Onderwijsmonitor Hendrik-Ido-Ambacht De zes Drechtstedengemeenten hebben voor het voeren van onderwijsbeleid behoefte aan beleidsondersteunende informatie. Hierbij gaat het om vragen als: hoeveel kinderen nemen deel aan voor- en vroegschoolse educatie? Welke ontwikkelingen zien we in het schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten? Het Onderzoekcentrum Drechtsteden (OCD) monitort vanaf 2008 jaarlijks de stand van zaken in het onderwijs in de Drechtstedengemeenten en plaatst de uitkomsten waar mogelijk in een regionaal en landelijk perspectief. Inhoud: 1. Conclusies 2. Voorschoolse educatie 3. Primair onderwijs 4. Voortgezet onderwijs 5. Speciaal onderwijs 6. Middelbaar beroepsonderwijs 7. Hoger onderwijs 8. Opleidingsniveau 1 Conclusies De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht voert een zelfstandig onderwijsbeleid dat zich richt op het creëren van gelijke kansen voor alle kinderen. Deze Onderwijsmonitor brengt de volgende situatie en ontwikkeling in beeld: Het aandeel gewichtenleerlingen in groep 1 en 2 van de basisschool is toegenomen sinds 2009, maar ligt nog wel onder het landelijke gemiddelde en dat van de Drechtsteden. Leerlingen uit Hendrik-Ido-Ambacht op het voortgezet onderwijs gaan, vergeleken met de Drechtsteden en landelijk, vaker naar de havo en het vwo. In het schooljaar 2009/ verzuimden twee Ambachtse leerling absoluut en 80 relatief. Vergeleken met Zuid-Holland Zuid ligt het relatieve verzuim in Hendrik- Ido-Ambacht lager, het absolute verzuim op hetzelfde niveau. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters uit Hendrik-Ido-Ambacht ligt op 53 leerlingen. Dit ligt boven de ambitie (41 leerlingen). Het aantal leerlingen uit Hendrik-Ido-Ambacht op het mbo ligt al jaren rond de 800. Ze kiezen relatief vaak voor techniek. De verdeling van de jongeren uit Hendrik-Ido-Ambacht over het mbo, hbo en wo is vergelijkbaar met die van de Drechtsteden. Het aandeel inwoners van 15 tot en met 64 jaar met minimaal een middelbaar opleidingsniveau ligt in Hendrik-Ido-Ambacht vlak boven het Nederlandse gemiddelde. 2 Voorschoolse educatie In deze paragraaf gaan we in op het aantal kinderen dat naar de kinderopvang en de peuterspeelzaal gaat, het aantal kinderen dat is geïndiceerd als doelgroepkind en welk deel daarvan voorschoolse educatie ontvangt. Korte leeswijzer: Wanneer we spreken over regio, dan bedoelen we de Drechtsteden. Veel cijfers uit het lopende onderwijsjaar zijn voorlopig. Dit geldt voor alle cijfers die zijn voorzien van een *. Deelname kinderdagverblijf en peuterspeelzaal Tabel 1 laat zien dat de deelname van 2- en 3-jarigen uit Hendrik-Ido-Ambacht aan kinderopvang (exclusief gastouderbureaus) op 29% lag en de deelname aan de peuterspeelzaal op 37%. Beide liggen lager dan in de Drechtsteden en in Nederland. De meest recent beschikbare landelijke deelnamepercentages stammen uit 2008. Het deelnamecijfer voor de kinderdagopvang (0 tot en met 3 jaar) lag toen op 34%, bij peuterspeelzalen (2- en 3-jarigen) op 44% (CBS ). Tabel 1 Deelname kinderdagopvang (2- en 3-jarigen), per 1 oktober regio aantal 2- en 3-jarigen (per 1 januari) 817 5.996 kinderdagopvang aantal 2- en 3-jarigen 241 2.060 deelname in % 29% 34% peuterspeelzaal aantal 2- en 3-jarigen 300 2.817 deelname in % 37% 47% Bron: kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en structuurtelling
Deelname voorschoolse educatie Voorschoolse educatie is bestemd voor zeer jonge kinderen met een (taal)achterstand. Speciale ontwikkelingsgerichte programma s op de peuterspeelzaal en in het kinderdagverblijf moeten voorkomen dat deze kinderen met een achterstand aan de basisschool beginnen. Het rijksbeleid stelt als doel dat alle doelgroepkinderen van twee en drie jaar in de kinderdagopvang en het peuterspeelzaalwerk voorschoolse educatie krijgen aangeboden. Het rijk heeft deze inspanningsverplichting aan gemeenten opgelegd, die hier eind 2011 aan moeten voldoen. Doelgroepkinderen hebben een gewicht van 0,3 of 1,2, afhankelijk van het opleidingsniveau van de ouders. Bij 0,3 hebben beide ouders een lage opleiding (niet hoger dan vmbo bk), bij 1,2 zijn beide ouders zeer laag opgeleid (maximaal basisschool) of één zeer laag en één laag opgeleid. Iedere gemeente bepaalt zelf op welke wijze kinderen worden geïndiceerd. De gemeente moet de ouders van de geïndiceerde peuters informeren en de kinderen voorschoolse educatie aanbieden. Het aantal kinderen in Hendrik-Ido-Ambacht dat in deelnam aan voorschoolse educatie op peuterspeelzalen is niet bekend. 3 Primair onderwijs We staan hier stil bij het aantal kinderen in het basisonderwijs, het aantal gewichtenleerlingen, het deel uit groep 1 en 2 dat vroegschoolse educatie krijgt aangeboden en het speciaal basisonderwijs. Basisonderwijs Het aantal kinderen op een basisschool in Hendrik-Ido-Ambacht stijgt (figuur 1). In namen 2.873 kinderen deel, verspreid over zes basisscholen en elf vestigingen. Met een gemiddelde van 261 leerlingen per vestiging zijn de Ambachtse basisscholen groter dan het Nederlandse gemiddelde (219 leerlingen per vestiging). Figuur 1 Aantal leerlingen op een basisschool in Hendrik-Ido-Ambacht, per 1 oktober 3000 2500 2.660 2.686 2.660 2.716 2.816 2.873 2000 1500 1000 500 0 2005 2006 2007 2008 2009 * Bron: DUO-CFI Aantal gewichtenleerlingen op basisschool Scholen krijgen subsidie voor het tegengaan en voorkomen van achterstanden bij basisschoolleerlingen. Het hebben van een achterstand wordt bepaald op basis van het leerlinggewicht dat vanaf 2008 uitsluitend wordt bepaald door het opleidingsniveau van de ouders. In tabel 2 zien we dat in 9% van de kinderen op een basisschool in Hendrik-Ido- Ambacht wordt aangemerkt als een achterstandsleerling. Dit aandeel ligt onder het regionale (15%) en Nederlandse (13%) gemiddelde. In absolute aantallen is het aantal gewichtenleerlingen sinds 2009 met ruim 40 toegenomen. Dit komt door de toename van het aantal 0.3-gewichtenleerlingen. Tabel 2 Aantal en aandeel leerlingen uit Hendrik-Ido-Ambacht naar leerlingengewicht, per 1 okt. gewicht 2009 * aandeel * regio Nederland * 0.0 2.609 2.623 91% 85% 87% 0.3 144 186 6% 9% 7% 1.2 63 64 2% 6% 6% 0.3+1.2 207 250 9% 15% 13% totaal 2.816 2.873 100% 100% 100% Bron: DUO-CFI
Gewichtenleerlingen en deelname vroegschoolse educatie in groep 1 en 2 Het rijk wil dat de voorschoolse educatie op peuterspeelzalen en kinderdagverblijven wordt voortgezet als vroegschoolse educatie in groep 1 en 2 van de basisschool. De basisscholen zijn hiervoor verantwoordelijk. We zien in tabel 3 dat in het aandeel leerlingen met een gewicht in deze twee groepen gelijk is gebleven (5%) en duidelijk onder het regionale (14%) en landelijke (10%) aandeel ligt. Er wordt niet geregistreerd hoeveel van deze kinderen vroegschoolse educatie ontvangen. Het regionale aanbod van speciaal onderwijs bevindt zich in een aantal gemeenten. De sbo s staan in Dordrecht, Papendrecht en Zwijndrecht. De scholen voor speciaal onderwijs bevinden zich in Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht. Tabel 3 Aantal gewichtenleerlingen en deelname vve in groep 1 en 2, per 1 oktober 2009 regio Nederland aantal 4- en 5-jarigen (per 1 januari) 831 831 6.219 380.867 aantal gewichtleerlingen 44 41 858 39.683 * aandeel gewichtleerlingen 5% 5% 14% 10% vroegschoolse educatie deelname n.b. n.b. 546 deelnamepercentage n.b. n.b. 64% Bron: gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, DUO-CFI, structuurtelling Speciaal basisonderwijs De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht beschikt niet over een school voor speciaal basisonderwijs (sbo) (zie kader). Deze scholen in de Drechtsteden vervullen vaak een regionale functie. De verordening leerlingenvervoer regelt wanneer en op welke wijze er leerlingenvervoer wordt ingezet voor de betreffende leerlingen. Hoeveel leerlingen gaan er in de Drechtsteden naar het speciaal basisonderwijs en waar gaan de leerlingen uit Hendrik-Ido-Ambacht naar school? Kinderen met ontwikkelingsproblemen kunnen tijdelijk of blijvend naar het speciaal basisonderwijs. Tabel 4 laat zien dat het aantal leerlingen op het speciaal basisonderwijs in de Drechtsteden iets daalt. Landelijk is er juist een toename te zien. Vanuit Hendrik-Ido-Ambacht kunnen sbo-leerlingen binnen de Drechtsteden naar Dordrecht, Papendrecht en Zwijndrecht. Ze kiezen vooral voor de locatie in Zwijndrecht: 66 van de 96 leerlingen. Daarna volgt Barendrecht met 20 leerlingen. Tabel 4 Aantal leerlingen speciaal basisonderwijs, per 1 oktober schoolgemeente 2007 2008 2009 uit HI-Ambacht totaal regio 746 732 726 706 Dordrecht 371 368 368 370 7 Papendrecht 214 215 197 174 3 Zwijndrecht 161 149 161 162 66 elders 20 Nederland 35.856 35.410 35.007 42.876 Bron: DUO-CFI, BLVS De beperkingen van kinderen op het speciaal onderwijs worden in vier clusters onderverdeeld: 1: visueel 2: auditief of communicatief 3: verstandelijk 4: gedragsstoornis of psychiatrische problemen 4 Speciaal onderwijs In Hendrik-Ido-Ambacht wordt er geen speciaal onderwijs aangeboden aan kinderen met beperkingen. Het aantal leerlingen dat in de Drechtsteden naar een dergelijke school gaat ligt al jaren rond de 850, waarvan het merendeel naar Dordrecht gaat (tabel 5). De helft van de leerlingen uit Hendrik-Ido-Ambacht gaat naar Dordrecht: 34 van de 66 leerlingen, gevolgd door Sliedrecht. Buiten de Drechtsteden wordt vooral de school in Barendrecht bezocht. Tabel 5 Aantal leerlingen op het speciaal onderwijs, per 1 oktober schoolgemeente 2007 2008 2009 uit HI-Ambacht totaal regio 855 857 865 857 Dordrecht 623 643 664 664 34 Papendrecht 72 72 71 72 3 Sliedrecht 160 142 130 121 10 elders 19 Nederland a 52.700 54.003 55.179 68.994 a : alleen cluster 2, 3 en 4 Bron: DUO-CFI, BLVS
De leerlingen op het speciaal onderwijs worden onderverdeeld in vier clusters (zie kader). In de Drechtsteden is er geen schoollocatie voor cluster 1 (wordt in Nederland slechts op negen scholen aangeboden). Het aantal leerlingen in cluster 2 (alleen in Dordrecht) ligt al jaren rond de 100 (tabel 6). Het aantal leerlingen daalt in cluster 3 (in Dordrecht en Sliedrecht) en stijgt in cluster 4 (in Dordrecht en Papendrecht). In landelijk perspectief gaan in de Drechtsteden relatief wat meer verstandelijk gehandicapten naar een school voor speciaal onderwijs en relatief wat minder leerlingen met een gedragsstoornis of psychiatrisch probleem. Tabel 6 Aantal leerlingen op het speciaal onderwijs naar cluster, per 1 oktober cluster 2007 2008 2009 aandeel Nederland 2 101 96 100 104 12% 13% 3 427 411 409 379 44% 39% 4 327 351 359 374 44% 47% Bron: DUO-CFI 5 Voortgezet onderwijs De meeste jongeren uit de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht gaan in Zwijndrecht naar het voortgezet onderwijs (62%). Een klein deel (6%) volgt het onderwijs in de eigen gemeente. We gaan hier in op het opleidingsniveau van de jongeren uit Papendrecht op het voortgezet onderwijs, het aantal leerlingen dat een vmbo-opleiding techniek of verzorging volgt, het schoolverzuim en het voortijdig schoolverlaten (vsv) en de deelname aan het vavo. Opleidingsniveau vanaf het derde leerjaar De meeste leerlingen beginnen het voortgezet onderwijs in een brugklas. Pas in het derde leerjaar wordt duidelijk op welk onderwijsniveau ze examen gaan doen. Figuur 2 toont dat de leerlingen uit Hendrik-Ido-Ambacht, vergeleken met alle Nederlandse scholieren, iets vaker op een hoger opleidingsniveau zitten. Figuur 2 Aandeel leerlingen per onderwijstype naar woongemeente HI-Ambacht 2007/8 20% 18% 28% 33% HI-Ambacht 2008/9 21% 17% 30% 31% HI-Ambacht 2009/10* 19% 18% 29% 33% Drechtsteden 2009/10* 20% 20% 26% 30% Nederland 2009/10* 5% 19% 19% 27% 30% 0% 20% 40% 60% 80% 100% praktijkonderwijs vmbo bk 3-4 vmbo t-gl 3-4 havo 3-5 vwo 3-6 Leerlingen hebben een startkwalificatie wanneer zij een van de volgende diploma s behalen: havo, vwo of mboniveau 2 of hoger. Alléén een vmbo-diploma wordt dus niet gezien als een startkwalificatie. Bron: CBS Leerlingen vmbo techniek en verzorging De verwachting is dat het aantal leerlingen met een opleiding techniek of verzorging te laag ligt om aan de vraag vanuit de regionale arbeidsmarkt te voldoen. Tabel 7 maakt duidelijk dat het aantal leerlingen op deze richtingen in de Drechtsteden en Nederland de laatste drie jaar daalt. Vergeleken met Nederland worden de beide richtingen nog wel vaker gevolgd in de Drechtsteden. Tabel 7 Aantal en aandeel leerlingen VMBO techniek en verzorging, naar schoollocatie 2007 2008 2009 * aandeel * techniek HI-Ambacht 0 0 0 0 0% Drechtsteden 664 719 653 598 18% Nederland 36.698 34.599 32.649 29.827 15% verzorging HI-Ambacht 0 0 0 0 0% Drechtsteden 547 560 526 508 15% Nederland 40.573 37.149 34.282 32.361 16% Bron: DUO-CFI, CBS
Schoolverzuim Bij het schoolverzuim onderscheiden we twee soorten verzuim: absoluut (leerling staat niet ingeschreven) en relatief (leerling is afwezig, zie kader). Relatief verzuim wordt ernstiger naarmate het langer duurt. Als een leerling langer dan vier weken aaneengesloten geen onderwijs volgt, spreken we daarom van langdurig verzuim. Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten (BLVS) houdt toezicht op het verzuimbeleid van het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en het mbo. Er ligt een wetsvoorstel om dit de komende jaren over te hevelen naar de Onderwijsinspectie. Absoluut verzuim: leerplichtige leerling zonder startkwalificatie staat niet ingeschreven bij een school. Relatief verzuim: jongere spijbelt, meldt zich (onterecht) ziek, verschijnt vaak niet op school of gaat zonder toestemming van school op vakantie. Tabel 8 laat zien dat in het schooljaar 2009/ twee Ambachtse leerling absoluut verzuimden en 80 relatief. Vergeleken met Zuid-Holland Zuid ligt het relatieve verzuim in Hendrik-Ido-Ambacht lager, het absolute verzuim op hetzelfde niveau. Het aantal verzuimmeldingen fluctueert tevens door verschillen in registratie (introductie DUO verzuimloket) en medewerking van scholen. Per /11 is de registratie op orde. Tabel 8 Vo, vso en mbo leerlingen uit Hendrik-Ido-Ambacht met schoolverzuim 2007/8 2008/9 2009/10 Zuid-Holland Zuid 2009/10 aantal vo/mbo leerlingen 2.492 2.515 2.555 42.362 aantal absoluut verzuim nb nb 2 33 relatief verzuim 72 30 80 1.678 w.v. langdurig verzuim 6 4 nb nb promille absoluut verzuim nb nb 1 1 relatief verzuim 29 12 31 40 w.v. langdurig verzuim 2 2 nb nb Bron: Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten, jaarverslag 2009- Voortijdig schoolverlaten Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft convenanten afgesloten met gemeenten en onderwijsinstellingen over het terugdringen van voortijdig schoolverlaten (vsv) in het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Om de convenantafspraken te halen stelt OCW subsidies beschikbaar voor onderwijsprogramma s. Alle leerlingen die zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten worden aangemerkt als vsv-er. Het CBS zet in het Jaarboek onderwijs in cijfers uiteen dat een jongere vaker voortijdig de school verlaat als een jongere een aantal jaren ouder is dan de klasgenoten of wanneer de ouders een laag inkomen hebben. Zonder startkwalificatie zijn deze jongeren later vaker werkeloos. En als ze werken, verdienen ze minder. Daar staat tegenover dat vijf jaar later ongeveer een derde van de vsv-ers toch een startkwalificatie heeft behaald of bezig is om die te halen. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters in Hendrik-Ido-Ambacht bedraagt in het schooljaar 2009/ 53 leerlingen, waarbij het merendeel voortijdig het mbo verlaat (tabel 9). Het aantal vsv-ers uit Hendrik-Ido-Ambacht ligt boven de gestelde ambitie van maximaal 41 nieuwe vsv-ers. Het aandeel vsv-ers uit Hendrik-Ido-Ambacht (2,2%) ligt op een lager niveau als dat van de Drechtsteden (4,0%) en Nederland (2,9%). Tabel 9 Nieuwe voortijdig schoolverlaters 2005/ 2006 2006/ 2007 2007/ 2008 2008/ 2009 2009/ ambitie * 2009/10 aandeel 2009/ * HI-Ambacht 69 68 69 57 53 41 2,2% vo 25 25 17 12 11 15 0,6% mbo 44 43 52 45 42 26 6,2% Drechtsteden 1.022 965 953 886 850 717 4,0% vo 313 255 230 187 191 220 1,3% mbo 709 710 723 699 659 497 6,4% Nederland 51.493 49.890 45.709 40.918 39.557 35.000 a 2,9% vo 15.219 13.986 11.792 10.183 8.881 1,0% mbo 36.274 35.904 33.917 30.735 29.664 7,5% a ambitie voor schooljaar 2011/2012 Bron: VSV-verkenner (ministerie van OC&W).
Voortgezet algemeen volwassenen onderwijs (vavo) Het voortgezet algemeen volwassenen onderwijs (vavo) biedt leerlingen de kans alsnog een diploma te halen voor vwo, havo of vmbo theoretische leerweg als zij gezakt zijn voor één of twee vakken. Hoewel de opleiding in naam bedoeld is voor volwassenen, bestaat het leerlingenbestand hoofdzakelijk uit 17- tot en met 20-jarigen. Ruim 200 jongeren uit de Drechtsteden volgen jaarlijks een vavo-opleiding. In vallen meesten vallen onder de Rutte-regeling (circa 70%). Ongeveer twee op de tien worden door de regio Zuid-Holland Zuid gefinancierd vanuit het participatiebudget (onderdeel WEB/Educatie) en een op de tien leerlingen betaalt de opleiding zelf. Sinds 2005 daalt het landelijke aandeel vsv-ers op het vo beduidend sneller dan op het mbo. Deze trend zien we ook in de Drechtsteden, maar niet onder de leerlingen uit Alblasserdam. De vo-scholen in de Drechtsteden halen hun doel. Het totaal aantal vavo leerlingen uit Hendrik-Ido-Ambacht lag in op 14, op hetzelfde aantal als in 2008 (tabel 10). De landelijke trend laat een toename zien (van 12.000 in 2006/2007 tot 17.200 in 2009/). Tabel 10 Aantal deelnemers uit Hendrik-Ido-Ambacht aan vavo, per 1 oktober 2008 2009 aandeel Nederland 2009 vwo 6 7 5 36% 28% havo 3 3 9 64% 56% vmbo-theoretische leerweg 5 1 0 0% 16% totaal 14 11 14 100% 100% Bron: Da Vinci College, CBS 6 Middelbaar beroepsonderwijs Jongeren die een middelbaar beroepsonderwijs (mbo) willen volgen, kunnen in de Drechtsteden terecht op het Da Vinci College en het Wellant College (beide in Dordrecht). Het aantal deelnemers op het Da Vinci College ligt al jaren op ruim 6.000, op het Wellant rond de 600. Deze deelname-aantallen zijn in grofweg gelijk gebleven: respectievelijk 6.130 (Da Vinci College) en 665 leerlingen (Wellant). In totaal ongeveer 800 jongeren uit Hendrik-Ido-Ambacht bezoeken een mbo in de Drechtsteden of daarbuiten. Over de door hen gekozen leerweg, domein en opleidingsniveau kunnen we het volgende zeggen (tabel 11, 12 en 13). De Ambachtse jeugd: kiest relatief iets vaker voor een bbl-opleiding, iets vaker voor het domein techniek en iets minder vaak voor een combinatie-opleiding; volgt de mbo-opleiding iets vaker op een hoger niveau dan de jeugd uit de Drechtsteden. Het mbo kent de beroepsgerichte opleidende leerweg (bol) en de beroeps begeleidende leerweg (bbl). De bbl-opleiding combineert leren met werken. Met een bblopleiding hebben leerlingen sneller een baan dan met een bol-opleiding (CBS ). Binnen de Drechtsteden is er speciale aandacht voor het aantal mbo-leerlingen dat een opleiding techniek of zorg en welzijn volgt, aangezien hiervoor tekorten worden voorzien. Dit aantal ligt in op respectievelijk 2.625 (techniek) en 2.709 (zorg en welzijn) leerlingen. Vergeleken met 2007 betekent dit dat het aantal techniekleerlingen is toegenomen (lag in 2007 op 2.490) en het aantal leerlingen zorg en welzijn gelijk is gebleven (was 2.697). Het aandeel leerlingen op deze opleidingen uit de Drechtsteden wijkt niet af van de verdeling op landelijke niveau. Tabel 11 Aantal deelnemers mbo naar leerweg, per 1 oktober leerweg uit Hendrik-Ido-Ambacht uit Drechtsteden Nederland 2007 2008 2009 aandeel aandeel aandeel bol voltijd 468 481 509 535 63% 5.823 65% 66% bol deeltijd 17 23 14 15 2% 182 2% 2% bbl 291 294 314 298 35% 2.989 33% 32% totaal 776 798 837 848 100% 8.994 100% 100%
Tabel 12 Aantal deelnemers mbo naar domein, per 1 oktober domein uit Hendrik-Ido-Ambacht uit Drechtsteden Nederland 2007 2008 2009 aandeel aandeel combinatie 2 11 9 13 1% 315 5% 3% economie 254 236 258 265 31% 2.895 32% 32% groen 36 40 46 49 6% 450 5% 6% techniek 219 234 246 262 31% 2.625 29% 28% zorg en welzijn 265 277 278 259 31% 2.709 30% 31% totaal 776 798 837 848 100% 8.994 100% 100% De opleidingsniveaus op het mbo hebben de volgende betekenis: 1: assistent opleiding 2: basisberoepsopleiding 3: vakopleiding 4: hogere opleiding Tabel 13 Aantal deelnemers mbo naar niveau, per 1 oktober niveau uit Hendrik-Ido-Ambacht uit Drechtsteden Nederland 2007 2008 2009 aandeel aandeel 1 7 14 15 24 3% 545 6% 5% 2 196 206 221 193 23% 2.306 26% 24% 3 270 247 249 265 31% 2.504 28% 27% 4 303 331 352 366 43% 3.639 40% 44% totaal 776 798 827 848 100% 8.994 100% 100% Bron: DUO-CFI 7 Hoger onderwijs Het hoger beroepsonderwijs (hbo) en het wetenschappelijk onderwijs vormen samen het hoger onderwijs. Om een beeld te krijgen van het niveau waarop de leerlingen uit Hendrik-Ido-Ambacht na het vo een opleiding volgen, zetten we in figuur 4 het aandeel dat naar een mbo, een hbo en het wo gaat tegen elkaar af. De leerlingen uit Hendrik-Ido-Ambacht blijken in 2009- op ongeveer hetzelfde opleidingsniveau te zitten als de leerlingen uit de Drechtsteden. Vergeleken met de Nederlandse cijfers gaan er relatief weinig leerlingen naar het wo, veel naar het mbo. Dit zal voor een belangrijk deel veroorzaakt worden doordat wo-studenten vaak dichtbij de plaats van studie gaan wonen. Figuur 4 Aandeel leerlingen per onderwijstype, naar woongemeente HI-Ambacht 2007/8 56% 34% 10% HI-Ambacht 2008/9 55% 33% 12% HI-Ambacht 2009/10* 53% 34% 13% Drechtsteden 2009/10* 56% 32% 12% Nederland 2009/10* 45% 35% 20% 0% 20% 40% 60% 80% 100% mbo hbo wo Bron: CBS 8 Opleidingsniveau (beroeps)bevolking Het CBS meet het opleidingsniveau van de (beroeps)bevolking via de Enquête Beroepsbevolking. Figuur 5 toont dat bijna zeven op de tien Ambachters van 15 tot en met 64 jaar minimaal een middelbare opleiding heeft. Berekend over de beroepsbevolking ligt dit aandeel nog hoger, op bijna acht van de tien. Het opleidingsniveau van de (beroeps)bevolking in Hendrik-Ido-Ambacht varieert wat door de tijd, maar ligt wel voortdurend iets boven het landelijk gemiddelde. Hierbij moeten we een slag om de arm houden, aangezien de cijfers zijn gebaseerd op steekproefonderzoek (betrouwbaarheidsmarges).
Figuur 5 Bevolking met middelbaar en hoog opleidingsniveau (%) 80 75 70 65 60 55 50 65 66 66 67 67 2003/2005 2004/2006 2005/2007 2006/2008 2007/2009 Hendrik-Ido-Ambacht Drechtsteden Nederland De gebruikte bronnen staan vermeld bij de tabellen en figuren. Daarnaast bekeken we de volgende webpagina s: www.statline.nl www.basisgegevensonderwijs.nl www.vsvverkenner.nl Figuur 6 Beroepsbevolking met middelbaar en hoog opleidingsniveau (%) 80 75 70 74 75 75 75 76 65 60 55 50 2003/2005 2004/2006 2005/2007 2006/2008 2007/2009 Hendrik-Ido-Ambacht Drechtsteden Nederland dr. B.J.M. van der Aa W. van den Boogaard A. van der Linden augustus 2011 Postbus 619 3300 AP Dordrecht (078) 770 39 05 ocd@drechtsteden.nl www.onderzoekcentrumdrechtsteden.nl