Mondriaan-biograaf Léon Hanssen Adieu mediatop Hoe veilig zijn jouw data? Onafhankelijk magazine van Tilburg ity no. 09
02. Waar tekst Frank van den Nieuwenhuijzen fotografie Marieke Plasier Column Concept Je ogen zijn donkere gaten in een bleek gezicht De studentenkroeg is passé, schrijft Het Parool. Een student kan zijn euro maar één keer uitgeven en minder uitgaan blijkt een prima manier om te bezuinigen. Bovendien zijn studenten veeleisender geworden. Was vroeger een happy hour voldoende, tegenwoordig moet een café een concept hebben. Hoezo concept? Nee, dan vroeger! s Ochtends om half zeven langzaam je ogen openen. Alles donker om je heen. Hier zit je dan, hier vind je jezelf terug - op het toilet van café Weemoed. Je smakt een paar keer met je droge lippen. Er zit schuurpapier in je keel. Nu even heel voorzichtig proberen op te staan. Je linkerbil slaapt. Hoe lang zit je hier eigenlijk al? Met beide handen betast je voorzichtig de tegelmuur naast je. Ergens bij de deur moet de lichtknop zitten. Met je wijsvinger volg je de voegen in de muur. Het galmt in je hoofd. Naar buiten zou je moeten. Weg van hier. Naar de mensen en naar de zon. Lucht. Kleuren. Je knipt het licht aan. Waar is Kiev vs Moskou bij de lunch is overal. Misschien ook wel bij jou in de buurt. Het ene debat is het andere niet. Soms doen de abstraheringen van duurbetaalde hoogleraren je oren klapperen. Andere keren bieden studenten je in een klein uur meer inzicht dan een half jaar NOS Journaal. Zo ook op dinsdag 10 februari in de Black Box. Meet The World organiseert bij een lunch Ukraine & Russia- Bitter Brotherhood. Internationale studenten met Russisch-Oekraïense roots gaan met elkaar in gesprek. Vera Ande is geboren in Sint-Petersburg. Dat Poetin zich weinig aantrekt van het Westen, is niet vreemd. Nadat de Sovjet-Unie begin jaren 90 uiteen is gevallen, gaan EU en VS heel ver om de democratie veilig te stellen. Zij doen dit met behulp van manipulatie en corruptie. Poetins weg van verharding leidde tot de overval op De Krim. Vladymyr Anokhin komt uit Charkov (Oekraïne). Na de annexatie van De Krim geloven veel mensen in Oost- Oekraïne dat het leven onder de Russen beter is. Zij brengen economische stabiliteit en sociale voorzieningen. De verwachting was dat Poetin zich een veel groter territorium zou toe-eigenen. Dat dit uitblijft, leidt tot onduidelijkheid in de regio. Anton Svonkov werd geboren in Rusland, maar woonde lang in Kiev. De verschillen tussen gewone Russen en Oekraïners worden uitvergroot in de propaganda. De Russische staatstelevisie grijpt terug naar de Tweede Wereldoorlog, waarin veel Oekraïners op de hand waren van de nazi s. De Russen zoeken uitvluchten. Zij weten natuurlijk dat Oekraïne het recht heeft om autonoom gebied te verdedigen. Evgeny Shapka heeft zowel een Russisch als een Oekraïens paspoort. Waarom komt er niet gewoon een (betrouwbaar) referendum waarin de lokale bevolking zelf beslist waar ze bij wil horen? Die keuze is voor veel mensen lastig. Russen en Oekraïners leven al drie eeuwen dwars door elkaar. Dat zorgt voor een zeer complexe mix. Veel Oekraïners lijden aan een lack of identity en zijn door en door verrust. Als dit debat in Kiev of Moskou was gevoerd, had het nauwelijks anders hoeven klinken. Tilburg hoort heel even bij de grote wereld. Knieën die aanvoelen als verroeste scharnieren. Je leunt op het fonteintje, broek op de enkels, slurpt water naar binnen, haalt diep adem. Spieren van prikkeldraad. Je bekijkt jezelf in de spiegel. Christus nog aan toe, ben jij dat? Een vale lappendeken. Je ogen zijn donkere gaten in een bleek gezicht. Je zweet. Je kleren knellen. Bonkende kop. Voorzichtig voel je aan je slapen. Dit zijn geen grappen meer. Hijgend wankel je op je benen. Wat ruik je toch? Je kijkt achterom, in de pot. Overal stront. Je lijkt wel ontploft. Machtig mooie tijden waren dat. Gewoon dronken worden. Vroeger was dat concept genoeg. Luuk Koelman columnist Inhoudsopgave 04. Buzz 06. Pics 08. Passion, fear & faith 11. Coverstory 14. Speak up 16. Lifestyle 18. Incrowd 19. Mediatop 20. Science & School 22. International 08. Verslaafd aan raadsels Cultuurwetenschapper en biograaf Léon Hanssen gaf tien jaar van zijn leven aan Mondriaan. En is er nóg niet klaar mee. 11. Big Brother op de uni? Vingerafdrukken bij het sportcentrum, je e- wallet mét online transactieoverzicht. Hoe zit het met de privacy op de universiteit? 21. Dating the city Chiara Raucea is the new Campus Poet. I expected my poems to be too long and too strange. 22. Quest for equality Student association Vitruvian, for LGBT and open minded students, has a new board and its own room in Esplanade. Still a lot to gain in some circles.
En passant.03 fotografie Tobias Klein Ruth Firstzaal, 13 februari - BEST druk Een volle bühne op vrijdag de dertiende tijdens de iteitsraad. Op de agenda: reorganisatieprogramma BEST. Ondanks flinke kritiek kreeg het programma een unaniem positief advies en strompelt het over de finish van fase één. Op naar fase twee dat een reorganisatieplan moet opleveren en een nieuw organisatieconcept - wie weet deze keer wél een schot in de roos. Tip ons! En passant & & univers@uvt.nl facebook.com/ universonline @universtweet Campus & dichter Tilburg ity kent vanaf begin februari een nieuwe campusdichter! De Italiaanse promovenda Chiara Raucea werd gekozen tijdens de jaarlijkse Poetry Party. In deze plaatsen we een interview en een gedicht van haar. Kijk snel op de internationale pagina. & Muis & chillen Je kunt het gezellig hebben, maar je kunt ook te hard gaan. Duidelijk is dat deze muis afgelopen weekend voor dat laatste heeft gekozen. Te veel pillen of te veel speciaal bier, we weten het niet. En nu even uitbrakken onder een stoel in een van de lecture rooms van Tilburg ity. Dank aan Tilburg ity Confessions voor de foto. Pil & uni In de vorige plaatsten we een foto van een verdacht condoompakketje op een daktuin van Tilburg ity. Gekker kan het niet worden, dachten we. Wel dus: we vonden wederom in de categorie birth control deze halve pilstrip. Het doet ons deugd dat onze medewerkers en studenten bezig zijn met anticonceptie. Maar welke vondst volgt? Een spiraal? Zaaddodende gel?
04. Buzz Debat Reorganiseren is te leren De medezeggenschap scoort: BEST is er door, maar lijkt in niets meer op het oorspronkelijke plan. Het resultaat van het reorganisatieprogramma is nu een bandbreedte: met vier miljoen als ondergrens en 5,5 miljoen als bovengrens. Aan de randvoorwaarden verandert niets. Er blijft 1,5 miljoen uit het huisvestingscompartiment komen, en Nexus blijft een half miljoen inleveren. Deze concessie betekent een mogelijk behoud van vijftien tot achttien banen. Andere eisen werden ook ingewilligd. TiU- International, met bijval van Fractie Front, viel over één zin waar oorspronkelijk in stond dat al het ondersteunend personeel bij één dienst aangesteld werd. Die zin is ook verdwenen: nu worden alle activiteiten die het primaire proces ondersteunen (...) zoveel mogelijk samengevoegd en ondergebracht op één plek. Het sleutelwoord voor de fracties is zoveel mogelijk. Tijd om de achterban van deze resultaten op de hoogte te brengen, dacht Abvakabo. Maar de 110 mensen die zich bij Wz201 meldden, hadden vooral vragen. Begrijpelijk: het College stuurde rond Kerst vorig jaar haar werknemers met een reorganisatievoornemen, een vaag plan en een windjack naar huis. Niet na één roadshow, niet eens twee, maar de boodschap werd drie keer herhaald. Daarna: stilte. Dus beantwoordt de Abvakabo de vragen in een achterafcollegezaaltje. Het plan werd in de tussentijd logischerwijs onderuit geschoffeld en vervolgens bijgeschaafd. Mondjesmaat bereikten de onderhandelingsresultaten de medewerkers. Het College onthoofde BEST door de stuurgroep te ontbinden en nam de touwtjes zelf in handen. Daarna kwamen het College en de medezeggenschap snel nader tot elkaar. Maar waar het College haar eigen plannen van de daken schreeuwde, werden de concessies slechts gefluisterd. Dat een reorganisatie slecht ontvangen wordt - en dat het opnieuw uitvinden van het wiel op weerstand stuit - is logisch. Maar je kan niet 600 medewerkers maandenlang in het ongewisse houden. Misschien zijn excuses wel op zijn plaats. Knipoog ;) Primark, pandapunt en blubberbil Het is een luxe die de bomenkappende kroontjespenbrigade van het papieren -magazine mist. Weten wat een lezer beweegt om een artikel te lezen. Is het de prikkelende kop, de pakkende foto, of gewoon een onderwerp dat iemand erg aanspreekt? Op dat punt is het leven van ons tarwe graskwekende virtuele yogamatteam van online een stuk eenvoudiger. Met een klik of twee naar Google analytics ziet dat precies met welke zoektermen lezers onze site binnenkomen. Grootste hits onder de termen waarmee bezoekers via Google het afgelopen jaar op onze site kwamen: best, Starbucks en Stapel. Als je dus binnenkort op online Student best stapel op Starbucks leest, weet je waarom: hits scoren. Opmerkelijk, of misschien zelfs bizar, wordt het als we wat meer onderin de zoektermenlijst kijken. We spotten: Zitten er veel vrouwen in GTA 5? Welke tanning spray gebruikt Roy Donders? Is er een over de kop boot in de Efteling? Ik heb harde bil wil een blubberbil. Hoe weet ik of tante met mij flirt? Pandapunten per week of maand? Bier is dat slecht voor je? Primark Essen plassen toilet. Of, meer verontrustend: Scenario terroristische aanslagen Peter. Wonderlijk genoeg blijkt op online regelmatig ook echt (zo ongeveer) iets van een antwoord te vinden. Zo blijkt dan maar weer. Je kunt het zo gek niet bedenken of de redactie van weet er meer van. Stuur je ingezonden brief naar univers@uvt.nl Het is logisch dat roze stad Tilburg bijna al haar gaybars verliest. Van de redactie Wat weet de universiteit van je? In mijn geval veel, denk ik. Toen ik hier pas werkte, kreeg ik een loonstrook met ook de naam van mijn man erop. Huh, dacht ik, maar de belastingdienst geeft dat blijkbaar door. Een vaste truc bij het doorgeven van persoonsgegevens is om één voorletter toe te voegen van de naam van het bedrijf waaraan je je gegevens verstrekt. Dan kan je later zien aan wie het allemaal verkocht is. Heeft dat zin? Nee, maar je wordt steeds opnieuw gewaarschuwd. Welke gegevens de uni van je heeft, kun je lezen op pagina 11. Francine Bardoel, hoofdredacteur F.Bardoel@uvt.nl Inderdaad, kroegen hoeven tegenwoordig niet meer gescheiden te zijn. (49%, 60 stemmen) Nee, gaybars zijn nog steeds hard nodig. (35%, 43 stemmen) Hendrik-Jan de With (22), master Marketing Research Ik vind het niet logisch. Iedereen moet zijn eigen plekje hebben om uit te gaan, zeker in een stad waar veel verschillende clubs zijn. Het is ook apart dat de gaybars verdwijnen in Tilburg, terwijl er wel steeds nieuwe cafés bijkomen. Ja, dating heeft zich verplaatst naar apps als Grindr en Tinder (16%, 20 stemmen) Totaal aantal stemmen: 123 Bas Hoogervorst (23), bachelor Rechten Het is niet logisch dat gaybars verdwijnen. Je zou verwachten dat een roze stad genoeg homoseksuelen heeft die een eigen kroeg willen. Dan is het raar dat die cafés weggaan. Maar uiteindelijk ligt het wel aan de gays of een homobar open blijft. Als er niemand komt is het logisch dat ze dicht gaan. Ga naar Online en stem op onze nieuwe poll.
Buzz.05 ff bellen met Luuk Koelman Je bent een narcistische trut die graag opruimt Op vrijdag 6 maart wordt de Blogger des Vaderlands gekozen. Luuk Koelman - actief op universonline.nl en vaste columnist van de papieren - is één van de genomineerden. Er is een Gamer des Vaderlands, een Werkloze des Vaderlands en een Kroket des Vaderlands. Is er ook behoefte aan een Blogger des Vaderlands? Tja. De verkiezing is onderdeel van het Blogbal, de officieuze tegenhanger van het Boekenbal. Ik moet zeggen: op zo n Blogbal ben ik nog nooit geweest. Het is een wat vaag feestje, georganiseerd door iemand die zich Oud Zeikwijf noemt. Hmmm Maar goed. Nu ben ik dus genomineerd. Dat maakt me trots en intens gelukkig. Vanaf nu deel ik mijn leven als volgt in: een asgrauwe periode vóór de nominatie en de Gouden Jaren daarna. Proost Er zijn veertien genomineerden. Wat vind je van de concurrentie? Sommige namen op de lijst zeggen mij weinig. Maar mensen als Max Molovich en Bas Taart vind ik echt wel okay. Ook zijn de genomineerden onderling nogal verschillend. Een blogger als Jeroen Mirck zit op de serieuze inhoud en is politiek actief voor een partij die D66 heet. Anderen houden ervan om er gewoon wat op los te ouwehoeren. Het leuke is dat lezers zelf hun favoriete bloggers mochten nomineren. Mooi dat ze dan ook aan mij denken. Tijdens het Blogbal kiest het aanwezige publiek de winnaar. Die krijgt een geldprijs van 1000,- en tien stokslagen. Dat laatste om een beetje feeling te houden met de collega s uit Saudi-Arabië. Leuk man. Nee, als ik tijd heb laat ik mijn gezicht zeker zien. Het is in Arti et Amicitiae, dat is toch vlak bij het station? Ik moet natuurlijk ook nog terug naar Tilburg. En met de NS weet je het maar nooit. SAM wilde de tent runnen Prijzen, prijsjes, benoemingen, subsidies, schouderklopjes en veren in de reet; het academische wereldje zit er vol mee. licht er de mooiste uit. Het was zo ongeveer een studentengreep naar universiteitsmacht, valt te begrijpen uit de uitleg van toenmalig studentpoliticus en huidig universiteitssecretaris Gabe van der Zee. We hebben het over de oprichting van studentenfractie SAM in maart 1995, nu twintig jaar geleden. Studentenbelangen werden tot dan toe behartigd door twee fracties: PSF en TSO. Maar de verschillen waren niet zo groot en samen ben je sterker, dus vandaar dat ze fuseerden: Studenten aan de macht! (Kortweg S.A.M.) En ook al werd dat samen één enkele jaren later door de afsplitsing van Front toch weer apart twee, twintig jaar is niet niks en een woord als proficiat waard. Column Eigenaardig Al van kleins af aan houd ik mezelf graag in balans. Wanneer ik rond mijn eigen as draai, draai ik weer terug. Als ik iets met mijn linkerhand aanraak, moet ik het ook even met mijn rechterhand aanraken. Anders is het niet eerlijk. Ook als ik iets eet, zorg ik dat alles perfect in balans blijft: kaas verdeel ik netjes over mijn cracker, zelfs als ik daar strategisch de plakjes voor moet afscheuren. Alles eerlijk bedekt. Overigens mogen de aardappelen, groenten en het vlees elkaar nooit aanraken op mijn bord (stel je voor!). En de mayonaise moet altijd links. Nu we toch bezig zijn: chips en friet eet ik van groot naar klein, en de Bugles (die hoorntjeschips) eet ik van lelijk naar mooi. De best gelukte Bugle wint. Het zijn mijn eigen eigenaardigheden, maar ik kan ze niet laten. Genoeg over mij. Meer mensen hebben zo hun trekjes, gedachten en dwangmatigheden. Menig persoon roept dan enthousiast: Haha, wat ben ik toch een autist! of: Deze boeken moeten recht staan, komt door mijn OCD!! Nee. Je bent geen autist, en je hebt geen dwangneuroses. Je bent hoogstens een narcistische trut die graag opruimt. Je hoeft je niet interessanter voor te doen dan je bent. Er zijn mensen die hun hele leven overhoop hebben liggen: die obsessief met het licht knipperen, deuren openen en sluiten, opdat de paniek uitblijft. Jij en ik, wij kunnen onze zorgen af en toe ook loslaten. Dus wees dankbaar dat je alleen maar treden telt, op hout afklopt en in je neus peutert. Rincke de Bont is masterstudent Jeugdliteratuur Colofon Adres Postbus 90153 5000 LE Tilburg univers@uvt.nl www.universonline.nl Covers Voor: Pascal Tieman Achter: Jack Tummers Productie PrismaPrint Uitgave is het driewekelijks onafhankelijk magazine van Tilburg ity Volgende editie 10 verschijnt op 19 maart 2015 Klachten & ingezonden brieven f.bardoel@uvt.nl Redactieraad Irene Claessens, Jasper Haenen, Annemarie Hinten, Hille van der Kaa (voorzitter), Antony Pemberton, Lisa Reizevoort, Jos Straathof, Marcel Zeelenberg Dit nummer is gemaakt door Francine Bardoel, Dieter van den Bergh, Cecile Bessems, Rincke de Bont, Erik-Jan Broers, Dolph Cantrijn, Clemens van Diek, Adrian van den Eerenbeemt, Marianne Lalande, Tobias Klein, Luuk Koelman, Frank van den Nieuwenhuijzen, Marieke Plasier, Chiara Raucea, Bas van der Schot, Bart Smout, Pascal Tieman, Jack Tummers, Ron Vaessen, Matthijs Verhulst, Rik Wassens, Bert Westenbrink, Niek Willems, Jozien Wijkhuijs.
06. Pics fotografie Dolph Cantrijn
Pics.07 Zijn dat twee koplampen in de verte? Komt de bus er nou eindelijk aan? De Vidraten wachten vol goede moed bij Stappegoor. Voor een paar dagen gaan ze hun boten inruilen voor ski s en snowboards. Het bier blijft gelukkig hetzelfde, ongeveer dan. Gehuld in comfortabele kleren komen ze de nacht in een bus wel door. Slapen in een trainingsbroek is immers fijner dan in een spijkerbroek. Het meisje in de witte jas schijnt dat echter vergeten te zijn. Maar schijn kan bedriegen; misschien is het wel een jegging. Of ze wil alvast in de sfeer komen door te gaan après-skiën in de bus. De jongen met de rode jas is er bij gaan zitten. Voor hem duurt het allemaal iets te lang. En de gast met de muts heeft het ook een beetje gehad. Teleurgesteld in de buschauffeur die op zich laat wachten kijkt hij verbitterd de andere kant op.
08. Passion, fear & faith Je kunt niet met formules werken als het gaat om andermans leven
Passion, fear & faith.09 tekst Bart Smout fotografie Dolph Cantrijn Verslaafd aan raadsels De allereerste biografie van Piet Mondriaan is een feit. Cultuurwetenschapper en biograaf Léon Hanssen was er tien jaar zoet mee. Verbazing is de sleutel tot andermans leven. Tijdens het praten tekent Léon Hanssen veel. Voor hem op tafel ligt een aantekeningenboekje. Terwijl hij vertelt hoe hij te werk gaat verschijnen er op het witte papier steeds meer lijnen. Kriskras lopen ze door elkaar heen, totdat er een grote lijnensoep is ontstaan. Daarboven tekent Hanssen een klein rondje. Die lijnensoep, dat is het leven van Mondriaan. En het rondje, dat is de visie van de biograaf. Aan hem de taak om zich boven het gekrioel van pennenstrepen te plaatsen en er een rode draad uit te vissen. Die taak is geslaagd. De stapelkratten vol geschriften over en van Mondriaan getuigen van de jarenlange arbeid die Hanssen als biograaf heeft geleverd. Ze reiken bijna tot aan het plafond van zijn kleine kantoor aan Tilburg ity. Begin maart verschijnt De schepping van het aards paradijs. Een 670 pagina s tellende biografie over het leven van Mondriaan in de periode 1919-1933. Eerder schreef Hanssen een uitgebreide biografie over de Nederlandse schrijver en criticus Menno ter Braak. Die werd lovend ontvangen. Hij ontving er de Busken Huetprijs en de Henriëtte de Beaufortprijs voor. Het wekt verwondering dat De schepping van het aards paradijs de eerste echte Mondriaan-biografie is. Samen met Rembrandt en Van Gogh behoort hij toch tot de grootste schilders die Nederland ooit heeft voortgebracht. Wereldwijd worden de schilderwerken van de in 1872 geboren Amersfoorter bewonderd. Waarom werd het levensverhaal van de schilder dan nooit eerder uitgebreid op papier gezet? Er zijn wel pogingen gedaan, weet Hanssen. Maar die zijn allemaal gestrand. Een mogelijke verklaring daarvoor ligt in het leven van Mondriaan zelf, denkt hij. Er gebeurt niks in het leven van een van de beroemdste Nederlandse schilders, zegt Hanssen. Mondriaan was volkomen op zijn werk gericht. Er zit nauwelijks dramatische ontwikkeling in zijn bestaan. De avonturen van Mondriaan, die bestaan niet. Hij belichaamt een van de krachtigste kunstenaarsmythen van de moderne tijd: de schilder die in de hermetische afgeslotenheid van zijn atelier bezig was een paradijs te creëren. Hanssen praat rustig en bedachtzaam. Hij heeft een scherpe blik in zijn ogen waarmee hij soms dwars door je heen lijkt te kijken. Misschien is dat ook wel wat biografen doen: dwars door levens heen kijken om naar een kern of essentie te grijpen. Hetzelfde ging op voor Menno ter Braak, gaat Hanssen verder. Die leidde ook een weinig incidentrijk bestaan. Nu pleegde Ter Braak zelfmoord, dat gaf met terugwerkende kracht iets van drama aan zijn leven. Maar bij Mondriaan zijn spannende ontwikkelingen nagenoeg afwezig. Je zit dus met het probleem dat je verslag moet doen van een leven waarin niets gebeurt, dat zich in de bijna hermetisch afgesloten wereld van een atelier afspeelt. Mondriaan leidde een bijna buitenaards bestaan. Ja, zijn kunst veranderde natuurlijk, en de wereld om hem heen, maar Mondriaan zelf? Amper. Brengt dat verleidingen met zich mee, wilt u de boel dan niet een beetje opkloppen? Die verleiding heb ik niet gevoeld. Een wetenschapper moet zich daar ook voor behoeden. Je kunt van alles inzetten om Mondriaan voor een miljoenenpubliek heel aantrekkelijk te maken. Je kunt hem neerzetten als een doorgedraaide womanizer omdat hij bijvoorbeeld ooit verliefd werd op een jonge Nederlandse vrouw in Parijs. Hij was eventjes helemaal hoteldebotel. Mondriaan was toen al op leeftijd, de vrouw was nog jong. Toch deed hij haar een huwelijksaanzoek. Hij liet zelfs al een ledikantje maken. Het is een van de weinige drama s in dit kunstenaarsleven. Dan kun je als biograaf zeggen: Mondriaan was een vrouwenverslinder, een verliefde gek. Maar je doet er in het geval van Mondriaan de waarheid geen recht mee. De anekdote zegt uiteindelijk niet zoveel over zijn leven. Hij sloeg die bladzijde even snel om als hij haar had opengeslagen. Meteen was er weer de concentratie op zijn werk. Waar baseert u zich dan op als biograaf? Mondriaan heeft enorm veel teksten geproduceerd waarin hij reflecteert op zijn eigen werk en op de toekomst van de beschaving. Alleen zijn die teksten gortdroog. Ze zijn erg abstract. Een structuur voor een biografische vertelling zit er niet in. Natuurlijk neem je het mee, maar het is niet genoeg. Hoe blaas je het bestaan van Mondriaan dan toch leven in? Gelukkig was er redelijk veel levensmateriaal over Mondriaan te vinden in de vorm van brieven, herinneringen anekdoten, noem maar op. Uiteindelijk moet je uit die wirwar van informatie een rode draad zien te vinden. Bent u als biograaf altijd op zoek naar de rode draad? Ja. Maar je moet opletten dat je de rode draad niet al te sterk markeert. Het mag geen dwingende formule worden. Het schrijven van een biografie is een ernstig spel. Je bent voortdurend bezig met vraag en antwoord, maar je komt nooit tot het definitieve antwoord. Dat moet je ook niet willen, want dan maak je het leven stuk. Je kunt niet met formules of stellingen werken als het gaat om andermans leven. Waarmee werkt u dan? Met verbazing. Je streeft als biograaf naar waarachtigheid. Daar begin je mee door iemands leven met verbazing te bekijken. Je Léon Hanssen werd in 1955 geboren in Kerkrade. In 2013 werd hij benoemd tot hoogleraar Life Writing and Cultural Memory aan de faculteit Geesteswetenschappen van Tilburg ity. Hanssen onderzoekt de werking en het ontstaan van levensverhalen en het culturele geheugen. Hij studeerde Geschiedenis aan de iteit van Amsterdam. In 1996 promoveerde hij op zijn studie naar Johan Huizinga. Hij was tevens mederedacteur van de uitgave van Briefwisseling van Huizinga. In opdracht van het Prins Bernhard Cultuurfonds schreef hij een tweedelige biografie van Menno ter Braak, waarvoor hij de Busken Huetprijs en Henriëtte de Beaufortprijs ontving. Over de dichteres M. Vasalis publiceerde hij de monografie. In maart 2015 verschijnt De schepping van het aards paradijs, het eerste deel (de periode 1919-1933) van wat een meerdelige Mondriaanbiografie moet worden. Hanssen is getrouwd, (stief)vader van twee studerende kinderen en woont na veertig jaar Amsterdam sinds kort in Eindhoven.
10. Passion, fear & faith De gelukkige fietser Het is niet dat ik over Mondriaan droom of zo moet niet met vooropgezette gedachten in het materiaal over iemands leven treden. Je moet juist de vreemdheid recht doen. Een mensenleven is een universum. Een kosmos vol onbekende elementen. De andersheid van het leven dat je ontmoet moet je respecteren. Als je meteen met labeltjes komt aanzetten knel je een leven af. U bent gepromoveerd op het werk van Johan Huizinga en heeft eerder geschreven over de spelende mens van Huizinga. Hebben zijn opvattingen een stempel gedrukt op uw werk als biograaf? Ja, zeker. De stelling van Huizinga is dat alle cultuur voortkomt uit spel en zich ontwikkelt als spel. Als dat zo is, kan het niet anders dan dat deelnemers aan die cultuur spelers zijn. Je moet het leven dus als een spelvorm kunnen begrijpen. Dat is mijn uitgangspunt als biograaf. Een belangrijk element bij het spel is vrijheid. Ook dat moet je terug laten komen in de beschrijving van een leven. Een goede biografie moet een open structuur bezitten waaruit duidelijk wordt dat een mensenleven met een paar andere wendingen heel anders had kunnen lopen. Het laat ruimte open voor toeval, geluk en ongeluk. Belangrijke elementen in een spel en in een mensenleven. Kunt u een voorbeeld geven? Zonder Hitler had het leven van Mondriaan er heel anders uitgezien. Hitler was misschien wel Mondriaans grootste tegenspeler. Zonder de Duitse dictator was Mondriaan nooit uit Parijs vertrokken in 1938. Dan was hij ook nooit vanuit Londen naar New York gereisd in 1940. Al dat reizen was niks voor Mondriaan, hij had daar een hekel aan. Zonder Hitler was hij altijd in hetzelfde atelier blijven zitten. Dan had zijn carrière er heel anders uitgezien. Het leven is een reeks toevalligheden? Nee, genieën als Mondriaan geven hun leven natuurlijk heel doelbewust vorm. Maar toeval speelt altijd een rol. Een mens heeft nu eenmaal niet alles te zeggen over zijn eigen leven. Als biograaf moet je daar gevoelig voor zijn. Je moet boven het materiaal staan en er richting aan geven. Tegelijkertijd moet je oog blijven houden voor alle voorvallen die je niet direct in een vastomlijnd verhaal kan inlijven. Dat lijkt me een delicate evenwichtsoefening. Dat is het ook. Als biograaf beweeg je voortdurend heen en weer tussen twee niveaus. Het is niet voor niets dat het onderzoek in totaal zo n tien jaar in beslag heeft genomen. Wat bezielt een biograaf eigenlijk om tien jaar van zijn leven op te offeren aan één persoon? Opofferen is een woord dat ik zelf nooit zou gebruiken. Mijn eigen leven staat altijd voorop. Mondriaan blijft een figuur uit een cultureel verleden, niet iemand naar wie ik probeer te leven of iemand die mijn leven overheerst. Een goede biograaf waakt daar ook voor. Je moet als biograaf afstand houden tot je onderwerp. Anders word je een soort buikspreker. Het is ook niet zo dat ik over Mondriaan droom of zo, ben je mal. Nee, het mooie aan het schrijven van een biografie is dat je jezelf mag overgeven aan die modus van verwondering. Dat je vragen mag stellen, mag zoeken, mag graven. Een verslaving aan raadsels, dat is het. De vragen die een leven oproept zijn voor jou interessanter dan het leven zelf? Ja. En het is prima als niet alle vragen worden beantwoord. Hoe kan het bijvoorbeeld dat Mondriaan en niet iemand anders een beeldtaal uitvond die wereldwijd herkend werd? Je kunt zijn leven nauwgezet in beeld brengen, maar een precies antwoord op die vraag vind je niet. Dat is wonderlijk. Wanneer weet u dat een biografie af is? Op een gegeven moment bereik je het eind van de spiraal. Dan val je in herhaling. Wanneer je dat begint te doen weet je dat je alles verteld hebt. Dan wordt het tijd om de gordijnen dicht te trekken.
Coverstory.11 tekst Ron Vaessen en Matthijs Verhulst illustratie Adrian van den Eerenbeemt De hele familie kijkt mee is dat erg? Het sportcentrum kom je binnen met je vingerafdruk. Printjes, koffie en snoep betaal je met je e-wallet mét online transactieoverzicht. ICT-beheerders kunnen als ze willen naadloos zien wat je op de campus uitspookt. Maar persoonsgegevens klotsen ook over de universiteitswanden heen, de buitenwereld in. Waarom eigenlijk? Hoe zit het met privacy? Wie kan er bij jouw gegevens? W ie niet? Uit interne documenten van de universiteit blijkt dat meer dan veertig diensten of instanties toegang hebben tot persoonsgegevens van studenten en personeel. Niet Big Brother kijkt mee, maar de hele familie. Om wat voor informatie gaat het? Waarom wordt het zo breed gedeeld? Gaat men wel zorgvuldig om met al die data - met mijn data? zocht het uit. Officiële weg Wat heeft Tilburg ity over je verzameld? Antwoord op die vraag kun je via officiële weg opvragen. Per brief, of voorgedrukt formulier. De universiteit is verplicht er binnen vier weken op te reageren. Dat staat in de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP). We dienen een verzoek in. Verwachting: een pakket met informatie op de deurmat. Realiteit: we worden gebeld. Juriste Renata van Leeuwaarde, adviseur privacyvraagstukken bij Tilburg ity, nodigt ons uit op gesprek. In haar kamer in gebouw Cobbenhagen toont ze ons inschrijfgegevens en tentamenresultaten. Dit is toplevel, zegt ze. Informatie waar ik direct bij kan. Wil je meer weten, dan zul je je verzoek moeten specificeren. Een centrale bak met informatie, waaruit ze direct al je persoonsgegevens kan opvragen, is er namelijk niet. Dat is handwerk. Dat is ook ter bescherming van de privacy: als ik met één druk op de knop uit alle systemen je persoonsgegevens zou kunnen halen, zou er iets mis zijn met je privacybescherming. Enkele weken later praten we verder. De resultaten uit onze verzoeken zijn weinig verrassend. De informatie die we terugkrijgen, hebben we ooit zelf aangeleverd (zie kader op pag. 13). Library and IT Services (LIS) springt er wel uit. Letterlijk. Daarvan krijgen we geen uitdraai, maar de fysieke aanwezigheid van security officer Teun Nijssen.
12. Coverstory De hele familie kijkt mee De mogelijkheden van sommige systemen zoals die van LIS en het Sports Center - zijn verregaand. Wifi-tracking, totale monitoring van surfgedrag en e-mailgebruik. Reden dat Nijssen van LIS uitlegt wat de universiteit doet. Om de fantasie te temperen ook. We houden alleen bij wat er op onze servers gebeurt. Vanaf welke IP-adressen de diverse TiU-websites bezocht worden, bijvoorbeeld. Om eventuele fouten op te kunnen sporen. Dat heet logging. En wat iemand via een VPN-verbinding doet, of welke websites je bezoekt vanaf de campus? Wij houden het niet bij. Jouw computer wel. Op je pc laat je een eindeloze reeks sporen achter. Overkoepelend doel van LIS is het netwerk en de servers in de lucht houden. Niet over de schouder meekijken. Natuurlijk, erkent Nijssen: Het is voor iemand met de juiste privileges en fysieke toegang tot servers altijd mogelijk om gedrag op gedetailleerd niveau na te gaan. LIS heeft dan ook een strenge gedragscode. En moet het hebben van integere en vakkundige mensen. Daarover lijken ze te beschikken. Twee medewerkers ontvingen twee weken geleden landelijke erkenning voor hun werk. De SURF Security Award 2015 ging naar Jeffeny Hoogervorst. De hoofdprijs, volgens Nijssen. Zelf werd hij ook geprezen voor 20 jaar beveiligingswerk: hij ontving de Security oeuvreprijs. Op je pc laat je een eindeloze reeks sporen achter Dan het Sports Center. Hun vingerafdrukkenscanner - om het gebouw binnen te komen - is niet onomstreden. Toch wordt de vingerafdruk zelf niet opgeslagen. Wel opgeslagen wordt: een unieke cijferreeks, die uit jouw vingerafdruk opgebouwd wordt. Je bezoekgeschiedenis wordt ook bewaard. Tot een dag en een jaar nadat er geen gebruik meer is gemaakt van het sportcentrum. Dán worden gegevens geanonimiseerd. Hoe waarborgt men de privacy? Hoofd Sports Center Max van Veen: Gegevens worden niet gedeeld met derden en enkel gebruikt door het sportcentrum. Deze informatie is ook niet voor iedere medewerker beschikbaar. Het kan namelijk worden afgeschermd en wordt dus enkel beschikbaar gemaakt indien nodig. Zoals bij de controle of iemand is geweest na het reserveren van bijvoorbeeld een squashbaan. Bezig bijtje De afdeling Juridische Zaken brengt de gegevensstroom van de universiteit momenteel in kaart. Van Leeuwaarde: Je wil weten wat je doet, en waarom. Al is het de vraag hoe lang het actueel zal blijven. Zo gaat de organisatiestructuur door BEST (Building Excellent Support at Tilburg ity) veranderen, en er is Europese wetgeving op handen: de Algemene Verordening Gegevensbescherming. De verordening is nog niet vastgesteld, maar het lijkt erop dat organen met meer dan 250 personen een functionaris gegevensbescherming (FG) aan moeten stellen. Zes Nederlandse universiteiten hebben al een FG, blijkt uit een rondvraag onder tien andere universiteiten. Hard nodig, menen ze in Twente, omdat ze daar dagelijks vele persoonsgegevens verwerken bij onderzoeken. Er wordt veel data gedeeld, en men is daar over het geheel genomen zorgvuldig in. De kous lijkt af. Corien Prins, hoogleraar en decaan aan Tilburg Law School en autoriteit op het gebied van privacy, denkt daar anders over. Gegevens van in- en uitschrijving en het afstuderen zouden wel eens veel langer bewaard kunnen blijven dan volgens de wet is toegestaan. Wat maakt dat uit? Op zichzelf niet zoveel, zegt Prins. Maar: Stel: ik bel jou op. Hallo, ik ben van die organisatie. Klopt het dat dit en dat uw rekeningnummer en BSN is? Ja? Dan moet u NU... Prins beklemtoont en pauzeert. Je kan mensen met het overleggen van een groot aantal gegevens overtuigen, om bijvoorbeeld geld over te maken. Het is de combinatie van gegevens die her en der verspreid liggen en soms eenvoudig te achterhalen zijn, die ons kwetsbaar maakt. Transparantie en verantwoording Men denkt vaak dat Prins vóór privacy is, en tégen het gebruik van persoonsgegevens. Dat ligt genuanceerder: Ik ben niet tegen het gebruik van gegevens, maar je moet dan wel het belang van transparantie en verantwoording onderkennen. Want transparantie, daar schort het aan. Voorbeeld: Heel goed hoor, die digitale brandweeroefeningen [LIS stuurt soms e-mails met gevaarlijke links, om de alertheid van het personeel te testen, red.]. Maar hoe vaak doen ze dat? Onder welk deel van het personeel? Dat zou ik wel willen weten. Teun Nijssen van LIS laat desgevraagd weten dat deelnemers hier op een zeker moment over geïnformeerd worden. Idealiter is Juridische Zaken op de hoogte van alle verwerkingen van persoonsgegevens binnen de universiteit. Toch worden gegevens ook wel eens onopgemerkt verwerkt. Soms vliegt er iemand onder de radar. Dat heeft waarschijnlijk meer te maken Er zijn meer vragen. Bijvoorbeeld: wat doe je zelf vanuit je verantwoordelijkheid? Prins maakte het als decaan mee. Een student was in elkaar geslagen door een andere student. Identiteit onbekend. Ga je dan voor eigen politietje spelen, alle foto s van studenten aan het slachtoffer laten zien? In hoeverre ga je je eigen systemen benutten? En wat gebeurt er als de politie op de Persoonsgegevens De universiteit beschikt over informatie die tot jou als persoon te herleiden is. Dat zijn persoonsgegevens. NAW-gegevens bijvoorbeeld, je bankrekeningnummer of ANR. Toegankelijk binnen en buiten de universiteit. Voor de Belastingdienst bijvoorbeeld, het ministerie van OC&W, bibliotheekmedewerkers en systeembeheerders. Toegang tot (een bepaald deel van) jouw persoonsgegevens wordt alleen verleend als er een nood- zakelijk doel is. Bijvoorbeeld het verzorgen van onderwijs, de administratie bijhouden of het voldoen aan een wettelijke verplichting. Persoonsgegevens zijn beschermd, momenteel in de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Vanaf 2017 waarschijnlijk in een Europese verordening. In Nederland waakt het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) over het nest. Je hebt recht op inzage, aanpassing, verwijdering en afscherming van persoonsgegevens. Misstanden kan je bij het CBP melden. Onderzoek & gegevens met onwetendheid dan met een gebrek aan integriteit. Nijssen: Dat raakt mijn grootste zorg. Recentelijk ontdekte ik een verwerking, alleen maar omdat op de kamer waarop ik werk een nieuwe server werd ingericht. Ik hoorde een technische vraag daarover langskomen. Dat deed hem afvragen: als een willekeurige wetenschapper onderzoeksresultaten verwerkt, zonder zich ervan bewust te zijn dat hij daarmee persoonsgegevens verwerkt, hoe vind je hem dan? Hoe zit dat bij de sociale faculteit, wat betreft privacy en anonimiteit? Een tweedejaars student psychologie, die anoniem wil blijven: Ik kan op een willekeurige proefpersoon klikken en dan door zijn antwoorden heen scrollen. Aan het e-mailadres kan ik zien wie het heeft ingevuld. Een deelnemer is bij deze studentonderzoeker geen anoniem proefpersoonnummer, maar identificeerbaar. Enerzijds: dat is maar voor beperkte duur. Bij verwerking en opslag worden gegevens wel geanonimiseerd. Anderzijds: er is volgens deze student tenminste nog één ander groepje dat kan zien welke deelnemer wat invult. Niet duidelijk is hoe representatief dit is en hoe vaak (of zelden) het voorkomt. Nina Kupper, voorzitter Psychologische Ethische Toetsingscommissie, kan niet nagaan of dit gebeurt. Controleert de faculteit dit? Vooraf toetst mijn commissie of onderzoek aan de standaarden van de faculteit voldoet. Onderzoekers moeten via een protocol aangeven hoe ze data opslaan, hoe ze privacy waarborgen. Achteraf wordt door de wetenschapscommissie gecontroleerd of data goed zijn opgeslagen. En daartussen? Kupper: Studenten hebben een begeleider én eigen verantwoordelijkheid. We leiden ze op tot professionals. Als zij zeggen dat ze iets zullen doen, dan mag je dat ook verwachten.
Coverstory.13 stoep staat en surfgegevens van medewerker X of student Y vordert? Ga je voor het belang van privacy, of voor opsporing? Daar moet je een protocol voor hebben. Van Leeuwaarde reageert later: Dit protocol heet het Wetboek voor Strafvordering. Als er een opsporingsambtenaar op de stoep staat met een vordering die aan alle voorwaarden voldoet, dan geeft TiU de gegevens waar om gevraagd wordt. Gegevens die TiU niet heeft, omdat die volgens de Wet Bescherming Persoonsgegevens niet door ons verwerkt mogen worden, kunnen we natuurlijk niet geven. Datahonger Hoe staat de universiteit er voor? Prins vult in: Tilburg ity heeft niet het soort datahonger, zoals bijvoorbeeld de overheid die wel heeft. Tegelijkertijd kan ik me voorstellen dat er daarom ook te weinig aandacht voor is, dat je steekjes laat vallen. Want data zijn voor ons een afgeleide van onze kerntaken. Daarmee is het ook een afgeleide op ons vizier. Dingen ontsnappen wel eens aan de aandacht, mensen zijn er onvoldoende mee bezig. Er worden niet altijd welbewust afwegingen gemaakt, regels opgesteld. Meer weten over privacy? Kijk eens op ithappens.nu. Inzage, wat levert het op? Studieadviseur: correspondentie en eventuele documenten die je zelf stuurde. Studentdecaan: idem. Maar vraagt eerst aan betrokkene of het okay is, om met Juridische Zaken te delen (als het gaat om bijzondere persoonsgegevens, bijvoorbeeld medische) Student Desk: studieresultaten en bewijzen van inschrijving. Bibliotheek: huidige leengegevens en je boeteverleden mét boektitels. BlackBoard: slaat alleen wat standaard gebruiksgegevens op. Mogelijkheden te over om gebruikers te volgen, maar: Logging van alle acties staat op dit moment uit. E-Wallet: levert geen uitdraai op. Navraag bij de beheerder (Xafax) leert dat er op de transactiegeschiedenis enkel bedragen en locaties gemeld worden. Bij Xafax zien ze dus niet wat voor koffie je precies drinkt. Beheerders van de universiteit kunnen er niet bij. Cameratoezicht: bewaart geen beelden over specifieke personen. Beelden worden na 24 tot 72 uur automatisch gewist.
14. Speak up coördinatie Frank van den Nieuwenhuijzen fotografie Dolph Cantrijn Doe het maar in je slaapkamer! Speak up Brabant niet langer walhalla van de buitenseks. Zo lezen we op de voorpagina van het Brabants Dagblad. Wat blijkt? Steeds meer stiekeme homo-ontmoetingsplekken worden aan banden gelegd. Maar ook heterobipsen trotseren graag zand en mieren. En ook dat zorgt voor de nodige overlast. Vorige zomer kopte Metro: Kudde schapen moet buitenseks tegengaan. Vandaar onze stelling: Mensen moeten gewoon lekker thuis neuken. Mag de burger het onderzoek bepalen? Reageer! univers@uvt.nl facebook.com/ universonline @universtweet Ik zeg niets Peter Achterberg (37), hoogleraar en programmaleider onderzoek Sociologie, Tilburg School for Social and Behavioral Sciences Ik zeg niets. Ik snap best dat sommige mensen lekker midden in de natuur willen genieten van elkaar. Wellicht betrekken ze de natuur er ook wel bij, wie zal het zeggen? (Het schijnt dat de schapen in voldoende mate voorradig zijn...). Maar ik begrijp ook dat anderen hier ietwat anders over denken. Zij houden de boel liever achter slot en grendel, en gruwen wellicht al bij de gedachte aan buitenseks. Kijk: dan wordt het natuurlijk lastig om te bepalen wat mensen moeten doen. Cultuursociologen als ik bestuderen daarom graag het gedrag van de mensen in de samenleving, en onderzoeken hun motieven. Maar ze geven er geen adviezen over. De figuren die hiervoor hebben doorgeleerd dominees, politici, dierenrechtenactivisten, consultants, seksuologen, biologen, adviseurs moeten maar zeggen wie waar wel en waar niet van tampestein moet gaan. Zo lang ik er maar niet aan mee hoef te doen... Taboe Jos Buyvoets (26), student rechten & secretaris Debatclub Cicero Seks is leuk. Vooral als het spannend is. Hoe meer je in de taboesfeer gaat zitten, hoe spannender het wordt! Helaas kennen we in Nederland een relatief vrije seksuele moraal. Seks in het park of in een lege collegezaal is spannend, maar in Saudi-Arabië en Noord- Korea zou het nog veel spannender zijn. Laten we ons daarom als maatschappij zo sterk mogelijk maken om seks in de taboesfeer te trekken/houden. Dit komt de kwaliteit van seks alleen maar ten goede. Hoe strakker de grenzen, hoe makkelijker en geiler het is om ze te overtreden. Daarom: laten we onze kinderen vertellen dat seks buiten heel specifieke omstandigheden compleet immoreel is. Het zal hun seksleven vooruit helpen en stukken beter maken. Man! Jan-Willem van Wouw (22), student bedrijfseconomie & vicevoorzitter Debatclub Cicero Je bent jong en sterk, je hebt het lichaam van een god. Je bent prominent, je zuipt veel en je haalt studiepunten voor het leven. Ook onder de lakens ben je een beest, een machine. Je bent veel te goed om je tegen te laten houden door de grenzen van je Auping. Man! Conformeer je niet aan de norm: seks in een slaapkamer. Probeer de keuken, de tuin, de auto en de trein. Neuk op de universiteit want je bent jong en je wilt maar één ding: seks. Het is geen kwestie van willen, maar een dure plicht. De plicht om zo veel mogelijk tijgerpunten op je CV te zetten. Man! Het lichaam van een vrouw is een tempel en jij bent de priester. Lelijke vrouwen bestaan niet... Hoogstens is er sprake van een tekort aan alcohol en een overmaat aan licht. Liefde is bijzaak in een wereld waar lust hoogtij viert. Man! Vijftig tinten grijs? Geef die fantastische wezens die we vrouw noemen gewoon alle kleuren van de regenboog. Ga voort, norm breakers en heart takers. Just do it!
Opinie.15 tekst Jan Bouwens illustratie Bas van der Schot Tijd voor een scheidsrechter Nu de iteitsraad akkoord is met de aangepaste BESTplannen lijken de problemen opgelost. Het tegendeel is waar, schrijft Jan Bouwens, hoogleraar Accounting aan de iteit van Tilburg, in deze ingezonden brief: alle tekenen wijzen op een papieren vrede. Marinus Verhagen meent dat het CvB nog excuses moeten maken aan de medewerkers en Tjits Roselaar meent dat BEST slechts tot één resultaat aanleiding gaf: onrust. De studenten zijn namens de vakbonden buiten het overleg gehouden en zijn ongerust. De situatie is verworden tot een ouderwetste werkgever-werknemer-tegenstelling en dat in 2015! In de discussie die in deze krant wordt weergegeven, zie ik niets terug dat inhoudelijk ingaat op de plannen welke in BEST zijn vervat. Zo wordt vastgesteld dat het onmogelijk is de kwaliteit van dienstverlening te vergroten als tegelijk 150 arbeidsplaatsen vervallen. Ik zie echter geen argument terug waarom dat zo is. Het lijkt erop dat we nu de volgende standpunten tegenover elkaar hebben: als het aantal arbeidsplaatsen afneemt, kan kwaliteit NIET toenemen (Abvakabo) en als het aantal arbeidsplaatsen afneemt, kan de kwaliteit WEL toenemen (College). Wie heeft gelijk? Als we naar webwinkels kijken dan is de beschikbaarheid van boeken in tijd en hoeveelheid dramatisch toegenomen in vergelijking met de periode dat we alleen boekwinkels kenden. Voor mij als lezer is de kwaliteit derhalve toegenomen terwijl voor de verkoop van boeken nu minder Ingezonden middelen en mensen nodig zijn dan ooit. Gaan we gelijktijdig kijken naar klantenservice bij verzekeringskantoren en wat dies meer zij, dan stel ik vast dat de kwaliteit van de dienstverlening enorm is afgenomen. Het liefst willen deze bedrijven GEEN contact met de klant. Hierdoor blijft de klant in vertwijfeling achter. NS heeft dit probleem nu opgelost door een snelle antwoordlijn via Twitter in de markt te zetten. Hiermee is de klant nog steeds instrument van de massa en wordt deze niet geholpen. Kortom, kwaliteitsverbetering en bezuinigingen kunnen wel degelijk samen gaan als men slim organiseert, maar het is niet altijd duidelijk of deze situatie ook zal worden bereikt. De discussie zoals die zich rondom BEST voltrekt gaat niet over de zaak, maar over de hoeveelheid arbeidsplaatsen die ermee gemoeid is. Daarmee belanden we in de ouderwetse tegenstellingendiscussie tussen werkgever en werknemers. Zo n loopgravenoorlog is onwenselijk en onproductief. Hoe krijgen we duidelijkheid? Ik meen dat de samenvattingen van de BEST-werkgroepen de meeste concrete aanknopingspunten bieden om het eens of oneens te zijn met het voornemen om BEST in actie om te zetten. Ik stel voor dat de partijen die zich nu als voor- (CvB) en tegenstander (Abvakabo) opwerpen/delen van medezeggenschapsraden zich ten overstaan van een scheidsrechter beargumenteerd uitspreken over de conclusies van de werkgroepen. Hieruit destilleert de arbiter dan een definitief advies dat voor beide partijen bindend is. Als hieruit volgt dat het aantal arbeidsplaatsen verandert, dan moet men zich daar eveneens bij neerleggen. Jan Bouwens is hoogleraar Accounting aan de iteit van Tilburg. Ook een mening? univers@uvt.nl facebook.com/ universonline @universtweet
16. Lifestyle coördinatie Niek Willems Ik spaar spaarzegels, ik heb al een album vol Column Een vlaag van daadkracht Elk jaar wordt mijn voorjaarsmoeheid erger. Evenals de lusteloosheid die er in het najaar op volgt. Beide verschijnselen lopen ongeveer parallel met de twee semesters van elk collegejaar. Soms zit ik thuis in mijn stoel voor mij uit te staren geen wilskracht om op te staan, geen energie om iets te gaan doen. Zo ook laatst weer. Ik had nergens zin in. Alleen in koffie. Maar die was niet in huis, evenmin als gezinsleden om hem te gaan halen. Ik zou dus helemaal zelf naar de supermarkt moeten lopen (10 minuten). En ook weer helemaal terug (10 minuten). Met een pak koffie (250 gram). Het kostte me nog zeker een uur om al mijn energie te verzamelen (250 gram) en uit mijn stoel op te staan. Ik beklaagde mij in stilte over mijn lot en begaf mij zuchtend op weg. Eenmaal in de supermarkt aangekomen bleek de frisse wandeling mij goed te hebben gedaan. Ik was een beetje opgeleefd. In een vlaag van daadkracht besloot ik om meteen maar wat meer boodschappen te doen. Ik kocht de benodigde levensmiddelen voor het doen bereiden van een maaltijd. Ik kocht fruit (leuk voor op de fruitschaal) en toiletpapier (in de aanbieding) en shampoo met een voedend extract voor slap en futloos haar. En ook een televisiegids zodat we elke avond konden zien dat er die avond weer niets op tv was. Bij de kassa kreeg ik spaarzegels. Ik ben dol op spaarzegels. Ik spaar spaarzegels, ik heb al een album vol. Vrolijk keerde ik huiswaarts en begon vervolgens de boodschappen uit te pakken. Was ik de koffie vergeten. Ik ben de rest van de dag mijn stoel niet meer uitgekomen. Erik-Jan Broers is docent aan de rechtenfaculteit. Lees zijn blogs op online. I-con Kledingstijl? Voornamelijk tweedehands. Deze jas heb ik bij een tweedehands winkel gekocht. Deze tas is van mijn zus en deze schoenen draag ik al vier jaar. Ik draag alleen kleren die lekker zitten. Emily Reise (18), Liberal arts and sciences Wennen aan de directheid van Nederlanders Waarom deze studie? Ik kom oorspronkelijk uit Zweden en daar bestaat zo n studie als Liberal arts and sciences niet. Het is een brede opleiding die niet focust op één aspect. Favoriete seizoen? Het einde van de zomer. Zo tegen de herfst aan. Dan is het nog steeds warm en dan krijgen de bladeren van de bomen een mooie kleur. En dan kan ik comfortabele truien dragen. Muziek? Nederlanders kennen vooral Avicii en Swedish House Mafia als ze aan Zweedse muziek denken. Maar Zweden kent ook veel goede indiebands, zoals Mando Diao. En ik ben fan van First Aid Kit. Dat zijn twee zussen die muziek maken. Ik heb ook samen met mijn zus een band: we heten RÓLÓ. Dat is IJslands voor speeltuin. We maken muziek vooral om de lol. Favoriete kroeg? De mogelijkheden om te stappen in Tilburg zijn niet eindeloos. Maar als ik moet kiezen, dan ga ik naar Studio. De studievereniging van Liberal arts and sciences huurt regelmatig Extase af voor feestjes, daar ga ik ook af en toe heen. Favoriete Nederlandse gewoonten? Ik ben al gewend geraakt aan de Nederlandse drinktradities. Maar ik moet nog wel even wennen aan de directheid van Nederlanders. In Stockholm is iedereen heel beleefd. Nederlanders zijn heel straight forward.
Lifestyle.17 Transport Wè nou? Parels voor de zwijnen? Parels van Tilburg ity is een Facebookpagina waarop TiU-studenten in het zonnetje gezet worden. De beheerders krijgen foto s toegestuurd van knappe dames en heren die op de universiteit studeren. De vraag van vandaag: zou jij het leuk vinden om op deze pagina te belanden? Je hebt tegenwoordig zoveel van die pagina s. Zolang iemand in zijn waarde wordt gelaten, dan vind ik het prima. En zolang degene die de foto inzendt het lef heeft om zijn eigen naam te durven noemen. Als mijn vrienden een foto van mij zouden inzenden, dan zou ik het prima vinden, zolang het positief blijft. Dat is dan ook het risico van echte vrienden, die zetten je altijd voor lul. Freek van Orsouw (23), master Communicatiewetenschappen Ik vind het eerlijk gezegd een raar idee. Ik zou zelf nooit een foto van mezelf in bikini op Facebook zetten. Maar je hebt meiden die dat wel doen. Die staan dan opeens op die openbare pagina, letterlijk in hun blootje. Een beter idee zou zijn als de beheerders vooraf toestemming vragen, dan kan diegene zelf beslissen. Annabel van Gerwen (19), bachelor Rechten Ik moet eerlijk toegeven dat ik de pagina volg. Al is het maar om na een half jaar exchange weer een beetje op de hoogte te zijn van wat er hier allemaal rondloopt. Wat ik er vooral sterk aan vind? Het is geen vunzige pagina, maar een pagina waarop mooie mensen worden vertoond. Ruben Bastiaanse (22), Liberal Arts and Sciences Ik vind het wel een grappig idee. Ik zou er liever niet op willen staan, voor mij hoeft dat niet. Maar ik zou wel iemand anders erop zetten, haha. Michael Spikmans (25), master Communicatiewetenschappen De hoes en de battle rope Voormalig student Bart vraagt: Ons Mam, ik worstel altijd zo met mijn dekbed, hoe krijg je dat ding in de hoes? Dat is simpel: na het wassen de hoes binnenstebuiten keren. Pak de punten van je dekbed ieder in één hand en pak met die handen ook de punten van het dekbed. Armen omhoog, wijd spreiden en schudden, zodat het dekbed eroverheen valt. Voel je je spieren? Dat klopt, het lijkt op een fitnessoefening; de battle ropes. En hoewel je niet van sport houdt, Bart, heb je nu toch verhoogde activiteit van het hart en een hormoonpiek door het doen van deze lichaamsoefening. In je gespreide bedje kun je vervolgens je hormonen laten uitrazen. Snel onder de pooklappen, Bart! Fietsloos in Tilburg Er zijn bepaalde dingen die vanzelfsprekend lijken: water uit de kraan, feminisme en fietsen. En pas als je iets niet meer hebt, kom je erachter hoe waardevol die vanzelfsprekende dingen zijn. Dit weet ik sinds mijn fiets een maand geleden gestolen is. En nee, ik heb nog geen nieuwe gekocht. Dus wordt alles lopend of met de bus gedaan. Al een maand lang. Op het eerste oog lijkt een fietsloos bestaan in Tilburg best te doen. De stad is klein, er zijn tig supermarkten en overal zijn bushaltes. Maar pas op, schijn bedriegt. De stad is niet zo groot, maar de universiteit ligt toch wel een stuk buiten het centrum. Waar je er met de fiets een kwartier over doet, duurt lopen naar de uni toch wel een uurtje. En met de bus gaan is ook niet de fijnste manier. Zo is die vaak te laat waardoor je je aansluiting mist, of juist te vroeg en mis je de bus. Bijkomend nadeel is de kou. Niemand vindt het fijn om met dit weer tien minuten buiten te wachten. Maar een van de grootste nadelen is toch wel het gebrek aan lichaamsbeweging. Waar je eerst toch wel een uur per dag fietste (naar de uni en terug, boodschappen doen en naar vrienden), loop je nu alleen van en naar de bushalte. Het gebrek aan beweging wordt wel door een groot voordeel gecompenseerd: even snel naar de supermarkt om half 9 s avonds voor een zak chips doe je niet zo snel zonder fiets. Cecile Bessems Boek recenseert alles. Ook op Online. De aanstekelijke sfeer van Harem Ik vind de boeken van Ronald Giphart eigenlijk altijd wel prima. Op een enkele uitschieter na zijn het romans waar je plezier aan beleeft, om ze vrij direct daarna weer te vergeten. Nu verschijnt Harem, een roman die zich bijna geheel afspeelt in Zweden. Het verhaal wordt verteld door Liam, twintig jaar oud en zoon van een beroemde Nederlands-Zweedse fotograaf genaamd McDonald (Mac). Hij schrijft zijn memoires, of beter, zoals hij zijn vader toevertrouwt: het zijn eigenlijk jouw memoires. [...] Tijd dat iemand die eens boekstaaft. Het verhaal van zijn vader is er één van leven voor de kunst, losbandige seksuele, artistieke en muzikale escapades en ontmoetingen met de groten der aarde. Dit alles in en rondom de Melkerij, een oude fabriek die, zo zegt Liam zelf al, nog het meest doet denken aan Andy Warhol s Factory. De sfeer van het boek is aanstekelijk. Want zeg nou zelf, wie zou er niet kunststudent willen zijn in een vervallen fabriek, waar iedereen die komt aanwaaien her en der op de grond slaapt, samen met anderen de wereld denkt te gaan veroveren? De roman zit vernuftig in elkaar. Bijvoorbeeld in de tijdsprongen: Waarom? vroeg Hampus. Waarom? vroeg mijn vader, twaalf uur later. Waarom? vraag ik. Het grootste kritiekpunt op Harem is een clichématige: verteller Liam is geen geloofwaardige twintigjarige. Hij mist de branie die we uit eerdere romans van Giphart wel kennen en hij schrijft ouwelijke mijmeringen over vroeger tijden. Soms lukt het ook ineens wel, als hij dingen flauw en kinderlijk formuleert: [...] Dio, [...] die een oogje op mijn vader had ter grootte van een volleybal. Los daarvan is Harem een prima boek. Misschien zelfs wel iets meer prima dan Gipharts andere romans. Jozien Wijkhuijs Ronald Giphart - Harem. Uitgeverij Podium, januari 2015, 19.95 Heb jij prangende vragen voor Ons Mam? Mail naar univers@uvt.nl
18. Incrowd tekst Ron Vaessen en Niek Willems Over de schutting Wat gebeurt er ondertussen op de andere universiteiten? #Bezetten = Goud Opstand op de iteit van Amsterdam. Het Bungehuis was bezet. De studenten eisten een democratisch gekozen college, en wilden af van het rendementsdenken dat vooral kleine talenstudies de kop kost. Mooie tijden voor de website van Folia, waar een heus liveblog over de bezetting verscheen. Bij het ter perse gaan van dit magazine werden de bezetters net verjaagd. #Feestje op de fiets In Wageningen vieren ze feest, schrijft Resource. Voor het eerst in de geschiedenis van de universiteit heeft ze het aantal van 10.000 studenten gehaald. Meer dan een verdubbeling ten opzichte van tien jaar eerder. Dat mag niet onopgemerkt voorbijgaan. Nummer tienduizend, een Griekse studente Bio-informatics, wordt in het zonnetje gezet en krijgt een fiets. Wit-groene lak. Lekker landelijk. #Cito-toets voor de master Het is opmerkelijk dat er in het hoger onderwijs vrijwel geen objectieve en centrale eindtoetsen zijn. Dat schrijft hoogleraar evidence based education Wim Groot in het Maastrichtse Observant. Een objectieve toets, zoals de Cito-toets, geeft een beter en eerlijker beeld over de kennis en kunde van een leerling. Daarmee tackle je subjectiviteit en stimuleer je opleidingen om voor kwaliteit te gaan, in plaats van versloffing. Het zou wat zijn. Een voorspelling: het aantal masterstudenten zakt onmiddellijk exponentieel door de mand. Kroegverhalen beklijven. Kennis niet. #Reorganisatie en kwaliteit Ook in Rotterdam gaan de ondersteunende diensten van de universiteit op de schop. En ook daar niet zonder het nodige drama en omwegen. Nu een maand uitgesteld, want de medezeggenschap zag nog te veel haken en ogen. Er komt een duidelijker plan, zonder het vage taalgebruik dat in reorganisaties gewoon is. Wat dat oplevert voor bezorgde medewerkers? Een maand langer onzekerheid, schrijft Tim Ficheroux in een heldere analyse in Erasmus Magazine. Bezuinigen en kwaliteitsverbetering? Zonder twijfel nuttig. Maar reorganiseren, bezuinigen én verbeteren tegelijk? Kan niet, zeggen ze in Rotterdam. BEST wel mogelijk zeggen ze in Tilburg. Idiot-proof boekhoudsysteem voor muzikanten C a m p u s corners spot personeel en studenten in het wild. We overvallen je op de campus met de vraag: wat ben je aan het doen? Op de eerste verdieping van het Koopmansgebouw belanden we midden in een wedstrijd: de Elevator Pitch. Elf studenten krijgen de kans om hun idee te presenteren aan een bedrijfsprofessional. Precies. In een lift. Fiscaal Rechtsstudent Ruud Hoevenaar (26 jaar, rechts op de foto) staat te wachten om zijn pitch te geven. Hij mag over een paar minuten de lift in met een professional. Dan moet hij in minder dan één minuut een presentatie geven. Samen met zijn kompaan Jaap van Eggelen heeft hij boekhoudsoftware ontwikkeld voor muzikanten. Muzikanten hebben een druk bestaan en nauwelijks budget voor een boekhouder. Dit systeem is idiot-proof: het vult je inkomstenbelasting bijna automatisch voor je in. Waarom Ruud meedoet met deze Elevator Pitch-wedstrijd? Om mijn communicatie-skills te trainen. Ruud is zenuwachtig. Stiekem wel. Ik geef regelmatig presentaties op de Rockacademie. Maar dit is toch even anders. De winnaar van de Elevator Pitch krijgt een prijs, maar de prijs wordt later bekend gemaakt. Zijn idee is afgeleid van zijn hobby: muziek maken. Hij speelt al jarenlang piano en heeft al flink wat optredens achter de rug. Ik speelde toetsen in de Amstel Coverband. Daarmee speelden we zo n 130 keer per jaar, van kleine kroegjes tot grote feesten. Uiteindelijk is de student gestopt met optreden: De werktijden stonden me tegen. Zijn presentatie in de lift ging vlot, al is hij zelf kritischer: Ik was mijn verhaal kwijt. Het ging zo snel. Ik keek de hele tijd naar de cijfers op het display van de lift.
Mediatop.19 tekst Francine Bardoel illustratie Bas van der Schot Geen mediatop Er is geen Mediatop 2014. Dat is zo beslist door het College van Bestuur. Na 24 jaar gaat de stekker eruit. Jammer voor Sylvester Eijffinger die graag zijn tiende uitverkiezing tot mediatopper had willen vieren, als ook voor de rest van het peloton, met Jan Jaap de Ruiter, Ton Wilthagen, Ronald Dekker en Harald Benink in de slipstream. Waar het vroeger een vast item was in de tweede week van januari in de, moeten we het nu doen met een zwak aftreksel. Krantenkaf en -koren De afdeling communicatie gaat de mediameting kwalitatiever insteken. Begonnen ze ooit met het spotten van de Hilversumse buis en de kranten uit de kiosk, met de komst van internet en later social media werden die basisbronnen digitaal ingehaald. De bladen, radio en tv gingen online en er kwamen aparte nieuwssites en persoonlijke en institutionele blogs bij. Het werd steeds meer werk en er sloop steeds meer ruis in. Wat doet er toe, en wat niet? Moeten we wel iedere scheet die gelaten wordt traceren? We raakten verstrikt in ons eigen alsmaar uitdijende woud. Om door de bomen het bos nog te kunnen zien werd in 2014 begonnen met kappen, aldus Clemens van Diek. Minder dus en meer focus op de kwaliteit van de optredens. Boegbeelden Valt er dan niets te melden over de mediavalorisatie in 2014 door Tilburgse wetenschappers? Jawel. Zo is er grofweg bijgehouden met welke thema s de iteit van Tilburg in het nieuws kwam, en wie daarop de belangrijkste woordvoerders zijn, zonder daar nu direct een getal aan te koppelen. Dat levert de volgende boegbeelden op: Economie: Eijffinger, Benink, Verbon, Bovenberg, Bouwens (TiSEM) Arbeid: Wilthagen, Dekker (TLS), Lückerath (Tias) Paauwe, Muffels (TSB) Religie/Identiteit: De Ruiter, Borgman (TSH), Van Geest, Bosman, Poorthuis (TST) Politiek: Van Ostaaijen, Frissen (TLS), Scheffer, De Ruiter, Oudenampsen (TSH) Recht: Witteveen, De Roos, Van Genugten, Fijnaut, Hirsch Ballin (TLS) Zorg: Roukema, Polder (TSB), Kooreman, Verbon (TiSEM), Berden (Tias) Veiligheid: Vollaard (TiSEM), Fijnaut, Spapens, Maalsté (TLS), Van Reisen (TSH) Cultuur: Oudenampsen, Scheffer, Renkema, Draulans, Swanenberg (TSH) Gedrag/Emoties: Vingerhoets, Sitskoorn, Brandt, Van de Ven (TSB), De Regt (TSH) Duurzaamheid: Van Seters (Tias), Gerlagh, De Zeeuw, Graafland, Vollaard (TiSEM) Vergrijzing/Pensioen: Bovenberg, Nijman, Verbon (TiSEM), Dietvorst, Visser (TLS) Onderwijs: Hooge (Tias), Eijlander (CvB), Van Damme (TiSEM), Wicherts (TSB), Zoontjes (TLS) Sport: Van Ours, Van Tuijl (TiSEM) Maar goed om toch eens tot wat cijfers te komen, wie werd er dan het meest gezocht op de website van Tilburg ity? Het is niet verwonderlijk dat de webpagina van rechtsfilosoof Willem Witteveen veel werd geraadpleegd nadat hij was omgekomen bij de MH17-ramp. Ook zijn postuum gepubliceerde en alom geprezen magnum opus De wet als kunstwerk droeg daar aan bij. Daarachter de volgers in de top 10. 1. Willem Witteveen (TLS) 5713 2. Jan Blommaert (TSH) 3448 3. John Einmahl (TiSEM) 2868 4. Ton Wilthagen (TLS) 2746 5. Margriet Sitskoorn (TSB) 2472 6. Bert-Jaap Koops (TLS) 1976 7. Ad Vingerhoets (TSB) 1902 8. Ernst Hirsch Ballin (TLS) 1834 9. Sylvester Eijffinger (TiSEM) 1801 10. Corien Prins (TLS) 1753 Bron: Clemens van Diek: Kappen in de Media. Het hele verhaal met de medialijst 2015 is vanaf te vinden via: www.tilburguniversity.edu/ mediatop
20. Science & School text Bart Smout Masterpiece Cholesterol-lowering drugs can help cancer and diabetes patients The number of cancer and diabetes sufferers is rapidly increasing. PhD student Marjolein Zanders researched the link between these diseases. There is encouraging news: cholesterol-lowering medication increases the chance of survival. Over the past fifteen years, the number of cancer patients with diabetes in the Netherlands has doubled. Currently, almost one in five cancer patients has diabetes when they are diagnosed with cancer. This is caused by a higher life expectancy and the fact that both diseases often arise later in life. The combination of cancer and diabetes turns out to be a dangerous one. Patients that have diabetes and cancer have a higher mortality rate than cancer patients that aren t diabetic, Zanders explains. This prompted the doctor and PhD student to research how the link between the diseases influences the chance of survival. Zanders research shows that diabetics take their drugs less faithfully after their cancer diagnoses. Zanders explains, Diabetes patients may find their battle with cancer more important and consequently neglect their medication use. Alternatively, their specialist may even advise them to cut down on their medication. A serious issue, because when patients take their medications less conscientiously, their chance of survival decreases. Doctors should be encouraged to continue to give due consideration to diabetes treatment when dealing with sufferers of both cancer and diabetes. One happy result of this study is that cholesterol-lowering drugs increase the chance of survival for patients of both diseases. The longer patients use them, the lower the mortality rate, Zanders says. More than half of cancer and diabetes patients are currently on cholesterol-lowering medication. Zanders says that further research into the effect of cholesterollowering medication on these patients is more than necessary. Cholesterol-lowering medication shows great promise. She has already started a second study into the subject. The PhD student used data about patients from the southeast of the Netherlands from the National Cancer Registration Service, which is managed by the Dutch Comprehensive Cancer Centre (IKNL), combined with information about medication use from databases of the PHARMO Institute. Dissertation title: Diabetes and Cancer A Dangerous Liaison? Marjolein Zanders carried out her study in collaboration with Tilburg ity, the PHARMO Institute in Utrecht and the Máxima Medical Center in Veldhoven. Eureka! Save your energy The government should increase its efforts to change human behavior in order to save energy. This is the result of research by Tilburg Real Estate Finance professor Dirk Brounen. Energy consumption has greatly fallen in Dutch households over the last few years. Yet, Brounen says that, based on his research, these households could be saving even more energy. This study shows that people that make their homes more energy efficient become less critical of their energy consumption. Brounen says that the government is currently mostly focused on making homes more energy efficient, but that lifestyle should also be included in energy policy. Putting informational displays in houses that track energy usage can make a lot of difference, according to Brounen. Internet supervision Parents have no clue about their children s activities on the internet. Stefan Bogaerts, Tilburg professor of Clinical Forensic Psychology, collaborated on a research project that suggests this. Young children are often adept at dodging parental supervision. Installing internet filters or imposing restrictions is fairly ineffective. Children often go online when their parents are away. One in five has an email address their parents are unaware of and one in six uses code in online chats to signal that a parent is reading along. Statelessness Stateless persons are more likely to fall victim to human traffickers. It was long suspected that statelessness makes people more vulnerable to human trafficking, but this notion had yet been underpinned by solid empirical evidence. Tilburg ity researchers, including Laura van Waas and Conny Rijken, carried out research among the mountain tribes in northern Thailand, where statelessness is a common occurrence. Stateless persons in Thailand cannot leave municipalities without authorization, which drastically decreases their chances to legally obtain work elsewhere. This allows stateless persons to become an easy prey for human traffickers.