LelyStadsGeluiden. De mening van de jongeren gepeild. School en werk 2007

Transcriptie

1 LelyStadsGeluiden De mening van de jongeren gepeild School en werk 007 In 007 hebben.37 jongeren meegewerkt aan de jongerenenquête. Het onderzoek had als doel om in kaart te brengen wat jongeren doen, waar ze behoefte aan hebben en wat ze in Lelystad bezighoudt. Met de resultaten kunnen de plannen van de gemeente beter afgestemd worden op de wensen van de jongeren. In deze rapportage worden de ontwikkelingen op het gebied van school, werk en vrijwilligerswerk besproken. Er gaan meer jongeren naar school, meer jongeren hebben werk en er wordt meer aan vrijwilligerswerk gedaan dan drie jaar geleden. Ruim 80% volgt een vorm van onderwijs. De grootste groep doet dit voltijds. In 004 gaf nog een kwart aan geen onderwijs te volgen; in 007 is dit dus gedaald naar een vijfde. Het verschil zit vooral in de toename van het deeltijd onderwijs en de toename van het aandeel 1-3 jarigen dat voltijds dagonderwijs volgt. Het aandeel jongeren met een baan is ook gestegen. Werkte in 004 4%; in 007 had 4% van de jongeren een (bij)baan. Meer jongeren geven ook aan vrijwilligerswerk te doen vergeleken met 004. Januari 008

2 Colofon Deze rapportage is gemaakt door: Onderzoek en Statistiek Verkrijgbaar, zolang de voorraad strekt bij: Gemeente Lelystad Onderzoek en Statistiek Postbus AB Lelystad T F onderzoek@lelystad.nl Voor feiten en cijfers en overige onderzoeksrapportages kunt u terecht op onze website: Lelystad, januari 008

3 Jongeren op school en werk 007 Inleiding In oktober 007 hebben.37 jongeren van 1 3 jaar uit Lelystad meegedaan aan de Lelystadse jongerenenquête. Het onderzoek betreft voor een belangrijk deel een herhaling van de jongerenenquête uit 004. Met de resultaten kan het jongerenbeleid beter worden afgestemd op de wensen en behoeften van de Lelystadse jongeren. Deze eerste deelrapportage beperkt zich tot de onderwerpen school, werk en vrijwilligerswerk. enquête te vergelijken met de werkelijke gegevens van de gehele schoolgaande populatie, omdat deze vooralsnog niet bekend zijn. speciaal onderwijs Grafiek : Onderwijsniveaus van respondenten (in %) Universiteit HBO MBO niveau MBO niveau1 1 Onderwijsdeelname en -niveau VWO Havo Van de deelnemers aan de jongerenenquête volgt ruim 80% op de één of andere manier onderwijs. De grootste groep doet dit voltijds. In totaal geeft iets minder dan 0% aan geen onderwijs te volgen. In vergelijking met 004 is het aandeel schoolgaande jongeren gegroeid. In 004 gaf bijna 5% aan geen onderwijs te volgen. Het verschil zit vooral in het toegenomen aandeel jongeren van 1-3 jaar dat voltijds dagonderwijs volgt en de toename van het aandeel deeltijds onderwijs in het algemeen. Naarmate de leeftijd vordert, wordt er vaker geen opleiding gevolgd. Van de groep jongeren van 1-3 jaar geeft iets minder dan de helft van de respondenten aan nog op school te zitten. Dit is dan relatief vaak avondonderwijs. Van de jongste leeftijdsgroep volgt niemand avondonderwijs tegenover 3% van de jongeren uit de oudste leeftijdsgroep. In totaal volgt 1% van respondenten avondonderwijs. Het aandeel jongeren dat deeltijdonderwijs volgt (7%) is onder alle leeftijdsgroep even groot. Grafiek 1: Onderwijsdeelname van jongeren (in %) avond/ deeltijdonderwijs voltijds onderwijs Havo VWO ongesplitst VMBO t of gemengd VMBO basis of kader brugklas basisonderwijs Risicogedrag op school 3 Jongeren geven in 007 vaker aan te spijbelen dan in 004. In 004 gaf 6% van de respondenten aan één of meer uren te hebben gespijbeld in de laatste vier weken. In 007 is dit aandeel gestegen tot 1%. De leeftijdsgroepen vertonen een divers beeld. Van de 1-14 jarigen geeft 7% aan niet te hebben gespijbeld in de laatste vier weken, van de 18-0 jarigen is dat 81% tegen 0% in 004. Ook toen was dit de groep die het vaakst spijbelde. Het verschil met 004 komt waarschijnlijk door het tijdstip van de enquête. De vorige jongerenenquête is vlak na de vakantie (september) afgenomen, waardoor jongeren simpelweg minder in de gelegenheid zijn geweest om te spijbelen. We zien dat er minder 1-3 jarigen spijbelen dan jongeren van 18-0 jaar. Als zij spijbelen is dit vaker maar voor een of twee uur. Tabel 1: Spijbelen naar leeftijdsgroep en jaar geen onderwijsdeelname Het Mbo is de meest gevolgde opleiding. Mbo niveau wordt door 4% van de schoolgaande respondenten opgegeven. Het is niet mogelijk om de cijfers uit de Er is geen verschil tussen jongens en meisjes in het spijbelgedrag. Er is wel een verschil te zien in het spijbelgedrag naar soort opleiding. Op het Hbo geeft % aan te spijbelen, op het Mbo, de Havo en het Vwo 15%. 1

4 Een groot verschil bestaat er met jongeren van het basisonderwijs, de brugklas en het Vmbo. De jongeren die deze vorm van onderwijs volgen geven het minst vaak aan te spijbelen (respectievelijk 0%, % en 6%). Excessief spijbelen (meer dan 5 uur in de afgelopen vier weken) komt op de laatst genoemde soorten onderwijs (bijna) niet voor. Op het Hbo en de Havo zijn de jongeren die aangeven meer dan 5 uur te hebben gespijbeld oververtegenwoordigd, maar ook hier gaat het om slechts 3%. De meeste jongeren (3%) zeggen nog nooit van school gestuurd te zijn. De jongeren die van school zijn gestuurd, zijn dit in de meeste gevallen maar één keer. Slechts % van de schoolgaande jeugd geeft aan meerdere keren geschorst te zijn geweest. Er is geen verschil tussen jongens en meisjes en verschillende leeftijdsgroepen. Wel worden niet-westerse allochtonen iets vaker geschorst dan westerse allochtonen en autochtonen. De westerse allochtonen doen het wat dit betreft het beste: 8% geeft aan nog nooit geschorst te zijn. Hoewel geschorst worden en spijbelen beiden worden gezien als risicogedrag op school, is er weinig overlap tussen deze groepen. Jongeren die spijbelen worden niet eerder geschorst dan jongeren die niet spijbelen. Voor zowel de weergave van het spijbelgedrag als de weergave van de hoeveelheid schorsingen moet worden opgemerkt dat de werkelijke percentages waarschijnlijk hoger liggen dan hier geschat. Jongeren die risicogedrag vertonen zijn over het algemeen minder geneigd aan een enquête mee te doen. Schoolverlaters zonder startkwalificatie het bezit van een startkwalificatie. Jongeren met een kind blijven evenals in 004 gevoelig voor voortijdig schoolverlaten. De relatie tussen leeftijd en het hebben van een startkwalificatie blijft ook overeind. Onder de hoogste leeftijdsgroepen zijn meer voortijdig schoolverlaters. Jongeren en werk Het aandeel jongeren van 1-3 dat werkt is gestegen ten opzichte van 004. Werkte in 004 4% van de jongeren, in 007 had 4% van de jongeren een (bij)baan. In bijna de helft van de gevallen gaat het om een baan voor minder dan 1 uur in de week en vindt het werk plaats naast de activiteiten voor school. Omdat jongeren van 1 tot en met 14 jaar niet tot de beroepsbevolking worden gerekend, wordt deze leeftijdsgroep in deze paragraaf verder buiten beschouwing gelaten. 1 Van de jongeren van 15 tot 3 jaar werkt 38% 1 uur of meer. Ditzelfde beeld was te zien in 004. Een verschil met 004 is, dat er nu een kleinere groep is die meer dan 3 uur per week werkt. Een verklaring hiervoor is dat er meer jongeren naar school gaan dan in 004. Jongeren die niet (meer) naar school gaan werken nog steeds even vaak als in 004 fulltime (3 uur per week of meer). Er is een groot, maar niet verrassend verschil tussen de schoolgaande en niet schoolgaande jeugd. Van de niet schoolgaande jeugd werkt meer dan 53% 3 uur in de week of meer. Van de schoolgaande jeugd is dit 5%. Een startkwalificatie is volgens de overheid het minimale onderwijsniveau dat nodig is om kans te maken op duurzaam werk. Een startkwalificatie is een Havo of Vwodiploma of een Mbo-diploma vanaf niveau. In totaal zit 14% van de jongeren van 18 - jaar die aan de enquête hebben meegewerkt niet meer op school en bezitten geen startkwalificatie. Dit zijn de voortijdig schoolverlaters. Hoewel deze enquête niet het meest geijkte middel is om de stand van zaken rondom voortijdig schoolverlaten nauwkeurig in kaart te brengen, lijkt het er toch op dat het de goede kant op gaat met het aandeel jongeren dat een startkwalificatie heeft. Waar in 004 nog 3% van de jongeren die de enquête invulde geen startkwalificatie had, is dat percentage nu gedaald naar 14%. Er is geen belangrijk verschil gevonden tussen autochtonen en allochtonen. Jongens zijn iets vaker dan meisjes bij het beëindigen van hun schoolcarrière niet in Van de niet schoolgaande jeugd is 0% werkloos: 14% zoekt naar werk en 6% heeft aangegeven niet naar werk te zoeken. Bij die 6% zijn ook jongeren die een onbetaalde stage lopen of waarvan hun handicap een reden is niet te kunnen werken. Jongeren zonder werk hebben vaak geen startkwalificatie. Onder de voortijdige schoolverlaters jongeren heeft 5% geen betaald werk. Bij de schoolverlaters die wel een startkwalificatie hebben is dit 13%. De jongeren die niet in het bezit zijn van een startkwalificatie werken ook minder uren per week. Jongeren met een motorische, visuele of een verstandelijke beperking die niet schoolgaand zijn, 1 In deze paragraaf wordt met mensen zonder startkwalificatie gerefereerd aan alle jongeren van 15-3 die voortijdig schoolverlater zijn.

5 Jongeren op school en werk 007 hebben vaker dan jongeren zonder beperking geen werk. Meer van invloed dan het hebben van een beperking, is de mate waarin iemand zich beperkt voelt. Jongeren die zich zwaar beperkt voelen bij dagelijkse bezigheden thuis en bezigheden op school en werk hebben vaker geen werk. Als een jongere zich op meerdere vlakken beperkt voelt, is de kans dat hij werk heeft nog kleiner. Jongeren en vrijwilligerswerk Meer jongeren dan in 004 geven aan vrijwilligerswerk te doen. In totaal doet 1% aan enige vorm van vrijwilligerswerk. In 004 was dit nog 1%. De gemiddelde tijdsinvestering per week bedraagt 5 uur. helpen bij een sportvereniging (1%). Helpen van anderen buiten het huishouden wordt het meest door meisjes en mensen met een middelbare of hogere opleiding verricht. Vrijwilligerswerk bij een sportvereniging wordt eerder gedaan door jongens, autochtonen en hoger opgeleiden. De hoeveel tijd die jongeren tot hun beschikking hebben, hangt samen met het al dan niet verrichten van vrijwilligerswerk; echter het verband is niet rechtlijnig. Onder jongeren met een baan van 3 uur in de week of meer is 18% actief als vrijwilliger; terwijl onder jongeren zonder baan is (slechts) 16% actief als vrijwilliger. Jongeren die minder dan 1 uur of tussen de 1 en 3 uur per week werken zijn veel eerder actief als vrijwilliger, respectievelijk 6% en 30% Naarmate jongeren ouder zijn, verrichten ze eerder vrijwilligerswerk. Er is een klein verschil tussen allochtonen en autochtonen. Iets meer autochtonen doen aan vrijwilligerswerk dan allochtonen (zie grafiek 3). Grafiek 3 Vrijwilligerswerk naar herkomst en leeftijd (in %) Onderzoeksverantwoording Het onderzoek is in oktober 007 onder de Lelystadse jeugd gehouden. Hiervoor zijn alle jongeren van 1 t/m 3 per brief uitgenodigd een digitale vragenlijst in te vullen. In totaal heeft 8% van de jongeren aan de uitnodiging gehoor gegeven. Om de onderzoeksresultaten representatief te maken voor de 1-3 jarigen van geheel Lelystad is herwogen op de kenmerken geslacht, leeftijd, en stadswijk. Een meer uitgebreide onderzoeksverantwoording, en andere deelrapportages over dit onderzoek, zijn te vinden op autochtoon allochtoon Schoolgaande jongeren die een opleiding volgen op een hoog niveau verrichten eerder vrijwilligerswerk dan schoolgaande jongeren die op een lager niveau onderwijs volgen. Dit heeft voor een deel te maken met leeftijd. Naarmate de leeftijd toeneemt, neemt de deelname aan vrijwilligerswerk ook toe. Jongeren die een opleiding volgen op een hoog niveau zijn over het algemeen ouder dan jongeren die een opleiding volgen op een laag niveau. De vormen van vrijwilligerswerk die het meest voorkomen zijn het helpen van anderen buiten het huishouden (30%) en De opleidingsniveaus zijn verdeeld in 3 categorieën: hoog (Universiteit en Hbo), midden (Havo, Vwo en Mbo vanaf niveau) en laag (basisonderwijs, Vmbo en Mbo niveau1) 3