Deelsessie Accountantsdag 2010
Programma voor vanmiddag 13.30: Inleiding Kennis Delen Zorg 13.50: Paneldiscussie 15.50: Afsluiting Signaleringsraad Deelsessie Zorg Acctdag 2010 2
Inleiding Kennis Delen Zorg Deelsessie Zorg Acctdag 2010 3
Wat is Kennis Delen? Individueel is de accountant beperkt in zijn mogelijkheden signalen af te geven. Maar collectief kunnen beroepsgenoten wel degelijk hun stem laten horen. Door het delen van ervaringen kunnen risico s in het maatschappelijk systeem eerder worden getraceerd en gesignaleerd. Het NIVRA wil die collectieve rol meer gestalte geven. Jan Helderman, voorzitter NIVRA 2008-2009, bij de opening van het NIVRA-gebouw, 16 april 2008 4 Deelsessie Zorg Acctdag 2010
Waar gaat het over? Inzetten collectieve kennis leden om vroegtijdig risico s te signaleren in maatschappelijke sectoren Bestuurlijke risico s op financieel en administratief terrein Met structureel karakter, overstijgen specifieke organisatie, kunnen grote maatschappelijke impact hebben Materiaal: (anonieme) individuele managementletters van accountants die op hoog niveau worden geaggregeerd Deelsessie Zorg Acctdag 2010 5
En wat levert dit op? De Publieke Management Letter (PML) is het belangrijkste eindproduct van Kennis Delen Komt tot stand via een gestructureerd proces met expert- en stakeholdersmeetings Concept PML voorgelegd aan stakeholders in de sector via een besloten (rondetafel)bijeenkomst Vaste elementen elke Management Letter: Maatschappelijke contekst Signalen, onderbouwd met cases Aanbevelingen, ook voor accountants Officiële reacties stakeholders Deelsessie Zorg Acctdag 2010 6
Bijzondere rol: Signaleringsraad NBA Maatschappelijk filter voor de uitkomsten en signalen Sector overschrijdend, maakt verbinding met ontwikkelingen in de samenleving Koppelt signalen aan concrete aanbevelingen Voorzitter: Frans van der Wel, oud-voorzitter NIVRA. Andere leden: Leon van den Nieuwenhuijzen, Robert-Jan van de Kraats, Margot Scheltema en Martin Hoogendoorn Deelsessie Zorg Acctdag 2010 7
Waarom Zorgsector Care? Veel partijen actief en marktwerking relatief nieuw fenomeen Regelgeving complex, verandert snel Sturing primair financieel gericht met accent op beheersing macrobudget Kwaliteit van zorg beperkte rol Marktwerking Regulering Deelsessie Zorg Acctdag 2010 8
Hoe is dit aangepakt? Materiaal individuele managementletters verzameld via accountants van Coziek Signalen voorgelegd aan stakeholders in een besloten stakeholdersmeeting Concept PML ter reactie naar belangrijkste stakeholders: ActiZ, BTN, GGZ-Nederland, VGN (branche) en NZa, IGZ (toezicht) Projectteam NBA: Robert Mul (voorzitter), Michèl Admiraal (sectorcoördinator) en Irene Kramer (projectmanagement) Deelsessie Zorg Acctdag 2010 9
De Nederlandse Zorgmarkt: 3 partijen model Werkgever / Collectiviteit Cliënt / patiënt Vrijheid van keuze Wetgeving, inkomensafhankelijke bijdrage Overheid Zorg verzekeraars Wetgeving, governance en financiering Wetgeving Zorg aanbieders Zorgkantoren (AWBZ voor iedereen)
Partijen in het zorgveld Geld- of verantwoordingstroom informatiestroom Tweede Kamer 1 3 2 Rekenkamer 4 5 VWS 6 7 Min. van Financien 10 11 CVZ kasbeh 8 9 14 NZa 15 21 25 DNB 12 13 Gemeenten CAK-BZ AWBZ 16 19 17 27 18 20 22 Zorgverzekeraars Zorgkantoren AWBZ 23 24 26 Zorgaanbieders
5 Signalen 1. Bestuurlijke kwaliteit 2. Prestatiebekostiging 3. Huisvestingsbeleid 4. Geldbeheer 5. Automatisering en informatie 15 concrete praktijkcases Deelsessie Zorg Acctdag 2010 12
8 Aanbevelingen 1. Governancecode en risicobeheer 2. Inkomensgericht bedrijfsmodel 3. Actualisering huisvestingsbeleid 4. Professioneel geldbeheer 5. Automatisering en informatie 6. Duidelijkheid bekostiging vastgoed 7. Rol voor kwaliteitsindicatoren 8. Adviserende rol accountant Deelsessie Zorg Acctdag 2010 13
Kernboodschap Signaleringsraad Zorginstellingen wordt aanbevolen om de koers zo snel mogelijk aan te passen aan de intredende marktwerking. Brancheorganisaties kunnen hierbij helpen. De overheid wordt aanbevolen duidelijkheid te verschaffen over de financiering van vastgoed en om in de bekostiging expliciet aandacht te besteden aan de kwaliteit van de zorg. Accountants in de sector wordt aanbevolen om een actieve rol te spelen bij het veranderingsproces van AWBZinstellingen naar een inkomensgerichte organisatie Deelsessie Zorg Acctdag 2010 14
Paneldiscussie Deelsessie Zorg Acctdag 2010 15
Signaal 1: Bestuurlijke kwaliteit De complexe omgeving van een instelling stelt hoge eisen aan de bestuurders en toezichthouders. Het dwingt hen om risico s te benoemen, tijdig keuzes te maken en prioriteiten te stellen. De kwaliteit en alertheid nemen toe, maar de aanpassing aan de gewijzigde omstandigheden loopt soms achter. Goed besturen is meer dan het naleven van de Zorgbrede Governance Code. Het betekent onder andere oog hebben voor integraal risicomanagement. Ook kan de dialoog tussen accountant en toezichthouders intensiever plaatsvinden. Deelsessie Zorg Acctdag 2010 16
Signaal 2: Prestatiebekostiging De invoering van prestatiebekostiging stelt nieuwe en andere managementeisen. Inkomsten kunnen fluctueren, het bedrijfsmodel gaat van bestedingsgericht naar inkomensgericht. Dit heeft effect op de rol van zorgmanagers, zij krijgen er een financiële taak bij. Het vereist ook flexibiliteit in de kostenstructuur en andere sturingsinformatie. Binnen de meerjarenbegroting wordt het financiële beleid steeds belangrijker. Opvallend genoeg is de bekostigingssysteem nog steeds financieel gericht en stuurt het nauwelijks op kwaliteit. Terwijl de beschikbaarheid van goede zorg toch centraal moet staan. Deelsessie Zorg Acctdag 2010 17
Signaal 3: Huisvestingsbeleid Het risico voor passende en rendabele huisvesting verschuift naar de instellingen. Huisvesting wordt bekostigd uit de productieafhankelijke inkomsten. Onduidelijkheid over de overgangsregeling zorgt voor een tijdbom op het gebied van het eigen vermogen. Bij een harde overgang kan dit honderden miljoenen aan vermogensverlies betekenen. Ook de verwerking van langdurende huurcontracten zorgt voor vermogensproblemen Bankiers zijn hierdoor terughoudend met financieringen geworden. Nieuwbouwprojecten stagneren. Deelsessie Zorg Acctdag 2010 18
Signaal 4: Geldbeheer Prestatiebekostiging stelt ook eisen aan het beheer van geldmiddelen. Meer eigen verantwoordelijkheid voor investeringen en kosten vraagt om professionaliteit op het gebied van kredietregelingen en financieringsconstructies. Het denken in geldstromen betekent voor veel AWBZ-instellingen een cultuuromslag. Zij zijn nog niet gewend om op nieuwe ontwikkelingen te anticiperen en missen een volwaardige geldbeheerfunctie in de organisatie Deelsessie Zorg Acctdag 2010 19
Signaal 5: Automatisering en informatie Automatisering en informatiebeveiliging zijn kritische factoren bij zorgverlening, maar leveren in de praktijk nog veel problemen op door de hoge kosten en de voortdurende veranderingen in de regelgeving. Kwaliteitsindicatoren spelen een steeds grotere rol bij de keuzes die consumenten en andere partijen in de sector maken. Veel instellingen hebben hun informatiesystemen hier nog niet op ingericht. Ze gebruiken de indicatoren nog onvoldoende voor de interne sturing. De betrouwbaarheid van kwaliteitsinformatie wordt niet of nauwelijks getoetst. Deelsessie Zorg Acctdag 2010 20
Aanbevelingen voor zorginstellingen 1. Veranker de Zorgbrede Governance Code in de instelling en besteed hierbij aandacht aan integraal risicobeheer 2. Maak het bedrijfsmodel inkomensgericht, zonder hierbij het oog te verliezen voor de kwaliteit van zorg 3. Actualiseer het huisvestingsbeleid en houdt het oog hierbij op de toekomst gericht Deelsessie Zorg Acctdag 2010 21
Aanbevelingen voor zorginstellingen 4. Zorg voor professioneel geldbeheer en financiële deskundigheid in de organisatie 5. Besteed aandacht aan automatisering en houd bij de inrichting van informatiesystemen rekening met externe kwaliteitsindicatoren Deelsessie Zorg Acctdag 2010 22
Aanbevelingen voor VWS, NZa en IGZ 6. Creëer op korte termijn duidelijkheid over de bekostiging van vastgoed 7. Geef kwaliteitsindicatoren een plaats in de prestatiebekostiging en bewaak de uniformiteit Deelsessie Zorg Acctdag 2010 23
Aanbeveling voor sectoraccountants 8. Speel een actieve adviserende rol bij het veranderingsproces van AWBZ-instellingen naar een inkomensgerichte organisatie Deelsessie Zorg Acctdag 2010 24
Afsluiting door Frans van der Wel, voorzitter Signaleringsraad NBA Deelsessie Zorg Acctdag 2010 25
Dank voor uw aandacht