verkort jaarverslag 2010 2011 bouw- en aannemingsbedrijf lokhorst b.v. BETROKKEN BOUWERS
gemeentehuis en bibliotheek, heemskerk opdrachtgever: gemeente heemskerk voorwoord 2011: Professionalisering en investering loont, juist in moeilijke tijden. inhoud Voorwoord 3 Directieverslag 5 Resultaten 2011 6 & 7 Accountantsverklaring 8 Nawoord 11 gemeentehuis, castricum opdrachtgever: gemeente castricum Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft recent becijferd dat Nederland eind 2011 voor de tweede keer in vier jaar in een recessie is beland. De economie is het laatste kwartaal met 0,7% gekrompen. Consumentenvertrouwen en vooral duidelijkheid op de huizenmarkt zijn nodig om weer op het goede spoor te raken. Voor eind 2012 voorspellen economen voorzichtige groei en een herstel in 2013 en 2014. Het blijven onvoorspelbare tijden waarin wij met ons bedrijf en daarbij de gehele bouwkolom moeten laveren. Het is daarom belangrijk geweest dat wij tijdig keuzes gemaakt hebben in onze weg naar interne- en externe professionalisering. Doen waar je goed in bent en dit continue verbeteren. Ook in 2011 heeft de ingeslagen weg zijn vruchten afgeworpen. Wij hebben ons inmiddels gespecialiseerd in het transparant samenwerken. Luisterend naar onze partners hebben we de vraag gesteld: Wat verwacht u van ons en wat kunnen wij van u verwachten? Daarop zijn wij verder gegaan in het perfectioneren van planning en ketensamenwerking. Simpelweg het vergroten van waarde en het verminderen van verspilling. Kortom het blijft bij ons: Afspraak is afspraak! Met ons Leerzaam En Altijd Nuttig programma hebben we in 2011 meerdere projecten winnend afgesloten. Tevens hebben wij waarde kunnen toevoegen aan het bezit van onze opdrachtgevende partners. Wij zijn hierdoor in staat geweest onze faalkosten niet alleen te reduceren maar te minimaliseren, de bouwtijd te verkorten en de kwaliteit van de werkzaamheden te verhogen. Samenwerken met onze partners in de gehele bouwkolom geeft voldoening en vergroot de continuïteit. Ter bevestiging mochten wij de AWARD voor de schoonste bouwplaats 2011 van Woningcorporatie Pré Wonen in ontvangst nemen. Onze ambitie om te groeien naar een volwaardige partner in de keten heeft zich doorgezet. Dit jaaroverzicht 2011 geeft u, als opdrachtgever en samenwerkende partner in de bouwkolom een beeld van ons als solvabele bouwpartner voor nu en in de toekomst. Het NIEUWE BOUWEN waar we in 2010 actief mee gestart zijn, vindt haar oorsprong in het virtueel bouwen. In de (bouw-)voorbereiding modeleren wij het gebouw en zijn in staat knelpunten te lokaliseren en oplossingen te generen. Geen esthetische plaatjes maar virtuele uitvoerende- en logistieke detail analyses, die in de ketenintegratie kostenbesparingen genereren. Het implementeren van ketenintegratie is verre van simpel en vraagt aanpassingen van de ondernemingsstrategie en de samenwerkingscultuur. Deze uitdaging van fundamentele gedragsverandering blijven wij aangaan. Het NIEUWE BOUWEN heeft er ook aan bijgedragen dat we ons in 2012 vernieuwend willen presenteren. Strak, helder en duidelijk communiceren. Een beeldmerk dat staat voor onze ambitie: het waardevol en creatief toevoegen van kennis en inspiratie aan de bouwkolom. Juist in deze tijd hebben wij gemeend te moeten investeren in vernieuwing, herkenbaarheid en uitstraling. Met het nieuwe logo en een frisse huisstijl willen we onze ambitie benadrukken. Het jaar 2012 zal misschien de boeken in gaan als een draconisch jaar voor de bouwwereld. Maar voor Lokhorst was 2011 een succesjaar, waarin u ons in staat stelde ons procesmanagement te verbeteren. BETROKKEN BOUWERS die blijven investeren in een proactieve samenwerking met opdrachtgevers en partners met één doel: waardecreatie toevoegen aan de bouwkolom. Ing. D.H. (Dirk) van Meegdenburg Directeur 2 BETROKKEN BOUWERS
overhoeks de zeven provinciën, amsterdam opdrachtgever: overhoeks cv, een samenwerking van ing real estate en ymere van de directie Overhoeks Zee-arend, Amsterdam opdrachtgever: Overhoeks cv, een samenwerking van ING Real Estate en Ymere ALGEMEEN De directie is uitermate tevreden over het behaalde resultaat in het jaar 2011. Ondanks de fors krimpende markt om ons heen is het gelukt om zowel de omzet als het resultaat te laten groeien. De komende jaren zal de aannemingsmarkt overspannen zijn, waardoor de markt gede finieerd kan worden als een vechtmarkt. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is één van de strategische agendapunten van Lokhorst. Dit jaar is er onder andere geïnvesteerd in energiezuinige auto s en heeft Lokhorst zich beziggehouden met sponsoring van diverse sportevenementen. Hoogtepunt hiervan is de beklimming van de Alpe d Huez door 8 betrokken bouwers. In 2012 zullen zij hun grenzen gaan verleggen. Hiermee wordt een wezenlijke bijdrage geleverd aan de strijd tegen kanker. De interne beheersingsstructuur van Lokhorst is van een kwalitatief goed niveau. Een verdere professionalisering van de interne organisatie is gerealiseerd door de succesvolle implementatie van Microsoft Dynamics Navision 4ps Construct in het eerste half jaar van 2011. Tevens is er een begin gemaakt met het implementeren van een digitaal-factuurverwerkingssysteem, welke met ingang van 1 januari 2012 operationeel gaat. De bedrijfsbegroting van 2012 en verder is door ons aangepast aan de veranderende marktomstandigheden. Door het nemen van een aantal efficiency maatregelen in alle disciplines blijft het algemene kosten niveau acceptabel en wordt deze door het omzetniveau gedurende de komende jaren ruimschoots gedekt. NETTO-OMZET EN RESULTAAT In vergelijk met 2010 is de netto omzet in 2011 gestegen met ca. 53%. RISICO EN RISICOBEHEERSING Door Lokhorst worden de risico s gemanaged en periodiek geanalyseerd. Het voorkomen van bedrijfsongevallen op onze projecten heeft onze grote aandacht. Door de in het handboek KAM-voorschriften vastgelegde procedures en de bewaking hierop weten onze medewerkers wat er moet gebeuren om de risico s zoveel mogelijk te beperken. Keuringen van de diverse materieelstukken vinden jaarlijks plaats, terwijl de opleiding en continue bijscholing van bedrijfshulpverleners en EHBO ers de nodige aandacht krijgt. INTEGRITEIT Wij zijn aangesloten bij de Stichting Beoordeling Integriteit Bouwbedrijven (SBIB). In het bedrijf is een toezichthouder aangewezen om de naleving van deze gedragscode te bewaken en te bevorderen. SOCIAAL BELEID In 2011 zijn er gemiddeld 86 (2010: 77) personen werkzaam binnen Lokhorst. Het ziekteverzuim is in 2011 stabiel gebleven ten opzichte van het jaar 2010. Het ziekteverzuim binnen Lokhorst blijft met 4,5% onder het landelijk gemiddelde. ONTWIKKELINGEN EN VOORUITZICHTEN De vooruitzichten voor de komende jaren voor de bouwproductie zijn nog steeds niet al te best. Een structureel herstel van de economie zal nog op zich laten wachten. In 2012 zal er extra aandacht worden besteed aan duurzame herontwikkeling en groenlabel economie. Onze marktbenadering blijft erop gericht ons als innoverende aannemer en bovenal als betrouwbare en solvabele partner te blijven onderscheiden. Hierbij blijft onze focus op het adequaat bedienen van onze duurzame relaties. Dit maakt Lokhorst een betrokken bouwer in de aandachtsgebieden productie, planning en procesbeheersing. Op basis van bovenstaande hebben wij als directie veel vertrouwen in de toekomst van ons bedrijf en verwachten goede resultaten te blijven halen in een lastige markt. Beverwijk, 22 februari 2012 4 BETROKKEN BOUWERS
Samengevatte Balans per 31 december 2011 (na winstbestemming) in duizenden euro s per 31 december 2011 per 31 december 2010 Vaste activa 482 311 Vlottende activa Onderhanden werk 1.098 1.411 Vorderingen 5.489 6.006 Liquide middelen 19.749 10.513 26.336 17.930 Vlottende passiva Kortlopende schulden 19.874 14.105 Werkkapitaal 6.462 3.825 Kengetallen in duizenden euro s tenzij anders is vermeld 2011 2010 2009 2008 Vlottende activa * 15.910 11.396 7.407 4.953 Vlottende passiva * 9.447 7.571 5.178 4.028 Liquiditeitsratio (current ratio) 1,68 1,51 1,43 1,23 Eigen vermogen 6.704 3.938 2.345 1.056 Totaal vermogen * 16.392 11.708 7.709 5.273 6.944 4.136 Solvabiliteit eigen vermogen in %* 40,90% 33,64% 30,42% 20,03% Garantievermogen 6.704 3.938 Voorzieningen 240 198 6.944 4.136 Samengevatte winst-en-verliesrekening over het boekjaar 2011 in duizenden euro s 2011 2010 Bruto marge 3.696 2.835 Bedrijfslasten 413 584 Bedrijfsresultaat 3.283 2.251 Financiële baten en lasten 394 167 Resultaat voor belastingen 3.677 2.418 Belastingen 910 533 Nettowinst 2.767 1.885 Netto omzet 60.611 39.572 29.518 27.808 waarvan: Woningbouw 36.614 11.703 13.976 14.770 Utiliteitsbouw 23.997 27.869 15.542 13.038 Medewerkers totaal 86 77 73 78 Direct 36 31 29 32 Indirect 50 46 44 46 * het negatieve saldo van de onderhanden projecten is in mindering gebracht op de vlottende activa, overeenkomstig de grondslagen welke werden gehanteerd voor het boekjaar 2008. De samengevatte balans, winst-en-verliesrekening en het overzicht met kengetallen zijn ontleend aan respectievelijk herleid van de jaarrekening 2011, gedateerd 22 februari 2012. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. 6 BETROKKEN BOUWERS
Krelagehuis, Haarlem opdrachtgever: Brinkmann, Overveen De Plataan, Beverwijk opdrachtgever: Preferent Projectontwikkeling/ Pre Wonen, Velserbroek Het Pronkstuk, Beverwijk opdrachtgever: AM Wonen regio NH, Amsterdam en Heijmans Vastgoed, Almere 8 BETROKKEN BOUWERS
Regio Hoofdkantoor SNS Reaal, Alkmaar opdrachtgever: NS Poort Ontwikkeling, Utrecht Nawoord Verdergaan op de ingeslagen weg De Rietvelden, Wormerveer opdrachtgever: Parteon Projectontwikkeling, Zaandam Natuurlijk willen wij graag terugblikken op een succesvol jaar, maar veel tijd gunnen wij ons daar niet voor. De druk om te blijven presteren is daarvoor te hoog. Lokhorst bouw en ontwikkeling is een gezonde onderneming die aansprekende projecten realiseert. Feitelijk is dat de kern van onze bedrijfsvoering. Wij willen toekomstperspectief bieden aan ambitieuze en betrokken medewerkers. Langdurige samenwerking met marktpartijen en onze opdrachtgevers is voor ons van levensbelang. Hierin zijn betrouwbaarheid en vertrouwen sleutelbegrippen. Dat is voor ons altijd vanzelfsprekend geweest, en dat zal in de toekomst ook zeker blijven. Hoe kunnen wij ons succes voortzetten en wat kan ons onderscheiden in de komende jaren; dat zijn de vragen die elke goede onderneming bezighoudt. Onze overtuiging is dat dit alleen de optelling van meerdere onderdelen kan zijn, alles moet optimaal zijn. Het is nooit één factor die de doorslag geeft. Binnen een razendsnel veranderende wereld moeten wij tenslotte continue mee veranderen, onze processen blijven aanpassen en verbeteren. Het drie dimensionaal uitwerken van de projecten heeft werkelijk en inhoudelijk gestalte gekregen in het afgelopen jaar. 3D modelleren hebben wij binnen korte tijd zo ingericht dat het werkelijk uitgenut kan worden ten behoeve van onze bedrijfsvoering. Naast de aandacht die wij schenken aan het optimaliseren van onze organisatie en bedrijfsvoering, willen wij onze maatschappelijke verantwoording uitdragen en gestalte geven. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is voor ons inmiddels een sleutelbegrip geworden. Lokhorst bouw en ontwikkeling is in februari 2012 door DNV gecertificeerd voor ISO 14001. In navolging hierop hebben wij ons verplicht om in 2014 de certificering binnen de prestatieladder maatschappelijk verantwoord ondernemen te realiseren. Met deze certificaten geven wij uitdrukking en inhoud aan onze positie in de maatschappij en nemen wij onze verantwoording voor mens en milieu. Persoonlijk stellen wij ons ook eisen en zetten wij ons in voor goede doelen. Binnen Lokhorst is een team geselecteerd en op 7 juni 2012 zullen wij deelnemen aan de Alpe d Huzes. Hiermee steunen wij samen met enkele zeer gewaardeerde partners KWF financieel in de strijd tegen kanker. Nog meer dan ooit zullen wij ons richten op samenwerken. Werkelijk coöperatief samenwerken zonder daar modieuze termen aan te hangen. Samenwerken met onze vaste kern van onderaannemers en leveranciers. Samenwerken met diverse adviseurs. Maar bovenal samenwerken met onze opdrachtgevers. Ing. C. (Cees) Bakhuys Adjunct Directeur Lyceum Sancta Maria, Haarlem opdrachtgever: Lyceum Sancta Maria, Haarlem 10 BETROKKEN BOUWERS
Als u meer informatie wilt, dan kunt u natuurlijk altijd contact met ons opnemen. U kunt ons bereiken op onderstaand adres of u kunt ons e-mailen: info@lokhorst.nl Postadres Lokhorst bouw en ontwikkeling Postbus 79 1940 AB Beverwijk Bezoekadres Havenstraat 3-7 1948 NP Beverwijk T. 0251 26 50 00 F. 0251 26 50 50 I. www.lokhorst.nl Lokhorst bouw en ontwikkeling is onderdeel van: netwerk