HERVORMING VAN DE EERSTE LIJN

Transcriptie

1 HERVORMING VAN DE EERSTE LIJN

2 WAAROM VERANDEREN?

3 SAMS VERHAAL Agentschap Zorg en Gezondheid 3

4 OP EEN LIJN VOOR EEN STERKE EERSTE LIJN! > Credo: een sterkere eerste lijn leidt tot een betere (volks)gezondheid > Met realisatie van de quadruple aim Verbetering van de zorg op individueel niveau Verbetering van de gezondheidstoestand van de bevolking Het creëren van meer waarde voor de ingezette middelen Het creëren van de beste omstandigheden voor zorgaanbieders om hun werk goed en duurzaam uit te voeren > Integrale benadering van de persoon: gezondheid én welzijn, persoon staat centraal en voert regie (doelstellingen!) > Op een geïntegreerde wijze de zorg organiseren: samenwerking, afstemming, digitaal en gedeeld Agentschap Zorg en Gezondheid 4

5 ZORGAANBIEDERS OPTIMAAL ONDERSTEUNEN

6 REORGANISATIE VAN HET LANDSCHAP Vlaanderen Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijnszone Agentschap Zorg en Gezondheid 6

7 EERSTELIJNSZONES > Multidisciplinaire en intersectorale samenwerking op praktijkniveau ondersteunen > à inwoners > Kringwerkingen o.a. huisartsen, apothekers, kinesisten, enz. > Aangestuurd door zorgraad: Zorgverstrekkers, woonzorgactoren, CAW, lokale besturen, zorggebruikers, Bij voorkeur met een lokale huisarts als voorzitter > Keuzevrijheid blijft Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijnszone Agentschap Zorg en Gezondheid 7

8 REGIONALE ZORGZONES > Meerdere eerstelijnszones > à inwoners > Opdrachten: Expertise aanbieden aan eerstelijnszones Eerstelijnszorgaanbod afstemmen op aanbod gespecialiseerde basisziekenhuiszorg Organisaties ondersteunen die proefprojecten of onderzoek doen > Samenstelling: vertegenwoordigers van Zorggebruikers en mantelzorgers Eerstelijnszones Gespecialiseerde zorg Palliatie, dementie, preventie, ggz Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijnszone Agentschap Zorg en Gezondheid 8

9 REGIONALE ZORGZONES > Naarmate de taken op Vlaams niveau en binnen de eerstelijnszones opgenomen worden, zullen de taken voor de regionale zorgzone verder afgelijnd worden. > Eerste stap: samenbrengen van de huidige opdrachten rond preventie, palliatie, dementie en overleg ggz via samenwerkingsafspraken tussen Logo s, palliatieve netwerken en MBE s, regionale expertisecentra dementie en de overlegplatforms ggz doel: in elke regio een afgestemd aanbod beschikbaar maken. > Uiteindelijk doel: 1 ondersteuningsstructuur per regionale zorgzone erkennen en financieren Agentschap Zorg en Gezondheid 9

10 VLAAMS INSTITUUT VOOR DE EERSTE LIJN > Kennis en expertise om brede eerste lijn te ondersteunen > Opdrachten: Overzicht van zorgaanbod aanbieden Eerstelijnszones ondersteunen Vormingsbeleid ondersteunen Innovatie stimuleren en ondersteunen Doelstellingen en indicatoren voor eerste lijn formuleren Klachtenbeleid uitwerken Zorgstrategische planning faciliteren Steunpunt voor mantelzorgers oprichten > Samenstelling: Eénlijn.be Expertisepunt Mantelzorg Samenwerkingsplatform ELGZ Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijnszone Agentschap Zorg en Gezondheid 10

11 RATIONALISATIE VAN STRUCTUREN Vlaanderen Vlaams Instituut voor de eerste lijn Eénlijn.be Expertisepunt Mantelzorg Samenwerkingsplatform ELGZ Regionale zorgzone Logo s Palliatieve netwerken en samenwerkingsverbanden MBE palliatieve verzorging Regionale expertisecentra dementie Overlegplatforms geestelijke gezondheid Eerstelijnszone Samenwerkingsinitiatieven Eerstelijnsgezondheidszorg (SEL) Geïntegreerde Diensten Thuisverzorging (GDT) Lokale Multidisciplinaire Netwerken (LMN) Agentschap Zorg en Gezondheid 11

12 HOE VERANDEREN?

13 RANDVOORWAARDEN SCHEPPEN > Basisopleiding en permanente vorming - onderwijs > Zorgcapaciteit Erkennen van zorgberoepen Goed doordachte opleidingen van nieuwe gezondheidszorgberoepen Meer (en duidelijke) differentiatie van gezondheidszorgberoepen > Eerstelijnspraktijkvormen ondersteunen na evaluatie Impulsfonds actualiseren > Digitalisering verder uitbouwen: Vitalink, journaal, agenda > Innovatie en ondernemerschap: studie Federatie Vrije Beroepen > Klachtenbeleid > Financiering van de eerste lijn Agentschap Zorg en Gezondheid 13

14 TRANSITIE > Opmaak veranderingsprogramma > Vorming eerstelijnszones > Regelgeving voorbereiden > Regionale zorgzones herallocatie van personeel en middelen > Afstemming tussen de verschillende bewegingen > Ondersteuning transitie op het terrein door transitiecoaches Agentschap Zorg en Gezondheid 14

15 ONDERSTEUNING BIJ DE UITVOERING VAN DE HERVORMING VAN DE EERSTELIJNSZORG Agentschap Zorg en Gezondheid 15

16 ONDERSTEUNING BIJ DE UITVOERING VAN DE HERVORMING VAN DE EERSTELIJNSZORG Agentschap Zorg en Gezondheid 16

17 VERANDERINGSPROGRAMMA >Bevat alle projecten nodig voor het succesvol opstarten van de reorganisatie van de eerstelijnszorg >Gebaseerd op beleidsvisietekst >Periode van dit eerste plan: eind 2017 tot 1/1/2020 >Opmaak plan : 1/9/17 tot 30/11/ Agentschap Zorg en Gezondheid 17

18 OPMAAK GLOBAAL PLAN > Voor 16/9/17 : oplijsten en definiëren verschillende projecten + aanduiding projectleiders > Tussen 16/9 en 30/11: opmaak projectplannen door projectleiders, i.s.m. Levuur en, waar nodig, relevante stakeholders > Tijdens uitschrijven projecten, voortdurend bewaken van onderlinge afstemming tussen de projecten door Levuur > Eind november 2017: op basis van onderliggende projectplannen : opstellen globaal plan > Begin december 2017: goedkeuring globaal plan door stuurgroep Agentschap Zorg en Gezondheid 18

19 EERSTE VOORLOPIGE EN SUMMIERE LIJST VAN PROJECTEN > Afbakening en opstart werking eerstelijnszones > Vorming en opstart werking regionale zorgzones > Oprichting Vlaams Instituut Eerste Lijn > Basisopleiding en permanente vorming > Meer zorgcapaciteit in de eerste lijn > Ondersteuning van eerstelijnspraktijkvormen > Digitale eerste lijn > Vormgeven kwaliteitsbeleid en klachtenbeleid > Uitbouw geïntegreerd breed onthaal > Digitaal zorg- en financieringsplan > Financiering multidisciplinair overleg, zorgcoördinatie, case management > Communicatie over uitvoering programma > Agentschap Zorg en Gezondheid 19

20 PROGRAMMASTRUCTUUR > Stuurgroep: minister, kabinet, Agentschap Zorg en Gezondheid, Departement WVG, Levuur > Projectgroep: kabinet, projectleiders, Agentschap Zorg en Gezondheid, Levuur Specifiek voor project vorming en opstart eerstelijnszones : groep met transitiecoaches en Flanders Synergy > Klankbordgroep: wordt samengesteld in overleg met SWP, met aandacht voor vertegenwoordiging van alle belanghebbenden Agentschap Zorg en Gezondheid 20

21 EERSTELIJNSZONES

22 VORMING EERSTELIJNSZONES > Oproep breed verspreid begin juli 17 Ontvankelijkheidscriteria: - Aantal inwoners - Draagvlak: akkoord van de verplichte partners (formele engagementen) Motivatiecriteria - Inhoudelijke bespreking > Wie kan initiatief nemen / voorstel indienen? Een verplichte partner, een optionele partner, een SEL, GDT of LMN, of een consortium > Uiterste indieningsdatum: 31/12/ 17 Beoordeling en feedback door Zorg en Gezondheid > Mini-symposium (maart 18): kick-off Met o.a. terugkoppeling projecten Flanders Synergy Agentschap Zorg en Gezondheid 22

23 OPROEP EERSTELIJNSZONES > Ontvankelijkheidscriteria: Een eerstelijnszone is een aaneengesloten geheel van een (deel van een grote) stad of twee of meer fusiegemeenten met een totaal aantal inwoners tussen en Hiervan kan uitzonderlijk afgeweken worden op basis van historische (reeds bestaande samenwerkingsverbanden) of sociaal-geografische argumenten. Om in aanmerking te komen als eerstelijnszone moet de afbakening draagvlak hebben bij de belangrijke stakeholders. Een fusiegemeente kan slechts tot één eerstelijnszone behoren Agentschap Zorg en Gezondheid 23

24 OPROEP EERSTELIJNSZONES: DRAAGVLAK > Verplichte partners Openbare besturen - Alle gemeentebesturen uit de zone Beroepsbeoefenaars - Kringen of organisaties van medische en paramedische beroepen. Indien geen lokale kring of organisatie actief is in de eerstelijnszone, wordt het engagement van de Vlaamse beroepsvereniging(en) gevraagd. > Huisartsen > Thuisverpleegkundigen > Kinesitherapeuten > Tandartsen > Apothekers Agentschap Zorg en Gezondheid 24

25 OPROEP EERSTELIJNSZONES > Verplichte partners Geestelijke gezondheidszorg - Psychologen (Indien geen lokale kring of organisatie actief is in de eerstelijnszone, wordt het engagement van de Vlaamse Vereniging voor Klinisch Psychologen gevraagd.) - Eerstelijnspsychologische functie (indien gefinancierd in de regio) - GGZ-partners actief in de functie 1 van de netwerken volwassenen artikel 107 en activiteitenprogramma 1 van de netwerken geestelijke gezondheid kinderen en jongeren Agentschap Zorg en Gezondheid 25

26 OPROEP EERSTELIJNSZONES > Verplichte partners Diensten of centra, indien aanwezig in de eerstelijnszone - Diensten gezinszorg en aanvullende thuiszorg (80%) - Diensten oppashulp (80%) - Lokale dienstencentra (80%) - Diensten maatschappelijke werk van de ziekenfondsen (80%) - Centra voor algemeen welzijnswerk (100%) - Woonzorgcentra (80%) - Huizen van het Kind (80%) Erkende verenigingen van gebruikers en mantelzorgers - Minstens 80% van de door Zorg en Gezondheid erkende verenigingen van gebruikers en mantelzorgers die een werking hebben in de eerstelijnszone Agentschap Zorg en Gezondheid 26

27 OPROEP EERSTELIJNSZONE > Optionele partners (meerwaarde indien betrokken): Andere kringen of vertegenwoordigers van vroedvrouwen, diëtisten, ergotherapeuten, Vertegenwoordiging van vrijwilligerswerk, patiëntenverenigingen, zelfhulpgroepen, buurtinitiatieven, Centra voor Leerlingenbegeleiding Andere zorgaanbieders die actief zijn in het werkgebied van een eerstelijnszone Agentschap Zorg en Gezondheid 27

28 OPROEP EERSTELIJNSZONE > Motivatiecriteria: > Waarom vinden de indieners de voorgedragen zone geschikt als eerstelijnszone? > Welke is de gedeelde visie over geïntegreerde eerstelijnszorg? > Welke engagementen willen de partners opnemen? > Mag beknopt: bovenstaande vragen zijn leidraad voor eerste vergadering(en) met verplichte en optionele partners Agentschap Zorg en Gezondheid 28

29 EERSTELIJNSZONES > Opdrachten: Stimuleren van interdisciplinaire samenwerking en kringwerking ondersteunen Afstemming bevorderen tussen preventie, curatie, rehabilitatie, begeleiding, ondersteuning, in welzijn en gezondheid Ondersteuning bieden bij de toepassing van de (nog te ontwikkelen) methodiek rond geïntegreerde zorgplanning Overleg voorbereiden over zorgaanbod in eerstelijnszone Lokale afspraken maken over multidisciplinaire aanbevelingen Digitale gegevensdeling stimuleren Vormingen organiseren Lokale partners stimuleren tot initiatieven buurtgerichte zorg Klachtenbehandeling > Herpositioneren van SEL, GDT en LMN Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijnszone Agentschap Zorg en Gezondheid 29

30 ONDERSTEUNING

31 TRANSITIECOACHES Projectoproep voor 5 VTE voor Vlaanderen en 0,5 VTE voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. > Opdracht: Begeleiding naar aanvraag vorming eerstelijnszones Ondersteunen van onderhandelingen en begeleiding naar consensus Ondersteunen opzetten duurzaam verandertraject op het terrein > Opleiding door Flanders Synergy > Start opdracht: zo spoedig mogelijk > Looptijd: 12 maanden, mogelijk verlengbaar Agentschap Zorg en Gezondheid 31

32 FASERING > Goedgekeurde aanvragen: oprichting Zorgraad en opbouw duurzame werking > 2018: in overleg met SEL's (GDT's) en LMN's kunnen eerstelijnszones afspraken over gedeeltelijke inzet van middelen/personeel van SEL's/LMN's in eerstelijnszone > 2019: volledige inzet van middelen/personeel SEL's/LMN's in eerstelijnszone. Uitdrukkelijke vraag van Vlaamse overheid om voorrang te geven aan bestaande personeel om vacatures eerstelijnszones in te vullen Agentschap Zorg en Gezondheid 32

33 REGIONALE ZORGZONES > Pas na stabiele en duurzame vorming van eerstelijnszones > Eerste stap: geografische afbakening regionale zorgzones In overleg met de eerstelijnszones > Federaal initiatief rond vorming klinische netwerken (ziekenhuizen). Zal qua timing niet sporen met vorming regionale zorgzones. Vanuit Vlaamse overheid wel bijkomende eisen stellen aan geografische indeling van netwerken Agentschap Zorg en Gezondheid 33

34 TER INSPIRATIE: PRAKTIJKVOORBEELDEN

35 PILOTEN DENDER EN ZUID - OOST LIMBURG Flanders Synergy Agentschap Zorg en Gezondheid VLAIO

36 CONTEXT EN SITUERING

37 DOELSTELLING EN INHOUD VLAIO-PROJECT Begeleiding door Flanders Synergy van 2 eerstelijnszones: piloten Dender en Zuid-Oost Limburg Op zoek gaan naar samenwerkingsverbanden en organisatiemodellen om eerstelijnszone zo optimaal mogelijk in te vullen Met inzichten vanuit wetenschappelijk en fundamenteel onderzoek (inspiratie & impact) Doelstelling: tot twee prototypes van eerstelijnszones komen die breed werkveld en beleid inspireren, tegelijkertijd inzicht bieden in randvoorwaarden

38 VANUIT PRINCIPES IAO Gedeelde visie en missie Organiseren van buiten naar binnen Heldere kernopdachten (procesanalyse - waar knippen en plakken om complexiteit te reduceren; zie stromen) Nadruk op horizontale coördinatiemechanismen Minimale kritieke specificatie: procedures waar zinvol Integrale benadering

39 DOOR FLANDERS SYNERGY ONTWIKKELDE VERANDERAANPAK Gebaseerd op SCRUM-methodiek Brede betrokkenheid van alle belanghebbenden, zowel de interne medewerkers als externe partners Een gezwinde snelheid van verandering Het stap voor stap verder concretiseren binnen grote contouren Veranderteam (kern) en veranderforum (schil)

40 ONS PROTOTYPE - 5 VRAGEN 1. Waarom moeten wij in iets gaan veranderen? Dwang en drang 2. Waarom bestaan wij als eerstelijnszone? 3. Waarvoor staan wij als eerstelijnszone? 4. Welke kernopdrachten (processen met een finaliteit) moeten wij georganiseerd krijgen? 5. Vanuit welke leidende principes zien wij iedereen binnen onze eerstelijnszone samenwerken?

41 TOEPASSING

42 HOE HET PROJECT TOT STAND KWAM > Breed informeren > Verzamelen van contacten > Speciale aandacht voor zorg én welzijn lokale besturen en OCMW-besturen > Grote groep, brede bevraging en gedragenheid

43 HOE HET PROJECT TOT STAND KWAM > Samenstelling veranderteam > Speciale aandacht voor: Verplichte partners minimum één vertegenwoordiger Werkbare groep (10 personen in Dender, 12 in ZOL) Diversiteit belangrijk: zelfstandigen vs in dienstverband/organisaties, welzijn vs. gezondheid, mantelzorgers > Breed aftoetsen van voorstel projectdossier, oproep tot intentieverklaring en samenstelling veranderteam

44 PLANNING VOORBEREIDING BRON: ZOL

45 STAND VAN ZAKEN > Welke stappen zijn er al genomen: Veranderteams: 1x/m of tweewekelijks halve dag 2 kick-off momenten 2 voorbereidende werkgroepen Collectief overleg: tweedaagse + lerend netwerk dag > 5 vragen het prototype Vraag 1 (met inbreng van forum) Vraag 2 (nog aftoetsen: forum sept/oktober)

46 UITDAGINGEN > Goede mix binnen veranderteam > Iedereen betrekken > Betrokkenheid vrije beroepen > Communicatie naar achterban > Tijdsinvestering (coördinator en ea.) > Procesgericht werken los van bestaande structuren en organisaties

47 VRAGEN? Voor vragen mbt veranderaanpak & principes IAO: Voor vragen rond uitrol van ELZ: Dender: Reinout Remmery: ZOL: Renate Vanvlijmen:

48 OPROEP EERSTELIJNSZONES > Vragen en antwoorden Zie FAQ: Ook over regionale zorgzone, Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn, enz. Voorbeelden: - Zullen de criteria strikt beoordeeld worden? - Als er bottum-up geen eerstelijnszone kan gevormd worden, welk is dan het scenario? - Principieel akkoord of formeel engagement? - Hoe kunnen de verplichte GGZ-partners zich engageren? - Hoeveel personeel is voorzien voor een eerstelijnszone? - Wordt het verplicht om een kringwerking uit te bouwen of aan te sluiten bij een kring? - > Vraag formuleren via eerstelijn@zorg-en-gezondheid.be Agentschap Zorg en Gezondheid 48

49 VRAGEN? Ga uw gang! Na vanavond: Neem ook een kijkje op onze website: