Staat van de Jeugd. Is onze jeugd gezond, in balans en geslaagd?

Staat van de Jeugd Is onze jeugd gezond, in balans en geslaagd? 1. Inleiding Bijlage 1: Kinderen in Tel Bijlage 2 GGD-enquêtes als bron Bijlage 3 Gebiedsindeling in GGD-enquêtes

Bijlage 1: Kinderen in Tel Bijlage 2 GGD-enquêtes als bron Bijlage 3 Gebiedsindeling in GGD-enquêtes Inhoud 1. Inleiding 1.1. Welke leeftijdsgroepen hebben we voor de jeugd? 2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? 3.1. Hoe tevreden zijn jongeren over hun woonbuurt? 4.1. Op welk type school zitten de kinderen en jongeren? 4.2. Welke kinderen en jongeren volgen speciaal onderwijs? 4.3. Hoeveel kinderen zitten op een zwarte basisschool? 4.4. Hoeveel voortijdig schoolverlaters waren er in Helmond? 4.5. Hoe vaak gaan kinderen naar de kinderopvang of buitenschoolse opvang? 5.1. Wat is het (minimum) inkomen van jongeren? 5.2. Hoeveel jongeren hebben een bijstandsuitkering? 5.3. Hoeveel jongeren hebben een WW- of arbeidsongeschiktheidsuitkering? 5.4. Hoeveel niet-werkende jongeren zijn geregistreerd als werkzoekend? 6.1.Hoe brengen jongeren hun vrije tijd door? 6.2. Hoeveel jongeren zetten zich in als vrijwilliger of mantelzorger? 6.3. Hoeveel jongeren maken teveel gebruik van internet?

Bijlage 1: Kinderen in Tel Bijlage 2 GGD-enquêtes als bron Bijlage 3 Gebiedsindeling in GGD-enquêtes 7.1. Hoe beleven kinderen hun gezondheid? 7.2. Hoeveel kinderen hebben een chronische aandoening? 7.3. Hoeveel kinderen bezochten de huisarts of specialist? 7.4. Wat is de eetgewoonte van kinderen? 7.5. Hoeveel kinderen hebben een ongezond gewicht? 7.6. Wordt er gerookt in de buurt van kinderen? 8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 9.1. Zijn kinderen in de balans? 9.2. Ervaren ouders/opvoeders opvoedproblemen? 9.3. Waarmee ervaren ouders/opvoeders problemen? 10.1. Zijn de jongeren in balans? 10.2. Hebben jongeren problemen? 10.3. Welke problemen hebben jongeren? 10.4. Zijn jongeren het slachtoffer van criminaliteit? 11.1. Hoeveel jongeren hebben een startkwalificatie? 11.2. Welke jongeren zijn werkzoekend? 11.3. In welke wijken wonen de werkzoekende jongeren? 11.4. Hoe lang zijn jongeren werkloos?

Bijlage 1: Kinderen in Tel Bijlage 2 GGD-enquêtes als bron Bijlage 3 Gebiedsindeling in GGD-enquêtes 12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 13.1. Bij hoeveel kinderen en jongeren wordt de zorg gecoördineerd? 13.2. Hoeveel kinderen jeugdigen ontvangen jeugd- en opvoedhulp? 13.3. Hoeveel kinderen en jongeren vallen onder jeugdbescherming en -reclassering? 13.4. Hoeveel jongeren zijn in behandeling voor verslaving? Bijlage 1: Kinderen in Tel Bijlage 2 GGD-enquêtes als bron Bijlage 3 Gebiedsindeling in GGD-enquêtes

1. INLEIDING 1. Inleiding 1.1. Welke leeftijdsgroepen hebben we voor de jeugd?

1.1. Welke leeftijdsgroepen hebben we voor de jeugd? 1. Inleiding De Staat van de Jeugd laat zien hoe het staat met de Helmondse jeugd. We willen bereiken dat de Helmondse jongeren opgroeien tot verantwoordelijke en zelfstandige burgers die actief hun steentje bijdragen en sociaal en economisch zelfredzaam zijn. Gezond en veilig opgroeien is dan belangrijk. De gemeente is nu op grond van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning verantwoordelijk voor het preventief jeugdbeleid. Vanaf 2015 komt de gehele jeugdzorg over. Dit betekent dat de gemeente ervoor verantwoordelijk wordt dat haar jeugdigen (en ouders) kunnen beschikken over de juiste informatie, steun, lichte en zo nodig zwaardere ondersteuning bij opvoeden en opgroeien. In de Staat van de jeugd wordt een beeld geschetst van hoe de Helmondse jeugd leeft en hoe het met de jeugd gaat. Het is een hulpmiddel om als gemeente te kunnen beoordelen of de beleidsdoelstellingen worden gerealiseerd en of er bijstelling nodig is in het aanbod en in de afspraken met lokale aanbieders. De hoofdvragen die in de Staat van de jeugd worden beantwoord zijn: Hoe ziet de Helmondse jeugd eruit en waar wonen ze? Wat doet en hoe leeft de Helmondse jeugd? Hoe gezond, in balans en maatschappelijk geslaagd is de Helmondse jeugd? Welk deel van de jeugd loopt een verhoogd risico om in de problemen te komen? Aan welk deel van de jeugd wordt professionele ondersteuning en zorg gegeven?

1.1. Welke leeftijdsgroepen hebben we voor de jeugd? 1.1. Welke leeftijdsgroepen hebben we voor de jeugd? In de rapportage gebruiken we standaard de termen jeugd, kinderen en jongeren. Met kinderen bedoelen we de 0- tot en met 12-jarigen en met jongeren de 13- tot en met 26-jarigen. Met jeugd bedoelen we kinderen en jongeren samen. Op deze regel zijn echter een aantal uitzonderingen. Daar waar de rapportage betrekking heeft op resultaten uit de GGD-jeugdenquêtes, wordt met kinderen de groep 0- tot en met 11-jarigen bedoeld, of een deel van deze groep. Daar waar in de GGD-enquêtes sprake is van jongeren, worden de 12- tot en met 18-jarigen bedoeld. Kinderen 0 t/m12 jaar Jongeren 13 t/m 22 jaar Jongeren 23 t/m 26 jaar Jeugd Kinderen en jongeren 0 t/m 3 jaar Voorschoolse leeftijd 4 t/m 5 jaar Groep 1 en 2 (kleuters) 6 t/m 12 jaar Groep 3 tot en met 8 13 t/m 16 jaar Voortgezet onderwijs 17 t/m 18 jaar Voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs, eerste stap arbeids- en woningmarkt, Jeugdwet 19 t/m 22 jaar Voortgezet / hoger onderwijs, beroepsonderwijs, en stappen op arbeids- en woningmarkt, reclassering, jeugdbescherming 23 t/m 26 jaar Arbeidsmarkt- en woningmarkt 0 t/m maximaal Alle onderwerpen 26 jaar

2. DEMOGRAFIE 1. Inleiding 2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk?

2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? In dit hoofdstuk beschrijven we de jeugd vanuit een demografisch perspectief. Hoeveel kinderen en jongeren zijn er in Helmond, hoe zijn ze over de stad verspreid en wat is hun culturele achtergrond? 2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? Op 1 januari 2014 telt de gemeente Helmond 89.253 inwoners. Hiervan is 28 procent tussen de 0 en 23 jaar. Het aandeel kinderen en jongeren is de laatste tien jaar heel licht gedaald (van 28,4% naar 27,7%). In aantal namen de jongeren (13 t/m 22 jaar) de afgelopen 10 jaar bijna ieder jaar toe. Het totaal aantal kinderen (0 tot en met 12 jaar) neemt toe tot en met 2010 en daalt daarna. Ontwikkeling aantal kinderen (0 tot en met 12 jaar) en jongeren(13 tot en met 22 jaar) in Helmond 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0 t/m 3 jaar 5.011 4.911 4.830 4.639 4.532 4.460 4.487 4.421 4.333 4.221 4.103 4 t/m 5 jaar 2.363 2.502 2.426 2.394 2.477 2.416 2.270 2.213 2.233 2.248 2.204 6 t/m 12 jaar 7.351 7.440 7.553 7.773 7.857 8.014 8.196 8.280 8.273 8.152 8.033 totaal 14.725 14.853 14.809 14.806 14.866 14.890 14.953 14.914 14.839 14.621 14.340 0 t/m 12 jaar 13 t/m 16 jaar 4.002 4.065 4.078 4.099 4.059 4.122 4.156 4.196 4.268 4.403 4.588 17 t/m 18 jaar 1.918 1.885 1.875 1.886 2.021 2.026 1.972 2.022 2.050 2.079 2.072 19 t/m 22 jaar 3.565 3.547 3.506 3.544 3.580 3.654 3.706 3.684 3.711 3.731 3.717 totaal 9.485 9.497 9.459 9.529 9.660 9.802 9.834 9.902 10.029 10.213 10.377 13 t/m 22 jaar totaal 0 t/m 22 jaar 24.210 24.350 24.268 24.335 24.526 24.692 24.787 24.816 24.868 24.834 24.717 totaal aantal inwoners Helmond % jongeren t.o.v. alle inwoners 85.216 85.825 85.691 86.070 86.793 87.752 88.285 88.575 88.766 89.022 89.253 28,4% 28,4% 28,3% 28,3% 28,3% 28,1% 28,1% 28,0% 28,0% 27,9% 27,7% bron: GBA, Bewerking O&S, peildatum 1-1

2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? Het aantal jongeren (13 tot en met 22 jaar) neemt elk jaar toe. Het aantal kinderen van tot en met 5 jaar groeit tot het jaar 2005 en daalt daarna ieder jaar. In 2014 zijn er minder 0- tot en met 5-jarigen dan in het jaar 2000. Bij de 6- tot en met 12-jarigen loopt de groei door tot 2012 maar zet ook dan een daling in. Procentuele groei aantal kinderen en jongeren in Helmond (2000=100%) 130% 125% 120% 115% 110% 105% 0 t/m 5 jaar 6 t/m 12 jaar 13 t/m 22 jaar 100% 95% 90% 85% 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 bron: GBA, Bewerking O&S, peildatum 1-1 Sinds 2000 is de groei van de jeugd (0 tot en met 22 jaar) in Helmond sterker dan in Nederland, Noord-Brabant of de regio Zuidoost-Brabant. In het begin van de jaren negentig is de bouw van de wijk Dierdonk gestart en vervolgens in 2000 de wijk Brandevoort. Beide wijken zijn aantrekkelijk voor gezinnen en zorgden voor verjonging van de stad. Procentuele groei jeugd (0 tot en met 22 jaar) in Helmond en delen van Nederland (2000=100%) 115 110 105 100 95 Helmond Nederland Noord-Brabant Zuidoost- Brabant 90 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 bron: CBS - statline, peildatum 1-1

2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? Tussen de jaren 2000 en 2003 vestigen zich meer kinderen en jongeren (0 t/m 22 jaar) in Helmond dan dat er vertrekken. Ook in 2008 (start oplevering Brandevoort) is het migratiesaldo positief. In de andere jaren vertrekken er meer kinderen en jongeren dan dat ze zich vestigen. De dip in 2005 kan verklaard worden door de sluiting van het asielzoekerscentrum. Migratiesaldo 1 per jaar van kinderen en jongeren in Helmond 500 400 300 200 100 0-100 -200 totaal 0 t/m 12 jaar totaal 13 t/m 22 jaar totaal 0 t/m 22 jaar -300-400 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 bron: GBA peildatum 1-1, Bewerking O&S 1 Het migratiesaldo is het aantal kinderen of jongeren dat zich in Helmond vestigt minus het aantal kinderen of jongeren dat vertrekt.

2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? De provinciale prognose laat zien dat het aantal kinderen (0 t/m 14 jaar) af zal nemen tot het jaar 2025 en daarna weer iets op zal lopen. Bij de jongeren van 15 tot en met 24 jaar is de ontwikkeling tegengesteld aan die van kinderen. Tot ongeveer 2023 stijgt het aantal 15- tot en met 24-jarigen en daarna daalt het aantal. Prognose ontwikkeling aantal kinderen en jongeren in Helmond, 2014-2030 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 0 t/m 14 jaar 15 t/m 24 jaar bron: De bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant, actualisering 2014, Provincie Noord-Brabant

2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? Het grootste aantal kinderen (0 t/m 12 jaar) en jongeren (13 t/m 22 jaar) wonen in de wijk Brandevoort. Ook in de Binnenstad, Helmond-Noord en Brouwhuis wonen veel jongeren. Aantal kinderen en jongeren per wijk in Helmond 0 t/m 3 jaar 4 t/m 5 jaar 6 t/m 12 jaar totaal 0 t/m 12 jaar 13 t/m 16 jaar 17 t/m 18 jaar 19 t/m 22 jaar totaal 13 t/m 22 jaar totaal 0 t/m 22 jaar Binnenstad 677 302 945 1.924 502 288 613 1.403 3.327 Helmond-Oost 371 154 527 1.052 317 172 368 857 1.909 Helmond- 495 271 1009 1.775 624 275 454 1.353 3.128 Noord t Hout 439 249 929 1.617 555 260 482 1.297 2.914 Brouwhuis 448 262 851 1.561 515 256 463 1.234 2.795 Helmond-West 210 109 348 667 168 76 191 435 1.102 Warande 85 43 233 361 142 72 71 285 646 Stiphout 149 88 397 634 295 146 215 656 1.290 Rijpelberg 445 200 701 1.346 417 175 362 954 2.300 Dierdonk 203 117 666 986 486 172 230 888 1.874 Brandevoort 570 405 1402 2.377 545 170 245 960 3.337 Industriegebied Zuid - - - 39 - - - 46 85 bron: GBA 1-1-2014, Bewerking O&S ( - : het streepje betekent dat het aantal te klein is om weer te geven) Om te zien of in deze wijken ook relatief gezien de meeste jeugd woont, is het aantal kinderen vergeleken in een wijk vergeleken met het totaal aantal inwoners in die wijk. In Helmond als geheel is gemiddeld 5 procent van de inwoners jonger dan 4 jaar. Alleen in de wijk Brandevoort ligt dit percentage hoger. In Brandevoort is zes procent van de inwoners tussen de 0 en 4 jaar. Deze wijk valt ook op door een hoger dan gemiddeld percentage 4- en 5-jarigen en 6- tot en met 12-jarigen. De wijk Dierdonk valt op door relatief veel kinderen in de leeftijdscategorieën 6 tot en 12 jaar en 13 tot en met 16 jaar.

2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? Kinderen en jongeren als percentage van totaal aantal inwoners in een wijk in Helmond 0 t/m 3 jaar 4 t/m 5 jaar 6 t/m 12 jaar 13 t/m 16 jaar 17 t/m 18 jaar 19 t/m 22 jaar Binnenstad 5% 2% 7% 4% 2% 4% Helmond-Oost 5% 2% 7% 4% 2% 5% Helmond-Noord 4% 2% 9% 5% 2% 4% t Hout 4% 2% 9% 5% 2% 4% Brouwhuis 5% 3% 9% 6% 3% 5% Helmond-West 5% 2% 8% 4% 2% 4% Warande 3% 2% 9% 5% 3% 3% Stiphout 3% 2% 8% 6% 3% 4% Rijpelberg 5% 2% 8% 5% 2% 4% Dierdonk 4% 2% 13% 9% 3% 4% Brandevoort 6% 5% 16% 6% 2% 3% Industriegebied Zuid 3% 1% 7% 6% 3% 4% Totaal 5% 2% 9% 5% 2% 4% bron: GBA 1-1-2014, Bewerking O&S ( - : het streepje betekent dat het aantal te klein is om weer te geven) We kunnen ook op een andere manier kijken naar de verhouding van leeftijdsgroepen in een wijk. In de onderstaande figuur gaan we uit van de totale groep 0- tot en met 22- jarigen en laten het aandeel van de verschillende leeftijdsgroepen zien in deze totale groep. De wijken Stiphout en Dierdonk hebben relatief weinig kinderen in de jongste groep (0 t/m 3 jaar). Deze twee wijken vallen ook op door een relatief groot aandeel 13- tot en met 16-jarigen binnen de jeugd als geheel in de wijk. Brandevoort heeft relatief veel 6- tot en met 12-jarigen en weinig jongeren van 19 tot en met 22 jaar. In Helmond-Oost en de Binnenstad is juist een relatief klein deel van de jeugd tussen de 6 en 12 jaar. Percentage kinderen en jongeren in de Helmondse wijk als aandeel van de totale jeugd Totaal 0 t/m 3 jaar Brandevoort Dierdonk Rijpelberg Stiphout Warande 4 t/m 5 jaar 6 t/m 12 jaar 13 t/m 16 jaar 17 t/m 18 jaar 19 t/m 22 jaar Helmond-West Brouwhuis t Hout Helmond-Noord Helmond-Oost Binnenstad 0% 20% 40% 60% 80% 100% bron: GBA 1-1-2014, Bewerking O&S

2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? Van de kinderen tot 13 jaar woont 86 procent samen met 2 ouders/opvoeders, 13 procent maakt deel uit van een eenoudergezin. Van de 13- tot en met 22-jarigen woont zeven procent niet meer thuis, maar heeft een zelfstandig huishouden. Dit beeld is niet veranderd ten opzichte van voorgaande jaren. Gezinsverband waarin kinderen en jongeren leven tot 13 jaar 13 t/m 22 jaar aantal % Aantal % Wonend met 2 ouders/opvoeders 12.357 86% 7.389 71% Wonend met 1 ouder/opvoeder 1.928 13% 1.972 19% Alleen wonend 0-203 2% Wonend met partner 0-296 3% Wonend met partner en kind(eren) 0-86 1% Wonend met meerdere jongeren 0-128 1% Wonend met kind(eren) (alleenstaand) 0-39 0% Institutionele woonsituatie 14 0% 106 1% Overig/niet bekend 41 158 2% Totaal 14.340 100% 10.377 100% bron: GBA 1-1-2014, bewerking O&S Woonsituatie van de jeugd (0 t/m 22 jaar) 80% Tweeouder gezin Eenouder gezin 16% Woont zelfstandig zonder kind Woont zelfstandig met kind Overig 1% 3% 1% Bron: GBA 1-1-2014

2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? Het type huishouden waarin de jeugd woont verschilt per wijk. De verschillen worden onder andere veroorzaakt door het aanbod aan woningen in een wijk. Wijken met relatief veel dure woningen, zoals Dierdonk, Warande, Stiphout en Brandevoort, zijn voor jongeren tot en met 22 jaar die zelfstandig wonen niet bereikbaar. Hier treffen we deze groepen dan ook nauwelijks aan. In de wijken met wat goedkopere woningvoorraad treffen we vaker zelfstandig wonende jongeren aan. Het gaat dan om de oudere wijken van de stad (Binnenstad, Helmond-West, Helmond-Oost en Helmond-Noord). Ook wonen in deze delen van de stad naar verhouding meer eenoudergezinnen. Aandeel kinderen en jongeren tot en met 22 jaar in soort huishouden per wijk Industriegebied ZO kinderen/jongeren wonend met 2 ouders/opvoeders; Brandevoort Warande kinderen/jongeren wonend met 1 ouder/opvoeder Stiphout 't Hout Zelfstandig wonend Brouwhuis Rijpelberg HELMOND Helmond-Noord Helmond-Oost Helmond-West Binnenstad 0% 20% 40% 60% 80% 100% Overig/institutionele woonsituatie bron: GBA 1-1-2014 bewerking O&S

2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? Bijna alle jeugd in Helmond is in Nederland geboren. Slecht vier procent is buiten Nederland geboren. Deze groep van vier procent noemen we ook wel 1e generatie allochtonen. In het totaal is 24 procent van de 0- tot en met 22-jarigen 2e generatie allochtoon. Dit betekent dat ze zelf in Nederland zijn geboren en minstens één ouder hebben die niet in Nederland is geboren. Westerse allochtonen hebben minstens één ouder die niet in Nederland is geboren maar in een ander Europees land (excl. Turkije), Noord-Amerika, Oceanië, Indonesië of Japan. Percentage allochtone kinderen en jongeren in Helmond naar 1e en 2e generatie 2% 2% 8% 16% 1e generatie westers 1e generatie niet westers 2e generatie westers 2e generatie niet westers 72% Autochtoon bron: GBA 1-1-2014, Bewerking O&S (door afronding telt het niet op tot 100) Tussen de leeftijdsgroepen 0 tot en met 12 jaar en 12 tot en met 22 jaar, is er geen verschil in etniciteit. Percentage kinderen en jongeren in Helmond naar herkomst Westers totaal 0-22 jaar Niet-westers Autochtoon 13 t/m 22 jaar 0 t/m 12 jaar 0% 20% 40% 60% 80% 100% bron: GBA 1-1-2014, Bewerking O&S

2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? Tussen 2008 en 2014 is het aandeel 2e generatie allochtonen 0 tot en met 22 jaar met twee procentpunt gestegen. In aantallen zijn dit 502 kinderen en jongeren met een Westers of niet-westers etniciteit. Het aandeel autochtonen van 0 tot en met 22 jaar is met twee procentpunt gedaald. In aantal zijn dit er 319. Percentage jeugd (0 tot en met 22 jaar) in Helmond naar herkomst 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 1e generatie westers 1e generatie nietwesters 2e generatie westers 2e generatie nietwesters 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 bron: GBA 1-1-2014, Bewerking O&S

2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? Het aantal allochtone kinderen en jongeren verschilt per wijk. In de Binnenstad is het aantal allochtonen het grootst. Aantallen jeugd (0 tot en met 22 jaar) in de wijken naar herkomst autochtoon westerse allochtoon niet-westerse allochtoon totaal Binnenstad 1.598 465 1.264 3.327 Helmond-Oost 1.039 208 662 1.909 Helmond-Noord 2.105 307 716 3.128 't Hout 2.379 215 320 2.914 Brouwhuis 2.204 255 336 2.795 Helmond-West 621 168 313 1.102 Warande 585 32 29 646 Stiphout 1.154 79 57 1.290 Rijpelberg 1.495 383 422 2.300 Dierdonk 1.703 109 62 1.874 Brandevoort 2.932 235 170 3.337 Industriegebied-Zuid - - - 85 totaal Helmond 17.886 2.467 4.364 24.717 bron: GBA, 1-1-2014 Bewerking O&S (incl. wijk onbekend in het totaal) ( - : het streepje betekent dat het aantal te klein is om weer te geven) In de Binnenstad en Helmond-Oost wonen relatief veel allochtonen tot en met 22 jaar. Samen met Helmond-West hebben deze oudere wijken ook het grootste aandeel niet-westerse allochtonen. In Dierdonk en Warande wonen relatief weinig jonge allochtonen. Percentage jeugd (0 tot en met 22 jaar) in de wijken naar herkomst Binnenstad Helmond-Oost Helmond-West Rijpelberg Helmond-Noord Brouwhuis t Hout Brandevoort Stiphout Warande Dierdonk 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Autochtoon Westerse allochtoon nietwesterse allochtoon bron: GBA 1-1-2014, Bewerking O&S

2.1. Nam het aantal kinderen en jongeren de afgelopen 10 jaar af? 2.2. Sinds wanneer daalt het aantal 0- tot 5 jarigen? 2.3. Groeide het aantal jeugdigen de afgelopen 10 jaar door migratie? 2.4. Daalt het aantal kinderen en jongeren in de toekomst? 2.5. Woont er in elke wijk evenveel jeugd? 2.6. In welk type gezin woont de jeugd? 2.7. Zijn er verschillen in type gezin per wijk? 2.8. Welk gedeelte van de jeugd heeft allochtone ouders? 2.9. Neemt het aandeel jeugd met allochtone ouders toe? 2.10. Verschilt het aandeel jeugd met allochtone ouders per wijk? In vergelijking met de andere B5-steden (de vijf grootste steden in Noord-Brabant) hebben Eindhoven en Tilburg een hoger percentage allochtonen jonger dan 25 jaar dan Helmond. In het algemeen wonen naar verhouding meer allochtonen in steden dan in dorpen. Het aandeel jonge allochtonen is daardoor in een stad als Helmond hoger dan in Nederland, Noord-Brabant en Zuidoost-Brabant. Jeugd 0 tot en met 24 jaar naar herkomst in een aantal referentiegebieden Eindhoven Tilburg Helmond Breda Nederland 's Hertogenbosch Zuidoost-Brabant Noord-Brabant 0% 20% 40% 60% 80% 100% autochtoon allochtoon westers allochtoon nietwesters bron: CBS 1-1-2014, Bewerking O&S

3. LEEFGEBIEDEN: WONEN 1. Inleiding 3.1. Hoe tevreden zijn jongeren over hun woonbuurt?

3.1. Hoe tevreden zijn jongeren over hun woonbuurt? 3.1. Hoe tevreden zijn jongeren over hun woonbuurt? De jongeren zijn in 2011 tevredener met de voorzieningen in hun woonbuurt dan in 2007. De groep die hun woonbuurt een onvoldoende geeft, is gedaald van tien procent naar 6 procent. In de regio zijn er significant meer jongeren die hun buurt een voldoende geven. Dit komt ook tot uiting in de specifieke vragen naar ontmoetingsplaatsen en leuke dingen voor jongeren. De groep die onvrede heeft met de (soort) ontmoetingsplaatsen in de buurt is afgenomen met vijf procentpunt. De groep die vindt dat er onvoldoende leuke dingen georganiseerd worden in de woonbuurt is afgenomen met tien procentpunt. Tevredenheid met de buurtvoorzieningen jongeren Bron: GGD-enquête

3.1. Hoe tevreden zijn jongeren over hun woonbuurt? Rapportcijfer woonbuurt lager in sterk verstedelijkt gebied In het sterk verstedelijkt gebied (Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-West en Helmond-Noord) is het percentage jongeren dat als rapportcijfer een voldoende geeft aan hun woonbuurt significant lager (90%) dan in de wijken die minder zijn verstedelijkt (97%). Ook bij de vraag naar de hoeveelheid ontmoetingsplekken in de buurt, zijn de verschillen in verstedelijking relevant. In de wijken die het sterkst verstedelijkt zijn worden ontmoetingsplekken het meest gemist (Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-West en Helmond-Noord). Er is geen verschil tussen deze drie gebieden op basis van verstedelijking in de reacties op de vraag of er voldoende georganiseerd wordt in de woonbuurt. In Bijlage 3 wordt beschreven wat verstedelijking in Helmond inhoudt. Tevredenheid met de buurtvoorzieningen 12-18 jaar Bron: GGD-enquête 12-18jr, 2011

4. LEEFGEBIEDEN: SCHOOL 1. Inleiding 4.1. Op welk type school zitten de kinderen en jongeren? 4.2. Welke kinderen en jongeren volgen speciaal onderwijs? 4.3. Hoeveel kinderen zitten op een zwarte basisschool? 4.4. Hoeveel voortijdig schoolverlaters waren er in Helmond? 4.5. Hoe vaak gaan kinderen naar de kinderopvang of buitenschoolse opvang?

4.1. Op welk type school zitten de kinderen en jongeren? 4.2. Welke kinderen en jongeren volgen speciaal onderwijs? 4.3. Hoeveel kinderen zitten op een zwarte basisschool? 4.4. Hoeveel voortijdig schoolverlaters waren er in Helmond? 4.5. Hoe vaak gaan kinderen naar de kinderopvang of buitenschoolse opvang? 4.1. Op welk type school zitten de kinderen en jongeren? De gedachte is dat een startkwalificatie jongeren meer kansen op werk biedt. Van de Helmondse kinderen in het voortgezet onderwijs volgt de helft een opleiding waarvan afronding direct leidt tot een startkwalificatie (HAVO, VWO of het brugjaar voor de opleidingen). Afronding van een opleiding op MBO niveau 2 leidt ook tot een startkwalificatie. Op het basisonderwijs in Helmond zijn er op 1 oktober 2012 163 kinderen met leerlinggebonden financiering (rugzakje). In het voorgezet onderwijs in Helmond zijn het er 125 (bron: passendonderwijs.nl). Aantal Helmondse kinderen en jongeren naar type onderwijs 2007 2008 2009 % t.o.v. 2008 Basisonderwijs 8.738 8.997 9.017 0,2% Voortgezet onderwijs VMBO algemeen 1.080 1.116 1.123 1% VMBO-t 1.162 1.147 1.179 3% Brugjaar HAVO/VMBO-t/gm Leerweg 146 156 153-2% Brugjaar VWO/HAVO 374 246 305 24% Brugjaar VMBO-alle leerwegen 8 13 16 23% HAVO 865 978 968-1% VWO 1.035 1.077 1.079 0,2% Vormen van speciaal onderwijs 778 819 863 5% Overig onderwijs 150 135 125-7% Totaal 14.336 14.684 14.828 1% bron: LLA, peildatum 1-10 Verdeling van jongeren op het voortgezet onderwijs bron: LLA, peildatum 1-10-2009

4.1. Op welk type school zitten de kinderen en jongeren? 4.2. Welke kinderen en jongeren volgen speciaal onderwijs? 4.3. Hoeveel kinderen zitten op een zwarte basisschool? 4.4. Hoeveel voortijdig schoolverlaters waren er in Helmond? 4.5. Hoe vaak gaan kinderen naar de kinderopvang of buitenschoolse opvang? 4.2. Welke kinderen en jongeren volgen speciaal onderwijs? Naast het regulier onderwijs kennen we het speciaal basisonderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs. Scholen voor speciaal onderwijs zijn bedoeld voor lichamelijk, zintuiglijk of verstandelijk gehandicapte leerlingen en leerlingen met psychiatrische of gedragsproblematiek. De scholen voor speciaal basisonderwijs zijn bedoeld voor kinderen met een minder ernstige beperking maar die wel extra zorg en aandacht nodig hebben. Het Speciaal (Voortgezet) Onderwijs wordt verdeeld in vier clusters. Cluster 1: Scholen voor visueel gehandicapte kinderen en jongeren, of meervoudig gehandicapten met deze handicap. Cluster 2: Scholen voor dove en slechthorende kinderen en kinderen met ernstige spraakmoeilijkheden of meervoudige gehandicapte kinderen met één van deze handicaps. Cluster 3: Scholen voor lichamelijk gehandicapte kinderen, zeer moeilijk lerende kinderen en langdurig zieke kinderen met een lichamelijke handicap of meervoudig gehandicapte kinderen met een van deze handicaps. Cluster 4: Scholen voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen, langdurig zieke kinderen (anders dan met een lichamelijke handicap) en onderwijs voor kinderen in scholen verbonden aan pedologische instituten. Aantal Helmondse kinderen en jongeren op speciaal (voortgezet) onderwijs speciaal basisonderwijs speciaal onderwijs voortgezet speciaal onderwijs Speciaal Basisonderwijs (SBO) 347 Speciaal Onderwijs cluster 1 1 2 cluster 2 70 24 cluster 3 130 72 cluster 4 70 125 Overig speciaal onderwijs 16 6 Totaal 347 287 229 bron: LLA, peildatum 1 oktober 2009, LGB: passend onderwijs.nl 1-10-2012

4.1. Op welk type school zitten de kinderen en jongeren? 4.2. Welke kinderen en jongeren volgen speciaal onderwijs? 4.3. Hoeveel kinderen zitten op een zwarte basisschool? 4.4. Hoeveel voortijdig schoolverlaters waren er in Helmond? 4.5. Hoe vaak gaan kinderen naar de kinderopvang of buitenschoolse opvang? Zowel in 2007, 2008 als 2009 gaat 3 procent van de 0- tot en met 22-jarigen naar een school voor speciaal basisonderwijs of (voortgezet) speciaal onderwijs. Ontwikkeling aantal Helmondse kinderen en jongeren op speciaal onderwijs, 2007-2009 bron: LLA, peildatum 1-10

4.1. Op welk type school zitten de kinderen en jongeren? 4.2. Welke kinderen en jongeren volgen speciaal onderwijs? 4.3. Hoeveel kinderen zitten op een zwarte basisschool? 4.4. Hoeveel voortijdig schoolverlaters waren er in Helmond? 4.5. Hoe vaak gaan kinderen naar de kinderopvang of buitenschoolse opvang? 4.3. Hoeveel kinderen zitten op een zwarte basisschool? Op basis van het percentage niet-westerse allochtone leerlingen kunnen scholen getypeerd worden naar kleur. Op basis van deze indeling telt Helmond zes zwarte basisscholen. We definiëren zwarte scholen als scholen waar meer dan 40 procent van de leerlingen van niet-westerse allochtone afkomst is. Dit is geen landelijk vastgesteld percentage. Gemeenten kunnen verschillen in het grenspercentage dat ze gebruiken. Onder zwarte scholen valt ook de Islamitische basisschool Salah Eddin El Ayyoubi. Er zijn in Helmond zes zwarte basisscholen. In totaal gaat 15 procent van de (reguliere) Helmondse basisschoolkinderen naar een zwarte basisschool. Bijna twee derde van de kinderen gaat naar een zogenaamde witte school. Op een witte school is minder dan 15 procent van niet-westerse komaf. Aantal Helmondse leerlingen naar kleur Helmondse basisschool* kleur basisschool % niet-westerse allochtone leerlingen aantal Helmondse kinderen % Helmondse kinderen op Helmondse basisschool Zwart > 40% 1.338 15% bijna zwart 30-40% 209 2% gemengd 15-30% 2.047 23% Wit < 15% 5.310 60% bron: DUO, peildatum 1-10-2014 *Incl. het speciaal basisonderwijs

4.1. Op welk type school zitten de kinderen en jongeren? 4.2. Welke kinderen en jongeren volgen speciaal onderwijs? 4.3. Hoeveel kinderen zitten op een zwarte basisschool? 4.4. Hoeveel voortijdig schoolverlaters waren er in Helmond? 4.5. Hoe vaak gaan kinderen naar de kinderopvang of buitenschoolse opvang? Het percentage Helmondse kinderen dat naar een witte basisschool gaat, schommelt de afgelopen zeven jaar tussen 56 en 62 procent. Ook bij de andere categorieën is het percentage kinderen per kleur van de school vrij stabiel. Ontwikkeling aandeel Helmondse leerlingen naar kleur basisschool*, 2007-2014 2014* 2012* 2011 2010 2009 zwart bijna zwart gemengd wit 2008 2007 0% 20% 40% 60% 80% 100% bron: LLA/DUO, peildatum 1-10

4.1. Op welk type school zitten de kinderen en jongeren? 4.2. Welke kinderen en jongeren volgen speciaal onderwijs? 4.3. Hoeveel kinderen zitten op een zwarte basisschool? 4.4. Hoeveel voortijdig schoolverlaters waren er in Helmond? 4.5. Hoe vaak gaan kinderen naar de kinderopvang of buitenschoolse opvang? 4.4. Hoeveel voortijdig schoolverlaters waren er in Helmond? In het schooljaar 2012/2013 hebben in totaal 179 Helmondse jongeren voortijdig de school verlaten. Zij hebben het onderwijs verlaten zonder een diploma op minimaal HAVO of MBO 2 niveau. Het grootste aandeel schoolverlaters vinden we in het middelbaar beroepsonderwijs. Het aandeel voortijdig schoolverlaters is de laatste jaren redelijk stabiel. Aantal en aandeel Helmondse jongeren van 15 tot en met 22 jaar dat vroegtijdig de school verlaat Schooljaar Voortgezet onderwijs Middelbaar beroepsonderwijs Totaal aantal % aantal % aantal % 2005/2006 90 2,0 250 13,9 340 5,4 2006/2007 82 1,8 199 11,2 281 4,4 2007/2008 70 1,5 203 11,2 273 4,3 2008/2009 63 1,4 219 11,6 282 4,3 2009/2010 71 1,5 219 11,2 290 4,4 2010/2011 81 1,7 210 11,0 291 4,3 2011/2012* 71 1,5 222 11,1 293 4,3 2012/2013* 24 0,5 155 7,8 179 2,6 bron: www.vsvverkenner.nl * Vanaf het schooljaar 2012/2013 wordt er een nieuwe definitie van startpopulatie en vsv-er gebruikt. Hierdoor vallen de aantallen een stuk lager uit dan in voorgaande jaren.

4.1. Op welk type school zitten de kinderen en jongeren? 4.2. Welke kinderen en jongeren volgen speciaal onderwijs? 4.3. Hoeveel kinderen zitten op een zwarte basisschool? 4.4. Hoeveel voortijdig schoolverlaters waren er in Helmond? 4.5. Hoe vaak gaan kinderen naar de kinderopvang of buitenschoolse opvang? 4.5. Hoe vaak gaan kinderen naar de kinderopvang of buitenschoolse opvang? Van alle kinderen wordt de helft van alle kinderen wordt regelmatig, dat wil zeggen minimaal een keer per week, door anderen dan de ouders opgevangen. Voorafgaand aan de basisschool gaan de meeste kinderen naar een vorm van opvang. Het gebruik van de verschillende soorten opvang voorafgaand aan de basisschool is licht toegenomen. Een derde van de 0- tot 3-jarigen maakt hele of halve dagen gebruik van kinderdagopvang (KDO). Van de peuters vanaf 2 à 2½ jaar gaat ruim de helft naar de peuterspeelzaal (PSZ). Het gebruik van de genoemde opvangmogelijkheden is in Helmond iets lager dan in de totale regio Zuidoost-Brabant. Deelname aan kinderdagopvang, peuterspeelzaal, tussen- en buitenschoolse opvang bron: GGD-enquêtes; voor peuterspeelzalen is het deelnamecijfer gebaseerd op administratieve gegevens

4.1. Op welk type school zitten de kinderen en jongeren? 4.2. Welke kinderen en jongeren volgen speciaal onderwijs? 4.3. Hoeveel kinderen zitten op een zwarte basisschool? 4.4. Hoeveel voortijdig schoolverlaters waren er in Helmond? 4.5. Hoe vaak gaan kinderen naar de kinderopvang of buitenschoolse opvang? De opvang rondom de lestijden van de basisschool bestaat uit twee varianten: de buitenschoolse opvang voor of na school (BSO) en de opvang tussen de middag (TSO). In 2008 is de vraagstelling naar voorschoolse opvang ten opzichte van 2005 gewijzigd. De resultaten van 2005 zijn wat betreft definities vergelijkbaar gemaakt met die in 2008 en hebben nu betrekking op buitenschoolse opvang in een instelling voor buitenschoolse opvang. Andere vormen van buitenschoolse opvang zoals gastouders of opa en oma worden niet langer meegerekend. Van de opvang tussen de middag maakte in 2005 rond de 40 procent van de kinderen één of meerdere dagen gebruik, dat is in 2008 rond de 25 procent. De deelname aan de buitenschoolse opvang, voornamelijk naschoolse opvang, is toegenomen van 5 procent naar 15 procent. De groei was het grootst bij kinderen van 4 tot en met 7 jaar (2008: 20%). Bij de 8- tot en met 11-jarigen steeg het gebruik van buitenschoolse opvang naar negen procent. Hoe vaak gaan kinderen naar de kinderopvang en buitenschoolse opvang bron: GGD-enquêtes

5. LEEFGEBIEDEN: WERK 1. Inleiding 5.1. Wat is het (minimum) inkomen van jongeren? 5.2. Hoeveel jongeren hebben een bijstandsuitkering? 5.3. Hoeveel jongeren hebben een WW- of arbeidsongeschiktheidsuitkering? 5.4. Hoeveel niet-werkende jongeren zijn geregistreerd als werkzoekend?

5.1. Wat is het (minimum) inkomen van jongeren? 5.2. Hoeveel jongeren hebben een bijstandsuitkering? 5.3. Hoeveel jongeren hebben een WW- of arbeidsongeschiktheidsuitkering? 5.4. Hoeveel niet-werkende jongeren zijn geregistreerd als werkzoekend? 5.1. Wat is het (minimum) inkomen van jongeren? Helmondse jongeren (met een heel jaar inkomen) onder de 25 jaar hebben in 2012 een gemiddeld inkomen van 11.700. Landelijk lag dit bedrag op 11.400. Het gaat dan zowel om jongeren met een fulltime baan als om jongeren met een bijbaantje. Het wettelijk minimumloon is het loon dat iemand minimaal moet ontvangen als hij werkt. Werknemers van 23 tot 65 jaar hebben recht op het minimumloon. Werknemers van 15 tot 23 hebben recht op het minimumjeugdloon. Uurlonen zijn geen wettelijke normbedragen. De bedragen gelden als richtlijn. De minimumlonen worden twee keer per jaar aangepast aan de ontwikkeling van de cao-lonen. Wettelijke bruto minimumjeugdloon per 1-6-2014 (Bron: Het Ministerie van SZW) Leeftijd Brutoloon uurloon naar omvang werkweek % Per maand per week per dag 36 uur 38 uur 40 uur 23 jaar 100% 1.495 345 69 9,58 9,08 8,63 22 jaar 85% 1.271 293 59 8,15 7,72 7,33 21 jaar 72,5% 1.084 250 50 6,95 6,58 6,25 20 jaar 61,5% 920 212 42 5,89 5,58 5,31 19 jaar 52,5% 785 181 36 5,03 4,77 4,53 18 jaar 45,5% 680 157 31 4,36 4,13 3,93 17 jaar 39,5% 591 136 27 3,79 3,59 3,41 16 jaar 34,5% 516 119 24 3,31 3,13 2,98 15 jaar 30% 449 104 21 2,88 2,72 2,59 bron: ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 1 Bron: CBS: Regionale Inkomensverdeling 2010

5.1. Wat is het (minimum) inkomen van jongeren? 5.2. Hoeveel jongeren hebben een bijstandsuitkering? 5.3. Hoeveel jongeren hebben een WW- of arbeidsongeschiktheidsuitkering? 5.4. Hoeveel niet-werkende jongeren zijn geregistreerd als werkzoekend? 5.2. Hoeveel jongeren hebben een bijstandsuitkering? Het aantal uitkeringsdossiers van jongeren (18 t/m 22 jaar) met een WWB (Wet werk en bijstand) uitkering is in vergelijking met 2013 weer iets gestegen. Begin 2013 waren er 248 dossiers van jongeren, in 2014 zijn het er 274. Tot 2014 beschikten we alleen over aantallen op dossierniveau. In 2014 zijn ook gegevens over het aantal personen beschikbaar gekomen 3. In totaal zijn er in Helmond 309 jongeren (18 t/m 26 jaar) met een WWB uitkering. Daarvan zijn er 126 jonger dan 23 jaar. De ontwikkeling van het aantal uitkeringen wordt beïnvloed door de economische crisis (vanaf 2007) en veranderingen in wetgeving. Tussen 1 oktober 2009 en 1 januari 2012 konden jongeren geen beroep doen op de WWB maar wel op de WIJ (Wet investeren in jongeren). Onder de WIJ konden jongeren nog een leerwerk overeenkomst krijgen, onder de WWB niet meer. Voor jongeren geldt onder de WWB een wachttijd van vier weken waarin gezocht moet worden naar werk of een opleiding. Als na vier weken blijkt dat de jongere terug kan naar school of dat hij zich onvoldoende heeft ingezet om aan werk te komen, bestaat er geen recht op een bijstandsuitkering. Mogelijk heeft ook de huishoudenstoets invloed gehad op de cijfers. In april 2011 werd bekend dat per 1 januari 2012 een huishoudenstoets voor de WWB zou worden ingevoerd. Hierdoor zou het recht op bijstand van leden van één familie die op hetzelfde adres wonen, worden ingeperkt. Het inkomen van meerderjarige kinderen (18 t/m 26 jaar) telt in dat geval mee voor het gezinsinkomen. In het lenteakkoord in 2012 is de toets met terugwerkende kracht weer afgeschaft. In de periode van de (verwachte) huishoudenstoets was het voor jongeren niet altijd zinvol om een uitkering aan te vragen. Aantal dossiers van Helmondse jongeren met een WWB/WIJ* uitkering 2004-2014 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 18 t/m 22 jaar 133 103 86 74 86 145 144 112 80 111 23 t/m 26 jaar 174 160 115 97 100 153 187 193 168 163 Totaal t/m 26 jaar 307 263 201 171 186 298 331 305 248 274 bron: Werk en Inkomen gemeente Helmond, peildatum 1-1 Een dossier kan meerdere bijstandsgerechtigde personen omvatten. Bijvoorbeeld als het gaat om een gehuwd stel. Dit stel vormt samen één dossier, het betreft echter twee bijstandsgerechtigde personen.

5.1. Wat is het (minimum) inkomen van jongeren? 5.2. Hoeveel jongeren hebben een bijstandsuitkering? 5.3. Hoeveel jongeren hebben een WW- of arbeidsongeschiktheidsuitkering? 5.4. Hoeveel niet-werkende jongeren zijn geregistreerd als werkzoekend? Aantal dossiers van Helmondse jongeren met een WWB/WIJ* uitkering 2004-2014 350 300 250 200 150 100 18 t/m 22 jaar 23t/m26 jaar 50 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Totaal tot en met 26 jaar bron: UWV Atlas Sociale Verzekeringen, peildatum 31-12 * Tussen1 oktober 2009 en 1 januari 2012 konden jongeren geen beroep doen op de WWB maar op de WIJ

5.1. Wat is het (minimum) inkomen van jongeren? 5.2. Hoeveel jongeren hebben een bijstandsuitkering? 5.3. Hoeveel jongeren hebben een WW- of arbeidsongeschiktheidsuitkering? 5.4. Hoeveel niet-werkende jongeren zijn geregistreerd als werkzoekend? 5.3. Hoeveel jongeren hebben een WW- of arbeidsongeschiktheidsuitkering? In 2013 lopen er totaal 551 uitkeringen onder jongeren in de leeftijd tot 25 jaar. De groep jongeren met een Wajong-uitkering (Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten) is het grootst. Eind 2013 hebben 365 jongeren een Wajong-uitkering. Het aantal jongeren met een Werkloosheidswet (WW)-uitkering is tussen 2012 en 2013 gegroeid van 144 naar 172. Circa 6% van de Helmondse jongeren (van 15 t/m 24 jaar) ontvangt een uitkering. Percentage Helmondse jongeren met een uitkering voor werkloosheid/arbeidsongeschiktheid 2004-2012 6% 5% 4% WW Wajong WAO/WIA 3% 2% 1% 0% 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 bron: UWV Atlas Sociale Verzekeringen, peildatum 31-12

5.1. Wat is het (minimum) inkomen van jongeren? 5.2. Hoeveel jongeren hebben een bijstandsuitkering? 5.3. Hoeveel jongeren hebben een WW- of arbeidsongeschiktheidsuitkering? 5.4. Hoeveel niet-werkende jongeren zijn geregistreerd als werkzoekend? 5.4. Hoeveel niet-werkende jongeren zijn geregistreerd als werkzoekend? Het UWV rekent de 15- tot en met 26-jarigen tot de jongeren. In deze paragraaf houden we de definitie van het UWV aan. Van de Helmondse jongeren in de leeftijd van 15 tot en met 26 jaar staat 4,7 procent geregistreerd als werkzoekende. In deze leeftijdscategorie gaan veel jongeren nog gewoon naar school en zoeken geen betaald werk. Het percentage werkzoekende jongeren in Helmond is echter wel hoger dan gemiddeld in Nederland. Aandeel geregistreerde werkzoekende jongeren (15 tot en met 26 jaar) als aandeel van de potentiële beroepsbevolking in Helmond en Nederland 2008-2014 6% 5% 4% 3% 2% Geregistreerde werkzoekenden 15 t/m 26 jaar Helmond Geregistreerde werkzoekenden 15 t/m 26 jaar Nederland 1% 0% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 bron: UWV WERKbedrijf, peildatum 31-12

6. LEEFGEBIEDEN: VRIJE TIJD 1. Inleiding 6.1.Hoe brengen jongeren hun vrije tijd door? 6.2. Hoeveel jongeren zetten zich in als vrijwilliger of mantelzorger? 6.3. Hoeveel jongeren maken teveel gebruik van internet?

6.1.Hoe brengen jongeren hun vrije tijd door? 6.2. Hoeveel jongeren zetten zich in als vrijwilliger of mantelzorger? 6.3. Hoeveel jongeren maken teveel gebruik van internet? 6.1.Hoe brengen jongeren hun vrije tijd door? Voor de jongeren tot en met 18 jaar zijn de belangrijkste dagelijkse activiteiten in het kader van de tijdsbesteding buiten school, vergelijkbaar met de regio. De top 3 bestaat uit huiswerk maken, film kijken (t.v., dvd, online) en sporten. Bij het vorige onderzoek (2007) stond het maken van huiswerk op de vierde plaats. Dagelijkse vrijetijdsbesteding Helmondse jongeren 12 tot en met 18 jaar 2011 Bron: GGD-enquête 12-18jr, 2011

6.1.Hoe brengen jongeren hun vrije tijd door? 6.2. Hoeveel jongeren zetten zich in als vrijwilliger of mantelzorger? 6.3. Hoeveel jongeren maken teveel gebruik van internet? 6.2. Hoeveel jongeren zetten zich in als vrijwilliger of mantelzorger? In 2011 besteedt een vijfde van de jongeren (21%) in Zuidoost Brabant besteedt haar tijd aan vrijwilligerswerk en/of mantelzorg. In 2011 besteedt 12 procent van de jongeren in Helmond tijd aan vrijwilligerswerk, dit is een toename ten opzichte van de vorige meting in 2007. Er is niet nader gevraagd in welk kader dit vrijwilligerswerk plaatsvond. Dit kan dus ook een regelmatige inzet zijn in activiteiten voor een sportvereniging, of activiteiten voor de (verplichte) maatschappelijke stage. Van de jongeren in Helmond geeft elf procent in 2011 mantelzorg aan langdurig zieken in hun huis of directe omgeving. Dit percentage is gelijk aan het percentage in 2007. Maatschappelijke participatie van jongeren Bron: GGD-enquête Meer jongeren in een sterk verstedelijkt gebied geven mantelzorg In het sterk stedelijk gebied (Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-West en Helmond-Noord) geven meer jongeren mantelzorg dan in de weinig stedelijke gebieden (Brandevoort, Dierdonk en Stiphout ). Het percentage jongeren dat vrijwilligerswerk doet verschilt niet tussen de meer en minder verstedelijkte gebieden. In Bijlage 3 wordt beschreven wat verstedelijking in Helmond inhoudt.

6.1.Hoe brengen jongeren hun vrije tijd door? 6.2. Hoeveel jongeren zetten zich in als vrijwilliger of mantelzorger? 6.3. Hoeveel jongeren maken teveel gebruik van internet? 6.3. Hoeveel jongeren maken teveel gebruik van internet? Het gebruik van internet en mobiele telefoon heeft een enorme vlucht genomen onder de jongeren. Vier op de vijf jongeren zijn hier dagelijks mee in de weer. Van de Helmondse jongeren doet 11 procent dagelijks aan online gamen met anderen, dat is iets meer dan in de regio. Dit betekent nog niet dat er meteen sprake is van compulsief gamen. Het moeite hebben om te stoppen met internetten, het ervaren van problemen als gevolg daarvan en het continue bezig zijn met internet, ook als men niet achter de pc zit, zijn kenmerken van compulsief internetgebruik. De GGD heeft op basis van de jongerenenquête vastgesteld dat circa 5 procent van de Helmondse jongeren compulsief internetgebruiker is. Compulsief internetgebruik 12-18 jaar 2011 Bron: GGD-enquête 12-18jr, 2011

7. GEZONDE KINDEREN 1. Inleiding 7.1. Hoe beleven kinderen hun gezondheid? 7.2. Hoeveel kinderen hebben een chronische aandoening? 7.3. Hoeveel kinderen bezochten de huisarts of specialist? 7.4. Wat is de eetgewoonte van kinderen? 7.5. Hoeveel kinderen hebben een ongezond gewicht? 7.6. Wordt er gerookt in de buurt van kinderen?

7.1. Hoe beleven kinderen hun gezondheid? 7.2. Hoeveel kinderen hebben een chronische aandoening? 7.3. Hoeveel kinderen bezochten de huisarts of specialist? 7.4. Wat is de eetgewoonte van kinderen? 7.5. Hoeveel kinderen hebben een ongezond gewicht? 7.6. Wordt er gerookt in de buurt van kinderen? In dit hoofdstuk komt de lichamelijke en psychische gezondheid van de kinderen (0 t/m 11 jaar) aan bod. De gegevens voor dit hoofdstuk ontbreken nog. In het najaar van 2014 staan op deze plaats de resultaten van het onderzoek dat de GGD in 2013 heeft uitgevoerd. 7.1. Hoe beleven kinderen hun gezondheid? De GGD heeft aan de ouders/opvoeders gevraagd hoe zij de gezondheid van hun kind beoordelen. Het merendeel van de ouders/opvoeders beoordeelt de gezondheid van hun kinderen in 2013 als goed. In vergelijking met 2005 zijn er in 2013 in Helmond beoordelen meer ouders/opvoeders de gezondheid van hun kind als (zeer) goed. Er zijn geen verschillen tussen Helmond en de regio Zuidoost-Brabant. Voor Zuidoost-Brabant zijn er ook geen significante verschillen tussen 2005, 2008 met 2013. Mening van ouders over de gezondheid van hun kinderen, 2005, 2008 en 2013 Helmond Zuidoost-Brabant 2013 2008 2005 2013 2008 2005 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% (heel) goed gaat wel tot slecht

7.1. Hoe beleven kinderen hun gezondheid? 7.2. Hoeveel kinderen hebben een chronische aandoening? 7.3. Hoeveel kinderen bezochten de huisarts of specialist? 7.4. Wat is de eetgewoonte van kinderen? 7.5. Hoeveel kinderen hebben een ongezond gewicht? 7.6. Wordt er gerookt in de buurt van kinderen? 7.2. Hoeveel kinderen hebben een chronische aandoening? In deze paragraaf geven we weer hoeveel kinderen een chronische aandoening hebben en welke chronische aandoeningen het meest voorkomen. In 2013 is de vraag gesteld of de kinderen in de afgelopen 12 maanden een ziekte of aandoening heeft gehad, die is vastgesteld door een arts. In het totaal geeft 26 procent van de ouders/opvoeders aan dat er de afgelopen 12 maanden een ziekte of aandoening is vastgesteld. Het meest voorkomend zijn: 1. Eczeem e.d. huidziekten 2. Allergieën 3. Astma Zowel in Helmond als in de regio Zuidoost-Brabant is er een daling van het percentage kinderen met astma of bronchitis tussen 2008 en 2013. Veel voorkomende, door arts vastgestelde chronische aandoeningen bij 0-11 jarigen 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% Helmond 2005 Helmond 2008 Helmond 2013 Zuidoost-Brabant 2005 Zuidoost-Brabant 2008 Zuidoost-Brabant 2013 0% 1. Eczeem of andere huidziekten 2. Allergieën 3. Astma, chronische bronchitus bron: GGD-enquêtes

7.1. Hoe beleven kinderen hun gezondheid? 7.2. Hoeveel kinderen hebben een chronische aandoening? 7.3. Hoeveel kinderen bezochten de huisarts of specialist? 7.4. Wat is de eetgewoonte van kinderen? 7.5. Hoeveel kinderen hebben een ongezond gewicht? 7.6. Wordt er gerookt in de buurt van kinderen? Sommige chronische aandoeningen komen minder vaak voor maar zijn toch belangrijk vanwege de ernst en/of de effecten op de kinderen en hun omgeving. Van de aandoeningen of ziekten die de afgelopen 12 maanden door een arts zijn vastgesteld, komen dyslexie en ADHD het meest voor (3%). In 2013 is dyslexie voor het eerst als aandoening meegenomen en deze kan dus niet worden vergeleken met andere jaren. De aandoening komt in Helmond in gelijke mate voor als in geheel Zuidoost-Brabant. Het aantal diagnoses van ADHD is ten opzichte van 2008 gestegen. Het aantal diagnoses van autisme is in 2008 als algemene vraag gesteld en in 2013 als vraag naar een diagnose in de afgelopen 12 maanden. Over de ontwikkeling van het aantal door een arts gestelde diagnoses van autisme is dus geen conclusie te trekken. Ernstige, maar weinig voorkomende, door arts vastgestelde, chronische aandoeningen* 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% Dyslexie ADHD Migraine Autisme aangeb. hartaandoening Helmond 2013 Helmond 2008 Helmond 2005 Diabetes bron: GGD-enquêtes; *N.B. over sommige aandoeningen heeft de GGD in bepaalde jaren geen gegevens

7.1. Hoe beleven kinderen hun gezondheid? 7.2. Hoeveel kinderen hebben een chronische aandoening? 7.3. Hoeveel kinderen bezochten de huisarts of specialist? 7.4. Wat is de eetgewoonte van kinderen? 7.5. Hoeveel kinderen hebben een ongezond gewicht? 7.6. Wordt er gerookt in de buurt van kinderen? 7.3. Hoeveel kinderen bezochten de huisarts of specialist? In 2013 gaf 28 procent van de ouders/opvoeders aan dat hun kind de afgelopen drie maanden naar de huisarts is geweest. Vergeleken met 2005 hebben de kinderen in Helmond in 2013 minder vaak de huisarts bezocht. Kinderen die in de afgelopen 3 maanden de huisarts hebben bezocht 40% 35% 30% 25% 20% In de afgelopen 3 maanden bij de huisarts geweest 15% 10% 5% 0% 2005 2008 2013 2005 2008 2013 Helmond Zuidoost Brabant bron: Gezondheidsmonitor Jeugd 0-11 jaar

7.1. Hoe beleven kinderen hun gezondheid? 7.2. Hoeveel kinderen hebben een chronische aandoening? 7.3. Hoeveel kinderen bezochten de huisarts of specialist? 7.4. Wat is de eetgewoonte van kinderen? 7.5. Hoeveel kinderen hebben een ongezond gewicht? 7.6. Wordt er gerookt in de buurt van kinderen? 7.4. Wat is de eetgewoonte van kinderen? Een gezond voedingspatroon is een belangrijke factor in het voorkomen of verminderen van overgewicht. In 2013 ontbijt 98 procent van de kinderen dagelijks. Vrijwel alle kinderen (94%) eet ook dagelijks een warme maaltijd. Het grootste deel van de kinderen (80%) eet dagelijks fruit en iets kleiner percentage (71%) eet dagelijks groente. In 2013 zijn er meer kinderen die dagelijks ontbijt, groente en fruit, en een warme maaltijd eten dan in 2005. Die ontwikkeling zien we ook in Zuidoost-Brabant. Kinderen en hun eetgewoonte 120% 100% 80% 60% 40% Helmond 2005 Helmond 2008 Helmond 2013 Zuidoost Brabant 2005 Zuidoost Brabant 2008 Zuidoost Brabant 2013 20% 0% Ontbijt Groente Fruit Warme maaltijd bron: Gezondheidsmonitor Jeugd 0-11 jaar

7.1. Hoe beleven kinderen hun gezondheid? 7.2. Hoeveel kinderen hebben een chronische aandoening? 7.3. Hoeveel kinderen bezochten de huisarts of specialist? 7.4. Wat is de eetgewoonte van kinderen? 7.5. Hoeveel kinderen hebben een ongezond gewicht? 7.6. Wordt er gerookt in de buurt van kinderen? 7.5. Hoeveel kinderen hebben een ongezond gewicht? Op basis van de zelf gerapporteerde lengte en gewicht van het kind heeft de GGD berekend hoeveel kinderen overgewicht hebben. In 2013 heeft 12 procent van de kinderen Helmond overgewicht, waaronder twee procent ernstig overgewicht (obesitas). In Zuidoost-Brabant zijn deze percentages vergelijkbaar. De verschillen tussen de jaren zijn klein er zijn dus geen betekenisvolle ontwikkelingen in het percentage kinderen met overgewicht. Percentage Helmondse kinderen met ongezond gewicht 14% 12% 10% 8% Obesitas Overgewicht excl. obesitas 6% 4% 2% 0% 2005 2008 2013 2005 2008 2013 Helmond Zuidoost-Brabant bron: Gezondheidsmonitor Jeugd 0-11 jaar

7.1. Hoe beleven kinderen hun gezondheid? 7.2. Hoeveel kinderen hebben een chronische aandoening? 7.3. Hoeveel kinderen bezochten de huisarts of specialist? 7.4. Wat is de eetgewoonte van kinderen? 7.5. Hoeveel kinderen hebben een ongezond gewicht? 7.6. Wordt er gerookt in de buurt van kinderen? 7.6. Wordt er gerookt in de buurt van kinderen? In deze paragraaf beschrijven we hoeveel kinderen meeroken binnenshuis. De gegevens voor deze paragraaf ontbreken nog. De GGD heeft in 2013 onderzoek uitgevoerd maar over het roken in de buurt van kinderen zijn nog geen gegevens bekend gemaakt.

8. GEZONDE JONGEREN 1. Inleiding 8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs?

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? De ervaren gezondheid geeft een totaal oordeel over alle gezondheidsaspecten die relevant zijn voor een persoon. Veertien procent van de jongeren in Helmond ervaart de eigen gezondheid als matig of slecht. Ten opzichte van de regio en 2007 zijn er geen verschillen. Meisjes zijn minder positief over de eigen gezondheid dan jongens. Ook is er een duidelijk verschil naar leeftijd. Van de 16- tot en met 18-jarigen vindt 19 procent de eigen gezondheid matig tot slecht. Bij de 12- tot en met 15-jarigen is dat slechts tien procent. (Bron: brochure GGD). Zes op de zeven jongeren beoordelen hun gezondheid als goed, één op de zeven jongeren beoordeelt de gezondheid als matig of slecht. Dit is onveranderd in de peiljaren. In de regio liggen de verhoudingen vergelijkbaar. Mening van jongeren over hun gezondheid bron: GGD-enquêtes (in 2003 : 12 17 jaar, 2007 en 2011: 12-18 jaar ) Jongeren in sterk verstedelijkt gebied ervaren hun gezondheid als slechter In de sterk verstedelijkte wijken (Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-West en Helmond-Noord ) is het percentage jongeren dat hun gezondheid matig tot slecht noemt hoger (17%) dan onder de jongeren in het gebied met het minst verstedelijkt gebied (11% in Brandevoort, Dierdonk en Stiphout). In Bijlage 3 wordt beschreven wat verstedelijking in Helmond inhoudt.

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? Chronische aandoeningen komen vaker voor met het toenemen van de leeftijd. Jongeren komen vooral bij de huisarts met aandoeningen als luchtweginfecties, astma, eczeem (of andere huidaandoeningen) en buikklachten. Ongeveer één derde van de jongeren heeft een chronische aandoening. Bij 21 procent van de jongeren is de chronische aandoening vastgesteld door een arts. De top drie van de chronische aandoeningen zijn in 2011 astma of bronchitis (7%), eczeem (6%) en buikklachten (3%). Relatief veel jongeren in Helmond en Zuidoost-Brabant hebben last van migraine. In 2003, 2007 en 2011 hebben zo n 4 procent van de jongeren hier last van. Diabetes komt in Helmond en Zuidoost-Brabant bij zo n 0,4 procent van de jongeren voor. Dit percentage is tussen 2003 en 2011 niet veranderd. Top drie 2011 door arts vastgestelde chronische aandoeningen bij 12-18 jarigen bron: GGD-enquêtes (in 2003 12-17 jaar) Van de jongeren met een chronische aandoening wordt de helft hierdoor belemmerd bij dagelijkse bezigheden. Dat is 16 procent van de hele groep jongeren. Drie procent van de hele groep wordt zelfs sterk belemmerd. Deze percentages zijn niet veranderd ten opzichte van 2007.

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? Voorkomen chronische aandoening; belemmering en verzuim door een chronische aandoening bron: GGD-enquêtes Jongeren vaker belemmerd door chronische aandoening in sterk verstedelijkt gebied De mate waarin jongeren worden belemmerd door chronische aandoeningen hangt samen met de mate van verstedelijking. In het sterk verstedelijkt gebied (Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-West en Helmond-Noord) worden meer jongeren belemmerd door een chronische aandoening dan in de minder verstedelijkte gebieden. In de sterk verstedelijkte wijken is bij 27 procent van de jongeren een chronische aandoening vastgesteld door een arts. In de minst verstedelijkte wijken Brandevoort, Dierdonk en Stiphout heeft 16 procent van de jongeren een chronische aandoening. De meest voorkomende chronische aandoeningen zijn astma of bronchitis, eczeem en buikklachten. In Bijlage 3 wordt beschreven wat verstedelijking in Helmond inhoudt.

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? Jongeren zijn gevraagd of ze in de afgelopen maand verzuimden van school als gevolg van ziekte. Ongeveer een derde van de schoolgaande jongeren in Helmond geeft aan dat ze de afgelopen maande verzuimden. In de regio is dit cijfer lager. Meisjes verzuimen vaker van school wegens ziekte dan jongens. Van de meisjes verzuimden de afgelopen maand 35 procent, tegenover 25 procent van de jongens. Ten opzichte van 2007 is het ziekteverzuim ongeveer gelijk gebleven, zowel in Helmond als in de regio. Verzuim door ziekte bron: GGD-enquêtes Jongeren in sterk verstedelijkt gebied verzuimen even vaak als andere jongeren Verstedelijking is niet gerelateerd aan recente ziekteverzuim. In Bijlage 3 wordt beschreven wat verstedelijking in Helmond inhoudt.

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? Vier procent van de jongeren in Helmond voelde zich in 2011 een beetje tot erg somber (300 jongeren) in de afgelopen 3 maanden. Dit is onveranderd ten opzichte van 2003. In de regio ligt het percentage jongeren dat zich somber voelt lager. In Helmond ervaart 14 procent van de jongeren zijn of haar geestelijke gezondheid als slecht. Ook deze groep is groter dan in de regio, waar 13 procent van de 12- tot en met 18-jarigen zich psychisch ongezond voelt. Na de lichte stijging van het percentage psychisch ongezonde jongeren in de periode 2003-2007, is dit nu zowel in Helmond als in de regio gestabiliseerd. Vooral meisjes en 16-plussers ervaren de geestelijke gezondheid als slecht. Een kleine groep heeft indicatie voor psychosociale problematiek. De aanwezigheid van psychosociale problemen, sterke kanten van het kind en de invloed van psychische problemen op het dagelijks functioneren zijn onderzocht. In Helmond heeft 3 procent van de jongeren een indicatie voor psychosociale problematiek. De psychische problemen die zich voordoen hebben met name betrekking op hyperactiviteit. Psychische gezondheid van jongeren bron: GGD-enquêtes

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.5. Zoeken jongeren hulp? Aan de jongeren is gevraagd of ze het afgelopen jaar hulp hebben gezocht bij één of meer hulpverleners. In 2011 geeft bijna de helft van de Helmondse jongeren aan dat ze het afgelopen jaar hulp hebben gezocht. Dit is meer dan in 2007 (39%). De leerlingbegeleider of mentor is het meest benaderd (30%), gevolgd door de huisarts (19%) en de vertrouwenspersoon op school (10%). Helmondse jongeren benaderen de vertrouwenspersoon op school vaker dan hun leeftijdsgenoten in de regio (8%). Vergeleken met vier jaar gelden zoeken jongeren in Helmond en de regio nu vaker hulp bij de leerlingbegeleider en de huisarts. Jongeren die hulp zoeken in hun directe omgeving of (ook) bij professional bron: GGD-enquêtes

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? Het is een goede gewoonte om dagelijks groente en fruit te eten. Jongeren in Helmond eten echter minder vaker groente en fruit dan in 2007. Het percentage jongeren dat niet dagelijks groente en fruit eet, neemt namelijk toe. Dat beeld zien we ook in Zuidoost-Brabant. Net als in 2007 ontbijt in 2011 17 procent van de Helmondse jongeren minder dan vijf keer per week. In Zuidoost Brabant is het percentage jongeren dat minder dan vijf keer per week ontbijt gedaald van 16 naar 13 procent. Percentage jongeren en hun eetgewoonte bron: GGD-enquête, 2011 In alle gebieden van Helmond eten jongeren even vaak groenten en fruit De mate de mate waarin jongeren wekelijks groente, fruit of ontbijt eten, verschilt niet tussen de verschillende gebieden. In Bijlage 3 wordt beschreven wat verstedelijking in Helmond inhoudt.

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? In Helmond heeft 11 procent van de jongeren van 12 tot en met 18 jaar overgewicht (waarvan 1% obesitas). Overgewicht komt bij Helmondse jongeren vaker voor dan bij jongeren in de regio. In Helmond zien we een lichte toename van het aandeel jongeren met overgewicht, in de regio is het aandeel op hetzelfde niveau gebleven. Het aandeel jongeren met ernstig overgewicht (obesitas) is zowel voor Helmond als voor de regio gestabiliseerd op 1 procent. De percentages zijn gebaseerd op zelfrapportage Ontwikkeling jongeren met overgewicht in Helmond en Peelgemeenten bron: GGD-enquêtes (in 2003 : 12 17 jaar, 2007 en 2011: 12-18 jaar ) Lange tijd was er vooral aandacht voor het toenemend overgewicht en de gezondheidsklachten die dit met zich kan meebrengen. Sinds kort is aandacht voor ondergewicht ook op zijn plaats. De groep met ondergewicht is in de regio groter dan de groep met overgewicht. In Helmond heeft 13 procent van de jongeren ondergewicht, waaronder drie procent met ernstig ondergewicht. Dit komt overeen met het gemiddelde ondergewicht in de regio Zuidoost-Brabant.

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? Percentage jongeren met ondergewicht in Helmond, Peelgemeenten en regio Zuidoost-Brabant bron: GGD-enquête 12-18 jarigen, 2011. Meer jongeren met overgewicht in het sterk verstedelijkt gebied 2 Het percentage jongeren dat overgewicht heeft in de sterk verstedelijkte wijken is hoger dan in de weinig verstedelijkte wijken. In de sterk verstedelijkte Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-West en Helmond-Noord heeft 14procent overgewicht tegen 7 procent in het minste verstedelijkt gebied (Brandevoort, Dierdonk en Stiphout). In de wijken met matige verstedelijking (Rijpelberg, t Hout, Brouwhuis en Warande) komt het aandeel jongeren met overgewicht overeen met het gemiddelde percentage van Helmond. In Bijlage 3 wordt beschreven wat verstedelijking in Helmond inhoudt. 2 Beschrijving in Bijlage 3

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? Alcoholgebruik onder jongeren daalt, maar is nog steeds hoog. Het alcoholgebruik onder jongeren is al jaren een belangrijk punt van aandacht. De dalende trend in het alcoholgebruik zet door. In 2007 had 57 procent van de jongeren in Helmond wel eens alcohol gedronken. Nu is dat 44 procent. Ook in de regio is een forse daling te zien; van 61 procent in 2007 naar 49 procent in 2011. De groep alcoholdrinkers is in Helmond kleiner dan gemiddeld in de regio (uit Kernpunten, GGD). Acht op de tien jongeren heeft voor hun 16e verjaardag nooit alcohol gedronken. Dit is een verbetering met 13 procentpunt ten opzichte van vier jaar geleden. Percentage jongeren 12 tot en met 15 jaar dat nog nooit alcohol heeft gedronken bron: GGD-enquêtes

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? De startleeftijd van de alcohol drinkende jeugd is verschoven. Steeds meer jongeren houden zich aan de norm geen alcohol onder de 16. De huidige cijfers laten zien dat 15 procent van de drinkende jongeren in Helmond hun eerste glas dronk op de leeftijd van 12 of 13 jaar. In 2007 was dat nog 32 procent. Startleeftijd 14 of 15 jaar is gestegen van 41 procent naar 57 procent nu. Ook regionaal zien we deze verschuiving (uit Kernpunten, GGD). Leeftijd waarop jongeren hun eerste glas alcohol drinken Bron: GGD-enquêtes

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? Ongeveer een derde van de jongeren in Helmond geeft aan de afgelopen vier weken te hebben gedronken. Dit zijn er minder dan in 2007. Deze groep is kleiner dan in de rest van de regio, waar we deze afname eveneens zien. Vooral in de leeftijdsgroep 12 tot en met 15 jaar is de daling van het recent alcoholgebruik fors (23% in 2007 tegen 14% in 2011). Een kwart van de jongeren in Helmond antwoordt dat ze de afgelopen weken vijf glazen of meer hebben gedronken. Het percentage jongeren dat aangeeft in de afgelopen vier weken minstens bij één gelegenheid vijf glazen of meer te hebben gedronken, is zowel in Helmond als in Zuidoost-Brabant gedaald. Het zogenaamde binge drinken is in Helmond met 17 procentpunt gedaald. Drinkgedrag van jongeren bron: GGD-enquêtes

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.10. Hoeveel jongeren roken? Het percentage jongeren dat regelmatig rookt, is flink teruggelopen. Dit geldt zowel voor de Helmondse jongeren als voor de jongeren in de regio. De teruggang komt vooral doordat minder jongeren tot de dagelijkse rokers worden gerekend. Percentage jongeren dat rookt bron: GGD-enquêtes (N.B. rookt regelmatig is bij de GGD de combinatie van af en toe met elke dag )

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? Veel meer jongeren dan in 2007 groeien op in een rookvrij huis. Deze trend is in de regio Zuidoost-Brabant nog iets sterker waargenomen dan in Helmond. Het percentage jongeren dat opgroeit in een rookvrije omgeving ligt in 2011 op 27 procent. Percentage jongeren dat niet opgroeit in rookvrije omgeving* bron: GGD-enquêtes Meer blootstelling aan rook thuis in sterk verstedelijk gebied In de sterk verstedelijkte wijken (Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-West en Helmond-Noord) is de blootstelling aan rook echter hoger dan in het weinig verstedelijkt gebied bestaande uit Brandevoort, Dierdonk en Stiphout (34% tegen 19%). Het percentage jongeren dat rookt verschilt niet tussen de gedefinieerde gebieden. In Bijlage 3 wordt beschreven wat verstedelijking in Helmond inhoudt.

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? Het percentage jongeren dat zegt ooit softdrugs aangeboden te hebben gekregen, is flink gedaald, zowel in Helmond als in de regio. Het percentage dat op school softdrugs aangeboden heeft gekregen, is licht afgenomen. Zowel in Helmond als in de regio staat dit nu op 5 procent van de jongeren. Percentage jongeren dat zegt drugs aangeboden te hebben gekregen bron: GGD-enquêtes

8.1. Hoe beleven jongeren hun gezondheid? 8.2. Hoeveel jongeren hebben een chronische aandoening? 8.3. Verzuimen jongeren school door ziekte? 8.4. Zijn jongeren psychisch gezond? 8.5. Zoeken jongeren hulp? 8.6. Wat is de eetgewoonte van jongeren? 8.7. Hoeveel jongeren hebben een ongezond gewicht? 8.8. Op welke leeftijd drinken jongeren? 8.9. Hoeveel en hoe vaak drinken de jongeren? 8.10. Hoeveel jongeren roken? 8.11. Bij hoeveel jongeren wordt er thuis gerookt? 8.12. Hoeveel jongeren krijgen op school softdrugs aangeboden? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? 8.13. Hoeveel jongeren gebruiken drugs? Ruim 90 procent van de jongeren geeft aan geen drugs te gebruiken. Het percentage drugsgebruikers lijkt licht af te nemen. Deze ontwikkeling komt overeen met die in de regio als totaal. Jongeren die de afgelopen vier weken drugs hebben gebruikt bron: GGD-enquêtes Er is geen verschil in het drugsgebruik tussen de sterk en minder sterk verstedelijkte gebieden in Helmond Bij de driedeling van wijken is er geen significant verschil in percentage jongeren dat de afgelopen vier weken drugs heeft gebruikt. In Bijlage 3 wordt beschreven wat verstedelijking in Helmond inhoudt.

9. KINDEREN IN BALANS 1. Inleiding 9.1. Zijn kinderen in de balans? 9.2. Ervaren ouders/opvoeders opvoedproblemen? 9.3. Waarmee ervaren ouders/opvoeders problemen?

9.1. Zijn kinderen in de balans? 9.2. Ervaren ouders/opvoeders opvoedproblemen? 9.3. Waarmee ervaren ouders/opvoeders problemen? 9.1. Zijn kinderen in de balans? Met behulp van een gezichtje konden de kinderen of hun ouders aangeven hoe de kinderen zich de afgelopen drie maanden voelden. In 2013 gaf 85 procent van de kinderen in Helmond en Zuidoost-Brabant aan dat ze (heel) blije gevoelens hadden de afgelopen drie maanden. Het aandeel kinderen met (heel) blije gevoelens is de afgelopen jaren toegenomen, zowel in Helmond als in Zuidoost-Brabant. De gemoedstoestand van kinderen 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2005 2008 2013 2005 2008 2013 Helmond ZO Brabant totaal somber neutraal (heel) blij/vrolijk Bron: Jeugdmonitor 0 t/m 11 jaar, GGD

9.1. Zijn kinderen in de balans? 9.2. Ervaren ouders/opvoeders opvoedproblemen? 9.3. Waarmee ervaren ouders/opvoeders problemen? 9.2. Ervaren ouders/opvoeders opvoedproblemen? Een ruime meerderheid van de ouders/opvoeders geeft in 2013 aan dat ze (bijna) nooit problemen ervaren bij de opvoeding van hun kind. Dat is voor Helmond en de regio hetzelfde. Er zijn voor Helmond en de regio Zuidoost-Brabant ook geen verschillen tussen de jaren. Ouders/opvoeders van kinderen die problemen ervaren in de opvoeding 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2003 2008 2013 2003 2008 2013 Helmond Zuidoost Brabant Vaak problemen Soms problemen (2013 incl. vaak) (Bijna) nooit problemen Bron: Jeugdmonitor 0 t/m 11 jaar, GGD NB. In 2013 is vaak geen aparte categorie, in eerdere jaren wel. De opvoedproblemen waar de meeste ouders in Helmond in 2013 mee te maken hebben, zijn luisteren en gehoorzamen, het stellen (en handhaven) van grenzen en de ontwikkeling en gezondheid van de kinderen. Helmond verschilt op dit punt niet van de regio. Het aandeel ouders dat problemen heeft met het stellen en handhaven van grenzen, neemt de afgelopen jaren af. Percentage ouders/opvoeders dat bepaalde opvoedingsproblemen ervaart 25% 20% 15% 10% 5% luisteren, gehoorzamen houden aan/stellen van grenzen ontwikkeling en gezondheid 0% 2005 2008 2013 2005 2008 2013 Helmond ZO Brabant Bron: Jeugdmonitor 0 t/m 11 jaar, GGD

9.1. Zijn kinderen in de balans? 9.2. Ervaren ouders/opvoeders opvoedproblemen? 9.3. Waarmee ervaren ouders/opvoeders problemen? 9.3. Waarmee ervaren ouders/opvoeders problemen? Bijna 80 procent van de ouders heeft geen problemen met de opvoeding op het moment dat het werd gevraagd. Helmondse ouders of opvoeders die wel problemen met de opvoeding rapporteerden, noemden vooral leerproblemen (bij kinderen van 4 jaar en ouder) in 2013. In totaal heeft acht procent van de ouders in Helmond dit probleem. Zowel in Helmond als in Zuidoost-Brabant neemt het aandeel ouders af dat slaapproblemen of zindelijkheidsproblemen lastig vindt in de opvoeding. In Zuidoost-Brabant heeft, net als in Helmond, zo n 80 procent van de ouders of opvoeders, op het moment dat het werd gevraagd, geen problemen. In Helmond zijn er over de drie jaartallen dat deze vraag is gesteld, geen verschillen. In Zuidoost-Brabant neemt het aandeel ouders of opvoeders zonder problemen toe. Problemen die ouders ervaren op het vlak van gezondheid en welzijn van hun kind 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2005 2008 2013 2005 2008 2013 Helmond Zuidoost-Brabant Leerproblemen (4+ jr) Slaapproblemen Zindelijkheidsproblemen Eetproblemen Taal- of spraakproblemen Problemen met motoriek Bron: Jeugdmonitor 0 t/m 11 jaar, GGD

10. JONGEREN IN BALANS 1. Inleiding 10.1. Zijn de jongeren in balans? 10.2. Hebben jongeren problemen? 10.3. Welke problemen hebben jongeren? 10.4. Zijn jongeren het slachtoffer van criminaliteit?

10.1. Zijn de jongeren in balans? 10.2. Hebben jongeren problemen? 10.3. Welke problemen hebben jongeren? 10.4. Zijn jongeren het slachtoffer van criminaliteit? 10.1. Zijn de jongeren in balans? Met behulp van een gezichtje is gevraagd hoe de jongeren zich de afgelopen drie maanden voelden. In grote lijnen kan de conclusie getrokken worden dat twee derde van de jeugd zich (heel) blij voelt en een derde een neutrale gemoedstoestand heeft. Ook onder de jongeren is ongeveer vier procent (zeer) somber. De gemoedstoestand van jongeren bron: GGD-enquêtes

10.1. Zijn de jongeren in balans? 10.2. Hebben jongeren problemen? 10.3. Welke problemen hebben jongeren? 10.4. Zijn jongeren het slachtoffer van criminaliteit? 10.2. Hebben jongeren problemen? Drie op de vier jongeren vindt dat hij regelmatig of constant problemen heeft. Vooral de groep die aangeeft problemen te hebben waar men dag en nacht last van heeft is significant toegenomen. De toename doet zich zowel in Helmond als in de regio voor. Welke problemen de jongeren hebben, is te vinden in welke problemen hebben jongeren? Jongeren die problemen ervaren bron: GGD-enquêtes In alle gebieden van Helmond ervaren de jongeren even vaak problemen Het percentage jongeren dat last heeft van problemen verschilt niet tussen wijken met een verschillende mate van verstedelijking. In Bijlage 3 wordt beschreven wat verstedelijking in Helmond inhoudt.

10.1. Zijn de jongeren in balans? 10.2. Hebben jongeren problemen? 10.3. Welke problemen hebben jongeren? 10.4. Zijn jongeren het slachtoffer van criminaliteit? 10.3. Welke problemen hebben jongeren? Het probleem waar jongeren het meest mee zitten, zijn de schoolprestaties. Dit probleem speelt in 2011 voor ongeveer de helft van de jongeren een rol, een veel grotere groep jongeren dan in 2007. Ook het probleem van de keuzes die men moet maken treft in 2011 een groot deel (bijna 50%) van de jongeren. In 2007 kwam dit probleem bij minder jongeren voor. Zowel in 2007 als in 2011 vinden veel jongeren hun uiterlijk een probleem. Voor circa 30 procent van de jongeren is dit een thema waar men geregeld of zelfs dag en nacht mee worstelt. Het is een relevante factor op deze leeftijd. In de regio zien we een ontwikkeling die vergelijkbaar is met die in Helmond. Top 3 van de meest voorkomende problemen van jongeren bron: GGD-enquêtes (N.B. Het item keuzes is in 2011 op iets andere wijze uitgevraagd dan in 2007). In alle gebieden van Helmond ervaren de jongeren dezelfde problemen Bij de driedeling van wijken is het percentage jongeren dat last heeft van problemen zoals genoemd in de Top3, in elk van de drie gebieden hetzelfde. In Bijlage 3 wordt beschreven wat verstedelijking in Helmond inhoudt.

10.1. Zijn de jongeren in balans? 10.2. Hebben jongeren problemen? 10.3. Welke problemen hebben jongeren? 10.4. Zijn jongeren het slachtoffer van criminaliteit? 10.4. Zijn jongeren het slachtoffer van criminaliteit? In 2011 geeft ruim een vijfde van de jongeren in Helmond aan dat ze de afgelopen 12 maanden slachtoffer zijn geworden van criminaliteit. Dit is vergelijkbaar met het cijfer voor de regio. Zowel in Helmond als in de regio is sprake van een lichte afname. De meest voorkomende vormen van criminaliteit waar de jongeren het slachtoffer van zijn geworden, zijn: vernieling en diefstal. Percentage jongeren dat slachtoffer is geworden van criminaliteit bron: GGD-enquêtes. Top 3 2007 en 2011 gecombineerd. Er waren meerdere antwoorden mogelijk. In het sterk verstedelijkt gebied voelen meer jongeren zich bedreigd Bij de driedeling van wijken is het percentage jongeren dat last heeft van de criminaliteit zoals genoemd in de Top3 van beide jaren gecombineerd, in elk van de drie gebieden hetzelfde. Anders ligt dit voor het percentage jongeren dat bedreigd is: in het gebied dat de oude kern van Helmond (Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-West en Helmond-Noord) omvat, geven veel meer jongeren aan dat ze bedreigd zijn dan in beide andere gebieden. In Bijlage 3 wordt beschreven wat verstedelijking in Helmond inhoudt

11. GESLAAGDE JONGEREN 1. Inleiding 11.1. Hoeveel jongeren hebben een startkwalificatie? 11.2. Welke jongeren zijn werkzoekend? 11.3. In welke wijken wonen de werkzoekende jongeren? 11.4. Hoe lang zijn jongeren werkloos?

11.1. Hoeveel jongeren hebben een startkwalificatie? 11.2. Welke jongeren zijn werkzoekend? 11.3. In welke wijken wonen de werkzoekende jongeren? 11.4. Hoe lang zijn jongeren werkloos? 11.1. Hoeveel jongeren hebben een startkwalificatie? Het hebben van een startkwalificatie biedt jongeren meer kans op werk. Een startkwalificatie betekent dat men minimaal de HAVO heeft afgerond of een diploma op MBO niveau 2 heeft. In 2014 heeft 71 procent van de Helmondse 23-jarigen een startkwalificatie en/of volgt nog een opleiding. Percentage jongeren naar leeftijd met of zonder startkwalificatie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 18 jr 19 jr 20 jr 21 jr 22 jr geen startkwalificatie, overig* geen startkwalificatie, niet op school geen startkwalificatie, wel op school startkwalificatie Bron: LLA, peildatum 1-10-2014 * Dit zijn bijvoorbeeld jongeren die met een deelcertificaat het hoger onderwijs betreden.

11.1. Hoeveel jongeren hebben een startkwalificatie? 11.2. Welke jongeren zijn werkzoekend? 11.3. In welke wijken wonen de werkzoekende jongeren? 11.4. Hoe lang zijn jongeren werkloos? 11.2. Welke jongeren zijn werkzoekend? Voor het UWV zijn jongeren 15 tot en met 26 jaar oud. Als het gaat om geregistreerde werkzoekende jongeren dan houden wij deze leeftijdsgrens aan. Het aantal jongeren in dat geregistreerd staat bij UWV is een onderschatting van de werkelijke jeugdwerkloosheid. Werkzoekende jongeren die geen recht hebben op een uitkering zijn namelijk niet verplicht zich als werkzoekende in te schrijven. Eind december 2013 zijn 559 jongeren bij het UWV geregistreerd als werkzoekend. Dit is gelijk aan 4,7 procent van alle jongeren in Helmond. Van de geregistreerde werkzoekende jongeren heeft bij de helft een opleiding afgerond op MBO, HAVO of VWO niveau. Deze groep groeit de laatste jaren. Het aandeel werkzoekende jongeren met een opleiding op VMBO niveau is sinds 2009 gedaald van 44 procent in 2009 naar 27 procent in 2013. Het aandeel jongeren met een opleidingsniveau lager dan VMBO-niveau is de laatste jaren echter iets gestegen van 18 procent in 2009 naar 23 procent in 2013. Opleidingsniveau van niet werkende werkzoekende jongeren van 15 tot en met 26 jaar 100% 90% Niet bekend 80% HBO/WO 70% MBO/HAVO/VWO 60% VMBO 50% <VMBO (basis) 40% 30% 20% 10% 0% 2009 2010 2011 2012 2013 bron: UWV WERKbedrijf, peildatum 31-12 Het aandeel vrouwen in de groep geregistreerde werkzoekende jongeren is elk jaar een paar procent kleiner dan het aandeel mannen. Man-vrouw verdeling onder de werkzoekende Helmondse jongeren van 15 tot en met 26 jaar 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2009 2010 2011 2012 2013 vrouw man bron: UWV WERKbedrijf, peildatum 31-12

11.1. Hoeveel jongeren hebben een startkwalificatie? 11.2. Welke jongeren zijn werkzoekend? 11.3. In welke wijken wonen de werkzoekende jongeren? 11.4. Hoe lang zijn jongeren werkloos? 11.3. In welke wijken wonen de werkzoekende jongeren? Eind december 2012 is het percentage werkzoekende jongeren het grootst in Helmond-West. In Helmond West is 7,4 procent van de jongeren van 15 tot en met 26 jaar ingeschreven bij het UWV. De jeugdwerkloosheid is ook bovengemiddeld in de Binnenstad, Helmond-Oost en Helmond Noord. In 2012 is gemiddeld 4,7 procent van de jongeren werkzoekend. In Warande, Dierdonk en vinden we naar verhouding de minste jeugdige werkzoekenden. In Helmond- West is er geen verschil met 2011 wat betreft het aandeel werkzoekende jongeren. In alle andere wijken is het aandeel (flink) gestegen. Werkzoekende jongeren van 15 tot en met 26 jaar per wijk* bron: UWV WERKbedrijf, peildatum 31-12 * percentage van het totaal aantal jongeren van 15 tot en met 26 jaar in de wijk

11.1. Hoeveel jongeren hebben een startkwalificatie? 11.2. Welke jongeren zijn werkzoekend? 11.3. In welke wijken wonen de werkzoekende jongeren? 11.4. Hoe lang zijn jongeren werkloos? 11.4. Hoe lang zijn jongeren werkloos? Eind 2013 was zo n 70 procent van de als werkzoekende geregistreerde jongeren minder dan zes maanden op zoek naar werk. In totaal 18 procent van de geregistreerde werkzoekende jongeren, is een jaar of langer werkzoekend. Eind 2013 was dit nog maar vijf procent van de geregistreerde werkzoekende jongeren. Werkloosheidsduur bij UWV voor jongeren van 15 tot en met 26 jaar bron: UWV WERKbedrijf, peildatum 31-12 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2009 2010 2011 2012 2013 3 jaar 1-3 jaar 6 t/m 12 maanden < 6 maanden

12. RISICOGROEPEN 1. Inleiding 12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht?

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? In dit hoofdstuk gaan we in op kinderen die in een risicovolle omgeving opgroeien en jongeren die voor zichzelf, hun omgeving of de omgeving een risico vormen. We gaan in op: Kinderen in een risicovolle omgeving of achtergrond Kinderen en jongeren die dreigen van school uit te vallen Hinderlijke en overlastgevende jongeren Delinquente jongeren Zwerf jongeren en dakloze jongeren Jongeren met een verslavingsproblematiek 12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? Uit onderzoek blijkt dat kinderen die in een eenoudergezin opgroeien een groter risico lopen om problemen te ondervinden. Factoren die daarbij een rol kunnen spelen zijn onder meer de beperkte financiële middelen in het gezin. Eenoudergezinnen hebben relatief vaak een inkomen rond het sociaal minimum waardoor de kans groot is dat de ouder geen stabiele thuissituatie kan bieden omdat hij of zij zelf problemen heeft. In 2014 groeit bijna 13 procent van de kinderen tot 13 jaar op in een eenoudergezin. Van de 13- tot en met 22-jarigen die nog thuis wonen, woont 19 procent in een gezin met één ouder/opvoeder. In 2014 vormt nog geen 0,2 procent van de jongeren (39 jongeren) zelf een eenoudergezin. Het aantal eenoudergezinnen neemt jaarlijks toe. Dit is een landelijke trend die we ook in Helmond kunnen zien. Percentage eenoudergezinnen met kinderen tot en met 22 jaar, 2008-2014 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Percentage eenouder huishoudens met kinderen 11% 11% 12% 12% 13% 13% 13% 0 tot en met 12 jaar Percentage eenouder huishoudens met kinderen 15% 15% 16% 17% 17% 18% 19% 13 tot en met 22 jaar Percentage jongeren die zelf een eenoudergezin vormen 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% bron: GBA, peildatum 1-1

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? Het gemiddeld gestandaardiseerd huishoudensinkomen voor alle soorten huishoudens samen in Helmond ligt op 22.700. Het gemiddeld inkomen van een eenoudergezin in Helmond is lager namelijk 17.800 (bron: CBS: Regionale Inkomensverdeling 2012). Als we kijken naar de eenoudergezinnen met alleen kinderen onder de 18 jaar dan is dit bedrag nog lager: 15.200. Van alle type huishoudens hebben zij het minst te besteden. Ter vergelijking een gezin (met uitsluitend minderjarige kinderen) waarin twee ouders/opvoeders aanwezig zijn heeft een huishoudensinkomen van gemiddeld 23.300. Gemiddeld gestandaardiseerd huishoudensinkomen van eenoudergezinnen vergeleken 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 Totaal Helmond Gezin met twee ouders/opvoeders Eenoudergezin Eenoudergezin met kinderen onder de 18 jaar 0 Bron: CBS, Regionale Inkomensverdeling 2012 3 Huishoudens verschillen in grootte en samenstelling. Om het inkomen van huishoudens toch met elkaar te kunnen vergelijken wordt het besteedbaar inkomen gestandaardiseerd. Het besteedbaar inkomen wordt daarbij gedeeld door een zogenaamde equivalentiefactor die de schaalvoordelen omvat van het voeren van een gemeenschappelijke huishouding. Door middel van deze standaardisatie krijg je een beter beeld van de koopkracht van verschillende soorten huishoudens.

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? We onderscheiden twee soorten jongeren zonder vaste verblijfplaats. 1. Thuisloze jongeren zijn jongeren die geen vast eigen woonadres hebben, maar wel elke nacht onder een dak slapen (bankhoppers). 2. Zwerfjongeren zijn feitelijk of residentieel daklozen onder de 23 jaar met meervoudige problemen. In Helmond zijn twee stichtingen betrokken bij opvang en/of begeleiding van jongeren zonder vaste verblijfplaats. Dit zijn de Stichting Maatschappelijke Opvang (SMO) en de stichting BJ Brabant met het Jongereninformatiepunt (JIP). Het JIP begeleidt thuisloze jongeren tot en met 23 jaar. Deze jongeren kunnen gebruik maken van een postadres van het JIP zodat zij (onder meer) een uitkering kunnen krijgen. Als deze jongeren geen onderdak meer vinden bij vrienden of bekenden, worden zij doorverwezen naar de SMO. De SMO verzorgt dan de opvang. De SMO verzorgt ook de opvang van de zwerfjongeren. Over het algemeen zijn de jongeren die via het JIP worden begeleid afkomstig uit Helmond. Van de jongeren die door de SMO wordt begeleid is een groot deel van de jongeren van uit de Peelregio afkomstig. Aantal jongeren zonder vaste verblijfplaats in begeleiding bij JIP (t/m 23 jaar) en SMO bron: Jaarverslagen SMO en BJ Brabant

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? Tienermoeders zijn moeders jonger dan 20 jaar. In gezinnen met een tienermoeder is de kans groter dat de kinderen op korte of langere termijn met problemen te maken krijgen. Bij jonge moeders is de kans groot dat ze zelf niet over een startkwalificatie beschikken, geen werk hebben, weinig inkomsten hebben en de relatie met de partner is vaak niet stabiel genoeg om een kind samen op te voeden. Hoe jonger de moeder, hoe groter het risico op problemen. Op 1 januari2014 waren er 15 tienermoeders die samen 26 kinderen hebben. Van deze tienermoeders waren er twee jonger dan 18 jaar. Moeders jonger dan 20 jaar leeftijd moeder 2009 2010 2011 2012 2013 2014 t/m 17 jaar 3 0 5 2 2 2 18 t/m 19 jaar 18 13 15 10 17 13 Totaal 21 13 20 12 19 15 Bron: GBA, stand 1 januari

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? Het sociaal minimum is het wettelijke bestaansminimum zoals dat door de wet is vastgesteld. Het is daarnaast een grens die wordt gebruikt om vast te stellen hoe groot de omvang van armoede is, ook wel de beleidsmatige grens genoemd. Huishoudens met een inkomen beneden deze grens worden dan arm genoemd. Meestal wordt een opgeschroefd percentage van deze beleidsmatige grens genomen zodat ook huishoudens met een minimuminkomen en geringe aanvullende inkomsten tot de minima worden gerekend. In 2012 waren er in Helmond 4.300 huishoudens met een inkomen tot 105 procent van het sociaal minimum. In totaal gaat het om ca. 2.050 minderjarige kinderen van 0 tot en met 18 jaar die opgroeien in een gezin met een inkomen tot 105 procent van het sociaal minimum (CBS: Regionale Inkomensverdeling 2012). Dit is bijna 11 procent van het totaal aantal kinderen in Helmond. Op wijkniveau zien we dat het vooral de oudere wijken van Helmond zijn (Binnenstad, Helmond-West, Helmond-Oost en Helmond-Noord) waar het aandeel kinderen in minimagezinnen relatief groot is. Percentage kinderen in gezinnen met een inkomen tot 105% van het sociaal minimum 25% 20% 15% 10% 5% 0% Nederland Helmond Binnenstad Helmond-West Helmond-Oost Helmond-Noord Brouwhuis Rijpelberg 't Hout Warande Stiphout Brandevoort Dierdonk Bron: CBS: Regionale Inkomensverdeling 2012 Uit de GGD-enquête (2013) onder ouders met kinderen tussen 0 en 11 jaar geeft bijna 5 procent van de ouders in Helmond aan grote moeite te hebben om financieel rond te komen. Dit is gelijk aan het aandeel ouders in Zuidoost- Brabant dat moeite heeft om rond te komen. Zo n 20 procent van de Helmondse ouders met kinderen tussen de 0 en 11 jaar heeft enige tot grote moeite om financieel rond te komen. Dat zijn er minder dan bij de GGD-meting in 2011 (33%) en wel meer dan in de regio Zuidoost-Brabant (20%).

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? Eén op de tien jongeren heeft geldproblemen. Het percentage jongeren dat regelmatig geldproblemen heeft, is licht afgenomen. Ook het percentage jongeren dat dag en nacht bezig is met geldproblemen, is licht afgenomen. Het aandeel jongeren in Helmond met geldproblemen ligt op hetzelfde niveau als in de regio. Jongeren die geldzorgen ervaren bron: GGD-enquêtes Een andere benadering om zicht te krijgen op de omvang van de groep jongeren met geldproblemen, is het stellen van de vragen of men vaak geld te kort heeft, schulden heeft of van anderen geld leent. Ook op deze wijze gevraagd, ligt het aandeel jongeren met geldproblemen op hetzelfde niveau als in de regio. Jongeren die niet rond kunnen komen, lenen en/of schulden hebben bron: GGD-enquête 2011

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? Vaker geldproblemen in het sterk verstedelijkt gebied van Helmond Het percentage jongeren dat geldproblemen heeft, is groter in de wijken die sterk stedelijk zijn (Binnenstad, Helmond- Oost, Helmond-West en Helmond-Noord). Anders ligt dit voor het percentage jongeren dat vaak van anderen leent. Hierover is geen verschil tussen de drie gebieden. Het percentage jongeren dat schulden heeft die niet op korte termijn terugbetaald kunnen worden, ligt relatief laag in het gebied dat matig stedelijk is (Rijpelberg, t Hout, Brouwhuis en Warande).

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? Het aantal kinderen en jongeren dat onder de leerplicht valt, is de afgelopen drie jaren gelijk gebleven. Met ingang van schooljaar 2007/2008 geldt de kwalificatieplicht en is het geen vrijwillige keuze om een opleiding te blijven volgen tot een diploma behaald is waarmee men betere kansen op de arbeidsmarkt heeft. De partiële leerplicht is daarmee vervangen door de kwalificatieplicht. De partiële leerplicht geldt voor 16/17 jarigen die na het eind van de volledige leerplicht bij een instelling voor deeltijdonderwijs en gedurende 1 jaar in beginsel gedurende 2 dagen per week onderwijs volgen. Aantal kinderen of jongeren in de leeftijd van 4-18 jaar naar type leerplicht bron: jaarverslagen leerplicht Helmond

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? Veel jongeren spijbelen wel eens. Regelmatig spijbelen kan grote gevolgen hebben. Het kan een voorbode zijn voor delinquent gedrag, roken, drinken en schooluitval. In Helmond heeft vijf procent van de schoolgaande jeugd in de afgelopen vier weken gespijbeld. Dit percentage is vergelijkbaar met de regio. In de regio is het percentage in vergelijking met 2007 gedaald. Helmond lijkt deze trend te volgen maar de afname is niet significant. De analyse door de GGD wijst uit dat jongeren die minder goede relaties met de ouders hebben vaker spijbelen. In 2011 spijbelde vijf procent van de jongeren vier weken voorafgaand aan het onderzoek. In Zuidoost-Brabant was dit zeven procent. Leerplichtige jongeren die spijbelen bron: GGD-enquêtes

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? Het aantal incidenten met jongeren die voor overlast zorgen, laat de afgelopen jaren een dalende lijn zien. In 2006 waren er 941 incidenten in Helmond. In 2012 is dit teruggelopen tot 357. In 2013 is het aantal weer iets gestegen naar 500. Incidenten van overlast door jongeren 1.200 1.000 800 600 400 200 0 2006 2007 bron: Politie Zuidoost-Brabant 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Aantal incidenten overlast door jeugd

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? Sinds 2008 loopt het aantal verdachten in Helmond terug. Dat zien we het sterkst bij de volwassenen. Bij de jongeren lijkt dit iets meer te fluctueren, maar in 2012 ligt het aantal verdachten van 12 tot en met 17 jaar en 18 tot en met 24 jaar lager dan in 2008. Deze ontwikkelingen zien we ook terug in andere steden en Nederland als totaal. De afname van het aantal verdachten tussen 12 tot en met 17 jaar is in Helmond wat sterker dan in meeste de andere referentiesteden. Ontwikkeling van het aantal verdachten in de leeftijd van 0-24 jaar bron: HKS, bewerkt door KLPD Als we het aantal verdachte jongeren in Helmond vergelijken met het aantal verdachte jongeren gemiddeld in de G31 dan wordt duidelijk dat Helmondse jongeren in de leeftijd 12-17 jaar in de meeste jaren minder vaak verdacht zijn, terwijl het aantal jongeren in de leeftijd 18-24 jaar in Helmond wat vaker verdacht zijn. Het is wel voor Helmond wat grilliger patroon dan voor de gezamenlijke steden. Ontwikkeling van het aantal verdachten in de leeftijd van 12-24 jaar per 10.000 inwoners in betreffende leeftijdscategorie bron: HKS, bewerkt door KLPD

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? Bijna twee derde van de Helmondse verdachten die in 2012 zijn aangehouden zijn van autochtonen afkomst (beide ouders en persoon zelf in Nederland geboren). Van de Helmondse verdachten is 16 procent is geboren in het buitenland en van 19 procent is een of beide ouders geboren in het buitenland. Relatief gezien zijn verdachte jongeren in Helmond iets vaker van autochtone afkomst dan gemiddeld in de G31. Er zijn geen verschillen in herkomst tussen de 12- tot en met 17-jarigen en de 18- tot en met 24-jarigen. Er zijn twee verschillen in herkomst tussen de verdachten in Helmond en in de 31 grootste gemeenten (G31). Helmondse verdachten zijn iets vaker een autochtoon en de groep overig is bij de G31 wat groter dan in Helmond. Herkomst van verdachte jongeren in Helmond en G31* in 2012 bron: HKS, bewerkt door KLPD * G31 zijn de 31 grootste gemeenten in Nederland De afgelopen vier jaren is de herkomst van de verdachten van 11 tot en met 17 jaar in de G31 gemeenten stabiel gebleven. In Helmond is het aandeel autochtone verdachten in deze leeftijdsgroep de afgelopen drie jaar gegroeid. Vooral het aandeel tweede generatie allochtonen, nam iets af. Ontwikkeling herkomst van verdachte jongeren 11-17 jaar in Helmond en de G31* bron: HKS, bewerkt door KLPD * G31 zijn de 31 grootste gemeenten in Nederland

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? Bij de verdachten in de leeftijdsgroep 18 tot en 24 jaar is de herkomst in zowel Helmond als in de G32 gemeenten vrijwel stabiel. Ontwikkeling herkomst van verdachte jongeren 18-24 jaar in Helmond en G32* bron: HKS, bewerkt door KLPD * G32 zijn de 32 grootste gemeenten in Nederland

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? Maar een heel klein deel van de Helmondse jongeren tussen de 12 en 18 jaar (zo n 1,5 procent) is in 2012 aangehouden. Kijken we naar de etniciteit dan zien we dat Marokkaanse jongeren relatief vaak tot de verdachten behoren. In 2012 is namelijk vier procent van de Marokkaanse jongeren tussen de 12 en 18 jaar aangehouden. Van de Nederlandse jongeren in deze leeftijdscategorie 1,1 procent in 2012 aangehouden. Bij de 18- tot en met 24-jarigen zijn deze verschillen groter dan bij de 12- tot en met 17-jarigen. In 2012 is 10,2 procent van de Marokkaanse Helmonders tussen de 18 en 24 jaar verdacht, tegenover 3,1 procent van de Nederlandse jongeren. In aantal vormen de Nederlandse verdachten in beide leeftijdsgroepen de grootste groep. Ontwikkeling aandeel verdachte jongeren in Helmond naar etniciteit in % in aantal Nederland Marokko Turkije Nederland Marokko Turkije 2004 2,2% 4,1% 3,1% 99 13 8 2005 2,1% 4,8% 4% 96 15 11 2006 2,1% 7,1% 6,1% 94 23 18 2007 1,6% 6,3% 3,3% 75 21 10 12-17 jaar 2008 1,7% 4,3% 2,8% 76 15 8 2009 2.1% 4,0% 1,4% 94 13 4 2010 1,1% 6,5% 2,9% 52 22 8 2011 1,3% 7,5% 3,3% 61 27 9 2012 1,1% 4,0% 1,5% 52 15 4 2004 3,4% 6,7% 3,2% 158 28 9 2005 3,4% 6,1% 5,0% 157 26 13 2006 3,8% 10,3% 2,7% 177 41 7 2007 3,6% 9,0% 6,2% 169 34 16 18-24 jaar 2008 4,3% 13,2% 6,1% 204 47 17 2009 3,6% 10,2% 5,7% 177 39 16 2010 3,3% 8,2% 5,2% 161 31 15 2011 3,2% 7,2% 6,8% 153 27 20 2012 3,1% 10,2% 4,8% 147 39 16 bron: HKS, bewerkt door KLPD

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? Op basis van het aantal delicten dat een jongere pleegt en eventueel gepleegde delicten in de jaren daarvoor onderscheiden we twee groepen, veelplegers (12-17 jaar) en harde kern-jongeren (12-24 jaar). Het aantal jonge veelplegers is dusdanig beperkt dat er moeilijk van een trend in positieve of negatieve richting gesproken kan worden. Wat betreft het aantal jongeren dat tot de harde kern behoorden, zagen we na 2007 een afname van het aantal jongeren. Vanaf 2010 neemt dit aantal weer toe. In 2012 ligt het aantal nog wel lager dan in 2008. Veelplegers: een persoon in de leeftijd van 12 tot en met 17 jaar die in zijn gehele criminele verleden meer dan vijf processen-verbaal tegen zich zag opgemaakt, waarvan ten minste één in het peiljaar. Harde kern-jongere: een jongere in de leeftijd van 12 tot en met 24 jaar, die in het peiljaar twee zware delicten heeft gepleegd en bovendien in de jaren daarvoor drie antecedenten heeft en een jongere die in het peiljaar tenminste drie zware delicten heeft gepleegd. Ontwikkeling jeugdige veelplegers in de leeftijd van 11-17 jaar in Helmond en harde kern in de leeftijd van 12 tot en met 24 jaar bron: HKS, bewerkt door KLPD Vergeleken met de G31 heeft Helmond relatief weinig veelplegers in de leeftijd 12 tot en met 17 jaar, maar relatief meer harde kern in de leeftijd 12 tot en met 24 jaar. Dit is in lijn met dat in Helmond relatief veel verdachten in de leeftijd tussen 17 en 24 jaar zijn.

12.1. Hoeveel kinderen en jongeren leven in een eenoudergezin? 12.2. Wat is de huishoudensinkomen van een eenoudergezin? 12.3. Hoeveel jongeren hebben geen vaste verblijfplaats? 12.4. Hoeveel jongeren zijn tienermoeder? 12.5. Hoeveel kinderen leven in een gezin met een beperkt inkomen? 12.6. Hoeveel jongeren hebben problemen met geld? 12.7. Hoeveel kinderen en jongeren zijn leerplichtig? 12.8. Hoeveel leerplichtige jongeren spijbelen? 12.9. Hoe vaak is er overlast van jongeren gemeld bij de politie? 12.10. Hoeveel jongeren zijn verdacht? 12.11. Wat is de herkomst van de jongeren die verdacht zijn? 12.12. Welk deel van de jongeren (naar etniciteit) was verdacht? 12.13. Hoeveel jongeren zijn vaker verdacht? Ontwikkeling jeugdige veelplegers 12 tot en met 17 jaar en harde kern 12 tot en met 24 jaar in Helmond, en G31* per 13.000 inwoners (hoe groener hoe lager dan gemiddeld hoe roder hoe hoger) veelplegers 12 t/m 17 jaar harde kern 12 t/m 24 jaar 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Helmond 2 11 10 2 5 2 40 33 19 20 21 26 Alkmaar 14 14 28 24 15 20 30 23 37 23 23 14 Almelo 19 9 10 4 9 6 21 18 19 18 20 18 Deventer 18 23 16 6 9 0 27 34 25 18 19 11 Heerlen 15 14 14 13 13 11 42 42 44 43 35 38 Hengelo (O.) 5 7 3 9 9 7 25 21 14 20 14 11 Leeuwarden 22 12 5 14 19 9 26 22 29 27 27 25 Sittard-Geleen 6 6 14 11 9 8 31 36 24 27 18 24 Venlo 11 14 10 10 20 24 28 25 28 20 23 34 Breda 20 19 11 7 7 3 34 35 26 18 8 6 Eindhoven 8 11 2 6 7 4 36 30 24 16 19 14 's-hertogenbosch 22 25 17 12 11 8 45 46 35 32 27 21 Tilburg 31 39 15 17 16 10 41 46 20 16 18 14 G31 26 27 23 21 18 15 42 36 32 27 25 23 Nederland 15 14 13 12 10 9 27 24 21 20 18 16 bron: HKS, bewerkt door KLPD * G31 zijn de 32 grootste gemeenten in Nederland

13. JEUGD IN ZORG 1. Inleiding 13.1. Bij hoeveel kinderen en jongeren wordt de zorg gecoördineerd? 13.2. Hoeveel kinderen jeugdigen ontvangen jeugd- en opvoedhulp? 13.3. Hoeveel kinderen en jongeren vallen onder jeugdbescherming en - reclassering? 13.4. Hoeveel jongeren zijn in behandeling voor verslaving?

13.1. Bij hoeveel kinderen en jongeren wordt de zorg gecoördineerd? 13.2. Hoeveel kinderen jeugdigen ontvangen jeugd- en opvoedhulp? 13.3. Hoeveel kinderen en jongeren vallen onder jeugdbescherming en - reclassering? 13.4. Hoeveel jongeren zijn in behandeling voor verslaving? In dit hoofdstuk wordt ingegaan op jeugdigen die zorg krijgen. Vanaf 2015 wordt de jeugdzorg gedecentraliseerd naar de gemeenten. Dit betekent dat de gemeente ervoor verantwoordelijk wordt dat haar jeugdigen (en ouders) kunnen beschikken over de juiste informatie, steun, lichte en zonodig zwaardere ondersteuning bij opvoeden en opgroeien. Hierna gaan we in op jeugdigen in Helmond die zwaardere vormen van ondersteuning ontvangen. We richten ons met name op jeugdigen die nu in het kader van de provinciale jeugdzorgtaken worden ondersteund (de jeugd-ggz, jeugd- LVB en gesloten jeugdzorg blijft buiten beschouwing) en de jongeren in de verslavingszorg. De cijfers worden vooruitlopend op de regionale samenwerking waar mogelijk gepresenteerd op het niveau van de Peelregio. Achtereenvolgens wordt ingegaan op: - Aantal jeugdigen dat een ketencoördinator Zorg voor Jeugd heeft toegewezen gekregen. - Aantal jeugdigen dat gespecialiseerde opvoed- en opgroeihulp ontvangt - Aantal jeugdigen met een maatregel jeugdbescherming en/of jeugdreclassering - Aantal jeugdigen dat in behandeling is voor verslaving

13.1. Bij hoeveel kinderen en jongeren wordt de zorg gecoördineerd? 13.2. Hoeveel kinderen jeugdigen ontvangen jeugd- en opvoedhulp? 13.3. Hoeveel kinderen en jongeren vallen onder jeugdbescherming en - reclassering? 13.4. Hoeveel jongeren zijn in behandeling voor verslaving? 13.1. Bij hoeveel kinderen en jongeren wordt de zorg gecoördineerd? Jeugdigen krijgen een ketencoördinator toegewezen wanneer er meerder instellingen betrokken zijn bij de hulp aan een jeugdige. Afspraak is nu dat wanneer Bureau Jeugdzorg een van de betrokken partijen is, zij de ketencoördinatie op zich nemen. De toewijzing van een ketencoördinatie vormt een indicatie dat er met een jeugdige (en zijn ouders) meer aan de hand is. Bij ketencoördinatie door Bureau Jeugdzorg kunnen we bovendien aannemen dat het om jeugdigen gaat met zwaardere opvoed- en opgroeiproblemen. In november 2013 zijn er totaal 1.014 kinderen en jongeren in Helmond waarvoor een ketencoördinator de zorg coördineert. Dit betekent dat meerdere zorgaanbieders bij het kind of de jongere betrokken zijn. Bureau Jeugdzorg (BJZ) en de Lev groep coördineren de meeste trajecten. Aantal kinderen en jongeren met een zorgcoördinator per coördinerende zorgorganisatie BJZ De Zorgboog Levgroep MEE ZO- Brabant (H) Welzijn Deurne Overigen Totaal Asten 45 7 58 1 111 Deurne 130 25 10 5 20 1 191 Gemert- 92 18 60 1 3 174 Bakel Helmond 546 97 348 14 9 1014 Laarbeek 65 10 46 2 0 123 Someren 60 2 38 1 101 Totaal 938 159 560 22 20 15 1714 bron: Systeem Zorg voor Jeugd, november 2013

13.1. Bij hoeveel kinderen en jongeren wordt de zorg gecoördineerd? 13.2. Hoeveel kinderen jeugdigen ontvangen jeugd- en opvoedhulp? 13.3. Hoeveel kinderen en jongeren vallen onder jeugdbescherming en - reclassering? 13.4. Hoeveel jongeren zijn in behandeling voor verslaving? 13.2. Hoeveel kinderen jeugdigen ontvangen jeugd- en opvoedhulp? Op 1 januari 2012 ontvangen 289 Helmondse kinderen en jongeren geïndiceerde jeugd- en opvoedhulp via BJZ. Ongeveer de helft wordt ambulant begeleid, 20 procent ontvangt pleegzorg, 10 procent ontvangt daghulp, en 18 procent wordt residentieel opgevangen. Aantal jeugdigen in J&O op 1 januari per zwaarste zorgvorm Observatie Ambulant Pleegzorg Daghulp Residentieel Totaal unieke jeugdigen 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 2011 2012 Asten 0 0 13 10 8 7 <5 <5 <5 <5 25 22 Deurne 0 0 29 27 15 12 8 <5 5 9 56 52 Gemert-Bakel 0 <5 21 26 <5 <5 5 <5 8 14 38 49 Helmond <5 <5 113 144 40 60 32 31 36 52 221 289 Laarbeek 0 0 20 21 6 7 <5 <5 7 5 35 35 Someren 0 <5 5 13 <5 <5 <5 <5 <5 5 10 24 Totaal 0 0 201 241 69 86 45 31 56 85 385 471 bron: PON, Jeugd in Cijfers 3 (november 2013), peildatum 1 januari Jeugdigen tellen alleen mee bij de zwaarste zorgvorm

13.1. Bij hoeveel kinderen en jongeren wordt de zorg gecoördineerd? 13.2. Hoeveel kinderen jeugdigen ontvangen jeugd- en opvoedhulp? 13.3. Hoeveel kinderen en jongeren vallen onder jeugdbescherming en - reclassering? 13.4. Hoeveel jongeren zijn in behandeling voor verslaving? 13.3. Hoeveel kinderen en jongeren vallen onder jeugdbescherming en -reclassering? Op 31 december 2012 vallen in Helmond 123 kinderen en jongeren via BJZ onder jeugdbescherming. Dat gebeurt als ouders hun kind niet goed verzorgen of opvoeden en daarmee de veiligheid van het kind in het gedrang is of als het kind een bedreiging vormt voor zichzelf of anderen. Van deze 123 jeugdigen hebben er 95 een (voorlopige) onder toezichtstelling (OTS) en 28 (voorlopige) voogdij. Bij een OTS krijgt het gezin hulp van een gezinsvoogd. Ouders blijven zelf verantwoordelijk voor hun kind. Bij (voorlopige) voogdij is de gezinsvoogd belast met het wettelijk gezag van deze kinderen, bijvoorbeeld omdat ouders tijdelijk zijn ontheven uit de ouderlijke macht of omdat beide ouders zijn overleden. Op 31 december 2012 begeleidt jeugdreclassering 39 jeugdigen in Helmond. Jeugdreclassering begeleidt jongeren tussen de 12 en 18 jaar (met een uitloop naar 23 jaar) die met justitie in aanraking zijn gekomen. Het is mogelijk dat een jeugdige zowel een jeugdbeschermingsmaatregel als een maatregel jeugdreclassering heeft. Aantal kinderen en jongeren in behandeling bij BJZ uitgesplitst naar taak Jeugdbescherming: Uitvoering (voorlopige) OTS (voorlopige) voogdij jeugdreclassering 2011 2012 2011 2012 2011 2012 Asten 12 <5 <5 Deurne 22 5 10 Gemert-Bakel 22 0 <5 Helmond 121 95 22 28 40 39 Laarbeek 9 6 <5 Someren 6 5 6 Totaal 166 44 55 bron: PON, Jeugd in Cijfers 3 (november 2013), peildatum 31 december personen kunnen in meerdere taken meegeteld worden

13.1. Bij hoeveel kinderen en jongeren wordt de zorg gecoördineerd? 13.2. Hoeveel kinderen jeugdigen ontvangen jeugd- en opvoedhulp? 13.3. Hoeveel kinderen en jongeren vallen onder jeugdbescherming en - reclassering? 13.4. Hoeveel jongeren zijn in behandeling voor verslaving? 13.4. Hoeveel jongeren zijn in behandeling voor verslaving? Novadic-Kentron is de grootste aanbieder van verslavingszorg in Brabant. Verslaving kan betrekking hebben op onder andere alcohol, drugs (zoals wiet, cocaïne, GHB), gamen, gokken, roken. In de Peelregio als totaal zijn in 2013 vijf op de 1.000 jongeren in behandeling bij Novadic-Kentron. Het gaat dan om jongeren van 15 tot en met 23 jaar. In de Peelregio loopt het aandeel jongeren dat in behandeling is, na een periode van daling, weer iets op in 2013. In Helmond zijn in 2013 zo n zeven op de 1.000 jongeren in behandeling bij Novadic-Kentron. Het aandeel Helmondse jongeren dat in behandeling is voor een verslaving is vergeleken met de regio relatief hoog. Minder dan 0,1 procent (ofwel 1 op de 1.000) van de jeugd in de verslavingszorg is tussen de 15 en 18 jaar. Aandeel jongeren (15 tot en met 23 jaar) in behandeling bij de verslavingszorg 1,0% 0,9% 0,8% 0,7% 0,6% 0,5% 0,4% 0,3% 0,2% 0,1% 0,0% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Helmond Peel 18 t/m 23 jaar 15 t/m17 jaar Bron: Jaarverslagen Novadic- Kentron (bewerking Onderzoek & Statistiek) 4 Let op: Novadic-Kentron houdt 15 tot en met 23 jaar aan als grens, terwijl in de Staat van de Jeugd 15 tot en met 22 jaar de standaard is. Vergelijkingen met andere cijfers over jongeren zijn dus niet mogelijk.

BIJLAGEN 1. Inleiding Bijlage 1: Kinderen in Tel Bijlage 2 GGD-enquêtes als bron Bijlage 3 Gebiedsindeling in GGD-enquêtes

Bijlage 1: Kinderen in Tel Bijlage 1: Kinderen in Tel Bijlage 2 GGD-enquêtes als bron Bijlage 3 Gebiedsindeling in GGD-enquêtes Kinderen in Tel brengt de leefsituatie van de jeugd in beeld en geeft een ranglijst van gemeenten, aan de hand van twaalf indicatoren. De indicatoren zijn gebaseerd op het Internationale Verdrag voor de Rechten van het Kind. Op nummer 1 staat de stad met het minst gunstige klimaat om op te groeien. Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Verwey-Jonker Instituut. De meest recente uitgave van Kinderen in Tel is gebaseerd op gegevens uit 2012. In 2014 staat Helmond op plaats 42 van in totaal 408 gemeenten. In de vorige meting stond Helmond nog op 12. Van de vijf grote Brabantse gemeenten heeft Tilburg de slechtste score. Helmond stond in 2009 op de 21ste plaats, in 2006 op de 13e plaats, in 2005 op de 30ste plaats en in 2004 op de 33ste plaats. De 42ste plaats is dus het best tot nu toe. Rangorde Helmond in de overall-ranking op de twaalf indicatoren van Kinderen in Tel t.o.v. alle 408 gemeenten in Nederland, elk van de vijf grotere Brabantse gemeenten valt in het segment met lage scores (hoe hoger het getal hoe beter) Nederlandse gemeenten met score > 91; 78% Tilburg; score 35 Helmond; score 42 Eindhoven; score 44 Overall-score 91; 22% der gemeenten Den Bosch; score 67 Breda; score 91 Bron: Kinderen in Tel 2014

Helmond heeft op acht van de twaalf indicatoren een betere score dan in 2013. Bijlage 1: Kinderen in Tel Bijlage 2 GGD-enquêtes als bron Bijlage 3 Gebiedsindeling in GGD-enquêtes Procentuele afwijking ten opzichte van de vorige meting bron: Kinderen in Tel stijging Tienermoeders Relatief schoolverzuim (5-17 jaar) Achterstandsleerlingen (4-12 jaar) Meldingen kindermishandeling Kinderen in uitkeringsgezinnen Kinderen in achterstandswijken (PC4) Kinderen in jeugdzorg Werkloze jongere (16-24 jaar) Met delict voor rechter (12-21 jaar) Zuigelingensterfte Kindersterfte per 100.000 (1-14 jaar) daling 5% 0% -5% -10% -15% -20% -25% -30% -35% -40% -45% bron: Kinderen in Tel, 2014 Vergeleken met Kinderen in Tel 2013 laat Helmond in 2014 meer verbetering zien dan de provincie Brabant en Nederland. Procentuele afwijking ten opzichte van de vorige meting Helmond, Brabant en Nederland Tienermoeders Relatief schoolverzuim (5-17 jaar) Achterstandsleerlingen (4-12 jaar) Meldingen kindermishandeling Kinderen in uitkeringsgezinnen Kinderen in achterstandswijken (PC4) Kinderen in jeugdzorg Werkloze jongere (16-24 jaar) Met delict voor rechter (12-21 jaar) Zuigelingensterfte Kindersterfte per 100.000 (1-14 jaar) stijging daling 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% -40% -50% Noord-Brabant Nederland Helmond bron: Kinderen in Tel 2014

Bijlage 2 GGD-enquêtes als bron Bijlage 1: Kinderen in Tel Bijlage 2 GGD-enquêtes als bron Bijlage 3 Gebiedsindeling in GGD-enquêtes Een aanzienlijk deel van de informatie in deze jeugdmonitor berust op cijfers van GGD-enquêtes. De GGD voert om de paar jaar een onderzoek uit onder een bepaalde doelgroep. In de tabel hieronder is te lezen welk onderzoek in welk jaar plaatsvond. De GGD publiceert ook zelf over de resultaten voor Helmond en Zuidoost-Brabant. Relevante publicaties voor Helmond zijn: Jeugdmonitor 12 t/m 18-jarigen 2011-2012 Helmond; kernpunten Jeugdmonitor 12 t/m 18-jarigen 2011-2012 Helmond; tabellenboek In het tabellenboek zijn tabellen te vinden waarin Helmond wordt vergeleken op de uitkomsten van 2007 en 2012, Helmond als geheel wordt vergeleken met de clusters van wijken in Helmond, en de resultaten van Helmond worden vergeleken met de regio Zuidoost-Brabant. De publicaties zijn te vinden op site van de GGD Zuidoost-Brabant: www.ggdbzo.nl Gebruik op de GGD site jeugdmonitor als zoekterm om de publicaties te vinden.

Enquêtejaar en doelgroep van de GGD jeugdmonitor Bijlage 1: Kinderen in Tel Bijlage 2 GGD-enquêtes als bron Bijlage 3 Gebiedsindeling in GGD-enquêtes Enquêtejaar Doelgroep 0 Doelgroep Beschrijving t/m 11 jaar 12 t/m 18 jaar 2003 X In het najaar van 2003 is een grootschalig onderzoek gehouden onder jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 17 jaar in de regio Zuidoost-Brabant (exclusief Eindhoven). Ruim 14.500 jongeren kregen een schriftelijke enquête thuisgestuurd, waarvan 9.190 jongeren de vragenlijst hebben teruggestuurd (respons 63%). 2004 2005 X In het voorjaar van 2005, kregen bijna 2.000 ouders in Helmond een vragenlijst toegestuurd. In het totaal hebben 1.389 ouders de lijst ingevuld, schriftelijk of via internet. Dit is een respons van 70 procent. In de regio Zuidoost-Brabant was de respons 77 procent. 2006 2007 X Het onderzoek is in 2007 afgenomen bij jongeren tussen 12 en 18 jaar oud. In de regio Brabant-Zuidoost vulden ruim 10.100 jongeren de vragenlijst in (incl. 2.400 uit Eindhoven). 2008 X Eind 2008 is het onderzoek afgenomen bij ruim 22.300 ouders of verzorgers in de regio. In de gemeente Helmond hebben 2.086 ouders of verzorgers de vragenlijst ontvangen. In Helmond hebben 1.359 ouders gereageerd; 973 schriftelijk en 386 via de website. De respons was 65 procent. In de hele regio Brabant-Zuidoost was dit eveneens 65 procent. In de gemeente Helmond wonen 13.851 kinderen in de leeftijd van 0 t/m 11 jaar: 1 procent komt dus overeen met 139 kinderen. 2009 2011 X Eind 2011 is de Jeugdmonitor afgenomen bij ruim 12.000 jongeren van 12 tot en met 18 jaar in de regio Zuidoost-Brabant. In de gemeente Helmond hebben 2205 jongeren de vragenlijst ontvangen. Hiervan hebben 1174 jongeren, 2012