VLAAMS ZIEKENHUISLANDSCHAP IN BEWEGING JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN
INHOUD > Zorglandschap anno 2017 > Conclusies eerstelijnsconferentie en oproep eerstelijnszones > Actieplan Vlaams ziekenhuislandschap 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 2
ZORGLANDSCHAP VLAANDEREN ANNO 2017
WIJZIGENDE ZORGVRAAG Vergrijzing, verzilvering, vergroening en verdunning Van meer diversiteit naar superdiversiteit Armoede en sociale uitsluiting Individualisering en de wijzigende relatie burger-overheid Technologische evoluties Digitale ICT Internationalisering en globalisering 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 4
VLAANDEREN ZET IN OP WIJZIGEND ZORGLANDSCHAP > Vlaamse sociale bescherming (VSB) > Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg (VIKZ) > Ouderenzorg > Revalidatie > Geestelijke gezondheidszorg > Eerstelijnsgezondheidsconferentie > Vlaams ziekenhuislandschap 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 5
CONCLUSIES EERSTELIJNSCONFERENTIE EN OPROEP EERSTELIJNSZONES
EERSTELIJNSCONFERENTIES 2010 2013 2017 Conferentie eerstelijnszorg (11 december 2010) Symposium eerstelijnsgezondheidszorg 6 voorbereidende werkgroepen (2016-2017) Conferentie eerstelijnszorg (16 februari 2017) 6 e staatshervorming 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 7
OP EEN LIJN VOOR EEN STERKE EERSTE LIJN > WHO: een sterkere eerste lijn leidt tot een betere (volks)gezondheid > Integrale benadering van de persoon: gezondheid én welzijn, persoon staat centraal en voert regie (doelstellingen!) > Op een geïntegreerde wijze de zorg organiseren: samenwerking, afstemming, digitaal en gedeeld 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 8
MODEL: QUADRUPLE AIM INTERNATIONAL INSTITUTE OF HEALTHCARE IMPROVEMENT 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 9
EERSTELIJNIS EEN TEAM
EERSTE LIJN IS EEN TEAM: PERSOON MET ZORGNOOD CENTRAAL Visienota integrale zorg en ondersteuning in Vlaanderen - SAR WVG 7 december 2012 > Breed onthaal met informatiepunten > Benadering op maat > Samenwerking van preventie, (geestelijke) gezondheidszorg, gezinszorg, woonzorg, sociaal beleid > Zelfmanagement en vaardigheden bevorderen > Mantelzorger als volwaardige partner in de zorg > Zorgdoelen via zorgplan > Meer zorg in de buurt 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 11
EERSTE LIJN IS EEN TEAM: ZORGCOÖRDINATOR 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 12
COMPLEXE ZORG: CASEMANAGER 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 13
EERSTELIJN: RATIONALISATIE STRUCTUREN
REORGANISATIE VAN ZORGLANDSCHAP EERSTE LIJN : KLUWEN => STRUCTUUR Vlaanderen Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijnszone 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 15
EERSTELIJNSZONES > Multidisciplinaire en intersectorale samenwerking op praktijkniveau ondersteunen > 75.000 à 125.000 inwoners > Kringwerkingen o.a. huisartsen, apothekers, kinesisten, enz. > Aangestuurd door zorgraad: Zorgverstrekkers, woonzorgactoren, CAW, lokale besturen, zorggebruikers, Bij voorkeur lokale huisarts als voorzitter > Keuzevrijheid blijft Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijns zone 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 16
REGIONALE ZORGZONES > Meerdere eerstelijnszones > 350.000 à 400.000 inwoners > Opdrachten: Expertise aanbieden aan eerstelijnszones Eerstelijnszorgaanbod afstemmen op aanbod gespecialiseerde basisziekenhuiszorg Organisaties ondersteunen die proefprojecten of onderzoek doen > Samenstelling: vertegenwoordigers van Zorggebruikers en mantelzorgers Eerstelijnszones Gespecialiseerde zorg Palliatie, dementie, preventie, ggz Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijns zone 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 17
VLAAMS INSTITUUT VOOR DE EERSTE LIJN > Kennis en expertise om brede eerste lijn te ondersteunen > Opdrachten: Overzicht van zorgaanbod aanbieden Eerstelijnszones ondersteunen Vormingsbeleid ondersteunen Innovatie stimuleren en ondersteunen Doelstellingen en indicatoren voor eerste lijn formuleren Klachtenbeleid uitwerken Zorgstrategische planning faciliteren Steunpunt voor mantelzorgers oprichten > Samenstelling: Eénlijn.be Expertisepunt Mantelzorg Samenwerkingsplatform ELGZ Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijnsz one 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 18
RATIONALISATIE VAN STRUCTUREN Vlaanderen Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijns zone Eénlijn.be Expertisepunt Mantelzorg Samenwerkingsplatform ELGZ Logo s Palliatieve netwerken en samenwerkingsverbanden MBE palliatieve verzorging Regionale expertisecentra dementie Overlegplatforms geestelijke gezondheid Samenwerkingsinitiatieven Eerstelijnsgezondheidszorg (SEL) Geïntegreerde Diensten Thuisverzorging (GDT) Lokale Multidisciplinaire Netwerken (LMN) 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 19
VORMING EERSTELIJNSZONES > Oproep breed verspreid begin juli 17 > Uiterste indieningsdatum: 31 december 17 > Mini-symposium (kick-off): maart 18 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 20
HERVORMING ZIEKENHUISLANDSCHAP ANNO 2017
VISIE VLAAMS ZIEKENHUISLANDSCHAP
NIEUW VLAAMS ZIEKENHUISLANDSCHAP (VISIETEKST VLAAMSE REGERING 8 JULI 2016) Vertrekt vanuit behoefte van populatie in bepaalde regio Differentiatie in zorgopdrachten Basis (specialistische) zorg dichtbij aanbieden ondersteunend voor 1 ste lijn Electieve zorg Focussed factory (Super)gespecialiseerde zorg concentratie i.f.v. expertise kritische massa Diagnostische centra Solution shops Duurzame & logische samenwerkingsverbanden Ziekenhuisfuncties zorgprogramma s artsen (professionals) Juridisch, fiscaal, arbeidsrechterlijk, governance, Geen uitsluiting van partners 25/10/2017 23
ACTIELIJNEN VLAAMS ZIEKENHUISLANDSCHAP
ACTIELIJNEN VLAAMS ZIEKENHUISLANDSCHAP 1. Oppuntstelling van het begrippenkader 2. Valorisatie van basis-specialistische zorgopdrachten van lokale ziekenhuizen 3. Uitwerken Zorgstrategisch Plan Vlaanderen (overheidsopdracht) 4. Vlaams juridisch kader m.b.t. Netwerking afgestemd op federaal organiek kader Zorgstrategische planning 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 25
ACTIELIJN 1 OPPUNTSTELLING BEGRIPPENKADER > Nood aan verdere uitklaring begrippenkader, in overleg tussen overheden en de sector, m.b.t.: Zorgopdrachten: locoregionale versus supraregionale zorgopdrachten Samenwerkingsverbanden: locoregionaal klinisch ziekenhuisnetwerk Logische zorggebieden > (Organieke) wetgeving > Aanvullende beleidsinstrumenten 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 26
ACTIELIJN 1 BEGRIPPENKADER LOGISCHE ZORGGEBIEDEN > DOEL: I.f.v. beoordeling relevantie logische samenwerking (erkenning netwerk) I.f.v. omschrijving relevante populatie (basis voor zorgstrategisch plan) > PRINCIPES: Aaneensluitende zorggebieden Alle partners van het zorggebied betrekken Maximaal 14 zorggebieden in Vlaanderen Schaalgrootte: 400.000 tot 500.000 inwoners Context grootstedelijke gebieden > REFERENTIEKADER: Gebaseerd op reële patiëntenstromen voor basis-specialistische zorg Scharnieren met structuren van eerste lijn 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 27
ACTIELIJN 1 BEGRIPPENKADER: LOGISCHE ZORGGEBIEDEN Bron: De Tijd 29 april 2017 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 28
BASISOPLOSSING COMPUTERMODEL PATIËNTENSTROMEN Assumpties 1. Model gebaseerdop data basispathologie(klass. hosp. 2013) 2. Beoogde schaalgrootte van 500.000 inwoners 3. Concept overlap : In hoeverre verzorgen ZH dezelfde bevolking? Legende (één kleur) Gebied behoort tot één logisch zorggebied (twee kleuren) Gebied met overlap tussen logische zorggebieden (geen kleur) Gebied zonder sterke voorkeur 29
ACTIELIJN 2 VALORISATIE VAN BASIS-SPECIALISTISCHE ZORGOPDRACHTEN > Basis-specialistische zorg: creëren van een voldoende hecht zorgcontinuüm Ondersteunen van eerstelijnsactoren Gestructureerde samenwerking met meer gespecialiseerde centra > Huidig resultaat is een eindnota die het standpunt van de ziekenhuizen met hoofdopdracht in basis-specialistische zorg verwoord > Lopend: feedbackronde met bredere ziekenhuissector, beroepsverenigingen en artsensyndicaten > Eindresultaat: Aanbevelingen die input leveren voor de verdere uittekening van beleid 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 30
ACTIELIJN 3 UITWERKEN ZORGSTRATEGISCH PLAN VLAANDEREN As is Instrument 15 jaar geleden ontwikkeld Focus op investeringen ziekenhuisinfrastructuur Analytisch Gebaseerd op patiëntennoden Gebaseerd op prestaties van voorziening Tobe Verbreden tot plannings-en erkenningsinstrument Gebaseerd op behoeften Van individuele scope naar collectieve scope (regionale zorgstrategie) Van ziekenhuis scope naar geïntegreerde scope Focus op creatie toegevoegde waarde: outcome / middelen 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 31
ACTIELIJN 3 UITWERKEN ZORGSTRATEGISCH PLAN VLAANDEREN POPULATIE (eerstelijnszones) (logisch zorggebied) Aansluiting bij zorgbehoefte (input KCE) Capaciteit Aanbod proximaal/centraal Kwaliteitswinst (input VRINT, VIKZ) Concentratie expertise Expertisedeling Beheersen transitiemomenten Patiënttevredenheid Efficiëntie Taakafspraken ziekenhuizen Taakafspraken met eerste lijn Delen ondersteunende functies 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 32
ACTIELIJN 3 UITWERKEN ZORGSTRATEGISCH PLAN VLAANDEREN > Overheidsopdracht Deloitte/KU Leuven > Algemene principes Gebaseerd op zorgbehoefte Vertrekkend vanuit quadruple aim Gebruik makend van objectieve data Thematische opbouw Focus op locoregionale zorgopdrachten maar ook ruimte voor supraregionale zorgopdrachten > Eindresultaat: Toolbox voor regionaal zorgstrategisch plan en individueel ziekenhuis Afwegingskader voor de Vlaamse overheid 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 33
ACTIELIJN 3 UITWERKEN ZORGSTRATEGISCH PLAN VLAANDEREN 1 plan / 3 invalshoeken / 3 toepassingen: > Locoregionaal zorgstrategischplan i.f.v. erkenning locoregionaal ziekenhuisnetwerk en samenwerking eerstelijn (collectief plan per netwerk) > Thematisch zorgstrategischplan i.f.v. specifieke planningsvergunning of erkenning (ad hoc) > Individueel zorgstrategischplan i.f.v. toekenning strategisch forfait (individueel plan per voorziening) 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 34
ACTIELIJN 3 ZORGSTRATEGISCH PLAN FINANCIERING ZIEKENHUISINFRASTRUCTUUR > Instandhoudingsforfait Bestaande infrastructuur (onroerend en roerend) in stand houden Berekend op life-cycle benadering van de huidige functies Vast forfait Vrij besteedbaar aan infrastructuurwerken en roerende investeringen Voorzien van indexering (afgevlakte gezondheidsindex) en interestvergoeding (aanpasbaar) Correctiefactor voor reeds ontvangen betoelagingen Forfait voor toestellen NMR /PET > Strategisch forfait Bedoeld voor volledige nieuwbouw, uitbreiding capaciteit Vast forfait Dient te vertrekken vanuit een aantoonbare behoefte aan zorg in de betrokken regio Investering dient te passen in (nieuw) zorgstrategisch plan 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 35
ACTIELIJN 3 ZORGSTRATEGISCH PLAN - HISTORIEK GOEDGEKEURDE PLANNEN Aantalper jaar(2010 2015) 2014; 3 2015; 1 2013; 2 2012; 6 2011; 2 2010; 1 Geen of ouder; 39 Geen of ouder 2010 2011 2012 2013 2014 2015 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 36
ACTIELIJN 3 ZORGSTRATEGISCH PLAN: HOSPITAL OF THE FUTURE 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 37
ACTIELIJN 3 ZORGSTRATEGISCH PLAN: HOSPITAL OF THE FUTURE o I.s.m. Flanders Care o Stakeholders uit zorgsector en daarbuiten (Imec, Iminds, ) o Projectie rol van ziekenhuizen 2050 o Strategische scenario-analyse o Disruptieve kaders: technologie, maatschappelijke evolutie o Impact op de organisatie en infrastructuur van ziekenhuizen (die we morgen bouwen) 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 38
ACTIELIJN 4 VLAAMS JURIDISCH KADER ERKENNING LOCOREGIONALE KLINISCHE ZIEKENHUISNETWERKEN > Gebaseerd op en afhankelijk van uiteindelijk Federaal organiek kader > Uitwerken van erkenningsnormen voor netwerking gebaseerd op en afhankelijk van organiek kader > Erkenning van de netwerken door Vlaanderen WETGEVEND KADER VOOR ZORGSTRATEGISCH PLAN 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 39
TIJDSLIJN VISIE VOORBEREIDENDE STUDIES WETGEVENDE KADERS IMPLEMENTATIE Visienota: Nieuw Vlaams ziekenhuislandschap KCE: zorgbehoefte Input basisspecialistische zorgopdrachten Studie format zorgstrategisch plan Aanpassing ziekenhuiswet & uitvoeringsbesluiten Erkenningsnormen ziekenhuiswet Wetgevend kader zorgstrategisch plan Voortraject: intentieverklaringen Erkenning van locoregionale ziekenhuisnetwerken 2016 2016-2017 2017-2018 2018-2019 18.10.17 Agentschap Zorg en Gezondheid 40