiervan bijdraagt aan een gevoel van veiligheid, gaat de aanwezigheid van deze mensen ook eenzaamheid tegen en kan het ook voor structuur voor de cliënt zorgen (bijvoorbeeld bij maaltijden). Cliënten geven aan zonder mantelzorgondersteuning niet zelfstandig te kunnen wonen. Mensen met een klein sociaal netwerk en weinig/geen mantelzorgers lopen een groot risico op verwaarlozing. Als van mantelzorgers meer ondersteuning wordt gevraagd is, om overbelasting te voorkomen, goede mantelzorgondersteuning cruciaal. Sector GGZ: Door de problematiek waar deze cliënten mee kampen is er vaak geen netwerk meer. Familie en vrienden zijn er niet of uit beeld. Er moet een nieuw netwerk worden opgebouwd. Een inlooppunt is hierbij van belang. Dit fungeert als netwerk voor cliënten. Begeleiding in dagstructuur gebeurt nu veelal individueel, zowel per organisatie als per individu. Hier liggen kansen in samenwerking en afstemming. Sector VG: Familie niet altijd betrokken of nabij. Soms ook zwak sociaal milieu. Vanwege cognitieve en sociaal-emotionele beperkingen vaak onvoldoende regie en vermogen om netwerk op te zetten en te onderhouden. Toezicht (al is het op afstand) blijft nodig. bijv. een inloopruimte nabij en vaste (centrale) activiteiten in gemeenschappelijke ruimte. Bij ontbreken daarvan gevaar voor vereenzaming in weekends en vakantieperiodes. Het vrienden- en kennissennetwerk bestaan voor deze doelgroep vaak uit mensen met een verstandelijke beperking, daarbij voelt men zich op hun gemak en worden ze niet overvraagd. Het netwerk is erg belangrijk, te zien is dat waar familie goed kan ondersteunen er meer zelfstandigheid mogelijk is 3. Het kunnen bieden van ondersteuning in de dagstructuur. Ondersteuning van cliënten bij hun regievermogen heeft met name betrekking op ondersteuning in de dagstructuur. Structuur in de dag is erg belangrijk in de thuissituatie. Bij ZZP 1-3 in de thuissituatie is voor cliënten die ondersteuning bij de dagstructuur nodig hebben de functie begeleiding essentieel. In de gesprekken met cliënten wordt ook gesproken over de eenzaamheid thuis die zij ervaren na een hele dag bij de dagopvang te zijn geweest. Dit is een punt van aandacht. Sector GGZ Zingeving is erg belangrijk binnen deze sectoren. Mensen moeten wat te doen hebben om een dagstructuur en ritme vast te houden. Stabiliteit is erg belangrijk voor deze sector. Jobcoaching valt ook binnen dagstructuur en begeleiding daarin. Hier ligt een koppeling met de partcipatiewet. Sector VG: Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 7 van 13 21-05-2013

Dagelijks werken/ naar dagbesteding gaan is van groot belang als kern in de structuur van VG cliënten. Ook de invulling van de vrije tijd en het voeren van een eigen huishouden vraagt om structuur en hulp bij invulling ervan in het begin. Bij het structureren vaak hulpmiddelen nodig vanwege cognitieve beperkingen. Het aanbrengen van structuur vraagt vanwege de verstandelijke beperking van mensen hun leven lang aandacht en begeleiding. Een gebrek aan structuur leidt vaak tot gedragsproblematiek. 4. Een centraal vraagpunt/aanspreekpunt kunnen bieden in de nabijheid (loopafstand) van de cliënt. Voor ouderen is het noodzakelijk om een centraal punt te hebben dat goed bereikbaar is (loopafstand) waar de oudere zijn/haar vraag kan neerleggen. Een één-loketfunctie moet daarvoor beschikbaar komen. Zeker gelet op het feit dat wonen, zorg en welzijn in feite gescheiden aangeboden kunnen gaan worden in de thuissituatie en een deel van de doelgroep moeite heeft met regievermogen is een centraal aanspreekpunt noodzakelijk. Sector GGZ: Deze cliënten zijn niet altijd in staat zelf hulp te vragen. Het regievermogen is erg laag. Cliënten binnen de GGZ hebben nog wel eens te maken met pieken en dalen, waarbij het zelfregulerend vermogen hierin laag is. Het hebben van een netwerk/aanspreekpunt als stut en steun en die met hen meedenkt, is voor deze groep belangrijk. Het gevoel van veiligheid speelt ook hier een rol. Een aanspreekpunt voor deze cliënten is noodzakelijk voor het gevoel van veiligheid. Sector VG: Cliënten moeten nabijheid ervaren en bij inroepen van hulp moet een opvolging niet te lang duren. Voor de een voldoet een spreek-luisterverbinding, voor de ander is lijfelijk contact noodzaak. Voorkeur is een inloopvoorziening waar begeleiding aanwezig is op korte afstand (bij voorkeur in hetzelfde appartementencomplex). Ondersteuningsmomenten zijn daarnaast niet altijd te plannen, een kleine gebeurtenis op de dag kan zorgen ervoor zorgen dat iemand ondersteuning nodig heeft. Daarbij zal ook niet iedereen zelf hulp vragen. Nabijheid van begeleiding is daarom zeer belangrijk. 5. Aangepaste en adequate huisvesting. Zonder aangepaste huisvesting kunnen bepaalde vormen van zorg- en/of ondersteuning niet adequaat worden geboden in de thuissituatie. Zorg en ondersteuning leveren vraagt in veel gevallen om aanpassingen in de thuissituatie. Sector GGZ: Binnen de GGZ is er een sterkte behoefte van cliënten om dingen met elkaar te doen. In de huisvesting moet hier rekening mee gehouden worden. Er moet een mogelijkheid zijn tot ontmoeting. Stigmatisering speelt ook een rol. Bij Cliënten leeft de angst om niet geaccepteerd te worden in een wijk of buurt waar men zelfstandig woont. Dit vraagt om tolerantie van de buurt. Cliënten moeten ook niet te ver uit elkaar wonen ivm dreigende eenzaamheid. Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 8 van 13 21-05-2013

Sector VG: Veel mensen met een verstandelijke beperking en indicatie voor zzp 1-3 hebben een regulier appartement, met een alarmering voor begeleiding. Altijd hebben ze daarbij een gezamenlijke ontmoetingsruimte en een plek waar samen gegeten en/of gekookt wordt. Adequate huisvesting is voor iedereen een belangrijke basis om structuur te hebben of te krijgen in het dagelijks leven, zo ook voor deze doelgroep. 6. Noodzakelijk toezicht kunnen bieden waarvan deels op onplanbare momenten. Met name in ZZP VV03 heeft een aanzienlijk deel van de cliënten behoefte aan actief toezicht. Intramuraal is er signalering en toezicht op onder andere inname van vocht en voeding, valgevaar (o.a. bij toiletbezoek) en medicatie inname. Veel van deze momenten worden gecombineerd met contactmomenten gericht op zorg die vooraf zijn gepland. Sector GGZ: Bovenstaande geldt ook voor deze doelgroep. Daarnaast is toezicht belangrijk voor mensen die zelf geen ondersteuning vragen, daarbij is het gevaar dat problemen gaan stapelen en uiteindelijk als het (te) laat is naar voren komen. Sector VG: Naast planbaar toezicht (op medicatiegebruik, voldoende rust, tijdig opstaan)is het noodzakelijk dat er op onplanbare momenten toezicht en/of hulp beschikbaar is. Enerzijds vanwege cognitieve beperkingen maar met name door bijkomende beperkingen zoals epilepsie, sociaalemotionele problemen, gedrag, autisme e.v. Ook onverwachte omstandigheden kunne leiden tot paniek (extreem weer, slecht nieuws, calamiteiten in de wereld via TV e.a) 7. Heldere afspraken op het gebied van verantwoordelijkheden en zorgcoördinatie. In de thuissituatie moet duidelijkheid komen rondom de verantwoordelijkheden van verschillende betrokken professionals. Om te voorkomen dat professionals langs elkaar heen werken zijn afspraken nodig over dossiervorming en inzage hierin door verschillende betrokkenen. Verder moet ook het bestellen van hulpmiddelen voor cliënten worden gecoördineerd, zodat de juiste materialen en de juiste hoeveelheid tijdig bij de cliënt thuis zijn. Tot slot geldt dat ook de zorgcoördinatie goed geregeld moet zijn in de thuissituatie, zodat de zorg altijd adequaat is afgestemd op de situatie van de cliënt. Het gaat hier om meerdere zaken zoals: planning, evaluatie, begeleiding cliëntsysteem et cetera. Hiervoor zijn verschillende varianten denkbaar zoals de wijkverpleegkundige, de huisarts of de specialist ouderengeneeskunde. De zorgprofessionals geven aan dat extramurale AWBZ zorg voor de doelgroep alleen dan mogelijk is als in een geclusterde woonvorm vooral ook de zaken als ontmoeting en alle andere randvoorwaarden goed geregeld zijn. Het is cruciaal dat de Wmo goed gefaciliteerd is. Er moet dan een Wmo-arrangement zijn waarin alle zaken voor de cliënt integraal geregeld zijn. Voor cliënten met VV04 is het te complex om het zelf te regelen doordat cliënten problemen hebben Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 9 van 13 21-05-2013

met het voeren van regie. Een versnippering van het aanbod maakt dat de vraag naar regievermogen van de cliënt groter wordt. Sector GGZ: Bovenstaande geldt ook voor deze sector. Daarnaast wordt specifiek aangegeven dat nazorg (na detentie bv.) een probleem is. De overdracht van de ene naar de andere organisatie met veelal andere budgetten en financieringsstromen is een probleem. Gevolg is vaak dat door de slechte overdracht er schulden zijn ontstaan (bv door eigen bijdragen ziektekosten). En met deze schulden komt men vervolgens niet in aanmerking voor een woning via de woningcorporatie. Sector VG: Naast huisvesting zijn er vaak meerdere hulpverleners betrokken bij de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking, dan gaat het bijvoorbeeld over sociaal werk/dagbesteding, uitkeringsinstanties, bewind voering, schuldhulpverlening, behandelaars, financiën, voeding, gezondheid, middelengebruik (roken, alcohol e.a.) etc. Met de extramuralisering komen er meer partijen bij voor de mensen (verzekeringen, nutsvoorzieningen, wooncorporaties etc.). Goede coördinatie en afstemming is belangrijk, waarbij alle partijen samenwerken in ondersteuning. Het is belangrijk dat de coördinatie gebeurt door iemand die ook bij de directe ondersteuning nauw betrokken is en snel kan ingrijpen of stappen kan zetten richting andere partijen. 1 2 3 4 5 Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 10 van 13 21-05-2013

Overzicht aantallen ZZP s in Hengelo Tabel 5 ZZP 1 januari 2012 1 januari 2013 Toe/afname VV01 15 15 - VV02 85 55-30 VV03 95 125 +30 VV04 125 110-15 320 305-15 VG01 10 5-5 VG02 50 60 + 10 VG03 85 110 + 25 145 175 +30 GGZ01B x x X GGZ02B x x X GGZ03B x x X GGZ04B 5 5 X 5 5 0 GGZ01C 5 5 0 GGZ02C 30 30 0 GGZ03C 90 105 +15 GGZ04C 25 35 +10 150 175 +25 Totaal 620 660 +40 Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 11 van 13 21-05-2013

Hengelose aanpak: De gemeente Hengelo heeft gekozen voor een proactieve benadering van de extramuralisering. Vanuit de programmaraad Welzijn, Wonen en Zorg is een werkgroep geformeerd die zich bezig houdt met de gevolgen van de maatregel voor zowel de burger, gemeente, zorgaanbieders en woningcorporatie. Deelnemende organisaties in de werkgroep zijn: Welbions, Zorggroep Manna, Triviummeulenbeltzorg, Carintreggeland, RIBW, Tactus, Mediant, Aveleijn, Interact contour en gemeente. Doel van de werkgroep is een verdere uitwerking van deze notitie met daarin een inventarisatie van de gevolgen en een voorstel tot het opzetten van een tweetal pilots en het aandragen van oplossingsrichtingen. Er is gebrainstormd over een aantal thema s die benoemd zijn in tabel 6. Deze thema s vormen de agenda van de werkgroep. Regionaal is Hengelo trekker van dit dossier en wordt er samengewerkt met de gemeente Enschede aan een regionale notitie. Landelijk neemt Hengelo deel aan de leerkring wonen en zorg met een ambtenaar van de afdeling MO (sociaal) en een ambtenaar van de afdeling REO (fysiek). Zo is er een optimale afstemming tussen fysiek en sociaal. Tabel 6 Thema s opmerkingen 1 Mogelijke leegstand Wat betekent dit en kunnen er slimme oplossingen bedacht worden? 2 Huurcontracten in combinatie met begeleidingscontracten Deze komen onder druk te staan. Vragen die opkomen: Welke eisen gaan de woningcorporatie stellen? Wie gaat waar zorg leveren? Is alles juridisch goed afgedicht? Hoe zit het met de huurbeschermingswet? etc 3 Financiën Budgetten gaan op allen fronten minder worden. Wat betekent dit voor de organisaties en de burger? Nu nog steeds onduidelijkheid vanuit het regeerakkoord. 4 Combinaties van wonen, welzijn en zorg als oplossingsrichting (ontwikkeling woonservicegebieden) De uitdaging is hoe je de gaten op kunt vullen die gaan ontstaan en de mensen op kunt vangen die door alle maatregelen getroffen worden. De groep vanaf ZZP 3 betreft mensen met en beperkte zelfregie. Uitdaging ligt o.a. hier. 5 Leefbaarheid in de wijk De gedachte dat mensen in hun eigen wijk wooncarrière kunnen maken lijkt weer achterhaald. Woningcorporaties krijgen te maken met wijken waar veel portiek etage woningen zijn. Hier ligt de mutatiegraad hoog. De MO, GZ en GGZ trekt hier veelal naar toe. Betekent een concentratie van doelgroepen in de wijk. Kan een wijk dit aan en wil je dit? Draagkracht versus draaglast. Gekeken moet worden naar steunpunten in een brede context in de wijk. Te Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 12 van 13 21-05-2013

denken valt aan huisartsen en andere zorgverleners, welzijnswerkers, vrijwilligers etc. Hoeft niet per se fysiek. Het kunnen ook wegwijzers in de wijk zijn. N.B. Gemeente is samen met Scala, Carint en SIZT bezig met het door ontwikkelen van het zorgloket naar een dienstencentrum met daaraan gekoppeld wegwijzers in de wijk. 6 Koppeling budgetten Interessant is de vraag of budgeten (WMO, subsidies en/of AWBZ)gekoppeld kunnen worden om bijv. op wijkniveau in te zetten. Dit vraagt om nader onderzoek naar de mogelijkheid hiervan en de wil bij de verschillende organisaties. 7 Groot Driene als oefenwijk Van de wijk Groot Driene is een folder genaakt met daarin kort alle info op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Deze heeft gedient als input voor een bijeenkomst op 10 december a.s. rondom ouderenzorg in de wijk. Binnen de werkgroep kan de folder gebruikt worden om te oefenen met de effecten van de extramuralisering. 8 Schulddienstverlening Door de extramuralisering is er een grotere kans op huurschulden. Hoe leren we mensen omgaan met schulden. Wat zijn de mogelijkheden? Proces De werkgroep zal een verdere uitwerking van deze notitie met daarin een inventarisatie van de gevolgen, een voorstel tot het opzetten van een tweetal pilots en oplossingsrichtingen voorleggen aan de programmaraad wonen, welzijn en zorg. Streven is de programmaraad van oktober 2013. Verwachting is dat dit leidt tot een vervolgopdracht die in de programmaraad verder besproken zal worden. Notitie extramuralisering 210513docx.docxPagina 13 van 13 21-05-2013