OP CD: GRATIS PARAGON NTFS FOR MAC OS X 8.0 T.W.V. 14,95 SORRY DAT IK HIER WERK! FACEBOOK- KILLER? 44



Vergelijkbare documenten
Subject: Backups en Beestjes

INSTALLATIE VAN DE BelD KAARTLEZER

Backup en Recovery. Een Introductie HCC Senioren Academie H.C.A.H. Moerkerken

Via methodewebsite www w.emma.eisma.nl of de ELO van de school

Handleiding. Opslag Online. voor Windows. Versie februari 2014

HANDLEIDING ONEDRIVE IN OFFICE365

Handleiding Opslag Online Client voor Windows. Versie maart 2015

Installatie van Linux Mint 13

MS Virtual pc 2007 Handleiding

HET BESTURINGSSYSTEEM

WINDOWS 10 Waarom Windows 10? Grootste veranderingen Wanneer upgraden? Installatie Instellingen Ervaringen

Help, hij doet het niet

Taakklasse 3 ALAa installeren en onderhouden systemen Corné Tintel G GMB13B Medewerker beheer ICT

cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL! WEBINTERFACE GEBRUIKERSHANDLEIDING

Handleiding Back-up Online

Eerste hulp bij dataherstel (usb-sticks & geheugenkaartjes) Handleiding van Helpmij.nl. Auteur: CorVerm

Handleiding voor het gebruik van de community website van OBS t Padland

Handleiding voor Zotero versie 2.0

Er wordt door veel mensen opgezien tegen de overstap

Uitleg van de Systeeminstellingen in Ubuntu.

mydesktop Anywhere Deze mydesktop Anyhwere oplossing biedt een aantal voordelen:

cbox UW BESTANDEN GAAN MOBIEL! VOOR LAPTOPS EN DESKTOPS MET WINDOWS PRO GEBRUIKERSHANDLEIDING

1 INLEIDING. 1.1 Inleiding. 1.2 Webbased. 1.3 Alle voordelen op een rij

Back-up Online van KPN Handleiding Mac OS X 10.6 en hoger. Mac OS X Client built

Voorbereidende maatregelen: schakel alle beveiligingsprogramma s uit die je geïnstalleerd hebt zoals antivirussoftware, firewall,

Externe toegang met ESET Secure Authentication. Daxis Versie 2.0

Handleiding Telewerken met Windows. Inleiding. Systeemvereisten. Inhoudsopgave

Een IMAGE of Systeembackup maken

Microsoft Windows XP Professional installatiegids.

MEDIA NAV. Handleiding voor het online downloaden van content

CrashPlan PROe installatie handleiding. Versie Mac-Up! - CrashPlan PROe Installatie Handleiding - 1

Introductie. Handleiding: Owncloud instellen

Handleiding Websitebeheer

Handleiding CMS Online Identity Webontwikkeling. Handleiding CMS

Fuel. Handleiding voor installatie en gebruik

OneDrive handleiding

Windows Defender downloaden

Uw PC weer in topconditie!

Helpt je op weg met de upgrade. Augustus Presentator

Veelgestelde vragen Server Back-up Online

Handleiding voor het lezen van NRC Handelsblad of nrc.next op de ipad, iphone en ipod Touch

SYSTEEMVEREISTEN TRACK VERZUIM 4

GEEF UW INVESTERINGEN EEN BOOST MET LIVE TRADER

Labo 4 : Installatie Windows XP Professional Edition

Shell Card Online e-invoicing Service Gebruikershandleiding. Versie 2.8

Handleiding harde schijf wissen:

Handleiding. Outlook Web App CLOUD. Versie: 22 oktober Toegang tot uw berichten via internet

Google Drive: uw bestanden openen en organiseren

De Windows 8 Upgrade is níét te installeren als nieuw product: Er moet een legitieme, werkende Windows-versie aanwezig zijn op de computer.

1 van :43

Qlik Sense Desktop. Qlik Sense 1.1 Copyright QlikTech International AB. Alle rechten voorbehouden.

Uw gebruiksaanwijzing. SILVERCREST MD-20

Handleiding AHK Drive

Memeo Instant Backup Introductiehandleiding. Stap 1: Maak uw gratis Memeo-account. Stap 2: Sluit een opslagapparaat aan op de pc

Installatie Windows XP Professional Edition

Internet Veiligheidspakket van KPN Handleiding Windows XP, Vista, 7,8 Versie

Handleiding van de Bibliotheek: e-books lezen op je e-reader - versie voor OS X (Mac)

Windows Update. PC'S ONDERHOUDEN & UPGRADEN Windows bijwerken

Het installeren van Microsoft Office Versie: 2.1

Veel gestelde vragen Magister 6

Friesland College Leeuwarden

Zakelijk Veiligheidspakket van InterNLnet Handleiding voor de installatie van Windows besturingssystemen.

Outlook Web App 2010 XS2office

Schijven en stations formatteren

Gebruiksaanwijzing Remote Backup

Kenmerken Nomadesk Software

Inhoudsopgave Disclaimer... 3 Voorwoord... 4 Inleiding... 5 Het downloaden van XAMPP... 7 Het installeren van XAMPP... 8 Joomla installeren op

OFFICE 365. Start Handleiding Leerlingen

Aan de slag met AdminView

Klik en er gaat iets moois gebeuren...

Filmpjes downloaden van YouTube. Filmpjes downloaden van YouTube

CS-WebDesign.nl. Invoeren van een product in de editor

Handleiding Sportlink Club

Windows 8, Windows 8.1, deel II

HANDLEIDING WINDOWS INTUNE

Van oude naar nieuwe PC 1

Tips en Trucs voor gebruik website

HANDLEIDING DOIT BEHEER SYSTEEM

Rabo CORPORATE CONNECT. Certificaatvernieuwing

Documenten scannen met OCR

Toelichting - Harddisk vervangen

Om met Symbaloo te werken, moet u zich aanmelden bij de website van Symbaloo.

Friesland College Leeuwarden

Gebruikershandleiding

Windows Defender. In dit hoofdstuk leert u:

Helpt je op weg met de upgrade. Augustus Presentator

Qlik Sense Desktop. Qlik Sense Copyright QlikTech International AB. Alle rechten voorbehouden.

Veel gestelde vragen over de website kerkomroep

TYPISCHE KENMERKEN VAN EEN CLOUDDIENST

Beginnersles 2 Computerles Windows 7

Inlogprocedure Comvio SBC Online

Handleiding van de Bibliotheek: e-books lezen op je e-reader - versie voor Windows

Samsung Drive Manager - veelgestelde vragen

Handleiding gebruik Citymail


De webpagina kan niet worden weergegeven

Transcriptie:

OP CD: GRATIS PARAGON NTFS FOR MAC OS X 8.0 T.W.V. 14,95 UITGEMOLKEN! Mobiel internet wordt duur 22 BROWSERKEUZE 14 Microsoft blundert ONGELUKJE! 18 Zes datahersteltools MMC DEEL 1 28 Windows-beheertool SORRY DAT IK HIER WERK! Eerste klas notebooks in de tweede klas 52 BIBBLE 32 Lightroom-alternatief NAS VOOR NIKS 40 FreeNAS versie 8.0 DIEPER IN EXCEL 48 Draaitabellen LACIE CLOUDBOX 58 Buitenshuis back-uppen DSP-ONTVANGERS 62 Analoge radio is terug! ECOMSTATION 2 72 OS/2 houdt dapper stand ALDI'S CRYPTO HD 82 RFID & USB TEST HARDDISK DOOD? REANIMEER 'M ZELF! 68 MORSBESTENDIG? 86 Toetsenbord te water GRATIS DATAHERSTELTOOLS Undelete 360 2.11.17 PC Inspector File Recovery 4.0 CD Recovery Toolbox 1.1.17.0 Unstoppable Copier 5.2 ICE ECC 2.7 FACEBOOK- KILLER? 44 SOFTWARE Bibble 5.2.2 FreeNAS 8.0 MediaBase 1.2.2 Start Menu XP CubeDrift 1.10 PC Decrapifier VLC Media Player 1.1.11 EN VERDER Mozilla Firefox 6.0 NL Internet Explorer 9 NL Adobe Reader 10.1.0 NL FastStone Image Viewer 4.6 7-Zip 9.20 Windows Media Player 11 NL PDFCreator 1.2.0 WWW.PC-ACTIVE.NL NR. 251 JAARGANG 23 SEPT. 2011 NEMEN DENKENDE COMPUTERS DE WERELD OVER? 6,99

* Alle in deze advertentie vermelde prij zen zij n incl. btw en verzendkosten. Afbeeldingen kunnen afwij ken. Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt. **Deze prij s geldt uitsluitend in combinatie met een computer uit ons Back-to-School-assortiment. Dit assortiment is te vinden op redcoon.nl. NP-RV511-A03NL 15,6" Notebook Art. nr. B310262 Maak een perfecte start met ons exclusieve Back-to-School Pack: = 29,95 ** redcoon.nl is beter! AMD Fusion C50 Dual-Core 500 GB harddisk / 4 GB geheugen ATI Mobility Radeon HD 6250 439,- 369,- GEEN VERZENDKOSTEN Alleen op www.redcoon.nl Europa's webwinkel voor elektronica redcoon Benelux B.V. Havendij k 26 5017 AM Tilburg Nederland Bestellingen & klantenservice: tel. 0900-7 33 26 66 ( 0,18 per min.) Gratis online chatservice via www.redcoon.nl Ma - vr: 08.00-17.30 uur, za: 08.30-13.30 uur (op feestdagen gesloten) * Makkelijk en snel bestellen Scherpe prijzen Snelle levering 24 uur per dag winkelen Enorm assortiment Vertrouwd en veilig kopen Intel Core i3 380M Dual-Core 500 GB harddisk / 4 GB geheugen Intel HD Graphics videokaart GEEN VERZENDKOSTEN * Alleen op www.redcoon.nl Aspire 5253-C54G50MN 15,6" Notebook Art. nr. B303368 Maak een perfecte start met ons exclusieve Back-to-School Pack: = 29,95 ** Intel, het logo van Intel, Intel Inside, Intel Core en Core Inside zij n handelsmerken van Intel Corporation in de Verenigde Staten en andere landen. Voor meer informatie over de Intel processor rating, gaat u naar www.intel.nl/stars.

52 INHOUD 22 UITGEMOLKEN! KPN jaagt klanten weg In plaats van met de markt mee te evolueren heeft KPN ervoor gekozen klanten van zich te vervreemden. De tarieven voor mobiel internet rijzen de pan uit. Is het tijd om over te stappen? 44 GOOGLE+ Meer oog voor privacy Het is onrustig aan het sociale media-front. Terwijl Hyves in relatief korte tijd een groot deel van de markt heeft verloren aan Facebook, is er alweer een nieuwe kaper op de kust: Google+. PARDON! IK WERK HIER! NOTEBOOK IN DE TWEEDE KLAS Sorry dat ik op uw schoot zit, maar ik probeer hier te werken In de huidige NS-treinen is het nog nooit zo onhandig geweest om een laptop mee te nemen. Gelukkig wilde een aantal fabrikanten ons helpen. VOORWOORD KEERZIJDE(S) Rond de jaarwisseling gonsde het in de media van de rellen in Egypte. Deze vrijheidsstrijd sloeg al snel over naar buurlanden en men begon zelfs te spreken van een Arabische Lente. De activisten communiceerden met elkaar via Facebook en Twitter, waardoor de regimes in die landen zich genoodzaakt zagen de bevolking dwars te zitten door het internet af te sluiten. De vrije wereld sprak er schande van. In diezelfde vrije wereld, in Groot- Brittannië, vonden onlangs rellen plaats in onder andere Londen, Manchester en Birmingham. Enkele dagen lang kregen we dreigende beelden voorgeschoteld van samenscholende jongeren die al plunderend de straten doortrokken. Ze communiceerden met elkaar via onder andere BlackBerry Messenger, waardoor de Britse regering zich begon af te vragen of het mogelijk was de bevolking dwars te zitten door messenger-functies te blokkeren. De Libische onderminister van Buitenlandse Zaken Khaled Kaim sprak er schande van. Sommige zaken moet je af en toe zwartwit tegenover elkaar zetten, ter lering... ende vermaak. Uiteraard zit er letterlijk een wereld van verschil tussen de situatie in de Arabische wereld en die in Groot- Brittannië, maar in beide gevallen willen regeringen ongewenste uitwassen van technische vooruitgang een halt toeroepen. Of in ieder geval de mogelijkheid hebben stiekem te kunnen meekijken met alles wat die techniek mogelijk maakt. Aftappen, meekijken, bespioneren en in de gaten houden - Big Brother is watching you. Maar niet alleen regeringen maken zich schuldig aan gesnuffel, ook bedrijven willen het liefst alles van u weten. Via deep packet inspection, cookies en het bijhouden van zowel uw zoekresultaten als uw gpscoördinaten worden we van onbekende burger tot een profiel gemaakt. En dan hebben we toch weer diezelfde overheid nodig om onze privacy te beschermen. Kortom, er zit altijd een keerzijde aan de medaille. Diverse zelfs. Gelukkig hebben wij de vrijheid en mogelijkheden zelf te bepalen hoe we tegen die keerzijdes aankijken. Ook in dit nummer van PC-Active bieden we u weer voldoende denkstof om daar een mening over te vormen. Jeroen Geelhoed Hoofdredacteur j.geelhoed@pc-active.nl

STRATO blijft continu vernieuwen, dus zijn de servers altijd veilig en up to date. En dat voor een uitstekende prijs. Peter Verstappen www.musictube.nl Peter Verstappen STRATO Virtual Windows Server Nu voor de prijs van een Linux! Virtual Windows Server voor de beste prijs en hoogste performance. Traffic onbeperkt TUN/TAB Harde schijf (RAID 1) tot 200 GB Werkgeheugen (RAM) tot 4 GB vanaf af Tijdelijke actie! j / mnd. Kijk voor meer info op: strato.nl/server of bel ons gratis: 0800 265 8909 Virtual Windows Server S voor 9,90 voor de eerste 6 maanden. Daarna heb je een contractduur van 6 maanden en een prijs van 12,90 per maand. Alle prijzen excl. btw.

32 BIBBLE 5 FOTOBEWERKINGS- SOFTWARE Bibble is een prachtig stukje fotobewerkingssoftware dat gek genoeg nog niet zo bekend is in Nederland. Dit artikel zal daar - samen met de trial op onze maandelijkse cd - ongetwijfeld verandering in brengen. ALGEMEEN 6 KORT NIEUWS 8 INBOX 12 LINUX-NIEUWS 14 ABORT, RETRY, FAIL? Hoe schudt u een browserkeuzescherm? 61 WORD ABONNEE En krijg een boek! 76 PRIVACY 77 WORD ABONNEE En krijg een horloge! 78 HET LAB Hack een CloudBox 84 BOEKEN 86 LEUK OF MEUK? Morsbestendig toetsenbord 94 HCC!COMPUSERS 97 WAMMES COLUMN Einde van de pc? 98 VOLGEND NUMMER OP PAGINA 66 VINDT U DE INHOUDSOPGAVE VAN DE GRATIS CD-ROM BIJ PC-ACTIVE 36 LERENDE ALGORITMEN RISE OF THE MACHINES? Wie is er aansprakelijk als uw bewakingsrobot een indringer doodt? Machines krijgen steeds meer rechten, maar ook meer plichten. Utopie of doemscenario? 68 FRANKENSTEIN 2.0 REANIMEER EEN HARDE SCHIJF Uw harde schijf heeft het begeven? Geen probleem. Dan vervangt u de kapotte onderdelen toch gewoon? Dat gebeurt immers ook in de medische wereld. SOFTWARE 16 SHAREWARE MediaBase 18 FREEWARE Herstel uw data 28 MICROSOFT MANAGEMENT CONSOLE Hardware en software beheren 32 BIBBLE 5 40 FREENAS 8.0 48 DRAAITABELLEN Leuke twist in Office 2010 Excel HARDWARE 52 KLEINE NOTEBOOK-TEST Lekker werken in de tweede klas 58 LACIE CLOUDBOX Perfecte back-up of black box? 62 DSP-ONTVANGERS Digitale radio van de toekomst 68 REANIMEER UW HARDDISK! 82 HARDE SCHIJF MET VERSLEUTELING Promedia 500 GB RFID ACHTERGROND 22 NIEUWE TARIEVEN MOBIEL INTERNET De stand van zaken bij vier aanbieders 27 TOKYOFLASH Tijdsaanduidingen van nul tot nu 36 LERENDE ALGORITMEN 44 GOOGLE+ Meer privacy-bewust dan Facebook 65 OPSTAPJE NAAR GOOGLE Nederlands succesverhaal Python 72 ECOMSTATION 2 OS/2 houdt dapper stand 90 DENKWERK DNA-computers

KORTNIEUWS Milieuvriendelijke hosting Het Franse hostingbedrijf OVH heeft fors geïnvesteerd om ondernemingen innovatieve cloud computing-diensten te kunnen aanbieden. In Roubaix heeft het bedrijf daarom nieuwe en bijzonder milieuvriendelijke hostingruimten gebouwd. In een tijdsbestek van zes maanden heeft OVH - zonder enige vorm van overheidssteun - meer dan tien miljoen euro in cloud computing geïnvesteerd. Voor een groot deel van zijn aanbod, bijvoorbeeld Private Cloud, garandeert de hoster voortaan een vrijwel volledige hardwarebeschikbaarheid: 99,99999 procent. Om dit resultaat te realiseren heeft OVH gekozen voor een geheel redundante infrastructuur: van iedere server, opslagruimte of netwerkroute zijn er twee. Voor de cloud-diensten heeft het bedrijf daarom 3500 servers en 220 opslagensembles met een hoge beschikbaarheid moeten aanschaffen. In de meeste computerruimten worden ventilatoren gebruikt om de servers te koelen en airconditioning om de lucht te verversen. Deze systemen gebruiken behoorlijk veel energie, soms net zoveel als de machines die zij koelen. Daarom heeft OVH besloten een geheel nieuwe methode te gaan gebruiken om de hardware op de juiste temperatuur te houden. In iedere ruimte wordt een systeem van vloeibare koeling gebruikt, zonder airconditioning. Dit is niet alleen een milieuvriendelijk systeem, het lage energieverbruik komt in gunstige zin ook terug in de prijzen, benadrukt OVH. Door de lagere energiekosten van onze servers profiteren onze klanten altijd van de laagste tarieven. HTTP://WWW.OVH.NL/ Denk mee met PC-Active! Wat vindt u van PC-Active? Dat zouden wij als redactie graag van u horen. Daarom zijn we van start gegaan met een lezersonderzoek. Welke soort artikelen waardeert u het meest of wat vindt u juist dat er anders moet in ons blad? Laat het ons weten. Met de resultaten uit dit lezersonderzoek kunnen we PC-Active beter afstemmen op uw behoeften. De vragen zullen u tussen de tien en vijftien minuten kosten. Omdat we wat van uw tijd vragen, maakt u ook nog eens kans op leuke prijzen. Via de onderstaande link kunt u deelnemen aan het lezersonderzoek. Uiteraard worden uw gegevens vertrouwelijk behandeld. HTTP://WWW.PC-ACTIVE.NL/LEZERSONDERZOEK Geluk bij een ongeluk... Wie zijn of haar notebookvoeding weet te vergeten in de trein, kan zichzelf wel voor z n kop slaan. Die dingen zijn duur om te vervangen. König weet voor een heel redelijke prijs, ongeveer 74 euro, een zeer uitgebreide vervanging te regelen, die geschikt is voor zowat alle notebooks tot 120 watt. Op grond van de aangesloten plug selecteert de voeding het voltage, dat bovendien door middel van een lcd tje te controleren valt. Bovendien is het apparaat voorzien van een extra usb-uitgang. Altijd handig! HTTP://WWW.KONIGELECTRONIC.COM/ 6 PC-ACTIVE Nr. 251 2011

NIEUWS KORT TLS wil ov-chipkaarten laten exploderen Trans Link Systems wil ov-chipkaarten die gekraakt zijn, door middel van een elektromagnetische puls opblazen vanuit de in- en uitcheckpoortjes. Om kaarten nu ongeldig te maken wordt er slechts een bitje veranderd, maar deze is achteraf met de juiste software en een RFID-lezer eenvoudig weer terug te zetten. Op die manier kan de gekraakte ov-chipkaart opnieuw gebruikt worden. Dat zal niet meer mogelijk zijn, nu TLS deze hardere maatregelen neemt. Om een gekraakte ov-chipkaart te laten ploffen is wel een software-update nodig voor de detectiepoortjes, die bij het passeren van een ongeldige kaart een hogere stroomdosering kunnen geven. Daardoor ontstaat kortsluiting in de RFID-chip, waarna deze kapot gaat en dus niet meer gebruikt kan worden. De methode is nogal omstreden, omdat niet duidelijk is wat het effect is op andere RFID-kaartjes. Als een reiziger met een gekraakte ov-chipkaart langs een poortje gaat met zijn portemonnee, bestaat de kans dat andere RFID-kaarten er ook de brui aan geven. Ook zouden er gezondheidsrisico s aan deze methode kleven, doordat bij het opblazen van de chip schadelijke stoffen vrij kunnen komen. Het nieuws van de nieuwe antikraakmethode komt van een klokkenluider binnen TLS, die zich meldde bij onderzoeksjournalist Brenno de Winter. Anti PowerPoint Partij Een Zwitserse politieke partij wil een verbod op het Microsoft Office-programma PowerPoint. Deze presentatiesoftware zou te saai zijn en de Zwitserse bevolking 1,7 miljard euro aan verloren arbeid kosten. Mensen zouden hun tijd verdoen door naar een PowerPoint-presentatie te kijken. De Anti PowerPoint Partij of APPP wil nu honderdduizend handtekeningen verzamelen om een referendum over PowerPoint in gang te zetten. In Zwitserland worden petities met honderdduizend handtekeningen in het parlement behandeld en zijn uitslagen van referenda bindend voor overheidsbeslissingen. De voorzitter van de APPP, Matthias Pöhm, hoopt in oktober bij de verkiezingen het parlement in te kunnen met zijn partij. HTTP://WWW.ANTI-POWERPOINT-PARTY.COM/ Terrorisme tegen nanosmurrie Een terroristische organisatie die zich verzet tegen nanotechnologie, heeft tenminste twee bomaanslagen op wetenschappers in Mexico opgeëist. In augustus liepen twee hoogleraren aan het technologisch instituut van Monterrey verwondingen op. In april en mei waren er al aanslagen geweest tegen een professor die onderzoek doet naar micro-elektromechanische systemen. De terroristen noemen zichzelf Individuen Die Neigen naar het Wilde en worden gesitueerd in de hoek van de dierenrechtenactivisten. Ze zijn beïnvloed door de Amerikaanse Unabomber Ted Kaczynski. Deze tegenstander van de moderne beschaving stuurde van 1978 tot 1995 bombrieven naar wetenschappers en luchtvaartmaatschappijen. De Latijns-Amerikaanse groep is bang dat nanodeeltjes zichzelf ongecontroleerd gaan voortplanten. Het resultaat zal een grijze smurrie zijn, die het leven op aarde mogelijk zal uitroeien. Dit grey goo-concept werd in 1986 geïntroduceerd door wetenschapper Eric Drexler, die er onder meer het sciencefictiongenre mee verrijkte. PC-ACTIVE Nr. 251 2011 7

MAIL VAN LEZERS INBOX HENK VAN DE K AMER (HK) KO VAN ZEELAND (KZ) REAGEREN? Vragen kunt u sturen naar inbox@pc-active.nl. Of surf naar ons forum Ik heb een probleem! [1] en stel uw vraag. Dit kan zonder registratie. Alleen als u op de antwoorden wilt reageren is aanmelden noodzakelijk. Jubileumprijsvraag (1) Ik ben bezig aan de wedstrijd in PC-Active en strand op de vraag over Henk van de Kamers eerste e-mailadres. Ik ben momenteel aan het zoeken op diens sites, maar ik heb geen idee waar ik moet beginnen. Misschien is het de bedoeling wel om het gewoon aan Henk te vragen, al betwijfel ik dat. Dus: kunt u - indien u niet bereid bent het antwoord te geven - mij eventueel een zetje in de goede richting geven? Sven Vandecasteele, e-mail Het was inderdaad niet de bedoeling om het direct aan mij te vragen, maar de nodige lezers hebben dit toch geprobeerd. Voor zover ik kan nagaan, staat het adres ook nergens direct op één van mijn websites. Wat echter wel op de website staat, zijn het allereerste Het Lab-artikel [2] en mijn cv [3]. In beide teksten is te vinden dat ik onderzoek heb gedaan bij de vakgroep Plantenfysiologie aan de Universiteit van Amsterdam. Dat was in de tijd voordat ik bij PC-Active werkte. In de aflevering van Het Lab staat de algemene kreet groenalg in combinatie met andere woorden, waarmee mijn bijdragen in een Usenetgroep - toen nog voor serieuze zaken - over het onderzoek over Chlamydomonas zijn terug te vinden. En in die berichten staat het e-mailadres chlamy@sara.nl, dat we toen deelden. (HK) Jubileumprijsvraag (2) Ik snap dat jullie de prijsvraag niet te makkelijk willen maken. Maar vraag 5 - over wie een website maakte naar aanleiding van een artikel in 1996 - of Google geeft het antwoord vraag 13 over het eerste e-mailadres van Henk gaan wel heel erg ver! Ik verwacht de antwoorden op deze vragen vanavond in het blad te vinden? Owanneke, forum Beide antwoorden stonden volgens mij niet in het feestnummer, dus dat zal een tweede teleurstelling zijn geworden. Toch zijn beide vragen prima te doen, al gaat het inderdaad wat verder dan gebruikelijk. Hoe u op het antwoord van vraag 13 kunt komen, staat hierboven uitgelegd. Voor vraag 5 moet u gewoon Google gebruiken, maar ook hier gaat dat iets lastiger dan normaal. Het koppelteken in PC-Active wordt door allerlei nieuwe systemen niet geaccepteerd, zoals we ook te laat ontdekten bij onze Twitter-actie. Bij Google moet u onze naam dan ook tussen dubbele aanhalingstekens zetten. Typ pc-active eerste website 1996 in, waarna de negende hit leidt naar Tweakers. Daar begon iemand met de vraag Hoe ben jij begonnen als webdesigner?. Eén van de antwoorden is dus ons artikel uit 1996. (HK) Lenen? In de column van Wammes Witkop in het jubileumnummer schrijft hij over zijn bezoek aan de Aldi. Het was hem niet gelukt de SD-kit met tot vier SD-kaartjes in Raid0 over usb 2.0 aan te schaffen. Als het de bedoeling was om daar in PC-Active een recensie van te schrijven, bied ik u mijn SD-kit te leen aan. H.J. Zijlstra, e-mail We wilden deze inderdaad in de rubriek Leuk of Meuk? bespreken. Maar ondertussen hebben we via een andere route de benodigde spullen verkregen. Dus dat artikel komt eraan. In ieder geval hartelijk dank voor het aanbod; dat waarderen wij absoluut. (HK) 8 PC-ACTIVE Nr. 251 2011

INBOX Downloads in IE9 Op de site van onder meer ABN Amro en VISA bestaat de mogelijkheid om na het inloggen afschriften of overzichten te downloaden. Wanneer ik dit doe met Internet Explorer 8 - ver.8.0.6001.18904 - verschijnt er keurig een volgend scherm waarna de fi le kan worden weggeschreven naar de juiste locatie. Doe ik dezelfde handelingen met Internet Explorer 9 - ver.9.0.8112.16421, zowel de 32- als 64-bits-versie - dan verschijnt de vraag wat ik wil doen met generate?reportkey=131627eb00f_42314231. Ik kan dat bestand niet opslaan of er iets zinnigs mee doen. Verder puzzelen leert dat downloads die niet via https worden opgehaald, gewoon goed gaan. Er zal vast ergens een vinkje zijn, maar welke dat is, heeft niemand mij tot op heden kunnen vertellen. Om iedere download op een oudere pc te moeten doen, lijkt me geen vooruitgang in techniek. Enrico Versfelt, e-mail In versie 9 van Internet Explorer werkt het inderdaad minder makkelijk, omdat de beveiliging veel strenger is geworden. De oplossing voor uw probleem is beide banken toe te voegen aan de veilige websites en - misschien niet noodzakelijk, maar werkt wel makkelijker - ze ook aan te merken als sites die cookies mogen plaatsen op de computer. Dit gaat als volgt: helemaal rechts in IE9 ziet u een icoon dat op een tandwiel lijkt en daaronder zitten de instellingen van de webbrowser verstopt. Klik op Internetopties en dan de keuze Vertrouwde websites. Hier voegt u bijvoorbeeld https://www.abnamro.nl - sommige banken gebruiken een aparte site en dan moet u natuurlijk deze gebruiken - in. Hetzelfde doet u in de websites van het tabblad Privacy. Daarna moet u na het inloggen alles weer normaal kunnen downloaden en opslaan. Onder het pijltje van de knop Opslaan zitten meer opties, waaronder de mogelijkheid om de juiste locatie te kiezen. (KZ) Omdat wij alle antwoorden ook meteen naar de vragensteller sturen, kregen we even later de volgende toevoeging: Bedankt voor de duidelijke uitleg. Helaas was deze niet volledig, omdat ik na het uitvoeren nog steeds een melding kreeg dat het niet mogelijk was om iets te downloaden. Na weer eens in de instellingen te zijn gedoken en met wat speurwerk op internet, bleek dat ik een vinkje had staan bij Do not save encrypted pages to disk. Door deze uit te vinken werkt alles weer als vanouds. Waarvan akte. (HK) Leuk of laat maar? Een paar weken geleden kreeg ik een mail van Paradigit met het aanbod een HP Offi cejet 6500A aan te schaffen: van 119 euro voor vijftig euro. Omdat zowel mijn oude printer als de scanner ouderdomsverschijnse- len begon te vertonen, leek het mij een aardig voorstel. Het eerste deel van de korting bestond uit negentien euro winkelkorting en de andere vijftig euro door een oude - maar nog wel werkende - printer in te leveren. Ik had nog een Epson Stylus die ik wel kon missen. De korting kreeg je niet zomaar. Na het invullen van vijf formulieren met serienummers, factuurnummers, winkels, prijzen en het lichten van mijn halve doopceel wordt er op één van de laatste pagina s gevraagd om een IBAN en een Swift-nummer. Op zoek naar een bankafschrift dus, waarop bij mij althans alleen een BIC-nummer staat. Voor ik erachter was dat die twee hetzelfde zijn, was ik al in een time-out gelopen en kon ik opnieuw beginnen alles in te vullen. Kunnen ze niet vooraf zeggen wat er allemaal klaar moet liggen? Dan het regelen van een afhaaldatum. Op mijn eerste registratie wachtte ik twee dagen op de beloofde mail. Na een telefoontje kreeg ik een datum toegewezen: 19 juli zonder de beloofde pakbon. Kort daarop volgde een tweede datum met pakbon. Het bleek niet mogelijk een bepaald uur te prikken. Omdat ik ervan uitging dat de laatste afhaaldatum defi nitief was, was ik de negentiende niet aanwezig, terwijl de koerier toch langs was geweest. De volgende dag is het nog wel goed gekomen, maar is dit het allemaal waard? Ik zou nu zeggen: laat maar, het is meuk, tenzij u echt slecht in de slappe was zit. Zouden ze er trouwens achter zijn gekomen dat de tankjes in de ingeleverde Epson leeg zijn? Hein Stanoph, e-mail Google geeft het antwoord Grappige variant op onze rubriek. Om betalingen binnen Europa makkelijker te maken is de bancaire sector al jaren bezig om onze bank- en gironummers om te zetten naar een alfanumerieke reeks van maximaal 34 tekens. Dit International Bank Account Number of IBAN [4] is uniek voor de hele wereld. Ons huidige nummer wordt uitgebreid tot tien tekens via de nodige voorloopnullen. Dus mijn gironummer 3526061 wordt 0003526061. Vervolgens wordt een deel van de BIC of Bank Identifier Code [5] hergebruikt om zo een koppeling te maken tussen alle oudere systemen. Mijn nummer wordt dus NLxxINGB0003526061, waarbij xx een controlegetal is dat op een wat complexe manier wordt berekend [4]. U kunt uiteraard ook de berekening door een website [6] laten doen en het resultaat ziet u in de screendump. U ziet dat BIC en IBAN twee verschillende zaken zijn, maar dat de laatste vroeger bekend stond als SEPA, Single Euro Payments Area. In de toekomst zullen de nieuwe nummers vaker worden gebruikt, waardoor u iets PC-ACTIVE Nr. 251 2011 9

INBOX minder problemen had gehad. Desondanks hebt u gelijk dat de actie heel veel werk met zich meebrengt. (HK) Gravel (1) Zo n gravel lijkt me tof om te hacken. Mijn idee is te booten vanaf een SD-kaart. Is mij ook gelukt met een Mio - Windows CE 4.2 - alsook een goedkope Chinese tablet. Patrick Janssens, e-mail Dat klonk ons interessant in de oren en dus hebben we de voor dit soort ideeën beloofde Commodore Gravel opgestuurd. Wie nu trouwens wakker schrikt, we hebben er nog een aantal liggen! Een tijdje later kregen we de beloofde update van lezer Patrick: Ik heb alle mogelijke toetscombinaties uitgeprobeerd. Als men het Reset-knopje en de joystick achteraan tegelijk indrukt en loslaat, komt u in het selftest programma. Daarmee kan van alles worden gedaan, behalve dus het bedachte booten. Zo kunnen partities worden geformatteerd en opnieuw opgebouwd, maar daarmee ben ik mijn set-up kwijtgeraakt. Niet dat dit zo belangrijk is, want men kan er toch niets mee doen. Ik heb het geheel opengemaakt om de boel volledig spanningsloos te maken, maar helaas zit er een klein batterijtje op het bordje gesoldeerd. Afkoppelen van de grote batterij is niet voldoende. Tot slot heb ik een e-mail gestuurd naar het Nederlandse bedrijf Alten PTS met een aantal vragen. In het mailtje gaf Patrick aan de trotse eigenaar te zijn van een Gravel en het antwoord is dan ook: Klopt, voor de Gravel in pocket hebben wij de software geschreven. Wij zijn er net zo trots op als jij... Verder wordt aangegeven dat men gaat kijken of één van de collega s die toen aan dit project hebben gewerkt, een mogelijke oplossing weet om de set-up te omzeilen. We moeten niet te veel hoop hebben, maar wie weet. Zodra deze PC-Active uit is, zullen we een exemplaar naar Alten PTS sturen om zo te laten zien dat meer mensen belangstelling hebben in een oplossing. (HK) Gravel (2) Ik heb een tijd geleden bij Blokker een gps gekocht tegen een dumpprijs. Hierop stond navigatiesoftware van zeer slechte kwaliteit. Op het internet kwam ik een hack tegen om Windows CE alsnog te dwingen om andere software te installeren [7]. Dit kan via CeReg Editor en door het apparaat te benaderen via usb. In het register brengen we dan een wijziging aan in de sleutel HKey_Local_Machine\init\Launch50. Deze heeft de waarde YFLoader.exe of PvShell.exe in modernere versies. De nieuwe waarde wordt explorer. exe, waarna we die kunnen gebruiken om het bestandssysteem te bestuderen. Ik heb toen enkele koppelingen aangepast om zo de navigatiesoftware Navigon te kunnen draaien. Hopelijk kan Henk van de Kamer hiermee iets bereiken in zijn Gravel-project. Dirk Kerkhofs, e-mail Wij hebben wel gekeken naar de usb-interface en hebben een optie gezien om daar meer mee te doen dan alleen maar het geheel te gebruiken als dom duimpje. Alleen konden wij de software niet vinden. Mogelijk dat het genoemde programma de oplossing is. Om dat uit te zoeken hebben we ook Dirk een Gravel toegestuurd. Zoals gezegd hebben we voor andere interessante ideeën nog een paar exemplaren liggen. Stuur een e-mail naar henk@hetlab.tk en wie weet krijgt u er gratis één thuis. (HK) Mappenprobeem Na een zoveelste update van Windows 7 Home zijn de pictogrammen in de map Afbeeldingen gewijzigd. Deze geven de foto niet meer weer in miniatuur. Bij dubbelklikken opent de foto in het aangewezen programma. Hoe kan ik het miniatuur van de foto terug in het pictogram krijgen? Jan Broer, e-mail Het is onwaarschijnlijk dat dit door een update komt. Veel waarschijnlijker zijn per ongeluk ergens in een map de instellingen gewijzigd en is vervolgens op de keuze Toepassen op alle mappen geklikt. Gelukkig is dit gemakkelijk te corrigeren via Mapopties in de betreffende map; zie de screendump hieronder. Mocht dit niet het gewenste resultaat hebben, dan kunt u ook de knop Standaardinstellingen herstellen gebruiken. Hierdoor worden wel andere door u aangepaste mappen teruggezet op wat Windows logisch vindt. (KZ) Miniatuurweergaven herstellen 10 PC-ACTIVE Nr. 251 2011

Dagbladen opgelet! Mooi artikel in #246 van april over die digitale Ja/Nee-sticker. Dit soort items zou minimaal ook in landelijke kranten moeten komen. Het enorme voordeel van PC-Active is wel, dat het blad niet zomaar even wordt weggegooid, en een krant wel. Hoe dan ook is het uitzonderlijk dat een tijdschrift bereid is iets te doen tegen het eigen brood, want een deel daarvan komt tenslotte van reclame. Jur, e-mail In het artikel gaan we voor mijn gevoel niet in tegen reclame, alleen tegen de enorme papierberg waar we niets mee doen. We geven al aan dat sommige reclame best nuttig kan zijn, maar dat iedereen baat heeft bij andere informatie. En juist daar kunnen digitale vormen het milieu enorm helpen. In ons tijdschrift staat de nodige reclame, maar gezien de prijs zal een adverteerder dat alleen doen als hij denkt de doelgroep te bereiken. Zodra iets serieus geld kost, gaat men nadenken. Spam - de digitale reclame - en reclamefolders zijn gewoon te goedkoop en daardoor krijgen we uitwassen waar niemand op zit te wachten. (HK) Novac-driver Met belangstelling heb ik Henk van de Kamers artikel gelezen over usb-support op een fl oppy-opstartdiskette onder DOS [11]. Helaas werkt de link naar de Novac-driver niet meer. Ik heb gezocht, maar een meubelzaak, boek of Facebookpagina hebben niet zoveel met een driver gemeen. Daarnaast vraag ik mij af of dit gaat werken als er ook nog eens een PCMCIA-interface tussen zit. Desondanks zou het leuk zijn als DOS de usb-device herkent. Dus als u de Novac-driver weer weet te vinden, ga ik toch een poging wagen. André Huijs, e-mail De link was inderdaad weer dood, maar omdat ik weet waarop ik moet zoeken, had ik al snel een nieuwe locatie gevonden. Verder ontdekte ik dat meer mensen usb onder DOS nodig hebben en ook dat een aantal programmeurs er mee bezig is. Het lijkt erop dat de ooit door mij gebruikte Novacdriver in de vorm van di1000dd.sys kan worden vervangen door een USBex- FAT-driver. De Panasonic-driver - deze zorgt voor de communicatie met de hardware - blijft nodig, maar misschien dat ook deze door iemand gaat worden vervangen. Tenslotte is ook het aansturen van usb-duimpjes onder zowel Windows als Linux gestandaardiseerd. Dus met die gegevens moet het ook voor DOS zijn te doen. De PCMCIA-interface zal het iets complexer maken, maar ik denk niet dat deze tussenstap roet in het eten zal gooien, mits we hiervoor ook een driver hebben. (HK) INFORMATIE [1] http://forum.pc-active.nl/viewforum.php?f=19 [2] http://www.hetlab.tk/afleveringen/hetlab-199804 [3] http://www.vandekamer.com/henk/cv [4] http://nl.wikipedia.org/wiki/international_bank_account_number [5] http://nl.wikipedia.org/wiki/bank_identifier_code [6] http://www.ibannl.org/banken/ing.php [7] http://msdn.microsoft.com/en-us/library/ms924527.aspx [8] http://osxbook.com/book/bonus/ancient/vpc/images/win311.gif [9] http://www.youtube.com/watch?v=vrt0g6-em5u [10] http://www.guidebookgallery.org/screenshots/win31 [11] http://www.hetlab.tk/artikelen/dos-bootdiskette-met-usb PC-ACTIVE Nr. 251 2011 11

LINUX NIEUWS TEKST: KOEN VERVLOESEM Poetsbeurt voor KDE De open source-desktopomgeving KDE heeft versie 4.7 uitgebracht. Wat vooral opvalt, is dat het uiterlijk flink is gepolijst. Zo bevat KDE 4.7 nieuwe icoontjes en verbeterde Gtk-thema s om Gnome-applicaties beter in de desktopomgeving te laten integreren. Ook de performance van window manager Kwin is verbeterd, net als de support voor oude hardware die slechts beperkte OpenGL-ondersteuning heeft. Ook wat betreft netwerkbeheer gaan KDE-gebruikers erop vooruit: Bluetooth-tethering, 3G, VPN, MAC spoofing en andere geavanceerde opties zijn allemaal verbeterd. Verder is het handig dat de display manager KDM nu Grub2 ondersteunt. Als u in het aanmeldvenster op het knopje om te herstarten klikt, krijgt u de keuze tussen de verschillende aanwezige besturingssystemen. Ook de meegeleverde applicaties hebben een update gekregen. Zo ondersteunt Marble nu navigatie met stemondersteuning in verschillende talen, kan Gwenview diverse afbeeldingen naast elkaar tonen en is digikam 2.0 van de partij. HT TP://KDE.ORG Linux gaat decennium 3.0 in Na de introductie van Linux-kernel 2.6.39 stuurde Linus Torvalds een opmerkelijke e-mail rond. Daarin gaf de geestelijk vader van de kernel aan dat hij van het hoge derde versienummer af wil. De nieuwste release heet dan ook Linux 3.0, mede omdat de kernel nu zijn derde decennium ingaat. Ondanks het nieuwe eerste versienummer gaat het hier echter niet om een speciale release met veel nieuwigheden. Hij is verder vrij inwisselbaar. Een belangrijke toevoeging in Linux 3.0 is wel die van de storage back-end voor de hypervisor Xen. Dit is het laatste onderdeel dat nog in de kernel nodig was om als Dom0-gastheer voor de Xen-hypervisor te functioneren en zo virtuele machines te kunnen draaien. Meer geavanceerde functies, zoals suspend-to-ram en het doorgeven van usb-apparaten aan virtuele machines, werken in de 3.0-kernel echter niet met Xen. Deze functionaliteiten zitten voorlopig alleen in commerciële Xen-producten. Maar het is nu wel eindelijk mogelijk om met een ongepatchte kernel uw Linuxdistributie als Xen-gastheer te gebruiken. Uiteraard kon dit ook al met de KVM-hypervisor, die al sinds 2007 in de kernel is ingebakken. Verder ondersteunt de Radeon DRM/KMS-driver nu ook de graphics core in AMD Llano-processors. Audio-uitvoer via HDMI is standaard uitgeschakeld in de driver, omdat er soms problemen voorkomen. De WiFi-stack heeft nu ondersteuning gekregen voor Wake on Wireless Lan (WoWLAN), maar de WiFidrivers moeten dit nog implementeren. Aan het experimentele bestandssysteem Btrfs zijn weer tal van verbeteringen doorgevoerd. Daardoor is het aanmaken van bestanden vijftien procent sneller en het verwijderen hiervan twintig procent. Tot slot is ook de ARM-code opgeschoond. Die had Torvalds de laatste maanden sterk gekritiseerd. HTTP://KERNEL.ORG 12 PC-ACTIVE Nr. 251 2011

NIEUWS LINUX Hier is CentOS 6.0 Acht maanden na de release van Red Hat Enterprise Linux - kortweg RHEL - 6.0 is nu ook CentOS 6.0 uitgekomen. Het gaat om een kloon van de zakelijke Linux-distributie van Red Hat, die een gratis alternatief biedt voor wie de commerciële support van dat bedrijf niet nodig heeft. CentOS 6.0 is min of meer identiek aan RHEL 6.0. Er zijn slechts elf pakketten aangepast, waaronder de webbrowser Firefox, de pakketbeheerder Yum en het installatieprogramma Anaconda. Verwijderd zijn Red Hat-specifieke pakketten zoals abrt-plugin-bugzilla, redhat-release-* en packages die met de supportdienst Red Hat Network hebben te maken. Geïnteresseerde gebruikers kunnen dvd-images downloaden voor 32- en 64-bit x86-systemen, evenals een live-cd die een Gnome-desktop aanbiedt met onder andere gthumb, Gimp, Firefox, Thunderbird en Pidgin. HTTP://CENTOS.ORG Sabayon Linux 6 Core Na de release van Sabayon Linux 6 heeft deze afgeleide van Gentoo Linux nu ook vier nieuwe Core-edities uitgebracht, die zijn gericht op systeembeheerders en gevorderde computerenthousiastelingen. De SpinBase-editie biedt een minimale Linux-installatie en kan bijvoorbeeld worden ingezet voor een home-server. Op deze versie zijn alle Sabayonreleases gebaseerd. Met behulp van de tool Molecule kunt u ook zelfaangepaste Sabayon ISO-images maken, gebaseerd op SpinBase. De ServerBase-editie lijkt erg op SpinBase, maar heeft een Linux-kernel die voor servers is geoptimaliseerd. En de OpenVZ-editie is een virtualisatietemplate om Sabayon in de containtergebaseerde virtualisatieoplossing OpenVZ te draaien. De CoreCDX-editie biedt bovenop SpinBase een minimale grafische omgeving aan met de window manager Fluxbox. Toepassingen moet u zelf installeren, want er is niets overbodigs geïnstalleerd, zelfs geen webbrowser. Daardoor hebt u helemaal vrij spel om uw distributie naar wens te configureren. Alle Core-edities van Sabayon 6 zijn te downloaden in 32- en 64-bit ISO-bestanden voor x86 en deze files zijn ook eenvoudig naar een usb-stick te schrijven. Onder de motorkap draait Linux-kernel 2.6.39 met het bestandssysteem Ext4 - of optioneel Btrfs. Aan 128 MB RAM en 2 GB hardeschijfruimte hebt u voldoende. HTTP://WWW.SABAYON.ORG Flash en Linux weer vriendjes Al jaren loopt het niet echt van een leien dakje: 64-bit Linux-support voor Adobe Flash. De Linux-edities die Adobe uitbracht, waren vaak oudere versies en in juni vorig jaar stopte het bedrijf zelfs met de release van 64-bit versies. Daardoor moesten 64-bits Linux-gebruikers zich tevredenstellen met 32-bits versies via wrapper-code. Enkele maanden later begon Adobe echter previews uit te brengen van een 64-bit Flash Player, zowel voor Linux en Mac OS X als Windows. Ondertussen maakt de 64-bit Linux-versie ook onderdeel uit van de bèta van Adobe Flash Player 11 en lijken de problemen binnenkort te zijn opgelost. Nieuw zijn de Stage3D API s die 2D- en 3D-graphics kunnen versnellen via de grafische processor. Dat vereist onder Linux een OpenGL 1.3-implementatie. Verder is er ook ondersteuning voor G.711-audiocompressie en H.264/AVCvideocodering voor wanneer Flash beelden van een webcam opneemt. HTTP://LABS.ADOBE.COM/TECHNOLOGIES/FLASHPLATFORMRUNTIMES/FLASHPLAYER11 PC-ACTIVE Nr. 251 2011 13

HOE SCHUDT U EEN BROWSERKEUZESCHERM? ABORT, RETRY, FAIL! TEKST: KOEN VERVLOESEM Hoe husselt u een lijst met webbrowsers op een willekeurige manier door elkaar? Dat lijkt nogal eenvoudig. Maar toen Microsoft dit probeerde, kwam Internet Explorer steevast achteraan te staan. Foutje! Ten gevolge van een onderzoek van de Europese Commissie naar trustvorming werd Microsoft eind 2009 tot een grote concessie gedwongen. De softwaregigant zou bij het installeren van Windows voortaan een webpagina tonen waarop gebruikers de kans krijgen om alternatieve webbrowsers te downloaden. De afspraak was dat alle browsers bij elk bezoek in een willekeurige volgorde zouden worden getoond om ze allemaal evenveel kans te geven. Een journalist van de Slowaakse site DLS.sk ontdekte begin 2010 echter dat er iets mis was met de webpagina. De webbrowsers werden helemaal niet in een willekeurige volgorde getoond, en wat zelfs vreemder was: Microsofts Internet Explorer kwam bij het testen door de journalist veel vaker achteraan dan de concurrenten! Meer dan de helft van de keren werd Internet Explorer op de laatste plaats getoond en Google Chrome kwam verdacht vaak voor in de eerste drie posities. Er verschenen dan ook onmiddellijk complottheorieën dat Microsoft misschien uit onderzoek had ontdekt dat de vijfde positie vaker zou worden gekozen dan de eerste. Gewoon een fout De waarheid was echter veel eenvoudiger, ontdekte IBM-medewerker Rob Weir. Deze astrofysicus kwam op zijn blog tot de conclusie dat de programmeurs van Microsoft gewoon een grote fout hadden gemaakt. Wat was er aan de hand? Om dit uit te leggen moeten we eerst een paar stappen terug gaan. Eerst kopieerde Weir de JavaScript-code uit de browserkeuzewebsite en zette hij die in een eigen htmlbestand. Vervolgens liet hij de keuze tienduizend keer draaien in Internet Explorer. Het resultaat zette hij in de 3D-grafiek die u ziet op de rechterpagina. Hier is duidelijk te zien dat de toekenning van posities aan de browsers niet willekeurig is. Internet Explorer heeft een veel hogere kans om op plaats 5 te belanden, Chrome op plaatsen 1 tot en met 3 en Safari op plaats 4. Toen Weir dezelfde code op Firefox uitvoerde, waren de resultaten vreemd genoeg anders. Internet Explorer kwam nu vaker op de eerste drie posities, terwijl Safari vaker op plaats 5 voorkwam. De IBMmedewerker voerde ook een statistische analyse uit, de Chi-kwadraattest, waarmee hij met grote waarschijnlijkheid aantoonde dat de resultaten echt niet willekeurig zijn. Zelfverzonnen algoritme Het probleem dat Microsoft met zijn browserkeuzepagina moest oplossen, staat in de computerwetenschappen bekend onder de naam random shuffle, 14 PC-ACTIVE Nr. 251 2011

ABORT, RETRY, FAIL! ALGEMEEN ofwel willekeurig schudden. We beginnen met een rij van waarden en willen als resultaat op dezelfde elementen uitkomen, maar dan in een willekeurige volgorde. In ons geval zijn de waarden de namen van webbrowsers. Er zijn verschillende algoritmes bekend om dit probleem goed op te lossen, maar Microsoft gebruikte geen enkele hiervan. Er werd gekozen voor een zelfverzonnen, maar verkeerd algoritme. De programmeur had de rij van de browsers gesorteerd met de ingebouwde JavaScript-functie sort, waarbij hij gebruikmaakte van de volgende customvergelijkingsfunctie: function RandomSort (a,b) { return (0.5 - Math.random()); } (bron: Rob Weir) Omdat Math.random() altijd een willekeurig getal tussen 0 en 1 als uitkomst heeft, geeft de functie RandomSort dus een getal tussen -0,5 en 0,5. Nu wordt deze waarde gebruikt als vergelijkingsfunctie om te sorteren, bijvoorbeeld als volgt: abrowserordertop5.sort(randomsort); De waarde van de vergelijkingsfunctie RandomSort voor twee elementen heeft de volgende betekenis: < 0 als het eerste element voor het tweede element moet komen; 0 als beide elementen gelijk zijn; > 0 als het eerste element na het tweede element moet komen. Het probleem is dat het sorteren van een rij altijd aan een aantal voorwaarden moet voldoen om consistent te zijn: als a < b, dan b > a; als a > b, dan b < a; als a = b, dan b = a; als a < b en b < c, dan a < c; als a > b en b > c, dan a > c; als a = b en b = c, dan a = c. Deze voorwaarden gelden voor normale vergelijkingsfuncties. Doordat de vergelijkingsfunctie van Microsoft echter elke keer een willekeurige waarde tussen -0,5 en 0,5 teruggaf, was de kans klein dat aan al deze logische eisen werd voldaan. Het resultaat was de nodige inconsistentie. Afhankelijk van welk sorteeralgoritme JavaScript standaard onder de motorkap uitvoerde, werden er gewoon lukraak wat browsers omgewisseld. Maar er zat geen enkele statistisch onderbouwd systeem achter. Doordat het resultaat van het onderliggende sorteeralgoritme afhing, verschilden de resultaten ook onder Internet Explorer en Firefox. Hoe moet het dan wel? Als oplossing verving Rob Weir de functie om de lijst te schudden door een JavaScript-implementatie van De schudresultaten onder Internet Explorer het Fisher-Yates-schudalgoritme, dat al sinds 1938 bekend is. Het resultaat was een volledig willekeurige verdeling. Een statistische analyse met de Chikwadraattest toonde aan dat de vervangende code wel een willekeurige verdeling over de posities liet zien. Weir verbaasde zich erover dat de elementaire fout in de Microsoft-code zolang onopgemerkt kon blijven en dat de Europese Commissie blijkbaar zelfs geen audit uitvoerde van Microsofts browserkeuzescherm. Kortom, het lijkt een eenvoudige opdracht om een lijst willekeurig te schudden, maar dat is het niet. Het is een complex probleem waarvoor heel wat kennis van statistiek nodig is. Het is daarbij niet verstandig het wiel opnieuw te laten uitvinden door een derderangsprogrammeur. Luie fabrikanten Overigens liep het enkele maanden later weer fout. De Poolse versie van het browserkeuzescherm bevatte een JavaScript-fout. Daardoor brak het script af, werd de schudfunctie nooit aangeroepen en had de lijst altijd dezelfde volgorde. Blijkbaar werkte nog altijd dezelfde slechte programmeur aan Microsofts browserkeuzescherm en had die niet eens de moeite genomen om de syntax van zijn JavaScript-code te controleren. Moraal van het verhaal: zelfs de grootste softwareproducenten zijn te lui om heel eenvoudige code te testen op hun juistheid. INFORMATIE Browserkeuze http://www.browserchoice.eu Rob Weirs analyse http://www.robweir.com/blog/2010/02/ microsoft-random-browser-ballot.html PC-ACTIVE Nr. 251 2011 15

DATABASE VOOR AL UW COLLECTIES MEDIABASE TEKST: JAN ROZA Wilt u het overzicht houden over uw games, films en boeken? Dan moet u er wel gegevens over vastleggen. En dat is precies waar MediaBase voor is bedoeld. Hoeveel boeken en dvd s hebt u thuis? En weet u nog precies aan wie u wat hebt uitgeleend? Welke software hebt u allemaal en op welk medium hebt u die opgeslagen? Vragen die heel normaal zijn en waarop u snel een antwoord hebt dankzij MediaBase. Dit is namelijk een databaseprogramma dat speciaal is bedoeld om gegevens vast te leggen over boeken, films, games, muziek en software. Al die media hebben natuurlijk hun eigen specifieke kenmerken, en ook daar hebben de makers van MediaBase rekening mee gehouden. Overzichtelijk, maar MediaBase ziet er keurig verzorgd uit en de gegevens zijn overzichtelijk gerangschikt. De linkerzijde bevat een gedeelte van waaruit zoekacties worden gestart en een vijftal knoppen voor het kiezen van het soort gegevens dat u wilt vastleggen. Per type medium worden verschillende zaken vastgelegd. Zo kan van boeken worden opgenomen wie de uitgever is, wie de illustraties heeft gemaakt en wie de vertaler is, terwijl deze rubrieken bij films zijn vervangen door items als acteurs, regisseur en speelduur. Bij software zijn juist weer data als licentiesleutel, besturingssysteem en systeemeisen belangrijk. De auteurs van MediaBase hebben hier goed over nagedacht; u kunt eigenlijk alles kwijt wat u maar zou willen vastleggen. Bij filmgegevens kunt u vanuit het invoerscherm rechtstreeks op internet zoeken naar fragmenten van de desbetreffende productie en direct een link hiernaar opslaan bij de gegevens. Het tabblad Import helpt u nog meer tijd te besparen. Hiermee kunt u namelijk via bekende online winkels allerlei gegevens ophalen, die dan automatisch worden ingevuld in de daarvoor bestemde velden bij de items in uw collectie. Ook kunt u via Facebook gegevens van MediaBase uitwisselen met anderen. Helaas heeft het programma ook wat onduidelijkheden en zelfs echte onvolkomenheden. Zo is MediaBase voorzien van een knoppenbalk boven in het scherm. En hoewel een aantal knoppen wel in een pop-up aangeeft wat ze zouden moeten doen, gebeurt er niets nadat erop wordt geklikt. Het is sowieso verwarrend dat in deze balk knoppen aanwezig zijn om een nieuwe gegevensrecord aan te maken of een bestandsrecord te verwijderen. Ze doen in de praktijk namelijk niets, terwijl de knoppen ook al aanwezig zijn in het linkervenster en daar wel werken. Als we vervolgens de Help-informatie raadplegen om te kijken of we misschien iets verkeerd hebben begrepen, blijkt die zo summier te zijn dat we daar niet echt wijzer van worden. Er is dus duidelijk nog wel wat ruimte voor verbetering in MediaBase. CONCLUSIE MediaBase is een fraai programma waarmee makkelijk een administratie kan worden aangelegd van al uw boeken, muziek, films, games en software. Bovendien is het zeer prettig geprijsd. Alleen is het te hopen dat een volgende versie beter is gedocumenteerd en dat de onduidelijkheden dan zijn weggenomen. MediaBase 1.2.2 Auteur: Team Blitz UG Toepassing: Database Systeem: Windows XP/Vista/7 Registratie: 14,95 16 PC-ACTIVE Nr. 251 2011

SHAREWARE SOFTWARE HANDIG HULPJE VOOR HET START MENU START MENU XP De één vervloekt het en de ander vindt het een zegen: het Windows Start Menu. Voor iedereen die vindt dat het beter kan, heeft OrdinarySoft Start Menu XP uitgebracht. De voorloper van dit programma, toen nog toegesneden op Vista, bestaat al sinds 2005. Intussen is er ook een editie voor Windows 7. Versie 4 van de software is op dit moment alleen nog maar in de XP-editie beschikbaar, maar hij werkt ook prima onder de andere Windows-versies. Waar u bij het originele Windows-menu moet klikken om een submenu te openen, gaat dit bij Start Menu XP vanzelf, zodra u de muis een ogenblik stil houdt op een item in het menu. Het enige wat u nog hoeft te doen, is de muis naar de uiteindelijke keuze te bewegen en deze te starten door erop te klikken. Dat spaart dus per menu minimaal een muisklik uit - niet schokkend, maar wel makkelijk. In de gratis editie moet u het helaas doen met de menu-indeling zoals die is; in de Pro-versie kunt u via een apart venster alle menugroepen beheren, nieuwe groepen toevoegen of bestaande groepen verwijderen. In deze versie kunt u ook kiezen welk programma uit een submenu moet starten op het moment dat de gebruiker in het hoofdmenu op het submenu klikt. Start Menu XP 4 Auteur: OrdinarySoft Toepassing: Windows-menu Systeem: Windows XP/Vista/7 Registratie: Gratis/ 19,99 SOKOBAN-SPEL IN EEN NIEUW JASJE CUBEDRIFT Een computer is niet alleen bedoeld voor het serieuze werk; een spelletje op zijn tijd moet ook kunnen. CubeDrift, een puzzelgame die u heel wat hoofdbrekens kan kosten, is een variant op het welbekende Sokoban. Maar waar u bij dat laatste spel een blokje positie voor positie kunt verschuiven, is dit in CubeDrift niet mogelijk. Hierin schuift een blokje zover door totdat het een blokkade tegenkomt. Dat betekent dus extra denkwerk voor u, want soms zult u niet recht op het doel moeten afgaan, maar enkele blokjes eerst moeten gebruiken als hulpstuk om een ander exemplaar op de juiste plek te krijgen. Grafisch ziet CubeDrift er zeer verzorgd uit en na registratie krijgt u ook de beschikking over een level editor, waarmee u ook eigen spelniveaus kunt ontwerpen. De zelfaangemaakte levels kunt u, als u dat wilt, via de CubeDrift-website delen met andere spelers. Wilt u dus even uw hersens pijnigen met wat anders dan zakelijke activiteiten, dan is CubeDrift een uitstekende keuze. CubeDrift Auteur: Dextrogames Toepassing: Spel Systeem: Windows XP/Vista/7 Registratie: $ 19,95 PC-ACTIVE Nr. 251 2011 17

HERSTEL UW DATA HANDIGE FREEWARE TEKST: PIETER-CORNELIS AVONTS Paniek! Data lijken plotseling verdwenen. Een belangrijk bestand is beschadigd, of anders raakt de data-cd met daarop uw file corrupt. En een back-up hebt u niet. Als u door zo n ramp wordt getroffen, kunnen gespecialiseerde datahersteltools uitkomst bieden. Undelete 360 2.11.17 Een overzichtelijke lijst van verwijderde bestanden De naam van het programma, Undelete 360, zegt het al: het gaat om een tool waarmee u verwijderde bestanden kunt terughalen. Het is onze ervaring dat Undelete 360, samen met het populaire Recuva, tot de betere freewares in dit genre behoort. Belangrijk is in elk geval dat u zulke tools nooit installeert op de partitie waarop u data wilt terughalen. Het gevaar is groot dat u net door deze installatie de gegevens overschrijft. Het is daarom goed om te weten dat Undelete 360 ook in een draagbare versie is te downloaden. De werkwijze is even logisch als eenvoudig. U geeft eerst aan welke partities - FAT of NTFS - de tool op verwijderde bestanden moet doorzoeken. Na afloop Undelete 360 2.11.17 18 PC-ACTIVE Nr. 251 2011

FREEWARE SOFTWARE krijgt u dan de verschillende bestandstypes te zien waartoe de gevonden files behoren, inclusief het aantal bestanden per type. Deze files laten zich overigens ook per map groeperen. Met een ingebouwd filter kunt u de resultaten verder afbakenen op criteria als omvang, naam en datum. Klikt u zo n bestandstype of map open, dan duiken in het rechterpaneel de bijbehorende bestanden op, inclusief onder meer een herstelindicatie: overschreven, slecht, middelmatig, goed of zeer goed. Blijkt het bestand onbeschadigd - en de extensie ondersteund - dan toont Undelete 360 u een preview. Ook kunt u van elk bestand de fysieke sector/cluster opvragen. Handig voor gebruikers die van plan zijn het dataherstel met behulp van een fysieke sectoreditor aan te pakken. Gegevens effectief terughalen doet u dan via de knop Herstel - uiteraard naar een ander medium. U kiest zelf of u daarbij de oorspronkelijke mappenstructuur wilt behouden en of u ook ADS-informatie wilt terughalen. Undelete 360 2.11.17 Informatie: http://www.undelete360.com PC Inspector File Recovery 4.0 Hulp bij gewiste bestanden, geformatteerde partities en verdwenen stations PC Inspector File Recovery is al enkele jaren in de running, maar staat als datahersteltool voor FAT- en NTFS-partities nog altijd zijn mannetje. Er is wel een gedeeltelijke overlapping met tools als Recuva en Undelete 360. Hoewel, overlapping: het is nooit uitgesloten dat de ene tool alsnog iets weet op te vissen waar een andere faalt. Verder laat File Recovery zich met name ook handig inzetten in twee verwante probleemsituaties: u hebt een partitie per abuis geformatteerd - in dat geval kiest u Find lost data in het openingsmenu - of een stationsletter blijkt plotseling niet meer op te duiken. Selecteer in het laatste geval Find lost drive. Bij die optie moet u wel eerst de fysieke schijf aanduiden, in de hoop dat de tool daaruit de - logische - stationsletter weet op te diepen. Is het station eenmaal gescand, dan hoeft u in het hoofdvenster van File Recovery alleen maar de juiste map te openen: Deleted of Lost. Als het goed is, vindt u dan in één van beide mappen uw verwijderde of verdwenen gegevens terug. Ten slotte duidt u in het rechterpaneel dan de gewenste bestanden aan en kiest u Save to. De producent biedt ook nog PC Inspector Smart Recovery 4.5 aan. Dat product is in eerste instantie bedoeld om verdwenen data, en met name foto s en filmclips, op geheugenkaartjes als flash- en SD-cards terug te halen. Net als File Recovery wordt ook dit programma echter niet meer doorontwikkeld. Onder Vista en Windows 7 dient u het bovendien als administrator uit te voeren. PC Inspector File Recovery 4.0 PC Inspector File Recovery 4.0 Informatie: http://www.pcinspector.de CD Recovery Toolbox 1.1.17.0 Een reële kans om alsnog data op te halen uit lichtbeschadigde schijfjes. CD Recovery Toolbox, dat overigens ook onder een lichtgewijzigde naam en in een iets oudere versie opduikt, is bedoeld om bestanden uit een - licht - beschadigde cd, dvd, HD-dvd of Blu-Ray Disc te lichten. Dat kan schade zijn ten gevolge van krasjes of vlekken, maar bijvoorbeeld ook door een onvolkomen brandproces. U hoeft alleen maar naar het juiste station te verwijzen, de doellocatie aan te duiden en duidelijk te maken welke van de eventueel teruggehaalde be- CD Recovery Toolbox 1.1.17.0 PC-ACTIVE Nr. 251 2011 19

SOFTWARE FREEWARE standen of mappen u wilt terughalen. Klein detail: u dient wel eerst het schijfje in te brengen en dan pas de tool te starten. Een min of meer vergelijkbare functionaliteit biedt het populaire programma IsoBuster 2.8.5. Ook deze tool is erop gericht data op te vissen uit lichtbeschadigde schijfjes. Wel kleeft aan de gratis variant van IsoBuster een aantal beperkingen. De verschillen tussen de gratis versie en de commerciële Pro-variant van circa 26 euro komen vooral neer op het ontbreken van support en van ondersteuning voor UDF- en HFS(+)-bestandssystemen. Wel even opletten dat u tijdens de installatie niet ongewild extra software mee-installeert. CD Recovery Toolbox 1.1.17.0 Informatie: http://www.oemailrecovery.com/cd_recovery.html Unstoppable Copier 5.2 Lukt het niet meteen, dan misschien wel na een paar pogingen Lukt het u niet om voldoende data terug te halen met CD Recovery Toolbox of anders met IsoBuster, gun Unstoppable Copier van Roadkil dan eens een kans. U kunt dit programma zowel in een installeerbare als in een standalone versie downloaden en u voert het bij voorkeur als administrator uit. Eerst verwijst u via de knop Verkennen op het tabblad Kopiëren naar de bron - het beschadigde medium - en vervolgens naar het doel: een map op een ander medium. Zodra u op Kopiëren drukt, gaat de tool aan de slag. Het gehele proces kunt u in detail volgen, waarbij u ook verneemt hoeveel beschadigde bestanden er zijn aangetroffen. Het programma tracht zoveel mogelijk data in te lezen en probeert zo nodig de nog te redden stukken tot één bestand aan elkaar te rijgen. We raden u wel aan eerst het tabblad Instellingen door te lopen, omdat u hier de werking van de tool kunt bijstellen. U kunt onder meer aangeven dat u eerst alle onbeschadigde bestanden wilt veiligstellen en het is ook mogelijk in te stellen hoeveel keer Unstoppable Copier zijn leespogingen moet hernieuwen. De schuifknop laat u bij voorkeur staan boven Beste gegevensherstel - tenzij u erg gehaast bent. Unstoppable Copier 5.2 Informatie: http://www.roadkil.net/downloads.php ICE ECC 2.7 Voorkomen is beter dan herstellen We kunnen ICE ECC met recht een datahersteltool noemen, maar u moet dit programma dan wel ter preventie inzetten. U moet namelijk eerst een zogenoemd error correction code- of ecc-bestand creëren Unstoppable Copier 5.2 20 PC-ACTIVE Nr. 251 2011