RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK AOC Oost - Borculo VMBOB VMBOGT VMBOK Plaats : Borculo BRIN nummer : 01IC C3 BRIN nummer : 01IC 02 VMBOB BRIN nummer : 01IC 02 VMBOGT BRIN nummer : 01IC 02 VMBOK Onderzoeksnummer : 290039 Datum onderzoek : 17 juni 2016 Datum vaststelling : 19 september 2016
Pagina 2 van 12
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 17 juni 2016 een onderzoek uitgevoerd op AOC Oost locatie Borculo vmbo Groen, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. De locatie Borculo van AOC Oost biedt onderwijs in de basisberoepsgerichte leerweg, de kaderberoepsgerichte leerweg en de gemengde leerweg van het vmbo. Ongeveer 46% van de leerlingen komen in aanmerking voor leerwegondersteunend onderwijs. De school heeft iets minder dan 400 leerlingen. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Op de school is in de afgelopen periode geen onderzoek uitgevoerd in het kader van risicogericht toezicht of themaonderzoek. De inspectie voert op deze scholen een zogenoemd vierjaarlijks bezoek uit. Onderzoeksopzet De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs 2013. Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Wij hebben gesprekken gevoerd met het management, functionarissen van de zorg, leraren en leerlingen. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en de voorzitter van het college van bestuur. Pagina 3 van 12
Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 12
2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht inhouden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor AOC Oost locatie Borculo is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdeling het basisarrangement toe omdat zowel de opbrengsten alsook de kwaliteit van het onderwijsproces op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau is. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Wij hebben geen tekortkomingen in de naleving van de wettelijke voorschriften vastgesteld. Pagina 5 van 12
3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op AOC Oost, locatie Borculo. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld Het onderwijs op de leerwegen van het vmbo op de locatie Borculo van AOC Oost is van voldoende kwaliteit. De leerresultaten zijn al jarenlang stabiel en van voldoende niveau. Binnen de kleinschalige setting weet de school een positief leerklimaat te creëren waarbij de onderlinge omgang tussen leerlingen en leerlingen vriendelijk en respectvol is. Er is een cultuur van openheid en samenhang waarbinnen het team en de schoolleiding werken aan de verbetering en vernieuwing van het onderwijs binnen het vmbo. De lessen verlopen rustig en ordelijk. De mate waarin leerlingen worden uitgedaagd met betekenisvol onderwijs kan beter. Ook de meer complexe didactische vaardigheden zijn nog te weinig zichtbaar. De ondersteuning en begeleiding is goed georganiseerd en is een sterk punt van de school. De zorg voor de kwaliteit is voldoende. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda voor indicatoren van de resultaten: 1. onder de norm 2. boven de norm 3. niet te beoordelen Legenda voor andere indicatoren: 1. slecht 2. onvoldoende Pagina 6 van 12
3. voldoende 4. goed Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. De indicatoren voor de resultaten zijn voor de drie onderwijssoorten apart gescoord. De overige indicatoren (vanaf 4.3) gelden voor alle afdelingen. 01IC 02 VMBOB - VMBOB De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3 R.1 Onderwijspositie t.o.v. advies PO R.2 Onderbouwsnelheid R.3_B Bovenbouwsucces voor de afdeling vmbo-b EX_B Examencijfers voor de afdeling vmbo-b 01IC 02 VMBOGT - VMBOGT De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3 R.1 Onderwijspositie t.o.v. advies PO R.2 Onderbouwsnelheid R.3_GT Bovenbouwsucces voor de afdeling vmbo g/t EX_GT Examencijfers voor de afdeling vmbo g/t 01IC 02 VMBOK - VMBOK De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3 R.1 Onderwijspositie t.o.v. advies PO R.2 Onderbouwsnelheid R.3_K Bovenbouwsucces voor de afdeling vmbo-k EX_K Examencijfers voor de afdeling vmbo-k De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken 1 2 3 4 4.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Pagina 7 van 12
Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling 1 2 3 4 7.1 De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) 1 2 3 4 9.1 De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten 1 2 3 4 12.1 De school evalueert systematisch de opbrengsten. 12.2 De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces 1 2 3 4 13.1 De school evalueert systematisch het onderwijsproces. 13.2 De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces. 13.3 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. N.1 N1. Toelating voortgezet onderwijs ja nee N1.1 Het bevoegd gezag baseert zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op het schooladvies van de basisschool dat voor 1 maart wordt vastgesteld. N1.2 Indien het schooladvies naar aanleiding van het resultaat van de centrale eindtoets of een andere toegestane eindtoets wordt gewijzigd, dan baseert het bevoegd gezag zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op dat gewijzigde schooladvies. N2. Verzuim en voortijdig schoolverlaten ja nee N2.1 De schoolgids bevat informatie over: het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat (VSV). Pagina 8 van 12
N2. Verzuim en voortijdig schoolverlaten ja nee N2.2 De schoolgids bevat informatie over: Verzuimbeleid N3. Passend onderwijs ja nee N3.1 De schoolgids bevat informatie over: De wijze waarop de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven wordt vormgegeven. N3.2 De schoolgids bevat informatie over: bij welk(e) samenwerkingsverband(en) het bevoegd gezag van de school is aangesloten. N3.3 In het schoolplan is het onderwijskundig beleid opgenomen waarbij tevens het schoolondersteuningsprofiel is betrokken (de voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven). Pagina 9 van 12
3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: de opbrengsten, de onderwijspraktijk en de kwaliteitszorg. De opbrengsten zijn voldoende De school heeft al enkele jaren voldoende opbrengsten. De doorstroomsnelheid in de onderbouw (R2) is boven de norm, zelfs in enkele jaren dat geen enkele leerling doubleert. Het bovenbouwsucces (R3) is ook boven de norm. De gemiddelde score op het centraal examen ligt duidelijk boven de norm. De positie na twee jaar ten opzichte van het advies van het primair onderwijs ligt echter onder de norm. Voor de school heeft dit te maken met een advies van het basisonderwijs gericht op het bieden van een kans op een hoger niveau, waarbij dit niet altijd realistisch is. Hier zal zeker een verklaring in te vinden zijn, maar is ook reden voor de school kritisch naar de eigen determinatie en kwaliteit van de toetsen te kijken. De onderwijspraktijk De door ons geobserveerde lessen verliepen over het algemeen ordelijk en rustig. De lesopbouw en didactische aanpak was voor de leerlingen herkenbaar. Aan het begin van de les maakte de leraar duidelijk wat het programma van de les was. In enkele gevallen maakte de leraar ook duidelijk wat er aan het einde van de les aan leerresultaat verwacht werd. Deze doelgerichte opbouw van de les zagen we nog weinig, evenmin als een terugkoppeling aan het einde van de les. Leerlingen werkten soms samen in groepjes of met z'n tweeën, maar veelal individueel. Dat was een belangrijk verschil met de praktische vakken, waar meer met elkaar werd samengewerkt. De leerlingen waren doorgaans actief bij de les betrokken onder meer door het stellen van vragen of het geven van een mening. Niet alle leraren maakten daarvan ook gebruikt door bijvoorbeeld de interactie tussen leerlingen te stimuleren. We zagen in enkele lessen vormen van differentiatie, veelal in de vorm van extra uitleg aan of aandacht voor zwakkere leerlingen. Het uitdagen van sterkere leerlingen bijvoorbeeld door het geven van extra opdrachten, zagen we minder. De school houdt zeker rekening met verschillen tussen leerlingen, maar op dit terrein kunnen nog grote stappen worden gemaakt. De school werkt aan de kwaliteit van de toetsen. Een scherpere analyse van de vorderingen en resultaten van groepen of individuele leerlingen om inzicht te verkrijgen in mogelijkheden en belemmering voor de volgende stap in het leerproces van leerlingen kan nog verder worden uitgebouwd. Pagina 10 van 12
De pedagogische en didactische kwaliteiten van de leraren zijn nog verschillend. Dat is merkbaar in het gedrag van leerlingen, dat van les tot les verschilt. Bepalend daarin is het pedagogisch overwicht van de leraar en de mate waarin hij adequaat inspeelt op het groepsproces en daarmee verstoring van het verloop van de les kan voorkomen. Tevens is aandacht voor de inhoud van de les bepalend voor de motivatie van de leerlingen. Het nadenken over betekenisvolle inhouden en het aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen, moet leiden tot lessen die minder methode- of docentgestuurd zijn. De school heeft een breed aanbod. Naast de cognitieve ontwikkeling en de praktijkvorming is er ook aandacht voor de persoonsontwikkeling en voor sociale vaardigheden en maatschappelijke competenties. Een meer eenduidige leerlijn, vastgelegd en afgesproken, geeft handvatten voor een meer resultaatgerichte benadering en mogelijkheden tot toetsing en meting. Voor het burgerschapsonderwijs geldt ook dat een zichtbare uitwerking hiervan de betrokkenheid van het hele team vergroot. De organisatie van de begeleiding en ondersteuning is goed georganiseerd. De degelijkheid wordt ingevuld en ondersteund door medewerkers met een specifieke deskundigheid. De mentoren spelen een belangrijke rol in de contacten met de leerlingen en de ouders. De kwaliteit van de zorg is, naast de kleinschaligheid, een belangrijke overweging bij ouders om voor de school te kiezen. De intake van leerlingen is zorgvuldig en leidt in voorkomende gevallen tot een zogenaamd ontwikkelingsperspectiefplan. Naast de informatie in het leerlingvolgsysteem is ook de informele uitwisseling van informatie over leerlingen van belang bij zorg voor het welbevinden van individuele of groepen van leerlingen, maar in de vorm van frequente en structurele overleggen kan de planmatigheid van de zorg worden gewaarborgd. De school voert actief beleid om de veiligheid van leerlingen te bewaken, ook met betrekking tot de social media, maar de school is zich bewust van het feit dat hier beperkingen liggen en een voortdurende alertheid wordt gevraagd. De zorg voor de kwaliteit Het instellingsbrede kwaliteitsbeleid vindt zijn vertaling in een jaarplan of activiteitenplan per locatie. Zo ook bij de locatie Borculo met het locatieplan 2016-2018. In dit plan heeft de locatie prioriteiten aangegeven op het terrein van professionalisering van leraren, optimalisatie van het primaire proces en invulling van het vernieuwde vmbo. De school houdt zicht op de eigen kwaliteit door middel van zelfevaluaties en tevredenheidsonderzoeken. Door lesbezoeken, intervisie en coaching werkt de school aan de kwaliteit van individuele docenten. Het borgen van de kwaliteit onder meer door afstemming met alle teamleden van de verwachtingen in de dagelijkse onderwijspraktijk op grond van een Pagina 11 van 12
gedeelde visie op het onderwijs vindt plaats in de verschillende overlegmomenten, maar blijft wel een punt van aandacht. Het stellen van ambitieuze doelen met betrekking tot leerprestaties van leerlingen kan nog verder worden uitgediept en aangescherpt, zeker waar de school het streven heeft talenten bij leerlingen te zoeken en te benutten. Pagina 12 van 12