VR MED.0150/1BIS

Transcriptie

1 VR MED.0150/1BIS DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN BISMEDEDELING AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Stand van zaken reorganisatie eerstelijn Deze nota geeft een korte stand van zaken van het programma reorganisatie eerstelijnszorg waarbij in het bijzonder aandacht wordt besteed aan de zich vormende eerstelijnszones en, onmiddellijk hieraan gerelateerd, de oprichting van het Vlaams Instituut Eerste Lijn. 1. Eerstelijnsconferentie legt de grote lijnen van de reorganisatie vast Op 16 februari 2017 vond de Conferentie Eerstelijnszorg plaats. Deze conferentie is het orgelpunt van een intensief traject in de voorgaande jaren waarbij alle actoren in het Vlaams zorglandschap samen nadachten over een betere organisatie van de eerstelijnszorg in Vlaanderen. 6 werkgroepen maakten elk een rapport waarop zowel het brede werkveld als een wetenschappelijke reflectiekamer feedback gaven. De 6 werkgroepen waren: Werkgroep 1 - Taakstelling en structuurintegratie Werkgroep 2 - Geografische afbakening van de zorgregio s Werkgroep 3 - Modellen voor integrale zorg Werkgroep 4 - De patiënt/burger centraal Werkgroep 5 Gegevensdeling en kwaliteit van zorg Werkgroep 6 - Innovatie en ondernemerschap in de zorg De eindrapporten van de verschillende werkgroepen werden geïntegreerd in een synthesetekst. Deze vormde samen met de nota van de wetenschappelijke reflectiekamer de basis voor de beleidsvisietekst Een geïntegreerde zorgverlening in de eerste lijn. Deze beleidsvisietekst werd in december 2017 goedgekeurd door de Vlaamse regering (zie: telijnszorg.pdf) 2. Vertaling van de beleidsvisietekst in een reorganisatieprogramma met 13 projecten In juni 2017 werd een team van het bureau Levuur, bestaande uit Stef Steyaert, Maaike Van Overloop en Guy Tegenbos, door het Agentschap Zorg & Gezondheid aangesteld om het programmamanagement van de reorganisatie eerstelijnszorg vorm te geven en te implementeren. Twee maanden eerder was Flanders Synergy aangesteld om 2 geselecteerde pilootprojecten voor de vorming van eerstelijnszones (Dender en Zuid-Oost Limburg) te begeleiden. Voor de aansturing van het reorganisatieprogramma werd een stuurgroep samengesteld bestaande uit vertegenwoordigers van het kabinet van minister Jo Vandeurzen, het agentschap Zorg & Gezondheid en het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Daarnaast werd ook een klankbordgroep gevormd met een evenwichtige samenstelling vanuit het brede zorglandschap (samenstelling, zie: Pagina 1 van 5

2 Begin december werd een reorganisatieprogramma met 13 projecten (waarvan een aantal projecten reeds liepen) voorgesteld. De geformuleerde ambities uit de beleidsvisietekst vormden de doelstellingen van de verschillende projecten. Deze projecten zijn: Oprichting en vorming eerstelijnszones Oprichting en vorming regionale zorgzones Oprichting Vlaams instituut eerste lijn Multidisciplinaire samenwerkingsverbanden en zorgcapaciteit Naar een digitale eerste lijn Zorgcoördinatie en casemanagement Geïntegreerd Breed Onthaal (dit project liep reeds in 2017) Basisopleiding en permanente vorming Kwaliteitsbeleid en Klachtenmanagement Mantelzorger als volwaardige partner in de eerstelijnszorg (Vlaams Mantelzorgplan, dit project liep reeds in december 2017) Zorggeletterdheid en patiëntenparticipatie De sociale kaart/platform Welzijn en Gezondheid (dit project liep reeds in 2017) Communicatie over het reorganisatieprogramma Vier projecten zijn nog niet opgestart Opstart en vorming regionale zorgzones: Hier wachten we enerzijds op het moment dat er voldoende zicht is op volledige kaart van de gevormde eerstelijnszones in Vlaanderen (verwacht in mei 18) en meer duidelijkheid omtrent de ziekenhuisnetwerken. Dit project zal starten in de zomer van Digitale eerste lijn: Doelstelling van dit project is om in de loop van 2020 Vlaanderen breed een agenda en journaalfunctie te kunnen uitrollen. Momenteel loopt er een business analyse die alle bestaande applicaties, actoren en technische mogelijkheden in kaart brengen. Deze business analyse zal in de zomer van 2018 de basis vormen voor het project. Kwaliteitsbeleid en klachtenmanagement Hier wachten we tot de Feitelijke Vereniging Eerste Lijn goed is opgestart binnen het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg omdat dit project in nauwe samenwerking met hen moet gebeuren. Zorggeletterdheid en patiëntenparticipatie Dit project zal in nauwe samenwerking verlopen met enerzijds het fonds Dokter Daniël De Coninck (dat door de Koning Boudewijnstichting wordt beheerd) en anderzijds met het VPP/Trefpunt Zelfhulp. De laatste afspraken worden gemaakt zodat dit project binnenkort van start kan gaan. Negen projecten zijn opgestart 9 van deze 13 projecten zijn inmiddels opgestart. Dit betekent concreet dat het projectplan volledig is afgewerkt, de eerste projectstappen worden gezet, er projectgroepen samenkomen, deliverables worden opgeleverd, 1. Multidisciplinaire praktijkvormen en zorgcapaciteit Doelstelling: De oprichting stimuleren van zoveel mogelijk goed draaiende, multidisciplinaire en vernieuwende praktijken in prioritaire zones en creatie van aantrekkelijke stageplaatsen. In dit project wordt er nauw samengewerkt met enerzijds de steunpunten (i.h.k.v. de financiële ondersteuning van huisartsen) en anderzijds de opleiders. 2. Zorgcoördinatie en casemanagement Doelstelling: De concepten van interdisciplinaire samenwerking, de werking van een zorgteam, de rol van een zorgcoördinator en de functie case management zijn uitgewerkt op vlak van de visie, de voorwaarden en procedures, inclusief de financieringsvoorwaarden. Pagina 2 van 5

3 3. Geïntegreerd Breed Onthaal Doelstelling: Een herkenbare toegang tot hulp bij vragen bij welzijn en zorg realiseren en onderbescherming tegengaan. Dit breed onthaal richt zicht tot elke burger, maar heeft bijzondere aandacht voor kwetsbare doelgroepen. Dit project liep reeds maar in het kader van het reorganisatieprogramma zal er extra aandacht worden besteed aan de verbinding tussen de werking van een Geïntegreerd Breed Onthaal en de eerstelijnszones. Hiervoor zal in 2018 een plan van aanpak worden ontwikkeld om dan in 2019 te starten met proefprojecten in minimum vijf eerstelijnszones. 4. Basisopleiding en permanente vorming Doelstelling: De noodzakelijke competenties en vaardigheden voor zorgaanbieders integreren in enerzijds de basisopleiding (bachelor/master) en anderzijds in de permanente vorming (accreditering). In dit project zullen met de diverse onderwijsverstrekkers werkgroepen worden opgestart om leerdoelen/competenties op te lijsten en te bespreken hoe deze in de programma s kunnen worden opgenomen. Wat betreft de permanente vorming zal het Vlaams instituut eerste lijn hierin in de toekomst een belangrijke rol krijgen. 5. Mantelzorger als volwaardige partner in de eerstelijnszorg Ook dit was een reeds lopend project/proces (cfr. Vlaams Mantelzorgplan) dat omwille van het belang van de mantelzorg(er) bij het programma is gevoegd. Twee aandachtspunten staan centraal: Vlaams expertisepunt Mantelzorg kent een sterke opstart, de latere inkanteling in het Vlaams instituut eerste lijn wordt goed voorbereid en verloopt vlot (dit wordt uiteraard ook opgenomen in het project Vorming Vlaams instituut eerste lijn) Er wordt in de uitvoering van het Vlaams Mantelzorgplan voldoende aandacht besteed aan het gegeven dat eerstelijnszones aandacht hebben voor mantelzorgers en er binnen elke eerstelijnszone een mantelzorgbeleid kan worden gevoerd. Hiervoor zullen in de loop van 2019 verschillende kennisdeelactiviteiten worden opgezet. 6. Communicatie over de reorganisatie van eerste lijn Doelstelling: Zorgen dat het brede veld (gezondheidszorg, welzijn, lokale besturen) goed geïnformeerd is over alle aspecten van het reorganisatieproces. Hiervoor wordt een breed spectrum aan communicatiemiddelen ingezet (nieuwbrieven, nieuwsflashes, infosessies, ). In juli 2018 zal een communicatieplatform worden opgeleverd waarop alle eerstelijnszones een pagina zullen krijgen om aan informatiedeling- en spreiding te doen. 7. De sociale kaart Doelstelling: een volledig functionele databank met gegevens van zorgvoorzieningen en zorgverstrekkers uit het ruime zorgveld in Vlaanderen en Brussel Op de website gepubliceerde praktijkgegevens Niet-gepubliceerde contactgegevens voor actualisatie en gebruik door de Eerstelijnszones; In 2018 concentreert dit project zich vooral op het invoeren van ontbrekende gegevens, een groot aantal technische verbeteringen die nog moeten worden aangebracht en enkele belangrijke niet-technische verbeterstappen (bv. kwaliteit van de gegevensinvoer, impact nieuwe privacy richtlijn, link met opstellen zorg- en ondersteuningsplan, ) 8. Oprichting en vorming eerstelijnszones Doelstelling: voor de zomer van 2018 is Vlaanderen 100% afgedekt met eerstelijnszones. In de loop van 2018 en 2019 krijgen de gevormde Pagina 3 van 5

4 eerstelijnszones, onder begeleiding van de transitiecoaches en op basis van de ervaringen in de 2 pilootprojecten, de tijd om echt op te starten. De start voor deze fase werd gegeven met de 2 druk bijgewoonde infosessies op 10 en 15 maart in het Vlaams Parlement. Vanaf begin 2020 willen we starten met de erkenning van de zorgraden (= het samenwerkingsplatform binnen elke eerstelijnszone) Stand van zaken: Juli 2017: oproep vorming eerstelijnszones 31 december 2017: 55 aanvragen voor een eerstelijnszone ingediend. Na evaluatie van ontvankelijkheids- en motivatiecriteria 53 zones weerhouden. 49 eerstelijnszones krijgen groen licht 12 hiervan grenzen aan een zone waarover geen consensus bestaat, of een gemeente die nog niet ingedeeld is 4 zones voorlopig on hold gezet omwille van het ontbreken van de consensus bij alle verplichte partners In de provincie Antwerpen zijn een groot aantal gemeenten niet ingedeeld in een eerstelijnszone. Verwachting: 7 zones We houden dus rekening met 60 eerstelijnszones in Vlaanderen. Voor kaarten zie Volgende stappen: Goedgekeurde eerstelijnszones kunnen van start gaan. o Ervaringen van de pioniersprojecten als basis gebruiken om de vertaling te maken van de beleidsvisie en opdrachten van de eerstelijnszone naar een lokale visie en opdrachten, de 5 leidende vragen hierbij zijn: Waarom moeten wij in iets gaan veranderen? Dwang en drang Waarom bestaan wij als eerstelijnszone? Waarvoor staan wij als eerstelijnszone? Welke kernopdrachten (processen met een finaliteit) moeten wij georganiseerd krijgen? Vanuit welke leidende principes zien wij iedereen binnen onze eerstelijnszone samenwerken? o Oprichten en samenstellen van zorgraden als feitelijke vereniging met een diverse en pluralistische samenstelling en deelname van de lokale besturen en volgens de richtlijnen die vanuit Vlaanderen hierrond zullen opgemaakt worden tegen 1 augustus o Als deze stappen doorlopen zijn en tegenten laatste 31 december 2019 is er dan de formele samenstelling en installatie van de zorgradenop basis van een dossier voor de erkenning van de zorgraad Voorziene ondersteuning: o Transitiecoaches o SEL/LMN medewerkers (hiervoor wordt opleiding voorzien) o Een budget voor werkingsmiddelen ( euro per eerstelijnszone tot eind 2019) Goedkeuring onder voorbehoud: zones die aan hun grens nog onbesliste gemeenten hebben, kunnen nog wijzigen. Zones die nog niet zijn goedgekeurd of zones die nog geen aanvraagdossier hebben ingediend => uiterlijke indieningsdatum 1 mei 2018, daarna beslist de Vlaamse Regering. Ingediende dossiers worden asap geëvalueerd/beslist 9. Oprichting Vlaams Instituut Eerste Lijn Het Vlaams Instituut heeft als centrale opdracht coördinatie en ondersteuning te bieden voor de eerstelijnszones, de regionale zorgzones en de brede eerste lijn (methodiekontwikkeling, vorming en opleiding, gegevens verzamelen, projecten ontwikkelen, ). Gezien het belang van een goede ondersteuning van de zich vormende eerstelijnszones mikken we op een oprichting van het Vlaams instituut eerste lijn in de tweede jaarhelft van Pagina 4 van 5

5 3. Indicatie timing opmaak regelgeving Er wordt momenteel gewerkt aan de opmaak van een nieuw eerstelijnsdecreet. We mikken hiervoor op een eerste principiële goedkeuring voor het zomerreces van Aanvraag en verwerking van adviezen is samen met de 2 de principiële goedkeuring voorzien september Definitieve goedkeuring van het voorontwerp decreet is voorzien eind van het najaar 2018 en februari -maart 2019 de goedkeuring door het Vlaams Parlement. Tegelijkertijd wordt er gewerkt aan een uitvoeringsbesluit van het eerstelijnsdecreet voor de erkenning en subsidiëring van de Zorgraden van de eerstelijnszones. Ook hier beogen we de goedkeuring door de regering tegen maart 2019, wanneer het nieuwe decreet door het Vlaams Parlement goedgekeurd wordt. Er wordt ook gewerkt aan een uitvoeringsbesluit van het huidig eerstelijnsdecreet voor de oprichting van het Vlaams Instituut Eerste Lijn als parterorganisatie. Een principiële goedkeuring wordt voorzien in het najaar 2018 met definitieve goedkeuring rond mei VOORSTEL VAN BESLISSING De Vlaamse Regering neemt akte van deze mededeling. Jo VANDEURZEN Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Pagina 5 van 5