JAARPLAN 2010 1. Inleiding De afgelopen jaren heeft het BRZO-toezicht dankzij de programma s BeteRZO en LAT-BRZO een forse impuls gekregen. Het eindbeeld van BeteRZO komt in zicht. Uit de tussenevaluatie van VROM blijkt dat het programma breed geïmplementeerd is bij de toezichthoudende overheden. Er is een aanzienlijke verbetering opgetreden in de samenwerking tussen organisaties, toename van deskundigheid van inspecteurs en verbetering in de onderlinge communicatie. Verdere verbeteringen zijn echter nodig om het BRZO toezicht verder door te ontwikkelen. Dit jaarplan geeft inzicht in alle inspanningen in 2010 gericht op verdere doorontwikkeling. Daarbij is speciale aandacht voor de veranderende rol van het LAT. De huidige LAT-structuur groeit in 2010 naar een landelijk infrastructuur die meer dan voorheen kaderstellend zal zijn en landelijke stimulering én borging van ontwikkelingen in de regionale uitvoering van het BRZO toezicht een belangrijke toegevoegde rol voor het LAT betekent. Daarnaast willen we in 2010 een kwaliteitsimpuls geven aan 3 specifieke onderdelen van het BRZO toezicht: handhaving, ongevalsonderzoek en het sturen op termijnen waarbinnen inspectierapporten worden verstuurd. LAT BRZO versus de regio s Sinds de start van het BeteRZO traject en later het LAT-BRZO is vanaf 2004 met name geïnvesteerd in het ontwikkelen en aanbieden van opleidingen, het ontwikkelen en aanbieden van een gezamenlijke inspectiemethodiek met applicatie. Er werden daartoe ook maatlatcriteria ontwikkeld waarmee kwaliteitseisen werden gesteld aan inspecteurs en aan de betrokken organisaties. Vanuit het LAT is de afgelopen jaren op deze wijze ook de regionale samenwerking gestimuleerd. De eerder genoemde vastgestelde maatlatcriteria zijn leidend geweest bij het bepalen van de gewenste schaalgrootte van de uitvoeringsorganisaties. De conclusie was dat adequaat en professioneel BRZO toezicht alleen kan worden bereikt indien er wordt gewerkt op regionaal niveau. Door de LAT regiegroep is al in 2006 de keuze gemaakt om uit te gaan van een 4 landsdelige uitvoeringsstructuur, bestaande uit de regio s Noord, Midden-Oost, Zuid en West. De ontwikkeling binnen de regio s was tot op heden een proces waarbij de regio s zelf het tempo konden bepalen. De 4 regio s hebben ondertussen allen een bestuurlijke vastgestelde overeenkomst waarin zij de samenwerking tussen de BRZO-partners danwel tussen de Wm-partners onderling hebben vastgelegd. Er zijn overlegstructuren binnen de regio s, er is indien nodig uitwisseling van capaciteit bij het Wm-bevoegde gezag, er vinden gezamenlijke expertmeetings plaats en men beschikt over een gezamenlijk uitvoeringsprogramma. Eind 2009 staan we aan de vooravond van een nieuwe fase in de doorontwikkeling van het BRZOtoezicht. Immers hoe borgen we: de uniformiteit in het gebruik van de GIR; de uniformiteit in het toepassen van de beschreven werkprocessen; dat organisaties voldoen aan de maatlatcriteria? dat we inspelen op de actualiteit? Hoe ziet het eindbeeld er uit van de regio s? Het LAT BRZO zal in 2010 naast het faciliteren en stimuleren ook toetsen op de voortgang van de gewenste ontwikkelingen. De regio s zullen zelfstandig doorontwikkelen waarbij het LAT borgt dat de uitvoering binnen de verschillende regio s niet uit de pas loopt en binnen landelijke kaders plaatsvindt. Dit landelijk kader wordt gevormd door eisen van gemeenschappelijkheid: op welke aspecten wordt het essentieel geacht dat er één landelijke benadering is. Deze eisen of randvoorwaarden worden vastgesteld door de LAT regiegroep. 1/9
Inhoudelijke doorontwikkeling Zoals ook bij andere vormen van toezicht gebruikelijk, geldt dat ook voor het BRZO toezicht jaarlijks beoordeeld zou moeten worden wat het effect is van de inspanningen en hoe het toezicht efficiënter kan worden uitgevoerd. Vaak is de meest efficiënte vorm van toezicht een combinatie van integraal toezicht en themagerichte inspecties. Deze laatste vorm van toezicht is landelijk binnen het BRZO nog niet eerder gemeenschappelijk ingezet. In 2010 wordt voor het eerst gewerkt met themagericht inspecties waarbij voor 2010 de volgende speerpunten zijn benoemd: onderhoudsstops; veiligheidscultuur PGS 15 loodsen en brandbeveiligingssystemen Om een goed beeld te krijgen wat het effect is van het BRZO toezicht wordt op strategisch niveau nagedacht over indicatoren waarop in de toekomst een kwalitatieve monitor kan plaatsvinden. Huidige programmastructuur De regiegroep functioneert op sturingsniveau en bewaakt de grote lijnen. Elke koker is met minimaal één afgevaardigde vertegenwoordigd. Het IPO vervult de voorzittersrol. De inhoudelijke uitwerking van de taak van het LAT BRZO is belegd in de portaalgroep. De portaalgroep bestaat uit een vertegenwoordiger van elke uitvoerende discipline en staat onder voorzitterschap van de Arbeidsinspectie. Aan de portaalgroep zijn werkgroepen verbonden. Voor 2010 zijn dat in ieder geval de werkgroepen monitoring, opleidingen, ongevalsonderzoek en handhaving. Zie onderstaande figuur. De frequentie waarmee de werkgroepen overleggen, verschilt per werkgroep. REGIONALE PLATFORMS LAT-BRZO E-inspecties BETROKKEN ORGANISATIES Regio Noord Regiegroep Stuurgroep GIR Brandweer Regio Oost Portaalgroep Gebruikersgroep GIR AI Regio West Regio Zuid Werkgroep Opleidingen VNG IPO RWS Werkgroep Monitoring Werkgroep Ongevalsonderzoek Werkgroep Handhaving Doorontwikkeling BRZO-toezicht en samenloop met VT-Chemie Op dit moment speelt de voorgenomen herziening van het toezichtsstelsel een belangrijke rol. De uitvoering van de Wm-vergunningverlening en handhaving zal grotendeels bij regionale uitvoeringsdiensten (RUD s) worden ondergebracht, congruent aan de veiligheidsregio s. IPO, VNG en Rijk hebben een package deal over het basistakenpakket van de RUD s afgesloten. In het kabinetsstandpunt is vermeld het BRZO-toezicht onder te brengen bij 4 bovenregionale uitvoeringsorganisaties die zijn ingebed in de structuur van RUD s. Op basis van dit kabinetsstandpunt wordt thans gewerkt aan een doorontwikkeling van het BRZO-toezicht naar een verdergaande gemeenschappelijke uitvoering middels vier landsdelige uitvoeringsorganisaties. Vertegenwoordigers vanuit de 3 kolommen en de betrokken ministeries hebben op 29 juni 2009 tijdens een bestuurlijk overleg gesproken over de toekomst van het toezicht na 2010. In dit overleg is 2/9
door alle partijen de intentie uitgesproken verder te gaan met de doorontwikkeling van het BRZOtoezicht. Tevens wordt vanuit het perspectief dat het bedrijf centraal dient te staan in de ontwikkelingen gewerkt aan een integratie van activiteiten vanuit het BRZO en het VI-programma VT- Chemie. Het doel van het vervolgprogramma is enerzijds de opzet en inrichting van vier landsdelige uitvoeringsorganisaties BRZO te begeleiden en anderzijds de huidige gemeenschappelijke infrastructuur verder uit te bouwen. Ten tijde van dit jaarplan staat de concrete invulling van het vervolgprogramma nog niet vast. Afhankelijk van de uiteindelijke invulling zal dit zijn uitwerking hebben op de LAT-activiteiten die in het jaarplan zijn benoemd. De voorgestelde organisatiestructuur is in onderstaande figuur aangegeven. Belangrijk verschil met de huidige LAT-structuur is de bestuurlijke dekking via het bestuurlijk overleg en de aansturing van de doorwerking in de regio s. en projectmanager Het ondersteunt de uitvoering van het LAT-BRZO en is ondergebracht bij SenterNovem. Het heeft de volgende taken: - verzorgen en beheren van de informatievoorziening via de helpdesk, de website www.brzo99.nl en de LAT-nieuwsbrief - inhoudelijk en procesmatig ondersteunen van de binnen het LAT functionerende gremia (regiegroep, portaalgroep, de verschillende werkgroepen) - het uitvoeren van de jaarlijkse monitor - verzorgen van de voorlichting aan overheden en aan bedrijven (o.a. via bijeenkomsten) - functioneren als vraagbaak (helpdesk) - functioneren als landelijk coördinatiepunt voor het LAT-BRZO - verzorgen van de rapportages ten behoeve van de voortgang van de activiteiten (3- maandelijkse MARAP) Voor de uitvoering van deze taken is een vijftal adviseurs in het betrokken. Daarnaast is een projectmanager werkzaam die zorgt voor de borging van de kwaliteit en voortgang van de diverse processen. De projectmanager onderhoudt het contact met de regiovertegenwoordigers over uitvoeringszaken. Dit zorgt voor een directe lijn tussen de gang van zaken in de regio en de landelijke processen met als doel in te kunnen spelen op wensen die in de 3/9
uitvoerende regio's aan de orde komen en toetsing op draagvlak van voorgenomen ontwikkelingen op grond waarvan bijstellingen kunnen plaatsvinden. Het heeft geen taken met betrekking tot de GIR applicatie. De GIR is als onderdeel van e- inspecties bij ICTU ondergebracht. Jaarplan 2010 De door het LAT-BRZO voorgenomen activiteiten voor 2010 zijn gevat in voorliggend jaarplan. Dit jaarplan betreft een weergave van de concrete werkzaamheden en de hieraan gekoppelde inzet van het, van de projectmanager en van de BRZO-organisaties. In het financieel overzicht zijn de kosten voor de inzet van en projectmanager en voor de benodigde projectmiddelen weergegeven. Het jaarplan is opgebouwd uit reguliere activiteiten binnen het LAT (zoals website, helpdesk, nieuwsbrieven, portaalgroep, regiegroep), voortzetting van lopende activiteiten (zoals werkgroepen monitoring, ongevalsonderzoek, BRZO-academie, handhaving) en de activiteiten nodig voor de overgang naar een nieuwe programmastructuur. Het jaarplan is diverse malen met de voorzitters van de LAT-regiegroep en de LAT-portaalgroep besproken. Het jaarplan is ter becommentariëring ingebracht in de portaalgroepvergadering van 19 november 2009 en voorgelegd aan de regiegroepleden. Het definitieve jaarplan is in de regiegroepvergadering van 3 december 2009 vastgesteld. 4/9
2. Activiteiten 2010 Dit onderdeel beschrijft de activiteiten die in het kader van het LAT-BRZO uitgevoerd moeten worden in het jaar 2010. Elke activiteit betreft een weergave van de werkzaamheden, de inzet van het LATbureau, van de projectmanager en de benodigde projectmiddelen. Opleidingen BRZO academie en werkgroep opleidingen De Werkgroep Opleidingen begeleidt de verdere ontwikkeling en uitvoering van de BRZO academie. In 2009 zijn de volgende opleidingen van start gegaan: - Basiskennis BRZO - Basiskennis auditvaardigheden - NIM/GIR - NIM-inspectieleider - LeiCo - NIM-Frizz Voor 2010 zijn dezelfde opleidingen voorzien, m.u.v. NIM-Frizz die inhoudelijk opgaat in de NIM/GIR. Tevens is een start gemaakt met de ontwikkeling van een opleidingsprofiel (competentieprofielen) voor BRZO-inspecteurs. Dit profiel wordt in 2010 verder uitgewerkt. Afhankelijk hiervan kan uitbreiding van het curriculum van de academie plaatsvinden. - inhoudelijk ondersteunen werkgroepvergaderingen (ca. 7 vergaderingen) - ondersteuning bij de ontwikkeling van mogelijk nieuwe opleidingen - verzorgen van informatievoorziening en inschrijfmogelijkheden via website Ontwikkeling instrumenten Werkgroep Ongevalsonderzoek De werkgroep ongevalsonderzoek heeft een landelijke methodiek voor het uitvoeren van een ongevalsonderzoek uitgewerkt (in concept). De Nieuwe OngevalsMethodiek (NOM) zal als deel D van de Werkwijzer BRZO aangeboden. Dit gebeurt zowel digitaal als in papieren vorm. Voordat publicatie plaats vindt zal de NOM in de praktijk worden getest en op basis van de testresultaten zonodig worden bijgesteld. Aansluitend volgt een implementatietraject, vergelijkbaar met dat van de Werkwijzer BRZO II. Het is belangrijk de NOM goed neer te zetten in het veld en de doelgroep gericht op te leiden voor toepassing van de methodiek in de praktijk. Naast implementatie wordt nagedacht over een systeem waarin onderzoeksgegevens opgeslagen kunnen worden, het analyseren van onderzoeksgegevens en het verspreiden van kennis. - inhoudelijk ondersteunen werkgroepvergaderingen (ca. 6 vergaderingen) - opstellen implementatie- en communicatieplan - verzamelen testresultaten en mede-aanpassen NOM tot definitief document - begeleiden redactie, vormgeving en drukwerk deel D werkwijzer - ondersteunen van de projectleider bij het ontwikkelen van voorlichting en opleidingen - ondersteuning bij het maken van een voorstel voor een beheerorganisatie 1 Werkgroep Handhaving Binnen iedere regio discussiëren inspecteurs en juristen vanuit verschillen de kolommen over de juridische mogelijkheden om te kunnen handhaven. Ingeval van discussie stagneert de handhaving en ontstaat veel onduidelijkheid. Er is behoefte aan meer uniformiteit en eenduidigheid. Dit is vorig jaar ook naar voren gekomen in een onderzoek van de VROM-Inspectie naar de handhaving van het 1 Het opzetten van de beheerorganisatie an sich is een strategisch vraagstuk, de discussie gaat plaatsvinden o.m. in de Portaalgroep en de Regiegroep 5/9
BRZO. Als gevolg hiervan is in 2009 de werkgroep handhaving van start gegaan. De werkgroep zal werken aan een beschrijving van het hele toezichts- en handhavingsproces. Behalve de procesbeschrijving wordt gewerkt aan het categoriseren van de overtredingen (met de NIM als vertrekpunt), het kwalificeren van overtredingen en het beschrijven van vervolgacties. De beschrijvingen worden uiteindelijk ingebed in Werkwijzer BRZO II. De implementatie is voorzien in 2011. - inhoudelijk ondersteunen werkgroepvergaderingen (ca. 6 vergaderingen) - ondersteunen bij het uitwerken van het proces - voorbereiden van de implementatie Externe communicatie en kennisoverdracht Website brzo99 Het zorgt voor de informatievoorziening via de website en het beheer daarvan (actueel houden informatie, plaatsen nieuwsberichten, verslagen, faq s, andere informatiebronnen etcetera). De website vormt het portaal als het gaat om de informatie-uitwisseling mbt BRZO. Het is belangrijk dat de website niet alleen goed bekend is bij de inspecteurs, maar ook bij de bedrijven. - algemeen beheer website - zorgen voor actieve berichtgeving op website - actueel houden inhoud website - eerste versie van de NOM op de website plaatsen Helpdesk Het heeft een helpdeskfunctie het beantwoorden van inhoudelijke vragen over het BRZOtoezicht. Vragen over het BRZO zelf worden niet door het maar door InfoMil (ook onderdeel van SenterNovem) beantwoord. De helpdesktaken van InfoMil vallen buiten de scope van dit jaarplan. Gemiddeld genomen komen er ca. 10-20 inhoudelijke vragen per jaar binnen bij de LAThelpdesk. - beantwoorden vragen via de helpdesk - registeren vragen en antwoorden Nieuwsbrieven De LAT-BRZO nieuwsbrief verschijnt eens per 2 maanden. Soms wordt een nieuwsflits uitgebracht als het een specifiek nieuwsitem betreft dat op zeer korte termijn onder de aandacht moet worden gebracht. Het doel van de nieuwsbrieven en de nieuwsflitsen is de doelgroep op een actieve wijze op de hoogte te houden van relevante ontwikkelingen en nieuwe informatie. - uitbrengen van ca. 5 nieuwsbrieven - uitbrengen nieuwsflitsen (afhankelijk van noodzaak en alleen als wachten op de eerstvolgende nieuwsbrief niet mogelijk is) Externe publicaties Diverse vakbladen, websites en nieuwsbrieven hebben de afgelopen jaren regelmatig de activiteiten van het LAT-BRZO belicht. Bijvoorbeeld de tijdschriften Externe Veiligheid, Milieu Magazine, HandHaving, Arbo, InfoMil Nieuws en Brand&Brandweer en de nieuwsbrieven van de NVBR en Gevaarlijke Lading. Dit is veelal op aangeven van het gebeurd (redacties informeren over gaande ontwikkelingen, bijvoorbeeld met een persbericht, en zelf actief publicaties aanbieden). In 2010 wil het deze actieve rol voortzetten. - plan maken voor geschikte onderwerpen en publicatiemomenten - redacties wijzen op activiteiten/instrumenten van het LAT BRZO 6/9
- schrijven artikelen en deze actief aanbieden Regionale BRZO-bijeenkomsten voor overheden In 2010 worden regionale LAT-BRZO bijeenkomsten voor overheden gehouden. Doel van de bijeenkomsten is enerzijds de betrokkenen te informeren over relevante ontwikkelingen, nieuwe instrumenten, en anderzijds het proces van samenwerking in het BRZO-toezicht te bevorderen en draagvlak te creëren voor de landelijke lijn. De planning en organisatie van de bijeenkomsten ligt bij de regio s zelf. In tegenstelling tot voorgaande jaren beperkt de rol van het zich tot de informatievoorziening naar buiten toe, het verzorgen van de inschrijving, het inbrengen van een landelijke lijn in het programma (rode draad). De organisatorische zaken daaromheen worden door de regio s zelf opgepakt. - in overleg met regio ondersteunen bij de organisatie van 4 regionale bijeenkomsten (afhankelijk van de mate waarin de regio zelf de organisatie op zich neemt). - Inbrengen landelijke lijn - verzorgen informatievoorziening, inschrijving, registratie, verslaglegging, evaluatie etc. Bedrijvendag In 2010 zal ook weer een bedrijvenconferentie voor BRZO-bedrijven worden georganiseerd. De organisatie van deze conferentie ligt geheel bij het en de projectmanager. Doel van de conferentie is bedrijven te informeren over ontwikkelingen in het kader van het BRZO en de betrokkenheid bij het LAT-BRZO te vergroten. - organiseren en faciliteren van landelijke bedrijvenconferentie - verzorgen informatievoorziening, inschrijving, registratie, verslaglegging, evaluatie etc. Monitoring Werkgroep monitoring Het monitoren van de voortgang van de inspectieresultaten blijft een belangrijk speerpunt voor 2010. In het begin van het jaar zal de monitor 2009 worden uitgevoerd. De gedeeltelijke koppeling met de GIR moet nu zijn vruchten gaan afwerpen. Voorwaarde is wel dat de GIR consequent en eenduidig wordt ingevuld door de inspecteurs. Een tweede onderzoek betreft het belanghebbendentevredenheidsonderzoek (BTO). Dit is in 2008 uitgevoerd. Dit jaar wordt hetzelfde onderzoek weer onder de BRZO-bedrijven uitgezet. Verder zal de kwalitatieve monitoring nadrukkelijk meer aandacht krijgen. Het betreft dan het monitoren van de veiligheidsperformance van bedrijven en het monitoren van de eigen kwaliteit. Ten tijde van dit jaarplan is nog niet bekend hoe deze sporen vorm gaan krijgen. - inhoudelijk ondersteunen werkgroepvergaderingen (ca. 6 vergaderingen) - uitvoeren monitor 2009 - uitvoeren belanghebbendentevredenheidsonderzoek (BTO) - uitvoering geven aan de kwalitatieve monitoring GIR De ontwikkeling en het beheer van de GIR vallen in principe buiten de scope van het programma LAT- BRZO. De enige activiteit die is voorzien is het uitvoeren van een gebruikersenquête, zoals dat in 2008 ook is gedaan. - uitvoeren gebruikersenquête GIR (opstellen vragenlijst, resultaten verwerken tot rapportage) 7/9
Ondersteuning LAT-organisatie LAT-regiegroep Het doel van de regiegroep is het op strategisch niveau vorm geven aan de geformuleerde ambitie van het LAT BRZO. De regiegroep draagt de eindverantwoordelijkheid voor de activiteiten die door de portaalgroep en het worden gepleegd, en beheerst de kwaliteit. Daarnaast heeft de regiegroep een taak in het verkennen van de voor het LAT relevante ontwikkelingen (zoals de komst van regionale uitvoeringsdiensten) en het op strategisch niveau inspelen op deze ontwikkelingen. Verder is de vormgeving van het programma Doorontwikkeling van het BRZO-toezicht belegd bij de regiegroep. De regiegroep komt ca. 4 keer per jaar bij elkaar. Het verzorgt het secretariaat van de regiegroep (plannen vergaderingen, voorbereiding, verzamelen en verzenden vergaderstukken, verslaglegging). In overleg met de voorzitter wordt de agenda samengesteld. De urenlast voor deelname aan de regiegroep wordt ingeschat op gemiddeld ca. 50 uur per regiegroeplid. - inhoudelijke en secretariële ondersteuning van regiegroepvergaderingen (4 vergaderingen) - bijdrage leveren aan werkzaamheden direct voortvloeiend uit regiegroep - voorbereidend overleg met projectmanager en voorzitters regie en portaal LAT-portaalgroep Het doel van de portaalgroep is de inhoudelijke ondersteuning en invulling van de landelijke coördinatie waardoor meer eenheid van handelen ontstaat en gedragen ontwikkelingen plaatsvinden. De verantwoordelijkheden van de portaalgroep bestaan uit het zorgen dat strategische besluitvorming in de regiegroep gebaseerd is op de juiste inhoudelijke onderbouwing en het realiseren van de inhoudelijk gewenste ontwikkelingen. De portaalgroep komt ca. 6 keer per jaar bij elkaar. Het verzorgt het secretariaat van de portaalgroep (plannen vergaderingen, voorbereiding, verzamelen en verzenden vergaderstukken, verslaglegging). In overleg met de voorzitter wordt de agenda samengesteld. De urenlast voor deelname aan de portaalgroep wordt ingeschat op gemiddeld ca. 80 uur per portaalgroeplid. : - inhoudelijke en secretariële ondersteuning van portaalgroepvergaderingen (6 vergaderingen) - bijdrage leveren aan werkzaamheden direct voortvloeiend uit portaalgroep - voorbereidend overleg met projectmanager en voorzitter Managementrapportage (MARAP) Per trimester wordt een overzicht van kosten, tijdsbesteding en voortgang van de afzonderlijke LATactiviteiten gemaakt. Het doel van de MARAP is inzicht te geven in de zaken waarop bijsturing nodig is en wat de financiële consequenties zijn. De MARAP s vormen de input voor strategische discussies in portaal en regiegroep. - voorbereiden (gegevensverzameling) en opstellen MARAP na afloop van elk kwartaal (4 keer) Doorontwikkeling BRZO-toezicht en samenloop met VT Chemie Zoals in de inleiding aangegeven zal de programmastructuur van de doorontwikkeling komend jaar verder worden vormgegeven. Één van de eerste activiteiten betreft het organiseren van een strategische bijeenkomst a la Keizerscroon in het eerste kwartaal. Uit de conferentie zullen acties voortvloeien gericht op de overgang naar de nieuwe programmastructuur. Welke dit zullen zijn is op dit moment nog niet aan te geven. Administratie/secretariaat Dit betreft de algemene secretariële en administratieve werkzaamheden vanuit het LAT-secretariaat. Het bemensen van de telefoon, het gegevensbeheer, de financiële administratie en de ondersteuning bij de organisatie van bijeenkomsten vallen hier onder. Projectsturing Dit betreft de interne coördinatie, het regulier projectoverleg + management. 8/9
3. Financieel Dit hoofdstuk ontbreekt in de webversie van het jaarplan 2010 9/9