- Arbeidsmarktontwikkelingen 2016 Factsheet maart 2017 Het aantal banen van werknemers en zelfstandigen in Amsterdam nam het afgelopen jaar toe met bijna 14.000 tot bijna 524.000 banen, een groei van bijna 3%. De werkloosheid daalde van 35.000 Amsterdammers in 2015 naar 32.000 in 2016. Dit komt neer op 6,7% van de. Deze factsheet gaat nader in de op de eerste cijfers over de Amsterdamse arbeidsmarkt in 2016. Kerncijfers arbeidsmarkt Van de 657.000 Amsterdammers in de leeftijd van 15 tot en met 74 jaar waren er in 2016 gemiddeld 475.000 werkzaam of werkzoekend. Dit zijn er 15.000 meer dan in 2016. Hiervan waren er 444.000 werkzaam, waardoor het aantal werkenden steeg met ongeveer 18.000 ten opzichte van 2015. Zowel het aantal mensen in loondienst (76% van de werkenden) als het aantal zelfstandigen (24% van de werkenden) nam in aantal toe. Het aantal werkzoekende Amsterdammers daalde van 35.000 in 2015 naar 32.000 in 2016. Figuur ). Kerncijfers Amsterdamse *+), en ontwikkeling ten opzichte van *+)- bevolking 15-74 jaar: 657.000 (+10.000) beroepbevolking 475.000 (+15.000) niet 182.000 (-5.000) werkzaam en werkloos werkzaam 444.000 (+18.000) werkloos 32.000 (-3.000) werkzame loondienst 377.000 (+11.000) zelfstandig 106.000 (+7.000) bron: CBS en OIS, bewerking OIS
1.1 Ontwikkeling banen 3% Volgens voorlopige cijfers is de Amsterdamse werkgelegenheid in 2016 fors gegroeid, er kwamen bijna 14.000 banen bij waarmee er op 1 januari 2017 bijna 524.000 arbeidsplaatsen in Amsterdam zijn, een groei van bijna 3%. Net als in voorgaande jaren was de zakelijke dienstverlening de belangrijkste groeisector waar 30% van banengroei plaatsvond. Dat aandeel is wel lager dan in voorgaande jaren want in 2016 groeide met name in de sector informatie en communicatie het aantal banen veel meer dan in voorgaande jaren. Vooral in de ICT-sector gaat het goed. Naast groei in Teleport en omgeving, waar altijd al veel ICT bedrijven zaten is de groei in Amsterdam Noord (met name NDSM terrein) opvallend. Ook de horecasector liet met de opening van veel nieuwe hotels een bovengemiddelde groei zien. De banengroei in 2016 kan niet één op één vertaald worden naar banen voor Amsterdammers want in ongeveer de helft van de Amsterdamse banen werkt er iemand die buiten Amsterdam woont. Daarnaast vonden er in 2016 veel bedrijfsverplaatsingen van elders plaats waarbij de banen met het bedrijf meeverhuisden zoals bij de verplaatsing ven de hoofdkantoren van Akzo Nobel, de Tuinen, Solvinity en Intertoys. Het aantal banen groeide, meer dan in voorgaande jaren, vooral vanwege nieuw gevestigde bedrijven; het aandeel van de groei bij de bestaande bedrijven was in 2016 minder groot. Het aantal starters was met bijna 11.000 ongeveer even groot als in voorgaande jaren. In bijna alle delen van de stad groeide het aantal arbeidsplaatsen, qua aantal banen was de groei het grootst in het havengebied en Geuzenvels/Slotermeer waar de groei vooral plaatsvond in bedrijventerrein Sloterdijk. In relatie tot het aantal arbeidsplaatsen op 1 januari 2016 was de relatieve groei het grootst in de Aker, Sloten en Nieuw Sloten en op IJburg. Figuur 2. Ontwikkeling van de werkgelegenheid 2016-2017 voor de 22 gebieden, absolute en relatieve groei (voorlopige cijfers). 4
1.2 Ontwikkeling arbeidsparticipatie 72% In 2016 werkte 72,3% van de Amsterdammers (15-74 jaar) minimaal 1 uur per week of was actief op zoek naar werk. Dit is de bruto arbeidsparticipatie. In 2006 was dit nog 68,7%, een is dus sprake van een toename van ruim 5% in tien jaar tijd. Na een periode gedurende de crisis waarin de bruto arbeidsparticipatie vrijwel gelijk bleef is in 2016 voor het eerst weer sprake van een stijging. Laagopgeleiden, 45-plussers, jongeren en vrouwen zijn de groepen met een relatief lage arbeidsparticipatie ten opzichte van andere groepen Amsterdammers. Dit zijn ook de groepen, met uitzondering van de laagopgeleiden, waarbij de participatie tussen 2006 en 2016 sterker steeg dan gemiddeld (zie figuur 4). Figuur /. Bruto arbeidsparticipatie *+), naar achtergrondkenmerken (linker as) en ontwikkeling bruto arbeidsparticipatie *++,-*+), (rechter as) % 100 2016 ontwikkeling arbeidsparticipatie 2006-2016 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 totaal mannen vrouwen 15-24 jaar 25-44 jaar 45-74 jaar autochtoon westers allochtoon niet-westers allochtoon laag opgeleid index 2006=100 112 middelbaar opgeleid hoog opgeleid 110 108 106 104 102 100 1.3 Werkzame 68% Twee derde van de Amsterdammers tussen de 15 en 74 jaar werkt minimaal 1 uur per week. Dit komt neer op ongeveer 444.000 mensen. Mannen werken vaker (72%) dan vrouwen (64%), hoogopgeleiden (84%) vaker dan middelbaar (66%) en laagopgeleiden (41%) en Amsterdammers met een Nederlandse (71%) of Westerse achtergrond (72%) vaker dan Amsterdammers met een niet-westerse migratie achtergrond (59%). Onder laagopgeleiden (+15%) en 45-plussers (+5%) steeg het aandeel werkenden het sterkst van 2015 op 2016. Binnen Amsterdam zijn er grote verschillen in arbeidsparticipatie. In IJburg. Zeeburgereiland (79%) en Centrum West (77%) is de arbeidsparticipatie het hoogst. In Bijlmer Oost (57%), Bijlmer Centrum (59%)en Oud Noord (59%) is de arbeidsparticipatie juist veel lager dan gemiddeld. @
Figuur 8. Netto arbeidsparticipatie naar gebied *+), en ontwikkeling ten opzichte van *+)8 (procenten) Werken boven of onder niveau nauwelijks veranderd Alle beroepen zijn door het CBS ingedeeld in vier verschillende niveaus, op basis van een internationale beroepsclassificering (ISOC). Zeven procent van de Amsterdammers is werkzaam op niveau 1 (elementair of lager opleidingsniveau vereist), een derde werkt op niveau 2 (lager of middelbaar niveau vereist), 16% op niveau 3 (middelbaar of hoger niveau vereist) en 45% op niveau 4 (hoger of wetenschappelijk niveau vereist). Niet iedereen is werkzaam op een niveau dat aansluit bij zijn of haar opleidingsniveau. Tien procent van de Amsterdammers werkt op een lager niveau, 8% op een hoger niveau. De meerderheid werkt (ongeveer) op opleidingsniveau. Dit patroon is de afgelopen tien jaar, ondanks de crisis, vrijwel constant gebleven. Van de laagopgeleiden werkte in 2016 15% op niveau 3 of 4, waarvoor dus minimaal een middelbare opleiding vereist is. Middelbaar opgeleiden kunnen zowel op een lager (7%) als op een hoger niveau (20%) werkzaam zijn. Van de hoogopgeleiden is 15% werkzaam op niveau 1 of 2, dus onder hun niveau. 1.4 Werkloosheid 6,7% In 2016 waren 32.000 Amsterdammers werkloos, een daling van 3.000 personen ten opzichte van 2015. Uitgedrukt als percentage van de komt dit neer op 6,7% (7,7% in 2015). De werkloosheid blijft het hoogst onder laag opgeleiden, jongeren en Amsterdammers met een niet-westerse migratie achtergrond. Onder jongeren tot en met 24 jaar was zelfs, in tegenstelling tot andere groepen sprake van een kleine stijging in de werkloosheid. Ondanks de relatief hoge werkloosheid onder laagopgeleiden, was onder deze groep juist wel sprake van de sterkste daling. Binnenkort verschijnt de factsheet jeugdwerkloosheid waarin nader wordt ingegaan op de ontwikkelingen in de jeugdwerkloosheid onder jongeren tot en met 26 jaar. De eerste resultaten laten zien dat de jeugdwerkloosheid tot en met 26 jaar in 2016 met 9,4% vrijwel gelijk blijft aan 2015 (9,3%). F
Figuur -. Ontwikkeling werkloze naar leeftijd, herkomst en opleidingsniveau, *++:-*+), (procenten) 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 % 0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 autochtoon westers allochtoon niet-westers allochtoon 15-24 jaar 25-44 jaar 45-74 jaar laag opgeleid middelbaar opgeleid hoog opgeleid Amsterdam Binnen de stad is de werkloosheid het hoogst in Bijlmer Oost (15,3%) en Geuzenveld- Slotermeer-Sloterdijken (12,6%). In beide gebieden is wel sprake van een daling ten opzichte voorgaande jaren. IJburg/Zeeburgereiland (3,3%), Indische buurt/oostelijk Havengebied (3,3%) en Oud-Zuid (3,5%) kennen de laagste werkloosheid. Figuur,. Werkloze naar gebied *+), en ontwikkeling ten opzichte van *+)8 (procenten) bron: CBS en OIS, bewerking OIS H
Amsterdammers zijn veel minder vaak dan Rotterdammers en inwoners van Den Haag werkloos. De afgelopen tien jaar is de werkloosheid in Amsterdam, en ook in de rest van Nederland, eerst gedaald en daarna gedurende de crisis (vanaf 2008-2009) sterk opgelopen. Terwijl in de andere drie grote steden de werkloosheid in 2014 nog toenam, daalde die in Amsterdam al licht. In de andere grote steden is sinds 2015 sprake van een daling. Deze daling heeft in 2016 doorgezet, zowel in Amsterdam als in de andere steden. Onder Amsterdamse jongeren is sprake van een kleine stijging in de werkloosheid, ook in Rotterdam en Den Haag is dit het geval. Figuur ;. Ontwikkeling werkloze in de vier grote steden en Nederland *++,-*+), (procenten) 14 % 12 10 8 6 4 2 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Nederland Amsterdam Den Haag Rotterdam Utrecht bron: CBS Gehanteerde definities Beroepsbevolking: iedereen tussen de 15 en 74 jaar die minimaal 1 uur per week werkt of wil werken. Bestaat uit de werkzame en de werkloze. Werkzame : iedereen die minimaal 1 uur per week werkt. Werkloze : iedereen die niet werkt en actief op zoek is naar een baan van minimaal 1 uur per week. Werkzame personen/banen: personen die 12 uur of meer werk week werkzaam zijn. alle Amsterdammers 15-74 jaar (657.000) (475.000) niet- (182.000) werkzame (444.000) werkloze (32.0000) I
1.5 Conjunctuur begin 2017 verder verbeterd Het algemeen conjunctuurbeeld in de eerste maanden van 2017 is dat de meeste Amsterdamse indicatoren boven hun langjarige trend presteren. Ze zijn te zien in het groene en het oranje kwadrant. Bij indicatoren in het gele kwadrant ligt de groei onder hun langjarige trend, maar daar neemt het groeitempo toe. Voor de indicatoren verkochte woningen, havenoverslag en wereldhandel zijn de cijfers voorlopig nog tot en met december 2016 beschikbaar. In het begin van 2017 laten passagiers en vracht op Schiphol een stijgende trend zien, evenals het verblijfstoerisme in de Amsterdamse hotels (vooralsnog prognose). Het consumentenvertrouwen ontwikkelt zich positief, terwijl de werkloosheid licht gedaald is. De AEX laat een gematigde opwaartse koersreactie zien, maar presteert in februari nog onder de langjarige trend 1. Figuur : Conjunctuurklok Amsterdam, februari *+); bron: OIS Colofon Bestuur en Organisatie (OIS) Amstel 1 Oudezijds Voorburgwal 300 1011 PN Amsterdam 1012 GL Amsterdam Telefoon: 020 5522048 Telefoon: 020 251 0333 Opdrachtgever Onderzoek Informatie en Statistiek Auteurs drs Idske de Jong en drs. Peter van Hinte idske.de.jong@amsterdam.nl www.ois.amsterdam.nl 1 http://www.amsterdamconjunctuur.nl/conjunctuur/conjunctuur_amsterdam K