Onderwerp: Voortgang dossier gevolgen gaswinning

Vergadering gemeenteraad d.d. 29 juni 2017 Agenda nummer 4 Portefeuillehouder: burgemeester de heer G. Beukema Onderwerp: Voortgang dossier gevolgen gaswinning Korte inhoud: De gevolgen van de gaswinning zijn van indringende betekenis voor inwoners en ondernemers. De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) werkt via het Meerjarenprogramma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen (MJP) aan de opgave. Het college van burgemeester en wethouders volgt de ontwikkelingen nauwgezet en stuurt waar mogelijk op de diverse thema's. De voortgang van dit dossier wordt constant gemonitord en gerapporteerd aan de raad. De raad wordt voorgesteld om kennis te nemen van de voortgangsrapportage. Delfzijl, 20 juni 2017 Aan de raad Aanleiding De gevolgen van de gaswinning in de gemeente Delfzijl zijn voor de inwoners vaak dagelijks merkbaar. Ze worden zelf geconfronteerd met schade aan woning of bedrijfspand of zien dat een familielid of kennis het (vaak langdurige proces) van schadeherstel moet doorlopen. Monitoren voortgang gevolgen gaswinning Ons college volgt de ontwikkelingen en voortgang op de voet. De complexe opgave hebben wij vertaald naar de onderstaande twaalf punten. Deze punten geven ons houvast in het volgen en waar mogelijk - sturen op de thema's van de Nationaal Coördinator Groningen (verder: NCG). 1. Verbinden MJP aan actieplannen Centrum, Dorpen & Wijken (herijking IIP 2.0) 2. Aanjagen onderzoeken, onder regie van NCG, naar veiligheidsrisico's hoogbouw/ gestapelde bouw 3. Aanjagen onderzoeken, onder regie van NCG, naar veiligheidsrisico's chemiepark 4. Aanjagen onderzoeken, onder regie van NCG, naar veiligheidsrisico's zorgvastgoed 5. Aanjagen onderzoeken, onder regie van NCG, naar schades in de zuidelijke dorpen 6. Inventarisatie cultuur- en monumentaal waardevolle gebouwen versterkingsopgave (beeldbepalend vastgoed) 7. Inventarisatie aantal te versterken woningen, opdrachtverlening; koppelkansen herstructurering woningvoorraad 8. Afstemmen onderzoeksresultaten met de NCG en vertalen in programma's voor versterking (met perspectief voor bewoners verhuiscarrousel, woningbedrijf, gerichte nieuwbouw, tijdelijke huisvesting, gesprekken met bewoners, etc.) 9. Volgen van pilot 50 corporatiewoningen Spijk, Farmsum, Holwierde, Woldendorp, Delfzijl en Bierum en versterking corporatiewoningen volgens door NAM en corporaties gemaakte afspraken 10. Gebiedsgerichte aanpak dorpen en wijken, te beginnen bij Holwierde, Godlinze, Spijk en Bierum 11. Aanpak nieuwbouw en versterken scholen, (tijdelijke huisvesting, bereikbaarheid, voorzieningen 12. Communicatie inwoners Deze punten zijn eind 2015 vastgesteld in relatie tot het eerste Meerjarenprogramma van de NCG. Er is aanleiding om deze punten in de aanloop naar het Meerjarenprogramma 2018 te herijken c.q. actualiseren. Bij de volgende rapportage aan uw Raad dit najaar, zullen wij daarvoor een voorstel

doen. Via dit raadsvoorstel informeren wij u op hoofdlijnen over de voortgang van de bovenstaande punten waarbij wij, omwille van de omvang, een aantal gecombineerd toelichten. Overwegingen Meerjarenprogramma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen 2017-2021 Het MJP 2017-2022 bevat maatregelen en voorzieningen om de opgaven op het gebied van versterking van gebouwen en de afhandeling van schade te realiseren. In samenhang daarmee moeten de leefbaarheid, duurzaamheid en economie van het gebied bevorderd worden. Veel van de uitgangspunten en het beleid van de eerdere MJP s blijven overeind. Daarnaast richt het MJP 2017-2021 zich met name op de uitvoering van de verschillende thema s. U heeft op 26 januari 2017 ingestemd met dit meerjarenprogramma. De voortgang van de activiteiten uit het MJP wordt door de NCG via kwartaalrapportages weergegeven. De kwartaalrapportages beschrijven samenvattend de activiteiten uit het MJP. Daarnaast wordt een samenvattend overzicht van de relevante onderzoeken in het gebied in het MJP gegeven. De kwartaalrapportage Q1 2017 leidt voor ons niet tot het maken van opmerkingen en deze hebben wij ter kennisname toegevoegd (zie raadsmap). De kwartaalrapportages hebben een openbaar karakter en zijn via de website van de NCG te bekijken. Addendum MJP 2017-2021 In het meerjarenprogramma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen 2017-2021 kondigt de NCG aan dat halverwege dit jaar een addendum wordt gepresenteerd. Dit addendum geeft een verfijnde blik op de aanpak versterkingsopgave in de tweede helft van 2017. De versterkingsopgave wordt gefaseerd in twee rondes uitgevoerd op basis van een gebiedsgerichte aanpak. In het addendum is specifieke aandacht voor de versterkingsopgave in Holwierde, Delfzijl Noord (in casu de Zandplatenbuurt) en een aantal woningen in Tuikwerd (Delfzijl). Wij verwijzen u voor dit punt verder naar de passage over de Gebiedsgerichte aanpak dorpen en wijken. Naast de aandacht voor de versterkingsopgave gaat het Addendum MJP 2017-2021 ook specifiek in op de opgave voor de industrie. Op 14 juni 2017 is door de stuurgroep industrie geadviseerd over de beoordelingsmethodiek. De uitkomsten worden opgenomen in de definitieve versie van het addendum. Wij zullen het concept van het addendum, zo gauw dit beschikbaar is, voor u ter inzage leggen. Op 29 juni 2017 vindt hierover in Den Haag het Nationaal Bestuurlijk Overleg plaats met de minister van Economische Zaken.. Op 30 juni 2017 verstuurt de NCG het definitief voorstel addendum MJP 2017-2021 naar de Maatschappelijke Stuurgroep, de betrokken colleges van burgemeesters en wethouders en de minister van Economische Zaken. Wij moeten als college daarover op 4 juli 2017 een besluit nemen en de bevindingen van de gemeente meedelen aan de NCG. Wij zullen uw bevindingen meenemen in onze reactie. De NCG neemt de ingekomen reacties vervolgens mee naar de minister. Nadat de ministerraad op 7 juli 2017 een definitief besluit heeft genomen wordt het addendum openbaar. IDe uitkomsten hiervan kunt u uiteraard meenemen bij de behandeling van dit voorstel.. Nieuw MJP 2018-2022 De NCG werkt ondertussen al aan een nieuwe versie van het MJP voor de periode 2018-2022. Op woensdag 11 oktober 2017 wordt een eerste versie van het MJP behandeld in de bestuurlijke stuurgroep. Voorafgaand kunnen partijen ook een schriftelijke zienswijze met hun opmerkingen indienen. Na de stuurgroep worden de zienswijzen betrokken bij het opstellen van het concept-mjp. Dit programma wordt gepubliceerd en ter inzage gelegd op vrijdag 27 oktober 2017. Het concept-mjp 2018-2022 wordt van 27 oktober t/m 23 november 2017 ter inzage gelegd. De ter inzage legging wordt van te voren publiekelijk aangekondigd. Het programma wordt zowel fysiek als digitaal ter inzage gelegd. Op zaterdag 4 november 2017 presenteert de NCG het concept MJP 2018-2022 in het gebied (meerdere locaties, nader te bepalen).

In de eerste twee weken van de ter inzage legging (30 oktober t/m 8 november 2017) wordt de mogelijkheid geboden om de NCG een toelichting te laten geven bij het concept-mjp in de gemeenteraden en in Provinciale Staten. Op ons verzoek geeft de NCG in deze periode een toelichting aan uw raad. In overleg met de NCG en griffie wordt uw raad hiervoor uitgenodigd. Wij zullen uw vragen en bedenkingen inbrengen in het proces. Met het presidium van uw raad zullen wij nadere afspraken maken over de procedure. Begin december 2017 wordt het Nationaal Bestuurlijk Overleg (NBO) gepland. De uitkomsten van het NBO worden (indien nodig) verwerkt in het MJP 2018-2022. Verbinding MJP met gemeentelijke actieplannen Zoals bij uw raad bekend verkennen wij koppelkansen van de gemeentelijke opgaven en de versterkingsopgave van de NCG. Dit doen wij in nauw overleg met woningbouwcorporatie Acantus, omdat de urgentie van de versterkingsopgave in Delfzijl Noord ligt. De corporatie heeft hier veel vastgoed. Inmiddels heeft u ingestemd met de voorbereiding van een nieuwe gemeentelijke woonvisie en een gebiedsvisie voor Delfzijl Noord. Deze worden u in het najaar 2017 ter vaststelling aangeboden. Gaswinningsbesluit De minister heeft bij brief van 18 april 2017 laten weten voornemens te zijn om het instemmingsbesluit Winningsplan Groningenveld van 30 september 2016 te wijzigen. Het is blijkens die brief de bedoeling om middels een wijzigingsbesluit, het productieplafond voor de gaswinning in Groningen ingaande het eerstvolgende gasjaar - dus vanaf 1 oktober 2017 - met 10% te verlagen. Het voornemen van de minister is gebaseerd op het advies van het SodM (Staatstoezicht op de Mijnen) van 13 april 2017. De procedure is als volgt: 22-25 mei 2017 publicatie kennisgevingen in huis-aan-huisbladen; 26 mei 2017 start terinzagelegging (ook in gemeentehuis Delfzijl, Klant Contact Centrum); 27 mei 2017 start beroepstermijn inzake het nieuwe besluit; 7 juli 2017 laatste dag beroepstermijn nieuw besluit; 13 juli 2017 zitting Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State. Belanghebbenden die eerder een zienswijze hebben ingediend tegen het ontwerpinstemmingsbesluit gaswinning Groningen van 30 juni 2016, kunnen van zaterdag 27 mei t/m vrijdag 7 juli 2017 beroep instellen tegen het wijzigingsbesluit bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Omdat wij belanghebbende zijn en reeds beroep hebben ingesteld tegen het (definitieve) instemmingsbesluit van 30 september 2016, bepaalt artikel 6:19 van de Algemene wet bestuursrecht dat dit beroep mede betrekking heeft op het wijzigingsbesluit. Dit betekent dat wij niet opnieuw beroep behoeven in te stellen tegen dit wijzigingsbesluit. Wij hebben, samen met de andere bestuurlijke partijen in de regio, een aanvullend beroepsschrift in concept klaar. Wij stellen u in kennis van het aanvullend beroepsschrift, zodra deze is ingediend. Gebiedsgerichte aanpak dopen en wijken In het Meerjarenprogramma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen 2017-2021 wordt de versterkingsopgave gefaseerd in twee rondes uitgevoerd op basis van een gebiedsgerichte aanpak. Specifiek voor de gemeente Delfzijl is de gebiedsgerichte aanpak van Holwierde en Delfzijl Noord geborgd in het MJP. De NCG gaat bij het versterken van de woningen uit van het principe 'van binnen naar buiten'. Wij delen deze lijn en hechten waarde aan een gebiedsgerichte aanpak. Holwierde Wij zijn inmiddels in gesprek met dorpsbelangen De Drie Maren, de NCG en het Centrum Veilig Wonen (CVW) over de (versterkings)opgave in Holwierde. Onze inzet is er op gericht om de versterkingsopgave te combineren met de leefbaarheidsopgave uit het Actieplan 'Dorpen en Wijken'

en die te integreren in de Woonvisie. Daarnaast willen wij, waar mogelijk, het dorp ondersteunen bij het putten uit extra middelen van de NCG ende NAM. Hoewel de gevolgen van de gaswinning voor alle bewoners van het dorp ingrijpend is, vraagt dorpsbelangen extra aandacht voor de oudere inwoners van het dorp en de basisschool. Eind juni 2017 worden de inwoners van Holwierde in een algemene bijeenkomst door de NCG bijgepraat over de eerste fase. De eerste fase is opgenomen in het Addendum MJP 2017. Dorpsbelangen verwacht een grote betrokkenheid en dito opkomst. Wij vinden het belangrijk dat de inspecties doorlopend plaats vinden zodat het dorp Holwierde in 2019 geheel geïnspecteerd is. Delfzijl Noord Het opstellen van de gebiedsvisie, urgent vanwege de versterkingsopgave van de NCG, is in volle gang. Gezamenlijk met Acantus verkennen wij de mogelijkheden en inventariseren wij de wensen van de inwoners. De betrokkenheid van de bewoners is voor ons van het allergrootste belang. Daarvoor moet vertrouwen worden verworven en is het van belang dat de bewoners weten welke mogelijkheden er zijn. Dat geldt natuurlijk ook voor alle overige stakeholders. Daarvoor stellen wij een kernboodschap op. Op basis van deze kernboodschap gaan wij in gesprek,soms plenair, soms op individueel niveau. Wie actief mee wil doen krijgt de gelegenheid. Omdat wij de inwoners niet willen overbelasten met gesprekken, stemmen wij zoveel mogelijk af met de NCG, het CVW en de reeds lopende gemeentelijke initiatieven. De gebiedsregisseur, buurtagent, en opbouwwerker zijn 'bekenden' voor de inwoners van de wijk. Zij zijn nauw betrokken bij de gebiedsvisie. Omdat wij, zoals eerder gesteld, groot belang hechten aan een gebiedsgerichte aanpak, hebben wij met de NCG afgesproken dat ook de thema's Hoogbouw en Zorg gekoppeld worden aan de gebiedsaanpak voor Delfzijl Noord. Deze koppeling geeft ons versneld inzicht in de bouwkundige staat van de complexen. Deze informatie wordt betrokken bij de verdere invulling van de wijk. Overigens volgt het thema Zorg een eigenstandig inhoudelijk spoor. Eind dit jaar verwachten wij de eerste uitkomsten van de onderzoeksresultaten van de NCG (inspecties). Met deze gegevens kunnen wij (NCG, Acantus, gemeente) een inschatting maken van de impact van de totale opgave van de wijk. Wij verwachten de gebiedsaanpak in het vierde kwartaal van dit jaar aan u aan te kunnen bieden. Wij houden u in de komende periode actief op de hoogte van het proces. Aanpak nieuwbouw en versterken scholen (scholentransitie) De uitvoering van het programmaplan onderwijshuisvesting Delfzijl begint op stoom te komen. Voor het kindcentrum in Wagenborgen heeft uw raad een krediet vastgesteld en wordt het proces van adviseurskeuze gelopen. Voor het kindcentrum Spijk zal direct na de vakantie de kredietaanvraag in de raad worden behandeld. Het proces van adviseurskeuze loopt gelijk met die van Wagenborgen. In Woldendorp is er een ontwerpteam bezig met het ontwerp van de semipermanente school (opdrachtgever CVW). De school zal eind augustus 2017 voor een jaar verhuizen naar Termunterzijl. Voor de kindcentra Campus West en Tuikwerd in Delfzijl, wordt het Programma van Eisen op dit moment gemaakt. Op 27 juni 2017 wordt uw raad geïnformeerd over de Brede School Noord. Voor het bouwkundig versterken van de Windroos (Delfzijl), Het Baken (Delfzijl) en Hiliglo (Holwierde), zullen eind 2017 de projectgroepen worden gestart. Dat geldt ook voor de semipermanente school in Farmsum. Daar waar mogelijk wordt de kinderopvang meegenomen in de nieuwe kindcentra. Onderzoek oorzaken bouwkundige schades Door TU Delft is in opdracht van de NCG een breed onderzoek gestart naar zowel de impact van de aardbevingen op de gebouwen aan de randen van het gaswinningsgebied, als naar de mogelijke oorzaken van de schade aan gebouwen elders in Groningen, waar aardbevingen en ook andere

externe oorzaken door mijnbouwactiviteiten in het geding kunnen zijn. Daaronder valt ook nader onderzoek naar schade in onze zuidelijke dorpen. In het onderzoek staan drie hoofddoelen centraal: - Eerste hoofddoel van het onderzoek is het bepalen van de oorzaken van de vastgestelde schade in genoemde complexe gevallen (causaliteiten). - Tweede hoofddoel van het onderzoek is het bepalen van de mate waarin de gevonden oorzaken hebben bijgedragen tot de aard en mate van de schade (toerekenbaarheid). - Derde hoofddoel is het formuleren van aanbevelingen voor informatie verzameling, opname en beoordeling van complexe bouwkundige schadegevallen met meervoudige oorzaken in het algemeen en van aanbevelingen voor vervolgacties (inhoudelijk of procesmatig). Deze aanbevelingen worden waar mogelijk gedifferentieerd naar deelgebied, cluster van oorzaken en/of cluster van gebouw typologieën. De uitkomsten van het vervolgonderzoek worden in het najaar 2017 verwacht. Nieuw schadeprotocol Op 31 maart 2017 heeft de NAM aangekondigd zich terug te trekken uit het schadeproces. Ook werd bekend gemaakt dat er onder regie van de NCG in een open proces een nieuw schadeprotocol wordt opgesteld met de maatschappelijke en bestuurlijke stuurgroep. Om daartoe te komen is de inbreng van alle partijen cruciaal. Nieuwe schademeldingen zouden vanaf 1 juli 2017 afgehandeld worden volgens een nieuw schadeafhandelingsproces, dat wordt vastgesteld door de NCG. Het is overigens de vraag of dit lukt. Hiermee wordt een aantal stappen uit het Meerjarenprogramma Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen 2017-2021 van NCG versneld gezet. Door een afvaardiging van de Maatschappelijke Stuurgroep en een afvaardiging van de Bestuurlijke Stuurgroep is een document met uitgangspunten voor het nieuwe schadeprotocol opgesteld. Dit document is aangeboden aan de NCG. Zowel het ministerie van Economische Zaken als de NCG hebben aangegeven dat zij vinden dat het uitgangspuntendocument de basis moet gaan vormen voor het nieuwe schadeprotocol. Er is begrip en steun voor de uitgangspunten en er wordt zo goed mogelijk getracht deze in het nieuwe protocol onder te brengen. Daarbij is de belangrijkste discussie de rol van het Rijk als verantwoordelijke voor de oplossing. De NCG geeft aan dat een nieuw kabinet daarover zal moeten beslissen en dat daar nu nog geen uitspraken over gedaan kunnen worden. Inventarisatie cultuur- en monumentaal waardevolle gebouwen Binnen onze gemeente beschikken wij over een grote diversiteit aan cultureel erfgoed. Dit cultureel erfgoed staat onder druk. Het wordt bedreigd door leegstand, achterstallig onderhoud en schade als gevolg van de gaswinning. Nu wordt, bij keuzes over herstel en verbouw van het erfgoed, niet altijd en niet standaard rekening gehouden met de cultuurhistorische waarden. Bij herstelmaatregelen van bevingsschade of door sloop kunnen waardevolle kwaliteiten verloren gaan. Hierdoor wordt het erfgoed onherstelbaar aangetast of verdwijnt. Om een proactieve rol te kunnen vervullen met betrekking tot het behoud van de cultuurhistorische en karakteristieke panden zijn wij gestart met een gemeentebrede inventarisatie van karakteristieke en beeldbepalende bebouwing. Hiervoor hebben wij welstands- en monumentencommissie Libau opdracht gegeven. De eerste resultaten verwachten wij in juli 2017. De uitkomsten van de inventarisatie leggen wij voor u ter inzage. De definitieve lijst van de waardevolle gebouwen vertalen wij naar een facet bestemmingsplan (t.b.v. behoud cultuurhistorie).

Pilot versterken corporatiewoningen Er is een versterkingsprogramma opgesteld door de NAM en het CVW waarbij 1650 corporatiewoningen versterkt en verduurzaamd moesten worden. In 2016 is gestart met een pilot om te bekijken op welke wijze een woning versterkt en tegelijkertijd verduurzaamd kan worden. Binnen onze gemeentegrenzen liggen 50 corporatiewoningen opgenomen in deze pilot. De pilot voor de woningen in Spijk, Farmsum, Holwierde, Woldendorp, Bierum en Delfzijl is afgerond. Het CVW is inmiddels gestart met een verlenging van de huidige pilot. In deze zogenaamde Extensie 1a worden nog eens 375 woningen versterkt. Het betreft geen woningen binnen de grenzen van de gemeente Delfzijl. Wij zijn van mening dat de voor de corporaties in Delfzijl beschikbare middelen zoveel mogelijk bij de versterkingsopgave moeten worden betrokken. Communicatie inwoners De inwoners weten de gemeente steeds beter te vinden. Wij zien dan ook een toename in contacten. Wij ondersteunen daar waar mogelijk onze inwoners en ondernemers. De inwoners kunnen voor aardbevingsgerelateerde vragen steeds bij ons terecht. Aanpak/uitvoering/voortgang Uw raad wordt in de gelegenheid gesteld om opvattingen kenbaar te maken. Wij nemen uw bevindingen mee in het verdere proces. Voorstel Wij stellen uw raad voor om kennis te nemen van de voortgang dossier gevolgen gaswinning en de eerste kwartaalrapportage 2017 van de NCG. Burgemeester en wethouders van Delfzijl, burgemeester. (G. Beukema) secretaris. (P. Leeuw) Behandeld door J.R. Veldman, tel. (0596) 63 99 47

Nummer 4 De raad van de gemeente Delfzijl; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 20 juni 2017; besluit: - kennis te nemen van de voortgang dossier gevolgen gaswinning; - kennis te nemen van de eerste kwartaalrapportage 2017 van de Nationaal Coördinator Groningen. Delfzijl, 29 juni 2017 De raad voornoemd, voorzitter. (G. Beukema) griffier. (O. Rijkens)