SOILL PRODUSENTE NUUSBRIEF AUGUSTUS 2014 Oor die algemeen kan die meeste areas terugkyk op n goeie landboujaar tot dusver met goeie vog toestande wat voorgekom het. Sekere dele is baie nat (Klipheuwel en Malmesbury veral), maar met die warmer temperature wat meer algemeen sal begin raak behoort die graan sommer vinnig bykom en verbeter. Eendekuil, Moorreesburg en Porterville lyk baie goed tans. Swellendam en Heidelberg is tans baie droog en goeie reën sal baie beteken, veral vir die koring. Die eerste Canola in die Heidelberg distrik is alreeds platgesny en die eerste lewering behoort middel September te wees. Die Napier - Rietpoel - Caledon area is heelwat later en baie Canola is nog in die blom. Bo-gemiddelde opbrengstes word in die area verwag. Inhoud Sclerotinia stamvrot Wanneer moet ek platsny Sclerotinia Die omgewingstoestande die afgelope seisoen tesame met die korter rotasies wat ons sien met Canola het veroorsaak dat die voorkoms van Sclerotinia baie hoog is, veral die Suid- Kaap. In heelwat kampe word daar tot n 30% besmetting waargeneem. LET WEL: MOET NIE SCLEROTINIA MET SWARTSTAM VERWAR NIE, dit is nie dieselfde siekte nie en n vroeë swambespuiting sou nie gehelp het teen Sclerotinia nie. Sclerotinia word veroorsaak deur die fungus Sclerotinia sclerotiorum, die voorkoms van die siekte word vererger deur nat, bedompige toestande asook n geil stand. Selfs nadat die plant die siekte opgedoen het kan omgewingstoestande die opbrengsverlies beïnvloed. In kort word daar gewerk op n opbrengsverlies van die helfte van die persentasie besmetting, byvoorbeeld n kamp met 30% besmetting kan n 15% opbrengsverlies veroorsaak (skatting van 2 ton/ha sal nou 1.7 ton/ha gee). Die simptome is baie maklik om te identifiseer en word beskryf as n vaal/ligbruin verkleuring van die stam van die Canola plant. Die besmetting is gewoonlik bokant n blaar aanhegting. Die hele plant sal later uitdroog aangesien alle sapvloei in die stam afgesny word. Dit is ook hier waar die opbrengsverlies plaasvind aangesien die plante vinnig 1 Bladsy
uitdroog en die sade wat wel vorm word uitgewaai deur die wind of deur die platsnyer uitgeslaan. Figuur 1: n Erge besmetting in n kamp naby Swellendam. Figuur 2: Vaal letsel duidelik sigbaar op die stam. 2 Bladsy
Figuur 3: Erge infestasie op stam, let op die sclerotia wat reeds gevorm is (probleem vir volgende jaar). Figuur 4: Besmette plant wat reeds uitgedroog is let op die ander plante is nog grasgroen. 3 Bladsy
Figuur 5: Apothecia vroeg in die seisoen op die grond oppervlak gevind (Let op die Sclerotia waaruit die Apothecia groei ) Figuur 6: Apothecia op grond (Dit is baie klein omtrent twee vuurhoutjiekoppe groot). Die siekte se siklus word in die diagram van die Canola council of Canada die beste saamgevat: Figuur 7: Siekte kringloop (http://www.canolacouncil.org/crop-production/canola-grower's-manual-contents/chapter- 10c-diseases/chapter-10c) Die beheer van die siekte word totaal en al voorkomend gedoen, deur te kyk na die omgewingstoestande (Reënval, Temperatuur, Humiditeit, Plantestand en gewas rotasie met vorige voorkoms van Sclerotinia) kan ingeligte besluite geneem word of dit ekonomies 4 Bladsy
regverdig kan wees om te spuit, maar dit bly n voorkomende aksie. In Suid-Afrika is daar twee produkte wat wel geregistreer is naamlik Amistar Xtra en Prosaro 250 EC, raadpleeg die produkte se etikette vir meer besonderhede, maar die optimum tyd vir toediening is tussen 10% en 50% blom. Toedienings buite hierdie periode sal nie ekonomies regverdigbaar wees nie. Platsny Die platsny van Canola op die korrekte stadium is sekerlik een van die besluite wat die grootste impak op jou opbrengs kan hê. Maak dus gereeld n draai by jou kampe as die blomme afgeval het. Deur n paar faktore in ag te neem kan n ingeligte besluit geneem word. Stap deur die land en pluk peule op die hoofhalm aan die onderkant, middel en bokant. Pluk ongeveer 100 peule en maak oop en tel die persentasie sade wat verkleur is. Figuur 8: Kyk na hoofhalm Die Canola plant word van onder af na bo ryp en die sade onder op die hoofhalm sal verder verkleur wees as die aan die bokant. Slegs in die geval van n baie dun stand kan daar na die syhalms ook gekyk word. Die figuur onder dui die duidelike verskille tussen die peule op verskillende dele van die hoofhalm gepluk. 5 Bladsy
Boonste Peul Onderste Peul Middelste Peul Figuur 9: Peule op verskillende dele van die hoofhalm gepluk en verskil in saadverkleuring Nadat die peule gepluk is deel die groen en verkleurde peule en bepaal so die persentasie verkleuring, dit is nie nodig om al die saadjies te tel nie, deur die peule te tel sal die aanwysings baie akkuraat wees. Let op by die verkleurde hopie in die diagram onder dat van die peule se sade nog groen is met n effense bruin verkleuring, hierdie peul sal reeds as verkleur tel. Groen vs Verkleur 6 Bladsy
Die ideale tyd vir platsny is volgens literatuur en ondervinding tussen 50% en 60% saadverkleuring. Wanneer n produsent baie Canola het van dieselfde kultivar kan hy net voor 50% begin sny en op 60% klaarmaak, maar die beste tyd bly tussen 50% en 60% n Saad word as verkleurd geklassifiseer as hy n effense bruin kleur het. Die volgende riglyne kan gebruik word om die aantal dae tot platsny te bepaal: Temperatuur (Grade Celcius) % verkleuring per dag 20-24 C 3 tot 4% 24-27 C 4 tot 6% 27-30 C 7 tot 8% Dit is belangrik om gereeld in die lande te kom aangesien die Canola op warm dae baie vinnig kan verkleur, wat gister nog te groen was kan binne twee dae amper te ryp wees. Die volgende faktore moet ook ingedagte gehou word: Kyk na die sade en nie na die kleur van peul nie (groen peule kan al kraakryp wees) Die kleure van die peule van verskillende kultivars verskil totaal en al Stap deur die land om n goeie aanduiding te kry Sny lekker hoog plat sodat Canola geanker is in die rye en die wind dit nie wegwaai nie Datums 2 September 2014 Overberg Agri Plaaspersoneeldag 3 September 2014 Riversdal Wintergraandag 17 20 September 2014 Agri Mega Week Bredasdorp Besoek gerus ons webblad by www.soill.co.za vir meer inligting, artikels en vorige nuusbriewe. Groete Franco le Roux 0826630640 franco@soill.co.za 7 Bladsy