Conseil UE Raad van de Europese Unie Brussel, 8 februari 2016 (OR. en) Interinstitutionele dossiers: 2016/0010 (CNS) 2016/0011 (CNS) 5827/16 LIMITE PUBLIC FISC 14 ECOFIN 71 NOTA van: aan: Betreft: Voorzitterschap het Comité van permanente vertegenwoordigers/de Raad Pakket bestrijding belastingontwijking (Mededeling van de Commissie) Voorstel voor een richtlijn van de Raad tot vaststelling van regels ter bestrijding van belastingontwijkingspraktijken die de werking van de interne markt rechtstreeks schaden Voorstel voor een richtlijn van de Raad tot wijziging van Richtlijn 2011/16/EU wat betreft verplichte uitwisseling van inlichtingen op belastinggebied = Presentatie door de Commissie = Gedachtewisseling I. ACHTERGROND 1. In de conclusies van de Europese Raad van 18 december 2014 is erop gewezen dat "de inspanningen voor de bestrijding van belastingontwijking en agressieve fiscale planning dringend moeten worden opgevoerd, zowel mondiaal als op EU-niveau", en is de Raad verzocht te bespreken hoe op deze punten vooruitgang kan worden geboekt en verslag uit te brengen aan de Europese Raad van juni 2015. 2. Het resultaat van de tot dusver gehouden besprekingen in de Raad is weergegeven in het door de Raad Ecofin op 19 juni en 8 december 2015 onderschreven halfjaarlijkse voortgangsverslag aan de Europese Raad. 5827/16 pro/ons/fb 1
3. De Raad heeft in december 2015 een reeks Raadsconclusies aangenomen over grondslaguitholling en winstverschuiving (BEPS) in EU-verband (doc. 15150/15) en over de toekomst van de gedragscode (belastingregeling voor ondernemingen) (doc. 15148/15). Deze conclusies vormen het uitgangspunt voor de verdere besprekingen in de Raad op het vlak van BEPS in 2016 en bevatten de vraag om "een doeltreffende, snelle en gecoördineerde implementatie door de lidstaten van de op EU-niveau vast te stellen maatregelen ter bestrijding van BEPS". De Raad is in deze conclusies van oordeel "dat voor de implementatie van de OESO-conclusies inzake BEPS in de EU waar passend voor EU-richtlijnen moet worden gekozen ter waarborging van zowel rechtszekerheid als evenredigheid inzake de vanwege de eengemaakte markt vereiste mate van harmonisatie" en verzoekt de Commissie om een voorstel in te dienen over de betrokken internationale aspecten. 4. Het Nederlandse voorzitterschap heeft op 1 februari 2016 een bespreking op HLWP-niveau gehouden over een EU-BEPS-stappenplan. In het stappenplan is de wijze van behandeling van het Nederlandse voorzitterschap inzake BEPS uiteengezet, rekening houdend met de meningen van de lidstaten in verband met de recente Commissie-initiatieven, alsook de resultaten van de OESO-inspanningen inzake BEPS. II. PAKKET BESTRIJDING BELASTINGONTWIJKING 5. Tegen deze achtergrond heeft de Commissie op 28 januari 2015 een pakket bestrijding belastingontwijking voorgesteld dat uit vijf onderdelen bestaat: twee wetgevingsvoorstellen, een aanbeveling van de Commissie en twee mededelingen van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad. a) Voorstel van de Commissie tot vaststelling van regels ter bestrijding van belastingontwijkingspraktijken die de werking van de interne markt rechtstreeks schaden ('ATAD') 6. De ontwerprichtlijn is erop gericht een aantal BEPS-bestrijdingsmaatregelen (BEPS: grondslaguitholling en winstverschuiving) te implementeren middels EU-wetgeving en op basis van een 'de minimis'-benadering.de vaststelling van een EU-richtlijn ter omzetting van deze maatregelen is van belang om een wettelijk bindende minimumnorm vast te leggen met het oog op een samenhangende, gecoördineerde en met het EU-recht strokende uitvoering. Het voorstel omvat: 5827/16 pro/ons/fb 2
Drie beste praktijken van de OESO inzake BEPS die door alle lidstaten die deel uitmaken van de OESO zijn bekrachtigd: regels betreffende rentebeperking, regels inzake buitenlandse dochterondernemingen en regels inzake dispariteiten door middel van hybride structuren; Drie maatregelen die in het kader van het CCCTB-voorstel van 2011 als internationale BEPS-bestrijdingsaspecten zijn besproken: een algemene anti-misbruikregel (GAAR), regels betreffende exitheffingen en een switch-overbepaling. b) Commissievoorstel tot wijziging van Richtlijn 2011/16/EU wat betreft verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen op belastinggebied ("DAC 4-voorstel") Wat betreft de uitwisseling van inlichtingen tussen de lidstaten, voorziet Richtlijn 2011/16/EU van de Raad van 15 februari 2011 betreffende de administratieve samenwerking op het gebied van de belastingen en tot intrekking van Richtlijn 77/799/EEG reeds in verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen op een aantal terreinen, en de richtlijn is recent (op het einde van 2015) aangevuld met regels betreffende de verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen over fiscale rulings. Het huidige wetgevingsvoorstel strekt ertoe de transparantie te verhogen door het toepassingsgebied van de richtlijn uit 2011 te verbreden middels een verplichte automatische uitwisseling van landenrapporten tussen de fiscale autoriteiten van de lidstaten. Dit voorstel ligt in het verlengde van de desbetreffende OESOaanbevelingen, aangezien het tot doel heeft de overeenstemmende delen van het zogenoemde uitvoeringspakket van punt 13 van het OESO-actieplan inzake BEPS om te zetten in EUwetgeving. Voorts zal het voorstel ook stroken met de onlangs ondertekende Multilaterale Overeenkomst tussen bevoegde autoriteiten (MCAA) over de uitwisseling van landenrapporten. De landen die de MCAA hebben ondertekend, de meeste OESO-landen dus, zullen die landenrapporten uitwisselen. 7. In het voorstel is bepaald dat bij de verplichte automatische uitwisseling van landenrapporten tussen de fiscale autoriteiten van de lidstaten een welomschreven pakket basisgegevens zal horen dat toegankelijk zal zijn voor die lidstaten waar, blijkens de informatie in het landenrapport, een multinationale onderneming (MNO) om fiscale redenen is gevestigd of aan belastingheffing is onderworpen. 5827/16 pro/ons/fb 3
c) Mededeling van de Commissie betreffende een externe strategie voor effectieve belastingheffing 8. Het doel van deze mededeling is een kader voor een nieuwe externe strategie van de EU voor effectieve belastingheffing voor te stellen. In de mededeling worden de belangrijkste maatregelen beschreven die volgens de Commissie de EU zouden kunnen helpen om wereldwijd goed fiscaal bestuur te bevorderen, de externe gevaren van grondslaguitholling aan te pakken en een gelijk speelveld voor alle bedrijven te garanderen. De Commissie denkt tevens na over de manier waarop goed fiscaal bestuur beter in de bredere buitenlandse betrekkingen van de EU kan worden geïntegreerd. De voornaamste voorgestelde maatregelen zijn: een herziening van de EU-criteria voor goed bestuur; een betere samenwerking op het gebied van goed fiscaal bestuur via overeenkomsten met derde landen; het bijstaan van ontwikkelingslanden om aan de normen voor goed fiscaal bestuur te voldoen; het ontwikkelen van een EU-proces om derde landen te beoordelen en in een lijst op te nemen; en het versterken van de band tussen EU-middelen en goed fiscaal bestuur. d) Aanbeveling van de Commissie over de implementatie van maatregelen om misbruik van belastingverdragen tegen te gaan 9. Deze aanbeveling betreft de implementatie door de EU-lidstaten van de in het kader van punt 6 van het OESO-actieplan inzake BEPS besproken maatregelen om misbruik van belastingverdragen tegen te gaan. De lidstaten worden ertoe aangespoord in hun bilaterale belastingverdragen een algemene antimisbruikbepaling op basis van een "principal purpose test" (een toets van het voornaamste doel) en een definitie van een vaste inrichting, zoals de definitie in artikel 5 van het OESO-modelbelastingverdrag, op te nemen. e) Mededeling van de Commissie: Pakket bestrijding belastingontwijking: volgende stappen naar effectieve belastingheffing en grotere fiscale transparantie in de EU 10. In deze mededeling worden de benadering van de in het pakket vervatte initiatieven en de eventuele volgende stappen inzake die initiatieven toegelicht. 5827/16 pro/ons/fb 4
III. VOLGENDE STAPPEN 11. Het voorzitterschap merkt op dat het doel van de twee wetgevingsvoorstellen in het verlengde ligt van het verzoek van de Raad aan de Commissie in de in december 2015 aangenomen conclusies en voortbouwt op het OESO-actieplan inzake BEPS dat door de lidstaten die deel uitmaken van de OESO is bekrachtigd. Het voorzitterschap wenst te onderstrepen dat het de twee wetgevingsvoorstellen hoog op de agenda zal zetten. Het stelt een politiek akkoord in het vooruitzicht in maart 2016 betreffende het DAC 4-voorstel en in mei 2016 betreffende het ATAD-voorstel. Het is van uitermate groot belang dat het vergroten van de transparantie en de uitvoering van de antimisbruikmaatregelen in samenspraak op EU-niveau gebeuren. Op die manier kan de EU een voortrekkersrol spelen bij de tenuitvoerlegging van de OESO-conclusies inzake BEPS. Voorts zou een snelle, gecoördineerde uitvoering middels EU-wetgeving, doordat wordt voorkomen dat er verschillen zijn tussen de nationale implementaties, niet alleen BEPS helpen voorkomen, maar ook tijdig rechtszekerheid voor het bedrijfsleven waarborgen. 12. Het wordt in beraad genomen over de bovengenoemde aanbeveling en mededelingen (c), d) en e)) Raadsconclusies aan te nemen. 13. Tegen deze achtergrond wordt het Comité van permanente vertegenwoordigers verzocht: a) de besprekingen in de Raad Ecofin van 12 februari voor te bereiden met het oog op de gedachtewisseling van de ministers; b) de ministers aan te bevelen vóór de besprekingen op technisch niveau, met name over de twee wetgevingsvoorstellen (DAC 4 en ATAD) een gedachtewisseling te houden over de diverse onderdelen van het door de Commissie voorgestelde pakket en over het door het voorzitterschap voorgestelde tijdschema. 5827/16 pro/ons/fb 5