COMMISSIE WATERSYSTEMEN - KWALITEIT EN KWANTITEIT AAN DE VERENIGDE VERGADERING VAN DELFLAND Delft, 12 februari 2013 Advies van de commissie Watersystemen - Kwaliteit en Kwantiteit, tevens conceptverslag van de vergadering op 12 februari 2013 over de aan haar voorgelegde voorstellen van het college van dijkgraaf en hoogheemraden, ter behandeling in de Verenigde Vergadering op 28 februari 2013. Aanwezig: dhr. A. van den Berg mevr. I.J.A. ter Woorst dhr. drs. P.J.R. Baeten dhr. drs. B. Canton dhr. dr. ir. G.P.J. Dijkema mevr. N.J. Dijkshoorn-van Dijk* mevr. drs. J. Engels** mevr. drs. M.J. Hilders dhr. J. de Hoog dhr. J. de Jong dhr. ir. P. Ruijs*** voorts aanwezig: dhr. A.D. Bongaards dhr. H. van den Broek dhr. J. Dragt mevr. S. van Heusden dhr. F. Hottinga dhr. L. Maarse mevr. N. van Mulken dhr. R. van der Werf afwezig: dhr. J.B. van den Berg dhr. dr. ir. A.J. Middendorp dhr. drs. L.W. Nanninga mevr. dr. ir. M.P.M. Ruijgh-van der Ploeg hoogheemraad, vice-voorzitter hoogheemraad, voorzitter secretaris categorie ingezetenen, PvdD categorie ingezetenen, PvdA categorie ongebouwd categorie ingezetenen, Water Natuurlijk categorie ingezetenen, VVD categorie ingezetenen, CDA categorie bedrijfsgebouwd categorie ingezetenen, AWP Delfland programmamanager Voldoende water beleidsmedewerker team Ruimtelijke Planvorming teamleider Peilbeheer teamleider Waterhuishouding programmamanager Schoon water projectleider PIB beleidsadviseur team Waterhouding programmamanager Stevige dijken categorie ongebouwd categorie ingezetenen, AWP Delfland categorie ingezetenen, Water Natuurlijk categorie natuurterreinen * vervangt de heer J.B. van den Berg ** vervangt de heer drs. L.W. Nanninga *** vervangt de heer dr. ir. A.J. Middendorp 01 Opening, vaststelling agenda De voorzitter opent om 19.30 uur de vergadering. Op verzoek van de heer Ruijs worden de hamerstukken H.03 en H.04 bespreekstukken.
2 Op verzoek van de heer De Jong worden de hamerstukken H.06, H.08 en H.09 bespreekstukken. 02 Vaststellen van de notulen van de vergadering van 4 december 2012 Tekstueel en naar aanleiding van Pagina 2 De heer De Jong merkt op dat hij een vraag heeft gesteld over de tweede ontsluitingsweg. De secretaris zegt toe dat de vraag van de heer De Jong na deze commissie zal worden beantwoord via het vragenformulier. In de vorige vergadering is gemeld dat er een zalm was aangetroffen bij het gemaal Schoute. Naar aanleiding van die mededeling deelt portefeuillehouder Ter Woorst mee dat er dit keer een Bot (een platvis) is gevangen. Pagina 3 In antwoord op een vraag van de Partij voor de Dieren heeft portefeuillehouder Ter Woorst in de vorige vergadering opgemerkt niet op de hoogte te zijn van de stand van zaken van de vismigratie bij Schieland. Inmiddels is er een rapport verschenen van Sportvisserij Nederland met een overzicht van de stand van zaken van vismigratiemaatregelen. Pagina 4 De vraag van de heer Simon over handhaving in water dat niet van Delfland was, zou schriftelijk worden beantwoord. De heer Canton heeft deze schriftelijke beantwoording gemist. De secretaris licht toe dat de beantwoording heeft plaatsgevonden via het vragenformulier van december. Portefeuillehouder Ter Woorst vult aan altijd bereid te zijn van gedachten te wisselen over vis. Pagina 8 Halverwege deze pagina staat: Er zou een gesprek met de ingewanden van de Graslandpolder komen. Dit moet zijn: Er zou een gesprek met de ingelanden van de Graslandpolder komen. De notulen worden vastgesteld. Overzichtlijst met toezeggingen 1. Het project Juist (nu) aansluiten is in 2012 afgerond. Er volgt nog een evaluatie van het project. Het doel van het project is ruimschoots behaald, maar Delfland blijft hard werken aan de doelen van de programmalijn Chemische waterkwaliteit. Het doel voor dit jaar is dat 90% daadwerkelijk aangesloten is. Deze toezegging is afgedaan. 2. Blijft staan voor 2013. 3. Blijft staan voor 2013. 4. Afgedaan. De brieven zijn toegestuurd. 5. Afgedaan per brief. 03 Mededelingen Terugkoppeling gemeenschappelijke regelingen De voorzitter deelt mee dat de gemeenschappelijke regeling AQUON is ondergebracht bij de commissie Watersystemen, omdat AQUON grotendeels gefinancierd wordt vanuit Schoon water. Begin januari heeft de voorzitter telefonisch contact gehad met AQUON-directeur Kolff om kennis te maken en de gevoelens van de VV en het college mee te delen. De voorzitter heeft gemeld dat Delfland moeite heeft met de garantstelling en voorstander is van een zakelijke benadering. Voor Delfland is het belangrijk om te weten wat wanneer bereikt is. Bij die zakelijke instelling hoort ook een tijdige risicoanalyse om beheersmaatregelen te kunnen nemen en aan verwachtingsmanagement te kunnen doen. Het college heeft deze telefonische medede-
3 lingen gisteren schriftelijk bevestigd. De commissieleden kunnen een afschrift krijgen van deze brief. Gisteren hebben de bestuursvoorzitter van AQUON, de heer Vos, en de heer Kolff een bezoek gebracht aan Delfland, waarbij de voorzitter opnieuw de wens van een zakelijke insteek heeft benadrukt. Men gaat daarmee aan de slag. Delfland houdt een vinger aan de pols wat betreft het vervolg. Als streefdatum is de VV van april genoemd. Vislift De werking van de vislift wordt dit jaar gemonitord. Voor en achter het gemaal wordt er gevist en om precies te weten welke weg de vis aflegt, wordt de vis getagd. In het voorjaar krijgen de commissieleden de gelegenheid om een kijkje te nemen bij de monitoring. De precieze datum hangt af van de maanstanden en de beschikbaarheid van de commissieleden. Als het zover is, worden de commissieleden per mail uitgenodigd. Ook de andere VV-leden zijn van harte uitgenodigd om te komen kijken. Deltaplan Agrarisch Waterbeheer De voorzitter deelt mee dat er een kick-offbijeenkomst heeft plaatsgevonden. Het lijkt de voorzitter goed dat het rapport dat tijdens deze bijeenkomst overhandigd is, toegestuurd wordt aan de commissieleden. De stemming tijdens de bijeenkomst was goed. Een aandachtspunt is dat de glastuinbouw enigszins ontbreekt in het rapport. Daarnaast werd opgemerkt dat men tevreden is als er ten minste dertig projecten zijn. Dat betekent ongeveer één project per waterschap. Maar één project per waterschap is niet een doel op zich. Het gaat om meetbaar betere waterkwaliteit. Het SMART maken van de doelstellingen heeft dus nog aandacht nodig. Aan de andere kant vinden andere waterschappen dat Delfland goed op weg is met het project Juist (nu) aansluiten. Wat betreft het grasland is het waterschap aan de slag met de kringloop nutriënten. Al met al is men goed op weg. Binnenkort komt een delegatie van LTO Nederland langs bij Delfland. Uitgangspunt is een positieve insteek en het SMART maken van de doelstellingen. Rapport Rekenkamercommissie Natuurvriendelijke oevers De voorzitter deelt mee dat het rapport van de Rekenkamercommissie over het onderzoek Natuurvriendelijke oevers wat de inhoud betreft geagendeerd wordt voor de volgende commissie Watersystemen. Het financiële deel wordt geagendeerd voor de commissie BOB. Inspraakbijdrage Vlotterkering De heer Jansen spreekt in om het traject naar een proefopstelling van de Vlotterkering goed af te ronden. Precies zes jaar en drie dagen na de start van de prijsvraag heeft de VV de subsidie toegekend om een proefopstelling te kunnen realiseren. Door de inzet van de commissie is dit besluit er gekomen. Met dit besluit hebben Delfland, Dura Vermeer en Vlotterkering de handen ineen geslagen om dit jaar tot een realisatie van een proefopstelling te komen in Hoek van Holland. Te zijner tijd zal de heer Jansen de commissieleden een uitnodiging sturen voor de eerder geplande excursie naar de Vlotterkering. Ook zal de heer Jansen de commissieleden op verzoek tussentijds op de hoogte houden van de vorderingen. Tijdens eerdere vergaderingen hebben commissieleden zich afgevraagd of er goed met een bijdrage omgegaan zou worden. De heer Jansen kan de commissieleden verzekeren dat er scherp gerekend zal moeten worden om binnen het budget te blijven. De spreker benadrukt dat de proefopstelling van de Vlotterkering er komt dankzij de opstelling van de commissieleden en bedankt de commissieleden voor hun inzet. De heer Jansen heeft bloemen meegebracht voor mevrouw Ruijgh-van der Ploeg, mevrouw Hilders en de heer Middendorp als blijk van waardering voor hun inzet. Mevrouw Hilders bedankt de heer Jansen voor zijn mooie woorden en wenst hem veel succes met de uitwerking van het project. De voorzitter bedankt de heer Jansen namens het college voor zijn inzet en wenst hem veel succes.
4 04 Bespreekstukken B.07 Aanvraag uitvoeringskrediet natuurvriendelijke oever Wennetjessloot (in aanwezigheid van de heren F. Hottinga en L. Maarse) Portefeuillehouder Ter Woorst draagt het voorzitterschap over aan vice-voorzitter Van den Berg. Portefeuillehouder Ter Woorst geeft een korte toelichting. Het investeringsplan is goedkoper geworden. Dat komt enerzijds doordat er minder hectares zijn gerealiseerd dan beoogd, omdat de andere hectares te duur geworden zouden zijn. De doelstelling wordt nog wel behaald omdat Delfland genoeg andere hectares in reserve heeft. Een andere reden dat het investeringsplan goedkoper is geworden, is dat er werk met werk gemaakt wordt. De bodem van het bovenwaterdeel wordt afgeschraapt en gebruikt om het onderwaterdeel op te hogen. De heer Dijkema vindt het een mooi voorstel. Spreker merkt op dat eerder is afgesproken dat de kengetallen helder gecommuniceerd zouden worden. De heer Dijkema heeft in dit voorstel moeten zoeken naar de precieze getallen. Spreker pleit ervoor om de getallen in het vervolg prominent op te nemen in het oplegstuk. De heer Canton heeft in het stuk gelezen dat de risico s niet zijn opgetreden. Maar in het voorstel zijn alleen risico s benoemd die, wanneer deze zouden zijn opgetreden, tot gevolg zouden hebben gehad dat het plan niet was doorgegaan. Hadden er ook risico s benoemd kunnen en moeten worden die alleen een verschuiving van kosten met zich mee hadden gebracht? Nu blijkt dat de kosten lager zijn uitgevallen, maar de kosten hadden wellicht ook hoger kunnen uitvallen. Het is prettig dat het plan nu goedkoper is geworden, maar een enorm verschil tussen de ramingen en de werkelijke kosten is in principe geen goed nieuws. De heer Canton wil deze opmerking meegeven als aandachtspunt voor de planfase van volgende projecten. De heer De Jong merkt op dat het de fractie Bedrijfsgebouwd buitengewoon pleziert dat het plan aanmerkelijk goedkoper is geworden. Zijn fractie kan zonder meer instemmen met het voorstel. De heer De Hoog sluit zich aan bij de complimenten van de heer De Jong. In het voorstel is vermeld dat er 0,61 ha natuurvriendelijke oever wordt gerealiseerd. Spreker vraagt of er is toegerekend naar de norm. Mevrouw Engels merkt op dat in het voorstel staat dat de areaalreductie geen consequenties heeft voor de doelrealisatie omdat er voldoende kansen zijn om in 2015 aan de KRWresultaatsverplichting te voldoen. Zijn die kansen al concreet en is al duidelijk dat deze kansen niet ook dure hectares zijn? Mevrouw Hilders stelt de volgende vragen: De enorme verlaging van het investeringsplan is opvallend. Mankeert er iets aan de begrotingssystematiek? Voor de commissie BOB was een rapport geagendeerd van de Rekenkamercommissie. Mevrouw Hilders vraagt de hoogheemraad om een toelichting op de verlaging van de kosten. Op pagina 1 van het voorstel staat dat er geen droge oever gerealiseerd wordt bij de Wennetjessloot, terwijl er op de tekening op pagina 3 van het voorstel wel sprake is van droge oevers. Hoe zit dat? Mevrouw Dijkshoorn-van Dijk merkt op dat haar fractie vorig jaar in april ook niet blij was met deze natuurvriendelijke oever. De fractie Ongebouwd heeft uitgezocht dat de natuurvriendelijke oever Wennetjessloot de tweede oever is die de laatste tijd is/wordt aangebracht. Is er al ervaring met de natuurvriendelijke oever die in de Commandeurspolder is aangelegd? In het stuk staat dat de uitvoering in de loop van de tweede helft van het jaar plaatsvindt. Betekent dit dat de beplanting in het voorjaar van 2014 gebeurt? Houdt dat een risico in voor de natuurvriendelijke oever, dat bijvoorbeeld delen wegspoelen? Is het wellicht beter om de na-
5 tuurvriendelijke oever begin volgend jaar aan te leggen, zodat de realisatie en de beplanting gelijktijdig plaats kan vinden? Geeft dat ook voordelen voor de bouwrente? De heer Ruijs merkt op dat het goed zou zijn om dit project mee te nemen in de evaluatie van de SSK-ramingen. In de tekst heeft de spreker niet gelezen dat hectares afvallen omdat ze te duur zijn. Zou dit kunnen worden opgenomen in de tekst? Tot slot merkt de heer Ruijs op dat zijn fractie altijd graag onderzocht wil hebben of andere partijen, zoals Natuurmonumenten, wellicht het beheer en onderhoud voor hun rekening zouden kunnen nemen. Portefeuillehouder Ter Woorst was in de veronderstelling dat in het voorstel was opgenomen dat er hectares zijn afgevallen omdat ze te duur zijn. De heer Hottinga vult aan dat de gemeente Den Haag het beheer en onderhoud van deze oever voor haar rekening neemt. Dat betekent dat er voor Delfland geen kosten zijn. Wanneer het waterschap aan Natuurmonumenten zou vragen om het beheer en onderhoud uit te voeren, dan zou Natuurmonumenten daar waarschijnlijk een vergoeding voor vragen. Portefeuillehouder Ter Woorst vervolgt de beantwoording van de vragen van de commissieleden: De suggestie van de heer Dijkema om in het vervolg duidelijk de kengetallen op te nemen in voorstellen, neemt de portefeuillehouder mee. In reactie op de vraag van de heer Canton licht de portefeuillehouder toe dat het waterschap vooraf risico s in beeld brengt, zodat het waterschap vooraf kan nadenken over beheersmaatregelen. Het is niet zo dat wanneer een risico optreedt, een project automatisch niet doorgaat. Indien een risico optreedt en de vooraf afgesproken randvoorwaarden overschreden worden, komt het voorstel terug in de commissie. De VV kan vervolgens de afweging maken om het project al dan niet voort te zetten. In reactie op de vraag van mevrouw Engels licht de portefeuillehouder toe dat er voldoende andere kansen in beeld zijn. In het verleden is hierover in deze commissie een rapport aan de orde geweest. Bovendien komen de kansen regelmatig terug in de programmarapportages. Daarnaast is vandaag afgesproken dat niet alleen de gerealiseerde meters worden opgenomen in de jaarrekening, maar ook de meters die in planvorming zijn. Mevrouw Hilders heeft gevraagd naar de SSK-raming. Voor de raming is de gebruikelijke systematiek gehanteerd, dat betekent dat de kans op een afwijking in het beginstadium het grootst is. In reactie op de vraag van mevrouw Dijkshoorn-van Dijk antwoordt de portefeuillehouder dat het waterschap inmiddels al ervaring heeft opgedaan met andere natuurvriendelijke oevers. De heer Hottinga vult aan dat afhankelijk van het groeiseizoen kan worden besloten om de beplanting niet direct na de aanleg van het grondwerk te laten plaatsvinden. Bij de Commandeurspolder is er bijvoorbeeld voor gekozen om de beplanting pas in het voorjaar te plannen. Mevrouw Dijkshoorn-van Dijk merkt op dat daarmee het project langer duurt, waardoor ook de bouwrente langer doorloopt. De heer Hottinga licht toe dat Delfland met de aannemer een moment kan afspreken waarop het project wordt opgeleverd, waarbij de beplanting wordt opgenomen in de onderhoudsfase. Vanaf het afgesproken moment van oplevering kan het project worden afgesloten, zodat de bouwrente niet doorloopt. De heer Hottinga geeft een toelichting op de lagere kosten. In de bijlage is het profiel van de natuurvriendelijke oever aangegeven. Voordat men met het ontwerp aan de slag ging, was bedacht dat de oever theoretisch tegen de waterkant aan zou worden geplakt. Dat concept heeft het waterschap enigszins laten varen. Op bepaalde plekken is ervoor gekozen om in plaats van de oever tegen de waterkant aan te plakken, een stuk van de bestaande oever af te graven en daar een oever neer te zetten. Op plekken waar de oever tegen de waterkant moest worden aangeplakt, wat redelijk prijzig is, heeft het waterschap besloten de oever achterwege te laten. Enerzijds is er dus gekozen voor een reductie van het areaal en anderzijds is de prijs per vierkante meter verlaagd.
6 Tweede termijn Mevrouw Hilders merkt op dat haar vraag over de droge oevers niet is beantwoord. De heer Ruijs vraagt of de mondelinge toelichting op de lagere kosten kan worden opgenomen in het voorstel. In reactie op de vraag van mevrouw Hilders verwijst de heer Maarse naar de doorsnede in het voorstel. In het gebied van de gemeente Den Haag is een droge oever aanwezig. Een gedeelte van die droge oever wordt omgezet in een natte oever. Er wordt dus geen droge oever gerealiseerd. Mevrouw Hilders merkt op dat het droge gedeelte wel deel uitmaakt van de ecologische oever. De heer Maarse geeft aan dat het een definitiekwestie is. Als het waterschap een droog talud aanlegt, dan wordt deze meegerekend bij de te realiseren droge oevers. In dit geval is dat niet aan de orde, omdat hier alleen een natte oever gerealiseerd wordt. Portefeuillehouder Ter Woorst vult aan dat het er voor de resultaatverplichting om gaat wat het waterschap realiseert. Hier realiseert Delfland een 100% natte oever. Dat er al droge oevers zijn, telt niet meer voor de resultaatverplichting. Als hier ook een deel droge oever gerealiseerd zou worden, dan zou die conform de afspraak ook worden opgegeven aan Brussel. Mevrouw Hilders vraagt zich af of dat klopt. Afgesproken is dat zowel het droge als het natte gedeelte aan Brussel gerapporteerd zou worden. Portefeuillehouder Ter Woorst merkt op dat het college een voorkeur heeft voor natte oevers, zoals gemeld aan de VV, omdat de kans op ecologische verbetering bij natte oevers zo groot mogelijk is. Hier was het gelukkig mogelijk om voor een natte oever te kiezen. De heer Canton begrijpt dat een droge oever meetelt voor Brussel als het een nieuwe oever betreft. De droge oevers in dit voorstel zijn bestaande oevers. Mevrouw Hilders vraagt waar die definiëring is opgenomen. Portefeuillehouder Ter Woorst zegt toe dat het antwoord op de vraag van mevrouw Hilders over de definiëring van droge en natte oevers voor de resultaatverplichting in het vragenformulier zal worden opgenomen. In reactie op de vraag van de heer Ruijs wijst portefeuillehouder Ter Woorst op de eerdere toezegging dat de suggestie van de heer Dijkema over het helder opnemen van kengetallen in toekomstige voorstellen zal worden meegenomen. In het vervolg zullen kengetallen duidelijk naar voren worden gebracht zodat in één oogopslag helderheid wordt verschaft in het voorstel. De voorzitter concludeert dat de Aanvraag uitvoeringskrediet natuurvriendelijke oever Wennetjessloot een hamerstuk wordt voor de VV. B.11 Bergboezem Berkel aanvraag investeringsplan en uitvoeringskrediet (in aanwezigheid van de heren A.D. Bongaards, F. Hottinga en R. van der Werf) Portefeuillehouder Ter Woorst geeft een korte toelichting. De portefeuillehouder Schoon water is benoemd als projectportefeuillehouder o.a. omdat de resultaatverplichting bij Schoon water ligt. Aan tafel zitten de heren Bongaards (programmamanager Voldoende water), Hottinga (programmamanager Schoon water) en Van der Werf (programmamanager Stevige dijken). Partners voor dit project zijn de gemeenten Lansingerland en Pijnacker-Nootdorp. Bij deze vergadering is ook de heer David Louwerse aanwezig, directeur van de uitvoeringsorganisatie Groenzoom. Er is hard gewerkt aan dit belangrijke project. De portefeuillehouder is trots op het voorstel dat nu voorligt. Het stuk is eerder aan de orde geweest in de VV in 2011. In die
7 VV is nut en noodzaak bekeken van het project en is besloten dat het project doorgang moet vinden. De heer Ruijs merkt op dat AWP Delfland instemt met het stuk. In het stuk zit wel een tijdsprobleem dat geld kan kosten. Misschien komen er boetes van Europa. In 2011 is dit project opgehouden door procedures rond het ter inzage leggen van het stuk. Daarmee is ruim een jaar tijd verloren. Het besluit van het college om dit soort stukken niet meer op papier ter inzage te leggen, noemt de spreker penny wise, pound foolish. Portefeuillehouder Ter Woorst merkt op dat de opmerking van de heer Ruijs betrekking heeft op het projectplan, dat bij het volgende agendapunt aan de orde komt. Wat nu voorligt, is het investeringsplan en het uitvoeringskrediet. Mevrouw Dijkshoorn-van Dijk heeft de volgende vragen en opmerkingen: Waarom is eerst B.11 geagendeerd en vervolgens B.10? Spreker vraagt zich af of het niet logischer zou zijn geweest om eerst het projectplan te bespreken. Het project kent een lange geschiedenis. De fractie Ongebouwd is blij dat er nu daadwerkelijk iets gebeurt. Het is belangrijk om de grond in het gebied te houden. Wat gebeurt er als er vertraging optreedt doordat natuur- en milieuorganisaties bezwaar maken? De kosten voor het aanvoeren van extra grond zijn erg hoog. Ook zou dan de bouwrente langer doorlopen. In het voorstel staat dat de kosten zijn verhoogd door het gewijzigde btw-tarief. De btw is echter met slechts 2% verhoogd. Wellicht had in dit kader de verhoging van de brandstofprijs van 20% genoemd kunnen worden, want dat brengt misschien nog wel meer kosten met zich mee. Mevrouw Hilders geeft aan dat de VVD is geschrokken van het bedrag dat met dit project is gemoeid. Het gaat om een bedrag van 18,6 miljoen euro, voor een plan waar veel bezwaar tegen is en dat weinig draagvlak heeft in het gebied. De fractie heeft overwogen dat de berging er al ligt en in werking gezet kan worden. De VVD vraagt zich af wat de toegevoegde waarde is van de bypass. Gezien de bezuinigingsdoelstellingen van Delfland vraagt de fractie zich af of het project niet heroverwogen dient te worden en moet worden bekeken wat no regret-maatregelen zijn in dit pakket. Mevrouw Engels vraagt naar het draagvlak binnen het gebied. Wat is de huidige stand van zaken? Welke bezwaren kunnen worden verwacht als hierover een besluit wordt genomen? De heer De Hoog pleit ervoor om het boerenland zo veel mogelijk het boerenland te laten. Spreker vindt het jammer als het land wordt opgeofferd. Daarnaast merkt de heer De Hoog op dat het overzichtelijker was geweest als de getallen in het voorstel waren uitgesplitst. Spreker benadrukt achter de Bergboezem te staan. Tot slot merkt de heer De Hoog op dat hij onlangs op de website van Delfland heeft gelezen dat de gemalen bij voorkeur s nachts draaien om kosten te besparen. Als schot voor de boeg pleit de spreker ervoor om ervoor te waken dat dit gebied alsnog onder water loopt. De heer De Jong heeft de volgende vragen en opmerkingen: De fractie Bedrijfsgebouwd kan instemmen met het tot uitvoering brengen van het project. De fractie heeft begrepen dat de zoekactie in de directe omgeving naar eventuele bergingscapaciteit op niets uitgelopen is. Dat betekent dat de bergingscapaciteit en de uitbreiding daarvan in deze Bergboezem gecreëerd zal moeten worden. Ook daar waar polder Berkel is aangemerkt als urgente polder en een kwetsbaar gebied, is het de fractie duidelijk dat het waterschap hier niet langer mee kan wachten. De fractie roept het waterschap op alert te zijn op de activiteiten die ontplooid worden in het gebied. Het gebied is uitermate kwetsbaar. Deze ingreep kan niet langer worden uitgesteld. Bij de bypass in de berging wordt ook een vistrap genoemd. Wordt die vistrap tweerichtingsverkeer of eenrichtingsverkeer? Spreker vraagt zich af of een vistrap nog nodig is bij een visvriendelijk gemaal. Een vistrap met eenrichtingsverkeer zal in elk geval goedkoper zijn dan een vistrap met tweerichtingsverkeer.
8 Tot slot vraagt de heer De Jong naar de toegankelijkheid van de Bergboezem na de realisatie van het project. Spreker pleit voor toegankelijkheid voor alle burgers. De heer Canton heeft de volgende vragen en opmerkingen: Op pagina 6 van het voorstel is aangegeven dat er een natuurvriendelijke oever wordt gerealiseerd van 10 meter breed. Die breedte is opvallend. Spreker vraagt zich af of niet vaker is overwogen om bij natuurvriendelijke oevers meer hectare te winnen in de breedte. Op pagina 7 van het voorstel wordt de aanleg van een natuurvriendelijke oever langs de Oude Leede genoemd. Spreker kan deze maatregel niet terugvinden in het projectplan. Tot slot merkt de heer Canton op blij te zijn met de opmerking op pagina 7 dat de wenselijkheid om de natuurvriendelijke oever aan te leggen langs de Oude Leede nog steeds bestaat, mede dankzij de ecologische verbindingszone. Spreker is blij dat de ecologische verbindingszone expliciet wordt genoemd als argument. De heer Dijkema heeft de volgende vragen en opmerkingen: In een eerdere vergadering is gesproken over het stopzetten van de werkzaamheden aan het gemaal Bergboezem Berkel. Mag de spreker ervan uitgaan dat wat bij de stopzetting was voorzien, ook is gebeurd en dat er geen verborgen meerkosten zijn ontstaan voor het gemaal? Spreker wijst op de post herinrichten van de maalkom in het voorstel. De heer Dijkema was in de veronderstelling dat er nuttig gebruik gemaakt zou worden van de eerder aangelegde inlaatconstructie. Is de maalkom een andere constructie? Grote posten zijn enerzijds het vergroten van de bergingscapaciteit en anderzijds de bypass. In het projectplan meent de heer Dijkema te hebben gelezen dat de bergingscapaciteit juist niet vergroot zou worden. Hoe zit dat? In het voorstel wordt als risico genoemd dat natuur- en milieuorganisaties bezwaar blijven maken tegen het project Bergboezem Berkel. Wat is de kern van deze inspraakreacties? Spreker is van mening dat de bijdragen serieus genomen moeten worden. Wat heeft Delfland in het ontwerp met de inspraakreacties gedaan? Portefeuillehouder Ter Woorst reageert op de vragen en opmerkingen: De heer Ruijs heeft gesproken over verloren tijd, maar die opmerking wil de portefeuillehouder bijstellen. Het waterschap heeft ondertussen hard gewerkt. Het aandachtspunt van het ter inzage leggen van plannen is bekend. Mevrouw Dijkshoorn-van Dijk heeft een opmerking gemaakt over de volgorde van de agenda. Bij agendapunt 2 is de agenda vastgesteld. Het leek het college een goede volgorde om eerst het investeringsplan en uitvoeringskrediet te bespreken en vervolgens het projectplan. Het is mogelijk dat natuur- en milieuorganisaties bezwaar gaan maken. Daarmee loopt het project hooguit een half jaar vertraging op. Uit rechterlijke uitspraken in het verleden blijkt dat Delfland in een juridische procedure waarschijnlijk in het gelijk gesteld zal worden. Anderzijds wordt er door de uitvoeringsorganisatie Groenzoom hard gewerkt om met de organisaties te spreken over de bezwaren. In reactie op de vraag van mevrouw Dijkshoorn-van Dijk antwoordt de heer Hottinga dat de brandstofkosten indirect een rol hebben gespeeld in de verhoogde kosten van het project. Het onderdeel grondprijs bevat een belangrijke brandstofcomponent. Portefeuillehouder Ter Woorst vervolgt de beantwoording: Voor het waterschap is draagvlak zeer belangrijk. Er is nadrukkelijk aandacht voor het gebiedsproces. De bezwaren gaan niet over waterhuishoudkundige zaken, maar de bewoners willen graag de open polder behouden. Delfland gaat (alleen) over de waterhuishoudkundige zaken. De portefeuillehouder is uiteraard wel bereid de gevoelens van de commissieleden over te brengen aan de uitvoeringsorganisatie Groenzoom. In het kader van de bezuinigingen is in 2011 nut en noodzaak van het project heroverwogen. Uiteindelijk is besloten dat het project te belangrijk is om stop te zetten. Het waterschap gaat niet over de toegankelijkheid van het gebied. De suggestie om de effecten van het project te laten zien aan de burgers, neemt de portefeuillehouder mee richting de gemeenten en de uitvoeringsorganisatie Groenzoom.
9 In reactie op de opmerking van de heer De Hoog over het s nachts malen omdat de stroom dan goedkoper is, merkt de portefeuillehouder op dat het college ervoor zorgt dat inhoud en geld in balans zijn. De heer De Jong heeft aandacht gevraagd voor de verharding in de omgeving. Dat is een belangrijk aandachtspunt voor het college. Bij deze geeft de portefeuillehouder dit aandachtspunt ook mee aan de uitvoeringsorganisatie Groenzoom voor de betrokken gemeenten. De opmerking over de toegankelijkheid geeft de portefeuillehouder mee aan de uitvoeringsorganisatie Groenzoom. In reactie op de vraag naar de vistrap licht de heer Hottinga toe dat de vistrap geen onderdeel is van deze kredietaanvraag. Voor de vistrap volgt later dit jaar of begin volgend jaar een aparte aanvraag. Portefeuillehouder Ter Woorst vult aan dat de vistrap destijds uit het project is gehaald omdat het college van mening was dat de vistrap buitensporig duur was. In reactie op de vraag van de heer Canton naar de breedte van natuurvriendelijke oevers licht de heer Hottinga toe dat wanneer de grond beschikbaar is, het inderdaad handig is om te kijken of de oever breder kan worden gemaakt. Bij veel projecten is die mogelijkheid er niet, omdat er andere eigenaren zijn die eisen hebben. In dit project heeft het waterschap samen met gebiedspartijen een breedte kunnen afspreken die optimaal is. In reactie op de vraag van de heer Dijkema naar de inspraakreacties merkt portefeuillehouder Ter Woorst op dat de gebiedspartijen door Delfland en de betrokken gemeenten zeer serieus worden genomen. De bezwaren hebben geen betrekking op waterhuishoudkundige zaken, maar gaan vooral over de aantasting van het polderlandschap. De heer Bongaards reageert op de vraag van de heer Dijkema naar verborgen kosten van het gemaal. De programmamanager merkt op dat er geen verborgen kosten in de ramingen zitten. De raming is uitgewerkt conform de gebruikelijke systematiek. De herinrichting van de maalkom betreft inderdaad een andere constructie dan de door de heer Dijkema genoemde inlaatconstructie. Wat betreft de bergingscapaciteit is op pagina 8 en 10 van het projectplan aangegeven dat de capaciteit wordt vergroot. Op pagina 19 van het projectplan staat dat de werkzaamheden die daarvoor nodig zijn niet in dit projectplan geborgd worden, maar juridisch geborgd zijn in het Kadeverbeteringsplan van 4 september 2008. De heer Dijkema merkt op dat onder punt 4 in het voorstel wordt gerefereerd aan een besluit uit 2004, en niet uit 2008. De heer Bongaards herhaalt dat dit punt juridisch goed is geborgd, maar zegt toe dat het zal worden uitgezocht. Tweede termijn De heer Ruijs merkt op dat AWP Delfland uitkijkt naar de toekomstige discussie over de wijze van bekendmaking van de tervisielegging. Mevrouw Hilders mist een antwoord op haar vraag in de eerste termijn wat in dit project no regret-maatregelen zijn. Op pagina 7 van het voorstel staat onder punt 4 dat de capaciteitsvergroting onder normale omstandigheden niet strikt noodzakelijk is, maar wel wenselijk. Dat klinkt niet urgent. Op pagina 8 van het voorstel staat dat het ontwerp niet is aangepast. Het is wel nader uitgewerkt tot een bestek, maar daarbij is geen rekening gehouden met de in het verleden gemaakte bezwaren door sommige natuur- en milieuorganisaties. Waarom is hier geen rekening mee gehouden? De heer Dijkema mist ook in dit stuk de indicatoren (het aantal hectares en de kosten per hectare). Daarnaast verzoekt de spreker de portefeuillehouder wat betreft de inrichting van de Bergboezem voor zover het niet gaat om waterhuishoudkundige werken, nadrukkelijk zijn gevoelens en wellicht van de gehele commissie over te brengen dat het verstandig is om het historisch kader van het gebied zo veel mogelijk in stand te laten.
10 De heer Canton begrijpt de argumenten voor de oproep van de heer Dijkema, maar de polder is voornamelijk groen. Het plan voorziet erin om de polder voor een groot deel blauw te maken. De heer Canton ziet niet in hoe het cultuurlandschap kan worden behouden zonder radicale wijziging van dit plan. Portefeuillehouder Ter Woorst reageert op de vragen en opmerkingen in tweede termijn: Mevrouw Hilders heeft gevraagd naar de no regret-onderdelen van dit project. De portefeuillehouder licht toe dat de overwegingen op een rijtje zijn gezet in het stuk voor de VV in 2011. De Bergboezem Berkel is een no regret-maatregel. Het college wil zo snel mogelijk aan de slag vanwege de veiligheid van de mensen in het gebied. In de VV is nadrukkelijk besloten dat Delfland geen risico wil nemen. Mevrouw Hilders heeft gevraagd waarom er bij de planuitwerking geen rekening is gehouden met de bezwaren van natuur- en milieuorganisaties. De portefeuillehouder antwoordt dat de bezwaren over natuur en recreatie niet worden behandeld door het waterschap, maar dat de opgave is overgeheveld van de provincie naar de twee betrokken gemeenten. Vandaar dat het waterschap het gesprek met de betrokken gebiedspartijen eerst aan de provincie en later aan de gemeenten heeft overgelaten, maar achter de schermen heeft het waterschap zijn best gedaan om mee te denken over de mogelijkheden. Het college neemt de suggestie van de heer Dijkema ten aanzien van de kengetallen mee. De portefeuillehouder neemt kennis van de oproep van de heer Dijkema aan de partijen die het aangaat om het historisch kader van het gebied zo veel mogelijk in stand te laten. De heer Canton vraagt of het mogelijk is om de agendapunten B.10 en B.11 als geheel te agenderen voor de VV. Mevrouw Hilders merkt op beide stukken (B.10 en B.11) als bespreekpunten te willen agenderen voor de VV. De voorzitter concludeert dat de Aanvraag investeringsplan en uitvoeringskrediet als bespreekstuk zal worden aangeboden aan de VV. Het advies van de commissie is positief, met een voorbehoud van mevrouw Hilders, die het stuk in haar fractie wil bespreken. B.10 Projectplan Bergboezem Berkel (in aanwezigheid van de heer F. Hottinga) Portefeuillehouder Ter Woorst geeft een korte toelichting. Het projectplan heeft ter inzage gelegen en ligt nu voor met de reacties vanuit het gebied. De heer Dijkema merkt op dat de vragen van zijn fractie zijn beantwoord. Het projectplan ziet er degelijk uit. Delfland is op professionele wijze omgegaan met de ingediende zienswijzen. Zijn fractie kan instemmen met het voorstel. De heer Canton verwijst naar de vraag die hij bij het vorige agendapunt heeft gesteld. Op pagina 10 van het projectplan worden negen waterstaatswerken genoemd die deel uitmaken van het projectplan. Drie van die waterstaatswerken zijn natuurlijke oevers, waaronder de natuurvriendelijke oever langs de Bovenvaart. In de aanvraag investeringsplan en uitvoeringskrediet (B.11) ontbreekt de natuurvriendelijke oever langs de Bovenvaart echter. Daarnaast wijst de heer Canton op pagina 12 van de nota van beantwoording. Op deze pagina staat: Al met al zal de inrichting niet zozeer méér broedparen, als wel een hogere dichtheid en een hoger slagingspercentage van de broedsels opleveren voor de Bergboezem Berkel. De spreker neemt aan dat partners in het gebied regelmatig tellingen hebben uitgevoerd van het aantal nesten. Heeft het waterschap contact gehad met de partners over de vraag of er in de toekomst tellingen plaatsvinden en of deze aanname (een hogere dichtheid en een hoger slagingspercentage van de broedsels) waarheid wordt?
11 De heer De Jong merkt op dat in het voorstel wordt voorgesteld om de aanvraag van het uitvoeringskrediet voor de vislift op een later moment aan de VV voor te leggen. De heer De Jong benadrukt dat ervoor gewaakt moet worden dat de vislift nu wordt geparkeerd, de inlaatconstructie op tekening wordt gezet en achteraf wordt geconcludeerd dat de vislift daarin meegenomen had kunnen worden. De heer De Jong dringt erop aan de vislift te integreren in de inlaatconstructie. Mevrouw Hilders merkt op dat ze met haar fractie de bezwaren nog eens goed wil doorlopen en wil kijken naar de mogelijkheden. Mevrouw Dijkshoorn-van Dijk wijst op een tekstuele fout op de agenda. Op de agenda staat bij agendapunt B.10 Projectplan gemaal Bergboezem Berkel, maar het gaat om het Projectplan Bergboezem Berkel. Daarnaast merkt spreker op het te betreuren dat het ter inzage leggen van het plan over moest worden gedaan. In reactie op de vraag van de heer Canton licht de heer Hottinga toe dat de natuurvriendelijke oever langs de Bovenvaart wordt aangelegd voor rekening van de gemeente Lansingerland. Op dit moment worden hier afspraken over gemaakt met de gemeente. De heer Canton merkt op dat het handig was geweest als dat in het voorstel had gestaan. Portefeuillehouder Ter Woorst reageert op de vragen en opmerkingen: De opmerking van de heer Canton over de tellingen van broedsels geeft de portefeuillehouder mee aan de uitvoeringsorganisatie Groenzoom. Het aandachtspunt van de heer De Jong met betrekking tot de vislift wordt meegenomen. Tot slot merkt de portefeuillehouder op dat de overeenkomst met de gemeente Lansingerland met de VV-stukken wordt nagezonden. De voorzitter concludeert dat het Projectplan Bergboezem Berkel als bespreekstuk zal worden aangeboden aan de VV. Het advies van de commissie is positief, met een voorbehoud van mevrouw Hilders, die het stuk in haar fractie wil bespreken. H.03 Peilbesluit Klein Plaspoelpolder (in aanwezigheid van mevrouw S. van Heusden en mevrouw N. van Mulken) Vice-voorzitter Van den Berg draagt het voorzitterschap over aan voorzitter Ter Woorst. De heer Ruijs heeft twee vragen: Het voorstel begint met de opmerking dat uit onderzoek is gebleken dat de Klein Plaspoelpolder moet worden beschouwd als een volwaardige polder. De heer Ruijs vraagt naar de redenen hiervoor. De heer Ruijs heeft gelezen dat het beheer en het onderhoud van de kades naar Delfland komt. Spreker vraagt of ook het eigendom van de kades naar Delfland gaat en of het waterschap hiervoor moet betalen. Hoe is deze beslissing genomen? Portefeuillehouder Van den Berg licht toe dat de Klein Plaspoelpolder vanuit de regelgeving wordt beschouwd als polder. Om het beheer en onderhoud van de kades uit te voeren, hoeven de kades geen eigendom te zijn van het waterschap. Alleen de grond onder het gemaal wordt verworven. In de legger staat vast wie het beheer en onderhoud uitvoert. De voorzitter concludeert dat het Peilbesluit Klein Plaspoelpolder als hamerstuk zal worden aangeboden aan de VV. H.04 Overname taken en objecten Klein Plaspoelpolder (in aanwezigheid van de heren H. van den Broek en J. Dragt)
12 De heer Ruijs vraagt waarom het stuk in het midden van het gebied aan het water niet in het besluit is opgenomen. De heer Van den Broek antwoordt dat het stuk in regelrechte verbinding staat met het peilvak aan de andere kant van de Plaspoelkade door middel van een sifon die onder het boezemwater doorloopt. Het is in feite hetzelfde peilvak. Al het hemelwater dat in het oostelijke gebied valt, watert af naar de watergang. Het is in feite een aaneengesloten gebied dat doorsneden wordt door de boezemkade waar de duiker onderdoor gaat. De heer De Jong merkt op het vermakelijk te vinden om via de mailwisseling te zien hoe er tussen de ambtenaren van het waterschap en de ambtenaren van de gemeente scherp wordt onderhandeld. De voorzitter concludeert dat het stuk Overname taken en objecten Klein Plaspoelpolder als hamerstuk zal worden aangeboden aan de VV. H.06 Aflaat Maasdijk Oranjepolder (in aanwezigheid van de heer A.D. Bongaards) De heer De Jong stelt de volgende vragen: De buizen krijgen een aanzienlijke diameter. Het water waarin ze worden aangesloten, is niet erg breed. De heer De Jong zou graag zien dat de toevoer naar de duiker toe zo groot mogelijk wordt. De inlaatconstructie moet ruim voldoende zijn. De heer De Jong leest in het voorstel niet dat de gemeente Westland meebetaalt. Gaat de bijdrage van de gemeente nog af van het genoemde bedrag? In reactie op de eerste vraag van de heer De Jong licht portefeuillehouder Van der Berg toe dat er gezorgd wordt voor de benodigde voorzieningen. In reactie op de tweede vraag van de heer De Jong licht de heer Bongaards toe dat het waterschap bruto raamt, dus exclusief eventuele subsidie. Het genoemde bedrag is het bedrag voor de uitvoering van het project. De hoogte van de bijdrage van de gemeente Westland is nog niet afgestemd en komt op een later moment in beeld. De voorzitter concludeert dat het stuk Aflaat Maasdijk Oranjepolder als hamerstuk zal worden aangeboden aan de VV. H.08 Verlenging Peilbesluiten Dijkpolder (reconstructiegebied) en Duifpolder De heer De Jong vraagt om welke Dijkpolder het gaat, aangezien er twee polders zijn met deze naam. Portefeuillehouder Van den Berg antwoordt dat het voorstel betrekking heeft op de Dijkpolder in de gemeente Midden-Delfland. De voorzitter concludeert dat het stuk Verlenging Peilbesluiten Dijkpolder (reconstructiegebied) en Duifpolder als hamerstuk zal worden aangeboden aan de VV. H.09 Aanvraag investeringsplan en ontwerpkrediet van een vispaaiplaats in de Oranjebuitenpolder (gemeente Rotterdam) (in aanwezigheid van de heer F. Hottinga) Voorzitter Ter Woorst draagt het voorzitterschap over aan vice-voorzitter Van den Berg. De heer De Jong heeft de volgende vragen en opmerkingen:
13 Op de tekening in bijlage 2 is te zien dat het Oranjekanaal een oude getijdenkreek doorsnijdt. Die getijdenkreek doet nu geen dienst binnen de vispaaiplaats. Het was mooi geweest als de oude kreek onderdeel was geworden van de vispaaiplaats. In het voorstel wordt opgemerkt: Gezien het historische gebruik van de Oranjebuitenpolder is de kans aanwezig dat de grond verontreinigd is, waardoor de uitvoeringskosten hoger worden. Spreker vindt dit een vreemde opmerking. Waar komt deze opmerking vandaan? In het voorstel staat dat de gemeente Rotterdam eventueel een bijdrage levert. Ook wordt er gesproken over grondkosten. De grondprijs van het gebied waarvan Rotterdam eigenaar is en waar het waterschap de vispaaiplaats wil creëren, is zeer laag. Als Rotterdam een bijdrage levert in de grondkosten, dan betaalt de gemeente aan de gehele vispaaiplaats een bedrag van maximaal 40.000 euro (4 euro per ha). Dat is geen groot bedrag voor een grote gemeente als Rotterdam. De heer De Jong raadt aan om Bosmanmolentjes te plaatsen als het waterschap in dit gebied water wil opmalen. Portefeuillehouder Ter Woorst merkt op dat de suggesties van de heer De Jong zullen worden meegenomen. De exacte locatie is nog niet bekend. De gemeente wil bijvoorbeeld graag dat burgers kunnen genieten van de vispaaiplaats, dus dat deze wordt aangelegd in de buurt van een fietspad. Het waterschap heeft daar geen bezwaar tegen, maar (buitensporige) meerkosten komen voor rekening van de gemeente. Het college komt in het vervolg van het proces terug op de bijdrage van de gemeente Rotterdam. De heer Hottinga merkt op dat er geen onderzoeken beschikbaar zijn over de eventuele verontreiniging van de grond. Het waterschap heeft juist het ontwerpkrediet nodig om dergelijke zaken te onderzoeken. De heer De Jong merkt op dat er in het voorstel wordt gesuggereerd dat er door het historisch gebruik van de Oranjebuitenpolder de kans bestaat dat de grond verontreinigd is. Grote gedeeltes van de polder zijn in het verleden inderdaad gebruikt voor baggeropslag voor de gemeente Rotterdam, maar deze locatie is dat niet. Portefeuillehouder Ter Woorst neemt akte van de opmerking van de heer De Jong. De tijd zal het leren. De voorzitter concludeert dat de Aanvraag investeringsplan en ontwerpkrediet van een vispaaiplaats in de Oranjebuitenpolder (gemeente Rotterdam) als hamerstuk zal worden aangeboden aan de VV. 04 Hamerstukken H.05 Vervangingsinvesteringen Voldoende Water 2013 De voorzitter concludeert dat het stuk Vervangingsinvesteringen Voldoende Water 2013 als hamerstuk zal worden aangeboden aan de VV. 05 Informatie Er was niets te bespreken. 06 Rondvraag en sluiting De heer De Hoog heeft begrepen dat er een proef is gestart in het Westland met onderaardse wateropslag. Zal deze proef in een volgende vergadering aan bod kunnen komen bij de mededelingen aan bod kunnen komen? In het Oostland heeft men genoeg ervaring met onderaardse wateropslag. De heer De Hoog raadt aan om te kijken hoe het daar gaat. Portefeuillehouder Ter Woorst antwoordt dat de proef nog niet gestart is, voor zover de porte-
14 feuillehouder bekend is. De proef is in handen van Stichting Waterbuffer. Zodra er meer bekend is, komt het college erop terug. De suggestie van de heer De Hoog ten aanzien van de ervaring in het Oostland neemt het college mee. De heer Ruijs heeft een vraag over agendapunt H.09. AWP Delfland wil graag eens praten over de inrichting van een vispaaiplaats. Welke gelegenheid is daartoe? Portefeuillehouder Ter Woorst merkt op dat er factsheets zijn gemaakt over de vispaaiplaatsen. Ook is er een presentatie gegeven in een informatieve VV. In de toezeggingenlijst is opgenomen dat er nog een informatieve brief volgt over de inrichting en het beheer van vispaaiplaatsen. De portefeuillehouder stelt voor om de brief af te wachten. Mocht er alsnog behoefte zijn aan meer informatie, dan kan de betreffende fractie contact opnemen met de portefeuillehouder om een afspraak te maken. De heer Dijkema meent te hebben gelezen dat Delfland niet heeft besloten om de gemalen stil te zetten tijdens de afgelopen vorstperiodes. Spreker vraagt of Delfland een ijsprotocol heeft. Hoe wordt besloten of er voldoende of te veel water is voor ijspret? De heer Dragt antwoordt dat het waterschap rekening probeert te houden met het bevorderen van de ijsgroei door de gemalen minder hard te laten draaien. Maar door de natte periode voorafgaand aan de vorst moest Delfland dit keer doormalen. Een complete maalstop is overigens niet mogelijk, want de peilen moeten gehandhaafd blijven. Delfland heeft een draaiboek waarin allerlei aspecten een rol spelen, zoals veiligheid en ecologie. Hierna sluit de voorzitter om 21.30 uur de vergadering. Aldus vastgesteld in de vergadering van de commissie Watersystemen - Kwaliteit en Kwantiteit d.d. 9 april 2013. De voorzitter, De secretaris, I.J.A. ter Woorst drs. P.J.R. Baeten