Is chemotherapie bij hersentumoren altijd nodig?

Vergelijkbare documenten
Diagnose en therapie. Prof dr Martin J van den Bent Neuroloog

Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van gliomen. Dr J Bromberg, prof M.J. van den Bent Neurologen Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam

Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie

Uitgangsvraag (consensus based tekst) Wat is indicatie voor chemotherapie bij een patiënt met een nieuw gediagnostiseerd anaplastisch glioom?

Hersentumoren: Klachten, verschijnselen en oorzaken

2.3 Ouderen. [IKNL/Richtlijn Gliomen conceptversie 30 september 2014] Pag. 91

Richtlijn Gliomen. L Bralten M vd Bent september 2015, revisie nee. Risicofactoren 7) nee. Zinvolle resectie mogelijk 4) Graad III

Behandeling van gliomen met bevacizumab

Protonenbestraling: altijd beter? Ruud Wiggenraad Radiotherapeut Haaglanden MC, Leidschendam, Holland PTC (Particle Therapy Center), Delft

Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling

Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie

Groningen Cancer Center Workshop tumorwerkgroep neurooncologie

glioomzorg in Nederland

Hersentumoren als uitdaging. Jan J.Heimans

Ontstaan en voorkomen Soorten gliomen Graad 1 Graad 2 Graad 3

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie

Prostaatkanker. - Metastasen en dan? M. Berends Internist-oncoloog Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis

Gunstig resultaat van temozolomide bij een recidief van een hooggradig glioom

Chemotherapie als behandeling van gliomen bij volwassenen

Studie medicijnen Groningen

Invriezen van zaad bij een behandeling voor kanker

Hersentumorcentrum Amsterdam

NEDERLANDSE SAMENVATTING

Kinderneurologie.eu. Glioblastoom multiforme.

De behandeling van Gliomen. M.J. van den Bent

Kinderneurologie.eu. Gliomatosis cerebri.

Lage tractus digestivus. Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum

PORTEC 4a studie. Landelijke brachy laboranten dag 17 november 2017

Uitgangsvraag (consensus based tekst) Op welke wijze dient typering/gradering van diffuse gliomen plaats te vinden?

Samenvatting CHAPTER9

Cognitieve problemen bij patiënten met kanker

Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog

HOVON 130 (Non-Hodgkin lymfoom) / non-hodgkinlymfoom

Gynaecologisch-oncologische Studies. Gynaecongres 11 november Focus Radiotherapie. R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT

Elk goed idee kan uitgroeien tot een succesvolle behandeling tegen kanker

Informatiebrief en Toestemmingsformulier Pre-Screening

Belangrijkste punten van deze folder:

Algemene informatie over het pathologieverslag bij borstkanker

Kanker. Inleiding. 1. Wat is kanker eigenlijk? 2. Verschillende soorten kanker

Vooruitgang in moleculaire diagnostiek in primaire hersentumoren: behoefte aan centralisatie?

Op het scherp van de snede

Uw brief van Uw kenmerk Datum 4 mei 2006 Farmatec/P mei 2006

HOVON 93 (Leukemie, AML) / acute myeloïde leukemie

Ontstaan en voorkomen Soorten van hersentumoren Graad 1 Graad 2 Graad 3

Spreekbeurt Nederlands Kanker

OLIJFdag 3 oktober 2015

Hersentumoren INLEIDING ONTSTAAN EN VOORKOMEN SOORTEN VAN TUMOREN. Neurochirurgie polikliniek

JACOB (Slokdarmkanker, maagkanker) / maagkanker, slokdarmkanker

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017

Chapter 8. Nederlandse samenvatting

Moet het meer of kan het minder?

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker

Hersentumoren;de basis

Neurologische oncologie

Melanoom: kantekekeningen

Kwaliteit van de zorg voor patiënten met een glioom: de praktijk getoetst

Hersentumoren Radboud universitair medisch centrum

CROSSFIRE-studie (Alvleesklierkanker) / alvleesklierkanker

CME. Imaging van gliomen. Academy

Hodgkin lymfoom Dr. A. Van Hoof, hematologie Brugge

Hersentumoren (gliomen) Tien minuten

Diagnostiek en behandeling van patiënten met een glioom. LWNO: Werkgroep revisie richtlijn gliomen

Ontwikkelingen immuuntherapie. C. Steendam C. van der Leest

MOGELIJKE BEHANDELINGEN

hersentumoren Soorten van tumoren Ontstaan en voorkomen

10 e NKI AvL Mammasymposium

Nieuwe behandelmethoden voor hersentumoren

Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst

Samenwerking binnen het UKC Gespecialiseerde behandelteams


Medische Publieksacademie 4 maart 2019

Nieuwe middelen voor sarcomen

behandelingen-bij-borstkanker/

Tumoren van centrale zenuwstelsel. Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014

EORTC GCG (eierstokkanker) / eierstokkanker

Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie

Werkstuk Nederlands Kanker

Systeemtherapie bij erfelijke borstkanker (BRCA mutatie) Hans Wildiers Medisch oncoloog, UZLeuven, MBC

PATIENTENINFORMATIE EN TOESTEMMINGSFORMULIER

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel HORMONALE THERAPIE

Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus?

Informatie over. Neuro Endocriene Carcinomen. neuro-endocriene carcinomen (NEC) elke NEC is anders

Atypische teratoide/rhabdoide tumor

Chemotherapie voorafgaand aan de borstoperatie

Neurologische oncologie

CHAPTER 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING

Bloedafname CAIRO5. Coördinerend Radiologen: Dr. K. van Lienden, Dr. M Engelbrecht, afdeling Radiologie, AMC Amsterdam

Behandelingsmogelijkheden en trials bij het oesophagus- en maagcarcinoom M. Wumkes, Medische Oncologie VUmc

Temozolomide (Temodal ) Informatie voor patiënten

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.

Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog

CervISA-studie (Baarmoederhalskanker) / baarmoederhalskanker

Kinderneurologie.eu. Oligodendroglioom

AnneClaire GNM Zaman, MSc. Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC - 3 oktober 2017 Amsterdam Public Health research institute

Oncologische behandeling en fertiliteit. Vivianne Tjan-Heijnen Symposium AYA zorg & (in)fertiliteit Nascholing Maastricht UMC+ 29 november 2018

Net de diagnose gekregen

Therapeutisch hardnekkigheid? Of toch niet?

(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam

Transcriptie:

Is chemotherapie bij hersentumoren altijd nodig? Dr. Annemiek Walenkamp Medische Oncologie Universitair Medisch Centrum Groningen

Korte versie: JA

Lange versie: ook JA Uitleg hoe chemotherapie werkt Bewijs dat chemotherapie werkt

Opereren Bestralen

Doel van de chemotherapie -vernietigen van kanker cellen -gezonde cellen met rust laten

Aangrijpingspunten chemotherapie

Chemotherapie voor hersentumoren Lomustine Vincristine Procarbazine Temozolomide

Hoe komen het team tot een behandeladvies? Nationale en internationale richtlijnen: overzicht van de behandeling voor patiënten met een hersentumor Gebaseerd op gegevens die verkregen zijn uit onderzoeken (studies) Als die studies er niet zijn gebaseerd op discussies over de best mogelijke behandeling

Noodzakelijk om te weten voor de chemotherapie behandeling - Soort hersentumor - Gradering graad 2, 3,4 - Hoe ziet de tumor er van binnen uit, moleculaire opmaak; IDH mutatie, 1p, 19q codeletie. - Leeftijd, conditie, lengte, gewicht, andere ziektes en medicijnen

Chemotherapie voor - Glioblastoom (GBM), WHO graad 4

570 pt

Original Article Short-Course Radiation plus Temozolomide in Elderly Patients with Glioblastoma James R. Perry, M.D., Normand Laperriere, M.D., Christopher J. O Callaghan, D.V.M., Alba A. Brandes, M.D., Johan Menten, M.D., Claire Phillips, M.B., B.S., Michael Fay, M.B., Ch.B., Ryo Nishikawa, M.D., J. Gregory Cairncross, M.D., Wilson Roa, M.D., David Osoba, M.D., John P. Rossiter, M.B., B.Ch., Arjun Sahgal, M.D., Hal Hirte, M.D., Florence Laigle-Donadey, M.D., Enrico Franceschi, M.D., Olivier Chinot, M.D., Vassilis Golfinopoulos, M.D., Laura Fariselli, M.D., Antje Wick, M.D., Loic Feuvret, M.D., Michael Back, M.B., B.S., Michael Tills, M.B., B.S., Chad Winch, M.Sc., Brigitta G. Baumert, M.D., Wolfgang Wick, M.D., Keyue Ding, Ph.D., Warren P. Mason, M.D., for the Trial Investigators N Engl J Med Volume 376(11):1027-1037 March 16, 2017

Chemotherapie voor - Gliomen graad 2 en 3 = ingewikkelder - Veel groter verschil binnen de groep patiënten met een graad 2 en 3 tumor. - Patiënten leven langer, dus studies duren langer, dus antwoorden duren langer - We kunnen/weten steeds meer, maar daardoor verandert er ook weer steeds meer - Maar ook: alle gegevens laten zien dat toevoegen van chemotherapie beter is - En we wachten op de resultaten van grote studies die weer meer antwoorden gaan geven.

Graad 2 en 3 gliomen Soort chemotherapie Na de operatie: bestraling gevolgd door PCV of bestraling met of zonder temozolomide gevolgd door temozolomide Timing van de chemotherapie

PCV = 3 soorten chemotherapie Lomustine tabletten dag 1 Procarbacine tabletten dag 8 t/m 21 Vincristine infuus op dag 8 en dag 21 Temozolomide tabletten

Wat weten we wel?

Gliomen graad 2 en 3 die zoveel lijken op graad 4 tumoren, o.a. IDH wild type (geen IDH mutatie) ook zo behandelen.

Radiation plus Procarbazine, CCNU, and Vincristine in Low-Grade Glioma in 254 patients RTOG 9802 N Engl J Med 1344-1355 April 7, 2016

CODEL studie: Patienten met gr 2 of 3 1p, 19q co-deleted glioom (phase III Alliance for Clinical Trials in Oncology/EORTC intergroup trial) vergelijkt bestraling gevolgd door PCV met bestraling en temozolomide. De CATNON studie liet al zien dat we patienten met graad 3 gliomen zonder 1p, 19 q co deletie voordeel hebben van behandeling met temozolomide we weten alleen nog niet of het ook beter is om dit ook tijdens de chemotherapie er bij te geven.

Studies?? Waarom niet meteen het beste of nieuwe medicijn.

44

A Randomized Trial of Bevacizumab for Newly Diagnosed Glioblastoma in 666 patiënten N Engl J Med 699-708 February 20, 2014

Is chemotherapie bij hersentumoren altijd nodig? JA Dr. Annemiek Walenkamp Medische Oncologie Universitair Medisch Centrum Groningen