Jaarverslag 2011 Project Reïntegratie Nazorg voor ex-verslaafden en/of ex-gedetineerden in Katwijk Stichting Kocon Katwijk, april 2012
Colofon Auteurs: Irma Varkevisser en Thea Guijt Contactpersonen: Irma Varkevisser, e-mail: irma@debrughelpt.nl Thea Guijt, e-mail: tsaguijt@xs4all.nl Uitgiftemaand: April 2012 Uitgever: Stichting Kocon (Callaoweg 1, 2223 AS, Katwijk) Downloaden: via www.kocon.nl Bestellen: bij Thea Guijt, secretaris Kocon: e-mail: tsaguijt@xs4all.nl, telefoon: 071-4015216
Inhoudsopgave Inleiding...2 1. Doel, doelgroep en organisatie...3 1.1 Doel...3 1.2 Doelgroep...3 1.3 Criteria...3 1.4 Samenwerkingspartners...3 1.5 Organisatieschema...4 2. Werkwijze...7 2.1 8-fasenmodel...7 2.2 Koconwoningen... 10 3. Verloop 2011... 11 3.1 Deelnemers (19)... 11 3.2 Overzicht deelnemers Project Reïntegratie... 13 3.3 Deelnemers met Koconwoning in 2011 (8)... 14 3.4 Ervaringen en informatie over deelnemers... 15 3.5 Casemanagement... 16 3.6 Indicatieteam... 16 3.7 Mentoren (15)... 16 3.9 Overzicht herkomst van de aanmeldingen 2002 2010... 18 3.10 Contacten met verslaafden, gedetineerden en ex-deelnemers... 18 3.11 Kringloopwinkel De Brug Werkervaringsplaatsen... 18 3.12 Voorlichting en contacten met instellingen... 20 4. Financiën 2011... 22 4.1 Rekening Project Reïntegratie 2011... 23 4.2 Toelichting op de rekening 2011... 23 5. Knelpunten en aanbevelingen... 24 Bijlage: Begrippenkader bij jaarverslag... 26 Pagina 1
Inleiding Voor u ligt het jaarverslag van het Project Reïntegratie met de inhoudelijke en financiële resultaten over het jaar 2011. Hoofdstuk 1 en 2 geven een beschrijving van het doel, de doelgroep en de werkwijze, in Hoofdstuk 3 staat het verloop in het jaar 2010. In Hoofdstuk 4 de financiële verantwoording en tot slot in Hoofdstuk 5 de aanbevelingen voor 2012. Het Project Reïntegratie richt zich op ex-verslaafden en/of ex-gedetineerden die na behandeling of vrijlating clean zijn en op jongeren die voor het eerst in aanraking komen met politie en/of alcohol en/of drugs. Het doel is een zelfstandig leven zonder terugval in riskant gebruik van alcohol en drugs en/of criminaliteit. Binnen het project werken organisaties als De Brug Midden-Nederland, Brijder Verslavingszorg, GGZ Duin- en Bollenstreek en de woningbouwcorporatie samen. Dankzij de inspanningen van een vaste groep vrijwilligers, de mentoren, is het mogelijk om intensieve begeleiding te bieden. De uitvoering van het casemanagement ligt in handen van De Brug Midden-Nederland. De eindverantwoording ligt bij Stichting Kocon. Sinds maart 2011 is het Project Reïntegratie nauw betrokken bij de uitvoering van de Pilot nazorg ex-gedetineerden. Vanwege het doel en de doelgroep van deze pilot, het bieden van nazorg aan ex-gedetineerden uit Katwijk, komt de relatie met deze pilot eveneens aan de orde in dit verslag. In 2011 zijn 19 deelnemers begeleid, waarvan zes deelnemers het traject succesvol afsloten. In de periode juni 2002 t/m december 2011 zijn 105 deelnemers begeleid, waarvan 34 succesvol zijn afgerond. Dat wil zeggen na afronding van het nazorgtraject waren zij (weer) in staat om zelfstandig invulling te geven aan hun leven zonder verslavingsproblematiek of criminele activiteiten. Zonder de enorme inzet van de mentoren en de inzet vanuit De Brug, Brijder en de GGZ Duin- en Bollenstreek is het reïntegratieproject niet mogelijk. Het Platform is de medewerkers van alle betrokken organisaties, centrumgemeente Leiden en de gemeente Katwijk zeer erkentelijk voor de wijze waarop zij het project ondersteunen. Het Platform hoopt ook in de komende jaren een bijdrage te leveren aan het maatschappelijk herstel van ex-verslaafden en/of ex-gedetineerden in Katwijk. Stichting Kocon is tevreden over het verloop in 2011. Dit verslag maakt duidelijk hoe moeilijk de weg naar maatschappelijk herstel is, maar het laat ook zien dat succesvolle reïntegratie mogelijk is! Uw opmerkingen en suggesties zijn altijd van harte welkom. Namens het bestuur van Stichting Kocon Nico van der Stel Voorzitter Stichting Kocon Pagina 2
1. Doel, doelgroep en organisatie Het Project Reïntegratie Katwijk startte in juni 2002 als proef van 2 jaar met financiering vanuit de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg van centrumgemeente Leiden. Daarna kreeg het project vanwege het positieve verloop een structureel karakter. Het Project levert een aanpak op maat; per deelnemer wordt met behulp van het 8-fasenmodel bekeken en afgesproken welke aanpak nodig is. De begeleiding ligt in handen van een casemanager en mentoren (vrijwilligers). 1.1 Doel De deelnemers in staat stellen zelfstandig invulling te geven aan hun leven zonder riskant genotmiddelengebruik of criminele activiteiten door een bijdrage te leveren aan de gezondheidsbevordering, voorkomen van terugval in verslaving en/ of criminaliteit en maatschappelijk herstel. 1.2 Doelgroep Het Project Reïntegratie biedt begeleiding aan mensen uit de gemeente Katwijk 1. Er geldt geen leeftijdsgrens. Het gaat hierbij om: Katwijkers die terugkeren naar Katwijk na afronding van de behandeling in een verslavingskliniek/ behandelsetting of na vrijlating uit de gevangenis. Veelplegers 2. Jongeren 3 die voor het eerst in aanraking zijn gekomen met politie en/of alcohol en/of drugs. 1.3 Criteria Criteria om als deelnemer toegelaten te worden zijn: Clean zijn Afkomstig uit de gemeente Katwijk Bereid zijn om mee te werken aan een daginvulling en/of werk Akkoord gaan met urinecontroles/blaastesten Geen ongewenst en onacceptabel gedrag zoals agressie, geweld en seksuele intimidatie. 1.4 Samenwerkingspartners Binnen het project werken medewerkers van de volgende instellingen samen: Advocatuur De Brug Midden-Nederland Gemeente Katwijk GGZ Duin- en Bollenstreek/ Rivierduinen GGZ Reclassering Palier, Parnassia Bavo Groep Brijder Verslavingszorg, Parnassia Bavo Groep Politie Hollands Midden Woningbouwcorporaties Katwijk 1 2 3 Het werkgebied van Kocon is de gemeente Katwijk met 62.481 inwoners. De gemeente Katwijk ontstond op 1 januari 2006 uit een samenvoeging van de voormalige gemeenten Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg. Zogeheten veelplegers plegen veelvuldig (lichte) strafbare feiten. Zij vormen de harde kern, de draaideurcriminelen, van politie, justitie en zorginstellingen. Er is vaak sprake van verslavings- en psychiatrische problematiek. Sinds 2005 staat het project open voor jongeren die voor het eerst in aanraking zijn gekomen met politie en/ of alcohol en drugs. De jongeren krijgen begeleiding van een mentor om verder afglijden of terugval in criminaliteit of riskant genotmiddelengebruik te voorkomen. Pagina 3
1.5 Organisatieschema Het Project Reïntegratie is opgezet als lokaal samenwerkingsverband vanuit het Platform Kocon 4. Binnen het Project Reïntegratie zijn de betrokken partijen bereid tot samenwerking, afstemming en het realiseren van de gestelde doelen. De aansturing en uitvoering van het project is door Stichting Kocon 5 ondergebracht en gedelegeerd naar De Brug Midden-Nederland. Stichting Kocon Platform Kocon Samenwerkingspartners Advocatuur Brijder Verslavingszorg Reclassering Palier GGZ Duin en Bollenstreek Gemeente Katwijk Politie Hollands Midden Woningbouwcorporatie Project Reïntegratie Directeur De Brug Midden-Nederland Casemanagement De Brug Midden-Nederland Pilot nazorg ex-gedetineerden Katwijk Kocon Gemeente Katwijk De Brug Midden-Nederland Factor Welzijn Indicatieteam De Brug Midden-Nederland GGZ Duin en Bollenstreek Brijder Verslavingszorg Vrijwilligers Mentoren Huiscontroleurs Stichting Kocon Voorwaarden scheppend niveau en eindverantwoordelijk. Het bestuur van Stichting Kocon zorgt voor de aanvraag en de inhoudelijke en financiële verantwoording van de subsidiegelden bij de gemeente Katwijk en centrumgemeente Leiden. De stichting informeert en rapporteert de gemeenten en is eindverantwoordelijk voor de werkwijze, de voortgang en de samenwerking tussen de betrokken partners in het project. In de praktijk is deze taak gedelegeerd naar de voorzitter en de secretaris van het Platform Kocon en de directeur van De Brug Midden-Nederland. De Brug Midden-Nederland Regie en verantwoordelijk voor aansturing project De directeur van De Brug Midden-Nederland heeft regelmatig overleg met de casemanager en is verantwoordelijk voor de regie van het project. De werkwijze, voortgang, wijzigingen en eventuele knelpunten van het project worden zo nodig besproken met de voorzitter en secretaris van Platform Kocon. Onderwerpen die belangrijke gevolgen (kunnen) hebben voor de werkwijze en/of de financiën worden voor besluitvorming ingebracht bij het bestuur van Stichting Kocon. 4 5 Het Platform Kocon is een samenwerkingsverband van lokale en regionale organisaties in de gemeente Katwijk op het gebied van verslavingspreventie en handhaving, verslavingszorg en maatschappelijk herstel. Stichting Kocon is verantwoordelijk voor het financiële beheer van de subsidies voor de activiteiten van het Platform Kocon. De stichting heeft geen eigen personeel in dienst. Voor het uitvoeren van activiteiten en projecten wordt daarom een beroep gedaan op de samenwerkingspartners. Pagina 4
De Brug Midden-Nederland - Casemanagement Uitvoerend niveau met gedelegeerde verantwoordelijkheden op cliëntniveau Het casemanagement wordt uitgevoerd door een maatschappelijk werker van De Brug Midden-Nederland. De casemanager is verantwoordelijk voor het uitvoeren en ontwikkelen van de klantgerichte werkzaamheden. Deze functionaris begeleidt de deelnemers en mentoren en zorgt voor de afstemming tussen de samenwerkende partners die nodig is voor het begeleidingsplan. De casemanager treedt ook op als contactpersoon voor organisaties en bedrijven die meewerken aan het Project Reïntegratie. Indicatieteam Adviserend en besluitvormend op cliëntniveau Het indicatieteam 6 bestaat uit een medewerker van de GGZ, Brijder en De Brug. Het indicatieteam neemt gezamenlijk de beslissingen over het al dan niet gebruik kunnen maken van een Koconwoning. Het team bespreekt eens in de zes weken de individuele deelnemers met een Koconwoning. Daarnaast vindt praktische afstemming plaats. Mentoren Ondersteunend en adviserend op cliënt niveau. De mentoren zijn vrijwilligers die in een één-op-één relatie de deelnemer ondersteunen op 8 leefgebieden (zie Hoofdstuk 2). Zij vangen de deelnemer op, bieden een luisterend oor en staan naast de deelnemers. De mentoren spelen een belangrijke stimulerende en motiverende rol tijdens het re-integratieproces. De mentoren volgen trainingen en maken gebruik van het Handboek Mentoren. Daarnaast bieden de bijeenkomsten met de mentoren en de casemanager ondersteuning bij de uitvoering. De gesprekken met de deelnemers vinden plaats in de kantoorruimte van De Brug of als ze eigen huisvesting of een Koconwoning hebben, bij de deelnemer thuis. De mentoren kiezen in samenspraak met de deelnemers ook voor andere plekken, bijvoorbeeld op het terras van een strandpaviljoen of al wandelend in de natuur. Ter bescherming van de mentoren en om te voorkomen dat deelnemers een te groot beroep doen op het (persoonlijk) vertrouwen van de mentor geldt de afspraak dat de mentor alle relevante informatie moet doorgeven aan het casemanagement. Deze afspraak is van meet af aan bekend bij zowel de mentor als de deelnemer. De mentoren hebben wekelijks contact met de deelnemers en koppelen binnen 3 dagen (voor mentoren met een Kocondeelnemer is dat binnen 1 dag) hun bevindingen terug naar de casemanager met behulp van een gespreksverslag. De casemanager reageert op deze gespreksverslagen, geeft adviezen en coacht waar nodig. Huiscontroleurs Controlerend op cliëntniveau Huiscontroleurs zijn vrijwilligers van De Brug die op willekeurige momenten de deelnemers met een Koconwoning bezoeken. De huiscontroleur bezit geen huissleutel van de Koconwoning. Van de deelnemer wordt verwacht dat hij de controleur binnenlaat. De aan- en afwezigheid wordt door de huiscontroleur teruggekoppeld aan de casemanager. De controleur mag, eenmaal door de deelnemer toegelaten in huis, de kasten en vuilnisbakken controleren op (verdovende, verslavende) middelen. 6 Het Indicatieteam is in 2006 ontstaan op voorstel van de Werkgroep Veelplegers van Platform Kocon. Vanuit deze werkgroep is onder meer het idee van de Koconwoning ontstaan en opgenomen als proef in het Project Reïntegratie. Na de proefperiode is de werkwijze structureel opgenomen in het Project Reïntegratie. Pagina 5
Pilot nazorg ex-gedetineerden Katwijk De Pilot nazorg ex-gedetineerden van Stichting Kocon is een tweejarige proef en richt zich op het verbeteren van de reïntegratie van ex-gedetineerden uit Katwijk. De pilot wordt uitgevoerd door twee trajectbegeleiders (ieder 10 uur per week) in nauwe samenwerking met de coördinator nazorg van de gemeente Katwijk en het Project Reïntegratie. De pilot is gestart in maart 2011. Het gaat om het bieden van nazorg en het bevorderen van reïntegratie op het gebied van identiteitsbewijs, inkomen, huisvesting, zorg en schulden. De verantwoordelijkheid voor het bereiken van deze doelen ligt na detentie bij de gemeenten. Via een digitaal meldingssysteem (DPAN 7 ) zorgen de medewerkers maatschappelijke dienstverlening (MMD-ers) ervoor dat de gemeente op de hoogte is van de detentie. Vanuit de pilot worden de gevangenen uit Katwijk binnen 5 werkdagen in de gevangenis opgezocht om de situatie van een gedetineerde te inventariseren 8. Wanneer zorg nodig is, gaat de casemanager van het Project Reïntegratie hiermee aan de slag. De casemanager neemt deel aan het tweewekelijks Nazorgoverleg in de kantoorruimte van Kocon waarin uitwisseling en afstemming plaats vindt over de acties in het kader van de nazorg van ex-gedetineerden uit Katwijk. Huize Callao, Callaoweg 1 in Katwijk: post- en kantooradres van Platform en Stichting Kocon. Deelnemers De deelnemers krijgen een aanpak op maat (zie Hoofdstuk 2). Om de organisatie en contacten voor de deelnemers overzichtelijk te houden is afgesproken dat de casemanager en de mentor de twee belangrijkste aanspreekpunten en begeleiders zijn voor de deelnemers binnen het project 9. Familie en relaties kunnen een erg belangrijke rol spelen om het contact met de (lokale) samenleving te herstellen. Daar waar mogelijk en gewenst worden zij betrokken in het traject van de deelnemer. Wanneer een deelnemer meerderjarig is wordt altijd gevraagd of hij/zij toestemming geeft om ouders, partner of familie te betrekken en/of (desgevraagd) te informeren. Voor de deelnemers die gebruik willen maken van een Koconwoning is contact met derden, waaronder de familie, een belangrijk onderdeel. Niet iedere deelnemer vindt dit noodzakelijk, maar meestal volgt er wel een akkoord omdat familie als een van de weinige overgebleven steunpilaren kunnen/ willen fungeren. Bij minderjarigen is het betrekken van ouders of verzorgers veelal een voorwaarde (tenzij er sprake is van een Onder Toezicht Stelling). In Hoofdstuk 3 is informatie te vinden over de achtergrond van de deelnemers in 2011. 7 8 9 DPAN: Digitaal Platform Aansluiting Nazorg (een digitaal meldsysteem) Vanuit het Project Reïntegratie werden gedetineerden ook tijdens detentie bezocht. Het verschil/ voordeel van de Pilot Nazorg is dat dit in een vroegtijdig stadium plaats kan vinden. In het kader van de Wet Bescherming Persoonsgegevens en het bevorderen van een snel(ler) verloop van het hulpverleningstraject, ondertekent een deelnemer voor de start een aantal verklaringen waarmee hij/ zij toestemming geeft dat de casemanager namens de deelnemer relevantie informatie opvraagt en/of uitwisselt bij zorg- en dienstverlenende instanties. Pagina 6
2. Werkwijze De werkwijze van het Project Reïntegratie is gebaseerd op het 8-fasenmodel voor de maatschappelijke opvang van Movisie 10. Deze methode biedt de mogelijkheid om actief met de deelnemers samen te werken en het benadert de hulpverlening aan de deelnemers zo breed en volledig mogelijk. Het gaat hierbij om acht essentiële leefgebieden en sterke punten (competenties) en zwakke punten (problemen) in het functioneren. Kortom: maatwerk. 2.1 8-fasenmodel Het 8-fasenmodel begint met de aanmelding en eindigt als de begeleiding en eventuele nazorg is afgerond. Schema 8-fasenmodel De werkwijze vertaald naar het Project Reïntegratie is samengevat als volgt: 1 Aanmelding 2 Intakegesprek 3 Matchinggesprek met een mentor en opbouw van de hulpverlening 4 Inventarisatie en nadere analyse op acht leefgebieden 5 Opstellen en ondertekenen van het begeleidingsplan 6 Uitvoering van het begeleidingsplan 7 Evaluatie van de uitvoeringsfase 8 Voortzetting of afronding van de hulpverlening Fase 1 Aanmelding De aanmelding kan plaats vinden door een hulpverlener, de coördinator nazorg exgedetineerden van de gemeente Katwijk, een familielid of de potentiële deelnemer zelf. Tijdens de aanmelding gaat de casemanager na of aan de voorwaarden voor deelname wordt voldaan en een uitnodiging voor een intakegesprek zinvol is. Zo nodig worden de voorwaarden om alsnog in aanmerking te komen doorgenomen en vindt eventuele verwijzing naar hulp plaats. Fase 2 Intake Het intakegesprek vindt plaats bij De Brug, in de gevangenis of in de kantoorruimte van Platform Kocon in Huize Callao. Tijdens dit intakegesprek geeft de potentiële deelnemer 10 MOVISIE (voorheen NIZW) is een onafhankelijke organisatie die werkt voor en met overheden, vrijwilligers- en professionele organisaties met als doel de participatie en zelfredzaamheid van burgers te bevorderen. Meer informatie op de websites: www.movisie.nl en www.8-fasenmodel.nl. Pagina 7
informatie. Het invullen van het aanmeldingsformulier gebeurt gezamenlijk en is gerelateerd aan de 8 leefgebieden. Soms is het voor het besluit nodig om aanvullende informatie en rapportages op te vragen zoals namen van reclasseringsmedewerkers, (hulpverlenende) instanties en gegevens van het Bureau Krediet Registratie (BKR). Hierna krijgt de deelnemer zo snel als mogelijk te horen of hij/zij wel of niet kan deelnemen. Bij voorkeur start de intake en begeleiding een half jaar voordat de deelnemer terugkeert naar de woonplaats. De casemanager onderhoudt dan de contacten met de gevangenis en/of behandelinstelling waar de deelnemer verblijft en vraagt o.a. de uitslagen van de urinecontroles op van de afgelopen maanden. Fase 3 Matchinggesprek met een mentor en opbouw van de hulpverlening In deze fase volgt het zogeheten matchinggesprek of kennismakingsgesprek met de casemanager, de deelnemer en de mentor. Bij een positief verloop, start de begeleiding door de mentor. Wanneer een deelnemer in aanmerking komt voor een Koconwoning dan wordt eerst het begeleidingsplan opgesteld en ondertekend voordat er een koppeling plaatsvindt met een mentor. Huisvesting Financiën Dagbesteding Woonsituatie Beleving huisvesting Verwachtingen Zingeving Soort en hoogte inkomen Vaste lasten Schulden: hoogte schulden en schuldeisers Aflossingsregeling / saneringsplan Inkomensbeheer Inzicht in financiën Bestedingspatroon Vrijwilligerswerk Betaald werk Hobby s Sport Opleiding of cursus Werkervaringsplek Praktisch functioneren Belangrijke waarden en normen Persoonlijke drijfveren Levensovertuiging Geloofsovertuiging Zingevende activiteiten Rituelen 8 leefgebieden Nederlandse taal (spreken en schrijven) Huishoudelijke zorg Computervaardigheden Administratieve vaardigheden Plannen en organiseren Psychisch functioneren Lichamelijk functioneren Sociaal functioneren Zelfbeeld, zelfwaardering en zelfvertrouwen Psychische klachten Psychiatrische problemen Psychiatrische diagnose Verslaving Mate van ziektebesef Behandeling Gezondheid Gezondheidsklachten (Chronische) ziekte Handicap Medische behandeling Hygiëne en zelfzorg Beleving eigen gezondheid Voeding Dag-/nachtritme Contacten met familie, kennissen, hulpverleners, medecliënten Opvoeding kinderen Sociale vaardigheden Houding en gedrag in de maatschappij Intieme relaties Conflicthantering Fase 4 Inventarisatie en analyse 8 leefgebieden In het 8-fasenmodel zijn acht leefgebieden te onderscheiden. De 8 leefgebieden komen in vrijwel elke fase terug. Ze staan steeds centraal in het begeleidingstraject en brengen structuur aan in de rapportage en de begeleiding. Kenmerkend van deze leefgebieden is dat ze voor iedereen gelden: ze zijn mensgericht en niet probleemgericht. Pagina 8
Fase 5 Opstellen en ondertekenen van het begeleidingsplan De casemanager stelt in samenspraak met de deelnemer een individueel begeleidingsplan op. Het begeleidingsplan houdt zoveel als mogelijk rekening met de wensen en mogelijkheden van de deelnemer, met uitzondering van de harde criteria die gelden voor deelname zoals clean zijn en de verklaring van de deelnemer dat hij of zij meewerkt aan (niet aangekondigde) urinecontroles en/of alcoholtesten. Na overeenstemming over het begeleidingsplan ondertekenen de deelnemer en de casemanager het begeleidingsplan voor akkoord. Wanneer een deelnemer in aanmerking komt voor een Koconwoning wordt het begeleidingsplan opgesteld in overleg met het Indicatieteam. Het huurcontract met aanhangsel voor de Koconwoning maakt een apart onderdeel uit van het begeleidingsplan met een afzonderlijk beschreven traject en afspraken, zoals de gesprekken met een vertegenwoordiger van de woningbouwcorporatie. Fase 6 Uitvoering van het begeleidingsplan De casemanager, de mentor en de deelnemer zorgen samen voor de uitvoering van het begeleidingsplan. Hierbij wordt nauw samengewerkt met verschillende (zorg)instellingen en in het geval van een Koconwoning met Woningbouwcorporatie Dunavie 11. Onderdeel van het begeleidingsplan kan ook zijn hulpverleningsgesprekken bij één van de samenwerkingspartners, zoals Brijder Verslavingszorg, De Brug Midden-Nederland, De Waag, GGZ Reclassering Palier en de GGZ Duin- en Bollenstreek. Voor de deelnemers van het Project Reïntegratie is het vinden van betaalde arbeid moeilijk, omdat zij een grote afstand hebben tot de arbeidsmarkt. De (langdurige) opname in een kliniek, gezondheidsredenen als gevolg van verslavingsproblematiek en/of het detentieverleden vormen belemmeringen die niet simpel te overbruggen zijn. Om het reintegratieproces te bevorderen wordt hierbij ook gezocht naar vrijwilligerswerk en/ of (onbetaalde) werkervaringsplaatsen. Fase 7 Evaluatie van de uitvoeringsfase Voor elke deelnemer zijn concrete doelen en acties opgesteld, die regelmatig en op afgesproken momenten geëvalueerd worden met de deelnemer en de mentor. De leiding van deze (tussentijdse) evaluatiegesprekken over het verloop en het behalen van de doelen zoals geformuleerd in het begeleidingsplan, ligt in handen van de casemanager. Zo nodig wordt het begeleidingsplan bijgesteld. Waar mogelijk wordt met behulp van een exitgesprek de reden van uitstroom geregistreerd. Fase 8 Voortzetting of afronding van de hulpverlening Tijdens de evaluatiegesprekken worden afspraken gemaakt voor het vervolg en/of de mogelijke afronding. Het gaat om langdurige trajecten variërend van 1 tot 4 jaar. Bij terugval in het gebruik van alcohol en/ of drugs of het niet nakomen van afspraken kan deelname direct stop gezet worden. Bij een voortijdige beëindiging wordt altijd aangeboden om te bemiddelen naar andere hulpverlening. Opnieuw aanmelden voor deelname, bijvoorbeeld na behandeling in een verslavingskliniek, blijft altijd mogelijk. Bij nieuwe aanmelding wordt dan opnieuw gekeken naar de persoonlijke situatie en vindt toetsing aan de criteria van het project plaats. Er is sprake van een succesvolle afronding als de deelnemer de gestelde doelen heeft behaald en (weer) in staat is zelfstandig invulling te geven aan zijn of haar leven zonder riskant genotmiddelengebruik of criminele activiteiten. 11 Woningbouwcorporatie Dunavie is op 1 juli 2010 ontstaan uit de fusie tussen SpiritWonen en de Woonstichting KBV. Pagina 9
2.2 Koconwoningen In 2005 kwamen de Katwijkse woningbouwcorporaties en de gemeente Katwijk overeen om jaarlijks huurwoningen beschikbaar te stellen voor de huisvesting van exgedetineerden en ex-verslaafden; de zogeheten Koconwoningen. De woningen worden niet vooraf vrij gehouden of aangewezen, maar liggen verspreid in de gemeente Katwijk. Het aantal woningen wordt jaarlijks toegekend door de VWHR 12 in het kader van de regeling Huisvesting Bijzondere Doelgroepen Holland Rijnland. Voor 2011 werden er 6 woningen beschikbaar gesteld voor het Project Reïntegratie. Voorwaarden Koconwoning Ex-verslaafden en / of ex-detineerden die een beroep doen op een Koconwoning moeten voldoen aan strikte voorwaarden en akkoord gaan met toezicht en woonbegeleiding voor minimaal 2 jaar. Voor het Project Reïntegratie voert De Brug Midden-Nederland de toezicht en begeleiding uit. Andere voorwaarden/ afspraken zijn: een verbod op het gebruik van riskante genotmiddelen; meewerken aan (onaangekondigde) controle op gebruik van alcohol en drugs; alle (dagelijkse) activiteiten van de deelnemer moeten bekend zijn en blijven; geen omgang met mensen die gebruiken en/of crimineel actief zijn; geen overlast veroorzaken; op tijd de huur betalen en meewerken aan huisbezoeken en controle in de woning. Bij het niet nakomen van de afspraken is huisuitzetting mogelijk. De toewijzing van een Koconwoning is afhankelijk van de motivatie van een deelnemer en het perspectief op zelfstandig wonen en een crimineel- en verslavingsvrij leven. De deelnemer die gebruik maakt van een Koconwoning krijgt een volwaardige huurovereenkomst met een aanhangsel waarin de afspraken staan waar de deelnemer zich aan moet houden. Na 2 jaar kan dit huurcontract met aanhangsel omgezet worden in een volwaardig huurcontract zonder aanhangsel. Dit betekent overigens niet dat de begeleiding vanuit het Project dan ook acuut wordt stopgezet. Afhankelijk van de verdere behoefte aan zorg en begeleiding van de deelnemer kan dit vervolgd worden. Een deelnemer toont de brievenbus die hij ontving na het ondertekenen van een volwaardige huurovereenkomst bij Dunavie van zijn Koconwoning. De afronding van een succesvol nazorgtraject. 12 VWHR: Vereniging Woningbouwcorporaties Holland Rijnland Pagina 10
3. Verloop 2011 In 2011 zijn in totaal 19 deelnemers begeleid, waarvan 6 deelnemers het project succesvol konden afronden. 3 deelnemers met een Koconwoning konden in 2011 een volwaardige huurovereenkomst tekenen. 5 deelnemers vielen in 2011 af door terugval in het gebruik of een andere reden. Het totaal aantal succesvolle afrondingen sinds 2002 is opgelopen naar 34 personen, waarvan 5 mensen met een Koconwoning. Dat wil zeggen dat 34 ex-verslaafden en/ of ex-gedetineerden uit Katwijk bij afsluiting van het project de gestelde doelen uit het begeleidingsplan gehaald hebben. Na een veelal intensief nazorgtraject zijn zij weer volledig in staat om zelfstandig invulling te geven aan hun leven zonder riskant genotmiddelengebruik of criminele activiteiten. 3.1 Deelnemers (19) De deelnemers in 2011 waren vooral ex-gedetineerden. De praktijk liet opnieuw zien dat het voor de deelnemers vooral lastig was om nieuwe gezonde contacten aan te gaan en te onderhouden. De meeste deelnemers kwamen er eerder niet goed aan toe om onderliggende problematiek van verslaving of criminaliteit te (leren) herkennen en hiermee om te gaan. Hierdoor liggen er, vaak onbewust, blokkades om een nieuw sociaal netwerk op te bouwen. Bijvoorbeeld door een gebrek aan zelfvertrouwen en de angst om afgewezen te worden. Dit werkt onbewust door in het aangaan van nieuwe contacten. Vooral eenzaamheid wordt door de deelnemers als een groot probleem genoemd. Daarnaast liggen er knelpunten rond huisvesting, inkomen en schulden. Schulden Schuldenproblematiek was voor veel deelnemers een zware last en vormde voor sommigen de aanleiding voor terugval. Een vlot en duidelijk verloop van de schuldenregeling, met een minnelijk of wettelijk traject, is van groot belang omdat het de deelnemers perspectief en rust biedt. In 2011 is als oplossing voor de schuldenproblematiek en/ of het voorkomen hiervan meer gekozen voor inkomensbeheer. Hierdoor ontstond ruimte voor de deelnemer om zich (meer) op andere (leef)gebieden te concentreren. Beschikbaarheid alcohol en drugs De grote beschikbaarheid van alcohol en drugs, de relatief lage prijs (in ieder geval van alcohol), en de eerdere contacten met dealers vormden een groot risico voor terugval. Telkens weer blijkt dat het voor de deelnemers heel moeilijk is om zich te houden aan het voornemen clean te blijven en zich staande te houden; in 2011 was dit niet anders. Arbeid, werkervaringsplaats en dagbesteding Het is de afgelopen jaren steeds moeilijker geworden voor de doelgroep om regulier werk te vinden, vanwege de economische recessie. Deelnemers zelf moeten alle zeilen bijzetten om clean te blijven. Daarnaast zijn er allerlei andere zaken die aandacht vragen zoals het regelen van inkomen, huisvesting en schulden. Hierdoor zijn er, vooral in het begin, veel afspraken met verschillende hulp- en dienstverleners. Starten met een werkervaringsplaats bij de Kringloop van De Brug biedt verschillende voordelen. Direct de dag na vrijlating of afronding van een opname kan een deelnemer aan de slag en van daaruit wordt dan verder gezocht naar anders opties, waaronder regulier werk. Daarnaast is de Kringloop een flexibele plek, waardoor afspraken met hulp- en dienstverleners ingepast kunnen worden. (Zie ook 3.11 op pagina 18) Pagina 11
Huisvesting/ onderdak In 2011 waren er vooral aanmeldingen van (ex-)gedetineerden via de verwijzingen van de Pilot nazorg ex-gedetineerden. Hierdoor wijzigde de problematiek. Een struikelblok was (en is) het vinden van huisvesting of tijdelijk onderdak 13 voor dakloze ex-gedetineerden. Een aanvraag voor een Koconwoning duurt enkele maanden en die tijd ontbreekt voor de kort gestraften. Een andere groep gedetineerden komt na detentie nog niet in aanmerking voor een Koconwoning, omdat er eerst een ander traject met meer begeleiding nodig is. Bijvoorbeeld omdat er sprake is van een verslavingsachtergrond en/ of omdat er op diverse leefgebieden meer zorg nodig is. Toelichting verschillen huisvesting: Huisvesting ex-verslaafden Cliënten in een verslavingskliniek, kunnen gebruik maken van bepaalde regelingen voor het doorbetalen van de huur en andere vaste lasten zoals de zorgpremie. Wanneer zij voor hun opname al dakloos waren, dan wordt er tijdens het verblijf samen met de cliënt gezocht naar huisvesting/onderdak. In de praktijk kan dit betekenen dat een cliënt iets langer in de kliniek blijft, zodat er aansluitend onderdak beschikbaar is. Terugval voorkomen Schuldhulpverlening, werktoeleidingstrajecten én begeleid wonen is nodig om terugval te voorkomen en daadwerkelijke gedragsinterventies te realiseren voor volwassen justitiabelen. Dit blijkt uit de resultaten van onderzoek uitgevoerd door de Erasmus Universiteit Rotterdam in opdracht van het WODC. Het rapport (februari 2012) beschrijft dat 70% van de justitiabelen problemen hebben op het gebied van werk (het niet kunnen behouden of het niet hebben van), financiën (schulden) en wonen (het na detentie niet hebben van huisvesting). Huisvesting ex-gedetineerden Het inkomen van gedetineerden Bron: Centrum Criminaliteitspreventie Veiligheid. (salaris of uitkering) wordt tijdens hun Website: www.ccv.nl detentie stop gezet 14 en er is ook geen geld voor het doorbetalen van huur (of hypotheek). Als een gedetineerde geen financiële buffer heeft of familie die bereid is de om de huur voor te schieten, dan moet de huurovereenkomst beëindigd worden 15. In tegenstelling tot verslaafden in een kliniek, kunnen gedetineerden het einde van de detentie niet met een aantal dagen of weken verlengen zodat de aansluiting op huisvesting beter verloopt en dakloosheid wordt voorkomen. Daarnaast komt het regelmatig voor dat een gedetineerde eerder en plotseling in vrijheid wordt gesteld. Inkomen Ook in 2011 worstelden deelnemers met het verkrijgen van inkomen; de meeste hadden geen werk (meer) na behandeling of detentie. Extra moeilijk was het voor degenen die (nog) geen woonadres of verblijfplaats hadden, waardoor toegang tot voorzieningen zoals een uitkering niet mogelijk was. Het regelen van een uitkering (en voorschot) bij de gemeente Katwijk of een daklozenuitkering (via de gemeente Leiden) duurt een aantal weken. De combinatie geen onderdak en geen inkomen geven aanleiding voor terugval 13 14 Het ontbreken van huisvesting of opvangmogelijkheden, en als gevolg hiervan dakloosheid, vormt ook een knelpunt bij de ex-gedetineerden die nog verslaafd zijn, maar zij vallen niet onder de doelgroep van het Project Reïntegratie. Als zij al kunnen werken in detentie dan gaat het om maximaal 15,00 euro per week. 15 Steeds meer gemeenten, zoals Rotterdam en Alphen, lossen dit knelpunt op met behulp van leenbijstand voor kort gestraften (3 tot 6 maanden), zodat de huurwoning aangehouden kan worden. De gemeente Katwijk is nog niet zover. Pagina 12
3.2 Overzicht deelnemers Project Reïntegratie Het onderstaande schema geeft de stand van zaken weer op 31 december 2011. Voor nader inzicht zijn ook gegevens van voorafgaande jaren opgenomen. Jaar Aanmeldingen Afgewezen Afvallers Elders opvang, vernieuwd doel Uitvallers Beëindigd/ geen doel Deelnemers Doel behalend Succes Positief afgerond Contact Aantal unieke personen 2002 13-6 5 - - - 2003 19-5 3 2 1-2004 19-1 8 7 3-2005 29-6 6 16 5-2006 19 8 3 5 23 6 36 2007 24 6 9 4 23 3 35 2008 19 9 5 5 16 4 42 2009 23 5 3 2 12 2 33 2010 23 3 3 10 11 4 40 2011 14 4 1 4 9 6 40 Totaal 202 35 42 52 119 34 226 Toelichting tabel: 1) Aanmeldingen Het aantal mensen dat zich aanmeldde voor het Project Reïntegratie. Tijdens het eerste contact worden al de nodige vragen gesteld om te bepalen of een intakegesprek voor deelname zinvol is. Als dit niet zo is, volgt verwijzing naar een andere vorm van zorg. In 2011 meldde 14 personen zich aan voor het project, met 10 personen volgde een intake. 2) Afgewezen Kandidaten die na een intakegesprek afgewezen zijn omdat zij niet voldoen aan de criteria of alleen een beroep doen op een (Kocon)woning of potentiële deelnemers die buiten de Bollenstreek gaan wonen. Redenen in 2011: De potentiële deelnemers wilden niet akkoord gaan met de voorwaarden van het project; (2x) De potentiële deelnemers gebruikte nog alcohol- en/ of drugs. (2x) 3) Deelnemers doel behalend Diegenen die het doel van het project Reïntegratie behalen. In 2011 werden in totaal 19 personen begeleid, waarvan 8 deelnemers uit 2009 en 2010. Op 31 december 2011, het einde van het projectjaar, was dit aantal minder (9) doordat een aantal deelnemers uitviel of door een succesvolle afronding. 4) Afvallers Diegenen die niet langer in aanmerking komen voor het project en verwezen zijn naar andere zorg of tijdens het project geswitcht zijn naar bijvoorbeeld een opname voor behandeling. Ook een verhuizing kan reden zijn voor het afvallen. Kortom diegenen die een vernieuwd doel gaan nastreven. In 2011 ging het om 1 persoon. 5) Uitvallers Diegenen die tijdens het traject uitvallen, omdat zij bijvoorbeeld terugvallen in verslaving, de afspraken niet (meer) na komen of onberekenbaar zijn en de doelstelling niet kunnen, of zullen behalen, en ook geen vernieuwd doel hebben om na te streven. In 2011 was bij 5 personen sprake van een beëindiging zonder dat het doel behaald werd: 2 deelnemers met een Koconwoning werden de woning uitgezet omdat zij zich niet hielden aan de afspraken 1 deelnemer liet niets meer van zich horen; 2 deelnemers wilden op eigen kracht verder/ geen begeleiding meer. 6) Succesvolle deelnemers De deelnemers die het Reïntegratieproject succesvol beëindigd hebben en zelfstandig functioneren zonder riskant gebruik van alcohol of andere drugs en criminaliteit. In 2011 hebben 6 deelnemers het project succesvol afgerond. Hiervan hadden 3 deelnemers een Koconwoning (sinds 2009); zij kregen een reguliere huurovereenkomst. Twee exdeelnemers hebben woonbegeleiding vanuit De Brug en 1 deelnemer heeft hulp bij het beheren van het inkomen. 7) Contact Het totaal aantal unieke personen (kandidaten/deelnemers) waarmee het casemanagement contact had. Indien mogelijk is er met alle deelnemers die zijn afgevallen of uitgevallen regelmatig contact. Na behandeling of detentie blijft voor hen altijd de mogelijkheid open staan voor een nieuwe aanmelding. In 2011: 40 personen. Pagina 13
3.3 Deelnemers met Koconwoning in 2011 (8) In 2011 waren er 8 personen die, sinds 2009 of 2010, gebruik maakte van een Koconwoning. In 2011 werden 7 nieuwe aanvragen besproken (waarvan 3 uit 2010). Deze aanvragen werden (nog) niet toegekend omdat: - de deelnemers niet voldeden aan de voorwaarden (4x); - niets meer van zich liet horen (1x); - andere huisvesting vond (1x) of - later (afhankelijk van het verloop in een voorbereidende fase) te horen krijgt of een Koconwoning tot de mogelijkheden voor huisvesting behoort. Twee deelnemers raakten in 2011 het gebruik van een Koconwoning kwijt, omdat zij de afspraken niet nakwamen en terugvielen in het gebruik van alcohol of drugs. De adviezen voor een vervolgtraject met zorg en onderdak werden niet opgevolgd. Voor een aantal aanvragen voor huisvesting met behulp van een Koconwoning was de voorbereidende tijd te kort om de aanvraag überhaupt te bespreken. De beschikbare woningen zijn niet direct beschikbaar en zijn ook niet vooraf aangewezen. Wanneer duidelijk is dat een deelnemer in aanmerking komt voor een Koconwoning start de aanvraagprocedure en wordt er een zoekopdracht geformuleerd. Daarna moet er eerst een huurwoning vrij komen die geschikt is. Dit duurt enkele maanden. Verwijzen naar het Slaaphuis 16 van De Binnenvest of woongemeenschappen zoals de Horeb en de Vrijheid zijn dan alternatieven, als onderdak bij familie niet mogelijk is. In 2011 waren er in principe 6 Koconwoningen beschikbaar vanuit de regeling huisvesting bijzondere doelgroepen. Hier is geen beroep op gedaan, omdat: - de deelnemers die zich hiervoor aanmeldde niet voldeden aan de voorwaarden; - de voorbereidende tijd niet toereikend zou zijn; - de terughoudendheid in het toekennen van een Koconwoning als gevolg van de ervaringen in de praktijk 17 ; - de beschikbaarheid van een (nieuwe) tussenfase, het project begeleid zelfstandig wonen van De Brug, waardoor er in 2011 gekozen is voor deze route. Overzicht Koconwoningen tot en met 31 december 2011 Jaar Aantal Koconwoningen in gebruik genomen 18 Voortijdige uithuisplaatsing van deelnemer Traject met Koconwoning succesvol afgerond 2005 3 - - 2006 3 1-2007 2 3 1 2008 3 1 1 2009 3 0 2 2010 3 19 - - 2011 0 2 3 Totaal 18 7 7 Begeleid zelfstandig wonen 16 17 18 19 Het Slaaphuis van De Binnenvest heeft echter een flink tekort aan bedden. Sinds de start van het project zijn er veel lessen geleerd met deelnemers in de Koconwoningen. Op basis hiervan zijn de aandachtspunten en criteria voor een Koconwoning bijgesteld. Het aantal deelnemers dat graag in aanmerking wilde komen voor een Koconwoning was de afgelopen jaren driemaal zo hoog als dat er zijn toegewezen. Na de toewijzing van een Koconwoning haakten 7 deelnemers voortijdig af omdat zij de eisen te zwaar vonden of omdat zij terugvielen in gebruik of criminaliteit (na de toewijzing duurt het nog enkele maanden) óf zij vonden tijdens de wachttijd op een andere manier onderdak (bv. samenwonen met vriendin). Totaal 3 Koconwoningen met 4 deelnemers (in1 woning wonen 2 deelnemers) Pagina 14
In de afgelopen 7 jaar hebben 7 deelnemers een sleutel ontvangen na een succesvol traject in een Koconwoning. 7 deelnemers moesten gedwongen de Koconwoning verlaten. De praktijk leerde dat de stap naar zelfstandig wonen voor veel deelnemers groot was en soms té groot. In combinatie met de kortere opnames voor behandeling, realiseerden de betrokken partijen van het project dat het niet realistisch was om hierin verbeteringen te verwachten. Gezocht is naar andere oplossingen. De Brug Midden-Nederland, van meet af aan als uitvoerder van het casemanagement betrokken bij het Project Reïntegratie, heeft dit knelpunt opgepakt en het Project Begeleid Zelfstandig Wonen ontwikkeld. Dit project startte in 2011 en staat ook en vooral open Tussenfase naar zelfstandig wonen voor potentiele deelnemers van het Project Naar aanleiding van de eerste proeftrajecten Reïntegratie. Op die manier kan dit project is het Indicatieteam steeds meer overtuigd van De Brug functioneren als een tussenfase van het eerdere idee om voor de start in een voorafgaand aan deelname en het gebruik Koconwoning met een tussenfase te starten. van een Koconwoning van het Project Reïntegratie. De voordelen zijn dat de Op die manier is er meer toezicht en krijgen deelnemer niet gelijk alleen woont de deelnemers meer rust en ruimte om allerlei waardoor er minder eenzaamheid is. zaken waaronder financiën te regelen. Daarnaast is er meer tijd voor het herstellen/ Bovendien hebben zij op die manier een dak opbouwen van een sociaal netwerk, het boven hun hoofd en kunnen zij zich aanleren van vaardigheden en het bewijzen dat ze een verslavingsvrij leven voorbereiden van regelzaken zoals de aankunnen. aanpak van schulden. De verwachting voor 2012 is dat deze tussenfase in de vorm van Bron citaat: Tussentijdse rapportage Project begeleid groepswonen de kans van slagen Reïntegratie Katwijk - Periode januari 2006 tot op de fase hierna, het zelfstandig wonen in een Koconwoning, zal vergroten. juli 2006`- Uitgave: Stichting Kocon- mei 2006 3.4 Ervaringen en informatie over deelnemers De deelnemers die in 2011 zijn begeleid waren vooral over de begeleiding persoonlijke aandacht van de mentoren erg positief. Een aantal deelnemers uitte kritiek op de aanpak en dan vooral op de sturende en controlerende aspecten. Potentiële deelnemers zien om diezelfde reden soms af van deelname. Enerzijds wordt onderkend dat controle nodig is en een goede stok achter de deur is, maar anderzijds wordt dit ook als betuttelend en als inbreuk op de persoonlijke vrijheid ervaren. Het meewerken aan bepaalde voorwaarden/ vrijheidsbeperkingen, is moeilijk om vol te houden. De praktijk van de afgelopen jaren laat evenwel zien dat een aantal van de eerdere afhakers op een later tijdstip alsnog terug komen en dan wel bereid zijn om aan de voorwaarden mee te werken. In 2011 waren 11 aanmeldingen voor deelname aan het project afkomstig van exgedetineerden, 9 hiervan zijn als deelnemer gestart. Deze positieve toename werd veroorzaakt door de start van de Pilot Nazorg ex-gedetineerden. Als bijzonder is te noemen dat er 5 vrouwen zijn aangemeld in 2011, gemiddeld lag dit de afgelopen jaren op 2. Het moeilijkste vond ik om mijn dag door te komen. Je oude vrienden kan je niet meer opzoeken. Een baas zit niet echt te wachten op een ex-verslaafde en vrijwilligerswerk is moeilijk te vinden. Eigenlijk ben je heel erg eenzaam en dan is het moeilijk om niet terug te vallen. Ik ben blij dat ik toch heb doorgezet. Uitspraak van een deelnemer. Pagina 15
Overige informatie over de samenstelling en achtergronden van de deelnemers: Op 31 december 2011 waren er 9 deelnemers gekoppeld aan een mentor. Naast de begeleiding vanuit het Reïntegratieproject hadden 14 deelnemers ook ondersteuning en hulpverlening vanuit De Brug Midden-Nederland Voor 3 deelnemers vormde het Reïntegratie Project een verplicht onderdeel van het reclasseringstoezicht. Er werd soms op bepaalde punten te veel nadruk gelegd wat ik dan op dat moment erg vervelend vond. Achteraf begrijp ik wel dat dit belangrijk was om terugval te voorkomen en een goede toekomst tegemoet te gaan. Uitspraak van een deelnemer. 5 deelnemers kregen een voedselpakket van de Voedselbank Katwijk 13 deelnemers kregen een uitkering (1 ziektewet, 2 WIA, 10 WWB) 6 deelnemers kregen in 2011 een betaalde baan en 9 deelnemers waren gekoppeld aan een werkervaringsplaats. 16 deelnemers hadden een verslavingsachtergrond. Ik heb er veel aan gehad. Het was goed dat ik iedere week een gesprek kon hebben met mijn mentor en altijd op hem kon terugvallen. Uitspraak van een deelnemer. 14 deelnemers hadden schulden. 7 deelnemers kregen hierbij hulp van het Budget Informatie Punt van de gemeente Katwijk en 5 deelnemers hadden een bewindvoerder. 3.5 Casemanagement De taken van de casemanager worden mede afgestemd op de taken van de mentoren. Dit jaar is de casemanager nauw betrokken geweest bij de ontwikkeling van de Pilot Nazorg ex-gedetineerden en nam ook deel aan het tweewekelijkse Nazorgoverleg. 3.6 Indicatieteam Op verzoek van Kocon zijn twee aparte bijeenkomsten belegd om de gewijzigde manier van werken zoals voorgesteld door de VWHR te bespreken. Hierbij werd de teleurstelling gedeeld over de toegenomen regels en formele procedures zoals ingebracht door de VWHR. Door in te zetten op formele en juridische procedures, bijvoorbeeld bij huisuitzettingen, zou het effect zijn dat de drempel verhoogd zou worden voor het toekennen van een woning. In de praktijk zou dit namelijk betekenen dat de actieve rol van de begeleidende instellingen/ medewerkers ondergeschikt zou worden aan de formele en gerechtelijke procedures. Deze veronderstelling bleek juist: het toekennen van een Koconwoning, is mede hierdoor afgenomen. Het Indicatieteam is in 2011 niet meer eens in de 6 weken bij elkaar gekomen, omdat er minder deelnemers waren die in aanmerking kwamen voor een Koconwoning. Daarnaast volstond het vaak om met behulp van telefonisch en emailcontact met elkaar de gewenste afstemming en voortgangsbewaking te realiseren. 3.7 Mentoren (15) In 2011 waren er 15 mentoren betrokken bij het project. 2 mentoren komen niet uit Katwijk. Er is behoefte aan meer vrijwilligers, de 1-op-1 begeleiding vraagt veel tijd en inzet en het verdient de voorkeur dat een vrijwilliger niet meer dan 1 deelnemer begeleid. Pagina 16
De mentoren kwamen regelmatig (gemiddeld 1x per 6 weken) bij elkaar onder leiding van de casemanager voor uitwisseling van ervaringen en ondersteuning. Deze bijeenkomsten verliepen naar tevredenheid en zijn heel waardevol voor de mentoren. Gespreksonderwerpen hierbij waren onder meer: - Hoe gebruik je het begeleidingsplan binnen de gesprekken met de deelnemer; - Welke zaken moeten er geregeld worden na detentie of opname in een kliniek; - Welke instanties zijn er of kunnen betrokken zijn bij huisvesting en onderdak en - De begeleiding van zedendelinquenten. Omdat meer ex-gedetineerden in beeld komen voor nazorg (door invulling van de nazorgtaak van de gemeente Katwijk) is het reëel om aan te nemen dat hierdoor ook gedetineerden met een zedendelict in beeld komen. Bij navraag bleek dat de mentoren zich in eerste instantie niet geroepen voelden om deze mensen te begeleiden. Gezocht wordt naar andere mogelijkheden voor begeleiding. Daarnaast zal bij de aanmelding van een nieuwe mentor direct de vraag gesteld worden of deze bereid is een deelnemer met een zedenachtergrond te begeleiden. Hierbij gaat het nadrukkelijk niet om begeleiding gericht op het voorkomen van terugval in zedengedrag, dit ligt altijd in handen van een daartoe gespecialiseerde zorginstelling, maar om begeleiding van praktische zaken zoals huisvesting, inkomen, werk en eventuele schulden. De geplande training door Movisie in 2011 is uitgesteld en vindt plaats in 2012. Duur van de begeleiding door mentoren De afgelopen jaren benadrukken we telkens weer dat een intensieve begeleiding door de casemanager én mentoren een voorwaarde is voor (langdurig) succes. Dit uitgangspunt is nog steeds van kracht, maar enkele ontwikkelingen gaven in 2011 reden tot herbezinning voor wat betreft de begeleidingsduur van een deelnemer door dezelfde mentor. De opname- en behandelperioden in verslavingsklinieken zijn de afgelopen jaren steeds korter geworden. In plaats van een jaar of langer, zijn de behandelingen tegenwoordig nog maar een paar maanden. Dit heeft te maken met landelijke ontwikkelingen, waarbij het uitgangspunt is dat de opnames korter zijn met meer nadruk op (ambulante) zorg en intensieve begeleiding in het nazorgtraject. Dit betekent dat er meer en langer begeleiding nodig is na de interne opname in een verslavingskliniek. Deelnemers die langer dan twee jaar begeleiding (nodig) hebben, vormden in 2011 eerder regel dan uitzondering. Dit vraagt veel inzet, tijd en energie van de mentoren. Daarnaast is het soms ook moeilijker om de juiste afstand-nabijheid te bewaren en/ of afscheid te nemen. Tijdens de begeleiding wordt er intensief gewerkt aan de verschillende leefgebieden zoals het op gang brengen en onderhouden van een sociaal netwerk, het voorbereiden op werk, de aanpak van schulden, enzovoorts. Wanneer dit na twee jaar niet toereikend is voor een deelnemer om (zonder terugval) zelfstandig zijn/ haar leven in te richten, dan is er soms meer aan de hand is. De inzet van professionele begeleiding is dan een overweging. In 2012 zal het begeleidingsaspect van het project extra aandacht krijgen. Gedacht wordt de begeleiding door mentoren in de nazorgtrajecten te beperken tot 2 jaar of van mentor te wisselen. Daarnaast nadere uitgangspunten formuleren voor het wel/ niet inzetten van professionele begeleiding. We gaan ervan uit dat de ervaringen van soortgelijke (maatjes)projecten in het land hierbij van dienst kunnen zijn. Pagina 17
3.9 Overzicht herkomst van de aanmeldingen 2002 2010 Aantal Aanmelding via 2002 2006 2007 2008 2009 2010 2011 t/m 2005 48 Eigen Initiatief 27 5 4 4 6 2-58 De Brug (o.a. via het Inloophuis) 15 5 3 6 13 13 3 32 Politie 14 4 4 6 2 2-11 PI Scheveningen/ PI Zoetermeer/ PI Alphen 2 3 4 2 - - - 11 Familie, vriend, kennis 9 - - - 1 1-6 Advocatuur 2-3 1 - - - 6 Brijder of GGZ 3 1-1 - 1-4 Overig 1 - - 2-1 - 3 Gevangenenzorg Nederland 2 1 - - - - - 15 Gemeente Katwijk (via melding DPAN/ Pilot 2-1 - - 1 11 Nazorg ex-gedetineerden) 3 Factor Welzijn (jongerenwerk) 3 - - - - - - 3 Platform Kocon 1-1 - 1-2 Reclassering Leiden - - 1 - - 1 3 De Hoop 2 - - - - 1 205 Totalen 83 19 24 19 23 23 14 In 2010 is, gelet op de tegenvallende resultaten in verhouding tot de tijd en inzet die werving en voorlichting vroeg, afgesproken om niet meer intensief en actief aan werving te doen en alleen op aanvraag informatie toe te sturen. In het jaarverslag 2010 werd het volgende gesteld: Wel is de verwachting is dat in 2011 het aantal aanmeldingen vanuit de gemeente Katwijk zal gaan stijgen in verband met het nieuwe beleid vanuit de gemeente rondom nazorg ex-gedetineerden. Deze verwachting kunnen we als uitgekomen beschouwen. Doordat de gemeente Katwijk de start van de Pilot nazorg ex-gedetineerden mogelijk maakte (vanaf maart 2011), zijn er 11 aanmeldingen van ex-gedetineerden binnengekomen. 3.10 Contacten met verslaafden, gedetineerden en ex-deelnemers Het onderhouden van contacten bestaat uit telefooncontacten, af en toe een gesprek en het bezoeken in de gevangenissen. Ook in 2011 onderhield de casemanager regelmatig contact met toekomstige deelnemers of deelnemers die dit op prijs stelden. Het gaat hier ook om de groep deelnemers die voortijdig het project moesten verlaten door terugval en mogelijk later (weer) in aanmerking komen voor deelname. Omdat we graag nader inzicht willen hebben in de actuele situatie van ex-deelnemers die eerder succesvol het project hebben afgerond, is het de bedoeling dat dit in 2012 in beeld gebracht gaat worden. De uitkomsten hiervan worden dan opgenomen in het jaarverslag van 2012. 3.11 Kringloopwinkel De Brug Werkervaringsplaatsen Meewerken aan dagbesteding en/of werk geldt als voorwaarde binnen het project. Met de start van de Kringloop van de Brug is de invulling van dagbesteding, als tussenstap naar regulier werk, veel sneller en beter uitvoerbaar geworden. De meeste startende deelnemers beginnen met een werkervaringsplek in de Kringloopwinkel. Pagina 18
De meeste deelnemers vinden vrijwilligerswerk of zogeheten werkervaringsplaatsen te min. Zij willen het liefst zo snel als mogelijk een betaalde baan. De praktijk van de afgelopen jaren leerde echter dat een betaalde baan, of een werkervaringsplaats in een bedrijf, direct na behandeling of detentie veelal in een teleurstelling eindigt. Het is zowel geestelijk als lichamelijk te belastend, waardoor het risico op terugval (te) groot was. De deelnemers zelf onderschatten dit meestal. Bovendien, zoveel betaalde banen liggen er ook niet voor het oprapen. Een aantal jaren geleden was dit veel makkelijker te realiseren. Om teleurstellingen en uitval te voorkomen is in 2011 de keuze gemaakt om in principe altijd te starten met dagbesteding in de werkplaats van de Kringloop van De Brug. Door de start in de Kringloop kon in korte tijd ook een beter beeld ontstaan over het functioneren van de deelnemers en de eventuele knelpunten. Een ander groot voordeel van de Kringloop is dat de deelnemers heel snel aan de slag konden, bijvoorbeeld de dag na vrijlating. Verder konden allerlei afspraken, in het begin zijn dit er velen, eenvoudig ingepland worden, zonder dat dit problemen gaf voor de werkzaamheden en zonder dat dit (vervelende) vragen opriep. De duur van de werkervaringsplaats bij de Kringloop was afwisselend. De ene deelnemer bleef voor enkele maanden in de Kringloop, een ander enkele weken als tussenfase naar een ander werkervaringsproject. Deelnemers konden vanuit de Kringloop aan hun persoonlijke doelen werken, waaronder doorzetten (ook in periodes waar iemand minder gemotiveerd was), leren stellen van grenzen, verantwoordelijkheid nemen. Vanwege de korte lijnen met de casemanager kon er snel ingegrepen worden bij dreigende terugval. Na enige tijd beschouwen de meeste deelnemers de werkervaringsplaatsen bij de Kringloop als een welkome aanvulling op het hersteltraject en zijn enthousiast. Kritiek is wel te horen over de ongelijkheid in vergoedingen met vergelijkbare projecten in andere gemeenten. Een stimulering in de vorm van een (kleine) vergoeding voor de werkzaamheden zouden de deelnemers zeer welkom zijn. De Kringloopwinkel van De Brug Midden-Nederland aan de Heerenweg 5 in Katwijk Pagina 19
De Kringloop is nadrukkelijk geen eindstation, maar een laagdrempelige opstap naar betaald werk of ander vrijwilligerswerk. Samen met de deelnemer wordt besproken óf, hoe en wanneer de vervolgstap naar betaald werk volgt. Daarna kan de deelnemer gestimuleerd en geholpen worden bij sollicitaties en wordt samenwerking gezocht met de gemeente Katwijk voor een reïntegratietraject. Het blijft weliswaar moeilijk om daarna een betaalde baan te vinden, maar de deelnemers staan na het overbruggen van de startfase sterker in hun schoenen. Hierdoor kunnen zij afwijzingen beter aan en zal het demotiverende effect hiervan, minder snel leiden tot terugval. Naast dagbesteding en werk werden ook andere activiteiten zoals sporten gestimuleerd vanuit het project. 3.12 Voorlichting en contacten met instellingen Het komt nauwelijks voor dat de gegevens van een deelnemer op papier staan en/of in één dossier bijeen gebracht zijn. Na het intakegesprek met een deelnemer was nog vaak en veelvuldig contact nodig met allerlei medewerkers van bijvoorbeeld zorginstellingen, PI s en Reclassering. Op die manier kon een helder beeld ontstaan over de achtergronden van de deelnemer en de aandachts- en zorgpunten met betrekking tot de 8 leefgebieden. Afstemming en samenwerking, verdeeld over vele hulp- en dienstverleners, vergde weliswaar veel navraag en overleg, maar verliep over het algemeen erg positief. Woningbouwvereniging Dunavie In 2011 is er intensief contact geweest met medewerkers van Dunavie in verband met twee uithuisplaatsingen van deelnemers met een Koconwoning en de gewijzigde regeling hierbij, zoals voorgeschreven door de VWHR. Tijdens deze gesprekken zijn de juridische procedures verhelderd en nadere afspraken over dossiervorming van de deelnemers. Gedurende het jaar heeft Dunavie voortdurend positief meegedacht, wanneer persoonlijke situaties van deelnemers hiertoe aanleiding gaven. Het contact met Dunavie loopt naar volle tevredenheid. Gemeente Katwijk en Leiden De afgelopen jaren is door Kocon o.a. vanuit het Project Reïntegratie gepleit voor een lokaal postadres (ook bekend als briefadres ), zodat dakloze Katwijkers hiervoor niet afhankelijk zijn van de voorzieningen van de gemeente Leiden. Hier is gehoor aan gegeven. Sinds oktober 2011 is het mogelijk voor Katwijkers zonder een vast verblijf (de daklozen) om zich onder strikte voorwaarden in te schrijven bij de gemeente Katwijk. Hierdoor is het ook mogelijk om een eventuele uitkering bij de gemeente Katwijk aan te vragen én een beroep te doen op de schuldhulpverlening van de gemeente Katwijk (het BIP). Hoewel er erg veel huiver is om de gevraagde toestemming en ondertekening te geven voor het vermelden van de adressen waar de desbetreffende dakloze af en toe kan slapen, betekent dit een positieve vooruitgang. In enkele situaties is de inschrijving bij de gemeente Katwijk toegekend, waardoor betere perspectieven op het slagen van het nazorgtraject ontstond. Vanuit het project blijven we dit onderwerp natuurlijk volgen en hebben we gevraagd hierin betrokken te worden. Pilot nazorg ex-gedetineerden Vanaf maart 2011 kreeg de casemanager een actieve rol in het uitvoeren van de gemeentelijke taak ten behoeve van de nazorg voor ex-gedetineerden. Eenmaal per twee weken kwamen de betrokken medewerkers, waaronder de twee trajectbegeleiders en de nazorgcoördinator van de gemeente Katwijk, bijeen in het zogeheten Nazorgoverleg van de Pilot nazorg ex-gedetineerden. Binnen dit overleg werden de individuele Katwijkse gedetineerden die op dat moment vastzaten besproken op basis van de 5 basisvoorwaarden die noodzakelijk zijn voor goede nazorg: ID, inkomen, huisvesting, schulden en zorg. Pagina 20
De casemanager vervulde op het gebied van zorg zowel een adviserende als actieve rol op cliëntniveau. Hierbij werd nauw samengewerkt met de twee trajectbegeleiders en de nazorgcoördinator. De werkzaamheden waren zeer divers zoals: het koppelen van een gedetineerde aan een mentor na detentie, het verzorgen van een intake ten behoeve van opname in een kliniek, contacten gedurende het verblijf in detentie en het eventueel verwijzen naar geschikte zorg zoals schuldhulpverlening en/of algemeen maatschappelijk werk. De samenwerking en afstemming verliep erg goed en de werkzaamheden vanuit de pilot worden beschouwd als een grote aanwinst voor de reïntegratie van exgedetineerden. In 2013 zal de uitvoering van de pilot geëvalueerd worden. Deze evaluatie wordt vervolgens gebruikt door het gemeentebestuur voor de voor de besluitvorming over het al dan niet voortzetten van deze wijze van uitvoeren van de gemeentelijke nazorg van ex-gedetineerden. Overige contacten Het casemanagement onderhield, buiten de contacten met de medewerkers van Brijder en GGZ in het Indicatieteam, ook contacten met medewerkers van talloze andere organisaties zoals: de Voedselbank Katwijk, de Waag, Project Broodnodig, het BIP, Stichting MEE, Palier, Reclassering, Woonleefgemeenschap Horeb, advocaten en huisartsen. Dit verliep goed. Bij de meeste organisaties waren er al directe en korte lijnen met medewerkers, in 2011 zijn deze onderhouden en verstevigd. Deze contacten waren en zijn erg belangrijk voor de deelnemers omdat ze hierdoor hulp en advies kregen op de leefgebieden waar zij problemen ondervonden. Het gebouw van De Brug Midden-Nederland aan de Schaepmanstraat 1 in Katwijk Pagina 21
4. Financiën 2011 Rekening 2011 Begroting 2011 Subsidie ------------------ Subsidie gemeente Leiden- Doeluitkering 2011 75.870,00 75.870,00 Subsidie gemeente Katwijk (vanuit begroting 2011) 5.850,00 5.850,00 Totaal 81.720,00 79.760,00 Uitgaven Arbeidskosten Casemanagement en ondersteuning (1164 uur x 52,17) 60.699,80 57.600,00 Administratieve ondersteuning (46 wkn x 2 uur=92 uur x 30,69) 2.823,48 2.825,00 Deskundigheidsbevordering - 750,00 Reiskosten casemanager (ad 0,35 p. km.) 56,35 400,00 Subtotaal 63.579,63 61.575,00 Organisatiekosten Deskundigheidsbevordering en vakliteratuur 1.392,30 6.500,00 Print- en kopieerkosten (o.a. folder) 266,25 450,00 Zaalhuur, consumpties + broodjes bijeenkomsten vrijwilligers 380,00 150,00 Huur opslagruimte Kubuscomplex o.a. tbv Koconwoningen 750,00 650,00 Porti en enveloppen 277,93 250,00 Subtotaal 3.066,48 8.000,00 Vrijwilligers- en deelnemerskosten Dagbesteding (deelname sport en creatieve activiteiten) 362,01 775,00 Bijdrage dagbesteding/ werkervaring Kringloopproject 1.750,00 1.750,00 Deelnemerskosten/kosten begeleiders 1.802,50 2.160,00 Urinecontrole (25wkn x 5,00 x 12 deelnemers) + alcoholtesten 606,33 1.250,00 Kilometervergoeding en reiskosten vrijwilligers (gevangenisbezoek ed) 298,86 150,00 Bloemetje en cadeaubon vrijwilligers (bij ziekte, afscheid) 286,00 150,00 Vergoeding voor deelnemers (eten, kleding, strippenkaarten) 905,00 600,00 Etentje vrijwilligers 515,00 600,00 Subtotaal 6.525,70 7.435,00 Kosten Koconwoningen Bijdrage startkosten tbv inrichten 5 Koconwoningen 1.003,57 2.500,00 Subtotaal 1.003,57 2.500,00 Onvoorzien - 250,00 Minder besteed dan beschikbaar 7.544,62 Totaal 81.720,00 79.760,00 Werkelijk lager als begroot 7.544,62 Terug te betalen gemeente Leiden 7.004,53 Terug te betalen gemeente Katwijk 540,09 7.544,62 Pagina 22
4.1 Rekening Project Reïntegratie 2011 De financiering van het Project Reïntegratie vindt plaats met subsidies van centrumgemeente Leiden en de gemeente Katwijk. De gemeente Leiden verleende op basis van de gemeentebegroting 2011 een inputsubsidie tot een maximum van 75.870,00. De gemeente Katwijk verleende op basis van het jaarlijkse Activiteitenplan van Platform Kocon: 5.850,00. Het terug te betalen bedrag is pro rato over beide gemeenten verdeeld. 4.2 Toelichting op de rekening 2011 1. Arbeidskosten De arbeidskosten zijn lager dan begroot. De post deskundigheidsbevordering is niet benut, omdat hiervoor de tijd ontbrak. De post reiskosten viel lager uit, onder andere doordat de casemanager bij gevangenisbezoek mee kon rijden met de trajectbegeleiders van de Pilot ex-gedetineerden. 2. Organisatiekosten De begrote middelen voor de vervolgtraining door Movisie zijn niet gebruikt; de training is een jaar uitgesteld. Het printen van briefpapier en folders vielen hoger uit dan begroot, evenals de porti en enveloppen. 3. Vrijwilligers- en deelnemerskosten De kosten voor het stimuleren van deelname aan creatieve activiteiten, sport, urinecontroles en alcoholtesten en het etentje voor de vrijwilligers als bedankje voor hun inzet vielen lager uit. De deelnemerskosten voor vergoeding van eten, kleding en vervoer (bij gebrek aan inkomen) vielen hoger uit evenals de reiskosten van de vrijwilligers voor bezoek aan organisaties en gevangenissen. Om tegemoet te komen aan de onkosten van de mentoren voor bijvoorbeeld het gebruik van consumpties tijdens de gesprekken met een deelnemer, de telefoonkosten en reiskosten ontvangen de mentoren maandelijkse een onkostenvergoeding van 15 euro per maand. Onderscheid wordt gemaakt tussen reiskosten voor mentoren met een deelnemer en andere vrijwilligers, bv. een vrijwilliger die iemand ophaalt uit de gevangenis voor het regelen van voorbereidende werkzaamheden of anderzijds. De post dagbesteding, waaronder deelname aan sportactiviteiten en creatieve middagen, is lager uitgevallen door de lagere kosten voor de creativiteitsmaterialen en doordat een minder groot beroep nodig was voor een bijdrage voor sport. Dit beroep is overigens alleen mogelijk als een deelnemer niet in staat is om zelf de kosten hiervoor te betalen. 4. Kosten huisvesting - Koconwoningen De middelen van deze post zijn gebruikt voor de aanschaf of vervanging van huisraad, en witgoed (tweedehands). Daarnaast voor de compensatie van huurtoeslag voor een deelnemer die vanwege zijn leeftijd (nog geen 23 jaar) geen beroep op huurtoeslag kon doen. Omdat er in 2011 geen nieuwe deelnemers waren met een Koconwoning vielen de kosten lager uit dan begroot. Pagina 23
5. Knelpunten en aanbevelingen Hieronder een opsomming van de knelpunten in 2011: 1. De tijdsduur van een nazorgtraject is voor sommige cliënten en mentoren te lang. Het gevolg is dat zowel de deelnemer als de mentor het moeilijk vinden om afscheid van elkaar te nemen. Ook hospitalisering kan een gevolg zijn van een te langdurig traject. Het streven is om in 2012 nadere aanknopingspunten te vinden waarmee de trajecten qua tijdsduur meer te kaderen zijn. Het voordeel hiervan is dat het voor zowel de deelnemer als de mentor duidelijk is hoe lang een traject duurt. 2. Een tekort aan mentoren. 3. De korte opnames/ behandelingen in verslavingsklinieken. 4. Dakloosheid van ex-gedetineerden vanwege het ontbreken van tijdelijke huisvesting, onvoldoende slaapplekken bij De Binnenvest en geen mogelijkheid om een huurwoning aan te houden (bijvoorbeeld met behulp van leenbijstand) voor gedetineerden. 5. Het ontbreken van een inkomen na detentie en de lange wachttijd (ook een voorschot duurt enkele weken). 6. Ontbreken van een vroegtijdige aanpak van schulden en onvoldoende mogelijkheden om schulden/ rente/ incassokosten te bevriezen/ op te schorten, waardoor schulden tijdens behandeling of detentie onnodig hoog oplopen. 7. Het aanscherpen van regels en bezuinigingen met als gevolg een verzakelijking van de dienstverlening waarbij eigen verantwoordelijkheid en zelfstandigheid (zelfredzaamheid) voorop staan, terwijl er juist behoefte is aan begeleiding bij alle complexe regels en procedures. 8. Een verblijf, als gevolg van dakloosheid, bij familie en vrienden is nu al moeilijk, maar dit zal toenemen wanneer de inkomenstoets per 1 juli 2012 wordt ingevoerd. Ouders of andere familieleden ondervinden dan nadelige financiële gevolgen (meer nog als bij de voordeurregeling en de korting op huur- en zorgtoeslagen) als zij onderdak bieden aan terugkerende ex-verslaafden of ex-gedetineerden. Een vorm van respijt (bijvoorbeeld voor 3 maanden tijdelijke opvang) zou een oplossing kunnen bieden. 9. Per 1 januari 2012 is de WIJ uitkering voor jongeren, leeftijd van 18 t/m 27 jaar, gewijzigd. Hierbij geldt de eis dat jongeren de eerste 4 weken, vanaf de aanvraag voor een uitkering, aan kunnen tonen dat zij intensief en actief gesolliciteerd hebben voor werk of zoek zijn gegaan naar een opleiding. Wanneer dit als onvoldoende wordt beoordeeld dan zal de jongere geen uitkering ontvangen. Welke gevolgen deze wijzigingen precies zal hebben voor de doelgroep ex-verslaafden en exgedetineerden is vooralsnog onbekend, maar zal, indien het een knelpunt is, aan de orde worden gesteld binnen het jaarverslag 2012. Pagina 24
Aanbevelingen voor 2012 Kocon is tevreden over het verloop in 2011 en probeert mee te denken over oplossingen voor de knelpunten waar de doelgroep ex-verslaafden en ex-gedetineerden tegenaan loopt. Het blijft de moeite waard inspanningen te leveren en hier met betrokken samenwerkingspartners de schouders onder te zetten. Aanbevelingen voor het jaar 2012 zijn: 1. Voortzetten van het project, waarbij de nadruk blijft liggen op een lokale aanpak en samenwerking. 2. Geef aandacht en tijd aan de werving van mentoren. 3. Blijf investeren in het aangaan en onderhouden van contacten en samenwerkingsverbanden. 4. Zet de samenwerking met de medewerkers van Pilot nazorg ex-gedetineerden voort, evenals de samenwerking met de nazorgcoördinator van de gemeente Katwijk. 5. Gelet op de vele landelijke ontwikkelingen en bezuinigingen die van invloed zijn op zorg en hulpverlening, uitkeringen, toeslagen en schuldhulpverlening, is het van belang om deze ontwikkelingen goed te volgen en indien nodig de deelnemers en mentoren hierover te informeren. 6. Besteed aandacht aan de juridische procedures en de vereiste dossiervorming die gelden voor de Koconwoningen. 7. Zet informatie op papier dat na het intakegesprek meegegeven kan worden aan de deelnemers. Hierin informatie over de aanpak van het nazorgtraject; wat kunnen deelnemers wel/ niet verwachten, hoe lang duurt de begeleiding, wat is er wel/ niet mogelijk binnen het project en wat zijn de rechten/ plichten van deelnemers. 8. Ontwikkel een aanpak voor het monitoren van de deelnemers, zodat er (meer) zicht ontstaat op de effecten van het project op de langere termijn. 9. Blijf signalen geven over bijvoorbeeld de problematiek rond huisvesting/ dakloosheid en schuldenproblematiek. Kocon gebruikt deze input om deze maatschappelijke onderwerpen lokaal onder de aandacht te blijven stellen. Pagina 25
Bijlage: Begrippenkader bij jaarverslag Aanmelder Project Reïntegratie: Een aanmelder is de persoon, of de vertegenwoordiger namens een persoon, die mondeling of schriftelijk aangeeft deel te willen nemen aan het Project Reïntegratie. Ambulante hulpverlening: Ambulante hulpverlening is hulp die geboden wordt aan cliënten door wekelijkse gesprekken op locatie van de zorginstelling. Analyse: De analyse is de periode na het intakegesprek waarin duidelijkheid komt rond de 8 leefgebieden van de deelnemer. Begeleidingsteam: Het begeleidingsteam bestaat uit medewerkers van de samenwerkingspartners van Platform Kocon, betrokken bij het Project Reïntegratie. Dit team komt indien gewenst bijeen om de werkwijze en de voortgang van het project te bespreken. Behandelaar: Een behandelaar is een medewerker in dienst van een instelling zoals Brijder, De Waag, Horeb, De Hoop of De Brug Midden-Nederland en verantwoordelijk voor de uitvoering van de behandeling. Het kan gaan om behandeling voor agressie, trauma of verslaving. Begeleidingsplan: Het begeleidingsplan is de leidraad voor de deelnemer, casemanager en mentor op basis van het 8-fasenmodel met daarin opgenomen de actiepunten per leefgebied. Blaastest/ alcoholtest: De blaastest is de elektronische test die uitgevoerd wordt door een medewerker van De Brug Midden-Nederland bij een deelnemer om het gebruik van alcohol te controleren. Casemanager: De casemanager regelt binnen het Project Reïntegratie alle activiteiten van het project. Clean: Clean is het volledig schoon zijn van verslavende middelen zoals alcohol of drugs. Deelnemer: Een deelnemer is een ex-verslaafde, een ex-gedetineerde al dan niet met een verslavingsverleden of een jongere met beginnende verslavingsproblematiek of criminaliteit die deelneemt aan het Project Reïntegratie en uit Katwijk komt. Deeltijdbehandeling: De deeltijdbehandeling is een therapie voor deelnemers die clean zijn en wordt twee of drie dagen per week gegeven. Detentie: Detentie is het verplicht vastzitten (straf) binnen een gevangenis: een Penitentiaire Inrichting. Pagina 26
8-fasenmodel: Het 8-fasenmodel is een methode die de individuele begeleiding aan cliënten in de maatschappelijke opvang ondersteunt. Het is een werkwijze om gestructureerd en in samenwerking met de cliënt te werken aan haalbare begeleidingsdoelen. Daarbij kan het gaan om het werken aan meer zelfredzaamheid van de cliënt, maar ook om het behouden van de hoogst haalbare vorm van wonen. De 8 fasen bestaan uit: aanmelding, intake, opname, analyse, planning, uitvoering, evaluatie en uitstroom. Gedetineerde: Een gedetineerde is een persoon die vanwege wegens een strafbaar feit in detentie zit. Strafbare feiten zijn gedragingen en handelingen die bij wet verboden zijn. Huiscontroleur: De huiscontroleur is een vrijwilliger die erop toeziet dat de Koconwoning netjes blijft en controleert op het bezit van verslavende middelen. Intake/ intakegesprek: De intake is het gesprek tussen de casemanager en de potentiële deelnemer waarin informatie wordt verzameld van een deelnemer over bijvoorbeeld zijn/ haar gebruik van genotmiddelen, de leefomgeving en motivatie. Koconwoning: De Koconwoning is binnen het Project Reïntegratie het begrip dat gebruikt wordt voor een huurwoning die onder strikte voorwaarden en begeleiding beschikbaar gesteld kan worden voor deelnemers van het Project Reïntegratie. Mentor: Een mentor is een vrijwilliger die wekelijks of tweewekelijks een gesprek heeft met een deelnemer van het project en hierbij steun en een luisterend oor biedt. Mentoroverleg: Het mentoroverleg is het overleg waar de mentoren bij elkaar komen onder leiding van de casemanager om de begeleiding en het traject van de deelnemers te bespreken. Terugval: Een terugval is het moment dat een persoon die clean was weer is gaan gebruiken of terugvalt in criminele activiteiten. Urinecontrole: Een urinecontrole is een test op drugsgebruik bij een cliënt die uitgevoerd wordt door een medewerker van De Brug Midden-Nederland. Verslaafde: Een verslaafde is de persoon die genotmiddelen als drugs en alcohol misbruikt, hiervan afhankelijk is geworden en hulp nodig heeft om er vanaf te komen. Vrijwilliger: Een vrijwilliger is een persoon die onbetaald werk verricht voor het Project Reïntegratie van Platform Kocon. Werkervaringsplek/ WEP: Een Werkervaringsplek is een onbetaalde werkplek binnen een instelling/bedrijf waarmee werkervaring opgedaan kan worden door deelnemers van het Project Reïntegratie om hiermee ervaring op te doen en daarmee de kans op regulier werk te vergroten. Pagina 27
Platform en Stichting Kocon Het Platform Kocon is een samenwerkingsverband van lokale en regionale organisaties die werken op het gebied van verslavingspreventie en handhaving, verslavingszorg en maatschappelijk herstel of hiermee raakvlakken hebben. Indien wenselijk initieert, ontwikkelt en implementeert het Platform zelf activiteiten. De Platformleden komen maandelijks bij elkaar. Een Katwijkse huisarts, H.C. Moolenburgh, fungeert als onafhankelijk voorzitter van het Platform. De samenwerkingspartners in Platform Kocon zijn: - GGD- Hollands Midden - Politie Hollands Midden - De Brug Midden-Nederland - Gemeente Katwijk - Brijder - Factor Welzijn - GGZ Duin- en Bollenstreek - Huisartsen Katwijk - WMO-Adviesraad Op uitnodiging van het Platform nemen ook andere organisaties deel aan de Platformvergaderingen of maken deel uit van de verschillende project- en werkgroepen van het Platform. De Stichting Kocon fungeert als rechtspersoon en beheert de financiën van het Platform. Pagina 28
Verdere informatie: Op de website www.kocon.nl zijn diverse documenten te vinden over de activiteiten van Platform Kocon, waaronder: Activiteitenplan Kocon Samenvatting knelpunten exverslaafden en ex-gedetineerden Pilot nazorg ex-gedetineerden Katwijk Folder Project Reïntegratie Callaoweg 1 2223 AS Katwijk Contactpersoon Kocon: Thea Guijt Telefoon 071-401 52 16 E-mail : tsaguijt@xs4all.nl Contactpersoon Project Reïntegratie: De Brug Midden-Nederland Irma Varkevisser Telefoon: 071-403 37 33 E-mail: irma@debrughelpt.nl