VLAAMS ZORGLANDSCHAP IN BEWEGING

Transcriptie

1 VLAAMS ZORGLANDSCHAP IN BEWEGING DR CAROLINE VERLINDE ADJUNCT-KABINETCHEF VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN, JO VANDEURZEN

2 UITDAGINGEN Wijzigende zorgvraag Vergrijzing, verzilvering, vergroening en verdunning Armoede en sociale uitsluiting Van meer diversiteit naar super-diversiteit Individualisme Antwoorden in Vlaams beleid > Vlaamse sociale bescherming (VSB) > Vlaams Instituut voor Kwaliteitszorg (VIKZ) Technologische evoluties Digitale ICT Globalisering > Ouderenzorg > Revalidatie > Geestelijke gezondheidszorg > Eerstelijnsconferentie > Vlaams ziekenhuislandschap Agentschap Zorg en Gezondheid 2

3 WHO EN GEÏNTEGREERDE ZORG WHO Framework on integrated people-centred health services Agentschap Zorg en Gezondheid 3

4 EERSTELIJNSCONFERENTIES Conferentie eerstelijnszorg (11 december 2010) Symposium eerstelijnsgezondheidszorg 6 voorbereidende werkgroepen ( ) Conferentie eerstelijnszorg (16 februari 2017) 6 e staatshervorming Agentschap Zorg en Gezondheid 4

5 OP EEN LIJN VOOR EEN STERKE EERSTE LIJN > WHO: een sterkere eerste lijn leidt tot een betere (volks)gezondheid > Integrale benadering van de persoon: gezondheid én welzijn, persoon staat centraal en voert regie (doelstellingen!) > Op een geïntegreerde wijze de zorg organiseren: samenwerking, afstemming, digitaal en gedeeld Agentschap Zorg en Gezondheid 5

6 WAT DE VLAMING WIL ZOLANG MOGELIJK IN DE VERTROUWDE OMGEVING VERTOEVEN 6

7 EERSTE LIJN: BELEIDSMATIG EN FINANCIEEL VERDEELD > Federale uitgaven ,4 miljard euro Federaal budget Vlaanderen > Vlaamse uitgaven ,7 miljard euro Vlaams Budget 2017 honoraria vroedvrouwen 13,08 ondersteuning 33,70 honoraria logopedisten 63,26 honoraria kinesitherapeuten 446,89 thuiszorg 684,95 honoraria tandartsen 560,38 subsidies diensten voor thuisverpleging 23,31 MBE 8,33 honoraria thuisverpleegkundigen 944,48 terugbetaling geneesmiddelen in officina** 1.435,33 ouderenzorg 2.051,88 honoraria huisartsen (incl. wachtposten) 957, ,00 Miljoenen 0, , ,00 Miljoenen Agentschap Zorg en Gezondheid 7

8 / beleidsvisie De eerstelijnsconferentie van 16 februari 2017 legde de grote lijnen vast van de reorganisatie van de Vlaamse eerstelijnszorg EEN GEÏNTEGREERDE ZORGVERLENING IN DE EERSTE LIJN ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Een geïntegreerde zorgverlening in de eerste lijn 1/80

9 TRANSITIE > Opmaak veranderingsprogramma > Regelgeving voorbereiden > Afstemming tussen de verschillende bewegingen > Ondersteuning transitie op het terrein oa door transitiecoaches Agentschap Zorg en Gezondheid 9

10 REORGANISATIEPROGRAMMA Op basis van de beleidsvisietekst 13 projecten - Oprichting en vorming ELZ - Oprichting en vorming regionale zorgzones - Oprichting Vlaams Instituut eerste lijn - Multidisciplinaire samenwerkingsverbanden en zorgcapaciteit - Naar een digitale eerste lijn - Zorgcoördinatie en casemanagement - Geïntegreerd Breed Onthaal (reeds lopend proces) - Basisopleiding en permanente vorming - Kwaliteitsbeleid en Klachtenmanagement - Mantelzorg (Vlaams Mantelzorgplan, reeds lopend proces) - Zorggeletterdheid en patiëntenparticipatie - Platform Welzijn en Gezondheid (reeds lopend proces) - Communicatie over het reorganisatieprogramma

11 PATIENT STAAT CENTRAAL ZORGGELETTERDHEID VERSTERKEN

12 Website Gezondheid&Wetenschap 1. Patiëntenrichtlijnen Koppeling aan EBMPracticeNet: arts die artsenrichtlijn oproept via zijn EMD kan zien dat er patiëntenrichtlijn aan gekoppeld is onmiddellijk afdrukbaar Dus patiëntenrichtlijnen rechtstreeks consulteerbaar via website of via arts die een diagnose stelde

13 27/03/2 018 Aan te passen onder insert header and footer. 13

14 Website Gezondheid&Wetenschap

15 Website Gezondheid&Wetenschap 2. Gezondheidsnieuws onder de loep - Gezondheidsnieuws is hot - Gaat alle richtingen uit, fragmentarisch - Cebam wil het nieuws in breder kader zetten: - Wat is state of the art over item - Wetenschappelijke sérieux - Duiden binnen stand van de wetenschap - 5 x per week

16 Website Gezondheid&Wetenschap

17 EERSTELIJN IS EEN TEAM

18 EERSTE LIJN IS EEN TEAM: PERSOON MET ZORGNOOD CENTRAAL Visienota integrale zorg en ondersteuning in Vlaanderen - SAR WVG 7 december 2012 > Breed onthaal met informatiepunten > Benadering op maat > Samenwerking van preventie, (geestelijke) gezondheidszorg, gezinszorg, woonzorg, sociaal beleid > Zelfmanagement en vaardigheden bevorderen > Mantelzorger als volwaardige partner in de zorg > Zorgdoelen via zorgplan > Meer zorg in de buurt Agentschap Zorg en Gezondheid 18

19 EERSTE LIJN IS EEN TEAM: ZORGCOÖRDINATOR Agentschap Zorg en Gezondheid 19

20 COMPLEXE ZORG: CASEMANAGER Agentschap Zorg en Gezondheid 20

21 EERSTELIJN: RATIONALISATIE STRUCTUREN

22 REORGANISATIE VAN ZORGLANDSCHAP EERSTE LIJN: KLUWEN => STRUCTUUR Vlaanderen Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijnszone Agentschap Zorg en Gezondheid 22

23 EERSTELIJNSZONES > Multidisciplinaire en intersectorale samenwerking op praktijkniveau ondersteunen > à inwoners > Kringwerkingen o.a. huisartsen, apothekers, thuisverpleegkundigen, kinesitherapeuten, enz. > Aangestuurd door zorgraad: Zorgverstrekkers, woonzorgactoren, CAW, lokale besturen, zorggebruikers Bij voorkeur lokale huisarts als voorzitter > Keuzevrijheid blijft Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijns zone Agentschap Zorg en Gezondheid 23

24 REGIONALE ZORGZONES > Meerdere eerstelijnszones > à inwoners > Opdrachten: Expertise aanbieden aan eerstelijnszones Eerstelijnszorgaanbod afstemmen op aanbod gespecialiseerde basisziekenhuiszorg Organisaties ondersteunen die proefprojecten of onderzoek doen > Samenstelling: vertegenwoordigers van Zorggebruikers en mantelzorgers Eerstelijnszones Gespecialiseerde zorg Palliatie, dementie, preventie, ggz Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijns zone Agentschap Zorg en Gezondheid 24

25 VLAAMS INSTITUUT VOOR DE EERSTE LIJN > Kennis en expertise om brede eerste lijn te ondersteunen > Opdrachten: Overzicht van zorgaanbod aanbieden Eerstelijnszones ondersteunen Vormingsbeleid ondersteunen Innovatie stimuleren en ondersteunen Doelstellingen en indicatoren voor eerste lijn formuleren Klachtenbeleid uitwerken Zorgstrategische planning faciliteren Steunpunt voor mantelzorgers oprichten > Samenstelling: Eénlijn.be Expertisepunt Mantelzorg Samenwerkingsplatform ELGZ Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijnszone Agentschap Zorg en Gezondheid 25

26 RATIONALISATIE VAN STRUCTUREN Vlaanderen Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijns zone Eénlijn.be Expertisepunt Mantelzorg Samenwerkingsplatform ELGZ Logo s Palliatieve netwerken en samenwerkingsverbanden MBE palliatieve verzorging Regionale expertisecentra dementie Overlegplatforms geestelijke gezondheid Samenwerkingsinitiatieven Eerstelijnsgezondheidszorg (SEL) Geïntegreerde Diensten Thuisverzorging (GDT) Lokale Multidisciplinaire Netwerken (LMN) Agentschap Zorg en Gezondheid 26

27 DE 60 ZORGREGIO S VAN KLEINSTEDELIJK NIVEAU VAN HET ZORGREGIODECREET Agentschap Zorg en Gezondheid 27

28 OPROEP EERSTELIJNSZONES > Ontvankelijkheidscriteria: Aaneengesloten geheel van een (deel van een grote) stad of twee of meer fusiegemeenten met een totaal aantal inwoners tussen en Afbakening moet draagvlak hebben bij belangrijke stakeholders Fusiegemeente kan slechts tot één eerstelijnszone behoren Agentschap Zorg en Gezondheid 28

29 OPROEP EERSTELIJNSZONES: DRAAGVLAK > Verplichte partners 1. Openbare besturen > Alle gemeentebesturen uit de zone/ in Brussel = VGC 2. Gezondheid > Huisartsen > Thuisverpleegkundigen > Kinesitherapeuten > Tandartsen > Apothekers > Eerstelijns Geestelijke gezondheidszorg 3. Welzijn > Diensten of centra (gezinszorg, woonzorg, maatschappelijk werk, algemeen welzijn, ) 4. Persoon met zorg en ondersteuningsnood mantelzorgers Agentschap Zorg en Gezondheid 29

30 OPROEP EERSTELIJNSZONE > Optionele partners (meerwaarde indien betrokken): Andere kringen of vertegenwoordigers van vroedvrouwen, diëtisten, ergotherapeuten, Vertegenwoordiging van vrijwilligerswerk, patiëntenverenigingen, zelfhulpgroepen, buurtinitiatieven, Centra voor Leerlingenbegeleiding Andere zorgaanbieders die actief zijn in werkgebied van eerstelijnszone Agentschap Zorg en Gezondheid 30

31 OPROEP EERSTELIJNSZONE > Motivatiecriteria: Waarom vinden de indieners de voorgedragen zone geschikt als eerstelijnszone? Welke is de gedeelde visie over geïntegreerde eerstelijnszorg? Welke engagementen willen de partners opnemen? Agentschap Zorg en Gezondheid 31

32 EERSTELIJNSZONES: ONDERSTEUNING > Ondersteuning bij vorming van zones transitiecoaches pionierswerk door Flanders Synergy en de eerstelijnszones in Zuid-Oost- Limburg en Dender in Vlaanderen > Ondersteuning bij de werking van de eerstelijnszones Agentschap Zorg en Gezondheid 32

33 EERSTELIJNSZONES STAND VAN ZAKEN Oproep juli 2017 Indiening voorstellen december zones goedgekeurd maart 2018 Afronding voor zomer 2018 (nog 11 bijkomende zones in wording) Meer info: Agentschap Zorg en Gezondheid 33

34 IMPLEMENTATIETRAJECT NETWERKEN 2018 Horizontaal netwerk Vertikaal klinisch netwerk Referentie: Zorgnet Vlaanderen, 2014

35 TIJDSLIJN NIEUW ZIEKENHUISLANDSCHAP Nieuw Vlaams Ziekenhuislandschap (8 juli 2016) + Actielijnen Uitwerking actielijnen Voorbereiding Implementatieplan Locoregionaal zorgstrategisch plan Agentschap Zorg en Gezondheid 35

36 NIEUW VLAAMS ZIEKENHUISLANDSCHAP (VISIETEKST VLAAMSE REGERING 8 JULI 2016) Vertrekt vanuit behoefte van populatie in bepaalde regio Waardecreatie : kwaliteit / kost Differentiatie in zorgopdrachten Basis (specialistische) zorg dichtbij aanbieden ondersteunend voor 1 ste lijn Electieve zorg Focussed factory (Super)gespecialiseerde zorg concentratie i.f.v. expertise kritische massa Diagnostische centra Solution shops Duurzame & logische samenwerkingsverbanden Ziekenhuisfuncties zorgprogramma s artsen (professionals) Juridisch, fiscaal, arbeidsrechterlijk, governance, Geen uitsluiting van partners 27/03/

37 ACTIELIJNEN (VLAAMS) ZIEKENHUISLANDSCHAP 1. Van begrippenkader naar wetgevend kader : 1. Ontwerp wetgeving locoregionale klinische ziekenhuisnetwerken (federaal) 2. Ontwerp wetgeving zorgstrategische planning 3. Erkenningsnormen voor locoregionale klinische ziekenhuisnetwerken? 2. KCE studie (289A) : Benodigde ziekenhuiscapaciteit in 2025 en criteria voor aanbodbeheersing van complexe kankerchirurgie, radiotherapie en materniteit 3. Valorisatie van basis-specialistische zorgopdrachten van lokale ziekenhuizen 4. Uitwerken format Zorgstrategisch Plan Vlaanderen (via overheidsopdracht) Agentschap Zorg en Gezondheid 37

38 KCE : CAPACITEIT ZIEKENHUISBEDDEN Bedbehoefte ziekenhuislandschap 2025 (KCE studie 2017 ) BELGIË VANDAAG : HET GEMIDDELDE ZIEKENHUIS INEFFICIËNTIE (PORTELLA, ANTARES CONSULTING ) > 5% bedden ingenomen door chronische ziektes > 7% bedden ingenomen door heropname < 10 dagen > 19% bedden: LOS > 30 dagen ( 27% > 20 dagen ) > Meer dan 30% van bedbezetting is ongepast voor een acuut ziekenhuis (70% van deze patiënten is +80 jaar)

39 Agentschap Zorg en Gezondheid 39

40 Agentschap Zorg en Gezondheid 40

41 Agentschap Zorg en Gezondheid 41

42 VALORISATIE VAN BASIS-SPECIALISTISCHE ZORGOPDRACHTEN > Basis-specialistische zorg: creëren van voldoende hecht zorgcontinuüm ondersteunen eerstelijnsactoren gestructureerde samenwerking met meer gespecialiseerde centra > 4 Vlaamse werkgroepen in 2017: eindnota het standpunt van de ziekenhuizen met hoofdopdracht in basis-specialistische zorg, nadien geconsolideerd door alle ziekenhuizen via Zorgnet > Worden verder gezet in interfederale werkgroepen (IMC 26/2/18): moeder & kind spoedeisende hulp ouder wordende populatie > Eindresultaat: Aanbevelingen die input leveren voor de verdere uittekening van beleid Agentschap Zorg en Gezondheid 42

43 IMPLEMENTATIETRAJECT NETWERKEN 2018 > Gemeenschappelijke omzendbrief (25 jan 2018) Oproep voor inventaris van (in wording zijnde) samenwerkingsverbanden Toetsing van voorstellen door de deelstaten ifv logische patiëntenstromen en scharnieren met eerstelijnszones Vervolledigen van intentieverklaringen (juni 2018) Opmaak locoregionale zorgstrategische plannen (najaar 2018) met prioritaire thema s ouderenzorg / spoedeisende hulp / moeder & kind

44 IMPLEMENTATIETRAJECT NETWERKEN 2018 > Thematische interministeriële conferentie ziekenhuizen (26 feb 2018) Bevestigen van engagement van gemeenschappelijke verklaring juni 2015 Federale minister legt voorontwerp van wet inzake netwerken voor 1 ste lezing voor aan Ministerraad Deelstaten overleggen met sector om te streven naar de oprichting van 25 locoregionale netwerken De toekomstige programmatie zal gekoppeld worden aan zorgbehoefte Oprichting van thematische werkgroepen (ouder wordende populatie / moeder & kind / spoedeisende hulp

45 INGEDIENDE INTENTIEVERKLARINGEN KLINISCHE NETWERKEN > Toetsen van logica van zorggebieden Gebaseerd op reële patiëntenstromen Scharnieren met eerstelijnszones > Belang Bron: De Standaard 2 maart 18 Validatie van locoregionale klinische netwerken I.f.v. omschrijven van populatie Agentschap Zorg en Gezondheid 45

46 PROCES TER BEPALING VAN LOGISCHE ZORGGEBIEDEN Agentschap Zorg en Gezondheid 46

47 PRINCIPES LOGISCHE ZORGGEBIEDEN Maximaal 14 zorggebieden in Vlaanderen Aaneensluitende zorggebieden Alle partners van het zorggebied betrekken Schaalgrootte: tot inwoners Context grootstedelijke gebieden Agentschap Zorg en Gezondheid 47

48 INSTRUMENTEN ORDENING ZORGLANDSCHAP Bestaande triade Verfijning van de instrumenten Organieke wetgeving Erkenning en normering Begrippenkader Basiszorgopdrachten Logische Zorggebieden Samenwerkingsverbanden Kwaliteit Proces & outcome Programmatie Focus op patiënt Planning: Gezondheidszorgberoepen Zorgstrategisch plan Financiering Informatiedeling Nieuwe ZH financiering Vlaamse Sociale Bescherming (VSB) Strategisch forfait Bron: Vlaamse Overheid

49 DOELSTELLING EN GEBRUIK VAN HET ZORGSTRATEGISCH PLAN Doelstelling Gebruik Het zorglandschap aanpassen aan de zorgbehoefte van de bevolking Het garanderen van een solide basisaanbod Het concentreren van expertise Het rationaliseren van het hoogtechnologisch zorgaanbod Erkenning locoregionaal ziekenhuisnetwerk en samenwerking 1 ste lijn, GGZ, reva, Specifieke planningsvergunning of erkenning Thematische zorgopdrachten Apparatuur. Toekenning strategisch forfait Bron: Vlaamse Overheid

50 FOCUS OP TOEGEVOEGDE WAARDE 50

51 UITWERKEN ZORGSTRATEGISCH PLAN VLAANDEREN POPULATIE (eerstelijnszones) (logisch zorggebied) Aansluiting bij zorgbehoefte (input KCE) Capaciteit Aanbod proximaal/centraal Kwaliteitswinst (input VRIND, VIKZ) Concentratie expertise Beheersen transitiemomenten Patiënttevredenheid Efficiëntie Taakafspraken ziekenhuizen Taakafspraken met eerste lijn Delen ondersteunende functies Locoregionaal ZSP Collectief voor netwerk i.s.m. eerstelijn Thematisch ifv erkenning vb. beroertezorg Individueel Per ziekenhuis Ifv VIPA (strategisch forfait) Agentschap Zorg en Gezondheid 51

52 DE REGIONALE ZORGBEHOEFTE WORDT INGESCHAT AAN DE HAND VAN EEN COMBINATIE VAN DEMOGRAFISCHE INDICATOREN EN GEZONDHEIDSINDICATOREN

53 ZORGSTRATEGISCH PLAN : PROCES > Inventarisatie van ziekenhuisnetwerking in vorming > Toetsing van inventaris initiatieven aan : Patiëntenstromen ifv locoregionale zorg Eerstelijnszones > Uitwerking van intentieverklaring per netwerk tot zomer > Gevalideerde initiatieven kunnen doorstarten naar fase opmaak zorgstrategisch plan : samen met partners eerstelijn / GGZ / reva locoregionaal zorgstrategisch plan opmaken - ouderenzorg - spoedeisende hulp - Moeder en Kind Uitwerken van een support mechanisme Agentschap Zorg en Gezondheid 53

54 NOOD AAN TRANSITIE IN DE (ORGANISATIE VAN DE) ZORG Van Curatie Silodenken Uni-disciplinair Instellingsfinanciering Prestatiefinanciering Intramuraal Niet ontsloten informatie Patiënt mag meedoen Naar Preventie + curatie Geïntegreerde zorgnetwerken Inter- en multidiscplinair Persoonsvolgende financiering Gemengde financiering Extra/trans-muraal Digitale gegevensdeling Patiënt mag/wil zelf doen Agentschap Zorg en Gezondheid 54